Culturele en Maatschappelijke Vorming

Af s tudee r p ro je c t en 2009 - 2010J A A R B O E K C M V

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

10e

JAARBOEK CMV

AFSTUDEERPROJECTEN 2009 - 2010

Culturele en Maatschappelijke Vorming

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Inhoudsopgave

Voorwoord 5

Spelen in de natuur is zo gek nog niet! 6BSO Struin, buitenschoolse opvang in de natuur, Nijmegen

School + amateurkunstenaar = innovatieve cultuureducatie 7Centrum Kunstzinnige Vorming Uden

Een adviesplan voor het streetcircus 8Stichting Circus Poehaa, Arnhem

De Regenboog Rollator 9Nederlandse Vereniging tot Integratie van Homoseksualiteit COC Nijmegen – Werkgroep Senioren

De Sportmobiel voor de hele stad 10Gemeente Almelo

Meningsvorming over politiek en maatschappij in het vmbo 11In-Spe, Arnhem

Afstudeerfestival ‘Hoog van de toren’ 122 en 3 juni 2010

Beleef het Zelf! 14Jongeren & Missie, Den Bosch

Kinderopvang SKAR’s Got Talent! 15Kinderopvang SKAR, Arnhem

Stap Voor Stap op weg naar mijn eigen villa 16Stichting Parc Spelderholt, Beekbergen

Bundelen van krachten, een onderzoek naar samenwerking vanuit New Arts College 17Kunstbedrijf Arnhem, Stichting Beleven, New Arts College, Arnhem

Tussenruimte 18Leerbedrijf Diagonaal, Arnhem

Blik op Netwerk – Zicht op de buurt 19Tandem Welzijnsorganisatie Nijmegen

Whie? What? Whaa! 20Projectbureau Whaa, Nijmegen

Symposium Mediawijsheid 2.0 21Openbare Bibliotheek Gelderland Zuid, Nijmegen

Sprookjes terug in de klas 22EDU-ART advies en organisatie in cultuureducatie, Arnhem

Voorwoord

We doen voor de tiende keer een boekje open…

Met veel genoegen open ik weer ons jaarboek. Mijn taak als onderwijsmanager van CMV rond ik af, zodat het voor mij de laatste keer is dat ik dit voorwoord schrijf. Ik wil daarbij graag benadrukken dat de afstudeerprojecten, het afstudeerfestival, de diplomering én dit jaarboek jaarlijkse hoogtepunten zijn. Trots laten de afstudeerders dan zien wat zij gepresteerd hebben, trots zijn wij als opleidingsstaf dan ook op onze afstudeerders en samen vieren we de afronding van de opleiding met veel plezier.

Sinds 2000 – en dus nu voor de tiende keer – maken we elk studiejaar een CMV-Jaarboek met een korte omschrij-ving van de afstudeerprojecten en foto’s van de studenten die met die projecten hun opleiding afronden. Met het jaarboek willen we de afgestudeerden in het zonnetje te zetten en willen we hen een tastbare herinnering meegeven aan de (afronding van de) opleiding. Hopelijk kijken de afgestudeerden met plezier op hun studietijd terug en zal dit jaarboek in de toekomst een dierbaar document zijn om nog een terug te blikken op de (dan goede oude) opleiding.

Het jaarboek is ook voor de staf een dierbaar jaarbeeld. Door de foto’s van de studenten in hun laatste studie-jaar van de opleiding en de korte beschrijvingen van de projecten wordt het ook een beeldend tijdsdocument. Het getuigt van de inhouden van het CMV-beroep in deze tijd: wat zijn anno 2010 belangrijke thema’s, in welke richting ontwikkelt het beroep zich.In het overzicht van in de beroepspraktijk gerealiseerde praktijkopdrachten wordt een interessant beeld gegeven van de organisaties waar CMV’ers zoal te vinden zijn en welke bijdrage zij daar kunnen leveren aan de ontwikke-ling van de beroepspraktijk mede met behulp van kunstzinnige en sportieve activiteiten die vanaf het begin van de opleiding staan voor de eigen signatuur van de opleiding. De projecten, die door het werkveld geformuleerd zijn en die door studenten gekozen zijn, hebben dit jaar weer betrekking op heel diverse thema’s. Ook de organisaties zijn heel verschillend, uiteenlopend van een centrum voor kunstzinnige vorming, een organisatie voor buitenschoolse opvang, een projectbureau voor diversiteit, tot een welzijnsorganisatie. De diversiteit is, zoals steeds, weer heel groot, maar de kern van het CMV-werk – het faciliteren en ondersteu-nen van culturele en maatschappelijke participatie – is ook dit jaar weer heel herkenbaar.

