JAARBERICHT UVA VENTURES 2016

UvA Holding BV jaarbericht 2015 / 2016

1

UvA HOLDING BV

2015

2016

JAARBERICHT


2

nhou

dVOORWOORD 3

INTERVIEW PETER KRIJNSEN, 4DIRECTEUR UvA HOLDING BV: ‘Het draait niet alleen om rendement.’

WIE ZIJN WE? 8

ONZE VISIE EN MISSIE 10

TOEZICHT 12

PERSONEEL EN ORGANISATIE 14

MEER DAN KAPITAAL 15Interview met financieel directeur Jan Overberg

ACTIVITEITEN EN DEELNEMINGEN 16Met onder andere UvA minds BV, ACE Venturelab BV,Confocal.nl BV, Oefenweb.nl BV en UvA Talen BV

UvA HOLDING BV 2015 IN CIJFERS 24

Deze publicatie is een uitgave van UvA Holding BV

Redactie: Maud van Tol en Jeannette van der Hooft

Tekst: Irene Schoemakers

Vormgeving: MAT Ontwerp, bno

Fotografie: Erik van der Burgt

Disclaimer: Deze publicatie is een uitgave van UvA Holding BV. Ondanks de zorg waarmee deze uitgave is samengesteld is het niet uitgesloten dat de geleverde informatie op enig moment, als gevolg van ontwikkelingen of gewijzigde inzichten, moet worden herzien of aangevuld. UvA Holding kan derhalve geen aansprakelijkheid aanvaarden voor het gebruik van de informatie uit deze publicatie en aanvaardt geen verantwoordelijkheid daarvoor. De informatie die is opgenomen in deze publicatie heeft het karakter van algemene voorlichting. Beslissingen die u neemt op basis van deze informatie zijn voor uw eigen rekening en risico

c lofon

3

Met dit jaarbericht leggen we het hoe en waarom uit van UvA Holding BV en bieden we inzicht in de huidige activiteiten en plannen voor de toekomst.

Het ontstaan van deze holding - die honderd procent eigendom is van de Universiteit van Amsterdam - is het gevolg geweest van ontwikkelingen die begin jaren negentig speelden in en rond universiteiten. Nu, een kleine kwart eeuw later, laten we zien welke activiteiten ons op dit moment bezighouden. Zo investeren we in veelbelovende start-ups die hun oorsprong op de universiteit hebben en die een brug slaan tussen wetenschap en praktijk. Photanol BV bijvoorbeeld. Dit bedrijf produceert chemicaliën op basis van zonne-energie. Of Oefenweb.nl BV dat een adaptieve leeromgeving biedt zodat kinderen op hun eigen niveau kunnen leren.

Maar ook hebben we bedrijven die diensten leveren op het gebied van contractonderzoek en -onderwijs. Deze bedrijven zijn veelal nauw gelieerd aan de universiteit en voeren opdrachten uit voor bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties. En we hebben bedrijven waarin de universiteit commerciële activiteiten heeft ondergebracht die inmiddels op de externe markt opereren. De Amsterdam University Press is daar een voorbeeld van. In de zomer van 2016 werd deze uitgeverij maar liefst drie keer genomineerd voor de Louis Hartlooper Prijs voor de Beste Filmpublicatie.

Kortom, een holding waar veel over te vertellen valt. We wensen u veel leesplezier.

Peter Krijnsen, algemeen directeur UvA Holding BV

Veel te vertellen

We investeren in veelbelovende start-ups die hun oorsprong op de universiteit hebben en die een brug slaan tussen wetenschap en praktijk.


4


Peter Krijnsen

Hij komt dagelijks met de fiets naar zijn kantoor aan de Roetersstraat en is gefascineerd door de vraag hoe je een wetenschappelijke innovatie voor de markt beschikbaar kunt maken. Sinds 2013 – het moment dat hij directeur werd van UvA Holding BV – mag hij zich dagelijks over deze uitdaging buigen. Een gesprek met Peter Krijnsen over de organisatie, de misverstanden hierover, en zijn visie op de toekomst.

‘ Het draait niet alleen om rendement’

Peter Krijnsen, directeur UvA Holding BV:

5

ons overigens keurig aan de wet normering topinkomens – maar de UvA is wél honderd procent aandeelhouder.’

Hoeveel geld zit er momenteel in de holding?‘We hebben voor de komende jaren zo’n 10 miljoen euro aan vrij besteedbaar cash voor investeringen en daarnaast de waarde van de bedrijven waarin we hebben geïnvesteerd.’

‘Welke activiteiten vallen onder uw organisatie?‘UvA Holding kent vier activiteiten: valorisa-tie door te investeren in start-ups, contract-onderzoek en contractonderwijs, we hebben een aantal dienstverlenende organisaties op het gebied van banen, opleiding en ontwik-keling, en we hebben wat vastgoed.’

Betekent dit dat UvA Holding BV eigenaar is van al het UvA-vastgoed?‘Nee, zeker niet. Dat is een misverstand. We exploiteren uitsluitend wat voormalig universitair vastgoed dat niet meer wordt gebruikt voor de primaire taken van de universiteit. Eind jaren negentig heeft de holding nog de restauratie en renovatie van de voormalige UvA-panden aan de Heren-gracht 514-516 uitgevoerd. Deze panden verhuren we sinds 2003 als kantoorruimte aan derden. Ons laatste vastgoedinitiatief is in 2002 opgeleverd: hoek Roetersstraat/Sarphatistraat (bij de Roeterseilandcampus). Dat is waar de holding en een aantal van haar deelnemingen momenteel zijn gevestigd. Sindsdien hebben we geen nieuwe vastgoed-initiatieven meer genomen.’

Wat zijn jullie hoofdtaken? Waar richt UvA Holding BV zich op?‘We zijn om te beginnen een organisatie die het financiële beheer van de bedrijven waar-in wij (meerderheids)deelnemingen hebben, goed en netjes uitvoert. Dat betekent dat we van oudsher sterk gericht zijn op finance en control. Sinds enkele jaren zijn we daarnaast bezig met het “investor ready” maken van de start-ups vanuit de UvA waarin wij inves-teren. Om die reden hebben we inmiddels ook een investment manager aangenomen. Vervolgens helpen we deze bedrijven met het maken van een business plan, het opzetten van een juridische, financiële en governance structuur, enzovoorts.’

