Infrastructuur in de provincie“Gedurfde keuzes leiden soms tot verrassende oplossingen”

COLT-asfalt:Het eerste asfaltmengsel met minder CO2-uitstoot, een gereduceerde geluidshinder en een langere levensduur

Zorgvuldige planning zorgt voor rust tijdens werkzaamhedenIVOD: een geslaagde opknapbeurt!

jaargang 41 | nummer 1 | juni 2014

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

is een uitgave van vbw asfalt

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl 20

Asfaltblij.nl is een uitgave van VBW Asfalt en verschijnt 4x per jaar in controlled circulation.

Redactieadres:Zilverstraat 69 2718 RP Zoetermeer Postbus 340 2700 AH ZoetermeerT 079 - 3252225 E vbw@bouwendnederland.nlI www.vbwasfalt.org

Realisatie:Zeylmaker & Partners, Deventer0570 - 500900, www.zeyl.nl

COLOFON

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

02 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

03

Niets uit deze uitgave mag wordeN vermeNigvuldigd op welke wijze daN ook zoNder schriftelijke toestemmiNg vaN de uitgever. documeNtatie kaN alleeN schriftelijk wordeN aaNgevraagd bij het secretariaat (zie adres redactie).

12

18

Verschillende werkwijzen bij grensoverschrijdende projectenEuropa investeert fors in infrastructuur

Kwaliteitsborging in Amsterdam“Communicatie staat of valt met het spreken van elkaars taal”

15

“Duurzaamheid en innovatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.”

Innovatie in de infrasector

VO

OR

WO

OR

D

0806

14 16

09Mobiliteit: de motor van de economie

KWS Infra streeft naar dreamstate

Haak om Leeuwarden:

TNO stimuleert innovatie en duurzaamheid

Logistiek in de asfaltsector:

Het grootste infraproject in het noorden van het land

Download de Layar-app

Layar is een extra interactieve laag welke is toegevoegd door middel van de augmented reality-techniek. Houd bij het lezen van deze Asfaltblij.nl uw

smartphone dus bij de hand. Bij ieder Layar-icoon in deze Asfaltblij.nl kunt u de pagina scannen.

1 Download de Layar-app in de Appstore (Apple) of in de Google Play Store (Android).

2 Start de app en houdt de smartphone boven de pagina. tik op ‘scan’ om de content teladen.

3 Na het verschijnen van verschillende mogelijkheden kunt u deze één voor één bekijken. Sommige spelen uit zichzelf af en sommige moeten worden bedient.

Dit magazine is verrijkt met layar

Ervaar virtuele dimensies, ontdek een nieuwe werkelijkheid!

Stroefheid en contracten: Meetmethode stroefheid veranderd

KijK vooR meeR infoRmatie op De achteRzijDe

Ga voor uitgebreide versies van

diverse artikelen naar:

www.asfaltblij.nl

Waarom worden in een net aangelegd stuk asfalt gaten geboord die

ook direct weer worden opgevuld? Menigeen verbaast zich daarover.

De gaten blijven achter na het boren van een cilinder uit het asfalt;

dit wordt een boorkern genoemd. Van een boorkern is direct na het

boren de dikte van de verschillende lagen af te lezen. Daarna gaan

de kernen naar het laboratorium, waar het asfalt in de oorspronke-

lijke grondstoffen uit elkaar wordt gehaald om te controleren of de

samenstelling overeenkomt met het bestek. Dat de samenstellende

delen weer uit elkaar kunnen worden gehaald, is één van de basis-

kenmerken van asfalt. En aangezien de grondstoffen niet veranderen,

kunnen ze ook weer tot nieuw asfalt worden samengevoegd. Volledig

hergebruik dus! Omdat de cilindervormige boorkern het symbool van

asfalt is, kregen de deelnemers aan de Asfaltdag 2013 een schaalmo-

del mee. Dit leidde thuis tot vragen die uitnodigden tot enthousiaste

verhalen over het werk en de mogelijkheden van asfalt.

Asfalt biedt immers vele mogelijkheden op infrastructureel gebied.

Een hoogwaardige weginfrastructuur is van het grootste belang voor

onze economie. Internationaal scoort Nederland hoog op bereikbaar-

heid en dat is voor veel bedrijven een argument om zich in Neder-

land te vestigen. Het beheer van de weginfrastructuur is alleen daar-

om al van groot belang. Daarnaast is ook de sociale en recreatieve

waarde niet te onderschatten. Zo willen fietsers asfalt vanwege het

hoge rijcomfort. In dit nummer worden ook andere invalshoeken als

uitvoering en toepassingen belicht. Er wordt aandacht besteed aan

vernieuwingen en veranderingen, bijvoorbeeld in de taken van partij-

en. Zo verschuift de informatie aan burgers over de uitvoering steeds

meer van de opdrachtgever naar de opdrachtnemer. Tot slot blijven

de veiligheid van de weggebruiker en de kwaliteit van de wegen nog

altijd actuele thema’s.

De asfaltbranche is boeiend, zo blijkt uit de vele ontwikkelingen

die spelen. En wat ons betreft zijn dat ontwikkelingen om blij van te

worden!

De redactie

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

04 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

05

Haar huidige beleidsterrein genoot al vroeg de interesse van De Bondt. Na een studie Civiele Techniek aan de TU Delft was zij onder meer ac-tief als beleidsmedewerker verkeer en water in de Tweede Kamerfractie van de VVD, om na uiteen-lopende functies 5 jaar later uit te groeien tot wethouder verkeer bij de gemeente Utrecht. In haar huidige rol als gedeputeerde bij de provin-cie Zuid-Holland, is zij inmiddels verantwoorde-lijk voor 550 kilometer provinciale weg die meer dan 700 hectare grond beslaat. Als spil tussen gemeenten en overheid moet de provincie sa-menwerken bij het beheer van haar wegen, legt De Bondt uit. “Maar natuurlijk spelen er bij ieder project nog meer partijen een rol. Zo hebben we ook te maken met omwonenden en bedrijven in de omgeving van een werk. Belangrijk is dat bij aanvang van een project heel duidelijk is waar verantwoordelijkheden liggen. Dit biedt namelijk een makkelijk vertrekpunt om met elkaar in ge-sprek te gaan. Zo is er in de provincie een project waar wij als provincie een kade willen vervangen, maar de gemeente de weg langs de kade wil herinrichten. Omdat een nieuwe kade van cruci-aal belang is, werd na overleg besloten dat de gemeente haar werkzaamheden enkele jaren uitstelt. Uiteindelijk maakt het inwoners en be-drijven in de provincie immers niet uit welke overheid verantwoordelijk is voor werkzaamhe-den, zolang het maar gepaard gaat met zo min mogelijk overlast en zo laag mogelijke kosten.”