De afgestudeerden hebben met hun afstudeerprestatie een mooi visitekaartje afgegeven, en wij wensen hen van harte toe dat ze snel een weg zullen vinden naar interessant en uitdagend werk.

Alle afgestudeerden van harte gefeliciteerd met hetbehalen van het diploma CMV, het ga je goed!

Nijmegen, juli 2010Hogeschool van Arnhem en Nijmegennamens de staf van de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming Huub Gulikers, onderwijsmanager

6

De projectgroepWietse de KoningMerlijn Janssen SteenbergMandy KleinsmitYvonne Gijsbers

De opdrachtgeverBSO Struin, buitenschoolse opvang in de natuur, Nijmegen

De begeleiderElize van Heuveln

Erva

ar d

e se

izoe

nen,

lekk

ere

natt

e sc

hoen

en!

Spelen in de natuur is zo gek nog niet!

Het resultaat

Er is een nieuwe groene pedagogische methodiek ‘Vrij spelen in de natuur’ ontwikkeld en een kaar-tenbak met activiteiten inclusief handleiding voor de begeleiders. De methodiek is gebaseerd op de visie van BSO Struin, de ouders van de Struin-kinderen, begelei-ders, deskundigen op het gebied van natuuredu-catie en de Scandivische kijk op kinderopvang. De begeleiders kunnen het activiteitenaanbod inzet-ten als de kinderen te eenzijdig gebruik maken van de natuur of niet weten wat ze kunnen doen in een natuurlijke omgeving.

De opdracht

Ontwikkel een groene pedagogische methodiek, die BSO Struin als basis gebruikt voor haar activi-teiten met kinderen in de natuur. Het doel hiervan is de begeleiders van BSO Struin handvatten te geven, zodat kinderen op een eenduidige manier worden begeleid.

7

De projectgroepHanneke Geerlofs

Bart Groot KoerkampMayke van Rooijen

Wannes Zeegers

De opdrachtgeverCentrum Kunstzinnige

Vorming Uden

De begeleiderMiriam Jager

Ieder kind is een kunstenaar. De moeilijkheid is

er een te blijven als je groot wordt (Pablo Picasso)

Het resultaat

Uit onderzoek is gebleken dat het onderwijs en amateurkunstenaars geïnteresseerd zijn in de inzet van amateurkunstenaars binnen de kunst- en cul-tuureducatie. Om kunstenaars, scholen en andere belanghebbenden op een inspirerende manier bij elkaar te brengen is de Dag van de Amateurkunst ontwikkeld. Scholen maken kennis met het kunst-aanbod en amateurkunstenaars krijgen inzicht in de vraag vanuit het onderwijs. Vóór deze dag heeft een blind date tussen beide partijen plaatsgevon-den. De dag zelf bestaat uit een speed date van workshops. Het aanbod van amateurkunstenaars is weergegeven in een digitale catalogus.

De opdracht

Hoe kan het Centrum voor Kunstzinnige Vorming Uden

beter inspelen op enerzijds de wensen en behoeftes van het onder-wijs met betrekking tot de kunst- en cultuur- educatie, en anderzijds die van amateurkunstenaars. Ontwerp de Dag van de Amateurkunst waar beide partijen kennis met elkaar kunnen maken.

School + amateurkunstenaar = innovatieve cultuureducatie

8

De projectgroepMaike SchönMirjam KaarsemakerSaskia van Duijn

De opdrachtgeverStichting Circus Poehaa, Arnhem

De begeleiderMarion van de Wijdeven

Met

het

adv

iesp

lan

voor

het

str

eetc

ircus

va

lt a

lles

op z

ijn p

lek!

