"ARBORICULTURA"

VEREENIGING VAN LEERLINGEN EN

OUD-LEERLINGEN

DER

Rijks-TuinbouwwinterschooI

TE

BOSKOOP.

etf·"

JAARBOEKJE 19l5.

I'.' I

----------Vruk VRIl .r~ \' AN ll!-:STUM l\:, ï.oO:'ló, (rOlldt\..

"ARBORICU LTU RA"Vereeniging van leerlingen en oud-leerlingen

DER

RIJKS-TUINBOUWWINTERSCHOOL

te BOSKOOP.

EERE LEDEN.

(J. IJ. CLAA8~E~, Uirecleur R. T. W. S., BOi;/COOp.

K. J. PEI'~,K, Boo/fd~weckc'r te llaarden· -RU.88/II'IL

r. RI~TSEI\'1A, Techn. Dü·. N. V. Tuinbollwondcrneming"Asparagus" te I'Vljchcn.

BESTUUR.

B. rJ'E~ HOVE, Voonitt '.W. V. D. TOOHN W.PZ::f., Secl'ctaTis.W. B. lIA iE. , Penningmeester.A. LUUTHAHT, Hibliothcca?'is.W. M. VAN HENGELAAR, Rcuder van het

[InfO'l'1nat·iebuf·eau.

W. TIMMEH.MAN IW. J. KOLK Commissarüsen.

REDACTIE VOOR 'T JAARBOEKJE.

B. TEN HOVE.'vV. J. KOLK.W. M. \ AN HEI GELAAI-L

VOORBERICHT.

BOSKOOP, MaHr~ HH5.

L. S.

()n(lanks mobilisati en sloohte geldmiddelen is 'tdo !-todnotie ook dit jaar woel' gelukt een jaarboekjesamen te stellen.

Evenals vorige jaren neemt 't offieieele er eE'ngroot, deel van in heslag, doch hoewel nog gering,wo is 't niet officit,ple deel toch reeds grooter danbij de vorige oplagen 8n was de medewerking del'leden ook beter, doob moet dit, wil men eell flinkbOPkjo uitgeven, nog l1<'el wat verbeteren. Aan ben,die zo wulwillonu waren ons, met hun bijdragen, inons werk te steunen, onzen hnrtelijken dank.

}i'ata en Facta del' school werd als gewoon vervolgdevenals de Personalia.

Om betere voeling met on7.(; buitenleden te hOllllen,Iwoft de Redactie 't plan gevormd om buiten 't jaar­hoekje nog een (lrie- of vier-maandelijksche mede­deeling de \rereld in te sturon, waarin dan de ledononderling dl~ gclcgl'nhci(l ,mi verschaft worden, tl~

kunnen corresponrlecren, vragen t . stellen on adressente vragen. Zoo 't ('enigszins mogelijk is, denkt deltodactie dit jaar in do maanden Juni of Juli oenproef met 7.00'n medecleeling te nemen.

6

Teven,.; heeft de Hedactie dit jaar een prod gonoll)<?n111 t 't plaatsen van Ad vertentie's.

'reil slotte spreken wij de hoop uit, dal deze 4,Jeuitgave evenab de 3 f1c oplage ge1tc·eI uitverkochtmag ""orden.

DE HED.\f;TlF:.

JAARVERSLAG 1914.

Flut i nu reu(ls de derde manl, dal ik, als Secretarisollz<:r VC'r('eniging, in korte \roorden U f'én ov<'rzichtgeef vnn I elgeel1 ('I' ill het, nfgeloopcn vcrcenigings­jaar voorgevallen is. Dnar ik eehter sinds 1 Augustusja~ en hroek van ollze Koningin drnng, moet ik het­geen (,r in dil~n tij(l geheurd is, a.lluenlijk uit do1l011l!C:ll jluttun, zflodat er hier ou daar misschiül1 \rol('ons gapil1w'n zull<'11 zijn, vooml van kleinpre geh<'ur­tl'nissen uit. !let hllisc'!ijk leven onZl.:r societl:'itsavonc1I'll.

Op 2ï Februari hielden we onze h ats!e jaarvür­ga(1L'ring. Hoe\\'('1 de jaal'\"~rga.tl()ring reglcmentairin dl' lllnnnd .Januari gehoUlll'n moe \rorden, \rusdeze \\:tt vel'l';ellovI'n lun tinde eerst de \rerkzaam­1J(~dl'n, dil' dool' \1l'Jl fl'l's!avond van JO DCl:l'nJill'r 1\)13,in het level! gerol'p('IJ mil' n !e n'gden en d' te <1ocn.AIs be;;tu 11 n;leden voor 1DJ4 \\'cI'(len gekozen de heeren,\VEIJI';R, v. D. TOOIe, , '1'10::-' Ho,,/.:, v. Hr;l\(;J<:T,AAH,

SCIJ.\TT~;:\"Klütl{, AH~(){"T:;/'; en \'Isslm, rpspcctipvelijka Is Voorzi !.ter', 8eerd,n ris, Felln i nglllû<:ster, 1nformH tic'­hureullllOuder, Bibliothecaris en COlnmissarissen.

Het BestuL1l' werd verzocht de leiding der socicteit­avollden op zich te 1J('IlJen, daal' gt'Cll der leden V;llllli, commissie meer \"001' lIerbenoülning in aanmerk illgwenscht tp kOJrH'11. Het Bestuur neemt dit op zichIla inlHssching van één artikel.

Dit voorjaar hield dc: I-leur W. L. 'J'llIIèME onzeeerste, doch jammer genoeg, ok onze laatste lezing,

8

Als on(lerw(>rp had de geacht spreker "Gopthc' enSchiller" gekuzen. Een daverend applaus bewees teilvolle, dat alle aan wezig<'n ten zeerste ingenomenwaren met deze interessante lezing.

Ten einde de teecls grooter wonlende uit<ra ven der\' ereeniging t, d (~kken werd besloten de con tri hu tiete verhoocren en w °l voor binnen!C'den tot f 3.- tebetalen in 2 haJfjanrlijksche termijnen à f 1.50, V(JOl'

buitenl den tot f 2.-.In April werd epn excursie gehouden naar de

bloellll)ollenstreek. Eenigc bestuursleden van dl' \' er­eenigiog "Theorie eo Praktijk" te Lisse wan'lI 7.00welwillend ons rond te leiden. Jamnll'r genoeg \vasde deelname niet bijzonder groot.

In Mei hadden wij het genoegen de leden derVeJ'(~oniging "Theorie en Praktijk" één en under V:lnBoskoop te kunnen laten zien.

Naar aanleiding van ecn ~chrijven der \' reeniging"Theorie en Praktijk" waarin zij ons ll1ccde(·lt :1,

f 2.50 per jaar als donu trice oIl?:e I' Vereenigi IJg tewillen toetreden, wcord besloten alle h<.:staunc.1c Vel'­cenigingen van Rijk ,tuinboulI'wintul'sel1olun in Nl'del'­land het recht van donatricp tau te kennen zOllderheffing van contributie.

Wegens bedanken VHIl den Heel' Ylss~:1{ komt (10

plaats vall Commissaris vrij; lliurvoor \\"or(lt de JI(wrSCnA'l"l'l';NKEHK gcko7.cn en in (il'lls plants ab Biblio­thecaris de Heer DIEPE~VEE,. Op die vcro'nd(;ringwerd besloten, dat nllcen 7.ij, als oud-luorlin cren dl>1'H. '1'. \V·. S. 7.ulloll besc!louw(l worden, dio millstells

de> h ,lft van den tweeden 'un-ms hublJCn dool'gelllnnkt,doch dit werd in het niouwe llcglelllL'nt wel-r ge\\"ijzig(l.

Eillde Juli kwam IJ - t hcJtel "Nl~uf" \\-eer aun zijnvl'oegeren eigenaar den Heel' v. IJ. ST1\\L Dunrcloor

9

kwamen w In c1e gelegenheid dc voorzîlal grll11rrndcde mobilisatie al,,; so ieteitzaal tc verovern, daar deaeh trrzaal a Is school Il'crd gcbrllik t. Door verwisscli ngvan eigenaar moe·t weer opnieuw Ill1chtverlof wordenuang 'vraagd wat l1l'el Irat voetell lil cie narde scheente heLben. Eerst ecn schrijven tJ"ericht aan hetgemeentebe tuur, ,,0 op request", daarna persoonlijknaar den BurO"emcester, InHlll" de goeie mali had nooitvan een societ it "Arboricnltura" gehoord, de manis erg kort van ml~mo 'ie, dus gaf ook geen verloftot 12 uur. Einuelijk is het dali dl:n Heer v. n. STAM

gelukt het vprlof te krijgen. '1'0011 dit echter voorviolIras reeos] Augustus anngebroken. Daar cic Voorzitter,E:h:wrt'tari,,;, Bi hliotlwearis en el'n Com missaris onder dewapenen moesten, w'rd cen nlObilisatil'bestuur vcr­kuzen, bestaanc1e uit d( Hel'l"l'n TEl': I--JOVE, \'oorzitter­Penningmeester, SCIL\'l'TE~KE]{K, tie<.:Tctaris, v. H E1\GE­

LAAI{, Inf. bun~auh()ndcr, LUGTllART Bibliothecaris,VAS:"I';~AAR, Commissaris.

Eenig(;ll tijd lla ]crlnlllu krijgcn \l"C bericht vall dl'nHeer WEI.Dm, waarin hij lTteo(kdt, dat hij zijn ambtals Voorzi ttcr neerlegt.. ln u opcngekoJJl nn functieII'Orllt als zodanig gek ozon de Heer Tl,;>; Hov~\ diezijn benopming al11lTJam. Moge hij nog hmg alHl'rnes8s onzo Verueniging leiden. Den Heer \V KLmnonz('n hUl'telijken dank voor hetgel'l1 hij i3tel'cls in Iwt

belang onzer Ver'~el1iging hedt tl'n uitvol'\' gebrm:ht.Het 1I10bilisaticlwstuur onl1('r leiding vun den Heer

'm" HOVI<; heeft. ook niet stil g"I'z 'teil. He'!. heeft demoeilijko tnak op zich Wc'nomcn het, ~{eglernellt ~'n

(l(l Stat.u!l'11 te 11I'rzicn l\iwrop de 18" Jrtl'lwri 19L'i dl)Koninklijke Uocclkcuring werd verkregen en wc Iretenallcn op wel k een wijze z) zich hienan gr:k Iretenheeft. Een ieder, di, wel eens con 1-teglement ill

10

elkaar heeft helpen zetton of \\'1,]I'.Jgcn, wcet wclk eenzwaar werk <-lil. is; dus hulde aan het mobili 'atie­bestuur, dat zidl op zoo'n beslisLe en zekere wijzevan JlHar moejlijkc taak heeft \reten lp kwijten.

Het ledental is eonstan gebll~v('ll; wc te]]en thans76 gcwolle leden, 2:j donateurs, nrtngezieJI vele buiten­leden hunne n<1l'e"SI'1l niet h hben opgegeven endc"rhalve geschrapt zijn.

Wat dt' financieele toestand betreft, daarvaJl zal clPen linglllee"ter U W(·J op de h ogt' Lreng81l. BibJio­theek 811 informatit'bll 'cauverslagen zijn evene<:I1S aanIILijn meclcbestullnleren opgedragen.

\Veg<:'Jls bedankeJl van dl" He'}"'n \'KI.TKll Jlv. I). TooI::-;- als recladiele(len, w(' 'cl(~n in Uil plaatsgekozcu de Heert:'n AmlTRAAL en vAN Hp;XGJêI.A.\1t.

Lintje~ met de verc('nigingsklouren zullen \'C kl'ijg­haar wordell gesteld ij, f 0.2.'5.

'rcII slotte lIog één en Hnder over het societeiLs­JWZO(>k. Tot 1 i lJgllf't us, d\ls zo vpr ik z·lf t('g('IJ­woonlig g'weest ben, WlHell hl't steeds gezelligebijeenkolll.ttm. Nog g(,cn zOlller lH'b ik lI1eegemaakt,dat Gl' zo veel bezoek \\'<1l> als dit j: ar. lId g('l1liddd,lcaanta.l lwZû kers V<1)] 1DH be<lraagt 24.

Dat \\'(l t'll'0cdig \\'ecr allen 0111 dc soostafcl mogenlIitton, 0111 de b ·langen \'a Arb rü:nlLul'H te behartigenom hnnr steeds hooger op Le brengen 'n 'oor gevarente bchoeden is de wünseh van

W. V. D. TlOHN,

.'iec')"et(Jri.~.

VERSLAG

DER

KAS-COMMISSIE 1915.

Dool' ondergeteekendcn H.H. Kus-Commis ie werdbevonden op (1en 20CIl Januari 1Dl.j, dat hc,t kasboekder \'IdI'peniging " I'bol'icu1tura" cpn batig snl(lo aan­wees van f 28.14, hetgeen iu de kas del' Vere 'nigingaan w zig was.

Llet bednw der schulden vnll de Vcrûeniging kWHIllgeheel overeen met dat, hetwelk dour (:l0n P'nning­meestt'ir in zij n verslag op de laatste j aa I'v('rgaderi ngals zoodanig was opgeg ·ven.

Hierbij komt echter nog een bedrag van f 29.1:1,zijndo nog VCI"Chllldig< l' zaalhuur van de \"cI'P()tligingaan het failli selllent van den vorigcn hotl,lholldur,den Heer APELlloon:s en wui van I JunllHri 1911 tot1 Augustus 191"1.

Op de rekpnin cr van ecu del' grooL·te el'editcurUlldol' Vcreell1gillg word reeds het bc1angrij ke hedragVUil f ~:1.- afb ta ld.

Aan nog te IIlnen bed rIlgen over lid nwa(sdla pwaren nog in pOI,tcfcuille de kwitanties VOUI' 7 Duitell­

en 2 gewone ledon, te zamel 'Pil lwc1rng uitmakenckvan f 19.50.

12

De UOJllmissie heeft den algemeenen indruk go­kregen, dat de finantieele toestand del' Vereen'gingnic,t schitterend is. De hoop is och ter gegrond, datna het innen <lol' eontrilmties 100pl')1(10 over dit jaar,de \' erecniging alle 'c!lUldcn tp hoven zal zijn metnaar alle \raarschijnlijkheid nog een hatig saldo.

L e ]üls-Cornmissie voornoemd,

J. ADMIl\AAL.

H. B1WU\\ ER.

W. J, K LK.

BOEiKOOP, Jan uni 1915.

Het Informatiebureau is in het afgeloopen jaar nujuist niet overstelpt met werkzaamheden. Dit is vooreen deol aan de mobilisatie te wijten, althans voorzoo ver het buitenlaJH betreft.