DuuRzaamheiDNaast het voldoen aan eisen vanuit de maat-schappij, heeft de provincie ook diverse taken en verantwoordelijkheden op het gebied van zaken als duurzaamheid en gezondheid, voegt de ge-deputeerde toe. “Ondanks dat het op financieel gebied niet de beste tijden zijn, trekken we be-wust geld uit om infrastructuur duurzamer te maken. Want een investering kan zichzelf op de lange termijn terugverdienen. Denk hierbij bij-voorbeeld aan de keuze voor een bepaald type lichtmasten of geluidsschermen die van zonne-energie worden voorzien. Zo zijn we momenteel bezig met een pilot voor een fietspad in het Westland, waar de restwarmte van kassen ge-bruikt kan worden om het fietspad te verwar-men. Hierdoor gaat het asfalt niet alleen langer

mee, maar hoeft er in de winter ook niet meer gestrooid te worden. Door dergelijke slimme combinaties wordt een duurzamer systeem ge-creëerd. Deze investering verdient zichzelf terug. Het maatschappelijk rendement is dus erg hoog. Daarom hebben we eenmalig ongeveer 20 mil-joen euro gereserveerd om te investeren in dit soort duurzaamheidsmaatregelen.”

investeRingenTegelijkertijd doet de provincie verschillende in-vesteringen om geluidshinder door verkeer te-gen te gaan, vervolgt De Bondt. “Op dit moment zijn we nog bezig met de uitvoering van het eer-ste Actieplan Geluid uit de vorige collegeperiode, maar we hebben het nieuwe actieplan alweer vastgesteld. Hierin wordt, bovenop de normale budgetten voor de aanleg van wegen, nog eens 10 miljoen extra geïnvesteerd in extra maatre-gelen om wegen stiller te krijgen. Bij een aantal wegen die nu net aan de voorgeschreven ge-luidsnormen voldoen maar waar in de toekomst een verkeerstoename wordt verwacht, kan de extra investering in geluidsschermen verstandig zijn. Dit is een duidelijke verschuiving in ons denken van de afgelopen jaren. We blikken niet langer een specifieke hoeveelheid jaren vooruit, maar analyseren de rol van een weg in ons we-gennet en nemen daarbij ook zaken als een toe- of afname van mobiliteit binnen de regio in ogenschouw.”

omsLagEn die verrassende keuzes worden niet alleen ge-maakt op het gebied van geluid, maar komen tot uiting in alle verkeersprojecten binnen de provin-cie. “Infrastructuur ligt er decennia lang. Als overheid heb je de verantwoordelijkheid om bin-nen het beschikbare budget de juiste infrastruc-turele beslissingen te nemen. Dat kan soms be-tekenen dat je een maatregel neemt die landschappelijk beter is. Laten we als voorbeeld de RijnlandRoute nemen, de nieuwe provinciale wegverbinding tussen Katwijk en de A4 bij Lei-den. Vanuit het inpassingsvraagstuk hebben we uiteindelijk besloten een boortunnel van bijna 2,6 kilometer aan te leggen. Wanneer je niet vooringenomen bent over de kosten van een der-gelijk innovatief plan maar durft te kijken naar

de mogelijkheden, kom je soms tot de verras-sende conclusie dat een dergelijke tunnel hele-maal niet zoveel extra geld hoeft te kosten. En in de wetenschap dat een dergelijke weg daar nog vele decennia zal liggen, moeten met het be-schikbare budget dergelijke beslissingen geno-men worden. Gedurfde keuzes leiden soms tot verrassende oplossingen. Maar dan moet ook de component beheer en onderhoud worden mee-genomen in de investeringsbeslissing. Je moet openstaan voor een ongebruikelijke manier van werken. De provincie heeft veel DBM-contracten waar de maintenance bij de aannemer ligt. Bij alle betrokken partijen is dus een omslag in den-ken vereist.”

pRojectenDe eerder genoemde RijnlandRoute is het groot-ste project dat op stapel staat in de provincie, zegt De Bondt. “Dit project kost zo’n 830 miljoen euro exclusief BTW. Naast de aanleg van de reeds genoemde boortunnel van 2,6 kilometer wordt ook de A4 nog een stuk verbreed. Het pro-ject bevat 2 stukken rijksweg, een nieuw tracé van de provincie en een verbreding van een be-staand tracé. Afgezien van dit project zijn er nog een aantal projecten in voorbereiding. We zijn bezig met de Duinpolderweg, een nieuwe verbin-ding in de Bollenstreek. Daarnaast zijn we op dit moment aan het overwegen hoe de nieuwe infra-structuur van de N207 tussen Gouda en Alphen eruit moet zien. Deze 3 projecten zijn op dit mo-ment de grootste investeringsbeslissingen die spelen in de provincie. Naast de eventuele aan-leg van nieuwe infrastructuur spelen er natuur-lijk nog wel een aantal kleinere projecten waar de bestaande infrastructuur zal worden opgewaar-deerd.”Infrastructuur in

de provincie

Provinciale wegen vervullen een belangrijke scharnierfunctie in het vaderlandse wegennet. Als schakel tussen het gemeentelijke wegenstelsel en het rijkswegennet, vormen zij de infrastructurele spil tussen rijksoverheid en gemeen-ten. Een provincie die hierbij op landelijk niveau een sleutelrol vertolkt is Zuid-Holland, waar gedeputeerde Ingrid de Bondt mobiliteit in haar portefeuille heeft.

INGRID DE BONDT,GEDEPUTEERDE PROVINCIE ZUID-HOLLAND

MEEr InfOrMaTIE >>

Op ons online platform is de uitgebreide versie van dit artikel te vinden, waar Ingrid de Bondt onder meer uitlegt welke kwaliteitseisen aan aannemers gesteld worden en hoe zij de toekomst op het gebied van mobiliteit ziet. Lees snel verder op Asfaltblij.nl

“Gedurfde keuzes leiden soms tot

verrassende oplossingen”

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

06 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

07

Omgevingsmanagement steeds belangrijker

Project ontvangt positieve reacties uit Maastricht

Om de gevolgen van de werkzaamheden voor het verkeer in en rondom Maastricht zoveel mogelijk te minimaliseren, werd er in de aan-loopfase van het project een ingenieus ver-keersmanagementplan ontwikkeld. Een be-langrijke spil in dit plan was een innovatieve gestapelde tunnel waardoor het ruimtebe-slag voor de bouw minimaal kon zijn. En hoe smaller de tunnel, des te meer ruimte voor tijdelijke maatregelen en uiteindelijk om te bouwen, verduidelijkt de omgevingsmana-ger. “De weg zoals die voorheen door Maas-tricht liep, hebben wij in zijn geheel naar het westen opgeschoven. Hierdoor hebben we het bestaande tracé van die weg vrijgespeeld

om de tunnel te gaan bouwen. Dit kernprinci-pe hebben we samen met de daarbij horende bouwmethode reeds in 2008 bedacht. Met berekeningen konden we destijds aantonen dat we met dit plan, in combinatie met de aanpassing van een aantal kruisingen in Maastricht, de doorstroming minimaal op hetzelfde niveau konden handhaven als voor de werkzaamheden. Al voordat wij met de werkzaamheden begonnen, stond er name-lijk een gedoseerde file aan zowel de noord-

spreekt. Daarom hebben wij in het kader van social return een contract met diverse partijen afgesloten zoals UWV en de gemeente Maas-tricht. Op deze wijze proberen wij zoveel moge-lijk mensen uit de omgeving te betrekken bij het project. Als kers op de taart worden voor het om-gevingsmanagement drie A2-stewards ingezet die continu prominent aanwezig zijn op het pro-ject om allerlei vragen van buurtbewoners te be-antwoorden. Zo’n grote bouwplaats brengt im-mers het nodige aan dynamiek met zich mee. De stewards worden door onze uitvoeringsstaf voortdurend op de hoogte gehouden van ontwik-kelingen en nemen ook deel aan uitvoering over-leggen. Zij weten dus precies wat er speelt en kunnen dit in begrijpelijke taal en het juiste dia-lect uitleggen aan belangstellenden.”