U heeft een gevarieerd CV waarop voormalige werkgevers als Shell, Stork, Philips en TwijnstraGudde

staan, en een wetenschappelijke achtergrond in techniek én commercie. Waarom nu deze baan? Wat is daarvoor uw drijfveer?‘De inhoud van deze baan. Het draait om veel meer dan geld alleen. Dat vind ik interessant. Tijdens mijn loopbaan werd ik steeds meer uitgedaagd door de vraag hoe je een gewel-dig idee nu daadwerkelijk tot een zinvol product op de markt kunt krijgen. Dat is in feite waar UvA Holding zich grotendeels mee bezig houdt.’

Wie of wat is UvA Holding BV?‘UvA Holding BV is een investerings- en beheerorganisatie die in de jaren negentig is ontstaan omdat er als gevolg van bij-voorbeeld contractonderwijs en valorisatie privaat geld de universiteit binnenstroomde. Het College van Bestuur heeft toen besloten een aparte entiteit op te zetten waarin de private geldstromen werden ondergebracht om zo vermenging van publiek en privaat te voorkomen. Het idee was – en is nog steeds – om met deze gelden te investeren in activi-teiten en ondernemingen die een brug slaan tussen wetenschap en praktijk. We zijn als het ware een valorisatievehikel. Al het geld dat zich nu in deze holding bevindt, is voort-gekomen uit het bescheiden startkapitaal van toen. De holding staat overigens los van de UvA. Het is een volledig aparte private juridische entiteit met een eigen directie en eigen Raad van Commissarissen. We vallen ook niet onder de cao van de UvA – houden

‘ Ik werd steeds meer uitgedaagd door de vraag hoe je een geweldig idee nu daad-werkelijk tot een zinvol product op de markt kunt krijgen.’


6

‘ Ik zou graag een groeifonds opzetten met daarin een pijplijn van start-ups met doorgroeipotentieel. Wij investeren daar dan in, en andere partijen doen dat ook. Samen gaan we aan de slag om deze start-ups verder te helpen. We investeren dan in hun volgende levensfase: de scale-up. Zijn ze volwassen, dan stromen ze uit het fonds.’

7

Wat zijn de criteria voor het wel of niet investeren in een start-up?‘We kijken uiteraard naar de cijfers van de betreffende start-up. Het bedrijf moet finan-cieel gezond kunnen worden en winstop-timalisatie is zeker een criterium voor ons. Maar dat laatste is – in tegenstelling tot wat je ziet bij de meeste durfinvesteerders – niet het enige waar we naar kijken. We vinden het ook belangrijk dat een start-up een maat-schappelijk doel dient. Draait zo’n bedrijf bijvoorbeeld slechts break-even, dan kunnen we alsnog geïnteresseerd zijn. Uiteraard moet de onderneming een wetenschap-pelijke component hebben. We zijn geïn-teresseerd in ideeën van wetenschappers, masters, AIO’s en post-docs die werkzaam zijn voor en bij kennisinstellingen.

Gaat u voor gewin op de korte termijn?‘Nee, ook daarin verschillen we van durf-investeerders. We hebben meer tijd. We zijn er niet in eerste instantie op uit om in een zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk rendement te behalen uit de verkoop van een start-up. We willen ook dat het bedrijf waarin we investeren succesvol wordt zodat een maatschappelijk doel wordt gediend. Dat kan betekenen dat we vijf jaar in een start-up deelnemen, zeven jaar, maar dat kan ook tien jaar zijn.’

Ook de HvA en het AMC hebben een eigen holding voor de afscheiding van hun private activiteiten. U bent naast directeur van UvA Holding BV ook directeur van HvA Holding BV en AMC Ventures Holding BV. Wat is de relatie tussen deze drie organisaties? ‘UvA Holding BV is verantwoordelijk voor het beheer van deze twee organisaties die vergelijkbaar zijn met de onze. We hebben

een personele unie waardoor ik ook directeur ben van HvA Holding BV en AMC Ventures Holding BV. En onze Raad van Commissaris-sen is ook toezichthouder bij HvA Holding BV. Twee leden van de RvC van AMC Ventu-res Holding BV hebben tevens zitting in de RvC van UvA Holding BV en HvA Holding BV.’

Wat zijn uw wensen voor de toekomst van UvA Holding BV?‘Ik heb er twee. De eerste is dat ik hoop dat er meer wetenschappers gaan ondernemen waardoor de toestroom van start-ups en potentiële spinoffs groter wordt. Hiertoe hebben we onder andere een goede infra-structuur nodig in de vorm van een in-cubator waar de onderzoekers - samen met anderen – aan de ideeën kunnen werken en ondersteuning krijgen van bijvoorbeeld een ervaren mentor. Die infrastructuur is er inmiddels in de vorm van ACE Venture Lab dat sinds 1 januari 2016 een deelneming van de holding is.

Ten tweede zou ik graag – net als bijvoorbeeld de Universiteit van Cambridge dat heeft - een groeifonds opzetten met daarin een pijplijn van start-ups met doorgroeipotentieel. Wij investeren daar dan in, en andere partijen doen dat ook. Samen gaan we aan de slag om deze start-ups verder te helpen. We investeren dan in hun volgende levensfase: de scale-up. Zijn ze volwassen, dan stromen ze uit het fonds. Ze worden dan verkocht en de opbrengsten daarvan gebruiken we dan weer voor nieuwe scale-ups. Zo’n ‘evergreen‘ fonds hoop ik in de komende jaren ook voor UvA Holding te kunnen realiseren.’

‘ We zijn er niet in eerste instantie op uit om in een zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk rendement te behalen uit de verkoop van een start-up.’

8

wiezijnwe?UvA Holding BV is een investerings- en beheerorganisatie van de Universiteit van Amsterdam. De holding investeert privaat geld in activiteiten en ondernemingen die een brug slaan tussen wetenschap en praktijk.