Do I' mij werden in 't begin van 19L4 bilj( ttenrondgezonden aan hen, die in oe gelegenheid wareninlichtingen te veJstrekken betreffende binnen- enbuitenland, pensions of kweekers te Boskoop. Vande 18 verzonc1en biljetten omtrent werkkring binnen­of buitenland, werden mij 7 behoorl~jk ingevuloteruggezonden. Daar het oit jaar de eerste maal was,dat we inlichtingen inwonnen omtrent pensions enBoskoop ohe kweèkers, werden hiervan van elk HOexemplaren verzonden, waarva n er over pensions 40en over kweekers 19 terug ontvangen werden. Depersonen, die inlichtingen verstrekten breng ik hierbijd n dank dor Ver eniging over.

Omt.rent het buitenlano werden mij door 12 ledeninlichtingen verzocht, welke zoo uitvoerig rnogelijkverstrekt werden. Drie hom'en, die het voornemenhadden do Tuinbouwschool te bezoeken, vroegeninlicht.ing n omtrent pensions, waarvan één een kamercloor onze tussc!JenkolIlst huurde. De andere twee zijnnooit in Boskoop verschenen. Omtrent de kweekerswerd door niemanJ inlichtingen verzocht. Verder werJer in het afgeloopen jaar voortdurend om adressenYf'l';t,Ocht van loden, die in het buitenland vertoefden l

14

waaraan sl0chts gedeeltelijk kon voJduun "'ordon, daaror nog al tij <'I ] 'c1en zijn, (1i<~ lwt een to grootc ]UXt~

\"001' onze Vt:,rccniging vinden, in hel, bezit te zijnvan alla at1ressen dor ]('<1pn.

Wal de la' h·treft kun ik Il1twdeelen, dat el'dil, jaar f 0.ö8 voor p rL 'R f;nz. uitgegevPH is. Deko:;ten voor de vorZOlHlcll hi]jetlcn hphoufrlt:>n dit jllarnid door cl<· kas van ]wt TnfOJ'llIH1.ieiJuJ'('all gedragonte ,,,orden, aallgc'zi 'll Cl' nog- bJnnco papier bij (1<:'

Verocniging in voorraad was 'n er bes]ot.'n werdvoor prooI' geno 'mc1o biljetten te he :tografepron.

t it een 'n ander blijkt, dat van ]wt TnforlllalÏ0bureaunog niGt dat gebruik worclt gemaakt wut wij 'I' on"aanv,l1lkelijk van voorsteldt'Tl. I k schrijf tlit even ,,,eltop aall dl) ()nbek<~lllllH]jd der leden met d('ze tnkonzer \' ereeni~rillg vooral wa.! de jH'llsion' l)('tI'<'I't.~ll t~vtmwe1 ook cle nieuwflrp leden op (1c lOogtzijn van lJet 1nformat.il~bllrcau, twijfel ik niet of el';"al dit jllar wo] IlJPpr gebruik van gemaakt, \\"orden.Hot Inforll1t tiehureall kalI echter la alleen go>dwerken, Wtlnnl~eJ' a]Je ll'llen een ste(,lltje hijl1r;.Ig'l'n totzijn volmaaktheid, he geen ze doen knnllen dool' skedscl iljettell, welke hUil ter invulling worden toc­O'ezont1cn, volledig ilJ,.,;evu]d terlIg te zelH1<-m.

w. ~ . V N E. rELAAR,HoudCi" luf. Bw'c((.n.

De HO\lfler Van hct lnforll1l1til'!Jnreau vcrzockt dc lcdcn die informlllii'ntllwinnen bclC:P1d, ntl11 te gC"C'll rIl:Ll.r welke pJo.n lij (hmli.en t ",(lHn, da:trhet. zeer moeilijk, zoo niet oIJmog'('Iijk i~, over een gehcd l111Hl illlichU,ugen( v-lr~treklt(~n.

.JAAR 1 -1-'UÖ

DE,H

rBr .JT(YJ_'lTI~I.Jl~.

In de bibliotheek zijn ]37 bocken, en wel 4D over\'nk(litcratuur) cm SS 0\'(']"' andere literatuur. \"an devalditemtlllll' zijn in eigcIHlom del' VC'l'eeniging '11('Il 8 in brnîkloell afgestaan door den Heer TIeN I10VB:.

Van de ndere zijn inigcndorrl dcl' VE:'I'ecniging4.2 boeken, waar "an dit jflHr ] 2 door den Beu' TrI':

Hoos, c door den Heer VA," HE~GE AAR ~n 1 (lorden Heer A])~rmAAL geschonken zijn.

Van deze zijn in bruillepn <1:) boeken, waarvan wedit jaar - \'HI den Heer VAX Hfl:~GEr.AAR ontving n.Dit i helnm; een acht ruitgang daar de Heer WJCIJEH

sr; bo k n erllggenO\11ctl heeft.Voor onderhoud der beken j, niets uitgeg ,ven,

aangezien er voldoende materiaal voo I' on(lerhouu inVOOl" aad was.

Er is in het afgeloopen jaar f 2.10 aan betenntvangen; er zijn in 't geheel 13.5 boeken gelez"tl.

Ter leûno- werden gelegd:"M'llor", Deutschc Gärtner Zeitung" ell "de 'Tllin­

hou w" door den Heel' TP:N - aVE.

16

"Ueber Land und Meer" aoor den He.r '- ClIlMi\IEL.

"Buiten" door den Hoer A ]J.\lll{ AL en"De Kampioun" en "Het L<,ven" door den He('r

VAè'I H }j;~G~~LAA1L

Ik kan niet llalaten de leden cr op te wijzen datreed,,; nkcle personen, die boeken el! tijdschrift Il inhruikleen gaven, voornemens zijl] lleze terug te nemen,wanneer zij nid beter behandeld worden.

De ti;jdeli;jke Bibliotheca'l"is,

A. LUWfHA H.'r.

I1,#~('l'ar('n.

Rij s-Tuinbouwwin er chool te Boskoop.Aanvang van den eersten Cursus I November 18

FEes ELlJKE INWIJDING 9 SE TEMBER 1899.

PERSONEEL.

c. H. CL A. SKl! , j)I'Tc!I'W',

\\'. VAN ItbR s ~II.H\", '1'(t.~I,

K. ,J. SClI.UJMJ. U. JlE BRt:lJN('UI·t. KuKw.. TW1~ E\Y. F. L.A( rI<;o'

1. ltll'lT ',~L\

H, ABC( U\ER. C()nr:ierft'"

PERSONEEL VAN DEN SCHOOLTUIN.

j. H. ('LA.\.,' 'E , T!itr'f'/'IU',

i'. (;0 ·'()T, ti i'week,'r ..1. H [TLO~. 'EH, 2" [.'11"1'(,1:1'1' •

.P. BLOC1\:, 11'1'1'10/1.((11.

FATA en FACTA der R. T. W, S.

ril Augufo'lu,.; v:I'Lrok clc~ Heel' M. V:\.· l'I'. l'lWEI\,

L'~(~J';I.'lr cm p]n~l!sVi'rvltJl~(llj(l Dil'cl:L(;ur 11:l:ll' Sn,·t,·1.AI .. ~i.il pl.lHlsVCI'\'llllgCl' wl'l'd de I [('CT \r. VA:': 1>1';11

I 'elIA ' .. bÜ11oemd.

D 'I IIeel' I. l' JET"E\ A. (01ld-kcrlin!-;' ,kr 1', 'r. \\'. ~,),

te hnis<..:h I irüdclll' (lel' "Asp:lI'ngll"" Li' \\'i,jclJcll,

\\'I'(llC'gin DcecIJLIJ{')' lnll nis Luc'ra;)!' in ,1 01111'11­

c:Jntll I' lIangt, LeId.

Do C rnmil1.'1i VUll Toezie1!t bIed (,nvol'n.JHlen1.

De Dir 'Lem r ct! in 't begill VHll t .iIUlI' ("J]

V'r1J('\lwing (vergrootillg) d >1' ,.cI1001 llan, Ilo ,I (l('zo

al1.llyrl (J') WCI'(l in cl '11 B ~l'oop, ,he 1 g011wrmLclruad

helaas nJgewür.en.

Men gillg Cl' ( iL jaar t ede G( nL:lclw oult11I' 'u IJ b'\iÏLgdJl'{~ide i'lOOJ'Lpll<' ]]nc1i(·s

:,1:111 Ln 1uggoJl,

V I' 0111 ill den Proeftuin11 'il'cu ('11 laarv Ol' 11 'I'

vnn hoc'. t(;l'gu\\':ls>Hm ('I1Z,

ln i\faal' I. L9I.J. s1:-w rt,lnll l!i ](:NliIl,rCll V 01"1 'ind-o ,

l:dl.!ll 1.'11 , 111 •\'pt,t'lll1wr 'flil dil. jnnr h 'I; I de eur,,;u!'l

lllet 3n jpl'rlilli-, n, \\'flnl'Van (I in 1(' l ste kla,,'\' 2:1zitL 'U, Lel' \'ijl ':1' diL jaar 1 ~ ecn 'Îlllldiplom:t 1IO!}P1

\~ lJl'machiigClI.

IJ:, f. (JllOOCKI';Wl'l'.

0118 O11l1-1)('sLlll\r~'li() Cll()o('n.; VfT i<; 001- nl \\'('('1'

(lOOT' '( gl'Ook [ndië opg'('810k( (m hor I,L ziel. d,l:ll'

e('n gOl'dc' positil' Le V(:I'ovuren in dl' I'IlIJ]ll'rCllllil11l'.Onzc I,(:::;te \\'cll"cllt!11 vCI'W'zoJl!t'n lll:lll.

J. DA 'Tl' fA.

Ntl eeJ'st uClligcgU\I'ecst tu ZijlI, i,J'hylopaL!lolügis(:II('n

daar de hut.J'ckkilJO'

jat'cl! in (k k wlj('kcJ'ij \\('J'kwalllD.I:\'!'LJ.\1 ovel'gcgtWll WWJ' dcnDiell. t 11) \ ngl'lling'ell (;ll \'('I'\'!t1t

';Ln UOIlLl'o!Clll'.

.J. '1''l'U1..I Nj)l~H.

OTTOLA:\Dl';[{ i., na eerst el'lligen Lij() in AnH'J'ik:1\1" rk\.:aHJn Le zijn gl'I\"l!('sL, 1 Jnllu:u'j ] ~ 1:- V I' C'igt'Jl

J'ehnillg tI' D skoop een kWt',:kcrij hq.; nnen. VijwunSCheJl hern voor de toekolllst al 'L 1)(',-;t,(' lol',

R. VA~ mm VICE~.

Ons lid V,I1\ !lElt VJm~ slaagde ÎJl lD14 VOOI' Z[JlI

(;xnmun :d' f: dspirallt-TllÎnl,oll\l'leel'nal' (;n kn'('g tIlsstHllllpláuL. 1kmaar,

JI. '. \\' H1'.

Om; ou<1-he"tulll'sli<1 8WAIlT i,' na oskoüp v(;r]aLoll

t.(; beb I('n, uUllig(' jnrnl1 \\"l'rkzaarn ~(;\\'C('S als (.011­

(.rol('ur hij dun PllyLopn ,hulogisehun I iUl 't, <1och gaf

lleze bet.rekking op, 0111 in }Il:[. begin \'Ull 1 Dl.ï t~aa.l'(lCll-l:' \lS. utn (~ell k\l"('('kvrij tlv(:t' tt' n('lllt'l\. ok

hem \\'ensehen wij oor de to(~kolll:-;1. ul 'I goed' (.(H'.

MüBILISA TIE J J4- J5.

[11' ollrlog dn'ig 1" 'I l.naL."IJI' ·tllllr 1"'1':11; 'OIll UI' Illet "poetI,Begc,'J't 11 l1:L:lr llW \'(~gilll()l1t UIll te ,·trijdl'lJ al, 111'1 lIIO.'!."

Elk he,l!:ll' ziell llaar zijn garllizo"l1 1I CZCI'r \ ... L h"111 III)k 'I"'d,

1'~11 1 AlIgn.'t.ll' '" :~volld~ \\'a' llI"lq;l:" ook ,~·L'n'I'll.

'l\n~e lJl':1Y" Illilil'i Il-korp'r:lüb, zij \1 '<'11"11 Jal1 ':11 1l1':1111.

Bega\'(~1\ zil'11 lIlel d\'('r,'l<~ treilJ direet l1:1ar \1\\'[I.'rtlanl.

?J\i trokkpTI Illl'! lIllIl \'(',~'i\lll'IJt "a:u' ""'I,rhIJd,,,']] ,l!I'I,lIZI'IJ III'I'Jl,

en \'(,l'kI:IlH<!I'II: ,,\""11' Ili" h:!;lr ()\'l! ',,,hrijtlt, i,' j lIl1ll1('r

I (~Il ge,,"t'!'II;

"" ie hipr manl' '''1;11 I'llCt 1>illlll'I1Zd, dil, 11:1a 11, C,'II rl'uzI,n,!.rop,,,'\'lJ rijgt:lI z<' :Uln de ('ajolll'L o!' H,hi 'ltll /," \'oor hlJJl ko!" '

Zij \\':1ren vriende1\ a\ \':IJl (llld", iJl 'I heek r 'giJlll'lIL,

b "!:tllW' Bram" ('11 ~dikke Jall" hij j-'derel,n 1>i,ke1\d.

"l!:1l dal is t 1,11 ZOO'IJ \\'OllliPl' lIiet" z<,j Dram, "W:lut 'I. 0 je[w"et'

",\1" BI JlJ ell ,Jall lIJI1I1kélertll'lI, \\'al'l'lI ju1Jie ilJcollll'lec.'·?Jij d<'<1ell ~flIlleJl t,rOII\\' hUil dic1\ i, i.J '\\'OOIH1p 1 (éJl kll'ar!.kr.

%ij li"l ('n "aIllen dou\\'('n ]) Ol' Pil hadd '11 tl)('d~ pleiziel'.

E '11 'i ZI teil beid!' vrjl'I)I!l'11 te pratell iJl Ü<'11 ('afC,ToeJl PI'II Dllil'I'hcr llij hUil "iLwn kwam, dil' pr:IHtte fllet

Ihun me(',

" "llln(~..,l' Pm'ij, maar (' '111111<:1] dool' Olb J \Iit,(~1\{'r, i. l;ï,'JlOl II "U ,

Dan ZI1III'1I lI'ij o"k ",;W \\' g"lllll:';; in Rot(.ej'(I~1Hl ')PII~ komeJl."