DRaagvLaKDeze zorgvuldige communicatie naar belang-stellenden en omwonenden is van cruciaal be-lang geweest om de benodigde goodwill te kwe-ken, zo blijkt uit de toename van het aantal positieve reacties. Koreman: “Een mooi voor-beeld zijn de werkzaamheden rondom de be-

langrijkste kruisende wegen van de A2 midden in de stad. In het kader van verkeersmanage-ment hebben wij daar een koude kruising van gemaakt, wat in feite niets anders wil zeggen dan dat er geen afslaand verkeer van en naar de A2 meer mogelijk was via die aansluiting. Hoe-wel hier in het voortraject vanuit de buurten al de nodige ophef over was, werd dit in een later stadium nog erger toen wij pakweg anderhalf jaar geleden met de boodschap kwamen dat die weg ook nog 10 weken afgesloten moest worden in verband met de aanbreng van een tijdelijke brug. Als we dit in het voortraject hadden ge-daan, waren we hier gegarandeerd op afgescho-ten. Maar na meerdere jaren was er inmiddels dusdanig veel goodwill gekweekt bij de omge-ving, dat dit eigenlijk zonder problemen is verlo-pen. Sterker nog, toen de brug weer werd open-gesteld, trakteerde de aldaar gevestigde Albert Heijn zowel buurtbewoners als werknemers op een uitgebreid ontbijt. Dit hebben we met zijn allen op de tijdelijke brug genuttigd. Soms zijn er echter zaken die meer uitleg behoeven. Zo heb-ben we in het voortraject veel kabels en leidingen moeten verleggen in wijken die op behoorlijke

afstand liggen van de gestapelde tunnel. Het was een flinke opgave om dit uit te leggen aan buurtbewoners, die werden geconfronteerd met het verdwijnen van parkeerplaatsen en slechtere bereikbaarheid van woningen, want voor een leek lijken dit soort werkzaamheden in eerste in-stantie niet logisch. Het is bovendien zaak om niet alleen helder te communiceren, maar ook zoveel mogelijk rekening te houden met de spe-cifieke wensen van mensen. Zo hebben we werk-zaamheden bij een school afgestemd op de schoolexamens, zodat de leerlingen er tijdens het maken van examens geen hinder van onder-vonden. Dat dit ons weer de nodige waardering van ouders heeft opgeleverd, bleek toen onze werknemers spontaan werden getrakteerd op allerlei lekkernijen. Door dit soort positieve feed-back merken wij dat het werk door de opgebouw-de goodwill inmiddels bijzonder veel draagvlak geniet in de omgeving.”

MEEr WETEn?

Op Asfaltblij.nl vertelt Conny Koreman in de uitgebreide versie van dit interview over mogelijke ob-stakels bij een vloeiend samenspel tussen opdrachtgever en opdracht-nemer. Ook analyseert zij de veran-derende eisen op het gebied van omgevingsmanagement en blikt zij vooruit op toekomstige werkzaam-heden.

MEEr InfOrMaTIE >>

CONNy KOREMAN, AVENUE 2

De A2 door Maastricht is een belangrijke internationale route voor doorgaand verkeer van en naar België, Duitsland en Frankrijk. Omdat dit gedeelte van de A2 door de stad echter voor de nodige verkeerspro-blemen en een grote barrièrewerking zorgde, werd door het Projectbu-reau A2 Maastricht (Rijkswaterstaat, Gemeente Maastricht, Gemeente Meerssen en Provincie Limburg) een integraal gebiedsontwikkelings-plan aanbesteed om Maastricht weer tot één geheel te smeden. Omgevingsmanager Conny Koreman van opdrachtnemer Avenue 2 (een samenwerking van Ballast Nedam en Strukton) vertelt over de zorgvuldige communicatie richting stadsbewoners die hinder onder-vinden van de activiteiten.

als zuidkant van Maastricht om een gelijk-matige doorstroming van het verkeer door de stad te bewerkstelligen. Wanneer je ech-ter in 2008 voorspellingen doet over werk-zaamheden die pas in 2011 uitgevoerd wor-den, is het altijd maar de vraag hoe reëel de verwachtingen jaren later blijken te zijn. Onze opdrachtgever is dan ook bijzonder te-vreden dat de verwachtingen in de praktijk uitgekomen zijn en ontvangt veel positieve reacties met betrekking tot de doorstroming over het gehele tracé. Belangrijke punten uit het verkeersmanagementplan waren door-stroming en veiligheid op zowel hoofdwe-gennet als onderliggend wegennet. Handha-ving van alle rijstroken bij kruising van deze wegen tijdens de bouw was daarbij een van de zwaarste opgaven. Zeker bij de realisatie kost dit natuurlijk de nodige moeite en gaat in veel gevallen gepaard met nachtwerk. Het is dan ook ontzettend belangrijk dat je in dergelijke situaties kunt bouwen op een kun-dige technische staf.”

communicatieBelangrijker nog dan de bouwmethode is de communicatie van dergelijke werkzaamhe-den naar omwonenden, stipt zij aan. “Het project beslaat 13 wijken in Maastricht waarin zo’n 55.000 mensen wonen. Een werk van een dergelijke omvang vereist zorgvuldige communicatie. Wij hebben vooraf dan ook een passende communica-tiestrategie ontwikkeld die zich richt op ver-schillende mediakanalen. Zo hebben we bij-voorbeeld zendtijd ingekocht bij de lokale

televisiezender L1, waar iedere zondag onder de naam A2 Actueel alle aspecten van het werk tij-dens 5 minuten uitzendtijd worden getoond. Alle betrokken partijen komen hier aan het woord, waaronder werknemers, vertegenwoordigers van de opdrachtgever en mensen uit de buurt. Daarnaast hebben wij regelmatig pagina’s in de lokale krant De Ster, waar toevallig onlangs nog een speciale editie van verscheen waarin maar liefst 12 pagina’s aan het project werden gewijd. Er kan echter via nog zoveel verschillende media gecommuniceerd worden, de belangrijkste voor-waarde blijft dat je de taal van de omgeving

“een werk van een dergelijke omvang vereist zorgvuldige

communicatie”

“De kwaliteit van ons oppervlaktewater

wordt beter.”

Mobiliteit: de motor van de economie

Asfalt steeds vaker toegepast in agrarische sectorTNO stimuleert innovatie en duurzaamheid

Bert van den Bosch is senior medewerker Watertoezicht bij Waterschap Zuiderzeeland en betrokken bij het project Goed Boerenerf, een initiatief om erfafspoeling op veehouderijbedrijven te verminderen. “Een goede kwaliteit van het oppervlaktewater is voor de agrarische sector van groot belang.”

Waterschap Zuiderzeeland houdt onder meer toezicht op de naleving van milieuregels in Flevoland. Het afstromen van verontreinigd hemelwater van het boerenerf naar het opper-vlaktewater geniet de speciale belangstelling van het waterschap en zijn medewerkers. Dat is ook nodig, want de Europese Kaderrichtlijn Wa-ter (KRW) schrijft voor dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in Europa in 2015 op orde moet zijn. Een ambitieuze doelstelling, die in de praktijk betekent dat beide watersyste-men in een goede chemische en ecologische toestand moeten komen. Daar waar de eerst- genoemde toestand vooral kan worden getoetst op zaken als meststoffen en gewasbescher-mingsmiddelen, komt de ecologische toestand met name tot uiting in het waterleven; de plan-ten en dieren die in het oppervlaktewater voor-komen. Volgens Van den Bosch wordt het nog een zware opgave om aan de wettelijke termijn te voldoen. “Gelukkig hebben lidstaten van de Europese Unie de mogelijkheid om twee keer 6 jaar uitstel te krijgen. Maar dan moeten wel aan-toonbare stappen gezet zijn, waaruit blijkt dat de waterkwaliteit in 2027 aan de eisen voldoet.