Daarbij gaat het in het bijzonder om private activiteiten die niet behoren tot de kerntaken van de universiteit en waarvan wordt aange-

nomen dat die onder de holding beter kunnen gedijen. De activiteiten van UvA Holding BV zijn in de vorm van dochterbedrijven en deelnemingen ondergebracht in vier clusters:

• new ventures;• contractonderzoek en -onderwijs;• services;• vastgoed.

ONZE GESCHIEDENISUvA Holding BV is in 1992 door het toenmalige Colle-ge van Bestuur van de Universiteit van Amsterdam in het leven geroepen om commerciële activiteiten in een aparte – privaatrechtelijke - entiteit onder te brengen. De activiteiten in deze nieuwe holding zijn expliciet ge-


8

9

scheiden van onderwijs en onderzoek zodat vermenging met publiek geld – en daarmee het oneigenlijk gebruik ervan – wordt voor-komen. Het huidige kapitaal van de holding is volledig voortgekomen uit het startkapi-taal van toen.

EIGENDOM EN BESTUUR UvA HOLDING BVDe Universiteit van Amsterdam is honderd procent eigenaar van UvA Holding BV en heeft daarmee alle aandelen in handen. Het bestuur en de dagelijkse leiding van de holding zijn echter in handen van een aparte holdingdirectie. UvA Holding BV vormt dan ook een eigen juridische entiteit en staat als zodanig los van de universiteit. Een Raad van Commissarissen houdt toezicht op de organisatie.

AFNEMERS VAN ONZE DIENSTENDe afnemers van de producten en diensten van onze dochterondernemingen en deelne-mingen zijn consumenten, bedrijven, over-heden en non-profit instellingen, waaronder de Universiteit van Amsterdam.

WINSTUvA Holding BV en haar dochterbedrijven kennen een winstoogmerk omdat winst no-dig is om de continuïteit van de bedrijven te waarborgen. Het is een middel. Geen doel op zich. Eventuele winsten worden in de vorm van dividend afgedragen aan de aandeelhou-der of toegevoegd aan de algemene reserve om te kunnen worden benut als kapitaal voor het opstarten van nieuwe bedrijven en initiatieven.

PERSONELE UNIE MET HvA HOLDING BV EN AMC VENTURES HOLDING BVOok de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en het Academisch Medisch Centrum (AMC) hebben elk een eigen holding voor de afscheiding van hun private activiteiten: HvA Holding BV en AMC Ventures Holding BV. UvA Holding BV is verantwoordelijk voor het beheer hiervan en deelt met deze twee holdings dan ook een personele unie.

LOCATIEUvA Holding BV is gevestigd aan de Roetersstraat 35, 1018 WB Amsterdam.

‘ Er blijft nergens iets aan de strijkstok hangen.’

ERIC FISCHER: ‘HET GELD VLOEIT UITEINDELIJK WEER TERUG NAAR DE UNIVERSITEIT’ ‘Het bestaansrecht van UvA Holding BV heeft alles te maken met de ontstaansgeschiedenis van tal van stichtingen en bv-tjes die onder de paraplu van de universiteiten door instituten, faculteiten, hoogleraren en medewerkers zijn opgericht ’, vertelt Eric Fischer, sinds 2011 lid van de Raad van Commissarissen van UvA Holding BV. ‘Voorheen waren universiteiten dus omgeven met bv’s, cv’s en stichtingen waarvan het onduidelijk was of daar nu privaat of publiek geld in of uit stroomde en waarvan niet duidelijk was waar eventuele revenuen uit de werkzaamheden bleven. Het waren soms schimmige constructies die weinig tot niet transparant waren. De buitenwereld, maar ook de universiteits- en faculteitsbestuurders, hadden vaak geen idee hoe een en ander geregeld was. Gelukkig is daar begin jaren negentig verandering in gekomen. Er zijn destijds twee belangrijke aanpassingen geweest. In de eerste plaats kwam er een regeling nevenwerkzaamheden voor de universiteit. Vanaf dat moment moeten alle medewerkers aangeven welke nevenwerkzaamheden ze willen verrichten, waar die plaatsvinden, en wat ze ermee verdienen. Het College van Bestuur of het faculteitsbestuur moet aangeven of dat akkoord is en of de medewerker de vergoeding ervoor zelf mag houden of deze deels of helemaal moet afstaan.’In de tweede plaats werd er een begin gemaakt met het “opruimen” van alle stichtingen, bv’s en cv’s en werden de publieke geldstromen gescheiden van de private. Hierdoor kwam er ook een eind aan de oneigenlijk concurrentie van bedrijfjes die aanvankelijk met publiek geld werden gefinancierd maar op de “gewone” markt opereerden. Tegen deze achtergrond is UvA Holding BV ontstaan. Een prima ontwikkeling. De geldstromen zijn nu van elkaar gescheiden en het is duidelijk welke activiteiten er onder de paraplu van de universiteit in de holding worden verricht. Patenten en octrooien die vanuit de universiteit zijn ontwikkeld blijven in beginsel nu behouden voor de wetenschap of komen op een verantwoorde manier beschikbaar voor de maatschappij.’

10


onze missie

10

11


UvA Holding BV is opgericht om een strikte scheiding aan te brengen tussen met publiek en privaat geld gefinancierde activiteiten. Daarbij gaat het om activiteiten die hun oorsprong hebben in de Universiteit van Amsterdam (UvA). UvA Holding BV draagt daarnaast bij aan de valorisatiedoelstelling van de UvA door kennis vanuit de universiteit beschikbaar te maken voor markt en maatschappij middels het oprichten en vervolgens ondersteunen van bedrijven.

UvA Holding BV beheert daartoe aandelenbelangen in ondernemingen waaronder contractonderzoek- en servicebedrijven. Ook investeert de holding in new ventures (start-ups) en stimuleert en faciliteert de holding ondernemerschap. Voor haar deelnemingen verzorgt UvA Holding BV governance, finance & control, management en advies.