"~f('lll'('r" z/)Î llnlm L!"'\\'U1 Ili,] )JlJU.l!, .ik z:t! 11 > e('r~t.!' zijll,"

"(JIJ1 1I IC UII!.\":l1J,l!{:1I ZI)();(]," 'I 1>,"II(>Ol't" IllWII· .... ,. zOlldel'

If'('rt'"ijn'""'''Illt ~"Il:IIIJpi,," lIl,j'[,I'1l wij hi,,1' Iijpt, hd, dCJl"t lllDIwel'k'lijk leed.

'lIlllr .w, lt·r". iir"L I':lle I[u:dity, zooa]," U zei 1'1' "'cel"..·\di(\ll IJl l llCPJ', ;1,u1' ,\'rjt'd<:l':,u\lell, .~('grot.'L Y:Ul ,'ItIl (~11 DI'all],

l"\J1l1 "I' !'di,L: 111:tilr ' '111'> UI' In,zl ... k I,ij IlI>:" ill I olt!'1' lalll.'

J, K.

't Een en ander betreffende de Roos.

D' Tt l)' 1. cell blo\'III, li" I,ijl a in alle L1JiJlell ill

llÓTI of Ifleer \'aril:II'1tcll '0 j'k In 11, I Il wel 11:1: J' lIll ,

olLldaf. bijll1 alll~ 111111' '11('11 re z ,,,Iidl \,tJ\H'I'I' zijn \'11

tCUIl plaut is, die iu 1 'JI zomcr' vol p b1oellll'l1 metI~ '11 !I(;f'rlijkl' gmll' godt. Toel. \\'etl~1l de me ~f. 'n :l.II

heil \\'cillig Oillt.relit. dl' g('::i(;!Jil!dl'Tlis Vall ,Iuz\' ZOtg\diufkoo"llu hl l'rn,

\'00 ± J()()() j: ar voor Clirislll~ \'(JIl'\ 1l\1'1l tlc~ l'no;;l'l;'l'd' ilJ dl' lllilWII V;lll dc' I, Ilillgill vall I uhJ, di,Z(~ bij dlli'/,l'lIle1\ lie kil' 'eken, Olll lil ,t ~)('ltull) nll

11'701' bJOl'IlJI'1l hll:lr fl'l'Slt'1l zoo luist 'ITijl' IlIo,-;elij' tl'

IJ al, 11. () k de oll1e l'erze I, "'i('k"11 1'11 1{ lil Cill\:11

1'l'Zllllg<'1I de l~oo,' re ,cl on kll r kleur nl nwlJl ell

'11}(~llldl'll tl:J;~r d\' I" ollilL',iJl dcr \,IICJ1H'JI. ok zi.l

kwoektl'll ilaar iJij dlllZ.llJ" n;11I \'11 ;"'l)1l1ikLel1 dl'roo~ vOûr alkrlel !'t-e'>tl-lijkhl:lleu l'11 g'ILV\:'1l \001' c1,'w1>\ol'lll('n on z ,Uc'nr! IJ og' l'J'ïz '11 m 7.i h er h'I\IIS(:11

"llil'lalld,,, '11 alldere vu tlerin,gull "all 1.' rl 'ht lL

Evenals de OLHll' hi,'k IJ Pil I onJuinl'1l C 'cerdell(lok rle 'ltille/;Zl!1l tll'ZC bil ell1, wat blijkt liJ!, de (l(ll)

bOl'kull die lil '11 over haal' gesehn'v'Tl IJl' ,ft '11 \\"\:1 kl1111:11 ill lÎl~ Kl'l7,erlijh' bibliütl'l'(.k "incleTt k Tl.

111 'hilll1 \\" -rd d(, H, • ~ k rl'ekt in elf' tuillen VnJl

tI!'ll L'pizC' 1>,11 \\'l'l'd daul it 11 1'07.l'nl Jal.1en'lI dl'1)(~1' )(;llIllc- I~(Jz\'nolic ·ol'vtllll'\lig-d.

Deze olie IlloelJt f.'VCIl\l'cl 10 hts JOOl" IIc KeizcrJijkl'fanlil.ic 'u Je rijksteIl ill ' lalld g '!Jl'uikL \\" 0['(1 l'n.

22

Het oveJ'JO'e V Ik werd mei zware straffe 'droj'Tc1,\\'!tW1 l' het, evenl\ls de K >izerlijk" familie, van dezeli' .crchrnik 11 anktu. D rIJltlve stolde hpt zich te vrede

Jnet 't drngelJ wm eOIl zakje met o'L'c1l'oocrc1e rozon­)Iudl'r 'ti PU be::: hou wlle ]ez·' als ecn tnlil'1man.

LarJCTzltm I' lanJ IJ' rat kte de H. o. in (li (;rediet, eTl

zou 1l1isschieu gedurende cle mi(ldc!eeuwell bijna.gehe"') vo I' 1S 'erlorell gegu811 zijn, haJc1ell demonniken hanr niet in hnn kloostertuinon voort­gek weckt en er ZOOdOOllc1o voor r('zor?'d, la i dezeeb alle bloc luet geh I~l v ·rd\\'een. \'an uit dezekloo~tertuineu \\'01' 1 de 1: os w) r vcr 'preid overde VOl" hillende landen VRn Europa zoonl : Frankrijk,Eng landn llitscllan L In Frankrijk wprl derozen cultuur wc'r voor 't, e rst ter hl nel genomenn ging ten gevolge van den gUTl::;tigl'u bode toestand

en klimaat met renz(>nsch 'puon oorllit.ok nu nog zijn om~e 1Jloemi"t.n iJl den "'intc'r

op (1· R zell uit Zuid-I! mnkrijk l1~l1lge\\'ezen. ]n denwmcr eVeI1wel UI 1 11 zij, dool' de groaie cultuurvall d<'zc hloe en in vlerlanc1, hUil aflleJn 'I'S nIet

ill uns eigen la cl gekweekte Hozell voorzien.Dat ue 1{ozcnc lltuur Ju r jll J: e<1 'rlnnd op grootc

,ehaal wordt mwg 'trolfen, hebbcn cle I ozentcllL 011­

siel1in/Tl'l1 te ~ j:i ij lcJOG 'JII t<; Bosko IJ in lD13\\" '1 lK~\\'ez '11.

T. IT.

BLADVULLING.

(J/l" ·nu'iBjr',' hl zekere plaats.

(I, hlc"k," 1'00";, ilJ 'I. JOl' d..I'ocfgoesLig lalJd.(F](, \'AN EmJlol').

Lath rus doratus grandifLoru .

lererwt - Sweet Peas - E~elwlcken.

De ill Enrrduurl zoo zeer geliefde un I- lJ1

Unit- -'dam1 reulls II ,I!> kt'ode zllluhl ell1 is 111 • 'cd '1'­

luw! nog te Ireinig al,..,emecn 'er fl'iel. Daar:.:o di'IreillÎ<re rnoniti~ diu de Onl\kIH'l' vraagt rnimschooLs1)(,!1l nt, !toop ik door't Chl'ijvCll v· n I it artikeliets hij tu (lmero tot 't lllljL .1-1' Lek IH 'n dan zei-uI'mor·nler gp!ie-fll 11'01' eu.

orspronkdiJk ui Sidl'ë, fI'olTlstig \\"prd 7,e r ,Cl,'

iu lG 9 in EI gelnl II in re aurd. T l'TI lareTi 't ,'ll'('!JI"2 .~: nog kleil\blol'lnigc, 7.1ell all onze gell'ono UI' dII eillig olHkrs -llcic1l'llIl., vllriëteittm ~Ia:l cl or '/, r(T­1'\111!ige cultnur UI se!ecti - had 'n 11' 'Idrn C('II20 vari"tPltPIl.

Wie nu mecnt., (l< (. 7.ü iopn J'('cLl..: I. ar 7.ü<Td lltIwg n heeft 'i mi. oor de u, I f anc er' rz:ta .raaki' zu Ircer iJl 't \'erge tboek en eer' tuen Hr,-,: .ECIIF lUl 7.ich sp 'l:wl :WlI hlwr cu!tu H \\ijdele CH er inlfuwrle cl, C '1l\'<JLHliO'(' hlo0111 zoo zeer t.e vel'botcr 'n,

.tC('g \re!llnl. Je b(\I:lIwslc'l1iug en all tuen af dateer!Ilaul' Zl'gl'to lat \I' ,11-;(- na. Engelanu l.\rOVPI't1 i' Itebb '11

weIlIr' p t va 'telanu v tg 'zet II'I'Te.

/-IK'RY '..clllo'(IHD wi·t cl Ol' kUlIstmutigc bl' Tllchtill:'dl' oenvollllige blol'mpj stof :'roofbl 'lIlÎgc '11 11: :lnlu

t t g'l'ootblo!l1ig gl'stl'c(~pte bI ClOon tû \'(~l'betHol\,

oor cl i t snee u:lIlgetrok ell legJün zich II'l'I(lru

In cnlilru kweekcl" op (lel, uIt Ul' toe. e nOrehid ' ­Y I'IlI" (:11 ·tol1(l; K'U umd mmr huaI' kwepk r l. '\11.',

dl' "l wi nklti 's . '. ,faal' (1 ,",walste YCT'betoring bracllt.J, C()r.J~, rloor 't. I 'illllûU van C '11 ] (' .dijk ruikl'nr1'g 'gol 'l1e b"'o tl)locmi~rc oor!.; aar ~ l'~'rE:-::; S)'tJ;M:JO:K

-- •'p 11 'ort 'P - gchootcn (1901).Daar woldl'ü bI, 'Je (1ai dit H, hijr.ouüer 'f(~fo; '!likt

\\·a. v or' winll lJ van vnri"iteitcl1 cu '!ln all, kaut '11I iC\lwigiJedlou w rden gomold, diu .'üI1lS te 1(;lUk 0l'

urse!lillçl cl, kil" kt rij 'Jl Vl Ol'k\\'filllcn f Ili·t eenslil Cl' "ni llW" \Vuren, 1 Jaar tOl'lJ vall hUil kll"eekc'r CUIl

J aam IJL ing('n, nt 'la II .-pocdig IHIalil ve,rll'lllTülg.

"1en zUfP dan ook iu dat IJle 'I' ü 'nhnid iu 't hllOl'lllUIl

11101\ t gd raeht wor Jen.D r.e yoorw<l. r ni t li!'llto tnak \l"u'11 I et "Toot

sUl'ces rr 1 ia door: ,,' h' Natiollnl ~wc t j>('a ,'(widy"iu tl'JU\\'e stlmoll\\'rking 1l1(~L: "Tlw AlIljri'an :-:lwoeLPI'i~ '0 i L ".

IJL Dllitschln.ll<l wuron '1. O'l'TO l'lJ'J'z ('U rr, (J.

(11l:.i,\. gr, 11 'lk > ziel! pl' ,ia, I ~la11 <1eze Cl1lt.l1 11 I' \Iijddcu,')11 door Ci"'I'Cll aallk\\'(~ek (\IJ 'I. P J'uillle'elwlli ver­spl"Jid I 'Tl vnn gest:hik LU, mIJ 'stul goud gl'Ïll ustJ'c!!J'du,1" 'Im Je, ook in hUIl ]1l1l<1 "die 0\, -bidec Jes k]('iIWIl

hnmc ." va 'Ll'n voet (~l zk ~rdE'II,

L:lt.hyrns is "n tlunkbar., g eJkoc)pc SI ijhlo 'I I.

Da:lr1lij kali I1ll11 zep:gl'J) Ilul )ijlJ:t ,dl \ }-l('un'll (!Il

Lillkll V,lU zuin'r wHo vuri'T 1'0 d, zelf' ,lil'p blauw('11 I l'l'! vl)rlc~)"ell\\'o rdigd ûjn. . ls lussehl'ul'j !lIrcnUI 'm ik sl<:l'llLs: liln, oranje, l,alllJklelll'ig, z\larl- curo dbl'l1il1,

Dan 1\o·r d . twcckleul'ig, mr't vlug '1\ lipp 11 V'I'·

,c!lil1cll(1. Ou Ir sLl'e pU., .g,tludd 'J'{l(~, gcnmrlll('J'c!e (!IJ

1-"('1'1\1](1(' ul'Ptc1ten, Zelf' duLJbeJe zijn i11 <Jun lWlJ<1eJ.Houwül dl' 'ultuur niet 1J.stig mag ('u'mt! 11' rden,

2.5

wil ik toeh op C'onige kl injg-hedoll vijzen, Lath .. 'us

groeit. op it~de/' '11 middel ut.igun t.l1ingroml. D 'zo mag

"eht.er nitl t.e vocht.ig r,ijn en UIO.t. vooral die} los

gemaakt. \I'OrUI ' !!, TI' zware of !u liehte grond '01'­

k rt don bloeiLijl1. .len kun dit verhelpen cl0 r 'Ludor \I'erkt:n vnn zalld, LUl'ftlll d lil of lnd en mes!,

"IJter no it v 'rsche In 'sL ( ude .ta!lllest'n go lUI'cw!e'L bloeien t'eJl 'TIk 'Ju IHual gi'l'CII i,; 'L heste. ok

't uiL:;!r il'Jl van hel'lIdel'lnl'cl guf' go(:dl~ l'lé'\I1tnll'll.

Dan til'rL ze 't best peen zonIlige, lucht.ige (IlietL u1Ji n'u) . Lundplaat ..,

;\[IJ11 7.aait in :'barL tot cilll! April, lid'st in J'iju I

op afstund'n vall (;-1ü (.\1. 'n 2 [1 :: (;:\1. dit·p.

Per Muter 7.i.Îu I :\ 11/'2 (11': III to rek "Ile/i. 1 Challl

I edt gl'll1iddclll 1-1 klll'rds. \'lj:llllll'll \'n.11 'L j·jl·/lIeIHl

zaal on dc jonge p1:tntjl'.' zijn 1111I1Z(,Il, sprcI'l1\I'l,n,Iluivell Im ,lakke'll.

Komt. al 'I zand up, dali SLa:1I1 ze ti' dicht ('11 1111H'1.

IllP/l vOl'plant.I'1\ op Jil tI, :..r; 0:\1. arSlUlld, liet: t 1111'1

kluitj.8 P (Jen donkure'tl dHg, Ook kan Illcn dc.·stUl' stl'll lal.en ,juol';rrouiun Uil dl' zlutkkull lIittn kkl'll

IIla,al' bij "'('lllC'ngd 7, laiuII zij Illl'll VOOI'Zil·hl.ig, (bal'

lIid alle va/'I'L 'il.l~ll zich u 'Uil kl'llchtip; onl."i kk <:ll' !I ,

Zijll z<.; In à 2Ü c, T. hoog, dun 1I10('t IIlun zu ann­llinden cn g lijk waL aawlHl'dl'n. (31:l'cW:l1l ~ulllhind"ll

is in den pur ten ! ijd ZUl" gC\\TIlS 'ht., IHl.l'l' is 'L liidmeel' /lOO' ig.

