is een werkwoord - Samuel Advies · Jezus heeft zelf in de woestijn veertig dagen gevast. Hij weet...

- 1 -

Barmhartigheid is een werkwoord

De werken van barmhartigheid beleven in het gezin

- 3 -

Beste ouders,

De paus heeft het jaar 2016 uitgeroepen tot jaar van Barmhartigheid en heeft aan de Kerk en aan ons allemaal gevraagd of we ‘Barmhartig willen zijn als de Vader’. En dat geldt natuurlijk niet alleen voor dit jaar!

Maar hoe doe je dat? En wat is barmhartigheid dan precies? Hoe vertel je als ouders aan je kinderen over barmhartigheid en hoe maak je het concreet? Dit boekje wil ouders helpen om met deze vragen aan de slag te gaan.

Bijna iedereen kent het verhaal van de Barmhartige Samaritaan. Een man die door rovers wordt overvallen en bijna dood op de weg ligt, wordt tot twee keer toe voorbij gelopen! Maar de derde voorbijganger, een Samaritaan, eigenlijk iemand die geen vriend was van de man, helpt hem, verzorgt hem en brengt hem naar de herberg. Deze Samaritaan was echt barm-hartig. Het betekent dat hij in zijn eigen hart iets van de pijn van de gewonde man kon voelen. Hij krijgt medelijden (er-barmen) en DOET dan ook iets uit liefde voor de man. Je zou kunnen zeggen: Liefde is het zelfstandig naamwoord en barmhartigheid het werkwoord!

Wij worden allemaal opgeroepen barmhartig te zijn. Echter, dat zouden we niet kunnen zonder God: Hij heeft ons als eerste liefgehad – en ons antwoord op Zijn liefde en barmhartigheid mag zijn dat we onze naaste liefhebben. En met Zijn hulp kunnen we ons best daarvoor doen. Als we lezen over barmhartigheid in de Bijbel is God altijd vol vreugde: barmhartigheid is de kracht die alles overwint, die het hart met liefde vervult en troost met de vergeving.

Maar hoe ben je dan barmhartig? We zien niet iedere dag iemand langs de kant van de weg liggen die is overvallen door rovers! Gelukkig geeft de Kerk ons een mooie ‘handleiding’ met de werken van barmhartigheid.

- 4 -

Er zijn 7 lichamelijke en 7 geestelijke werken van barmhartigheid.

1. De hongerigen voeden2. De dorstigen te drinken geven3. De naakten kleden4. De vreemdelingen gastvrij opnemen5. De zieken bezoeken6. De gevangenen bezoeken7. De doden begraven

1. De bedroefden troosten2. De onwetenden onderrichten3. In moeilijkheden goede raad geven4. De zondaars vermanen5. Lastige mensen geduldig verdragen6. Aangedane beledigingen graag vergeven7. Voor de levenden en overledenen bidden

De lichamelijke werken van barmhartigheid (behalve de laatste) kun je gemakkelijk vinden in het Evangelie van Matteüs hoofdstuk 25, 34-40. En Jezus zegt dan tot slot: Ik verzeker jullie, alles wat je voor één van deze minste broeders van Mij hebt gedaan, heb je voor Mij gedaan. We mogen in onze naaste die onze barmhartigheid nodig heeft dus Jezus zelf zien! Gelukkig zien we om ons heen nog veel mensen die deze werken van barmhartigheid beoefenen. We bezoeken misschien allemaal wel eens een zieke of we zamelen kleding in.

Er zijn ook geestelijke werken van barmhartigheid: die lijken misschien wat moeilijker dan de lichamelijke omdat je ze meer met je hart dan met je handen moet doen.

Toch zijn ze net zo belangrijk, misschien nog wel belangrijker dan de lichamelijke werken. Want heel vaak worden we namelijk alleen uitgenodigd om iemand concreet te helpen en bijvoorbeeld spullen of eten te geven: kijk maar naar de brieven die je in de brievenbus krijgt of naar televisie. Dan vergeten we soms dat ook de lichamelijke werken van barmhartigheid niet

- 5 -

zonder de liefde, zonder echte barm-hart-igheid zijn te doen. Een lichamelijk werk van barmhartigheid doe je niet alleen met je handen maar ook met je hart. Je gebruikt de geestelijke werken van barmhartigheid dus ook om de lichamelijke helemaal goed te doen. Je kunt het leed van iemand zien, maar het daarna terzijde schuiven. Of je geeft alleen geld of spullen zonder erbij na te denken. Echt barmHARTIG zijn is met je hart naar de nood van een ander kijken. Voor hem zorgen maar vooral ook met hem spreken en aan hem denken en voor hem bidden. Zo denk je niet alleen aan iemands buitenkant maar vooral aan zijn binnenkant en dat is wel net zo belangrijk!

Hoe kun je dit boekje gebruiken?In dit boekje staan alle 14 werken van barmhartigheid achter elkaar. Je kunt helemaal zelf bepalen hoe en in welke volgorde je het wil lezen. Je kan het alleen lezen, maar ook samen met het gezin. Dan bespreek je bijvoorbeeld iedere week één werk van barmhartigheid en bekijk je daar iedere dag een stukje van. Elk werk is als volgt opgebouwd:

AfbeeldingIeder werk van barmhartigheid is afgebeeld. Vooral voor jonge kinderen is dit mooi. Wat zie je op het plaatje? Wat gebeurt er? Zou jij dat ook doen? Op ieder plaatje staat een engeltje - misschien wel onze engelbewaarder - die als het ware de verbinding tussen hemel en aarde laat zien. God is eerst barmhartig voor ons en zo kunnen wij barmhartig zijn voor onze naaste. En tegelijk zegt het: alles wat je aan de naaste doet, heb je aan Jezus gedaan.

Werk van barmhartigheidHier kun je lezen wat het werk van barmhartigheid inhoudt en hoe je het wellicht in je eigen leven een plekje kan geven.

Wat kun je zelf doen?Praktische tips om het werk van barmhartigheid in de praktijk brengen!

Gods Woord in de BijbelVoor wie er dieper op in wil gaan, meer geschikt voor de wat oudere kinderen/tieners, is het mogelijk verschillende bijbelcitaten op te zoeken in je eigen Bijbel en zo de werken van Barmhartigheid vanuit Bijbels perspectief te benaderen.

- 6 -

BijvoorbeeldJezus vertelde graag in gelijkenissen en zo ook leren wij gemakkelijk van een mooi voorbeeld. Hier vind je telkens een kort stukje over het leven van een heilige die dit werk van barmhartigheid bijzonder in de praktijk heeft gebracht.

Om samen te biddenKort gebedje om God eerst te danken voor wat we hebben ontvangen en Hem hulp te vragen voor wat we zelf mogen gaan doen.

Verwijzingen naar de Bijbel

In de stukjes ‘Gods Woord in de Bijbel’ wordt regelmatig naar de Bijbel verwezen. Achter het citaat staan het boek, het hoofdstuk en vers waar je het betreffende kan vinden. Bijv. Joh. 5, 4-6 = Het evangelie van Johannes, hoofdstuk 5, vers 4 t/m 6 . De volgende afkortingen zijn hierbij gebruikt:

Ex. = ExodusLev. = LeviticusRuth = RuthPs. = PsalmenSir. = Wijsheid van Jezus SirachJes. = JesajaMat. = Evangelie volgens MatteüsMc. = Evangelie volgens MarcusLc. = Evangelie volgens Lucas Joh. = Evangelie volgens JohannesHand. = Handelingen van de apostelen1 Kor. = Eerste brief aan de Korinthiërs2 Kor. = Tweede brief aan de KorinthiërsGal. = Brief aan de GalatenEf. = Brief aan de EfeziërsKol. = Brief aan de Kolossenzen2 Tim. = Tweede brief aan TimoteüsJak. = Brief aan Jakobus1 Joh. = Eerste brief van JohannesApok. = Apokalyps (Boek van de Openbaring)

Alle bijbelcitaten zijn uit de

Willibrordvertaling’78 ISBN 90-6173-007-4

m.u.v. Psalmen. De citaten uit de

Psalmen zijn genomen uit het Getijdenboek – Gebeden voor elke dag

(1990) ISBN 90-70452-45-6 omdat dit de meest bekende/ gelezen

vertaling is.

- 7 -

De lichamelijke werken van barmhartigheid

- 8 -

1 De hongerigen voeden

- 9 -

Hoor jij je buik wel eens rommelen? Dan weet je dat het bijna etenstijd is. We wonen hier in een land waar geen echte honger is, iedere dag is er genoeg te eten. Misschien vind je het niet altijd even lekker, maar je hoeft niet bang te zijn dat je met een lege maag naar bed moet. Voor heel veel kinderen in de wereld is dat wel zo. Ze krijgen niet elke dag te eten. Of heel weinig. Of heel eenzijdig. Dat betekent maar één soort eten, bijvoorbeeld alleen maar rijst. Je lichaam heeft van alles nodig: groente, fruit, boterhammen noem maar op.

Er zijn veel grote mensen die hun best doen om te zorgen dat de mensen die honger hebben genoeg te eten krijgen, die gaan helpen op de plekken waar het nodig is. Kijk maar op het plaatje. Maar er zijn helaas ook veel grote mensen die ruzie maken, of leiders van een land die het niet goed vinden dat er voedselhulp komt. ‘De hongerigen voeden’ is daarom soms makkelijker dan het lijkt. Toch is het heel erg dat het vaak niet lukt. Want goed eten heeft iedereen nodig. Anders heb je geen energie om dingen te doen: Je kunt op school niet leren en je kunt niet lekker spelen.

Jezus heeft zelf in de woestijn veertig dagen gevast. Hij weet dus hoe het voelt. En in de vastentijd kunnen wij ook een beetje voelen hoe het is. Als we de lekkere dingen laten staan bijvoorbeeld. Dan voel je dat het niet altijd makkelijk is als je iets moet missen. Jezus vraagt ons ook om ons best te blijven doen voor de mensen die honger hebben. Misschien doen jullie op school wel iets voor kinderen in arme landen, of in de kerk.

Hier in Nederland hebben misschien niet veel mensen echt honger in hun maag. Maar er zijn wel veel mensen die honger hebben in hun hart. Misschien zijn je ouders gescheiden of ken je iemand waarbij dat zo is. Of misschien ken je kinderen die hier wonen als vluchteling. Dan heb je ook honger – honger naar een goede vriend, naar vrede of een veilige plek om te wonen. Als je goed probeert te zijn voor deze mensen dan help je ook een beetje om de honger op te lossen.

En natuurlijk kun je bidden: Bidden dat de mensen die de baas zijn in de arme landen hun hart openen. Zodat we er samen voor kunnen zorgen dat er geen honger meer is in de wereld. Want weet je, er groeit genoeg. God heeft de wereld zo gemaakt dat er genoeg is voor iedereen. We moeten alleen meer ons best doen om het eerlijk te verdelen.

- 10 -

Wat kun je zelf doen?

- Wees dankbaar voor het eten dat je krijgt. Je kan voor- en na het eten dankjewel zeggen door te bidden. En probeer geen eten weg te gooien want dat is jammer. Met voedsel ga je zuinig om.- De veertig dagen voor Pasen noemen we ook wel de vastentijd. Je hoeft dan geen honger te lijden, maar je kan wel eens iets laten staan wat je lekker vindt. Of wat je niet perse hoeft te eten. Zo voel je een klein beetje van wat heel veel kinderen van jouw leeftijd voelen. Soms helpt dat – dan kun je makkelijker voor hen bidden. En je kan makkelijker zien welke dingen echt belangrijk zijn. - Voor sommige producten zoals chocolade of koffie, heb je grondstoffen uit warme landen nodig. Koffie wordt gemaakt van koffiebonen en chocola van cacao. De boeren die dit verbouwen in arme landen krijgen daar soms maar heel weinig geld voor. Maar er zijn ook soorten koffie en chocola te koop waar de boeren wel genoeg geld voor krijgen. Dat noemen we Fair Trade producten. Misschien kan je met papa en mama overleggen om zulke producten wat vaker te kopen. - Ook in Nederland wonen gezinnen die niet veel geld hebben. Zij worden soms geholpen door de Voedselbank. Dan krijgen ze iedere week een krat met boodschappen. Soms organiseren ze op school een actie voor de voedselbank. Je kan dan een zak macaroni of een pak suiker meenemen naar school zodat de voedselbank de kratten kan vullen. Doe je ook mee?- Bid dat de rijke en machtige mensen hun hart openen voor de armen zodat ze ervoor zorgen dat de honger wordt opgelost.

Het Woord van God in de Bijbel

Jezus vond het belangrijk om de mensen te eten te geven. Lees maar het verhaal van de wonderbare broodvermenigvuldiging (Mc. 6, 30-44) Er zijn dan heel veel mensen die naar Jezus komen luisteren. Het is op een afgelegen plek dus als het etenstijd is, is er een probleem. Van vijf broden en twee vissen geeft Jezus alle mensen in overvloed te eten: Er is zelfs nog een heleboel over!

Jezus zorgde ook voor zijn leerlingen (Mt. 12, 1-8). Jezus vond het goed dat ze korenaren plukten op de sabbat, de ‘zondag’ van de Joden. Dat mocht

- 11 -

eigenlijk niet volgens de wet maar Jezus zegt: Barmhartigheid is belangrijker dan het offer. Als je honger hebt en eet ben je niet schuldig.Jezus vertelt aan de mensen ook het verhaal van Lazarus en de rijke vrek. (Lc. 16, 19-31). De rijke heeft niks over voor de arme Lazarus die als bedelaar bij hem aan de deur zit. Hij krijgt nog geen kruimeltje dat van de tafel afvalt. Beiden gaan dood, en dan zijn de rollen meer omgedraaid. Jezus wil ons dus waarschuwen goed te zorgen voor de armen.

Als Jezus in de woestijn is om te vasten, stelt de duivel hem op de proef. Hij vraagt of Jezus geen brood kan maken van de stenen die er liggen. Maar Jezus zegt: Er staat geschreven: De mens leeft niet van brood alleen. (Lc. 4, 1-11) Dat wat je leest in de Bijbel of als je een bemoedigend woord tegen iemand spreekt kan zijn als brood voor de ziel.

De Heer doet altijd zijn woord gestand,verdrukten verschaft Hij recht.