UvA HOLDING STREEFT ER NAAR OM:• onderzoekers en studenten van de universiteit te ondersteunen om hun

kennis te benutten voor markt en maatschappij;• ervoor te zorgen dat de samenleving en de economie voordeel

ondervinden van wetenschappelijke innovaties vanuit de universiteit;• financieel rendement te behalen voor universiteit, faculteiten en

uitvinders;• een aantrekkelijke partner te zijn voor de industrie en

investeerders;• transparant te zijn waarbij regels voor good governance strikt worden

nageleefd.

HANS AMMAN: ‘ONZE RAMEN EN DEUREN MOETEN OPEN STAAN.’

‘We moeten als universiteit de ramen en deuren openzetten. Een van die “ramen” is voor ons UvA Holding BV’, vertelt Hans Amman, tot eind 2016 vice voorzitter van het College van Bestuur van de UvA en als zodanig lid van de Raad van Commissarissen van UvA Holding BV. ‘UvA Holding BV is voor ons van strategisch belang omdat deze organisatie een brug slaat tussen de kennis die we intern - binnen de universiteit – ontwikkelen, en de buitenwereld. Dat kan de stad Amsterdam zijn, de regio waarin we ons bevinden, Nederland, maar ook Europa en zelfs de rest van de wereld. Die verbinding met de buitenwereld is cruciaal. De welvaart in ons land is immers deels afhankelijk van de mate waarin we in staat zijn onze kennis te ontwikkelen en vooral ook te delen met de omgeving. Mijn taak is om er namens de UvA op toe te zien dat dit – met behulp van UvA Holding BV – zo goed mogelijk gebeurt.’

11

12


UvA Holding kent een Raad van Commissarissen (RvC) die toezicht houdt op de directie van de holding. De RvC bestaat uit vier leden.

DE TOEZICHTHOUDERS:Voorzitter ing. Amandus H. Lundqvist (extern)Prof. dr. Eric J. Fischer Prof. dr. Hans M. Amman (vice voorzitter van het College van Bestuur van UvA/HvA) Prof. dr. Marcel M. Levi (bestuursvoorzitter AMC)

ing. Amandus Lundqvist (1945) is voormalig directievoorzitter van IBM. Daarna was hij acht jaar voorzitter van het College van Bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven. Hij is momenteel boegbeeld van de topsector High Tech Systemen en Materialen. Lundqvist is sinds 2011 RvC-voorzitter van UvA Holding BV.

prof. dr. Eric Fischer (1946) is sinds 1994 verbonden aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) als hoogleraar economische geschiedenis en respectievelijk hoogleraar toegepast economisch onderzoek en combineerde deze baan met een directeurschap bij het Verbond van Verzekeraars. Ook was hij bestuurslid van VNO-NCW en lid van de Sociaal Economische Raad. Fischer is sinds 2011 toezichthouder bij UvA Holding BV.

prof. dr. Hans Amman (1957) is sinds 2014 vice voorzitter van het College van Bestuur van de UvA. Hij begon zijn professionele loopbaan bij de UvA als universitair docent bij de vakgroep macro-economie en vervolgens als hoogleraar Computational Economics. Hij is sinds 2014 toezichthouder bij UvA Holding BV.

prof. dr. Marcel Levi (1964) studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam en specialiseerde zich tot internist. Van 2010 tot eind 2016 was Levi voorzitter van de Raad van Bestuur van het AMC. Levi is sinds 2014 toezichthouder bij UvA Holding BV.

‘ER IS OVERLAP OP HET NIVEAU VAN TOEZICHT.’‘UvA Holding BV heeft een personele unie met HvA Holding BV en AMC Ventures Holding BV’, legt Amandus Lundqvist uit. ‘En ook op het niveau van toezicht is er overlap. De Raad van Commissarissen is identiek voor HvA Holding BV en twee van onze toezichthouders, Hans Amman en Marcel Levi, zitten in de Raad van Commissarissen van AMC Ventures Holding BV.’

toez

icht

12

13


prof. dr. Hans Amman

ing. Amandus Lundqvist

‘Versterk waar je al sterk in bent en zorg dat je die positie niet afgeeft.’

‘In zekere zin draag ik een dubbele pet. Maar ik zit hier

“qualitate qua” en moet er vooral op toezien dat de activiteiten van

de holding ook daadwerkelijk in dienst blijven staan van de UvA.’

prof. dr. Eric Fischer

prof. dr. Marcel Levi

‘Het starten van nieuwe ondernemingen vanuit de

universiteit is een mooie uitdaging. Daar draait het

om. En ik ben blij dat ik daar iets aan mag toevoegen.’

‘Ik haal veel voldoening uit kleine succesjes, uit dingen doen die het verschil maken.’

14


personeel

organisatieUvA

Holding BVDIRECTIE

PLANNING &CONTROLE

INFORMATIEMANAGEMENT

FINANCIËLEBEDRIJFS-VOERING

FINANCIËLECONTROLE

FINANCIËLEADMINISTRATIE

GOVERNANCE &JURIDISCHE

ZAKEN

INVESTERINGSMANAGEMENT

FINANCIËN DIRECTIESECRETARIAAT

14

15


Door te investeren in wetenschap-pelijke start-ups geeft de holding mede vorm en inhoud aan de

valorisatietaak van de UvA. De investeringen worden uitsluitend gedaan met eigen (pri-vaat) kapitaal. De eventuele winst die wordt behaald met de verkoop van start-ups, vloeit weer terug de holding in en kan als zodanig weer worden aangewend voor nieuwe inves-teringen en als dividend worden uitgekeerd aan de Universiteit van Amsterdam. ‘Op deze manier heeft UvA Holding BV al sinds de start in 1992 een gezonde financiële positie opgebouwd. Het eigen vermogen bedraagt 37,5 mln euro’s’, vertelt financieel directeur Jan Overberg.