In 'l. groot, 'oor snijLlornl, kWIJl'kI, lil 'n L;Il.1Jyl' IS

aan rij.-ltout. Voor (kn uill 7.ijll balllbou::;!l·llingen ofh uLen s!akctsds met ijz "'draad of grof ijzl:l'gna~

bespannen nl'tt r, Dezl' . t.1·l1illgclI IlIodcn 1.;0 M.u ] ,80 :YL hoog- zijn en "tl'vig vastgo7.d \\oC'<!lm tbul'7.l~, eenJl1aa\ door ,len "inll olllgl'gooid, mnl'stal lastigweer ov r .illd te 11Clpl'n zijn. D" llliuinllllliafslaml

26

tussehen de rijen 1 7- '~1. o'ttJl' is 1.17 ~\ 1.2ö!\I.Van uitzaaien tot hlopi\.'ll v ~rl open 12 à 1:- w ken.

us eind. {aart, begin _ rll'iJ uit1yezanid, blo 'it (~illd

Juni, begin Juli, Daar cr L1ml nu juj·t g<'en gE:brckaan snijbloull1cn is, i~' men '1' IJ bo <l'M gl'W '. t d nbloeit.ijd t T 'rvroegcn Uil i. dafll'in goed!r I. 'l;:.>:d, Z f)­

dat Wl' reed' begin Mei Lutl1yrn' iJl hl()('i kUllnen zipn.Om dezen vroeger '11 blo i t hcrpi un zaait men van

b<'iÓ 1 Ja.nuari tot. middell F hnwri in z3:1Îpann uit..Deze plaatst men in de ~Tüll1~ igd warmo k'l. ·11

7.Oorlra 't zaad opkomt in rI' ko 1,le ka of bak.t negelmati:r 'll jui::;( vochthou(len i el'I 1 b 'l:'\I1grijk

VOl' iSl:htc. 1Jc Olü\\'ikkelen zich niet vlug, mmu zijllzo r:1, c~\"I. lang, dan \y ra In ze irrie ~ apart pgl~pot inJiepe potjes en komen in de kouc1e bak dicht. onder't glas. Dl~ l'nk 1unt men eerst \\' ...! dicht tot zowoel' nf\!1 dOl! groei ",ij n en dn n hl'gin t 't afbardüll...1 U knn men z" zog: UI\' gl'ell "Lerk' nachtv ro't.

mee'l' tn vrneZl'n is, builen uitpl<lll on. II d'll lijtl datUI 'u HIH]'rs huiten uitZ<lllit h en. men JIU r-'(~rls " :1lOc. L grootc goe(l gcwortd de po I lnn ljes.

nlocit de Lathyrus c(mnw,ltJ ,1 dl knn mon dao'c1ijks~Ilijdon, 'L Is zelf.: z 'lT gc\\,('nscht 'l~g ltrl!\licr te snijden,doet. men 't niet. om (1e bloem, dan todt ll('cdl men'L resultnat dat de plant bet~r hlo~'t l;l1 0 k niet floor1'.:1[1(1\'0 'lTle 1 verz\\'akt

OVl'I' 't gdlY'uik v!'In Lath 'ru::! kHn ik kort zijn,Dilt r.0 behalve va r snijbloem n \'0 r de bi])(lcl'jj,ook ui stekC'l<l voor 't beplant 11 van kalu \"lIlelen

of ter bedekking van minder fraaie r 'ueC'!tcu ilJden tuin gm'l:hikt i ',!Ua ik al algolll>oll bek{;nda ht8n, Echtcl' ook als hangplant voor bUJeOHS 'Hr..

bewijst ze go ·<10 di n8 én.'Vil 111 'u Lath TU'::, verzc11l1en, lllJ1 zet mell de

2ï

in 't wnt r, wodat ze/1,0 vC'rclragell 't, reizen

rle beste soorten te 'cel plaa t.ton slotte de adressen cl '1' voor-

hlopmstelen eer't G u 8 uurgoed t ld, water verzadigd zijn.dan goed.

Dat r een lijst \Tan

zou inn ~meli O'cef ikWlamst -, kweekeTs :

RE~H • .E:C'UFOHl>, ~7cm, Rhr pshirc.0'1''1'0 P '1'Z, neTl tI'. -4. Erfnrt. ((TT ~T \~.', -t:Umarkl, Leipzig-. (

(EngeIHncl).Ilik;ehland).uitschlmH ).

Jnl\uuri 1 1,-.

BLADVULLING.

IJ. lIASPELtl.

In ()('JI vorig jaar!Jf)(:kje, viJldC'n wij de voll!C'JI(k 1e,-ensn'gels,'uor "Arhoricuitnrian('JI" dil, "'~ niet 11:I11It,cII knnII('n Ollze\ezl'r,; nogl1lIlilL., ondl'r de oog('n te \,1' ,ngC'JI :1. VergaderiJlgcl1 en so('idr·i(.'1I,voJlrivn "'orr\r,n nitges<:hrC'v('n

ten J-('Hloegl-' VIUl h"l B ,;tuur. Die,; zult g<: nooit c 'nvergadel-ing lJijwonülI, maIlr toch lJczil ge hl:'t vobtc reehtom ()p de daar genO!11nn l, '~lllitpn, Sdl('rpC critid' uitte oefenen.

2. Repeteeren voor 't orke:tje i~ overlJ()r\ig. Hl'l i" duidelijl'dal het "ll'cbt~ ter ,·(,mangenaming' ,--tn'kt VIUI hel Hc"tlUIl'.

:{. Het i" eV()IlTllin noodig (hl de t\()cretltris ll\vcr Vereellig-illgVfLll uw aclre;.; op de hoogte ,,·onlt. geliollélr:ll. lht i~ ~I,~('lil"

hiilllt.:rlijke bell1o()izuro!lt..1. T 'Il slot.te: Gij zult. uwe cOlltributio ninl1ller op tijd

betalen.

\\'allll(Wr ik illij \' )01' ]ld \'1'1',,1., L)\ }1<'1. ]e\'l'I'cl1 van

een bijtlnl~"c in dit jaHl'boekje 11\'1.'1':0\('1, d:l1I ([oe Ikdat Illl't 1I ,t tlankhnn' hCf:cf dal ti' Vl'it'll r!e] ij kl' uil­llo1ll1ig"IIg vall r!,-~ Hcr!adie, nl~ Pl'n uit.1llg' i,' I{' 1)('­SCh(Hl\\'CIl VlJll gCII(';f('II1Jeir! dio hij ]Il.:t \'\'Tlntell vall

llo11 procftuin dool' dl~ Illld-]cl'I'Jillgl'lI ook lij! llij i ..

t lijv '11 I'es :11111. rn du Dil ruilil l:>-j: I'igc \\'('rkkrillgi 11 l1<;l1 TlI'udtui 11 ell den on tga ng in gCllocllld lijds­Hr]oop IlICt l'Uim I(JO kc 'lillgl'lI, di' ik. hd, g'('IlO ",'11

111111 ill de CC1'S\l" h~lndgl'('lwll v(Jor tt ljcl]kll, hublwllziell IW,oTijJHdijh.'r \\'ijZl', Lal VllJl gnvltlll'Jl vool'gt'd:lIlJl,\\"narvnll 'llkde \\"l'] 11"a1'tI zijll ilan dl' v'J'gl.'tl'lllI'idtc olill'llkk(;ll. 7,00\1'1'1 JI{loge ('1'II~I, til. groot \' 1'I11ankJI(·hlll.'1I zich ill al r!i,-~ jal"l'11 ill :l!krlt·j getla:Jlltc' nfg\'­\\'i,'''e1d Cll dl~ "OW dl'1' hl'l'illllt'J illg('11 ijl dell omgaugll1 ~\ \'ulull u\\"er \\'tl,' jo ,11 eell Hang 'nallH' l'n voormij ook dik\\'ijL /',('11'1; ('CII lelrZllllle. lk \\'f'ct d:lII (JoklIiet hde!' t.e dOl'lI. d: n (/I"i" 1J"1I, 1'fdcn, 'un mijn(TvaringcJ) iJl lli1. I)Ot.' '.i(~ \':'1 t Ic k,~'g'lI JU te llcWIIziell, ,1:11, lil'! kt:rl'll \\'('J'kt:n in lkn tuil], hij sOlllnlig<'JlIllet z I' 'ig-t:llH,\1'(ligv 1)C'TiJI)(:11 '1\ IJl{,('h'JijJ..ll,(j('11gepaanl gi llg.

HeL t:cl'::ite l)e1.I'ol et:1l lcerliJlg, Jie in op !'Heht Jlad

ge k regell, als zij JI ('(", t· \1' I'k. OOl ti' . <'1lOfl' [1'IJtuss('he I de vrLlt;ht !JOOll1 P Jl, Lij de ,'lruikvo 'ml~1 tebegillllüJl, ~Ict nnc1r'Uk \\':t::i cr door Illij op gpwezeu,

29

<lat hij ni t fL1lecn olll de takk:11 heen moest schof­felUIl maal' ook cr onJ<T dool' Illoest )'aan en zoo­

doend' g'()('n plekje ol1gc:selI(>ffcld loof. Even v uchti:,

voorge<lfl[l Jl '11 tno ij vcr werd de ef"rsto tau k illgezct.. ïet 7,00 hev! !<Ing' llien a, InUit ik eens k~jkcn nanr,je vord('rin,~('ll, (loch IHlt zie ik tot ll1iju 'Tontevcrb:lzing, 0111.0 tuinbollWl'J' in .-pé ligt bekneld tu"sehclI(k oll(lcrstc In b'n vall de struik 'onn en den gl'olHl

CII I<lg in de;t,l' lt nding zelfs !log te sdlOtfe!PII. ~lijn

(~()rstc [':lo,'Y was tlfl.t.unrlijk •!Tlaur gopj{; vrind, wa(.d(H) je no I'! g'l je ligg~'J1 ow te .:(·holfc:1c!l 'I" '11 zijnallt\\' onl wa, hi0rop, ;t,eOl' tt,J'echt 011 lakoniseh "hoeft toch g07.egd, dat ik ook ondcl" de (akI-cl <lOOI'lIloe t gaan ell ni t er omheen alleen." et antwoord

vas ze l' jlli't. en hield d' lel'rillg voor I lij iu, <bik rnij '001' pas b(:ginllenrle, I1Jeer clUlllclUk en be­grijpelijk moest uitlaten \rant ik ha(l in( enl: <lil !lid,

g sproken vnll tlut hij l' mrt z'i;in clwJel onder dool'lil est gaall, ni·( denkende nnll dl; mo o'enikhcic1, dathet (l\nllllbegrip VHn el' zelf, licluunelljk ouder eloorte moeten, bij 1 eltl zou hpb wn p ."t Jovat.

F>n (",eerlc' geval ,peelde z,ielJ llId eUII (,nel TU

1corUng, in gehc I Hnd 're gedllHnte af. Deze kl'N'glil pdr2Ghi 0111 ill (le Jrnivenkmi een )1( e eelheillgrond tie mengen en danl"llit de nlOg01~ik allllwpzigcRteentj 's te v 'nI ijllul'en, 1k had kort bij (le ka.'ttll(lere bczighè<lon 1 het dm rde lIiet lan öf ik

hoorde nP' ts", een steentje togen de hillllcllknnt van!Jut gltlS iu de kas, oIlkend(} aan (H~n Illogel~jke

eerst! onvoo ziehtige ptcl'n\\'orp <lie wel door geentweede ZOt g~voJgll I 'orc1eu, bI·uf il- aall mijn bl}zig­hed H. Maar, jawel I niet lang hièrllH, 11 Ol' ik inbet}' kl- lijk nell(~ opvolging n "pnl, ", ts, "pas",\I'fl:1 'VUIl dl' bal tn van c1iclI aarrl was, (at elf' vr ~C,'

voor Iwt rl1 i ten ingooien lij et ol1gegr nd \\' s. Iksprong op en ln vuhart I, tred begaf ik mij Ilan.!' del«lS 0111 te ZiClI, wat el' toch wel geheurde, ell j~t\\"eI!

ollze tuin bon wel' in w nliTlg WHS JJI 'l he sLee rJcsell kluiten uitgooi('n zoo ijverig bezig, dal; hij mijnh)Jnst. ni("t l~l'IIS hna gemerkt ('11 door ging Hl ,t zijl!bombardf'ment tegen (l(~ ruitt~JI. "I- é! zl'i?: cell.· go 'lemaat., het is de lJedoeling niet. Olll de "t.eenell un allesWH t je als zoollanig na nzict m a:l r t('gen de ru i ten togooien, b<'grijp jl' dan lIiet., dn je ze \\"el st.uk kunt?ooiell?" was mijn 1llC'L "tem vCl'hufl\;nd0 vraag. l\feLv(~nHHl(leJ'il~g keek hij IJlij aan, en zegt drwJ'na, "ikhoor h irT niets 8n om nu de cen tonigheill wnj teverbreken doe ik hd, mag dnt dnn niet '1" ~{j.in n11t­woord hierop kl nl ge wel begrijpen en daaronl zalik het maa' niot, v(!rlllel( (:n llIaar het feit, a~lt

Îcmantl bm~icld knn zijn I pI, het !wgrip <Int zOJlllcrvrecs voor sel1a<!e, tlt' u' -tonigheid van steen 'n­muziek teg'lI Ie ruiten, du. voorkcur vCl'l1i 'nt bovpntl, eC1Ltonighei<l !Jij het. al1t'f:T] \\"(:1' -en, is toch zekerwel iets heel bijz()JJ(ler' en daarom ook il! mijn her­innering g cd hewaard goblevm1.