De Heer geeft brood aan wie honger heeft,gevangenen geeft Hij de vrijheid

(Ps. 146, 6-7)

Bijvoorbeeld - H. Koenraad

De H. Koenraad leefde als broeder in een Kapucijnerklooster in Duitsland. Toen hij 31 jaar was trad hij daar in en hij kreeg de taak van portier. Hij deed open voor iedereen die bij de kloosterpoort aanklopte. En al gauw waren er heel veel mensen die dat deden. Mensen die honger hadden, mensen in nood, bedelaars, kinderen, mensen die werk zochten. En voor al deze mensen zorgde Koenraad. Hij gaf ze te eten en te drinken maar hij gaf ze ook goede raad. 41 jaar lang heeft hij dat iedere dag gedaan – toen is hij teruggegaan naar God in de hemel.

Om samen te bidden

Dank U God voor alles wat u laat groeien. De bomen met lekker fruit en het graan zodat we brood kunnen bakken. Help ons goed voor alles te zorgen en eerlijk te delen zodat iedereen genoeg heeft. Amen.

- 12 -

- 13 -

2 De dorstigen te drinken geven

Vind je het ook niet heerlijk om op een hete zomerdag na een lange wandeling een glaasje koud water te drinken? Als je naar het plaatje kijkt kun je je dat vast voorstellen! Net als eten is drinken iets wat we iedere dag nodig hebben. Drinken is zelfs nog belangrijker dan eten! Zonder water kunnen we niet leven!

Helaas is het water ongelijk verdeeld over de aarde. In veel arme, warme landen is er bijvoorbeeld veel droogte. Kinderen lopen daar vaak per dag wel een paar uur om aan schoon drinkwater te komen. Rivieren zijn vaak vervuild en als je ervan drinkt omdat er geen kraan in de buurt is, wordt je ziek.

In ons land is er geen tekort aan water, en de regering zorgt er ook voor dat van vies water weer schoon drinkwater wordt gemaakt. In Nederland hebben we soms water te veel. Ook al zie je het niet: dag en nacht wordt er gewerkt om ervoor te zorgen dat Nederland niet overstroomt door het water van de zee en van de rivieren.

Of er nu veel of weinig water is: het laat ons zien dat we er respectvol en zuinig mee om moeten gaan. God heeft de wereld een overvloed aan water gegeven – maar ook nu weer aan ons de opdracht om er goed mee om te gaan en het eerlijk te verdelen.

Als Jezus aan het kruis hangt zegt hij ook : Ik heb dorst. De soldaten geven hem dan iets te drinken. Maar Jezus bedoelt ook nog iets anders: Hij heeft dorst naar onze liefde. Hij houdt heel veel van ons, maar Hij wil ook graag dat wij veel van Hem houden. Als wij proberen de dorst van anderen te lessen, dan laten we zien dat we van Jezus houden.

- 14 -


- Wees dankbaar voor het water: het water dat je kan drinken, het water waarmee je je kunt wassen en het water dat er is om lekker in te zwemmen!- Verspil geen drinkwater, ga er zuinig mee om.- Er worden vaak acties gehouden om ervoor te zorgen dat arme mensen ook betere toegang tot schoon water hebben. Doe mee met zo’n (vasten)actie door bijvoorbeeld een karweitje te doen voor iemand. Vraag of je er een beetje geld voor kunt krijgen. Dat geld kan je dan aan de vastenactie geven.- Probeer iemand te verassen door een kopje thee of limonade voor hem in te schenken.


In het Evangelie zegt Jezus: En wie één van deze kleinen al was het maar een beker koud water geeft, omdat hij mijn leerling is, voorwaar, Ik zeg u: Zijn loon zal hem zeker niet ontgaan. (Mt. 10,42). Water is dus belangrijk, dat ziet ook Jezus – al lijkt het maar een klein gebaar om het aan iemand te geven. Het is echt nodig, dus is het ook belangrijk.Maar als Jezus over water en dorst spreekt, bedoelt Hij daar vaker iets diepers mee. Hij doelt dan op de dorst die alleen het geloof in Hem zal kunnen lessen. Je kan hierover lezen in het Evangelie van Johannes over de vrouw bij de put.Jezus antwoordde haar: Iedereen die van dit water drinkt krijgt weer dorst, maar wie van het water drinkt dat Ik hem zal geven, krijgt in eeuwigheid geen dorst meer; integendeel, het water dat Ik hem zal geven, zal in hem een water bron worden, opborrelend tot eeuwig leven. (Joh. 4,13-14)

En ook later zegt Jezus nog eens: 'Als iemand dorst heeft, hij kome tot Mij; wie in Mij gelooft, hij drinke! Zoals de Schrift zegt: 'Stromen van levend water zullen uit zijn binnenste vloeien.' Hiermee doelde Hij op de Geest, die zij, die in Hem geloofden, zouden ontvangen, want de Geest was er nog niet, omdat Jezus nog niet verheerlijkt was.(Joh. 7,37-39)

Ook als Jezus op het kruis zegt: Ik heb dorst (Joh. 19,28) spreekt Hij niet

- 15 -

alleen over de letterlijke dorst waarvoor Hij een spons met zure wijn krijgt. Maar ook over de dorst naar de liefde van de mensen nu Hij Zijn liefde tot het uiterste toe heeft laten zien.

Zoals het hert de beekjes zoekt,zo zoekt mijn geest naar U, mijn God.

Mijn ziel heeft dorst naar God, de God die leeft,zal ik Hem ooit bereiken en zijn aanschijn zien?

(Ps. 42, 2-3)

Bijvoorbeeld – Moeder Teresa

Moeder Teresa wilde als klein meisje al iets bijzonders doen. Van haar vader had ze geleerd om goed te zijn voor de mensen die niks hadden. Toen ze in India als zuster leefde zag ze hoeveel arme mensen er daar leefden, kleine kinderen zonder eten, mensen die dood gingen waar niemand naar keek. Toen besloot ze om voor deze mensen te gaan zorgen. Jezus op het kruis zei: ‘Ik heb dorst’ . En zo zag moeder Teresa in al die mensen ook Jezus als ze hen te drinken gaf of voor hen zorgde als ze ziek waren. En ze zag ook heel duidelijk dat deze mensen al die dingen nodig hadden, maar dat het nog belangrijker was dat ze zouden voelen dat iemand van hen hield. Want liefde is net zo belangrijk als een glas water.

Om samen te bidden

Dank U God voor al het water! Het water waar we van kunnen drinken, het water waarmee we kunnen douchen en schoonmaken. En het water waarin we lekker kunnen zwemmen. Help ons zuinig om te gaan met water en goed om ons heen te kijken zodat we zien wie er dorst heeft. Zorg dat het schone water naar alle landen van de wereld stroomt. En ook dat de liefde van ons hart naar alle mensen stroomt.

- 16 -

- 17 -

3 De naakten kleden

Met ‘De naakten kleden’ wordt eigenlijk bedoeld dat we andere mensen proberen te helpen met dingen die ze echt nodig hebben. Net zagen we al dat iedereen eten en drinken nodig heeft om te kunnen leven.

Maar kleren en een huis heb je ook nodig. Jezus vraagt ons om dit te geven aan de mensen die het niet hebben. Kleren beschermen je tegen de regen en de kou of juist tegen de warmte van de zon.

Maar kleren beschermen ook wie je zelf bent. Als je in je blootje zou lopen dan zou je je niet fijn voelen. Kleren laten dus ook zien dat je waardevol en kostbaar bent. Als we kleren aan iemand willen geven, laten we dus ook zien dat we die ander waardevol vinden. Eigenlijk helpt het ons dus om te zien dat iedereen belangrijk is en dat iedereen het waard is om voor te zorgen – dat kan je ook mooi op het plaatje zien.

Er is ook nog een andere manier van in je blootje staan. Bijvoorbeeld als je je vriendin een geheim hebt verteld en die vriendin vertelt dat zomaar in de klas waar iedereen bij is. Dat voelt niet fijn. Zorg dus dat jij mensen niet ‘in hun blootje’ zet. Een geheim is veilig bij jou. En je roddelt ook niet over dingen die anderen misschien verkeerd hebben gedaan.

- 18 -


- Wees tevreden met de kleren die je hebt. Het is natuurlijk leuk om een hippe spijkerbroek te hebben of een echte merktrui. Maar het is niet altijd even belangrijk. Je bent mooi door wie je bent en niet door wat je aanhebt. - Veel mensen hebben kleren over die ze niet meer dragen of die te klein zijn geworden. Gooi de kleren niet weg maar maak anderen er blij mee. Vaak zamelen mensen kleren in voor een goed doel of om te brengen naar arme landen. Of er wordt een kledingbeurs georganiseerd. - - Op veel scholen of in de parochies doen ze mee aan een schoenendoosactie. Als kind in een rijk land vul je dan een schoenendoos met spulletjes voor een kind in een arm land. Vaak komen er schriften en potloden in voor op school. En een stuk zeep en tandpasta. Dat zijn dingen die de kinderen echt nodig hebben. Maar ze hebben ook jouw liefde nodig: stop er speelgoed en een lieve knuffel van jezelf bij! Kijk bijvoorbeeld op www.actie4kids.nl


De Bijbel zegt ons dat ons geloof eigenlijk niks waard is als we niet zorgen voor de mensen in nood. In de brief van Jakobus staat bijvoorbeeld:Stel dat een broeder of zuster geen kleren heeft en niets om te eten, en iemand van u zou zeggen: Geluk ermee! Houd u warm en eet maar goed,' en hij zou niets doen om in hun stoffelijke nood te voorzien wat heeft dat voor zin? Zo is ook het geloof, op zichzelf genomen, zonder zich in daden te uiten, dood. (Jak. 2, 15-17) En ook in de brief van Johannes staat:Hoe kan de goddelijke liefde blijven in een mens die geld genoeg heeft, en toch zijn hart sluit voor de nood van zijn broeder? Kinderen, wij moeten niet liefhebben met woorden en leuzen maar met concrete daden. (1 Joh. 3, 17-18)

Jezus zelf zorgt ook steeds voor de mensen in nood, voor de zieken, voor alle mensen die lijden. Maar Hij waarschuwt ons ook. Kleren heb je nodig, omdat ze je warm houden en je beschermen. Het is goed om voor je lichaam

- 19 -

te zorgen; maar nog belangrijker is het om te weten dat God voor je zorgt. Zo zegt Jezus: En wat maakt gij u zorgen over kleding? Kijkt naar de leliën in het veld: hoe ze groeien. Ze arbeiden noch spinnen. Toch zeg Ik u: Zelfs Salomo in al zijn pracht was niet gekleed als een van hen. Als God nu het veldgewas dat er vandaag nog staat en morgen in de oven wordt geworpen, zo kleedt, hoeveel te meer dan u, kleingelovigen? (Mt. 6, 28-30)

Het is fijn om goede en mooie kleren te hebben. Maar soms moet je er ook voor oppassen. Je bent mooi en waardevol omdat God van je houdt en niet om wat je aan hebt. Je moet andere mensen dan ook nooit beoordelen op hun kleding. Dat is maar buitenkant. Jakobus schrijft in zijn brief:Broeders, gij die gelooft in onze Heer Jezus Christus, de Heer der heerlijkheid, verbindt dit geloof toch niet met partijdigheid en vleierij. Ik bedoel dit: veronderstel, er treedt in uw samenkomst een man binnen, keurig gekleed en met gouden ringen aan zijn vingers, en tegelijkertijd komt er ook een arme aan in schamele kleren; als gij nu opziet tegen de rijkgeklede man en hem een ereplaats aanbiedt, terwijl gij tegen de arme zegt: `Blijf daar maar staan,' of: `Ga hier op de grond zitten, bij mijn voetbank' maakt ge u dan niet schuldig aan een kwaadaardig soort discriminatie? (Jak. 2, 1-4)

Bijvoorbeeld – H. Martinus

Martinus was een soldaat in het Romeinse leger. Op een dag reed hij op zijn paard door de poort van de stad. Daar zag hij een arme bedelaar zitten die het heel koud had. Hij wilde de arme bedelaar wat geven, maar de kleren van een romeins soldaat zijn voor de helft van de soldaat zelf en voor de helft van de keizer. Wat deed nu Martinus? Hij pakte zijn zwaard en hakte zijn grote mantel in tweeën. Wat van hemzelf was kon hij zo weggeven aan de bedelaar. Later is Martinus christen geworden en zelfs bisschop!

Om samen te biddenDank U God voor de kleren die ik heb gekregen. Ze houden me warm en ze beschermen me. Help me om te denken aan de mensen die niks hebben, zelfs geen kleren. En help me te zien dat het niet de kleren zijn die mij mooi of belangrijk maken. Door alles wat U mij geeft ben ik echt waardevol. Amen.

- 20 -

- 21 -

4 De vreemdelingen gastvrij opnemen

Je hebt het vast wel eens op televisie gezien: mensen die op de vlucht zijn voor oorlog of voor een overstroming in hun land. Vaak moeten ze heel lang lopen en moeten ze alles achterlaten. Hoe zou jij je dan voelen? Als alles wat je hebt in een tas of een koffer zit, zoals op het plaatje?

Jezus vraagt ons om goed voor de vreemdelingen en vluchtelingen te zorgen. Ze hebben vaak een plekje nodig om te slapen en eten en drinken. En vooral mensen die voor hun willen zorgen zodat ze zich niet meer alleen en hopeloos voelen.

Het is niet altijd gemakkelijke gastvrij te zijn voor een vreemde. Een vriend of vriendin of iemand van je familie ken je goed en daardoor is het gemakkelijker. Een vreemde moet je eerst leren kennen. Je moet dus niet alleen je huis, maar eerst je hart voor hem openstellen.

De vreemdeling kan je ook iets leren over jezelf. Soms denk je dat alles wat je doet dat dat komt doordat je zelf zo geweldig bent. Maar als je goed nadenkt dan zie je dat je heel veel dingen hebt gekregen of iemand heeft zijn best gedaan om jou iets te leren. Ook jij had in een arm land geboren kunnen zijn en dan waren de rollen nu omgedraaid. Iedereen, ook al lijkt het soms van niet, heeft de hulp van andere mensen nodig en vooral van God. Iemand die arm is of op de vlucht heeft dat heel goed in de gaten. Hij kan het niet redden zonder de hulp van iemand anders. Zo leert hij jou en mij dat we afhankelijk zijn van God.

- 22 -


- Komt er een nieuw klasgenootje bij je in de klas of in de straat? Laat zien dat hij welkom is! Vraag of hij meedoet met jullie spel en leer hem de namen van de andere kinderen.- Misschien doen ze bij jou in de kerk mee aan een actie voor vluchtelingen. Je hebt vast genoeg speelgoed. Geef wat speelgoed weg aan kinderen die niks hebben.- Je kan bidden voor de landen waar oorlog is. Dat de leiders van het land geen ruzie meer maken. Dat er vrede komt. Dan kunnen de vluchtelingen terug naar hun eigen huis en school.