Dat uitstel zullen we nodig hebben, want Neder-land is een bijzonder waterrijk land en fungeert in feite als afvoerputje van Europa. Daarnaast hebben we in Nederland een intensief grond- gebruik, waardoor de investeringen hoog zijn.”

goeD BoeReneRfAls uitwerking van de KRW is in Nederland het Activiteitenbesluit van kracht, waarin uitgebrei-de milieuregels voor bedrijven, inclusief de agrarische sector, worden beschreven. “Het Acti-viteitenbesluit beschrijft de regels rondom de activiteiten die op een bedrijf plaatsvinden. Een van deze activiteiten is de afspoeling van veront-reinigd regenwater van boerenerven. Het water-schap heeft met het project Goed Boerenerf in 2012 een initiatief ontplooid om de veehouderij, waar de problematiek het meest complex is, voor te lichten over maatregelen om deze lozing waar mogelijk te verminderen en de kwaliteit van het oppervlaktewater te verbeteren. De waterschappen zijn belast met de taak op de na-leving van het Activiteitenbesluit. Dus naast de stimulerende en faciliterende rol, controleert het waterschap of aan de milieuregels wordt vol-

daan. Omdat in het Activiteitenbesluit meer middelvoorschriften dan doelvoorschriften zijn beschreven, willen wij ons in de agrarische sec-tor beperken tot visuele controles op de effectiviteit van de genomen maatregelen. Zo controleren wij of de maatregelen voorkómen dat vervuild water in het oppervlaktewater te-recht kan komen. Deze maatregelen moeten zo robuust zijn dat periodieke analyses over- bodig zijn. Denk daarbij aan de aanleg van een vloeistofdichte verharding, waarbij vervuild regenwater via de riolering wordt opgevangen. En natuurlijk dat het opgevangen water op de juiste wijze wordt verwerkt.”

asfaLtconstRuctiesBedrijven die nieuw worden gebouwd, kunnen beter anticiperen op de wettelijke eisen. Zij kun-nen hier bijvoorbeeld rekening mee houden bij de aanleg van voeropslagen of het koepad, licht Van den Bosch toe. “Maar denk ook aan vloeistofke-rende asfaltconstructies, waardoor vervuild re-genwater niet naar de bodem door kan

sijpelen. Sowieso zien we dat asfalt steeds vaker wordt toegepast, bijvoorbeeld voor het aanleg-gen van complete erfverhardingen en voor op-slagen van voer. Voer, bijvoorbeeld snijmaïs, heeft een zeer lage pH-waarde dat invreet op de meeste producten (zoals betonplaten en klin-kers). Alleen asfalt, de zuurbestendige soort, is bestand tegen de zure perssappen.”

omvangIn Nederland zijn nu circa 19.000 melkveehou-ders. Verwacht wordt dat dit aantal de komende jaren zal afnemen tot 13.000 bedrijven. Dit gaat gepaard met investeringen in nieuwe en aange-paste bedrijven. Het waterschap adviseert om hierbij direct maatregelen te nemen die voldoen aan de toekomstige eisen. Dit betekent bij de inrichting bijvoorbeeld de aanleg van een vloei-stofdichte verharding en voeropslagen die niet alleen bestand zijn tegen de extreem zure pers-sappen, maar deze ook opvangen. Ook een systeem waarbij de perssappen helemaal niet meer hoeven te worden afgevoerd is een moge-lijkheid. Verder kan een rioleringssysteem aangebracht worden, waarbij het schone regen-water direct wordt geloosd, maar vervuild regenwater automatisch wordt afgevoerd naar de opvang. Dit vereist geavanceerde, robuuste regeltechniek waar de menselijke factor geen rol meer speelt. Behalve de veehouderij moeten ook de akkerbouwbedrijven, bloembollenbedrijven en andere sectoren gaan voldoen aan de eisen.

MEEr WETEn?

Verder lezen? In de lange versie van dit artikel op Asfaltblij.nl geeft Bert van den Bosch zijn visie op de haalbaarheid van de door Europa opgeleg-de deadline en bespreekt hij het proces van bewustwording in de agrarische sector.

Niets is zo vervelend als een onverwachte file, maar erger nog zijn ge-vaarlijke situaties op de weg, zegt Teije Gorris. Als consultant bij de af-deling Smart Mobility van TNO houdt hij zich actief bezig met onder-zoek en innovaties om het verkeer op de weg in goede banen te leiden.

Wanneer iemand ’s ochtends in de auto stapt, weet hij vooraf hoelang de reistijd naar zijn werk ongeveer zal zijn. In sommige gevallen ontstaan er echter onverwachte situaties op de weg die de verwachte reistijd aanzienlijk verlengen. En TNO focust zich juist op die onverwachte situaties, aldus Gorris. “Wij onderzoeken hoe het wegontwerp zo gemaakt kan worden dat het beter bestand is tegen incidenten zoals pechgevallen of weerssituaties. Wij willen de algehele betrouwbaarheid vergroten, zodat áls er iets gebeurt, het verkeer zich snel kan herstellen en files beperkt blijven. Daarvoor voeren wij onderzoek uit en ontwikkelen wij diverse innovaties. TNO is opgericht om een brug te slaan tussen wetenschap en praktijk. Dit betekent dat wanneer er een innovatie wordt bedacht, wij proberen deze daadwerkelijk op de markt te krijgen.”

BERT VAN DEN BOSCH, SENIOR MEDEWERKER WATERTOEZICHT WATERSCHAP ZUIDERZEELAND

TEIJE GORRIS, CONSULTANT SMART MOBILITy TNO

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

08 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

09

veRKeeRsnetweRKDe afdeling Smart Mobility richt zich op ‘slimme oplossingen’ om de verkeersstromen in ons land te optimaliseren en te verduurzamen, benadrukt de consultant. “Wij onderzoeken daar-om aan de ene kant hoe je een netwerk kunt ontwerpen dat tegen een stootje kan en daar-naast hoe je stromen reizigers daarover kunt geleiden. We kijken bijvoorbeeld hoe je reizigers beter kunt informeren. Niet alleen als ze in de auto zitten, maar juist ook vóór vertrek. Hier-mee proberen we ze een optimaal advies op maat te geven en tegelijkertijd veiliger rijgedrag te stimuleren. Daarbij zoeken wij uit of mensen verleid kunnen worden om andere routes te nemen of bijvoorbeeld het openbaar vervoer te gebruiken. Onze afdeling houdt zich bezig met het verkeer dat gebruik maakt van al het asfalt dat er in Nederland ligt. Wij willen het verkeer betrouwbaarder maken, congestie tegengaan en daarmee geluidshinder verminderen en verschillende emissies als CO2, NOx en PM10 terugdringen. Wij proberen de reistijd betrouw-baarder te maken en de leefbaarheid en verkeersveiligheid te verhogen.