Een derde' geval, bezorgd mij eenigc bOlHlll\I"JO

oogonbl1kken, doch wa. niettemin ten slotte hoo/Ft.vermakol~jI·. II' w, s met con ICt'rlin. in de dnri renkas~l!\n het verpottcn van vruchtb u jes in pot. atw0rk was een J oosje g ctl gq~nul, toen il- op zijnaJlcrhevigst \I' 1'(1 0 )gesellrikt, door mijn wdelwlperdie gel eel on enntdtts, plotseling Vl1n I'.ijn zitplaat.sopsprong en ()JJ(lcr het niten van allerb W1U\\"stPgillen ell cIJrceuwcll tcgen bd schot van II ~ k:Lopvloog, omdat hij ill zijn 0 erpTil-kc1ing vun Z J1UW n,(10 deur niet kOl! vinden. Of ik nu al \TO'g )' ,rat iscr', wat . eh eJt er aau'?" ge n < ntw 01'0, on steod.

lIllt' r chrccul\'C'n en gillen. Eilld(~lijk de üeur uiLen hollend l1l'l pad op, naar de ka "en, Ik 11 'lll

acht()J'na met ,,\\'U t i 'I' d:lll Loch? wat seheelt UI'

todl aall'?" totdat ik oilldL'!ijk hoor ,een he ~t, 1'11

ce~t in die po .!" lIil~Tlloor eenigRzill" bekolll 'n vnllmijn c1lrik, riep ik hem 111 de \'ntc Loe, "als hetaTIeler::; nieL i , (lnn zal lid \\'cl gaan" CII Jk kernloIllij 0111 om Ll' "iun \\ at \'O( r bo(O,t dat dan toch welmOl'ht "ijll hOO\\aar! omw h 'ldlwfLige bO(JJllk\\ecknl'in ang::;L had IJ CI'1l voo!" Ill'lll olllwkcnrlc v('(!l1molgegt' '1'011 l'l1 wanr llij ultijd dood 'bl'llal1\\ I was 1'001'

l'Up:iUU 1'11 :tlll'!"Il'i in ('('LI'n, () lIdat ,,(;, WWI' hij o'ldlOorellJ<u! \\'\J OI'IJ!:' vl~]'giLig \ran'n , had hij hd op "ijn,,('1111\\,('11 ge'kregeIl hij Iwt 1'001' het eerst, ziell vnllwtk et,~n toe:lijk " gri(:"elil'''(~ veOllrtlOI cn 111!zl: hovolldie 1no,'" \\ cl hat aUl1g(;gn'pwl ook,

. G EDT,

BLADVULLING.

VoorZI'[I!J('ll,

r· k,", Ilid ~,vijgell Pil ik Illag Iliet. "1,rek"I1,

(IfEI.Jo:1iF. • \I'Alnll),

Jhll klimt PI' (:11 napj 0 (bL jl~ eersl niet ziel,Jrij'('!ll'I'l't1wt ('11 ziL (lP ju J11n:\t,'jl~.

DE R ODPUK ELIGtJEID

OF

H T VUU DEI~ BO E

veroorzaakt door de zwam NECTRIA INNABARINAen bare bestrijding.

11 par ell en t.ninen, bo' ehen en kwr:ckerijenalsook in >;tr!wt- en lnanl.'oor WIl ziet IlJ0n niet zeldcnaJ'w:>;torven tak 'tompjcs, of zieke L kk<11 en t\\'ijg01l,\\'nar 'all (1, haRt 111 t la rijk \ 11<;]1'0 de puntj('s bedektis. Dit, v("rsc.hijn el j' het typis -he beeld van c nvc(dvnldig op boomr:ll voork me de ziel-tc. . Jennoemt 11!l!l1' ,,(1e rootlpukkeligheirl" of "Het Vuur".

Daar de 1'0 rl1ukkeligllUid van onze boomen menig­manl ze 'r gevaarlijk \rordt, zoo is 1 et zoowel 'OOI'

(1('11 tuinman j,' voor clcn kweek 'I' van groot re\\'icht,ziel! over het 11rerl0n '"11 de II ,'trijtlillg van dczpziekte UJ! I e hoogte tr, hl't:Jngrm; v ndv.ar !lan ook(lat ik het zeel' nuttig oordeel(lp hl erover iel.. in liS

jaarbocl'je te vcrmeh.1en.

Het optreden en d enmerken van de zikte.

D Hoodpukkeligh iel (Het Vuur) treedt niet bijeen of eenigc hooms ortel1 op maar < t alle hout­gUlI'ns en, ZOOI 'e1 '000181 nlg he st 'l'S aan. net mnpst

:u nlle 1 heeft tie Ac l' vall baar te l,j(1en. Ook dl'Linde, 1:toode kastanje en lm lijdpn vallk zenl' \'pe1

33

van deze ziekt.e en zplfs ooftbool1len worden door haaraangetast. De rooclpukkelighc'id kenmerkt zich daar·JOOl', dat mcn aall aungetaste boomen enkele oflJle'erden: grootere cn kleinere twijgen en takkl'n villllt,\relke dor gewonlc)J1 zijn of 'ler.;ht::i zwak leven.

p zekeron tijd Van het jaar is de bast van c1c'zetakken met eel1 menigte levendig gekl unIe pl istjusbedekt, welke van wasachtige weekl· subsbmtie zijn('11 die bij voehtig weder zinabelTood, bij droog weorbleekrooJ of ,"('ult! 'lltig lijken. ~relligmaal zid 1l1CIl

huitelldi ~n nog' \ 'at klc'ilH're puistjes, die zich doorlHLrl' donker bloedroode kleur 011 korrelaehtig voor­kOlIlon va Il de: eerste olHlersehcic1l'n. \ -aa k vi nc1 t menpuistjes, clie vall ollder de laatstc', in hun bovenstegCHlee]ül daarentegen de eel!;t beschrevenc vorm llelJbell.

Oorzaak en verloop an de ziekte.

De, In het vool·,raande beschreven, puist.jes zijn geenzi.ekelijke uit,groeiingen van de bast van de aallcretasteak of twijg, maar het zijn de vrLlchtlieh[lJ Jell van

eon zwam, dil' clell mLUm van :\cctriu einnabarina(Tode) draao·t.

Om ziel! p de hoogte e brcmgen welken rol doectria einnabal'ina hij f1e ziekte speelt, i.s het noodig

de on twik keli ng en levens\\·ijze. van de zwam 11[\ ti w­keurig c leerel1 kennen.

Zooals in het voorgaande gezegd, komen er tweesoorten vn.n pui tjes voor. De meosL veelvu!clig voor­komende vorm zijn de lt ldor zillaberroode puistjes.Deze droegen vrocw~1' don nUH In van Tu bereulariavulgaris Cfode). Wanneer men e 'IJ van deze puistjesdoor dl, microscoop bekijkt, zi0t mell ebt het uit eenvliezig alfkogelvormig kus::len bestaat. Dit kussen,ontstaat onmiddellijk oncler de bast en doet. deze zoo

0)d

34

vlu§! hpt grooter wordt open ringen, en bten ziehlliet kleine zaaddoown vorgelijkcn. linur bovonzi."dptoont ons do talrijke zil:h in rio lucht vurhetJ'l'nduzwnrndradun, \'{, n 'nan Ol beduidende kl'ine "porellzitten, Deze parcll, clie met <l' zaden 'lm hoogereIlanten a rer~enkomen. vallen zoodm zp rijp z~jn afen wonlerl door den wind v(1l'brt,id.

{omen zij In gunstige Ol lsLundigherlcn tot kieming,zoo ontwikkelt zieh d' 7,Wfl I opnieuw. Dit l-ienlellwordt bevorc1l'rc Irannuer zij op l' n gC-tOl'Vl']j tak, opel!ll talcstomp of op eell wond vnr. een boom (.ureehtkomen. uit de spore voortkomende z\\ullldl'ilnd(lri ot hl liet hout '11 gl'lwit hi 'rin zich Vl" n kC'ndsnel verder. llet, cl Ol' de zwa drnc1un clOG woekerdehout verkleurt groenachtig bruin en verljrd .1e eigen-ehap het hoJ 'Illvoeht naa.r boven t gel "idel!. Zoo­

laug ] et hout slecMs aan eeno zijde d(J r het Z\\'HIll­

wf'oi'sl'l oorwoekc'<1 ii', blijf het dan rboven gel(~gOll

takdeul va.n (h'n ba 111 in het lev(m, ten slotte wordtook dit anngctns, de t.al' wonl baandew('g zieker ensterft. De I\wfllndrar1c)l) komun ook rlool' (10 hast le011naar buiten, waarnan de vruchtlichamen van de I\waJnte voorschijn komen. Men hadt hier met een 1.. g,wondp:1.rasiet t, dOCH, diu c n boolll\\'ond, of :{fge­'t.Ol'ven tn,k aantast, OJll all hi '1'l1it in het binn'nst

van clen ])oorn <laar te dringen.ij voorkeur bunut do eetrin nIs info tieplants du

]meuzingen en wonden, die bij hot vl'irplanL'D ofsnoeien aan <le wortels on! taan. Het is in het ge eelniet zeker, dat deze z\\'HIJlziekte aJtij 1 den dood Vl"ln(lun hoom tev .eghrengt.. lT t is ccuter geeno zeld·zaamhei(l dat jonge stammoll, zoowol als groot.el'8boom '11, zocl/luni. door I eetria aang<'tast. /lijn, dat zijhinnen Iangen'n of k rter0n tij<1 geheel af terven.

35

Om t bcwijzcn dat de NccLria-zwam weI'kelijk deoorzaak a.n deze ziekte is, dat ze het verdorren cnafsterven van takken en heele boomen kan veroor­zaken, heeft men \\'omkn van boornen kunstmatigmut sp')\"en va.n deze zwam ",einfectecrd, Deze pro 'fleidde tot b vengenoemd resultaat.

Behalve dl' )ovenbesehr' 'en knsse vormige vrucht­lichamen, clie de paren aan hU11Ill' bov nzijcle tcvoorsr.hijn bn'lwen, ontwikk lt dl' zwam in den regelgeclurenc1l' IJ ,t koul c ja.argetijde nog een andere,...uchtvorm, in (l~11 01'111 van JonkeIToude gekorreldeIITatjeE'. Het minoscopiseh ondl'l'zod leert, dat dezenit eon v!('czigo I'oo<\o'ckkurdc Illassa bestaan, welkeHILI hnnne bovenzijde wraLvormige knobbeltjes hebben.Ieder van deze lil, lsLe heeft pon kline ronde holleruimte in zieh, die met een kleine ronde op(mingnaaI' bniten uitmondt. In (leze holle ruimte onLstmtnknotsvormige buizen en in deze weer twee-cclligeovale sporcl\.

Als de sporen I'~jp zijn komen zij uit de buis enuit. (le monding van het \Tnchtli 'haa.mpje te voorsehijnen hebbcn el'encens het vermogen om de zwam voortepianten.

Som omt nog l n (lerde vruehtvorm \'001', waaropwij hier niet verder zullcn ingaan.

Bchal ve de _Te tria ciDllHbarina %ij n er nog %OOfveol andere :SecLria. soorten. Van deze is I\edriacu'urbitula aan P\jl1bOOlllOll schadelijk. NeelrÎa c1ilis­SIJna. aan de takken van appel en andero boomen.

Bestrijding en voorbehoeding.

Het is zeer wemichelijk en dikwijls noodzakclijkdat in boomkw ekurijen, parken on tuinen en bijInftnhoomon de Rooclpl1kkolighnicl of lIet \'UUl' kral'ht-

daclig en op de goedo wij?:o ho·treden \l'on1l. MenVlèl'wi.i<1ure vrooo-tijdig a11(" door <lew ziekto nangf'ta"t'dlJO\OIl, 7,OOV'1' zij door do z\\'am aange ast zijn; verdorverwijdere ll1'D alle tukken pn takje: die lIJd doroodt, zWf\lnlichaampjos bedek zijn t'll zorge er voor(lat <1e gemaakto wonden zor~vuldi T afgeslott'll wor lenom een event\1t'cle ni.u ye 1esmetting te voorkomen.

, aan te wonden maatregelen laten zil.:!l ds volgtsamcnvo.tteu:1. Alle I omen '11 struikpll, waarvun de t.akken

door lè1 • C. aan,retast zijn, won en tot op het,g zonde hout ingesnoden.

~". ~{en verwijd 1'0 alle dOTr. en afgt!stoI'ven takkellvan baarnen en heester, om de 7,\HWl do moo' lijk­heid te ontnomen zich op hout Vllst te zotten

3". Treedt iu een kw ekl'l'ij de ziekte ZOel' kwaad­aardig ()P, zoo venvijderc men alle bOOll1ell, wvlkcdoor terno'snijden niet meer te redden zijn onverbr nd d zen.

4e. Alle wonden a n stam, Lctkken en in het bijzonderaan du wortels snijdt men goed bij en besmeertde wondvl kte met koolte r.

-eo Daar de z\Yll.m zieh op afgesrwden n nfgevalJ Tl

tak kel! ontwikkelen kan, zoo moet m 'n zorgdragen, dat in tuinlJll k \\"el'kcrijcm enz. geent.akken 0 cl n 0'l'on< blij n liggen. :i\1 IJ ver­Zl mulo en verbrllnde ze. Ook di Ilt men op rijs,dat mon voo het verboll\\'en VDn cr\\'telJ gebruikt,te letten.

-, J. AUGU8TlJ J

PLtAI'l voo EEN BUIT~tHJ S ...TUJN.

}!L'n I~ornt den tuil hinnen ,looI' ec he n gaatIalw;:; :2 beclücn lage l' wn nH' lL-usnmd naar 'IIJ lIis. 1 e<.:1J tso 111 hook beplan ting, daa.rvool' \.za I a's,Een heg OIlWt t de kindu.'ipeelplaat8. Op d n hoek(1/4 ronde hank on 'I nXl1sheg) heeft men ecn go(!dg 'zit:!lt up tll·n bloementuin. Deze ('·vnt 2 grasveld 'nOlllvat door vlIflte plunten-rabalteu, op de 4 1100kcIlhalf. tam rozen.

TuinIH is 111('/ uitpnballkr)J1 en bron fit:t figuur.\' oor . ehad 11 IV Platanen. l{oIlll nl blaf - en Lloclll-h('t)stc'rs. oor rozenlJOgen kOllll m·n irl de moesttdn,Lang" de kant bcsscnstruikf'n. 001 PC I bnk VOOI' 'Is<.:!Ieppcn vall sproei Iva ter .S [WI wezi,.,. 'l'en latte'I. 'V7'lichlboomgedeelte Jllet 11 Appel- en Pel-rpyramic1cn.8 Populier 'n lIicncn voor Ivinch-ang en b schel'llllng.

Langs' !luis nog een rabat voor vaste plant '11.

\'001' 't hui' voortuin met bed oor zOl1lprblo(;llIcTl,

D. IT.

O"E~ TUIf".li~Uf'lST If'l 'T ALGElVIEEf'l EN

OEf'l }-iUISTUlf'l If'l 'T BltJZOflOER.

Tot de verblijdondste bewegingen, welke zich delaatste jaren in ons land vo rdeden, he]lOort zokrde trek der stadsmonschen naar bniten.