Ongetwijfeld het meest bekende en misschien wel mooiste verhaal uit de Bijbel dat over vreemdelingen gaat is het verhaal dat Jezus vertelt over de Barmhartige Samaritaan.(Lc. 10) De man die door rovers is overvallen wordt uitgerekend geholpen door iemand die helemaal vreemd voor hem is en ook nog wel een Samaritaan! Samaritanen en Joden die spraken normaal niet eens met elkaar! Het laat heel mooi zien hoe belangrijk Jezus het vindt dat we het opnemen voor de vreemdelingen en bovenal wat barmhartigheid ten diepste inhoudt.

Maar ook Jezus zelf heeft als kind ervaren wat het is om vreemdeling te zijn en om ergens niet welkom te zijn. Eerst al in Bethlehem toen er geen plek was in de herberg. (Lc. 2, 6) En later op de vlucht naar Egypte: Na hun vertrek verscheen een engel van de Heer in een droom aan Jozef en sprak: 'Sta op, neem het Kind en zijn moeder, vlucht naar Egypte en blijf daar tot ik u waarschuw, want Herodes komt het Kind zoeken om het te doden.' Hij stond op en week in de nacht met het Kind en zijn moeder naar Egypte uit. Daar bleef hij tot aan de dood van Herodes, opdat in vervulling zou gaan wat de Heer gesproken had door de profeet: Ik heb mijn zoon geroepen uit Egypte. (Mt. 2, 13-15)Alle vreemdelingen kunnen een grote verbondenheid voelen met het heilig huisgezin en aan ons allen is het ook een oproep om steeds ruimhartig voor de vreemdelingen op te komen.

- 23 -

In de Bijbel kun je ook terugvinden dat we goed moeten zijn voor de vreemdelingen.Gij moet vreemdelingen niet slecht behandelen. Gij weet immers hoe een vreemdeling zich voelt, omdat ge zelf als vreemdeling in Egypte gewoond hebt. (Ex. 23, 9)Of: Wanneer er vreemdelingen in uw land wonen, moogt ge die niet slecht behandelen. Vreemdelingen die bij u wonen hebben dezelfde rechten als een geboren Israëliet. Gij moet hen beminnen als uzelf, want gij zijt zelf vreemdelingen geweest in Egypte. Ik ben Jahwe uwGod. (Lev. 19, 33-34)

Ook Ruth, die met haar schoonmoeder meegaat naar het land waar zij volstrekt vreemd is, wordt gastvrij ontvangen.Toen richtte Boaz zich tot Ruth en zei: ` Hoor eens, mijn dochter, je moet niet op een andere akker gaan lezen. Ga hier niet vandaan en sluit je aan bij mijn meiden. Volg ze op de voet en houd je ogen gevestigd op de akker die gemaaid wordt. Ik heb mijn knechten opdracht gegeven, je te laten begaan. En als je dorst krijgt, ga dan naar de waterkruiken en drink van het water dat de knechten geput hebben. ' Ruth wierp zich diep gebogen ter aarde en zei: `Waaraan heb ik het verdiend dat u zo goed voor mij bent? Ik ben toch maar een vreemdeling. ' Boaz gaf haar ten antwoord: ` Er is mij uitvoerig verteld wat je na de dood van je man allemaal voor je schoonmoeder gedaan hebt; vader, moeder en geboorteland heb je verlaten om naar een volk te gaan dat je tevoren onbekend was. Jahwe, de God van Israël, onder wiens vleugels je een toevlucht gezocht hebt, moge je dat vergelden en niets latenontbreken aan je loon.' (Ruth 2, 8-12)

In de brieven van de apostelen vinden we telkens terug dat alle mensen die in Jezus gaan geloven en die christen worden bij het volk van God horen. Zo zijn alle mensen die in Christus geloven eigenlijk broers en zussen van elkaar – een grote familie. Dat betekent misschien dat wij iemand nog niet kennen, maar als hij christen is mogen we hem ook geen vreemdeling noemen: Zo zijt gij dus geen vreemdelingen en ontheemden meer, maar medeburgers van de heiligen en huisgenoten van God, gebouwd op het fundament van de apostelen en profeten, terwijl de sluitsteen Christus Jezus zelf is, die het hele bouwwerk in zijn voegen houdt. (Ef. 2,19-21)

- 24 -

Bij U, Heer, zoek ik mijn toevlucht,stel mij toch nimmer teleur.

Rechtvaardige God, bevrijd mij,aanhoor mij en red mij met spoed.

Wees mij een rots waar ik vluchten kan,een sterke burcht waar ik veilig kan toeven.Want altijd zijt Gij mijn rots en mijn vesting,

uw Naam is mijn leider en gids.(Ps. 31, 2-4)

Bijvoorbeeld – Fransiscus Xaverius

Fransiscus Xaverius leerde van een andere heilige, Ignatius van Loyola, om veel van Jezus te houden. De paus stuurde Franciscus naar India om daar de mensen over Jezus te vertellen. Na heel veel moeilijkheden bereikte hij dat land. Nu denk je misschien dat Franciscus zoveel mogelijk mensen wilde bekeren tot het christendom. Maar dat was niet zo: Hij wilde eerst de harten van de mensen winnen, zodat ze echt van Jezus zouden houden. Hij leerde de taal en hij nam de mensen heel serieus en leefde net als zij. Zo liet hij zien dat hij respect had voor de mensen die in veel opzichten anders waren dan hij en dat hij niet de baas wilde spelen.

Om samen te bidden

Dank U God voor mijn vrienden en voor alle mensen om mij heen die van mij houden. Help me te zorgen voor de kinderen die hier komen omdat ze zijn gevlucht uit een ver land. Of help me te denken aan dat nieuwe klasgenootje dat nog niet zoveel vrienden heeft. Ik weet zelf ook wel dat het spannend is als je ergens komt waar alles vreemd en nieuw is. Wilt U de mensen helpen om vriendelijk te zijn tegen iedereen zodat iedereen zich welkom voelt? Amen.

- 25 -

- 26 -

- 27 -

5 De zieken bezoekenJe hebt vast wel eens de griep gehad. Het is niet leuk om ziek te zijn: je hebt dan helemaal geen zin om iets te doen en je wilt heel graag weer beter zijn. Sommige mensen zijn heel lang ziek – je kan je wel voorstellen dat dat niet leuk is! Vaak zitten ze lang thuis en dat is extra saai als er niet veel bezoek komt. Ook hele oude mensen die niet meer goed kunnen lopen zitten vaak alleen thuis zonder dat er iemand op bezoek komt.

Jezus vraagt ons om bij de oude mensen en zieken op bezoek te gaan. Vaak worden ze helemaal blij als iemand even een praatje komt maken. Dan weten ze dat iemand aan hun denkt. Misschien ken je iemand die oud of ziek is waar bijna niemand heen gaat. Vergeet vooral dan niet om op bezoek te gaan. Neem een mooie tekening mee of een bloemetje zoals op het plaatje. En misschien kan je ook iets doen: een boodschap in de winkel, de was ophangen of een keertje stofzuigen.

Je kan ook altijd voor de zieken bidden. Want alleen God kan natuurlijk iemand echt beter maken. En God kan er ook voor zorgen dat iemand niet zo veel verdriet heeft over zijn ziek-zijn. Als je ziek bent kan de dokter je soms beter maken. Maar je wordt pas echt beter als iemand met liefde voor je wil zorgen. Dan wordt niet alleen je lichaam maar ook je hart weer beter.

Eigenlijk zijn mensen die verdrietig zijn dus ook een beetje ziek maar dan van binnen. Zie je dat iemand verdrietig is en geen zin heeft om te spelen? Probeer hem op te beuren en te vragen of hij meedoet. Of luister goed naar hem, misschien wil hij vertellen waarom hij verdrietig is. Echte vrienden zijn er niet alleen als je blij bent, maar ook als je het moeilijk hebt.

- 28 -


- Misschien ken je iemand die oud of ziek is. Ga op bezoek, misschien samen met papa of mama. Neem een mooie tekening mee, of wat bloemetjes uit de tuin.- In Lourdes, een plaats in Frankrijk waar Maria aan Bernadette is verschenen, komen heel veel mensen die ziek zijn. Als je wat ouder bent kan je misschien daar een keer naar toe gaan om te helpen. - Is je klasgenootje wat langer ziek? Ga op bezoek, en als hij zich wat beter voelt kan je misschien helpen met wat huiswerk. En stuur met de hele klas een kaart. Misschien wil de juf of meester wel helpen!- Voor de zieken kan je altijd bidden: je kan vragen of God hen snel beter maakt. Maar je kan ook vragen of God hen wil helpen hun ziekte te dragen. - Neem eens een kijkje op kinderenbiddenvoorkinderen.nl. Je kan bidden voor zieke kinderen of voor kinderen in oorlogsgebieden. Je kan meedoen aan verschillende activiteiten, bijvoorbeeld kaarten maken voor zieke kinderen.


Je weet vast dat Jezus medelijden had met de zieken en tijdens zijn openbaar leven ook velen heeft genezen. Je kan daar misschien wel een paar voorbeelden van noemen.Ook hier weer kunnen we het verhaal van de Barmhartige Samaritaan noemen als blijkt hoe liefdevol de Samaritaan voor de overvallen man zorgt: Hij trad op hem toe, goot olie en wijn op zijn wonden en verbond ze; daarna tilde hij hem op zijn eigen rijdier, bracht hem naar een herberg en zorgde voor hem. De volgende morgen haalde hij twee denariën te voorschijn, gaf ze aan de waard en zei: Zorg goed voor hem, en wat ge meer mocht besteden, zal ik u bij mijn terugkomst vergoeden. (Lc. 10, 34-35)

Andere voorbeelden zijn als Jezus een melaatse geneest:Terwijl Hij eens in een van de steden vertoefde, trof Hij een man aan die overdekt was met melaatsheid. Toen deze Jezus zag, wierp hij zich ter aarde neer en smeekte Hem: 'Heer, als Gij wilt, kunt Gij mij reinigen.' Hij stak de hand uit, raakte hem aan en sprak: 'Ik wil, word rein.' En terstond verdween

- 29 -

de melaatsheid. (Lc. 5, 12-13)

Of de lamme bij het bad van Betesda. Bij dat bad lagen altijd vele zieken. Als het water in beweging kwam werd de zieke die als eerste het water bereikte genezen. De man die Jezus aansprak lag daar al 38 jaar. Jezus zag hem liggen en omdat Hij wist dat hij reeds lang zo lag, zei Hij tot hem: 'Wil je gezond worden?' De zieke gaf Hem ten antwoord: 'Heer, ik heb niemand om mij, wanneer het water bewogen wordt, in het bad te brengen en terwijl ik ga, daalt een ander voor mij er in af.' Daarop zei Jezus hem: 'Sta op, neem je bed op en loop.' Op slag werd de man gezond. Hij nam zijn bed op en liep.(Joh. 5, 6-9)

Een ander bekend verhaal is dat van de blinde Bartimeus. Als hij hoort dat Jezus in de buurt is begint hij heel hard te roepen. Velen snauwden hem toe te zwijgen, maar hij riep nog veel harder: 'Zoon van David, heb medelijden met mij!’ Jezus bleef staan en zei: 'Roep hem eens hier.' Ze riepen de blinde toe: 'Heb goede moed! Sta op. Hij roept u.' Hij wierp zijn mantel af, sprong overeind en kwam naar Jezus toe. Jezus vroeg hem: 'Wat wilt ge dat Ik voor u doe?' De blinde antwoordde Hem: 'Rabboeni, maak dat ik zien kan!' En Jezus sprak tot hem: 'Ga, uw geloof heeft u genezen.' Terstond kon hij zien en hij sloot zich bij Hem aan op zijn tocht. (Mc. 10, 48-52)

Bij veel zieken die door Jezus worden genezen wordt gezegd: uw geloof heeft u gered, of uw vertrouwen is uw redding. Niet iedereen wordt beter, ook in de tijd van Jezus niet. Maar bij de mensen die Jezus geneest zie je in ieder geval dat ze een groot vertrouwen hebben in Hem. Aan de genezing van de knecht van de honderdman (centurio) zie je ook dat Jezus dat vertrouwen heel belangrijk vindt. De honderdman kwam naar Jezus toe met de vraag of Hij zijn knecht wilde genezen. Jezus wilde met hem meegaan maar hij zei: ‘Heer, ik ben het niet waard dat Gij onder mijn dak komt, maar een enkel woord van U is voldoende om mijn knecht te doen genezen’. (Mt. 8, 8) Jezus prees het grote vertrouwen van de man, nergens in Israël had hij een groter geloof gevonden. En Hij zei: ‘Ga , zoals gij geloofd hebt, geschiede u.’ En op datzelfde ogenblik werd de knecht gezond. (Mt. 8, 13)

Op veel plaatsen in de Bijbel kunnen we ook zien dat Jezus niet alleen de lichamelijk, maar ook de geestelijk zieken geneest. Zo genas hij in de

- 30 -

synagoge van Kafarnaüm een man die bezeten was van een onreine geest. Jezus voegde hem dreigend toe: 'Zwijg stil en ga uit hem weg.' De onreine geest schudde hem heen en weer, gaf nog een luide schreeuw en ging uit hem weg. Allen stonden zo verbaasd, dat ze onder elkaar vroegen: 'Wat betekent dat toch? Een nieuwe leer met gezag! Hij geeft bevel aan de onreine geesten en ze gehoorzamen Hem.' (Mc. 1, 26-27)

Jezus ziet ook wat de mensen echt ziek maakt – namelijk de dingen die de mensen verkeerd doen. Hij vindt het nog belangrijker ons van onze zonden te verlossen dan onze lichamelijke kwalen te genezen. Dat staat heel mooi beschreven in het verhaal van de genezing van de lamme die door zijn vier vrienden door het dak naar beneden wordt gelaten, vlak voor de voeten van Jezus.Toen Jezus hun geloof zag, zei Hij: 'Vriend, uw zonden zijn u vergeven.' Maar de schriftgeleerden en Farizeeën vroegen zich af: 'Wat is dat voor iemand, die zo godslasterlijk spreekt?' Wie anders kan zonden vergeven dan God alleen?' Jezus wist, dat zij zo redeneerden en sprak tot hen: 'Wat redeneert gij toch bij uzelf? Wat is gemakkelijker te zeggen: uw zonden zijn u vergeven; of te zeggen: sta op en loop? Welnu, opdat ge zult weten, dat de Mensenzoon macht heeft op aarde zonden te vergeven en nu sprak Hij tot de lamme: Ik zeg u, sta op, neem uw bed op en ga naar huis.' (Lc. 5, 20-24)

De Heer staat hem bij als hij ziek te bed ligt, verzorgt hem als kwalen hem slaan.