LEES VErDEr Op paGIna 10 >>

De asfaltindustrie heeft de afgelo-pen jaren veel prioriteit gelegd bij de ontwikkeling van eigen asfalt-mengsels die aan een groot aantal nieuwe criteria moeten voldoen. Aan de levensduur en grondstof-fen- en energiegebruik is geluid toegevoegd. Al deze thema’s uiten zich in het CO2-profiel van een mengsel.

VErVOLG Van paGIna 09 >>

Innovaties spelen daarbij een belangrijke rol. Het aantonen van de meerwaarde van innovaties blijft een uitdaging. Overheden moeten de keuze voor bepaalde producten of technieken immers kunnen rechtvaardigen. Daarom ontwikkelen wij diverse tools en modellen die de meerwaarde van deze innovaties inzichtelijk moeten maken. Met geavanceerde verkeersmodellen kunnen wij bijvoorbeeld modelleren wat de gevolgen van wegwerkzaamheden op een bepaalde locatie voor het verkeer en de omgeving zullen zijn. Tot hoeveel file, geluidshinder en milieuhinder dit zal leiden. Op deze wijze kunnen wij de effecten van ingrijpen in het verkeersnetwerk inzichtelijk ma-ken.”

Kosten-BatenanaLyseHiervoor is het noodzakelijk dat diverse factoren die een rol spelen in het verkeer en infrastructuur worden gekwantificeerd en meetbaar worden gemaakt, voegt Gorris toe. “Voor nieuwe produc-ten en technieken is dit een uitdaging. Maar juist door zaken meetbaar te maken (zowel de directe als indirecte kosten van bijvoorbeeld verkeers-hinder en milieuvoetprint), kun je kosten-baten-analyses uitvoeren en varianten met elkaar ver-gelijken. Een voorbeeld hiervan is de vraag ‘Wat zijn de extra baten van een duurzaam ontwerp ten opzichte van een gewoon ontwerp?’ of ‘Welke variant is gegeven een beperkt budget het meest duurzaam?’. Aanleg of onderhoud van snelwe-gen kunnen een impuls zijn voor de lokale econo-

mie, maar tegelijkertijd kunnen ze ongewenste geluidshinder voor de omgeving opleveren. Af-hankelijk van lokale omstandigheden is het nodig dat opdrachtgevers en opdrachtnemers bepaalde accenten leggen in hun innovaties. Waar snelwegen dicht op de bebouwing liggen, is het bijvoorbeeld extra belangrijk om zaken als emissies en geluidshinder mee te ne-men. Wanneer ergens een weg wordt aangelegd of uitgebreid, is een verbeterde bereikbaarheid een logisch gevolg. Vaak is dit goed voor de economie en het in stand houden van sociale contacten, wat zich vervolgens weer uitdrukt in een verhoging van de welvaart. Uiteindelijk is het mobiliteit die het mogelijk maakt dat wij een economie hebben die draait, dat mensen hun familie kunnen bezoeken. Het is de motor van de economie. Een leuk detail: in Vlaanderen hebben ze een zogenaamd ‘decreet basismobiliteit’. Vlamingen hebben recht op een minimum aanbod openbaar vervoer, waardoor het voor ie-dereen mogelijk is om deel te nemen aan de maatschappij. Dat sociale aspect gaat mijns inziens een steeds belangrijker rol spelen op het gebied van mobiliteit.”

MEEr WETEn?

In de webversie van dit artikel gaat Teije Gorris in op de gedeelde belangen van de overheid en het bedrijfsleven en geeft hij zijn visie op het duurzame beleid dat mogelijk wordt gemaakt door de big data-revolutie. Gaat u hiervoor naar Asfaltblij.nl

COLT-asfalt:Het eerste asfaltmengsel met minder CO2-uitstoot, een gereduceerde geluidshinder en een langere levensduur

sentiële eigenschappen die een zo goed mogelij-ke combinatiescore geven met een ‘netto’ veruit beste eindresultaat.

DEZE EIGENSCHAPPEN ZIJN: • geoptimaliseerde geluidsreductie

over de gehele levensduur

• een verlaagde asfaltproductie-

en verwerkingstemperatuur

• Betere functionele eigenschappen met

een langere technische levensduur

COLT-asfalt is mede ontwikkeld om een bijdrage te kunnen leveren aan de beleidsdoelstellingen van de overheid in het kader van duurzaamheid en CO2-reductie. Bij diverse gemeentelijke en provinciale overheden is COLT-asfalt reeds toe-gepast om aan dit beleid een reële bijdrage te leveren.

eeRste geneRatie Dunne geLuiDsReDuceRenDe topLagen De eerste generatie geluidsreducerende toplagen zijn vooral ontwikkeld voor een zo hoog mogelijk initieel reductieniveau bij aanleg. De voor deze mengsels benodigde mengtemperaturen zijn echter vanwege de noodzakelijke polymeermodi-ficatie vaak aan de hoge kant. Deze polymeermo-dificatie levert een relatief hoog energiegebruik en hoge CO2-emissie op, waarbij dit in een dunne deklaagapplicatie onvoldoende benut kan worden

vanwege de snellere afkoeling. De verwerkbaar-heid van het mengsel is daardoor uiteindelijk slechter. Als gevolg daarvan valt de behaalde technische levensduur in de praktijk vaak tegen.

nieuwe geneRatie geLuiDsReDuceRenDe topLaagDe huidige geluidsreducerende toplaag moet niet alleen een hoog initieel geluidsreductieni-veau hebben, maar moet dit ook vasthouden over een voldoende lange gebruiksperiode. Hier-voor dient de technische levensduur lang genoeg te zijn, waarbij de bouwstoffen zodanig zijn ge-optimaliseerd, dat ze met een normale of zelfs lagere asfalttemperatuur kunnen worden gepro-duceerd en verwerkt. Dit heeft een wegdek tot resultaat dat, als het eenmaal zijn textuureigen-schappen heeft meegekregen, deze ook behoudt door een goede homogene samenstelling en een goed verdichtingsniveau. Deze bij lagere tempe-ratuur verbeterde verwerkbaarheid is een voor-waarde voor dit niveau van kwaliteit en energie-besparing. Hierdoor treedt nu direct bij aanleg en in de toekomstige gebruiksfase een flinke be-sparing op in energie, grondstoffen en kosten.

veRschiLLenDe DeKLaagconcepten getestDe ontwikkeling van het COLT-concept is in feite in 2009 al begonnen na een teleurstellende erva-ring met slechts twee jaar oude polymeer gemo-

Mourik Groot-Ammers heeft ingezien dat al-leen een initiële hoge geluidsreductie voor een deklaag niet zaligmakend is, wanneer de opdrachtgever hier maar kort plezier aan be-leeft. Samen met het Asfalt Kennis Centrum voor de functionele proeven en Honeywell als additievenleverancier werd een mengselcon-cept ontwikkeld dat gebaseerd is op drie es-

dificeerd SMA op enkele kruisingen, die in het verkeer ’s nachts in de herfst moesten worden uitgevoerd. Dit asfalt vertoonde al vrij snel rafe-ling op de locaties met handwerk en langslassen. Deze schadebeelden breidden zich zeer snel uit naar de in eerste instantie goede wegvakken. Na het asfalt vervangen te hebben door eenzelfde SMA-mengsel, maar dan gemodificeerd met een verwerkingsverbeteraar, werd direct een veel beter resultaat behaald, dat nu na vijf jaar nog onveranderd goed acteert en geen rafeling kent. Dit mengsel is vervolgens geoptimaliseerd. Ook de polymeermodificatie is hierbij aangepakt met een additief van Honeywell. Mourik heeft beide modificaties vervolgens in verschillende dek- laagconcepten getest in een binnenstedelijke omgeving. Het geoptimaliseerde COLT-mengsel met additief scoorde telkens erg goed. Het akoestische bureau M+P Raadgevend Ingenieurs heeft alle beschikbare testresultaten nogmaals verzameld en geëvalueerd, waarbij ook het ver-loop in de tijd werd beoordeeld. Het ‘netto’-eind-resultaat ten opzichte van een standaard Dunne Geluidsreducerende Deklaag (DGD) bleek over de gehele gebruiksperiode aanzienlijk beter te zijn voor het SMA 8 COLT-mengsel, enerzijds door het gelijkblijvende reductieniveau en anderzijds door de veel langere levensduur.