‘WE HELPEN HEN VANAF HET BEGIN’Innovation Exchange Amsterdam (IXA) speelt bij het signaleren van mogelijke start-ups een belangrijke verkennende rol. Dit is het expertisecentrum van de Univer-siteit van Amsterdam, de Hogeschool van Amsterdam, het AMC, de Vrije Universiteit Amsterdam en het VUmc. Overberg legt uit: ‘IXA speurt binnen de kennisinstellin-gen onder andere naar wetenschappelijke resultaten die mogelijk geschikt zijn voor het ontwikkelen van een “business case”. Doet een dergelijke mogelijkheid zich voor, dan beschikt IXA over een Proof-of-Con-cept (PoC) fonds om een verdere uitwerking daarvan te financieren. Vijftig procent van deze financiering wordt uit private midde-len door ons gematcht. De toekenning van

Meer dan kapitaalEen van de activiteiten van UvA Holding betreft het investeren in new ventures, ofwel start-ups die voortkomen uit de universiteit. ‘We kunnen start-ups net dat zetje geven waardoor ze hun idee daadwerkelijk succesvol in de markt kunnen zetten’, aldus financieel directeur Jan Overberg.

de PoC financiering gebeurt op advies van een expert panel. Zodoende krijgen wij al vroegtijdig zicht op veelbelovende start-ups die zijn ontstaan vanuit de universiteit en helpen wij deze vanaf het begin.’

‘WE STELLEN INHOUD BOVEN GELD’Investeren in een start-up is de volgende stap. Overberg: ‘Ook in dit geval werken we nauw samen met IXA. We bekijken de propo-sitie van een start-up, wie de mensen zijn die de kar trekken, de concurrenten, enzovoorts. Bovenal kijken we naar de maatschappelijke relevantie van het idee en de wijze waarop kennis beschikbaar wordt gemaakt voor de markt. Staan alle signalen op groen, dan investeren we in zo’n start-up. Soms voor de volle honderd procent, soms voor minder. Met zo’n investering helpen we juist die start-ups voor wie het moeilijk is om andere financiers te vinden. Zodoende begeleiden we hen de zogenaamde “valley of death” over zodat hun overlevingskansen in de markt groter worden.’Gemiddeld houdt UvA Holding BV een deel-neming zo’n vijf jaar in portefeuille voordat tot verkoop wordt overgegaan. Overberg: ‘Maar dat kan ook langer zijn. We stellen inhoud boven geld. Als een partij ons langer nodig heeft, hebben we geduld. En we zijn ook kritisch op eventuele partijen die de start-up willen overnemen. We vinden het belangrijk dat zij de oorspronkelijk missie respecteren. Doen ze dat niet, dan wachten we op een volgende overnamekandidaat.’

‘ Staan alle signalen op groen, dan investeren we in zo’n start-up. Soms voor de volle honderd procent, soms voor minder.’

16

uva jaarbericht 2015

NEW VENTURES

Een van de kerntaken van universiteiten is valorisatie, ofwel we-tenschappelijke kennis en techniek beschikbaar maken voor de maatschappij. UvA Holding BV functioneert als een valorisatie-vehikel voor de universiteit en investeert om die reden in start-ups van UvA-wetenschappers die een commercieel oogmerk hebben. Nadat zo’n start-up vaste grond onder de voeten heeft gekregen en klaar is voor de volgende stap, wordt deze verkocht. Alle ‘new ventures’ zijn ontstaan uit onderzoek dat op de UvA plaatsvindt en moeten voldoen aan bepaalde criteria. Ze moeten maatschappelijk relevant zijn, een innovatief businessmodel hebben, een goed onderbouwd financieel plan, over een goed team beschikken, en ze moeten schaalbaar zijn. Eind 2016 heeft UvA Holding BV een belang in negen start-ups.

ACE VENTURE LAB BVEen broedplaats voor start-ups die voortkomen uit de weten-schap.Deelname UvA Holding BV: 100%

ARBEIDSMARKTRESEARCH UvA BV (ARR)Ontwikkelt digitale, juridische kennissystemen op het gebied van het arbeidsrecht met als doel de toegankelijkheid van het recht te verhogen.Deelname UvA Holding BV: 85%

CELLAGENICS BVOntwikkelt biomedische toepassingen op basis van funda-menteel onderzoek. Een voorbeeld betreft de productie van therapeutische eiwitten, zoals antilichamen die bepaalde vormen van kanker bestrijden.Deelname UvA Holding BV: 61%

CONFOCAL.NL BVOntwikkelt innovatieve en goedkope ‘plug & play’ oplossing om bestaande confocale microscopen scherper te maken.Deelname UvA Holding BV: 66,7%

UvA Holding BV kent vier activiteiten: new ventures, contractonderzoek en -onderwijs, services en vastgoed. De activiteiten in de holding maken geen deel uit van de kerntaken van de universiteit, maar houden hier wel rechtstreeks verband mee.

Activiteiten en deelnemingen

Nadat zo’n start-up vaste grond onder de voeten heeft gekregen, wordt deze verkocht.


16

17

INCATT BVHeeft een modificatieproces ontwikkeld voor oliën door middel van katalysatoren. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld natuur-lijke oliën dienen als bindmiddel voor coatings.Deelname UvA Holding BV: 100%

OEFENWEB.NL BVOnline leeromgeving voor adaptief onderwijsDeelname UvA Holding BV: 40%

SIGHTCORP BVBiedt technologische oplossingen voor geautomatiseerde gezichtsanalyse en emotieherkenning. Deelname UvA Holding BV: 31%

PANOPTES HERITAGE BVGespecialiseerd in digitale toepassingen voor de erfgoed sector, zoals het bou-wen van 3D replica’s van opgravingen, beelden of gebouwen. Erfgoed wordt zo toegankelijker voor het grote publiek. Deelname UvA Holding BV: 100%

PHOTANOL BVProduceert chemicaliën op basis van een hernieuwbare bron (CO2). Met onze gepa-tenteerde cyanobacteriën wordt koolstof-dioxide (CO2) door zonlicht omgezet in waardevolle chemische producten.Deelname UvA Holding BV: 45,2%

CONTRACTONDERZOEK EN -ONDERWIJS

UvA Holding BV heeft tevens bedrijven die diensten leveren op het gebied van contract-onderzoek en -onderwijs. Deze bedrijven zijn veelal nauw gelieerd aan de universiteit en voeren opdrachten uit voor bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties. In tegenstelling tot de new ventures, maken deze bedrijven een vast onderdeel uit van de holding.