(Ps. 41, 4)

Bijvoorbeeld – H. DamiaanDe heilige Damiaan wordt geboren in België maar zal een groot deel van zijn leven werken op Molokai (een van de eilanden van Hawaii). Op dit eiland wonen dan alleen maar mensen die ziek zijn. Ze zijn melaats. Dat is een heel erge ziekte waardoor je lichaam helemaal kapot gaat. In de tijd van pater Damiaan konden ze de ziekte niet genezen. Iedereen die het kreeg moest weg en bij de andere melaatsen wonen, want het was erg besmettelijk. Voor de zieke mensen was dat heel erg want er was niemand die voor hen zorgde. Pater Damiaan ging er wel naar toe. Hij bouwde huisjes voor de zieken, en een kerk. Hij probeerde alles te doen om ze zo goed mogelijk te

- 31 -

verzorgen. Uiteindelijk werd hij zelf ook ziek. Maar toen had hij al heel veel zieken verzorgd en laten zien dat God van hen hield.

Om samen te biddenDank U God dat wij meestal gezond zijn. Dat we kunnen zingen en dansen en dat U voor ons zorgt. Help ons om te zorgen voor de mensen die ziek zijn. Laten we hen niet vergeten en af en toe op bezoek gaan. Amen.

- 32 -

- 33 -

6 De gevangenen bezoekenVoor de mensen in de gevangenis geldt een beetje hetzelfde als voor de zieke mensen: ze zullen blij zijn als je op bezoek komt! Je kan iemand niet beter maken of uit de gevangenis bevrijden. Maar als je op bezoek gaat laat je wel zien dat je aan diegene denkt en het beste voor hem wil. En het klinkt gek: maar dat is soms belangrijker dan dat iemand beter wordt of vrij komt. Want wat heb je eraan als je gezond of vrij bent als niemand je vriend wil zijn?

Nu zal je niet zomaar in de gevangenis op bezoek gaan. Maar soms schrijven mensen wel een kaart voor de gevangenen of ze zamelen kleren in. Dan laat je ook zien dat je aan hen denkt.

En je kan voor de gevangenen bidden. Vaak hebben ze iets echt verkeerds gedaan en daarom zitten ze daar. Je kan vragen of Jezus hun hart wil veranderen. Zodat ze geen slechte dingen meer doen als ze vrij komen en dat ze de moed niet verliezen. En je kan ook bidden voor de mensen die ze pijn hebben gedaan. Dat zij de gevangenen kunnen vergeven.

We kunnen ook speciaal bidden voor de mensen die gevangen zitten maar die niks verkeerd hebben gedaan. In sommige mensen landen mag je niet in God geloven – dan stoppen ze je in de gevangenis. We kunnen vragen of God de mensen die de baas zijn in dat land deze mensen vrij willen laten.

Sommige mensen zitten niet in de gevangenis, maar zijn toch niet vrij. Bijvoorbeeld als je altijd TV kijkt of computerspelletjes speelt en niks anders meer kan doen. Of als je meer snoepjes eet dan goed voor je is en je kunt er niet mee stoppen. Dan zit je eigenlijk een beetje in je eigen gevangenis zonder tralies. Ook dan mag je onthouden dat Jezus je een vrij hart heeft gegeven. En dat Hij graag wil dat je ook vrij bent. Hij zal je zeker helpen als je Hem vraagt!

- 34 -


- Doe mee als er een actie is voor gevangen. Rond kerstmis worden er bijvoorbeeld vaak kaarten verstuurd.- Bid voor de mensen die in de gevangenis zitten. Vaak ken je deze mensen niet, maar dat is niet erg. Soms hebben deze mensen heel weinig vrienden omdat ze verkeerde dingen hebben gedaan. Juist daarom is het extra belangrijk dat iemand voor ze bidt.


Toen Johannes de Doper in de gevangenis zat, heeft Jezus zijn lot zeker aangetrokken. Zijn leerlingen hebben hem bezocht: Johannes nu hoorde in de gevangenis over de werken van Christus en liet Hem door zijn leerlingen de vraag stellen: 'Zijt Gij de Komende, of hebben wij een ander te verwachten?' Jezus antwoordde hun: 'Gaat aan Johannes zeggen wat gij hoort en ziet: blinden zien en lammen lopen, melaatsen genezen en doven horen, doden staan op en aan armen wordt de Blijde Boodschapverkondigd. (Mt. 11, 2-5)

Verschillende leerlingen hebben in de tijd van het vroege christendom gevangen gezeten omwille van hun geloof. In de handelingen en de brieven van de apostelen zijn mooie verhalen te lezen over de wonderlijke redding van Petrus en van Paulus uit de gevangenis. Terwijl Petrus in de gevangenis zat, werd door de Kerk vurig voor hem tot God gebeden. In de nacht voordat Herodes hem wilde laten voorleiden, lag Petrus met twee kettingen vastgebonden te slapen tussen twee soldaten, terwijl ook voor de poort van de gevangenis wacht werd gehouden. Opeens stond een engel des Heren bij hem en was de cel hel verlicht. Hij stootte Petrus in de zij, wekte hem en sprak: 'Sta vlug op.' Meteen vielen de kettingen van zijn handen. (Hand. 12, 5-7)

Rond middernacht waren Paulus en Silas in gebed en zongen Gods lof, terwijl de gevangenen naar hen luisteren. Plotseling kwam er een zo hevige schok, dat de gevangenis beefde op haar fundamenten. Meteen vlogen alle deuren open en sprongen de boeien van alle gevangenen los.(Hand. 16, 25-26)

- 35 -

De geest van Jahwe, mijn Heer, rust op mij, want Jahweheeft mij gezalfd. Hij heeft mij gezonden om de armen het blijdenieuws te brengen, om te verbinden wier hart gebroken is, om aande gevangenen vrijlating te melden, en aan de geboeiden deterugkeer naar het licht. (Jes. 61, 1)

Toen riepen zij tot de Heer in hun nooden Hij bevrijdde hen uit hun ellende

Hij trok hen omhoog uit de duisternisen heeft hun boeien verbroken.

Zij moeten de Heer voor zijn goedheid danken,voor al zijn weldaden jegens de mensen.Want Hij brak de bronzen poorten open

en sloeg de ijzeren grendels stuk. (Ps. 107, 13-16)

Bijvoorbeeld – H. Don Bosco

De Heilige Don Bosco leefde in Turijn, een grote stad in Italië. Hij zag dat heel veel jongens op straat leefden en bijna niks hadden: er was te weinig werk. Daarom hielp hij deze jongens. Hij gaf ze eten en leerde hen een vak. En hij vertelde hen over Jezus en vierde met hen de Heilige Mis. Veel jongens kwamen door het ruwe leven op straat ook in de gevangenis terecht. Vaak ging Don Bosco dan op bezoek om hen moed in te spreken. Het was niet gezond in de gevangenis van die tijd en de jongens kwamen maar weinig buiten. Op een keer had Don Bosco bedacht dat hij alle gevangenen mee wilde nemen op een uitje naar de bossen. Hij zou er zelf voor zorgen dat iedereen terug kwam. De burgemeester lachte hem uit, maar Don Bosco deed zoveel goede dingen dat hij het ook moeilijk kon weigeren. Na het dagje uit kwamen alle gevangenen weer netjes terug - niet eentje was ontsnapt!

Om samen te bidden

Dank U God dat we in een vrij land leven. Help ons te denken aan de mensen die niet vrij zijn. Omdat ze niet in U mogen geloven of omdat ze in de gevangenis zitten. Wilt u zorgen voor al deze mensen? Zodat ze weer vrij en met een vrij hart verder kunnen gaan? Amen.

- 36 -

- 37 -

7 De doden begraven

De mensen die overleden zijn begraven is ook een werk van barmhartigheid. Misschien vind je dat wel gek: het klinkt nogal logisch dat je dat doet. Maar het is net als bij de zieke mensen. Vaak proberen we alleen iemand van de buitenkant beter te maken – we doen zijn been in het gips of we opereren zijn buik. Maar dan vergeten we dat iemand ook beter moet worden aan de binnenkant. Dat kan alleen als we op bezoek gaan en goed en vriendelijk zijn voor de zieke.

Zo gaat het ook met de overledenen. We begraven zijn lichaam, maar we vergeten dat zijn ziel verder op reis gaat naar God. Als we iemand begraven mogen we voor zijn zielenrust bidden en laten zien dat we geloven in leven na de dood. Als we een bloem of kaarsje bij iemand zijn graf brengen laten we ook zien: deze persoon is niet meer op aarde, maar ik geloof dat het leven bij God verder gaat. Je wordt er een beetje stil van – kijk maar naar het plaatje.

- 38 -


- Probeer naar een uitvaartmis te gaan van mensen die je kent, of als je iemand kent die familie is van de overledene. Het doet de mensen die achterblijven zeker goed als er mensen in de kerk zijn op dat moment. En je kunt dan ook heel speciaal bidden voor degene die overleden is.- Mensen bidden vaak het volgende korte gebedje (bijvoorbeeld na het Onze Vader) : Dat de zielen van de overleden gelovigen door de barmhartigheid van God in vrede mogen rusten. Amen.- Bezoek af en toe eens het kerkhof. Zet een bloemetje of kaarsje bij het graf van iemand die je kent. En bid eventjes voor die persoon. Je kan ook bidden voor de mensen die begraven zijn voor wie nooit iemand bidt.


We weten dat Jezus betrokken was bij de begrafenis van Johannes de Doper: Zijn leerlingen kwamen het lijk halen en begroeven het; daarna gingen zij het aan Jezus melden. (Mt. 14, 12)

Over Jezus zelf is bekend dat Hij door Josef van Arimatea en Nikodemus is begraven nadat zij aan Pilatus om het lichaam van Jezus hadden gevraagd.Daarna vroeg Jozef van Arimatea, die een leerling was van Jezus, maar in het geheim uit vrees voor de Joden, aan Pilatus het lichaam van Jezus te mogen wegnemen. Toen Pilatus dit had toegestaan, ging hij dus heen en nam het lichaam weg. Nikodemus, die Hem vroeger' s nachts bezocht had, kwamook en bracht een mengsel van mirre en aloë mee, ongeveer honderd pond. Zij namen het lichaam van Jezus en wikkelden het met de welriekende kruiden in zwachtels, zoals bij een joodse begrafenis gebruikelijk is. Op de plaats waar Hij gekruisigd werd, lag een tuin en in die tuin een nieuw graf, waarin nog nooit iemand was neergelegd. Vanwege de voorbereidingsdag van de Joden en omdat het graf dichtbij was, legden zij Jezus daarin neer. (Joh. 19, 38-42)

Vooruitlopend op Zijn eigen begrafenis vond Jezus het goed dat Maria zijn voeten zalfde met kostbare balsem: Maria nu nam een pond nardusbalsem, echte en heel kostbare, zalfde daarmee Jezus' voeten en droogde ze met haar haren af. Het huis hing vol balsemgeur. Daarop zei Judas Iskariot, een van zijn leerlingen, dezelfde die Hem zou uitleveren: 'Waarom is die balsem niet voor

- 39 -

driehonderd denaries verkocht en het geld aan de armen gegeven?' Hij zei dat, niet omdat hij bezorgd was voor armen, maar omdat hij een dief was en uit de beurs die hij bewaarde, wegnam wat erin kwam. Jezus echter zei: 'Laat haar begaan. Zij heeft dit gebruik onderhouden, vooruitlopend op de dag van mijn begrafenis. (Joh. 12, 3-7)

De zorg van Jezus voor de overledenen was en is hun bevrijding uit de dood. In het Evangelie kennen we verschillende verhalen over doden die Hij weer tot leven wekt. (Lc. 8, 40-56 - het dochtertje van Jaïrus) (Lc. 7, 11-17 – de zoon van de weduwe van Naïn) (Joh. 11 – de opwekking van Lazarus).Maar het is vooral met Zijn eigen dood en verrijzenis dat Hij het definitieve van de dood heeft overwonnen en voor alle overledenen een plaats heeft bereid in de hemel. 'Laat uw hart niet verontrust worden. Gij gelooft in God, gelooft ook in Mij. In het huis van mijn Vader is ruimte voor velen. Ware dit niet zo dan zou Ik het u hebben gezegd, want Ik ga heen om een plaats voor u te bereiden. En als Ik ben heengegaan en een plaats voor u heb bereid, kom Ik terug om u op te nemen bij Mij, opdat ook gij zult zijn waar Ik ben. (Joh. 14, 1-3)

Dan zullen alle landen van de aarde de Heer gedenken en zich tot Hem keren;

En nedervallen voor zijn aangezichtde stammen en de volken overal.

Want aan de Heer komt toe het koningschap,Hij is de heerser over alle naties.

Die rusten in de aarde zullen Hem aanbidden,voor Hem zal buigen al wie afdaalt in het stof.

(Ps. 22, 28-30)

Bijvoorbeeld – H. Carolus Borromeus

Carolus Borromeus werd geboren in Italië in een hele rijke familie. Carolus was heel slim en toen hij 23 was had hij al rechten gestudeerd en was hij al bisschop van Milaan. Hij zorgde goed voor zijn priesters en parochies en hij zei ook steeds dat het belangrijk was om naar de kerk te komen. De mensen hadden veel respect voor hem omdat hij zo goed kon organiseren.

- 40 -

Maar ze hielden ook veel van hem omdat hij hen steeds met liefde het goede voorbeeld gaf. Toen er in de stad een pestepidemie uitbrak zorgde de kardinaal zelf dag en nacht voor de zieken en vooral voor de stervenden van de stad. Dat deed hij maandenlang. Daar raakte hij zo van uitgeput dat hij uiteindelijk ook is gestorven en naar de hemel is gegaan.

Om samen te bidden

Dank U God dat U vanuit de hemel voor ons zorgt. We kunnen niet zo goed begrijpen hoe de hemel eruit ziet, of hoe het is om dood te gaan. Maar we hoeven zeker niet bang te zijn omdat U altijd bij ons bent. Laten we bidden voor de mensen die overleden zijn, dat ze veilig mogen thuiskomen bij U. Amen.