De co2-ReDuctie van het coLt-mengseLHet COLT-concept geeft naast de geluidsreductie ook nog een besparing op brandstof en grond-stoffen. Door het speciale additief wordt er een 30 tot 50°C lagere productietemperatuur gerea-liseerd wat al direct bij aanleg een CO2 reductie genereert. In vergelijking met een standaard DGD gaat COLT aanzienlijk langer mee en zal in de beheer- en onderhoudsperiode nogmaals een extra forse CO2-besparing bewerkstelligen. In 2013 is reeds 5.000 ton COLT-asfalt verwerkt wat een besparing van 833 ton CO2 opleverde.

In de webversie van dit artikel is een grafiek van de testresultaten van M+P Raadgevend Ingenieurs opgenomen en wordt uitgelegd waarom het COLT-mengsel zijn permanen-te geluidsredutie vasthoudt. De webversie is te vinden op online platform Asfaltblij.nl

MEEr WETEn?

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

11Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

10

Mobiliteit: de motor van de economie

Layar app downloaden?Volg de instructie op pagina 2

Innovatie in de infrasector“Duurzaamheid en innovatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.”

AGE VERMEER, DIRECTEUR DURA VERMEER

De asfaltbranche zit in een veranderingsproces, zegt Age Vermeer. Duurzame innovaties en klantgericht denken zijn de hoekstenen van het nieuwe beleid dat de directeur van Dura Vermeer Divisie Infra zowel binnen als buiten zijn organisatie wil faciliteren. “Gezamenlijk moeten we de handen ineen slaan.”om te investeren in infrastructuur, zegt Age Vermeer.

In de ruim 34 jaar dat hij bij Dura Vermeer werkt, heeft de divisiedirecteur ontwikkelingen in de as-faltbranche zien komen en gaan. De laatste jaren is er binnen de branche een sterke beweging zichtbaar richting markt- en klantgericht den-ken, stelt hij. “Maar om dit veranderingsproces in onze bedrijfstak mogelijk te maken, zijn er inno-vaties nodig. De CO2-prestatieladder is een rege-ling vanuit de overheid die een extra impuls geeft aan bedrijven om zuinig met energie om te gaan. Maar ook de recessie noopt ons tot nadenken over duurzame oplossingen voor de toekomst. Dat is waar ik me niet alleen binnen Dura Ver-meer mee bezig hou, maar ook bij diverse bran-chegerelateerde werkgroepen en platforms. Op tal van plaatsen wordt binnen de branche name-lijk over innovaties gesproken. Op deze bijeen-komsten komen mensen uit de kenniswereld, de overheid en het bedrijfsleven samen en daarmee vormen dit ideale gelegenheden om nieuwe ver-bindingen aan te gaan en innovaties een kans te geven. Want dat kun je nooit alleen.”

BeReiDheiDDuurzaamheid en innovatie gaan steeds vaker samen en om op dat vlak iets te bereiken, is een ketenbenadering volgens Vermeer noodzakelijk. “Om dingen mogelijk te maken, moet je over je eigen sector heen kunnen kijken. Vervolgens is de overheid nodig om kaders te scheppen. Want in het bedrijfsleven kunnen wij wel ideeën hebben, maar als de overheid ze niet kan toepassen, houdt het snel op. Gelukkig merk ik dat de over-heid steeds vaker bereid is om nieuwe technieken en innovaties toe te passen. Het gaat vaak schoorvoetend en verre van perfect, maar de be-reidheid in de top is absoluut aanwezig. Het is de

organisatie van de overheid waar het proces vaak stokt. Dit merk ik echter niet alleen bij de over-heid, maar ook in het bedrijfsleven. De waan van de dag dwingt bedrijven tot snelheid, efficiëntie en kostenbesparingen. Zowel overheid als bedrij-ven hebben te kampen met strakke deadlines die koste wat kost gehaald moeten worden.”

nieuwe iDeeënDeze drang om te presteren zorgt ervoor dat mensen met nieuwe ideeën hun hoofd steeds minder boven het maaiveld durven uit te steken, constateert de innovator. “Werknemers moeten vooral snel zijn, kostenefficiënt werken. ‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ is de mentaliteit die bij veel bedrijven op de werk-vloer heerst. Innovatie wordt gezien als een stra-tegisch element voor de lange termijn, een neve-lig bedrijfsbeleid voor de verre toekomst. Om deze denkwijze te veranderen, moeten mensen de ruimte krijgen om nieuwe ideeën aan te dra-gen. Om hun visie op de toekomst te etaleren, in plaats van te blijven hangen in de waan van de dag. Want als we alleen maar aan vandaag denken, komen de innovaties van morgen niet op gang. Ik merk het ook binnen ons ei-gen bedrijf. Projecten moeten worden afge-rond, deadlines gehaald. Het is schijnbaar nooit het juiste moment om te innoveren, maar de intrinsieke bereidheid is wel degelijk aanwezig. Terwijl er in 2008 nog 500 mensen naar de Innovatie-estafette kwamen, waren dat er in 2013 ruim 5000. Het thema wordt dus steeds belangrijker, maar het blijft een select gezelschap dat zich er actief mee bezig houdt.”

MEEr WETEn?

Wilt u weten welke oplossingen Age Vermeer aandraagt voor het gebrek aan innovatie in de infrasector? Lees dan de uitgebreide versie van dit artikel op ons online platform Asfaltblij.nl.

Dutch asfaltdesign in MilaanInnovaties op het gebied van asfalt zijn er in vele soorten en maten. Zo zijn er ook de nodige ontwikkelingen gaande op het gebied van asfaltdesign. Want asfalt is meer dan hetgeen waar je altijd overheen rijdt en eigen-lijk nooit naar kijkt, zegt Age Vermeer. “Er ontstaat gaandeweg een veranderen-de vraag vanuit de markt. In het verlengde hiervan werd Dura Vermeer door designer Quintus Kropholler gevraagd om mee te werken aan designasfalt. In nauw overleg met onze asfaltspecialisten zijn vervol-gens diverse soorten asfalt ontwikkeld in ons centrale laboratorium. Dit heeft on-der meer geresulteerd in een Black Gold collectie met 9 verschillende objecten, die in april 2014 tijdens de jaarlijkse design-week in Milaan door Kropholler werden gepresenteerd. Dit designasfalt is een goed voorbeeld van een innovatie waarin verschillende werelden samenkomen. Uit-eenlopende branches hebben de handen ineen geslagen om te komen tot een ver-nieuwend en creatief product.”