ITTA UvA BVHet Instituut voor Taalonderzoek en Taalonderwijs Amsterdam (ITTA UvA BV) is een kennisinstituut voor Nederlands als eerste en tweede taal. Het instituut draagt bij aan kwaliteitsontwikkeling van het (taal)onderwijs en taalbeleid.Deelname UvA Holding BV: 100%

KOHNSTAMM INSTITUUT UvA BVHet Kohnstamm Instituut is een kennis- en onderzoekscentrum op het gebied van onderwijs, opleiding, opvoeding en jeugdzorg. Kernthema’s in het onderzoek zijn het bevorderen van kansen van kin-deren en jongeren en het bevorderen van de kwaliteit van onderwijs, opleiding, opvoeding en jeugdzorg. Deelname UvA Holding BV: 100%

UvA MINDS BVUvA minds BV biedt specialistische geestelijke gezondheidszorg (SGGZ) aan kinderen, jongeren en jongvolwassenen (en hun ouders) met psychische problemen. Het doel van deze organisatie is om ‘evidence-based’ behandelingen aan te bieden, om wetenschappelijk onderzoek in een klinische setting te stimuleren, en om ‘science-practitioners’ op te leiden. Deelname UvA Holding BV: 60%

UvA MINDS YOU BVUvA minds You is een academisch trai-ningscentrum en een zusterorganisatie van UvA minds. De organisatie biedt kinderen en jongeren trainingen op het gebied van psyschische problemen, en heeft voor professionals en medewerkers trainingen op het gebied van mindful-ness en vitaliteit.Deelname UvA Holding BV: 60%

SERVICES

In dit cluster zijn commerciële activitei-ten ondergebracht die van oorsprong een

Alle ‘new ventures’ zijn ontstaan uitonderzoek dat op de UvA plaatsvindt

18


ondersteunende functie hebben voor de universiteit, maar inmiddels in bedrijfsvorm - onder de vlag van UvA Holding BV - ook op de externe markt opereren.

AMSTERDAM UNIVERSITY PRESS BVDeze uitgeverij geeft niet alleen puur wetenschappelijke titels uit maar ook titels die het publiek inzicht bieden over zaken die in de belangstelling staan. AUP-uitgaven verschijnen zowel in druk als in e-book vorm en worden wereldwijd verkocht.Deelname UvA Holding BV: 100%

MERCATOR SAPIENS BV Deze organisatie - ook wel bekend als UvA Shop - voert een eigen collectie met schrijfwaren, sweaters en andere geschenken die de naam Universiteit van Amsterdam dragen. De merchandise is bedoeld voor studenten en medewerkers van de UvA en voor toeristen.Deelname UvA Holding BV: 100%

PROACTIEF UvA BV Dit bedrijf begeleidt en bevordert de mobiliteit van (ex-)medewerkers van de Universiteit van Amsterdam en andere, veelal non-profit organisaties.Deelname UvA Holding BV: 100%

STUDIJOB UITZENDBUREAU BVStudiJob is een uitzendbureau voor HBO- en WO-studenten in Amsterdam met als belangrijkste doel de studenten te voorzien van kennisbanen die aansluiten bij hun studierichting.Deelname UvA Holding BV: 48%

UvA JOBSERVICE BVDeze organisatie detacheert personeel binnen de Universiteit van Amsterdam en andere academische instellingen. De diensten van UvA JobService BV worden door de UvA primair ingezet ter onder-vanging van tijdelijk personeelstekort zoals ziekte van vaste medewerkers of tijdelijke drukte. Deelname UvA Holding BV: 100%

UvA TALEN BVUvA Talen BV is het zelfstandig

academisch talencentrum van de Universiteit van Amsterdam en een van de grootste zakelijke talencentra van Nederland. Kernactiviteiten zijn vertaal- en redactiediensten en het aanbieden van taaltrainingen.Deelname UvA Holding BV: 100%

VASTGOED

Plantage Real Estate BV zo heet de vastgoeddochter van UvA Holding BV, waarvan de activiteiten eind 1994 van start gingen. Sinds 2002 zijn er geen nieuwe vastgoedinitiatieven meer geweest.

HOEK ROETERSSTRAAT/SARPHATISTRAAT

Het laatste vastgoedinitiatief van Plantage Real Estate BV is het pand op de hoek van de Roetersstraat en Sar phatistraat. Het pand is in 2002 opgeleverd en is tevens de locatie waar het kantoor van UvA Holding BV en een aantal dochters is ondergebracht.

VOORMALIGE UvA-PANDEN HERENGRACHT

Eind jaren negentig heeft Plantage Real Estate BV de voormalige UvA-panden Herengracht 514-516 gerestaureerd en gerenoveerd. Deze panden worden sinds 2003 als kantoorruimte aan derden verhuurd.

HOTEL RÉSIDENCE LE COINIn 1995 heeft Plantage Real Estate BV zeven historische panden aan de Nieu-we Doelenstraat en de Oude Turfmarkt verbouwd tot Hotel Résidence le Coin. Het hotel biedt verblijf- en werkruimte voor korte en langere tijd (met korting voor UvA-gasten en -alumni) en wordt ook gebruikt door gastdocenten en –onderzoekers. Tegenwoordig worden de ruimtes ook verhuurd aan de externe markt. Plantage Real Estate is beherend vennoot.

19

‘We bieden specialistische geestelijke gezondheidszorg (SGGZ) aan kinderen, jongeren en jongvolwassenen met psychische

problemen, én aan hun ouders’, vertelt directeur prof.dr. Susan Bögels. De zorg die UvA minds biedt bestaat uit behandelingen, diagnostiek en trainingen. Bögels: ‘We doen dat bijvoorbeeld voor kinderen en jongeren die last hebben van ADHD, depressies, angststoornissen of autisme.’ Ook stimuleert de organisatie wetenschappelijk onderzoek in een klinische setting en leidt UvA minds science-practitioners op. Kosteneffectiviteit staat centraal bij de keuze voor een behandeling. ‘We kijken daarbij altijd naar welke behandeling het best werkt tegen zo laag mogelijke kosten’, legt Bögels uit. ‘Soms is dat een online behandeling, soms persoonlijk en individueel, en soms in groepsverband. De behandelingen van UvA minds zijn zoals gezegd “evidence based”. ‘Maar we ontwikkelen ze ook zelf. Daarmee zijn we vrij uniek.’