- 41 -

De geestelijke werken van barmhartigheid

- 42 -

- 43 -

1 De bedroefden troosten

Soms zie je dat iemand verdrietig is. Dan kun je troosten. Je luistert goed naar wat hij te zeggen heeft. Je slaat misschien een arm om hem heen, zoals op het plaatje. Soms kan je iets zeggen tegen iemand die verdrietig is. Maar het belangrijkste is dat je een beetje van zijn verdriet in je eigen hart voelt. Dan kan je hem echt troosten omdat diegene dan voelt dat je het verdriet samen wil dragen. Je probeert te zijn zoals Jezus; Hij kan alle mensen echt diep van binnen troosten. Je hoeft niet altijd veel te zeggen: een luisterend oor en vooral een luisterend hart is al genoeg.

Soms ben je misschien zelf verdrietig. Weet dan dat je dicht bij Jezus mag zijn. Hij kan het beste troosten van iedereen, Hij kan het weer licht maken in je hart.

- 44 -


- Iedereen is wel eens verdrietig. Probeer iemand in je omgeving eens te troosten door een aardig kaartje of mooie tekening te sturen of zelfgebakken koekjes te brengen. Het hoeft niks groots te zijn maar het voelt al heel fijn als iemand je verdriet met je wil delen.- Soms kan je zien dat iemand verdriet heeft, als hij gevallen is bijvoorbeeld en moet huilen. Soms merk je het ook niet. Als iemand gepest wordt huilt hij soms van binnen zonder dat iemand het merkt. Als je iemand wil troosten moet je dus soms goed opletten. Wat je zelf niet fijn vindt, vindt iemand anders vaak ook niet fijn. Als je goed kijkt kan je ook mensen troosten van wie je het verdriet niet zo goed ziet.


Jezus troost ons echt. Ook dat kunnen we in de Bijbel heel mooi zien. Zo troost hij de weduwe uit Naïn wiens enige zoon is overleden. Toen de Heer haar zag, voelde Hij medelijden met haar en sprak: 'Schrei maar niet.' Daarop trad Hij op de lijkbaar toe en raakte die aan. De dragers bleven staan en Hij sprak: 'Jongeman, Ik zeg je: sta op!' De dode kwam overeind zitten en begon te spreken, en Jezus gaf hem aan zijn moeder terug. (Lc. 7, 13-15)

Jezus kan ook als enige ware troost schenken – bijvoorbeeld door de ware zin van het lijden te laten zien aan de Emmaüsgangers die, bedrukt door de dood van Jezus en niet wetende dat Hij was verrezen, eerst niet eens merkten dat Hij bij hen kwam en met hen meeliep. Toen zeiden ze tot elkaar: 'Brandde ons hart niet in ons, terwijl Hij onderweg met ons sprak en ons de Schriften ontsloot?' Ze stonden onmiddellijk op en keerden naar Jeruzalem terug. Daar vonden ze de elf met de mensen van hun groep bijeen. (Lc. 24, 32-33)

En natuurlijk schenkt Jezus bovenal troost door Zijn Pasen; niet alleen aan de vrouwen die het graf bezochten en later ook de leerlingen zoals hieronder staat, maar ook nu voor alle mensen mag het steeds een troost zijn dat Jezus de dood en de zonde heeft overwonnen door zijn kruis en verrijzenis.Gaat nu terstond aan zijn leerlingen zeggen: Hij is verrezen van de doden, en

- 45 -

nu gaat Hij u voor naar Galilea; daar zult gij Hem zien. Dat had ik u te zeggen.' Terstond gingen zij weg van het graf, met vrees en grote vreugde, en haastten zich het nieuws aan zijn leerlingen over te brengen. En zie, Jezus kwam hen tegemoet en zeide: 'Weest gegroet.' Zij traden op Hem toe, omklemde zijn voeten en aanbaden Hem. (Mt. 28, 7-9)

Het is die troost van God zelf die ons helpt om anderen te kunnen troosten en bij de troost van God te brengen zoals Paulus zegt: Gezegend is God, de Vader van onze Heer Jezus Christus, de Vader vol ontferming en de God van alle vertroosting. Hij troost ons in al onze tegenspoed, zodat wij in staat zijn anderen te troosten in al hun noden, dank zij de troost die wij van God ontvangen. (2 Kor. 1, 3-4)

Ook in het boek Openbaring van Johannes worden wij als mensen getroost met het vooruitzicht op een leven zonder verdriet en pijn:En Hij zal alle tranen van hun ogen afwissen, en de dood zal niet meer zijn; geen rouw, geen geween, geen smart zal er zijn, want al het oude is voorbij. (Apk. 21, 4)

Zalig de treurenden, want zij zullen getroost worden. (Mt. 5, 4)

Bijvoorbeeld – H. Maximiliaan Kolbe

De priester Maximiliaan Kolbe leefde in de tijd dat er oorlog uitbrak in Europa. De Duitse bezetter vond het niet goed dat de mensen in God of Maria geloofden. En pater Kolbe vertelde daar juist zo graag over. Op een dag werd hij daarom dan ook gevangen gezet op een heel akelige plek bij de Poolse stad Auschwitz, bij nog veel meer gevangenen. Hij schrok hoe de mensen er aan toe waren: er waren veel mensen ziek en er was ook veel verdriet. Als priester van God wist hij dat hij de moed niet mocht verliezen. Hij probeerde de mensen zo goed mogelijk te troosten en in het kamp ging hij door met het vertellen over God. Op een dag gebeurde er iets ergs: Eén van mensen die gevangen zaten was ontsnapt. De bewakers straften dan, heel oneerlijk, de mensen die er nog waren. Tien mensen die zomaar werden uitgekozen zouden niks meer te eten en te drinken krijgen. Eén van die tien was Frans, een papa van een jong gezin. Hij moest heel erg huilen. Toen deed pater Kolbe iets heel dappers. Hij zei: ik wil de plek van die papa

- 46 -

innemen. En dat heeft hij gedaan. Samen met de negen anderen is hij zo naar de hemel gegaan. Tot het laatste moment is hij dapper geweest en heeft hij de anderen getroost. En weet je wat zo mooi is? Pater Kolbe is later heilig verklaard. En Frans was erbij! Wat moet hij blij zijn geweest dat hij nog leefde dankzij de heilige pater Kolbe!

Om samen te bidden

Dank U God dat U altijd bij mij bent. Als ik blij ben, maar ook als ik me verdrietig of alleen voel. Help me altijd aan andere kinderen te denken – vooral als ze het moeilijk hebben. Want verdriet kun je beter samen delen. Amen.

- 47 -

- 48 -

- 49 -

2 De onwetenden onderrichten

Wat weet jij allemaal over Jezus? En hoe heb je dat geleerd? Misschien hebben papa of mama je over Jezus verteld en uit de (kinder)bijbel gelezen. En als je zondag naar de kerk gaat hoor en zie je ook een heleboel. Zo leer je Jezus steeds beter kennen. En dat is fijn want Jezus is een echte Vriend. Sommige kinderen horen niet zoveel over Jezus. Eigenlijk is dat wel jammer – want Jezus houdt net zoveel van hen als van jou! Daarom mag je erover vertellen aan anderen. Soms is dat moeilijk, dan vinden anderen het misschien een beetje gek. Maar soms worden ze er ook blij van als ze zien dat jij er zo blij van wordt, net als de kinderen op het plaatje!

Als je iemand iets wil leren, en dat kan van alles zijn, dan is het belangrijk dat je het zelf goed weet. Maar je moet het zelf vooral ook doen! Als je je vriend zegt dat hij vriendelijk moet zijn, dan moet je het zelf ook doen. Soms is dat moeilijk: we maken allemaal fouten! Dan mag je weten dat Jezus je helpt. Hij was een hele goede meester: Hij kon heel goed vertellen en de mensen begrepen dan wat Hij zei. Maar bovenal deed Hij zelf ook wat Hij aan de mensen leerde. Je mag Jezus om hulp vragen als je iemand anders iets wil leren. En als je anderen over Jezus vertelt, leer je er zelf ook weer een hoop van, probeer maar eens!

- 50 -

Wat kun je zelf doen?- Vaak is het best moeilijk om iets over Jezus te vertellen bijvoorbeeld in je eigen klas. Laat zien door je gedrag dat je een vriend van Jezus bent. Dan vertel je eigenlijk een beetje door te doen. En dan vraagt iemand op een dag misschien wel aan jou hoe dat komt.- Lees zelf in de Kinderbijbel, ga naar een kindercatecheseclub of naar de kinderwoorddienst. Zo leer je steeds meer over Jezus. Dan ga je er vanzelf aan anderen over vertellen!- Je kan ook een vriendje of vriendinnetje meevragen naar de kinderwoorddienst of naar de kindercatecheseclub als je daar bij zit. Of misschien komt er wel eens een vriendje thuis spelen en ziet hij dingen bij jou thuis die hij niet kent. Dan heb je een mooie kans om iets over je geloof te vertellen.

Het Woord van God in de BijbelDat Jezus de mensen steeds heeft onderwezen blijkt natuurlijk op heel veel plekken in het Evangelie. Hij zegt ook zelf dat Hij daarvoor gekomen is. Jezus beschouwt het onderrichten dus echt als een belangrijke taak. Hij antwoordde hun: 'Laten we ergens anders heen gaan, naar de dorpen in de omtrek, opdat Ik ook daar kan prediken. Daartoe ben Ik immers uitgegaan.' Hij trok door heel Galilea, predikte in hun synagogen en dreef de boze geesten uit. (Mc. 1, 38-39)

En ook op de volgende plaatsen kunnen we steeds lezen over het leraarschap van Jezus.Zij kwamen te Kafarnaüm, en op de eerstvolgende sabbat ging Hij naar de synagoge, waar Hij als leraar optrad.(Mc. 1, 21)Hij nam het woord en onderrichtte hen aldus (Mt. 5, 2)Een andere keer ging Hij naar de oever van het meer; al het volk kwam naar Hem toe en Hij onderrichtte hen. (Mc. 2, 13)Hij vertrok nu vandaar en ging naar het gebied van Judea en het Overjordaanse. Ook daar kwamen de mensen van alle kanten naar Hem toe en als naar gewoonte onderrichtte Hij hen. (Mc. 10,1)

Bij een andere gelegenheid begon Hij te leren aan de oever van het meer. Zeer veel volk verzamelde zich bij Hem, zodat Hij in een boot die op het water lag moest stappen, om daar plaats te nemen, terwijl al het volk zich langs

- 51 -

het meer op het land bevond. Hij leerde hun vele dingen door middel van gelijkenissen. (Mc. 4, 1-2)

Jezus onderwijst de mensen graag in gelijkenissen. En dat is niet zo gek: Het zijn de gelijkenissen die de mensen het beste kunnen onthouden en wellicht ook het beste begrijpen. Dat geldt ook voor de mensen van nu. Wie kan niet het verhaal van de Barmhartige Samaritaan vertellen? Van de Verloren Zoon of de Goede Herder? Gelijkenissen zijn mooi om naar de te luisteren, ze laten je als het ware meebeleven wat er gebeurt. En zo lukt het ook makkelijker om de boodschap te begrijpen.

Mijn zoon, aanvaard al van jongs af aande tucht van wie u opvoeden;

dan zult gij nog met grijze haren wijsheid vinden (Sir. 6, 18)

Van jongsaf heb ik het ondervonden, en nu nog prijs ik uw daden. (Ps. 71, 17)

Bijvoorbeeld – H. Angela MericiDe heilige Angela Merici werd geboren in 1471. Haar beide ouders stierven toen ze pas 10 jaar oud was! Dat was natuurlijk heel verdrietig, maar precies daardoor zag ze ook heel goed als andere mensen verdrietig waren of iets nodig hadden. In de tijd dat Angela leefde hadden veel moeders het erg zwaar. Ze moesten vaak voor veel kinderen zorgen en je had toen nog geen wasmachines en stofzuigers! En in die tijd mochten ook alleen jongens naar school. Angela hielp alle moeders en al gauw klopten heel veel mensen bij haar aan om raad. Ze zorgde er ook voor dat meisjes naar school konden en dat ze daardoor veel beter voor hun gezin konden zorgen als ze groot waren. Al gauw kon Angela het werk niet meer alleen doen. Daarom stichtte ze een kloosterorde: de Ursulinen. Deze zusters zouden het werk van de heilige Angela over de hele wereld verspreiden. Op heel veel plekken in de wereld staan nog steeds scholen die gesticht zijn door deze zusters.

Om samen te biddenDank U God voor alles wat ik mag leren. Thuis, op school en in de kerk. Help me om steeds mijn best te doen. Niet alle kinderen hebben over U gehoord, wat zou het fijn zijn als alle kinderen U leerden kennen. Amen.

- 52 -

- 53 -

3 De zondaars vermanen

De zondaars vermanen betekent eigenlijk dat je tegen iemand zegt die iets verkeerd doet dat hij of zij het niet moet doen. Als je merkt dat je broer zegt: ach kom, we kunnen best nog even buiten blijven terwijl je had afgesproken naar huis te gaan dan moet je niet denken: als hij het zegt dan doen we het maar, niet mijn schuld. Dan moet je zeggen: Nee, we moesten om vijf uur thuis zijn, ik ga naar huis. Soms is dat heel moeilijk.

De zondaars vermanen is een werk van barmhartigheid: dus hoort barmhartigheid er ook echt bij. Kijk dus eerst goed in je eigen hart voor je iets tegen een ander zegt. Het is niet goed om voor de hele klas te zeggen wat iemand fout doet. Of om tegen je moeder te klikken als je zusje een snoepje heeft gepakt. Je voelt al van binnen dat dat eigenlijk niet zo eerlijk is. Als je echt tegen iemand wil zeggen dat hij iets verkeerd doet, doe het dan zo dat niemand anders het hoort, zoals op het plaatje. En probeer het te zeggen zoals Jezus het zou doen: niet om de andere als schuldige aan te wijzen. Maar zo dat hij kan groeien in liefde en daardoor een beter mens kan worden. Dus als je zusje een snoepje pakt zeg je: Ik zal je niet verraden, maar ik heb het gezien, doe het maar niet meer want het is niet goed.

Misschien zeg je: het heeft toch geen zin als ik tegen iemand zeg dat hij iets verkeerd doet. Want hij luistert toch niet. En hij moet het zelf maar weten. Dat is niet mijn pakkie-an. Dat is ook wel een beetje zo want iedereen kan zelf naar God luisteren. Maar soms is dat best moeilijk. En dan is het fijn om vrienden te hebben die dat samen met je doen. En die je zeggen wat je goed doet, maar ook zeggen als ze denken dat het mis gaat. Dat zijn pas echte vrienden! Als je vader en moeder je zeggen dat je iets fout doet, zeggen ze dat ook niet om je te pesten: maar omdat ze graag zien dat je het goede doet. Want van slechte dingen wordt het donker in je hart.