Het resultaat

Het resultaat is een adviesplan. In dit adviesplan is gebruik gemaakt van de onderzoeksgegevens die voort kwamen uit interviews met de deelne-mers, de ouders van de deelnemers, de wijkwer-kers en de streetcircusdocenten. De adviezen in het adviesplan zijn in vier categorieën onderver-deeld: de begeleiding van de deelnemers, contact met de ouders van de deelnemers, contact met de wijkwerkers en het activiteitenaanbod. Met dit adviesplan kunnen docenten ervoor zorgen dat streetcircus aantrekkelijk blijft voor de deelnemers.

De opdracht

De organisatie wil binnen het project streetcir-cus een activiteitenaanbod ontwikkelen dat een stoere uitstraling heeft, gecombineerd wordt met straatculturen, vernieuwend en aantrekkelijk is en rekening houdt met de wensen van kinderen van acht tot twaalf jaar.

Een adviesplan voor het streetcircus

9

Het resultaat

Er is een toolkit genaamd ‘De Regenboog Rollator’ ontwikkeld. Deze toolkit bestaat uit een hand-leiding met roze activiteiten om een roze dag of dagen te organiseren, een begeleidingsvideo en promotiemateriaal. De roze activiteiten bestaan uit verschillende creatieve middelen als muziek, drama, film, spel en dans. De activiteitenbegelei-ders van het woonzorgcentrum kiezen de activi-teiten die het beste aansluiten bij de bewoners en het huis.

Hom

o-emancipatie in w

oonzorgcentra: Kom

achter de roze geraniums vandaan!

De projectgroepPauline Dircks

Caroline van der Loop Joske Seegers

De opdrachtgeverNederlandse Vereni-ging tot Integratie

van Homoseksualiteit COC Nijmegen –

Werkgroep Senioren

De begeleiderAnne-Mieke Zaat

De opdracht

De Werkgroep Senioren van het COC Nijmegen heeft in 2006 de Roze Loper uitgereikt aan zes woonzorgcentra in Nijmegen. De Roze Loper is een aanmoedigingsprijs voor het werken aan een homovriendelijk leefklimaat. Toch blijkt homosek-sualiteit moeilijk bespreekbaar in woonzorgcentra. De opdracht luidt: ontwikkel een methodiek be-staande uit verschillende manieren en invalshoe-ken om homoseksualiteit bekend en bespreekbaar te maken bij bewoners van woonzorgcentra voor ouderen.

De Regenboog Rollator

10

De studentLambert Eikelboom

De opdrachtgeverGemeente Almelo

De begeleiderFred van Deth

Wat

er

ook

spee

lt, l

aat

het

de k

inde

ren

zijn

De Sportmobiel voor de hele stad

Het resultaat

Uit het verrichte onderzoek blijkt dat er behoefte is aan en draagvlak voor het stedelijk inzetten van de Sportmobiel.Dit heeft geresulteerd in de aanschaf van een tweede Sportmobiel en het aanstellen van twee medewerkers die ervoor dienen te zorgen dat de Sportmobiel wordt geïntroduceerd in alle aan-dachtswijken in Almelo.

De opdracht

De opdracht is te onderzoeken wat de mogelijkhe-den zijn om de Sportmobiel stedelijk in te zet-ten in plaats van in een enkele wijk zoals nu het geval is. Het in kaart brengen van geldbronnen en draagvlak hiervoor behoren tot de opdracht.

11

De projectgroepEsther van Assen

Maranda Muller Feya van Oosterwijck

Saar Terra

De opdrachtgeverIn-Spe, Arnhem

De begeleiderRachel Moolenaar

Het w

oord aan de vmbo-er!

Het resultaat

Wij hebben onderzoek gedaan naar de behoefte van vmbo-leerlingen om aan de hand van die resultaten een passende activiteit te ontwerpen. Het resultaat is een activiteit in de vorm van een project dat scholen kunnen bestellen, waarbij de vmbo-scholieren op een creatieve manier in aanra-king komen met politiek debat en maatschappelij-ke discussie. Door middel van spelvormen gaan de scholieren discussiëren over standpunten om deze vervolgens op een creatieve manier in groepsver-band te presenteren.

De opdracht

In-Spe organiseert activiteiten op het gebied van politiek debat en maatschappelijke discussie voor jongeren tussen de 14 en 24 jaar om meningsvor-ming te stimuleren. De opdrachtgever heeft gesignaleerd dat het activiteitenaanbod meer havo- en vwo-scholieren bereikt dan vmbo-scholieren. Zij wil weten wat de oorzaak hiervan is.