Een voorbeeld van een zelf-ontwikkelde behandeling is MYmind: een mindfulnesstraining voor kinderen en jongeren met ADHD, en een training voor hun ouders (Mindful Parenting training). ‘Van medicatie weten we al dat het helpt voor kinderen en jongeren met ADHD, maar er is ook behoefte aan een alternatief. Deze innovatieve training zou dat kunnen zijn. We zijn hiermee wereldwijd de eerste instantie die dat nu onderzoekt middels het door NWO gesteunde onderzoek “Pillen of Chillen”.’

Wetenschap en praktijk komt hiermee samen. Een combinatie die Bögels zelf ook niet vreemd is. Ze is niet alleen directeur van UvA minds, ze is ook wetenschapper. ‘Dat is precies de brug die we hier slaan. We kijken naar wat de praktijk nodig heeft, en ontwikkelen en zoeken hier evidence based behandelingen bij.’

UvA minds BV

ACADEMISCH BEHANDELCENTRUM VOOR GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG AANJEUGD (EN HUN OUDERS) MET PSYCHISCHE PROBLEMEN

60% DEELNAME UvA HOLDING BV:

2008START:

TOEKOMST: UITBREIDEN NAAR ZORG VOOR VOLWASSENEN

prof. dr. Susan Bögels

20


ACE Venture Lab BV

ACE Venture Lab BV is een broedplaats voor start-ups die voortkomen uit de wetenschap. Deze ‘incubator’ bevindt

zich sinds 1 oktober 2016 in Startup Village op het Amsterdamse Science Park waar zeecontainers, omgebouwd tot werkruimten, onderdak bieden aan de startende bedrijven. ‘Per jaar selecteren we twintig ideeën die we gedurende twee jaar begeleiden’, legt directeur Erik Boer uit. ‘Dat kunnen ideeën zijn van studenten en wetenschappers van de UvA, maar ook van andere universiteiten. Voorwaarde is dat zo’n idee past binnen het valorisatiebeleid van de universiteit en dat investeerders en ondernemers – die wij hiervoor raadplegen – het een levensvatbaar idee vinden.’

Verreweg de meeste start-ups zijn ICT-gedreven. Boer: ‘Maar dat hoeft niet. We staan open voor álle goede wetenschappelijke ideeën.’ Alle start-up kandidaten doen mee aan een ‘bootcamp’ van een week. Boer: ‘Hier leren ze hoe je van een idee een product maakt en hoe je je bedrijf daar op moet inrichten. Ook krijgen ze tijdens die twee jaar een coach toegewezen, kunnen ze workshops volgen en ons altijd om raad vragen. Ons doel is om zo’n start-up “investor ready” te maken.’

Vaak met succes. Boer: Van de zestig start-ups die we de eerste drie jaar hebben begeleid, zijn er nu zo’n dertig die op eigen benen kunnen staan en de eerste successen hebben geboekt. Voorbeelden zijn Scyfer, een bedrijf gespecialiseerd in zelflerende medisch-technologische hulpmiddelen dat een samenwerking met Tatasteel is aangegaan, en Metrica Sports dat een tool heeft ontwikkeld om sportwedstrijden nog beter te kunnen analyseren. Zij hebben inmiddels een contract gesloten met FC Barcelona. Mooie resultaten waarvan er zeker meer zullen volgen.’

‘ Alle start-up kandidaten doen mee aan een ‘bootcamp’ van een week.Hier leren ze hoe je van een idee een product maakt en hoe je je bedrijf daar op moet inrichten.’

BROEDPLAATS VOOR START-UPS

100%20

AANTAL START-UPS PER JAAR:

2013START:

(SINDS 1 JANUARI 2016)

AANDEEL UvA HOLDING BV:

21


‘We hebben een innovatief, goedkoop en ‘disruptive’ product dat confocale microscopen aanzienlijk scherper en dus beter

kan maken’, legt commercieel directeur Peter Drent uit die samen met wetenschapper Erik Manders dit bedrijf startte. Manders won voor deze Rescan Confocal Microscopy (RCM) samen met collega’s Giulia De Luca en Ronald Breedijk de Amsterdam Innovation Award 2014. ‘In feite is ons product niets meer dan een doos die tussen een microscoop en een camera wordt geplaatst om de resolutie aanzienlijk scherper te maken’, legt Drent uit. ‘En dat voor een prijs die eenderde is van de prijs van een gemiddeld confocaal microscopisch systeem.’

Het product was binnen enkele maanden na de start van het bedrijf getest en eind 2016 zijn de eerste ‘dozen’ geproduceerd en gecertificeerd. Drent: ‘Universiteiten over de hele wereld zijn vooralsnog onze belangrijkste doelgroep. Daar richten we als eerste onze pijlen op. Daarna gaan we het product ook bij ziekenhuizen en de farmaceutische industrie onder de aandacht brengen. Ons doel is om voor 2021 een omzet te realiseren van vijf miljoen euro. Maar geld is niet onze belangrijkste drijfveer. We willen deze innovatie vooral beschikbaar maken voor de buitenwereld. Daarom is het voor ons belangrijk een academische spin-off te zijn. En hoe mooi is het niet dat na de microscoop van Antoni van Leeuwenhoek, ook nu weer een microscopische vinding uit Amsterdam komt?’

‘ Hoe mooi is het niet dat na de micro-scoop van Antoni van Leeuwenhoek, ook nu weer een micro-scopische vinding uit Amsterdam komt?’

Confocal.nl BV the Dutch microscope company

2016START: FEBRUARI

INNOVATIE: GOEDKOPE ‘PLUG & PLAY’ OPLOSSING OM BESTAANDE CONFOCALE MICROSCOPEN SCHERPER TE MAKEN.