Het is dus zo dat je soms misschien even wacht met iemand terecht te wijzen omdat je ziet dat je zelf ook niet perfect bent. En soms doe je het juist wel. Omdat je denkt dat het beter is voor die ander. En omdat je weet dat alleen de goede dingen je bij God kunnen brengen.

- 54 -

Zeggen dat iemand iets niet goed doet, hoeft niet altijd met woorden. Als er iemand in de klas wordt uitgelachen, kan je ook gewoon niet meedoen met lachen. Dan laat je ook zien dat je het niet OK vindt. En vergeet niet te bidden voor de mensen: dat is als een goed medicijn voor de mensen die dingen verkeerd doen. Want God zelf kan dan in hun hart misschien iets veranderen.


- Als iemand wordt gepest doen heel veel kinderen vaak mee. Niet omdat ze het er mee eens zijn. Maar omdat ze bang zijn om zelf gepest te worden. Laat eens zien dat je het er niet mee eens bent. Door er iets over te zeggen. Of door gewoon niet mee te doen.- Je kan eens bidden voor de mensen die expres andere mensen pijn doen. Vaak zijn deze mensen eigenlijk ook heel verdrietig van binnen. Als wij voor hen bidden kunnen ze misschien zien dat ze andere mensen pijn doen, en zelf ook weer gelukkig worden.

Gods Woord in de Bijbel

De zondaars terechtwijzen is geen gemakkelijk werk van barmhartigheid. Het is iets wat je soms moet doen, maar altijd met veel liefde en takt. Als je goed leest kun je in de Bijbel een hoop aanwijzingen vinden om het goed te doen.

Bijvoorbeeld dat je het goede moment moet vinden om iemand terecht te wijzen, maar dat je er wel je best voor moet doen en dat je het geduldig moet doen. Want de waarheid is belangrijk. Verkondig het woord, dring aan te pas en te onpas, weerleg, berisp, bemoedig, in één woord, geef uw onderricht met groot geduld. (2 Tim. 4, 2)

En ook dat je iemand zijn fouten steeds moet vergeven als hij naar aanleiding van je terechtwijzing zegt dat het hem spijt. Wacht u daarvoor. Als uw broeder gezondigd heeft, geef hem een berisping; toont hij dan spijt, vergeef het hem. Al misdoet hij zevenmaal per dag tegen u, maar zeven maal ook wendt hij zich tot u met de woorden: Het spijt me, dan moet ge hem vergeven.' (Lc. 17, 3-4)

- 55 -

Als iemand iets fout doet, moet je hem even apart nemen en het hem zeggen. Dat zou je zelf ook het fijnste vinden als ze dat bij jou zo deden. En je hebt ook de meeste kans dat die ander naar je luistert. Pas als iemand niet luistert haal je er andere mensen bij. Wanneer uw broeder gezondigd heeft, wijs hem dan onder vier ogen terecht. Luistert hij naar u, dan hebt gij uw broeder gewonnen. Maar luistert hij niet, haal er dan nog een of twee personen bij, opdat alles beruste op de verklaring van twee of drie getuigen. (Mt. 18, 15-16)

Maar voordat je iemand terechtwijst moet je eigenlijk eerst even bij jezelf naar binnen kijken. Dan zie je dat je het zelf ook niet altijd goed doet. Misschien ben je dan al milder over datgene waar je iemand anders op wil wijzen. Of het helpt je om het op een goede manier te zeggen. Paulus omschrijft dat mooi in de brief aan de Galaten. Broeders, als iemand op een misstap betrapt wordt, moet gij, geestelijke mensen, zo iemand in een geest van zachtmoedigheid oprichten; let tegelijk op jezelf, jij kunt ook in verzoeking komen. Helpt elkaar zulke lasten te dragen; op die manier zult ge de wet van Christus vervullen. (Gal. 6, 1-2)

Ook Jezus zelf laat heel mooi zien hoe een goede vermaning eruit ziet.Je hoeft niet altijd met woorden te vermanen. Zo is de blik van Jezus na de verloochening door Petrus al genoeg om hem berouw te doen laten voelen: Toen keerde de Heer zich om en keek Petrus aan; het schoot Petrus te binnen, hoe de Heer hem gezegd had: eer vandaag een haan kraait, zult ge Mij driemaal verloochenen. En hij ging naar buiten en begon bitter te wenen. (Lc.22, 61-62)

Later, na Jezus’ verrijzenis spreekt Jezus Petrus nogmaals op dit voorval aan. Jezus wil Petrus geen verwijt maken en met beschuldigende vinger naar hem wijzen. Hij wijst niet op de fout van Petrus maar vraagt indringend (tot 3 maal toe, gelijk aan het aantal keren van de verloochening) naar het tegenovergestelde: naar de liefde van Petrus voor Hem. Zo voelt Petrus wat hij verkeerd heeft gedaan en gaat hij echt berouw voelen. Het is een mooi voorbeeld van vermaning omdat de zonde wordt terechtgewezen zonder dat de zondaar daar als persoon onder hoeft te lijden. Jezus geeft Petrus namelijk tegelijkertijd nieuw vertrouwen door hem te vragen voor de

- 56 -

schapen en lammeren (de Kerk) te zorgen. Na het ontbijt zei Jezus tot Simon Petrus: 'Simon, zoon van Johannes, hebt ge Mij meer lief dan dezen?' Hij antwoordde: 'Ja Heer, Gij weet, dat ik U bemin.' Jezus zei hem: 'Weid mijn lammeren.' Nog een tweede maal zei Hij tot hem: 'Simon, zoon van Johannes, hebt ge Mij lief?', waarop deze antwoordde: 'Ja Heer, Gij weet dat ik U bemin.' Jezus hernam: 'Hoed mijn schapen.' Voor de derde maal vroeg Hij: 'Simon, zoon van Johannes, hebt ge Mij lief?' Nu werd Petrus bedroefd, omdat Hij hem voor de derde maal vroeg: 'Hebt ge Mij lief?' en hij zeide Hem: 'Heer, Gij weet alles: Gij weet dat ik U liefheb.' Daarna zei Jezus hem: 'Weid mijn schapen.’(Joh. 21, 15-17)

Een ander voorbeeld waarin Jezus ons mensen ook wil waarschuwen en oproepen tot bekering is het verhaal over de vijgenboom die geen vrucht draagt:Hij vertelde nu deze gelijkenis: 'Iemand had een vijgeboom die in zijn wijngaard geplant stond; hij kwam zoeken of er vrucht aan zat, maar vond niets. Toen zei hij tot de wijngaardenier: Al sinds drie jaar kom ik aan deze vijgeboom vruchten zoeken, maar ik vind er geen. Hak hem om: waartoe put hij nog de grond uit? Maar de man gaf hem ten antwoord: Heer, laat hem dit jaar nog staan; laat mij eerst de grond er omheen omspitten ener mest op brengen. Misschien draagt hij het volgend jaar vrucht; zo niet, dan kunt ge hem omhakken.' (Lc. 13, 7-9)Jezus wil ons waarschuwen om ons leven (het ene jaar dat de vijgeboom nog mag blijven staan) niet vruchteloos te laten zijn. We moeten onze liefde tot God en de naaste wel beleven anders draagt onze boom geen vrucht.

Broeders en zusters, als iemand onder u van de waarheid afdwaalt en een ander hem tot inkeer brengt, weet dan dat hij die een zondaar van zijn dwaalweg laat terugkeren, diens ziel zal redden van de dood en tal van zonden zal bedekken. (Jak. 5, 19-20)

Bijvoorbeeld – H. Johannes de Doper

De heilige Johannes de Doper kennen jullie vast allemaal. Hij was een neef van Jezus en in de Bijbel staat ook dat hij Jezus heeft gedoopt. Johannes de Doper riep de mensen op tot bekering: Hij zei dat de mensen geen slechte dingen meer moesten doen, dat ze opnieuw moesten beginnen want dat

- 57 -

Jezus, de beloofde Messias zou komen. Veel mensen luisterden naar hem en lieten zich dopen – ze wilden van binnen weer schoon worden. Maar niet iedereen luisterde even goed: Johannes had ook tegen koning Herodes gezegd dat hij het niet goed deed. Koning Herodes was namelijk getrouwd maar stiekem hield hij ook van een andere vrouw. Johannes wist dat en zei dat dat niet goed was. Koning Herodes trok zich er niks van aan en liet Johannes gevangen nemen. Later is hij in de gevangenis onthoofd. Johannes wist natuurlijk wel dat de koning dat kon doen – maar toch heeft hij niet gezwegen. Hij wilde toch proberen om Herodes op het juiste pad te brengen.

Om samen te bidden

Dank U God voor Uw Woord in de Bijbel. Zo kunnen we steeds lezen wat goed voor ons is en wat niet. Help ons steeds om het goede te doen. Soms is het moeilijk om tegen iemand te zeggen dat hij iets niet goed doet. Help ons dan om het op een goede manier te zeggen. Amen.

- 58 -

- 59 -

4 In moeilijkheden goede raad geven

Heb je een goede vriend of vriendin? Dan praten, lachen en spelen jullie vast veel samen! Soms maak je grapjes, maar misschien praat je ook wel eens over serieuze dingen. Misschien heeft je vriend wel eens een probleem of iets wat hij erg moeilijk vindt. Dan is het soms best moeilijk om de goede dingen tegen hem te zeggen: kijk maar naar de jongens op het plaatje. Als je zelf iets niet weet of moeilijk vindt, geven papa of mama misschien wel eens goede raad. Ze praten bijvoorbeeld met je als je een moeilijke beslissing moet nemen en je weet niet wat je kiezen moet. Je kan dan ook altijd God om hulp vragen. Dat je het juiste mag doen of mag kiezen. Soms gebeurt er dan zomaar iets waardoor je weet wat je moet doen. Als je steeds naar Gods goede raad probeert te luisteren, dan kan je ook makkelijker aan je vrienden goede raad geven.

Maar wat is goede raad precies? Goede raad is duur zeggen ze weleens. Dat betekent niet dat je er veel voor moet betalen, maar het betekent wel dat de oplossing voor iets vaak moeite kost. Voor een moeilijk probleem is vaak geen gemakkelijke oplossing – het zal moeite kosten om het op te lossen, het zal echt iets van je vragen. Als je goede raad wil geven of krijgen moet je dus moedig zijn: want het gaat niet altijd gemakkelijk worden. Als je goede raad wil geven moet je goed kunnen luisteren en de ander begrijpen. Vaak zijn oudere mensen zoals je vader of moeder of een goede priester mensen die goed raad kunnen geven. Omdat ze het leven goed kennen maar vooral omdat ze zelf steeds bij Jezus om raad vragen, omdat ze zelf bidden.

Als je zelf goede raad wil geven, vergeet dan ook niet te bidden. Want je kunt iemand wel goede raad geven en heel veel zeggen. En degene die je raad geeft die hoort dat allemaal met z’n oren. Maar hij kan pas wat met de goede raad doen als het ook in zijn hart komt. En daar kan alleen God voor zorgen.

- 60 -

Wat kun je zelf doen?- Als je iemand goede raad wil geven, probeer dan te zien wat echt het goede is, en niet wat het gemakkelijkste is. - Als je zelf een probleem hebt of iemand anders heeft een probleem dat je niet kan oplossen: kies dan iemand die je kan vertrouwen en vraag om hulp. Twee mensen weten meer dan één: je hoeft het niet alleen te doen.- En vergeet ook nu weer niet om te bidden. Je kan vragen aan de H. Geest of Hij je wijsheid en inzicht geeft zodat je weet wat je moet doen.

Gods Woord in de BijbelIn alles wat Jezus in het Evangelie in het openbaar en dus ook aan ons zegt kunnen we eigenlijk zijn goede raad lezen. Maar als je goede raad nodig hebt in moeilijkheden, zul je dat waarschijnlijk vaak onder vier ogen aan iemand vragen. Nikodemus was ook zo iemand: Hij wilde graag geloven in alles wat Jezus zei, maar kon dat maar moeilijk. Hij had nog zoveel vragen! Dus ging hij ’s nachts in het geheim naar Jezus toe. En Jezus nam de tijd om met hem te praten. (Joh. 3)

Jezus bemoedigt Jaïrus ook en zegt hem te blijven geloven. Jaïrus heeft net gehoord dat zijn dochtertje is overleden voordat Jezus bij haar heeft kunnen komen. Hij was nog niet uitgesproken, of men kwam uit het huis van de overste van de synagoge met de boodschap: 'Uw dochter is gestorven. Waartoe zoudt ge de Meester nog langer lastig vallen?' Jezus ving op wat er bericht werd en zei tot de overste van de synagoge: 'Wees niet bang, maar blijf geloven.' (Mc. 5, 35-36)

Ook was er een rijke jongeman die aan Jezus vroeg: : 'Meester, wat voor goed moet ik doen om het eeuwige leven te verwerven?' (Mt. 19, 16) En Jezus zegt dat hij de geboden moet onderhouden en zijn bezittingen moet verkopen en het geld aan de armen moet geven. Dan gaat de man verdrietig weg, want hij heeft heel veel spullen en is rijk. Goede raad is dus niet altijd gemakkelijk op te volgen en kan soms echt wat van je vragen. Gaat binnen door de nauwe poort; want de weg die naar de ondergang voert is wijd en breed, en velen zijn er die hem inslaan. Hoe nauw toch is de poort en hoe smal de weg die voert naar het leven, en weinigen zijn er die hem vinden. (Mt. 7, 13)

- 61 -

Maar Jezus bemoedigt ons ook als we ons best doen om elkaar met goede raad en een goed voorbeeld te steunen:Gij zijt het zout der aarde. Maar als het zout zijn kracht verliest, waar mee zal men dan zouten? Het deugt nergens meer voor dan om weggeworpen en door de mensen vertrapt te worden. Gij zijt het licht der wereld. Een stad kan niet verborgen blijven als ze boven op een berg ligt! Zo moet ook uw licht stralen voor het oog van de mensen, opdat zij uw goede werken zien en uw Vader verheerlijken die in de hemel is. (Mt. 5, 13-14,16)

Goede raad kunnen we ook vinden bij Paulus: Lees maar eens zijn brief aan inwoners van Kolosse, hoofdstuk 3. Daar staan een hoop tips op een rijtje! Bijvoorbeeld: En laat de vrede van Christus heersen in uw hart; daartoe zijt gij immers geroepen als leden van een lichaam. En weest dankbaar. Het woord van Christus moge in volle rijkdom onder u wonen. Leert en vermaant elkander met alle wijsheid.' Zingt voor God met een dankbaar hart psalmen hymnen en liederen, ingegeven door de Geest. (Kol. 3, 15-16)

Bijvoorbeeld – H. Catherina van Siena

De heilige Catherina werd in het jaar 1347 geboren in Siena in een heel groot gezin. Haar ouders vonden dat ze moest trouwen, maar dat wilde ze persé niet. Toen ze 18 jaar was ging ze naar het klooster toe en ze hielp daar de zieken en anderen die hulp nodig hadden. Doordat ze dat zo goed deed werd ze al snel bekend in het hele land. Iedereen kwam ook om haar mening vragen: zelfs belangrijke mensen zoals de koning en de paus vroegen haar om raad bij allerlei moeilijke problemen. Dat is heel bijzonder als je bedenkt dat Catharina niet eens kon lezen of schrijven! Maar doordat ze heel goed zag wat God belangrijk vond en dat zelf ook deed, kon ze ook andere mensen goede raad geven.