Meningsvorming over politiek en maatschappij in het vmbo

12

Afstudeerfestival ‘Hoog van de toren’

13

2 en 3 juni 2010

middenpagina

14

De projectgroepMartijn KremersHanne PeschIngram SmitEefje van Zeeland

De opdrachtgeverJongeren & Missie, Den Bosch

De begeleiderRenate Sluijs

“Je

ligt

dich

ter

met

je k

ont

bij d

e st

raat

dan

je d

enkt

”

Beleef het Zelf!

Het resultaat

Het resultaat is een activiteitenaanbod dat bedoeld is voor jongeren tussen de 16 en 20 jaar. Hiermee kan Jongeren & Missie een project sa-menstellen, dat begrip en empathie kweekt tegen-over daklozen. Het project bestaat uit vier fasen: oriëntatie, analyse, contact leggen met daklozen en evaluatie. Het activiteitenaanbod is toepasbaar op verschillende doelgroepen doordat er rekening is gehouden met verschillende leerniveaus.

De opdracht

Ontwerp voor de organisatie een kant-en-klaar activiteitenaanbod dat Jongeren & Missie kan aanbieden aan jongeren die bereid zijn om meer te leren over daklozen in onze samenleving. Voer dit ervaringproject één keer in de vorm van een pilot uit samen met jongeren die hiervoor geworven zijn.

15

Van talenten naar activiteiten: een spel geeft raad!

Kinderopvang SKAR’s Got Talent!

De projectgroepRogier van Aanholt

Lilian BosMieke van Ooijen

Theresa Schwär

De opdrachtgeverKinderopvang SKAR,

Arnhem

De begeleiderArend Slot

Het resultaat

De projectgroep heeft onderzoek gedaan naar de totstandkoming van het activiteitenaanbod en de inzet van talenten daarbij. Het tastbare resultaat is een inspirerend spel dat pedagogisch medewerkers samen met de kinderen kunnen spelen. Door te spelen ontdekken mede-werkers wat de kinderen beweegt. Het spel helpt om de talenten van medewerkers en de actuele vraag van kinderen te combineren en hiermee zinvolle activiteiten te ontwerpen. Ook fungeert het spel als naslagwerk met daarin activiteiten en praktische tips. Het spel helpt kinderen en mede-werkers samen verder!

De opdracht

Hoe kom je erachter wat er bij kinderen speelt en wat zij leuk vinden om te doen? En hoe kun je als pedagogisch medewerker in de kinderopvang acti-viteiten bedenken die bijdragen aan de ontwikke-ling van kinderen? De opdracht van Kinderopvang SKAR is om een methode te ontwikkelen waarmee pedagogisch medewerkers hun talenten kunnen inzetten om uitdagende activiteiten voor kinderen te bedenken.

16

De projectgroepPaulien LammersRianne Wanders

De opdrachtgeverStichting Parc Spelderholt, Beekbergen

De begeleiderAlja van der Lek

Het

eni

ge n

adee

l van

op

jeze

lf w

onen

is d

at

jij a

ltijd

aan

de

beur

t be

nt o

m s

choo

n te

mak

en

Stap Voor Stap op weg naar mijn eigen villa

Het resultaat

Dit project heeft geleid tot de Stap Voor Stap methode voor het aanleren van woonvaardig-heden. Het opruimen en schoonmaken van een kamer staat centraal. De methode bestaat uit een theorieboek voor de studenten, een handleiding voor de woonbegeleiders en een kwartetspel. Alle vaardigheden die komen kijken bij het opruimen en schoonmaken van een kamer zijn in piepkleine stapjes uitgewerkt. Zo kunnen de studenten Stap Voor Stap voor zichzelf leren zorgen.

De opdracht

De opdracht is het ontwikkelen van een methode voor het aanleren van woonvaardigheden, voor jezelf leren zorgen, voor de studenten op Parc Spelderholt. Deze studenten hebben allen een verstandelijke functiebeperking. De methode moet ervoor zorgen dat de studenten zo zelfstandig mogelijk kunnen gaan wonen in de samenleving.