Deze beweging vindt haar ideaal verwezenlijkt zoogauw men een plokje, dat aan de verwHchtingenwelkt-' mon 0rvan koesterdo zooveel mogelijk voldoet,'t zijne kan noen on. l\:leine en groote lalHlhuizenvorrijzon en de architect bouwt soms leelijke villa'tjes,soms werkelijke landjuweeltjes.

Met deze beweging hand in hand gaat die> welkeom 't landhuisje den naasten omtrek aanlegt. Gelukkigzijn de meeningen on opvattingen omtrent. stijl ver­schillend, zoodat we niet md oneindige variatie'" opéénzelfde thema te docn hebben wanneer we (le groml­gedachten der verschillend. aanleggers hesehou I\"on.

Meer en meer komt men tot 't inzicht, dat aan 'tmaken van een plan voor aarde a , el'n grondige studiemoot voorafgaan van omgeving, JUc1em, ligging tenopzichte der zon, stand van 't grondwater, (loel onwen ehen van do opc1rachtcrevcl'.

'1'1tÏ'n1cunst is rnirnte1cunst, d. \\". z. de tuinarchitectmoot zorgen dat de verschillende hoofdcleülen, opzichzelf en onderling, goede ve 'houdingen vertoonen.

De met kunstgevoel opgestelde en g-cgroepeordearchitecturen, rab~ tten en pla tellpartij'l1 dienen dant.er vulling en versierin cr del' ruimten. lodere lijn

39

111 et een doel hebben en van 't. geheel moet rust enbekoring uitgan.

Z 0 i 't ook me schikk.n cl I' planten. ",ïetde reelheid of dc groow t mogelij ~e verscheid nheic1

er planten geeft epn prettige an n bli k, lIlaar oen zorg­vulclig' rustige schikking der kleur.n doet 't oOû'prettig aan.

Daar men zijn villa i een mooi stro k zet en<iu'" de OI11"'€ 'ing genoe17 "mooi lands 'h: pIJ biedt, is't mUns inzil'ns ol'erboc1i;" in L1 'n tuin con landschapin miniatuUT te w'lIen voorst 'llell n de stndstuill(OnkOlnen cl or 't nw stal klein oppervla allerlllin::>t,in aanlllcrking voor d(~zen uHltlL:g. ~Iijns inziens i:; derechte aanleg voor kleinere of vbkke t rI' "inen deJlleest verkie.-lijke. Dan ook kUllnvn \\' aan de te.gen­I\'()orrlige ei~(;hen. oll1tren sport en hycriëne, 't bestvoldoen. Andere opl singell wil ik volstr kt uietmi::-kcllncn, inrIi Tl de orletrl o' ('('u zwaaI' geboomteals 't II'tU'C'· aitnoûdig n tot -lingèrll'eg n cn 't hieren (la a I' sno"icn of I ieh t 11, prach tige vergllzi b ten ofLtndschapbeplden yoel beter in de omgu ring noenpassen, (lan ka,1e l ure te1'l'E\.;-sen.• laar meIl lat.e dl.!ltoch stponhoopell, tak )ru gPIl en huisjes ~11 ges 'hil­(1el'(le kleiIHl.z.n of Hardmannetje. achterll'cge.

D' tegenwool'(ligtJ richting II'il 't doelmatige zoomooi mogelijk hr(' gen.

De tuin moet 71.a08t haar hoofddoel, ons de t>J'cngde(WIl de ]Jlatdmweclde t ,[ocn genieten, z{jn: dc 'uitbreiding

'wm 't hn·i!! in de buitp.nlllcht.Arc!litekLoni'dle aanlc rr als verbimling van huis

en uil! is llc beste. De omtrekbeplantilJO' mout onsvrij PIl ongestoord (10en 7,ijn binnen har> gren7,eu.D' hoofdlijnen van dun tuin moeten ove1'O 'l1st.enllllQIII ct die van 't huis. Ieder speeiaal deol van den tuin

40

moet van uit 't overeenkomstig buisdeul gemakkeEjkte uerojkeu of te ovcrzi n z~jn. Da.n niet te spaarzaammet bloemen; van pril totdat 't vriest moeten inoeu goeden tuin bloemen zijn. ~iets is meCl' geschiktdan bloemen om de bezitter aan zijn tuin te bindenen de dagelijl sche omgang wl in hem (Ie lust totbestudeercn der verschillen, wakker roepen.

Vanzelf volert da de ooft- en moestuin. Eigengekweekte vruchten n groenten sIl1ilkt:n ',best; tochzal men de meeste groenten goedkooper koopeu danzelf telen.

Dan late men de kinderen een deel, waar /Ie ntlflrhartelust kunnen graven en tuinierl:'n. Voor de klt,jn­sten een beschaLluwde zilllflhoop en voor d grootereeên cl'oquetveld of tennisbaan.

Een schaduwrijke zitplaats md eenvoudig<" prak­tische, zaakkundig O"emaakte, tuinmeubelen t'n tuin­huisje ook plaatshiedend aan groot(>n~ gezelseJHlppcn.

Niet iedore »witgdakte banI" is mooi en gemak­kelijk en maar weinig latwerk voldoet, in verhoudingvan de kosten, aan 't dool klimplanten een stounpuntte geven. Ook de kleur is niet onversehillig. \V aarom't doode smettige wit niet vervang'n (jOOl' meer har­monisch, contrasteerende kleuren.

Ook 't onderhoud steIL hare (ojsehen. ~il'lllanJ zalbeter in staat zijn den tuin in ( ,(1(' te houden dan deaanlegger zelf, hij toch is 't best in staat do ideën<1001' te voeren welke de grondgedachte vormden.Ook zal inrlien men besluit den tuin door hem 0

laten onderhouden, de voll verant\yoordelijkheid voor't voldoen aan de gestelde vcrmwhtingen, op hemneerkomeu. Daar bij hierbij een reputatie op te hou­den heeft, zal hij zijn work steeds zijn volle aandachtblij von schenken.

41

Ten slotte nog een opmerking over de verhoudingvan den mnarchitect tot den bouwondemem r.

Reeds in ons jaarboekje l!) c, \l'ees de Reel' KOR­

TI~_'IIOl -'T '1' op hoe Iloodig '1. i~, dat de tuinnrchiteeteen niet. te oppervlakkige kenni;:; clel' LOllll"kunde heeft.

Dit. wil ik niet alleen onderstrepen, maal' zelfs eenstap verder gaan.

't Is noo(lig dat reecls voorua!. men met 't bouwenvan 't In is 1 éLnvangl.. e C' rand van den tuinorcllitect.gehoord \1'01' t. D' plaatsing ell imlec1ing van 't huistoch hebben een wezenlijken invlocd op den aunl('g.

Is 't eClligsziTls mogelijk dan c\i"nt voor den tuin 'tterrein op 't asten en Zuiden behouden te blijven.J.'iemancl is bet.er in staat de mooie lijnen 1'[tIJ 't huisteIl voll te doen uitkomen of een minder gelukkiggcveldee1 te ('dekken ml't klimplanten, dan de tuin­architect..

Rteuncnd op ervaring un door 't absoluut beh ·or­s 'lwn van 't op zijn gebie(1 voorkoIllend kvend cndood materiaal, i:-; l,ij de rail.(];:;IIJan VUil den opclracht­gever en moet de medt!II'erkor Vl n den bOlllronc1c'r­nemer zijn.

Dan pas \\'annecI' hij cl or daelen en vooral VOOI'­lp lden de plaats di hem toekomt h ~efL afg (hrongc'n,zal de tuinarchitect moer in aanzicn komen bij dobou\\'onc1ernelllcrs en beiden zullen samenwerken in't tot stano hrengen van aantrekkelijke villa's motdoelbewuste sierlijke t.uinen.

NLmEGE,T, Jan. 1915. D. HASPELS.

OOR LOG.JYaar het Fran8ch.

Ik zag in zeer bedroeven<l dl' omentwe hutjes haast gelijk. De kl wht

Van stemO"eluid, zeer fh uw ver 10men,bram uit die huisjes in den nacht.

De beide stulpl"es zag 'k verseIwIeu,elk in een zoet wel varend dal,

\Vaar d' oorlogsoproep had on tstolenv,cl vaders, zoons j Jl groot getal.

't \Vas winter; 't winterwC'er vergrootde zorg voor wie zijn weggezomlell,

Wanneer de bit'tre kou den doodversneH der blepke zwaarg wonelen.

De haarden van de kleine kluisjesgeleken op elkar 1'. ;'('11 vrouw

Daurvóór met half verkleumde knllistj(~:,

dacht aan den slag in barre kou.Haar zielen dwaalden angstig rond,

want bief noch krant hracht iets gewis'Voor moeders is hot kind ge\\'ond,

zaolang het in dell oorlog iB.~Iret bange, wilde wanhoopsk e' ,

die 't hart lJ bloedig' wonr]t zei d' ecno,"Moin Kind, lIwÎn Kind" ik gis ge w ot

den zin? "Mali fils, lllon nIs" zei o·one.

En 'k hoorde te gelijk'rtijdop een afgrijslijk veld vol dood,

Met Sll1nrt en pijn in zwaren strijdtwee jongens kermen, even groot.

43

't Was winter en bij avondtjjd;'t Kanongebulder was verstomd,

~'fen zag door\: ngemengd verspreid,cl, Fr nsehen, Duit:,ehers op den grond,

In doodstrijd bei, die gnarno loefdcnin vl'C'ugd, leek 't ecn op 't andere kind;

Hun arme led n trilden, beefden,geblal1\\Cl dool' é1'ij7igen Noordenwind.

Ze lag.n i 11 een beck vallei,ton prooi Ral (1' nngst vaal' 't vroege sterve'n.

Uun oogen volgden vergeefs de rijder ambulanc0~, zn'uar te derVeI1­

Zij voelden beidon 't vloeiend bloeden steeds verergerd hnn zwakte,

Een vluch van spellrend ravenbroerlvloog over de bef'nceu\\"de vlakte.

't Gccn vóórgaat. aan de stervensstonde,'t visio Tl des (laar don doorl verblinden.

Ri 'P eensklaps op voor elk gewonde,het z(teht gezieht. der lTIr:{;st bel1lindcn.

En bei op 't heilig oogenhlik,waarop do dood hOll einJ'lijk voml,

Zij 'iepen vóór <len laatstell snik,het roepen VUl den kindermond,

.Iet bange, wilde wanhoopskreet.,die 't hart. CT hloeclicr wondt., zei d' een':

"~Intter, l\luLter." Ik gis ge weet,den zin'( "l\hll11an, malllan," zeI gene,

M. R 'J'.

Enl<ele legenden omtrent den naam, afkomst

en eigenschappen van planten. *)

Tn oude tijden valJ bijgeloof lllel'llden de mensclwn,dat de varcus onzichtbaar zaad llPzatcn, <lat de kraebtbezat hem, die lwt bij zich droeg, onzichtbaar temaken. In W<'stfalen bestaat er nog een lege Ielevan ern man, die op een zonwrnacht ui!gil1g om eenveulen te zoeken, <lat w<'ggeloop<'1J wa '. Hij liep (looI'een weide juist op 't uur van rniddernaeht, "'arIlleerhet varenzaad, zooals mUIl, c!oofcle, rijp \\'C1'<1. Zonderdat hij 't merkte, vielen er elJkele korreltjes in z.ijLlschoeuen.

's Morgens thui~komencl<:', trud bij 't vertrek biJlllCl1

waar Z'Jl g zin ~u Tl tafel ZIlt. ]Jij zette zich ook ne('r,c10Ch vonc1 het hed vreemd, dat niemand, noeh zi.invrouw, noch z'n kilJ(leren, ook maal' de lninste notitieVan hem nam. "Ik heb het v('u]'n niet g~volJden"

?:ei hij toen. led ~reen in de ka lel' ontstelde heftigop 't hoor8n van die woorden en kc k met verschriktebl'kkelJ rond, want ze zag n l1i m nd. Zijn vrouweindelijk denkend dat haar m~ 11, wiens steln zeduidelijk herkende, zich ergens verstopt had, riephem luidkeels bij den naam. Daarom tra 1 bij naarvoren en zei: ,,\' aarom roep je I e zoo luid, ik stimmers vlak voor je".

"') Naar de "Kkine Plant.enrltlas" door A. VA.::' SLoom',uitgever H. TEN BRIKK, Meppel.

45

Toen outst lden allen nog meer; want ze haddenhum 110oren opstaan en loopen, l'n tuch zagen zehem niet. ;\t1 Iwgol1 de man te begrijpen dat llijonzichtbaar I 'as, en dIJ geda(;hte kwam bij hem op,(lat hij misschien hier of naar varcmmad hij zichhnd. Hij trok zijn laarzç'n uit en schudde er ietsals zand ui , en toen zag iec1l'reen bel1 weer.

•·o~" tLndûrc tooverkracht bl'zat hut varenzaad volg(lnshet ollfle gelouf. Een oud 11' 'ansch boek beveelt aan,er IHW te ZOpk'11 in 'cn II'arm zomernacht. \Viehet dan vindt zal Illd de 1I'0nderbaariijkste machtbegl rtigd 1I'0r(len. Hij za I de hehaa Insk raeh t vantwillli,y man krijgen; hij zal kostbar ) metalen vindenin de ingewatlc1en der aarde; hij zal :tlles weten vanhet tegen \Voordige en de toekomst. Doch wordt tlrh0gevo .gd, "tot nu toe is 't niemand gelukt, datkas Gare zaad te bûmachtigen. Het rijpt sI 'ehts éénminuut en de Oude Duivel ho ldt er met buiten­gt'lrone waak7.aamheid de wacht bij."

De w lde Tulp (TuJlpa sylvestris).

De latijnsche naalll Tulipa is afgeleid van Thou­lijball. h( Pcrzi he woord voor ntulbunrl", hoofd­I edl'kking; 1I10n denkt n.l., dat de Tulp oorspronkolijkuit Perzië komt. In Turkije sta. t de plant zelfs inhoog aanzien; vrooO'er gaf men er jaarl ij bch sehi ttc­I' !ldc tulpenfeesten in het paleis van den Su tan.

In het j ar ] 70 ~mmell de eerste tulpenbollenin Engeland. leclercell weRt 110e cr tegen 't middender 14e eeuw een soort. Lulpenwaanzin woedde. Menbet Ide oor onkele soor en tot 10.000 gld. per bol.In ééll ollandsche stad word in 3 jaar tijds voormeel" dan 10.000.000 gld. aan tulpen verhandeld.

46

Voorjaars-Crocus (Crocus Vernus).