Om samen te bidden

Dank U God voor de mensen die altijd naar me luisteren. Soms vragen ze misschien iets moeilijks van mij. Help me dan om het niet op te geven maar gewoon mijn best te doen. Amen.

- 62 -

- 63 -

5 Lastige mensen geduldig verdragen

Met een goede vriend heb je niet snel ruzie toch? Maar het wordt moeilijker als je kleinere broertje steeds je toren omgooit, of als je klasgenoten moeilijke vragen stellen of steeds door de klas heen schreeuwen. Maar wat is dan een goede oplossing? Ga je dan ook de toren van je broertje omgooien? Of tegen je klasgenoten schreeuwen? Als je erover nadenkt zie je zelf eigenlijk al dat dat waarschijnlijk niks gaat oplossen.

Het kan moeilijk zijn als mensen lastig of vervelend tegen je doen en je kan er erg van schrikken, kijk maar naar het meisje op het plaatje. Maar als je het gaat oplossen met iets verkeerds, wordt het eigenlijk alleen maar erger. Het klinkt moeilijk: maar het kwade doen, is erger dan eraan lijden. Jezus heeft nooit het kwade gedaan, maar Hij heeft zeker wel van het kwaad van de mensen geleden. Kijk maar naar Jezus aan het kruis.

Wat je ook niet moet vergeten is dat alle mensen een hoop geduld nodig hebben. Dat je broertje je toren omgooit is niet leuk, maar als hij groter wordt gaat hij het begrijpen en misschien zelfs wel met je meebouwen. Dat kost tijd. Maar ook nu mag je weer aan God denken: Hij heeft ook een hoop geduld met ons. De mensen doen vaak domme dingen. Ze hebben soms nog steeds niet geleerd dat oorlog en ruzie niks oplossen. Maar toch gaat God steeds weer verder met alle mensen.

Als we dus ons best doen kunnen wij ook geduld hebben met anderen. Als je van jezelf ziet dat je ook niet alles altijd goed doet, dan is het makkelijker om geduld te hebben met anderen. Daar is veel kracht voor nodig, maar ook dat hoef je niet alleen te doen. Vraag Jezus of Hij je geduldig maakt.

Het lijkt nu misschien of je alles maar moet laten gebeuren en je helemaal niks mag terugzeggen of doen. Dat is natuurlijk ook niet waar. Je moet juist iets zeggen als anderen iets gemeens doen tegen iemand die zich niet kan verdedigen. Jezus zelf heeft de waarheid ook steeds gezegd. Onrecht verdragen betekent niet dat je niet mag zeggen wat goed en fout is! Eén van de werken van barmhartigheid is ook de zondaars vermanen, dus soms moet je zeker tegen iemand kunnen zeggen wat niet goed is.

- 64 -


- Het is moeilijk om je geduld te bewaren als iemand bijvoorbeeld je lego-huis kapot maakt. Maar je kunt het oefenen. Als het een keertje lukt, lukt het de volgende keer weer beter. - Misschien ken je het verhaal van de Heilige Stefanus. Hij bad voor zijn vijanden, ook al gooiden ze met stenen naar hem. Dat is natuurlijk heel moeilijk. Maar we kunnen het toch proberen. Als je bidt voor de mensen die lastig tegen jou doen kunnen ze misschien veranderen. En bidden verandert ook je eigen hart – je kan het dan makkelijker dragen.


Het moet voor Jezus niet altijd gemakkelijk zijn geweest dat toen Hij op aarde was de mensen Hem steeds maar niet konden of wilden geloven. En ook nu nog willen we vaak het goede van God krijgen en bestoken we de hemel met onze lastige vragen. Toch heeft Jezus dat altijd verdragen, al zegt Hij eens in het Evangelie : 'O ongelovig geslacht, hoe lang moet Ik nog bij u zijn, hoe lang nog u verdragen?’(Mc. 9, 19).

Toch is Jezus veel geduldiger dan wij mensen. Terwijl de leerlingen het roepen van een vrouw met een zieke dochter maar lastig vinden, verdraagt Jezus haar wel geduldig. En zo bemoedigt Hij haar in haar geloof.Op een gegeven ogenblik trad een Kananeese vrouw afkomstig uit dat gebied naar voren, luid roepend: 'Heb medelijden met mij, Heer, Zoon van David! Mijn dochter is van een duivel bezeten en wordt verschrikkelijk gekweld.' Maar Hij gaf haar in het geheel geen antwoord. Toen wendden zijn leerlingen zich tot Hem met het verzoek: 'Stuur die vrouw toch weg, want ze blijft ons achterna roepen.' Hij antwoordde: 'Ik ben alleen maar tot de verloren schapen van het huis van Israël gezonden.' Maar de vrouw kwam naderbij, wierp zich voor zijn voeten neer en zei: 'Heer, help mij!' Hij gaf haar ten antwoord: 'Het is niet goed het brood dat voor de kinderen bestemd is aan de honden te geven.' 'Wel waar, Heer', sprak zij,' want de honden eten immers toch ook de kruimels die van de tafel van hun meesters vallen.' Daarop zei Jezus haar: 'Vrouw, ge hebt een groot geloof! Uw verlangen wordt ingewilligd.' En van dat ogenblik was haar dochter genezen. (Mt. 15, 22-28)

- 65 -

En voor Jezus moet het ook vaak moeilijk zijn geweest zijn geduld te bewaren tegenover de Schriftgeleerden en farizeeën als ze Hem met strikvragen bestookten. Jezus gaf altijd geduldig antwoord en overtuigde hen van hun ongelijk.Zegt ons daarom: Wat dunkt U, is het geoorloofd belasting te betalen aan de keizer of niet?' Maar Jezus doorzag hun valsheid en zei: 'Waarom probeert gij Mij te vangen, gij huichelaars? Laat Mij de belastingmunt eens zien.' Zij hielden Hem een denarie voor. Hij vroeg hun: 'Van wie is deze beeldenaar en het opschrift?' Zij antwoordden: 'Van de keizer.' Daarop sprak Hij tot hen: 'Geeft dan aan de keizer wat de keizer toekomt, en aan God wat God toekomt.' Toen zij dit hoorden, stonden zij verwonderd; zij lieten Hem met rust en gingen heen. (Mat. 22, 18-22) Thomas, één van Jezus leerlingen, kan het maar niet geloven dat Jezus is verrezen terwijl alle andere leerlingen Hem hebben gezien. Als Thomas er dan wel bij is als Jezus verschijnt verdraagt Hij het dat Thomas pas gelooft als Hij Jezus aan kan raken: 'Kom hier met uw vinger en bezie mijn handen. Steek uw hand uit en leg die in mijn zijde, en wees niet langer ongelovig, maar gelovig.' (Joh. 20, 27)

Toch betekent onrecht verdragen niet dat de waarheid niet meer gezegd mag worden. Jezus zelf zei, toen Hij voor de hogepriester was gebracht: 'Indien Ik iets verkeerds gezegd hebt, verklaar dan wat er verkeerd in was, maar indien het goed was, waarom slaat gij Mij?' (Joh. 18, 23) Eerder zei Jezus ook: 'Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand komt tot de Vader tenzij door Mij. (Joh. 14, 6)

Doet dat aan, als Gods heilige en geliefde uitverkorenen, tedere ontferming, goedheid, deemoed, zachtheid en geduld. Verdraagt elkander en vergeeft elkander, als de een tegen de ander een groef heeft. Zoals de Heer u vergeven heeft, zo moet ook gij vergeven. (Kol. 3, 12-13)

[De liefde:] Alles verdraagt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles duldt zij.(1 Kor. 13, 7)

- 66 -

Bijvoorbeeld – H. Bernadette

Misschien hebben jullie wel eens van Lourdes gehoord. Dat is een plaatsje in Frankrijk waar Maria aan de Heilige Bernadette is verschenen. Heel veel mensen komen ieder jaar naar Lourdes, vooral zieke mensen. Zij vinden daar vaak heel veel troost. Bernadette werd in 1844 geboren in een arm gezin en toen ze veertien jaar was en met haar vriendinnetjes hout aan het zoeken was, zag ze bovenin een grot een hele mooie dame. Toen ze het thuis vertelde werd haar moeder boos: ‘Je hebt het zeker gedroomd’ zei ze. De mensen in het dorp hoorden er van en ze gingen rare dingen over Bernadette zeggen. Maar Bernadette liet zich niet van de wijs brengen. Steeds ging ze terug naar de grot om de mooie dame te zien. Ze moest ook bij de burgemeester en bij de pastoor komen. En steeds vertelde ze rustig wat ze gezien had. Maar niemand wilde haar echt geloven. Totdat ze op een dag de naam van de mooie dame heeft gevraagd en de pastoor haar wel moest geloven. En hij heeft toen een kapelletje laten bouwen voor Maria, want je had vast al gedacht dat dat de naam van die mooie dame was! Bernadette was moe van al die vragen en al die aandacht en is zuster geworden in het klooster in Nevers. De mensen lieten haar daar met rust, maar de zusters die er woonden waren heel vaak niet aardig voor haar. Toch bleef Bernadette liefdevol en ze zorgde zo goed ze kon voor de zieke zusters. Tot ze zelf heel ziek werd en naar de hemel is gaan – ze was toen pas 35 jaar oud.

Om samen te bidden

Dank U God dat U altijd voor de mensen zorgt en naar ze luistert. Ook al zijn we soms een beetje dom en maken we steeds weer dezelfde fouten. Helpt U mij ook mijn geduld te bewaren? Amen.

- 67 -

- 68 -

- 69 -

6 Aangedane beledigingen graag vergeven

Wordt jij ook zo boos als iemand je pest? Of als iemand zomaar iets over je zegt wat niet waar is? Of as ze gewoon maar om je lachen zoals op het plaatje? Het is heel moeilijk om dan iemand te vergeven, want het doet erg pijn van binnen als mensen dat doen. En toch vraagt Jezus nog meer van ons: we moeten het ook nog graag vergeven! Misschien is dit dus wel een van de moeilijkste werken van barmhartigheid! Toch vraagt Jezus het niet zomaar.

Soms zeggen mensen: Het is vergeven en vergeten. Daar bedoelen ze mee dat je iemand niet alleen vergeeft, maar dat je ook probeert te vergeten wat die ander heeft gedaan. Je gaat samen weer opnieuw beginnen, zonder steeds te denken aan wat er is gebeurd. Dat bedoelt Jezus ook met ‘graag vergeven’. Natuurlijk kun je niet tegen je hoofd zeggen dat je iets moet vergeten. Maar je kunt wel tegen je hart zeggen dat je van de ander houdt, en dat je hem dus uit liefde wil vergeven.

Vergeven kan alleen maar met je hart vol liefde, vergeven kun je dus alleen maar graag doen. Als je alleen maar zegt: ik vergeef je, maar je voelt het niet van binnen, dan is het niet echt vergeven. Dan blijf je diep van binnen toch boos of verdrietig en misschien wil je wel iets bedenken om die ander terug te pakken. Dan voel je je misschien wel even sterk als dat gelukt is, maar daarna voel je ook dat het misschien niet de beste keuze was. Want zo gaat het dan steeds maar door en blijf je allebei maar schelden en niemand wordt er beter van.

Soms gebeuren er hele erge dingen die je niet zomaar kan vergeven: daar is dan veel tijd voor nodig – het gaat dan maar stapje voor stapje. Dan heb je de hulp van Jezus echt nodig. In de Bijbel kun je lezen dat Hij de mensen steeds opnieuw vergeeft. Terwijl Hij zelf helemaal niks verkeerd deed. Je kan Jezus dus altijd vragen of Hij je wil helpen.

- 70 -

Wat kan je zelf doen?

- Als je het moeilijk vindt om iemand te vergeven, bid dan en vraag Jezus of Hij je wil helpen je hart te openen voor degene die je pijn heeft gedaan. Denk ook even goed na: Was het echt zo erg wat die ander tegen je deed of zei? Of was het misschien toch niet zo kwaad bedoeld?- Doe je best om altijd voorzichtig te zijn. Iedereen is anders: iedereen doet andere dingen. Probeer niemand te kwetsen maar altijd vol liefde met een ander te praten.- Misschien doe je ook wel eens iemand pijn – door iets onaardigs te doen of te zeggen. Vraag dan om vergeving en zeg gewoon sorry. Het lijkt soms moeilijk, maar meestal valt het mee. Want die ander kan je dan veel makkelijker vergeven dan als je geen sorry zegt en jullie kunnen weer als vrienden verder!- Misschien heb je al eens het Sacrament van Vergeving ontvangen. Je kan dan naar een priester toegaan en je vertelt wat niet goed ging. De priester kan dan namens God je zonden vergeven. Daarna voel je je weer vrij en opgelucht. En dan lukt het je ook weer makkelijker om anderen te vergeven.