17

De studentAnna Krijnen

De opdrachtgeverKunstbedrijf Arnhem,

Stichting Beleven, New Arts College,

Arnhem

De begeleiderJohn Brounen

“Waarom

moeilijk doen als het sam

en kan?” (Loesje)

Het resultaat

Resultaat van het onderzoek is een innovatief product dat bestaat uit drie concrete aanbevelin-gen m.b.t. de samenwerking binnen het werkveld waarin New Arts College werkt. De aanbevelingen zijn gebaseerd op de behoeften van alle betrok-ken samenwerkingspartners. Implementatie van de aanbevelingen leidt tot samenwerking en het resultaat is dat de faciliteiten en infrastructuur rondom samenwerken verbeterd zijn. De aanbeve-lingen zijn praktisch van aard en bieden voldoen-de ruimte om jongeren in te zetten bij het verder ontwerpen en uitvoeren ervan.

De opdracht

De opdrachtgever van het afstudeerproject is New Arts College, onderdeel van Kunstbedrijf Arnhem, Stichting Beleven. Aanleiding voor het project is de aansluiting van New Arts College op het programma ‘Aanval op de Uitval, Aanpak voortijdig schoolverlaten in de regio Arnhem 2008 - 2010’. Het onderzoek heeft als doel in kaart te bren-gen welke samenwerkingsmogelijkheden er zijn voor New Arts College en hoe deze vorm kunnen krijgen.

Bundelen van krachten, een onderzoek naar samenwerking vanuit New Arts College

18

De projectgroepBengü TopuzLisanne SmitElise van der Eerden

De opdrachtgeverLeerbedrijf Diagonaal, Arnhem

De begeleiderHay van der Sterren

De k

unst

van

het

spe

len!

Tussenruimte

Het resultaat

Wij hebben een handboek ontworpen, waarin een methodiek staat die met een stappenplan waar-mee kinderen hun buiten speelruimte naar eigen hand kunnen zetten. In deze methodiek wordt gebruik gemaakt van een combinatie van door kunstenaars in de wijk geplaatste kunstobjecten en spel als middel, om zo de kinderen te activeren tot creatief buitenspel. Het stappenplan in het handboek wordt uitgevoerd door medewerkers van het Leerbedrijf Diagonaal.

De opdracht

Het ontwerpen van een methodiek voor de wijk Presikaaf in Arnhem, waarbij kunst en spel gecom-bineerd worden met als doel om voor kinderen een aantrekkelijke speelomgeving in de buitenruimte te creëren. Deze methodiek dient te worden be-schreven in een handboek met praktische aanwij-zingen voor de uitvoering ervan door medewerkers van het Leerbedrijf Diagonaal.

19

De opdracht

Tandem heeft de opdracht gegeven om een on-derzoeksinstrument te ontwikkelen waarmee de informele sociale netwerken van buurtbewoners in kaart gebracht kunnen worden. Simpel gezegd wil Tandem weten: wie doet wat met wie in de wijk?

Je netwerk is goud w

aard

De projectgroepInge van den Broek

Linda JanssenJana Peters

De opdrachtgeverTandem Welzijnsorga-

nisatie Nijmegen

De begeleiderPaul Vogels

Het resultaat

Het instrument is een ontwerp op A3-formaat met aan de rand foto’s van alledaagse activiteiten, zoals boodschappen doen, kaarten en wandelen. In het midden staan contacten waarmee een buurtbewoner mogelijk deze activiteiten uitvoert. Activiteiten en contacten worden door lijnen met elkaar verbonden. Het is een aantrekkelijk instrument, waarmee op een snelle, eenvoudige en laagdrempelige manier sociale netwerken van buurtbewoners in beeld kunnen worden gebracht. Om het belang van een netwerk te duiden, is het instrument goud omlijst.

Blik op Netwerk – Zicht op de buurt

20

De opdracht

Projectbureau Whaa geeft opdracht een creatief, innova-tief promotiemiddel te ontwikkelen om de visie van de organisatie over te brengen aan de bezoekers van Whaa-evenementen. Dit promotiemiddel kan door de Whaa tijdens al haar activiteiten worden ingezet.