~aar een Grieks ,he Il~genr1e is d<' ll<1::tm afkomstigvan een kind, Crocus geheeten, dat door Mercuriusdoodplijk getrof-fen w(!rd, to 'Il 7.0 ,'H11Iûll met de diseuswIerpen.

De Goden veranderden IH't lij -j' iu een bIoom,dio naar den verslagene Oroells o'l'nocmc1 wcrd.

Moeras-Vergeet-mij-nlet (Myosotis palustris).

Pas in de 16c COllW gaf lllell c1<':}1 nlUm \ergeet-mij-niet aan 't geslncht ?llyüsotis. Voor dien tijdh<.:dte hij Ee)'(~pr\js of \" ('roliÎen.

D volgende l<.:gendc is aan lH:t plantje" verhond<.:n:Eens op een heerlijken zomernvond wandelde een

ridder mei de dame zijns harten langs de oey 1" derDonau, ze zagen daar een takje der mooie hll uwebloelnpjes op (Ie golven drijven.

De bruid bewo der 1e de tCeJ'(' schoonheid derhloem'n en vond hd ja nmer, dat ze 7.00 op hetwater den dood tegemoet gin;ren.

Haar trouwe ridder, dit hoor Ilde 'prong 7,011(1<,1'

<,(m oogenhlik te aar7.elen in do nner; hij greep dl'hloem 11, maar k n niet weer tegen den sterkenstroom 01.

Deze sleunle hem met woeste vnart voorL, langszijn wanhopige bruid; terwijl dl) broisendl' golvPIlhem den hellen dooc1 in de 'trillen voerde, wi rp llijhet nool1lottige bloelllpj :;tun hare voeten, onder 'tuitspreken 7. ij nel' laatste woorden: "Vergeet-mij-niet "

Gewone Salie (Salvia officinaUs).

De naam Salie is afk 1 ~tig van het LatUn: Salvus,dit beteekent, heel gezo (1. In u(lo tijil0l1 hcrl1tte

47

mcu zulk ('en waarde aan 1 aar gencl'skracht, dat c'reen spreekwijze bestond: 1108 kan iemand sterveu,die Salie iu zijn tuin k\\'el'kt? Een ouderwl'tschEngel 'ch 'pI' 'ok woord luidt:

lIe, that \\'ould livo for aye,MUti eat Sage in Ma.y.

Oe Klaproos (Papaver Rhocas).

Een 'OOlt p,lpaver, 0.8 Maankop of Slaapbol, ,,'ordtveol gekwoekt, om uit de bijua rijpe v'lwhton hetbedwelnwnde Ileuisap of opium te bereiden, dat ge­bruikt w nlt als pijnstillend ell slaapveI'lI'ekkC'uc1gUlll~esrnic del. De oOI'~prong van opium wordt in ec'uIIH1isclte leg'C'nde als volgt nwegedecld:

Aan c1e oevers vun cle heilige Gangt'srivier 1I'00n(1 'Ia.n~ geleden een WIjS mail, oen Hiski.

In z'n woonhut van palmb1ac1eren en vew]s ver­v< arcligcl, hield zieh ook oon muis op, die hij liefkreeg en de gave der sprak schonk.

Eens werd de muis ems/i? beclrei,.,-cl door een kat,en het (jertjo smeokte toC'u den \\'ijzen InHlI, haar ineen kat te \'emndercn. Hij deC'd zulks. LateI' willlcze liever 0n boncl, toen weel' een everzwijn, \\"oerlater l,en aap en eindc1\jk oen olifant worden. Allvemm1eringen b(:werksLolligdo do Riski, maar ook alsolifant was het voormalige Irtuisje niet tevreden enten slotto werd zo op haal' vorzoek iJl een sehoonejOlige maagcl hürsellUpen, die den naam van Postomaniontving.

'OPll ze eens in die geclaante haar bloemen irl dentuin vel"zorgde, naderde cle k ning van het land hethutjo vun !lon wijzon man. f'ostoman' noocligde hem,o'n wijle to vertoeven en zich te verkwikken :Jano nige geurige rrllcbton.

48

Dl' koning, g ,trof en door haal' heerlijke Rehoonheid,Ireigerde e 'hter ietR te gelJruik on, voor ze hel1 ver­tuld had, vanwaar z{) kwam en wie hare ouders waren.PO.tOllIn ni gaf voor, con prinsu:3 V;1I1 konin kl ij kenbloede te zijn, door de 1 l:tiski in 't woud gevondonon opgevoed. De koning boo<1 haar nu zijn hart onhand aall, en weldra le 'fde ze gnlnkkig als koninginaan zijn zijde. Dat geluk echter zou niet lang durcn.

Toen ze zich op een zekeren dag in den Iraterput.spiegelde, en haar s 'hoonheid bowOIHlerde, overvielhaar oen duizeling, ze ,'t.OJtto in lwt mJ.ter en v ·nlronk.De koning was wanhopig van smart, tot de IUskivoor hem trad 'n züid(~: n We("n niet 0 Koning!Postomani was zulk een sInart niet waard. hij heeïtjegens IJ een gl'Uwelijk beel'og gepleegd." En hijverteldp den Koning de ware afkomst van Postomani."Laat haar lichaam in den put liggen en vul die Illetaarde," klonk zijn raad. ~ Uit haa,r vlee~ch en beenzal een plant groeien, die ge aen naam van Postozult O'even, en daaruit zult ge een stof bereiden, welkedoor aIJe eeuwen in (,]]e oorden vermaard zal zijn,omdat zo don monsch alle smart en pijn zal doenvorgeten. Maar hij clie het sap gebruikt, hijgt eeneigonschap van ieder der wezens, waarin ostomaniis vmnde 'cL Lastig zn.] hij zijn al oen I uis, vanmelk zal hij houdon als een kat, twistziek zal hijwOllen als de hond, vies als d' aap, l,iJel als het over­zwijn en hooghartig als een Koningin."

Zoo sprak d oude Ri I-i. De plant was d papaver,het sap waS de opium.

BLADVULLING.

Een bespiegeling.Eens wa,; ik een domme jOllgenDie d;tch maar aan liefde en min,1 u ben ik een .Jllensch gewordenDie nooit en krijgt zijn zin.

ACF.H.

Turn ·our fu,ce allways in thc sun hine;"t!lCl I.he Sh;Ldow will fall l.whincl you.

s. s. s.

Een en ander Gver Jnclië.

Uit een brief van een oud-leerling der school, Cliethans iJl de rubbercultuur werkzaam is, ontieenen wijhet volgende:

I kan lIlij soms niet O'oeo. indenken, dat alles zoogoed terecht komt, want geen onzer heeft de min tevakkcnni.:i, behalve uit boeken en tijdschriften. Dechef kwam hi.er 2 jaar geleden, toen alles nog boschwas, regelrecht van een ouden koffietuin uit de Padan ­sche bovenlanden, de 2 oudste employés k 111 n vankofTie-, the - en suikertuinen e de 2 jongste z~ill 10II 3 maanden hier, kersversch uit Holland. En alles

groeit prachtig.4

+

':50

Vervolgens geeft de schl'ijvPI' een uiteen7;dting hoemen vau eon oerboseh eOIl plantage maakt, hetgecnwij in zijn geheel \rillen overn0men:

Zoodra de aangovraao'de eone sic verkregen is, e Ier vol< oen 1e geld bijeen is, zoekt men een geschikteba is, die VA.. k voorllnndw1 is in den von van eenrivier, een weg, et:'n andere plantag , of icil" derg lijks.TIier vandaan maakt men oen wp.g voor de vt> bindino'mot de buitenwerdd. Nu moet eerst e'n trncé bezochtworden voor den verbinding weg, want m n venl1ijc1tnatuurlijk liefst ho gtcn en moe 'assen. Tot dat doelmaakt men een rin is (d. i. een s1'lIalle weg in lietoerbosch) vanaf een geschikt pnnt V,Ul (len b ,·taal)(1011weg. Het in (elI weg staande dunne houL, wordtgekapt, om de zware tukken trekt mon heen, Meteen" boussole" of "équerre" \ 'ordt cic richting gehouden,meest een rechte hoek. Stuit mon op zware ter 'cjn­

moeilijkheden dan maakt men een nieuwe rintis. Ishet tracé gevOJ d n (m het begin van de concessiebe 'cikt, dan 111, akt men een breeden ,Ieuf in hetbosch en verzaagt en verrolt het hout voor zoo ver deweg het noodig maakt. Soms legt men den weg opvolle breedte aan, soms voorloopig kar-breedte, terwijlmen alil het out dood is, Je zaak v rbrandt en denw o' verbreedt. \"Hnaf het gin van d> concessieQ'a t men dan weer rintiss 11 1 ak0n, m de gesteId­I ,iel van het terrein te onderzoeken. Die weg wordtnatuurlijk alleen aangelegd, als llC't voorloopig onder­zoek de aanwezigheid van geschikt terrein heeft aan­getoollll. Dan maakt men pruefgaten 011 <1en gromlte keuren. aama maald men nog enkele <1l1'a1's­rlntissen en vallen die goed uit, 0venals de proeJgaiC'Il,dan gaat m8n het. kappen uitbested >n aan lnlandérgof Uhineezen. De rinti8sen neemt m -11 op maat d.\l'.z.

:il

de dwarsrintissen worden gemaakt op een onderlingenafstand, die een veelvoud van 85 M. is. (85 M. iseen strekkende "bouw"). Men verdeelt het aldus invakken omdat meestal verschjllende aannemers wer­ken op een onderneming. Het laagste hout wordtmet de "parang" of kapmes omgeslagen. Het zwaar­dele hout wordt met de bek nde houthakkersbijlenvan Amerikaansch model geveld. Het kleinste houtzelfs wordt, niet vlak bij den grond afgeslagen, doch± 1/2 ~L daar boven. Het z\rare hout wordt meestalop 2 M. af,u-eknpt OIn(litt het do eigenaardigheid heeft,beneden de 2 M. grootc vleugels te hebben. Daarombouwt !11cm een luchtige stellagn en kapt hem op eenhoog e, waar hij zijn normale dikte krijgt. Meestalwordt er zoo gekapt, dat e '11 zware boom in zijn valenkele anderen meeneemt, die dan gewoon met 'wortelen al uitgerukt worden. Voor het kappen wordt ±f 20.- per vierkante "bouw" (85 )( 85 M.), betaald.Doode boomen laten de kappen; staan, al worden zeook met een gulden per boom gekort, uit vrees voorvallende takkol!. Ik heb zoo o. a. een boom van ±1,25 M. doorsnee aangekapt zien staan en 3 boomenvan 0,75-1 ~Ir. doorsnee in zijn valrichting. Er \\"Cmlop wind gewacht. Om hem een beetje te helpenwerd wat kleiner hout omgekapt, zooc1at de windeter vat kreeg. Toen ging de man zitten flniten en

toen de wind kwam (volgens hem omdat hij 110 t)begon de reus de nijgen en te krakou en met eendondereI d geweld nam hij de drie boom en met wortelen al moe een wolk van stof en bladeren opwerpend.Is het geheele pPl'eeel gekapt, dan moet het bestorvenen droogen, doch daar een oppervlakte van ± 360"bouw", zooals hier "geopend" werd (men noem t heteen onderneming "openen"), nog al wat tijd kost, kan

;'>'2

men al vrij ~'po(\(lig, nadut het knppüu is afgl'loopl'll<U11l het begin gaan lmlll<1l'llo Daal' IHl tuurlijk detf::::eiJcilliugen \'all de "patoks" (vakkcu van ~ vier­kante bouw) vorJorml zijn, \"orden cr ni 'uwe gCJYlllaktdoor op c en goeden nü tand bnge palen te lnan metPCll la.p cr alln en darlT nanst ani fraude te voor­komen en voor liet o'evnl de paal Vl~I'hnl11llt, een gatvan een meter die IJ. Dan worden de "patoks" uil­bcst0ed om te verhnllldcn, som fl;).n (le k, ppers, Som;,

aan anderen. Er \\'ordt een gr 'ns opgeslul<1 tot welkedikte bo men verbrand Ifwel n \\'0 'den en hlll betaaldmen voor brand n tot en IJl ct, 3.,)ü "r. .f ,0.- pe,rvierkante bou\\', in zwaar ho'dl, 'nc1er. minll('r. Het<lunnere hout i'n takkpn worden <Tckapt ,'11 tJ"('stapl'!dtegen oen stronk of pell zware stetlll en dan in brandgestoken. Dat .f.n tc,ken crebeurt teg n ,lf Ol' 's Oell­

tends, dan is de volgende I lOr!T 11 eh stapel ong VP I"

opgc'bl'and. De mensuhen ontvangen hij hot begilvoorschot, een gedeelte als cen cl 'el klnar is n alsalles af is, de l' t.

Wij ZOUdPIl gaarne nog mepr uit deze intJ'f\ al te

brief ov rnemcn, doch wij moet 'IJ aan ue plaatsruimtedonk IJ. Alleen willen wij nog even vermehleI datde mumwn :33 ct. de vrouwen 2H ct. per dag ver­dienen. Wel enig versch '1 met Bo koop_c le loonp.n .

Dit st kJc moge tot voorheeU strekken vun Ol\Ze

lnc1is ho loden, die helaas nog ma8' wo weinig vllnzich la.ten hoorCIJ.

DE .REDACTI j,.

Wie w et het adres van:

J. B 0 \\'EI:L

,, . ANTINlül.

b

i\. llEMAND8\'8H HIET.

J. A. WEIJf \fA T.

Celievc dezl' adressen op tc geven nilJl lt ,t 'C TC­

l! I'iaat..Ik leden die uil oskoop vcrt.rokkcll, wordell in

llUll eigen IJl"all~r <ll'illi-,OIl<1 verzocht toch \'00 cll lUIl

llieuwe ar1res zoo f'poedig mogolij op te gevon.

WERKEN IN ITALIË.

Hoewel, 't een beotje, uit do gewone ricllting is,en 't voor afgestudeerde leerlingon der R. ']'. W. S.van geen direkt nut schijnt, is bet toch aan tebevelen, eens een wintercampagno in Italië, en welspeciaal in de Riviera mee te maken.

De winter toch, wordt door de lneesten "non actif",rustend, doorgebracht. De eerste berfstwindell brengenook uit de 4 windstreken de collega's naar huis.vVel is waar; in 't voorjaar trekken ze wcor donvreemde in.

Mijns inziens, kan men dez rustperiode gemak­kelijk in een winterverblijf in 10 1{iviera verandoren.