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

12 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

13

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

14 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

15

Stroefheid en contracten:

Meetmethode stroefheid veranderdIn de specificaties van de eisen aan de natte stroefheid van rijkswegen gaat Rijks-waterstaat in nieuw te sluiten UAV-GC en DBFM-contracten een aantal wijzigin-gen doorvoeren. Het betreft de invoering van twee nieuwe beoordelingsmaten voor de natte stroefheid, namelijk de stroefheidsindex SI voor periodieke monito-ring en de actuele stroefheidscore AS voor opleveringscontrole en garantie.

Doel van de wijzigingen is een verhoging van de kwaliteit van de metingen conform de RAW2010 Proef 72 en een meer eenduidige en uniforme aanpak. Verwachting is dat dit zal leiden tot minder dispuut tussen opdrachtgever en op-drachtnemer. In de afgelopen jaren heeft RWS gewerkt aan het verbeteren van de methode van meten en beoordelen van de natte stroefheid. stRoefheiD en peRioDieKe monitoRing meeRjaRenpLanning veRhaRDingenVoor de beoordeling van de stroefheid zijn twee wijzigingen doorgevoerd, namelijk de invoering van de stroefheidsindex SI en het (in dit artikel niet behandelde) beheerdersoordeel. Kern van de stroefheidsindex SI is dat de beoordeling van stroefheid niet meer plaatsvindt op basis van slechts één meting, maar wordt gebaseerd op meerdere metingen tot twee jaar terug. De reden hiervoor is dat een enkelvoudige stroefheidme-ting altijd een momentopname is met een zeke-re meetruis. De complexiteit die met de RAW 2010 Proef 72 is geïntroduceerd door het ge-

bruik van vier verschillende normen in plaats van één, is daarmee ondervangen. Beide ver-nieuwingen zijn vanaf 2012 toegepast en resul-teren in een betrouwbaarder en robuuster beeld en beoordeling van het stroefheids- en veilig-heidsniveau van een wegvak.

stRoefheiDsinDex si in contRacten vooR peRioDieKe monitoRingDe middeling van meerdere metingen met de stroefheidsindex SI blijkt voor periodieke moni-toring bij DBFM goed bruikbaar en geeft een aan-zienlijke verbetering van de nauwkeurigheid. Voor de stroefheidsindex in DBFM-contracten is een meet- en rekenprotocol opgesteld dat in de-tail aangeeft hoe en waar gemeten moet worden en hoe vervolgens de SI van een hectometer-vak bepaald moet worden. Tevens is in het protocol een risicogestuurde aanpak opgenomen met be-trekking tot het meten van vluchtstroken. Ten slotte zijn in het protocol ook controlemetingen opgenomen met als doel beter grip op de kwali-teit van de metingen te krijgen.

actueLe stRoefheiDscoRe as vooR oveRige contRactsituatiesVoor openstelling en bij garantie is de stroef-heidsindex SI om een aantal redenen niet of min-der geschikt. In deze situaties gaat het om een momentopname. Voor deze situaties wordt een nieuwe grootheid geïntroduceerd, de actuele stroefheidscore AS. Deze is gebaseerd op het ge-middelde van twee metingen die direct na elkaar zijn uitgevoerd. Historische meetwaarden, als die al voorhanden zijn, worden niet beschouwd. Om-wille van eenduidigheid worden deze metingen niet uitgevoerd in het midden van het rijspoor, zoals de standaard is bij stroefheidsmetingen. Metingen dienen hier op een vaste afstand van de kantstreep te worden uitgevoerd. Ook voor de ac-tuele stroefheidscore AS is een meet- en reken-protocol opgesteld. De beide protocollen zijn tot stand gekomen na een uitgebreide afstemming intern RWS en extern RWS met marktpartijen, zo-wel van aannemerszijde (VBW), als wel meetbe-drijven. In DBFM-contracten wordt de eisstelling geformuleerd in termen van de actuele stroef-

heidscore AS. De stroefheidsindex SI geeft tevens inzicht over het verloop van de stroefheid in de tijd. In geval van een dispuut tussen opdrachtge-ver en opdrachtnemer is de AS bepalend.

wat BeteKenen Deze wijzigingen vooR De aannemeR?In situaties waarin de Actuele Stroefheidscore (AS) bepaald moet worden, gelden de volgende wijzigingen:• De meting moet twee weken tevoren gemeld worden aan de wegbeheerder.• De meting dient met het meetwiel op een vaste afstand (70 cm) van de kantstreep plaats te vinden. De ligging van het rijspoor, die tot discussie aanleiding kan geven, is niet maatgevend.• De meting dient tweemaal kort achter elkaar uitgevoerd te worden. Indien de meetwaar- den voldoen, wordt de AS berekend als het gemiddelde van beide metingen.• De AS wordt gerapporteerd als het verschil met de contractnorm.

MEEr WETEn?

Op Asfaltblij.nl vindt u de webversie van dit artikel, waarin verdere ontwikkelingen op het gebied van stroefheid beschreven worden

ERIC VOS, FUNCTIE BIJ RIJKSWATERSTAAT

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

14 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

15

LEES VErDEr Op paGIna 17 >>

Europa investeert fors in infrastructuur

Verschillende werkwijzen bij grensoverschrijdende projecten

De Europese Commissie gaat de komende 7 jaar 26,3 miljard euro inves-teren in het nieuwe Trans-European Transport Network (TEN-T). Een fors bedrag, maar juist in tijden van economische tegenslag is het noodzakelijk om te investeren in infrastructuur, zegt Leo Huberts.

Al sinds 2001 werkzaam bij de Europese Commissie en sinds 4,5 jaar bij de afdeling TEN-T, heeft Huberts uiteenlopende verant-woordelijkheden binnen zijn takenpakket. In al zijn jaren bij de Europese Commissie heeft Huberts een uitstekend beeld gekregen van de Europese infrastructuur en was hij onder meer betrokken bij de totstandkoming van de 26 miljard Euro die tussen 2014 en 2020 geïnvesteerd wordt.

investeRingHoge investeringen in mobiliteit leveren een be-langrijke bijdrage aan de toekomstige econo-mische groei in Europa, geeft de adviseur te kennen. “Juist door in tijden van crisis te inves-teren in infrastructuur, is het mogelijk om de economie er weer bovenop te helpen. Daar was echter niet iedereen direct van overtuigd. Er is dan ook de nodige strijd geweest tussen het Eu-ropees Parlement en de Europese Raad, met de Europese Commissie daar tussenin. Uiteinde-lijk zijn we tevreden met de 26 miljard waar we op uit gekomen zijn. Het gaat om een bedrag waar je op Europees niveau iets substantieels mee kunt bereiken. Kijk alleen al naar de 2 grote projecten op de corridor waar ik actief ben; de tunnel onder de Fehmarn Belt Link tussen De-nemarken en Duitsland van 5,5 miljard en de Brenner basistunnel tussen Oostenrijk en Italië

van 10 miljard. Hoewel dit bedrag natuurlijk niet volledig gefinancierd wordt door de Europese Unie, gaat er wel een flink deel van het totale budget naartoe. Naast het geven van een impuls aan de economie zit er nog een sociaal en duurzaam aspect aan de mobiliteitsinvestering verbonden. We hebben op 2 verschillende niveaus een netwerk van infrastructurele verbindingen ontworpen. Al-lereerst is er het zogenaamde kernnet. Dit bestaat uit de strategisch meest belangrijke knooppunten, grote steden en havens en de verbindingen daar-tussen. Daarnaast is er het uitgebreide netwerk, dat ervoor zorgt dat perifere gebieden worden aan-gekoppeld aan het kernnet. Hierdoor worden re-gio’s die wat verder weg liggen onderdeel van het totale netwerk, wat vanuit een sociaal oogpunt zeer wenselijk is. Daarnaast zal het vrijgekomen geld worden gebruikt voor investeringen in duur-zaamheid, zoals bijvoorbeeld alternatieve brand-stoffen.”

haRmonisatieBij het in kaart brengen van het totale netwerk stuitte men op diverse infrastructurele knelpun-ten, stipt Huberts aan. “Met name bij grens- overschrijdende stukken is er vaker sprake van moeilijkheden.