De projectgroepMarieke FrederiksSanne JanssenMariska KokJoop Lammerts

De opdrachtgeverProjectbureau Whaa, Nijmegen

De begeleiderRachel Moolenaar

Het resultaat

Voor de Whaa is een promotiemiddel ontwikkeld in de vorm van een flashmob. Dit is een georganiseerde “ont-moeting” van mensen die tegelijkertijd een activiteit uitvoeren. Dit vindt onverwachts plaats, waardoor er ver-bazing bij de toeschouwers ontstaat. De flashmob voor de Whaa is een act die wordt uitgevoerd door jongeren. Door middel van pakkende slogans brengen zij de visie van de Whaa over aan het publiek.

Eet jij ook mee van deze wereld? Er is genoeg voor iedereen!

Whie? What? Whaa!

21

De projectgroepHilde Beunk

Tom Brouwers Dave Hölscher

Birgit van Terheijden

De opdrachtgeverOpenbare Bibliotheek

Gelderland Zuid, Nijmegen

De begeleiderRené Bogers

Het resultaat

De hedendaagse mediacultuur is erop gericht om zo veel mogelijk je eigen weg te bepalen, en dat is wat er ook gebeurt op het ontworpen symposium. Docenten en leerkrachten kunnen een route vol-gen van een fictieve jongere en maken zo kennis met de belevingswereld van hun eigen leerlingen. In inspirerende ruimtes vergroten ze hun kennis en vaardigheden op het gebied van mediawijsheid. Uiteindelijk vertrekken ze met ideeën die direct toepasbaar zijn in hun lesprogramma.

De opdracht

De vraag van de Openbare Bibliotheek Gelderland Zuid is hoe een interactief symposium eruit kan zien waarin docenten en leerkrachten worden geïnformeerd en geïnspireerd rond het thema mediawijsheid? De opdracht: onderzoek de wensen en behoeften van docenten en leerkrachten op dit gebied en stel een inhoudelijk en vernieuwend programma samen.

Symposium Mediawijsheid 2.0

Media brengen u wijsheid. Of toch niet?

22

De opdracht

EDU-ART richt zich op cultuureducatie in het basis- en voortgezet onderwijs. De opdracht van EDU-ART luidt: ontwerp een inspiratiedag voor leerkrachten over het thema sprookjes. En schrijf een plan hoe leerkrachten geworven kunnen wor-den voor deze inspiratiedag. Sprookjes moeten een plaats hebben in het onder-wijs en zo als cultureel erfgoed behouden blijven.

Spro

okje

s ve

rtov

eren

de

wer

eld!

De projectgroepNanda Huisman Wesley van Laar Carmen van Leth Elianne Weijers

De opdrachtgeverEDU-ART advies en organisatie in cultuureducatie, Arnhem

De begeleiderMiriam Jager

Sprookjes terug in de klas

Het resultaat

Na onderzoek is duidelijk geworden onder welke voorwaarden leerkrachten van het basisonder-wijs zich willen laten inspireren door het thema sprookjes. Er is een passende inspiratiedag ontworpen die aansluit bij de belevingswereld van leerkrachten. De publiciteit voor deze dag is deel van het ontwerp. Door middel van workshops, lezingen door gastsprekers en een volledige on-derdompeling in de wereld van sprookjes, worden leerkrachten geïnspireerd om sprookjes in te zet-ten in het basisonderwijs.

23

Colofon

Teksten:Studenten CMV

Foto’s:Studenten CMVAnne-Mieke Zaat

Eindredactie:Hay van der SterrenNatasja Verkroost

Uitgave:Hogeschool van Arnhem en NijmegenOpleiding Culturele en Maatschappelijke VormingPostbus 69606503 GL Nijmegenafstudeerprojecten.cmv@han.nl

Vormgeving en drukwerk:ROC NijmegenGrafische Werkplaats

Juli 2010

Studenten die niet in dit jaarboek staan, maar ook een afstudeerproject hebben uitgevoerd in studiejaar 2009-2010:-Hicham Akel, Lumens Groep, Eindhoven-Jessica Badloe, Stichting Rijnstad, Arnhem-Tamara Belle, Tandem Welzijnsorganisatie Nijmegen-Bart de Klein, Mozaïek Welzijnsdiensten, Tiel-Sanna van Noort, Whaa projectbureau voor diversiteit, Nijmegen-Luuk Samson, Tandem Welzijnsorganisatie Nijmegen