Gods Woord in Bijbel

Dat Jezus vergeven heel belangrijk vindt heeft Hij niet alleen vaak gezegd, maar Hij heeft het vooral ook laten zien. Doordat Hij aan het kruis is gestorven en zo al onze zonden heeft gedragen en vergeven. Daardoor is de hemel nu weer open voor ons mensen! Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat hij zijn leven geeft voor zijn vrienden. (Joh. 15, 13)

Jezus roept ook steeds op om te vergeven:Toen kwam Petrus naar Hem toe en sprak: 'Heer, als mijn broeder tegen mij misdoet, hoe dikwijls moet ik hem dan vergeven? Tot zevenmaal toe?' Jezus antwoordde hem: 'Neen, zeg Ik u, niet tot zeven maal toe, maar tot zeventigmaal zevenmaal. (Mt. 18, 21-22)En Hij zegt:Als uw broeder gezondigd heeft, geef hem een berisping; toont hij dan spijt, vergeef het hem. Al misdoet hij zevenmaal per dag tegen u, maar zevenmaal ook wendt hij zich tot u met de woorden: Het spijt me, dan moet ge hem vergeven.' (Lc. 17, 3-4)

- 71 -

En Paulus schrijft aan de Efeziërs:Wrok, gramschap, toorn, geschreeuw en gevloek, kortom alle boosaardigheid moet bij u verdwijnen. Weest goed voor elkaar en hartelijk. Vergeeft elkaar zoals God u vergeven heeft in Christus. (Ef. 4, 31-32)

En als Jezus ons het Onze Vader leert, leert Hij ons ook iedere dag te bidden om vergeving: En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven hebben aan onze schuldenaren. (Mt. 6, 12)

En Hij zegt: Hebt ge iets tegen iemand, terwijl ge staat te bidden, vergeeft het dan, opdat ook uw Vader in de hemel u uw tekortkomingen moge vergeven.' (Mc. 11, 25)

Jezus heeft ook gebeden voor zijn vijanden. Aan het kruis bidt Hij: 'Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen.' (Lc. 23, 34)

Ook Stefanus, een van de eerste christenen, heeft gevraagd om vergiffenis voor zijn vijanden toen ze hem stenigden: Toen viel hij op zijn knieën en riep met luider stem: 'Heer, reken hun deze zonde niet aan.' Na deze woorden ontsliep hij. (Hand. 7, 60)

Maar bij U vind ik vergeving, daarom zoekt mijn hart naar U.(Ps. 130, 4)

Zalig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden. (Mt. 5, 7)

Bijvoorbeeld – H. Gerardus Majella

De H. Gerardus Majella werd in 1726 geboren in Italië; hij wilde graag in het klooster gaan en is ingetreden bij de redemptoristen. Hij heeft van alles gedaan: hij was portier, kleermaker,kok en koster. Vooral dat laatste deed hij graag: hij zorgde dat het altijd netjes was in de kerk en als hij klaar was kon je hem bij Jezus in het tabernakel vinden om te bidden. Hij stond bekend om zijn gehoorzaamheid. Op de deur van zijn kamer hing een briefje: ‘Hier wordt Gods wil gedaan’. Gerardus stond er ook om bekend dat hij de mensen die hem beledigden graag vergaf. Als iemand ons beledigt zeggen we vaak: He, wacht eens even, dat is echt niet waar! Gerardus deed dat niet. Op een keer

- 72 -

had een vrouw een heel lelijke brief over Gerardus geschreven en naar zijn overste, de abt van het klooster, gestuurd. De abt las de brief aan Gerardus voor en wachtte op wat hij zeggen zou. Maar Gerardus zei niks. Wat moest de abt nu doen? Had Gerardus al die lelijke dingen dan toch gedaan die in de brief stonden? Hij strafte Gerardus en hij mocht daarom niet meer de H. Communie ontvangen. Dat vond Gerardus heel erg. Na een paar maanden bleek dat er niks waar was van de brief en dat Gerardus niks verkeerd had gedaan. De abt schrok en liet Gerardus bij zich komen. “Waarom heb je niks gezegd?” zei hij. Toen antwoordde Gerardus: “U heeft mij niet gevraagd of het waar was, want dan had ik geantwoord van ‘nee’. Ik heb nu alleen gedaan wat u mij gezegd heeft.”

Om samen te bidden

Dank U God dat U ons altijd vergeeft. Help me om anderen ook te vergeven, ook al is dat soms heel moeilijk. Amen.

- 73 -

- 74 -

- 75 -

7 Bidden voor levenden en doden

Steek jij wel eens een kaarsje aan? Misschien heb je wel eens iemand een kaarsje zien aansteken voor een overledene. Zeker als een bekende is overleden is dat vaak verdrietig. Een kaarsje laat dan zien dat diegene niet meer op aarde is, maar nog wel in ons hart – kijk maar op het plaatje. Vaak zijn we dan dankbaar voor wat diegene voor ons heeft gedaan. Dat is goed maar God vraagt ook nog iets anders.

We worden ook gevraagd om te bidden voor de overledenen. Als we dood gaan, gaan we allemaal op weg naar de hemel, naar God zelf. Maar God is zo vol liefde dat Hij ieder mens vrij wil laten om helemaal voor Hem te kiezen. En daarom is het zo belangrijk dat we bidden. Want zo kunnen we iemand die overleden is, helpen op zijn reis naar de Liefde, op zijn reis naar God.

Maar we moeten natuurlijk niet vergeten juist ook voor alle mensen die nog leven te bidden. Sommige zusters en broeders die in een klooster leven doen dat heel speciaal. Dat heet altijddurende aanbidding. Dat betekent dat er altijd een broeder of zuster bij Jezus in de kapel is om te bidden. Ze bidden dan voor alle mensen in de wereld: voor allen die honger hebben of verdrietig zijn of die in de gevangenis zitten.

Soms gaan mensen bidden als ze echt geen andere oplossing meer weten. Maar eigenlijk is dat de verkeerde volgorde: je moet eerst bidden en dan alle andere dingen doen. Je kunt dus eigenlijk zeggen dat de werken van barmhartigheid worden gedragen door het gebed. Het lijkt er soms op dat we het zo druk hebben met andere dingen, dat we geen tijd meer hebben om te bidden. Maar eigenlijk hebben we dan het belangrijkste vergeten!

En hoe kun je dan bidden? Jezus zelf heeft ons het Onze Vader geleerd, dat kun je dus altijd bidden. En je mag altijd alles tegen Jezus vertellen, je mag Hem bedanken voor wat je hebt gekregen, je mag ook om vergeving vragen voor de dingen die je verkeerd hebt gedaan. Je mag ook om iets vragen. Maar God is geen dienstmeisje die altijd precies doet wat je vraagt. Maar als je met geloof en liefde bidt, dan zul je merken dat het gebed echt helpt. Soms krijg je niet waar je om hebt gevraagd, maar je krijgt wel wat je nodig hebt en wat je zelf nog niet had bedacht!

- 76 -


- Bid eens voor de overledenen. Misschien is je opa of oma of iemand anders die je kent al overleden. De Kerk gedenkt op Allerzielen (2 november) alle overledenen. Op die dag gaan mensen vaak ook naar het kerkhof om een bloem te leggen op de graven en om voor de overledenen te bidden.- Bijna iedereen heeft het druk – druk met werken, naar school gaan, spelen, huiswerk maken, eten en ga zo maar door. Zorg dat er iedere dag ook momentjes zijn waarop je even bidt. Bijvoorbeeld bij het eten. En bij het opstaan en het slapen gaan. Als je het steeds op hetzelfde moment doet, dan vergeet je het ook niet. En alle dingen die je doet gaan dan een stuk beter!- Ga eens op bezoek in een (contemplatief) klooster. Het is mooi om te zien en te voelen hoe de broeders of zusters die er wonen hun hele leven aan God hebben gegeven. Zij bidden voor elkaar maar vooral voor alle mensen. Je kan vaak ook vragen of ze ergens speciaal voor willen bidden. Misschien ken je iemand die een kindje verwacht, of iemand die het heel moeilijk heeft. Daar kunnen ze dan speciaal voor bidden.


Jezus heeft zelf veel gebeden – meer dan eens staat in het Evangelie dat Hij zich terugtrok om in de stilte met de Vader te praten: Toen Hij het volk had weggezonden, ging Hij de berg op om in afzondering te bidden. De avond viel en Hij was daar alleen. (Mt. 14, 23)

Ook heeft Jezus gebeden voor zijn leerlingen en voor heel de Kerk. Hoofdstuk 17 van het Johannesevangelie is het gebed van Jezus dat Hij uitspreekt vlak na het laatste avondmaal. Ik bid voor hen. Niet voor de wereld bid Ik, maar voor hen die Gij Mij gegeven hebt, omdat zij U toebehoren (Joh. 17, 9)

Indrukwekkend blijft ook het gebed van Jezus in de hof van olijven vlak voor Zijn lijden en sterven.Ter plaatse aangekomen sprak Hij tot hen: 'Bidt, dat gij niet op de bekoring ingaat.' Hij verwijderde zich van hen, ging ongeveer een steenworp verder, wierp zich op de knieën en bad: 'Vader, als Gij wilt, laat dan deze beker Mij voorbijgaan. Maar toch: niet mijn wil, maar uw wil geschiede.' (Lc. 22, 40-42)

- 77 -

Hieruit blijkt niet alleen dat Jezus echt mens was en dus ook echt diepe angst kon voelen, maar het laat ons ook eigenlijk zien hoe we zelf moeten bidden: Je mag iets vragen van God, maar je mag ook weten dat Hij het beste met je voor heeft en dat Hij soms beter weet wat nodig is dan jezelf.

En als je goed leest vind je meer goeie ‘tips’ om te bidden. Bijvoorbeeld dat ons gebed niet moet verslappen: Weest dus te allen tijde waakzaam en bidt, dat ge in staat moogt zijn te ontkomen aan al die dingen die zich gaan voltrekken, en stand moogt houden voor het aangericht van de Mensenzoon.' (Lc. 21, 36)Jezus belooft ook dat ons gebed zal worden verhoord:Eveneens zeg ik u: wanneer twee van u eensgezind op aarde iets vragen - het moge zijn wat het wil - zullen zij het verkrijgen van mijn Vader die in de hemel is. Want waar er twee of drie verenigd zijn in mijn Naam, daar ben Ik in hun midden.' (Mt. 18, 19-20)

Vraagt en u zal gegeven worden; zoekt en ge zult vinden; klopt en er zal worden opengedaan. Want al wie vraagt, verkrijgt; wie zoekt, vindt en voor wie klopt, doet men open. Of is er wel iemand onder u die zijn zoon een steen zal geven als hij om brood vraagt? Of een slang wanneer hij vraagt om een vis? Als gij dus, ofschoon gij slecht zijt, goede gaven weet te geven aan uw kinderen, hoeveel te meer zal dan uw Vader die in de hemel is, het goede geven aan wie Hem daarom vragen. (Mt. 7, 7-11)

Bij je gebed is ook je innerlijke houding belangrijk. Jezus vertelt dat heel mooi in de parabel van de tollenaar en de farizeeër. (Lc. 18, 9-14) Beiden gaan naar de tempel om te bidden, maar eigenlijk bidt alleen de tollenaar. Want Hij erkent dat hij God nodig heeft. Jezus zegt dan ook:Wanneer gij bidt, gedraagt u dan niet als de schijnheiligen, die graag in de synagogen en op de hoeken van de straten staan te bidden om op te vallen bij de mensen; voorwaar Ik zeg u: Zij hebben hun loon al ontvangen! Maar als gij bidt, ga dan in uw binnenkamer, sluit de deur achter u en bidt tot uw Vader die in het verborgene is en uw Vader die in het verborgene ziet, zal het u vergelden. Als gij bidt, gebruik dan geen omhaal van woorden, zoals de heidenen, want deze menen dat zij door hun veelheid van woorden verhoring zullen vinden. Volgt hun voorbeeld dus niet na, want voordat gij Hem vraagt, weet uw Vader wat gij nodig hebt. Gij moet daarom zo bidden:

- 78 -

Onze Vader die in de hemel zijt, Uw Naam worde geheiligd;Uw Rijk kome, Uw wil geschiede Op aarde zoals in de hemel.

Geef ons heden ons dagelijks brood.’ En vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven hebben aan onze schuldenaren.

En leid ons niet in bekoring, maar behoed ons voor het kwaad. (Mt. 6, 5-13)

Bijvoorbeeld – H. Domenico Savio

De heilige Domenico Savio was nog een kleine jongen toen hij bij de Heilige Don Bosco naar school ging. (Over Don Bosco kon je al eerder lezen in dit boekje). We weten niet zo heel veel over zijn leven. Hij was nog maar veertien jaar oud toen hij dood ging omdat hij geen goede gezondheid had. Don Bosco vond Domenico een goede leerling die veel van Jezus hield. Op een dag was Don Bosco Domenico kwijt en het was al bijna tijd om naar bed te gaan. Hij zocht hem overal en hij vond hem uiteindelijk in de kerk. “Ik heb je al die tijd gezocht” zei Don Bosco. Maar Domenico zei: “Hoe laat is het dan? Ik ben vanochtend na de Mis nog even in de kerk blijven zitten, ik heb helemaal niet gemerkt dat het al zo laat is!” Van Domenico weten we dus dat hij graag bad, ook al was hij nog jong. Een andere keer zei Domenico: “Don Bosco u moet meekomen.” Hij bracht Don Bosco naar een huisje ergens in de stad waarvan hij zelf ook niet wist wie er woonden. Maar van binnen had hij gevoeld dat hij er naartoe moest. Don Bosco klopte op de deur. Een oud vrouwtje deed de deur open. “Bent u priester? O gelukkig, want mijn zoon gaat bijna dood en hij wil zo graag nog een priester zien.” Zo had Domenico ervoor gezorgd dat die meneer goed naar de hemel kon gaan.

Om samen te bidden

Dank U God dat U altijd naar ons luistert als wij bidden. En wat fijn dat U ons altijd helpt. Soms voelen we dat misschien niet zo – help ons dan op U te vertrouwen. Amen.

- 79 -

Woord van dank

Tot slot zou ik graag Carolijn van Voorst en het hele Samuel Team willen bedanken: zij hebben ervoor gezorgd dat (het idee voor) er kwam, het kritisch doorgelezen, nagekeken en gezorgd voor de puntjes op de i. Een bijzonder woord van dank ook aan pastoor M.Otto die het hele boekje heeft nagekeken en voorzien van opbouwend commentaar, vooral met betrekking tot de bijbelcitaten. Bijzondere dank ook aan Joke Broekman voor haar mooie illustraties

Marieke Goes-Klein, Utrecht 2016

Gebruikte literatuur

De Bijbel (Willibrordvertaling 1978) ISBN 90-6173-007-4Getijdenboek – Gebeden voor elke dag (1990) ISBN 90-70452-45-6101 heiligen voor kinderen – V. Schauber, M. Schindler – Don Bosco Centrale VZWMisericordiae vultus – Bul met de afkondiging van het buitengewoon jubileum van de barmhartigheid- Paus Franciscus Die geistigen Werke der Barmherzigkeit – Anton Ziegenaus – Johannes-Verlag Leutesdorf

- 80 -

is een werkwoord - Samuel Advies · Jezus heeft zelf in de woestijn veertig dagen gevast. Hij weet...

Documents

Transcript of is een werkwoord - Samuel Advies · Jezus heeft zelf in de woestijn veertig dagen gevast. Hij weet...