DOEL: VIJF MILJOEN EURO OMZET IN VIJF JAAR

66,7% AANDEEL UvA HOLDING BV:


22

‘Met onze technologie kunnen leerlingen precies op het juiste niveau oefenen en leren. Zo’n adaptieve online leeromgeving waarin we de prestaties bovendien

kunnen meten en vergelijken, vormt de basis van ons bedrijf. Daarin zijn we uniek binnen de wereld van het onderwijs.’ Aan het woord is Marthe Straatemeier, algemeen directeur van Oefenweb.nl.

Ruim 1700 scholen en een kleine 300 duizend leerlingen maken inmiddels gebruik van de adaptieve leeromgevingen van Oefenweb. Straatemeier: ‘Ons systeem is ontwikkeld aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) en gebaseerd op het Elo-rating systeem uit de schaakwereld. Het registreert van elke speler welke opgaven het goed en fout maakt en de bijbehorende reactietijd. Met deze informatie bepaalt ons systeem realtime en nauwkeurig het niveau van spelers en het niveau van opgaven. Zo weten we exact op welk niveau een speler presteert en kunnen we deze prestaties vergelijken met die van anderen. Dit alles volledig online en volautomatisch.’ Geanonimiseerde resultaten worden bovendien gebruikt voor UvA-onderzoek naar leren. Straatemeier: ‘Het mes snijdt zo aan twee kanten.’

De Nederlandse onderwijsmarkt is vooralsnog de belangrijkste markt voor dit bedrijf. Straatemeier: ‘Daarbinnen kunnen we nog groeien.’ Het succes van Oefenweb.nl is niet onopgemerkt gebleven. Eind 2012 nam Cito een belang in deze organisatie. ‘Ook kunnen we onze productlijn nog uitbreiden naar andere leergebieden, leeftijdsgroepen en zelfs naar andere landen’, vervolgt Straatemeier. ‘Zo hebben we onlangs een Deense versie gelanceerd en hadden we al een Engelse versie.’ Groeimogelijkheden te over dus. ‘Absoluut’, zegt Straatemeier. ‘Er valt nog veel te winnen voor ons.’

Oefenweb.nl BV

2009START:

ONLINE LEEROMGEVING VOOR ADAPTIEF ONDERWIJS

DOEL: ZOVEEL MOGELIJK MENSEN LATEN LEREN OP HUN EIGEN NIVEAU

40% AANDEEL UvA HOLDING BV:

23

UvA Talen BV

Taaltrainingen, vertaalwerk en redactiewerk voor zowel bedrijven als particulieren. Dat zijn de kerntaken van UvA Talen, dat in 2008

ontstond uit een fusie tussen UvA Vertalers en The Language Academy. ‘We vertalen naar tientallen talen en trainen in elf talen’, vertelt directeur Marcus Hilbers. ‘We doen dat voor de zakelijke markt en voor de (semi-)overheid. Maar ook voor particulieren. Zo zijn we in de regio Amsterdam hét adres voor expats als het gaat om taaltrainingen. Ook leveren we tolkdiensten.’ Naast vertaalwerk maakt redactiewerk een groot deel uit van de werkzaamheden. Hilbers: ‘We schrijven en redigeren teksten, inclusief copywriting, voor de zakelijke markt en de overheid. Ook redigeren wij wetenschapsteksten. En soms lopen beide werkzaamheden – redactiewerk én vertaalwerk – in elkaar over. Zo hebben wij talloze wetenschappelijke Engelse publicaties van onderzoekers binnen en buiten de Universiteit van Amsterdam persklaar gemaakt.’

De naam ‘UvA Talen’ opent volgens Hilbers deuren die anders wellicht gesloten zouden blijven. ‘UvA is een vaandel waar wij ons achter mogen scharen en dat helpt. Het is een sterk merk dat vertrouwen wekt en kwaliteit impliceert. Het is vervolgens aan ons om dat waar te maken. Het geeft ons bedrijf bovendien aan academische uitstraling. Als zodanig profileren wij ons ook.’ En met succes. ‘We zijn tijdens de jaren van de financiële crisis gestaag door blijven groeien en groeien nog steeds. In de afgelopen tien jaar hebben we onze prestaties ruimschoots weten te verdubbelen. Een mooi resultaat’, aldus Hilbers.

‘ We zijn tijdens de jaren van de financiële crisis gestaag door blijven groeien en groeien nog steeds.’

100% AANDEEL UvA HOLDING BV:

2008START:

(ONDER DEZE NAAM)

ZELFSTANDIGE TALENCENTRUM VAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

DOEL: MARKTLEIDER IN NEDERLAND



24

24AANTAL

DEELNEMINGEN

CIJFERS2015

€EIGEN

VERMOGEN€ 37.5

MILJOEN

GEMIDDELDE

TIJD IN EEN

START-UP

4,6JAAR

4,9GEÏNVESTEERD IN START-UPS SINDS

2005

MILJOEN

OPBRENGST UIT

EXITS SINDS 2005

€ 7 MILJOEN

AANTAL

INVESTERINGEN IN START-UPS SINDS 2005

17

CAMPUS BINNENSTAD: 2CAMPUS ROETERSEILAND: 13

CAMPUS SCIENCEPARK: 5ELDERS IN AMSTERDAM: 2

BUITEN AMSTERDAM: 2

WAAR ZITTEN DE DEELNEMINGEN:

24


25

NETTO RESULTAAT

€ 3.6 MILJOEN

MEDEWERKERS

UvA HOLDING BV: 18 (15,3 fte)

AANTAL START-UPS

9

€

€ 27 MILJOEN

TERUGGEVLOEID NAAR UvA

SINDS OPRICHTING

NETTO WINST OP

GEÏNVESTEERD EIGEN VERMOGEN9,7%

HERKOMST DEELNEMINGEN UIT DE UvA:

FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE: 1

FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN: 4

FACULTEIT MAATSCHAPPIJ EN

GEDRAGSWETENSCHAPPEN: 5

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN,

WISKUNDE EN INFORMATICA: 5

FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID: 1

SERVICES: 8

BUSINESSCASES UIT

ACE VENTURE LAB BV

65

25

UvA HOLDING BV

UvA Holding BVRoetersstraat 351018 WB [email protected]

JAARBERICHT UVA VENTURES 2016

Documents

Transcript of JAARBERICHT UVA VENTURES 2016