Godaan hebbend met 't werk in Duitschland, Enge­land of Frankrijk ± Sept.-Oct. profiteert men vande mooie herfstdagen, neemt den knapzak, on ecngoede wandelstok op, en tourt zoo b.v. dool' ZuidDuitschland, Zwitserland of Jura zuidwaarts. Mooiegedeelten, en 't is mooi, dat doet mcn per "pedesapostolorum", lange minder interessante trajectcn pertrein of boot.

Men zorge ± eind Nov mber ter bestemder plaatseaan te komen.

Dit is de wijze, waarop zeer vele Duitsehe, Oosten­l'ijksche en Zwitsersche collega's van 't warme Hiviora­zonnetje profiteeren. lVIenigeen zal denken "de kosten".Wezenlijk, 't kost U geen kapitaal. Gezonde jongetuinbouwers behoeven geen lstc klas hotel. Zorg vooreenvoudigo logies, en eIken dag 'n warm maal.

Ik kookte, ba.kte en braadde op 'n spiritus touri. tell­'1llJlko ti' gelijk Je ueste kokkin.

Ontbijt, on anc.1r're koude mu,ltijden neemt menvanzelf in elvn knapzak 1ll e, terwijl men de ve1dfleschliefst met water vult.

Hot is echter aal! tt bevelen, toch ruim geld mede1.0 nc!1lcn, voor noodval, ft. 10 per reisdag is vol­eloende, 110n kom I. n lot .11', fi per dag rond.

Ik \mndclde ZOI) vnn Zürich, bezocht hel 1lleer vanConstans, gi g; d Or "AJrensel!" naar "Luzern", vandanr over "\, meer, Daar ,,'I. eus dal" ell "Goschenen".lé' 'I. weer goet1 wo kan men Jen "Gothardpas" overwa delen, 't loont dubbel de moeite (24 uur). Ikging ochter IJor trein naar "Auroh" (17 rninnton).'I. Roussdal is prachtig voor wandelingen; van Am'ohkan men 'I. best pel' trein tot J~l1 ano gaall, wanr,,'I. lIlooie" weer begint.

Lago di Lugano ell Lago ~1aggiore, met de "lsobBella", waarop de bekE 11 rl ) tuin n.

Over .' vila na en Genna, waür 'n pruehtig kerkhofis, kan me p 'I' troin gemakkelijk de "Riviera diponnen te" bereiken,

Een plaats in een exportkwoeker\i bekomt men 'tbest, door de:w n: :rls ± Juli te b spreken. Adres~eu

zijll voldoendl! ill 'I. informatiebureau aanwezig.Dll 1taliaal1sc:hc Ri vien, is verre boven de Fra.n~clw

aan te bevQ!en. 111 Fm krijk wordt Inen meestalzeor ruw, om 't lIiet orgel' te betitelen, behandèld.De eigelllijke wcrkkra ·htuIl (Hl de yoorlui zijn Italianen,tt;rwijl uitsc!Jnrs, HoI1alH1crs ~n anderen do vuilste\\' ;rkjes krij~"en.

ij 'l! ElI'o1selw firma, iJ' E,'(i1~LMA1\ te St. La'uT ~t

du Var bij . :i·c zijl! de to :standen echter veel beter.Mell bec1rij ft moost Anj erk uI tuur, tevens andere

snijbloemon; ook Palmen, Cacteeën, ö:yccadecën dc.'t Werk is niot zwaar in oen bloornenkweck ou hundol.

Ge\\'ono cultuurzorgon, gi teil, plukken, samen­bil.rlon en pakken dor bloonwn ;.-:~jll de ltoof<1bt'zig­heden. E,omtijds is er ook vraag naar iel lfUld, hch'nelmet Duitf'che, Fransche handelscorrespondentic enboekhouden.

De firma's zijn overhoerschencl Duit.sc1Jers. ~lcII kandus met de Duitschp taal terecht, bestudoore 'chtervooraf de Ita.liaansche taal, welke niet moeilijk is.

Daar 't oen seizoonkweek on handel is, is het,vooral omstreeks Korstmis zeer druk bezig.

Alles moet worelen gedaan voor ± 1 uur in denmiddag, wanneor de Chiasso ell Pontehba, bJoeLllon­treinen vertrekken (Ventimiglia).

't 'Werk begint vroeg in den morgel!. Laü'r in 'tvoorjaar werkt mcn zeer vroeg in den tDOl'g('ll Cl!laat in den avond, van\\'ege ( e hitte. Men rust danvan ± 12-3 uur. In de;.-:en tijd kan mon dan ecnzeebael nomen.

Het land is zeer mooi. Bergen, bedekt met donkeroOlijvell en Myrthen, op don achtergrond do \\'ittetoppeIl van Zwitserland. De borgen nar eren zoordicht den zeeoever. Tusschen Bordighera cn Ospedalcttizelfs zoo, dat de \\'eg ill den berg is ui ge1Jouwcll.Zoodoendo heeft men van Noordel!wjllc1 g(;en last.

Dikwijls des llwrgens komt ûe "Sirocco" over\\'aaien,som met zand vermengd, on doet U naar 'n beetjefrischc Hollandsche lucht verlangen.

± Juni begin t 't voor aan H ollandsch kl imaatgcwende personen te warrn te \\'orden en !TIen doetbeter, dan huiswaarts te keeren per P. L. M.

Abboy-\Vood, Jan. 1915. s. S. S.

\/A~l...tlTE~ATOO~

aanwezig in de ibliotheek van "Arboricultura".

"

"

"

"

"

"""

J. r ud 'rne Cart 'u8lltwürfe, W. Bogl '.2. Der Hnu 'ga,rtcn, F. S ft tóerg.3. Kultur der R S 'B Hl Töpf n, J. Wexsels·ölf.4. ie Gartenpllege, JanBon.

Die Garlenstadtbewegung, H. Ka:rnpJ7runJc7·.(j. Dur Schulgarten, E. Hennrmn.

er 'tl'. szeno " rtncr, Beiszner.Der Zw ig-Obslbau n und suine PIlt'gt:), Loebne7'.Hilfe gog u faule •'chuldnor, A. '(;ek.Die gezogeno Wechsel der '1'1'3. t , Ollslein.Hausgarten ajd L ude, Hel:m·ich.i. ieuwe of uusthotische tuinstijl, ten Bosch.Rozen aal lij t.Tijds hrift v or Tuinbouw, E. Th. Witte.Tbc Nursery Baak, L. H. Brtlley.Boomteelkunde 1 67.

1868.1869.] 87 .]87l.1872.1873.

Jaarboekjes, F ederiksoord (1904-1913).Aalsmeer 1908.

1910.1912.26.

<l5.

]' .14.15.16.17.1 .19.20.

1.. 2.

3.24.

ï.8.9.

10.11.12.

Vervroeg.,n van groPlltpn lil warm

Jaarbo kje van den hond ran oud-leerlingen 11 'l'

R. T. W. 8. tu Bask op.Tuinbol1walrllanak 191:::.Si ~rheesteri" el1 boom Tl, de Urfej.Literatuur over :\ecl.-Ilelië.

" Amerika.Handboek del' Cloflhou\\ kUilde. Gr/.1lchu.Leerboek d.er (,ropnt 'teelt, (,'lru7Sf~ell JIl Hazeloup.Theorie eler Gurtunarbeitc'Tl. Udo Drwnnc,·.Drain peren f d raag] eggen, f3pengler.VeJ'vroegel vall g-roen ten j n warm bakken,

[de GrceJ.bakk

[ 'tem 'tta.38. Vormen en I:5n eien vjU. appel on pe r, de Gree.lt39. eroiding VHn vruchtenwijnen, Nolvm.4U. Verduurzal en VUIl vrnchtengroPllt n, Nahu'rL,4 . Aardbeien en framb zen, de Gree.fT4:.. Eenjarige zaaiblo ,men. leeker.43. oftboOl te<:-Jt 'n woon] Pil be('lrl, G /Iche)'.44. Het JcVt:1 der plnte I, "'. J)JtlTilontl.

,1-. "" 11, "4H. """ Hl, "47. " " " " 1 \', "48. Boomen en heesters in tuinen on parkon,

[-'tlLt.'ch He?/s.!). Die Te hnik der 'ar e 1kunst, M. B trrtJ[t.

'- O. Bemesting op zand~rroJ1(l, Roe.~.

37.

3tl.

30.31.

2.7.

28.:29.

"lO-i).

"A.

Ledenlijst met J(clressen.

l.~.

3.J.

H.7.

D.10.

15.H;,

17.18.

Hl.~O.

'1.

23.4.

J. AcrnOll . e,C. J AugustijnJ. II rn iraaI,J. Ba ~It,

A. J.:. allegu,A. B erha e,J. all den ero '

H. I' uwer,J. L. do mijne,Th. Bl1ij ,

P. uijze,O. Lr. 1rOu\\, r,

J. '\V. l' x,\ • 1. Crooo ewit,

M. H. Di peuveen,E. DW!l.r hui.,

Deg 11,

J. Dmt.unl ,

F. van d r El t,L. F ij Cl',

K. ';rifIi eW. odàing,

• 1ej. A. Iludig,B. 011 Bov,

Dor'drccht, Matth. Bal nstT. 1.A lRmcer, ContI'. Ph1't. dienst.

o. koop, T orku\lc -6.R. tlerdam, -'chippe ·,;tr. 1.IJcic1en, Wittc Singel.

oskooI, ft ijer k op 3.o:koop, r orkade 33.

Boskoop, Bootstra t Sa.o. koop, ~~icu\\'stnLt t.

D n Haa , Oharlo te cl,Bourbon tI'.

"'oop, Pcij rskoop

oskoo , R(~ijel'skoop 37.Den Rl \O',:'c "mma tI'. 179.

(Vertrokken naar lncI}').Boskoop, Dorp:;traat O. Z.

koop, ~ ioulI'stI', at ] 9.ti • lUl, ~lcer '~l1nplaan 11.

\Vageningt::I1, 'on tI'. Ph rt.djenst.

Boskoo , Nicn \' tI'. ] 9.B sk op, ... ieu\\' 'I'. 19.Zwamm 'rûam, Burg. tI'. 24.P ugh J' eep ey, Smlllyfield

Nurs. COl p.ijmcgon, K,·akkenberg.

B . koo, 'ieuw!:'traat ]9.

.J

GO

25. J. Hoogendijk, Boskoop, Reijel'skoop :::6.26. M. A. van Heusden, Berlin, Werfstrasse 8.27. W. M. v. Hengelaar, Bm;koop, Nieuwsti'. 19.28. Hellemond, Alpl1en, Juliunastr. 244.29. D. Haspels, lIjmegen, Hel'togstr. 108.

(Vertrokken naar Engeland).30. W. B. Hagon, Boskoop, Rijnevelcl.31. P. de JosselJn de Jong, Leid.en, Z08terwo dsche

Sin el 17.32. ~. H. G. v. Iterson, Gouda, Westhaven 62.33. A. l-,ugthart, Boskoop, Botstraat Sa.34-. S. S. Lantinga,35. K. A. Langeraad, Hott rrlam, Diergaarde ingol.36. v. . Kuijl, Bergen op ZOOI ,Dodol str.369.. 7. H ..T. Koster, Djember Java, ondern. Oud-

Djember.38. W. J. ~olk, Ba koop, ootstraat 7.39. A. v, d. Kloot, Leiden, Diefsteeg 10.40. H. F. Klein, llotterdam, Bergsingel.41. W. K. Keuls, osk op, Reijer koop 36.42. H. Mee, Tjummarum, (Fr.).43. Michelsen, Naarden, oornkweeker.44. G. van Noordt, Boskoop, Barendstraat.45. F. H. v. Nouhuijs, en Haag, e klal'tn 315.46. J. van Niftrik, Boskoop, ' 'orenpad.47. A. Niemal1dsverdriet,48. M. Ottovanger, R'dam, Mathenesserlaa 423.

(Vertr kken naar Amerika).49. J. Ottolander, Boskoop, Achterkade.50. J. Reuten, Rubberond. HemidaleSerdang

O. K. Sumatra, PostkantoorGalang.

51. H. Roeters v. Lennep, Den Haag, Cremerweg 9.52. E. C. A. de Roos, Arnhem, Ernst Casimirlaan 46.

(;1

53. C. P. E. Hijsl.ülIbi I, Boskoop, Biezen wcg ~3.

~4. S. S. Siem .link, Abbe "-Wood, Now. Ru.5?). U. v. d. Smit., Hilver:>ul1l, t.ationstraat 4.56. J. Straatman, Boskoop, Biezen.57. M. Splinter, Boskoop, Aehterkado 53.58. L. Swal't, Naarden, Julianalaan 90.59. J. V. Schattenkerk, Boskoop, Nieuwstraat 43.HO. G. S 'hirnmel, Boskoop, ~i.ide 13.61. H. Seholt 'n, Maarsen, Zandpa(1.62. iE. Sto nsma, Gom1<t, Gouwe.63. W. v. d. Toorn W.Pzn., B ::;koop, Rozenlaan 12.64. J. van Tol, Boskoop, Dwars Nieu \\'str.65. W. Timmerman, Boskoop, Nieuwstr. 18.66. R. v. d. "een, Alkmaa.r, de Laat 225.G7. J. M. Visser, Boskoop, Dorpstmat 3.68. H. J. Voors, AlpheIl aid l~ijll.

69. J. v. WalravC'lI, Boskoop, Nieu\\'straat 43.70. G. M. C. Wassenaar, Boskoop, l3ootst.raat 7.71. T. F. Weijer, Boskoop, Bootstraat. 7.72. J. A. Weykman,73. A. Zaalborg, Den Haag, Knsuaristraat 28.

.J

TI()LTL).

Hlz.

Ofticiëel "Arboricnlturn." 3Voorbericht. 5Jaarverslag Secretaris 7Vl'r~la.g der r ascot lIni"sie 11Jaarvorslag lnformatipbllreau 13

" der Bil)!iothcck . 15Officï'el Rijh-Tuinbou\Vwintersch 01 17Fata en II'acta der R. T. W. S, 181 ersonalia 19Mobili at.ie 1914-1915 . 20't Een en ander betreffende de Roos 21IJathyrus odorat.us grandiflorns 23Drie ui t vol cm . 28He Vuur der Boomen, 32Over Tuinli::lll1st in 't algemeen en den Huistnin

in 't. bijzonder 38001'10 J' 42<nkele legenden omtrent den naam, afkomst en

eigenschappen van planten 44~en en anelor over Inllië 49" ie weet adros van: 53Werken i n Italië . 54Nan mlijst der Vakliterat.uur aanwezig III de

bibliothe k van " rboricnltura" 57Ledenlijst 59

Ad verten tiön.