LEO HUBERTS

MEEr WETEn?

In de uitgebreide versie van dit arti-kel biedt Leo Huberts een blik achter de schermen van de Europese Commissie. Zo licht hij de cofinancieringspercentages bij infrastructurele projecten toe en gaat hij dieper in op de kernnetwerkcorridors die het Europese kernnet ondersteunen. Deze lange versie van het artikel is te lezen op Asfaltblij.nl

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

16 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

17

Haak om Leeuwarden:Het grootste infraproject in het noorden van het land

De Haak om Leeuwarden is een nieu-we rijksweg aan de (zuid)westkant van Leeuwarden. Hendrik Holties is bedrijfsleider asfalt bij de betrokken aannemer Oosterhof Holman en legt uit welke werkzaamheden er zoal plaatsvinden.

De Haak om Leeuwarden is onderdeel van het programma Vrij Baan, een infra-programma met zo’n 40 projecten van de gemeente Leeuwarden, provincie Fryslân en Rijkswater-staat. De partijen investeren 750 miljoen euro om de bereikbaarheid van Leeuwarden in de komende jaren te verbeteren.

“Het werk is opgedeeld in diverse deelprojecten. Het deel van Oosterhof Holman wordt in combi-natie met Mobilis B.V., Aannemingsmaatschap-pij Van Gelder B.V. en J.J. de Vries B.V. gereali-seerd. Zij voeren de werkzaamheden uit onder de combinatienaam Grutte Fier.”

“De nieuwe weg komt aan de zuid- en westkant van de stad te liggen. Het tracé loopt vanaf Marssum, even ten westen van Leeuwarden, in een vloeiende bocht in zuidoostelijke richting, en biedt na een vertakking bij het knooppunt Werp-sterhoek aansluiting op de bestaande Rijksweg 31 en A32.”

In de zomer van 2012 werd begon-nen met de bouwvoorbereidingen en volgens de planning zal de weg in december 2014 worden openge-steld. Bij Grutte Fier lopen we iets voor op schema omdat we een mooie winter hebben gehad en hier-door verder konden werken aan het grondwerk en andere zaken.

“Voor ons gedeelte van het werk wordt 40.000 ton asfalt gedraaid, afkomstig van asfaltcentra-le Kootstertille. In samenspraak met onze part-ners hebben wij gekozen voor een onderlaag van EME (Enrobé en Module Elevée) omdat dit type asfalt een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding biedt. Daarnaast is EME een wat sterker asfalt, waardoor het in een dunnere laag aangebracht kan worden.”

“Op basis van eisen vanuit de provincie bestaat de deklaag van de invalswegen uit SMA (Steen-mastiekasfalt), terwijl de rijksweg N31 op voor-schrift van RWS een deklaag van ZOAB heeft.”

VErVOLG Van paGIna 15 >>

Het gaat dan vaak om 2 lidstaten die een pro-ject moeten financieren en dat heeft voor een van beide lidstaten óf geen prioriteit, óf men komt er niet uit wie wat financiert. Daar wil-len we ons op focussen. Daarnaast zijn er de zogenaamde bottlenecks en missing links; ontbrekende stukken in het netwerk die moe-ten worden aangevuld of waar capaciteitsuit-breiding noodzakelijk is. Aan de financiële ondersteuning vanuit de Europese Commis-sie zijn echter wel strikte voorwaarden ver-bonden. Van doorslaggevend belang is dat een project op Europees niveau toegevoegde waarde moet hebben. In vakjargon noemen wij dat EU Added Value. Een nationaal project dat nauwelijks effect heeft op verkeersstro-men binnen Europa, is voor ons minder rele-vant. Een project moet van toegevoegde waarde zijn voor het Europees beleid, dat is de sleutelvoorwaarde. En grensoverschrijden-de projecten voldoen daar eigenlijk altijd aan.”

consoRtiaEn juist bij grensoverschrijdende projecten zijn aannemers uit meerdere landen betrok-ken. “Bij grensoverschrijdende projecten ontkomen de verschillende lidstaten in de aanbestedingsfase niet aan de vorming van consortia. Zo hebben Oostenrijk en Italië voor het Brenner basistunnel-project een verdrag gesloten waarin de samenwerking tot in de kleinste details is vastgelegd. Planning, aan-besteding en uitvoering zijn allemaal zaken waar geen misverstanden over mogen be-staan. Bij een dergelijk project is het immers onmogelijk om zowel de Oostenrijkse als de Italiaanse aanbestedingswetten toe te pas-sen, aangezien die inhoudelijk behoorlijk ver-schillend zijn. Om dit proces te versoepelen is er een Europees samenwerkingsverband (Societas Europaea, red.) opgericht waarvan de leiding uit beide landen afkomstig is. Daarnaast heeft men in het verdrag zeer duidelijke afspraken gemaakt. Zo valt de planningsfase onder Oostenrijks recht en de uitvoeringsfase onder Italiaan recht. In de planningsfase van de tunnel werden alle stu-dies dan ook aanbesteed volgens Oostenrijks recht, terwijl ze in de uitvoeringsfase worden aanbesteed volgens Italiaans aanbestedings-recht. In de praktijk betekent dat ook dat het hoofdkwartier zich in de planningsfase op Oostenrijkse bodem bevindt, terwijl het in de uitvoeringsfase naar Italië verplaatst wordt.

Het gaat dus om zeer gedetailleerde voorschrif-ten die in eerste instantie wellicht vreemd lijken, maar eigenlijk kun je niet anders bij een dergelijk omvangrijk project.”

veRDienmoDeLIn tegenstelling tot de spoorverbindingen is het wegennet in Europa al redelijk goed ontwikkeld, betoogt Huberts. “Op dit moment is er in Neder-land sprake van de ontbrekende verbinding tus-sen Bemmel en Zevenaar, een verlenging van de A15. Toch liggen er nog altijd mogelijkheden voor meer wegenprojecten om door de Europese Unie medegefinancierd te worden. Dat gaat via financieringsinstrumenten waarbij wordt sa-mengewerkt met partijen als de Europese Inves-teringsbank en andere institutionele beleggers om projecten te financieren die zichzelf in de toekomst terugverdienen, bijvoorbeeld door tol-heffing. Een deel van het budget van 26 miljard wordt speciaal hiervoor gereserveerd. In Duits-land is sprake van achterstallig onderhoud van wegen. Het grootste deel van hun budget gaat dan ook op aan het onderhoud van bestaande wegen, in plaats van de aanleg van nieuwe wegen. In Nederland is de staat van de wegen en het totale wegennet mijns inziens een stuk beter. Maar natuurlijk is er altijd nog ruimte voor enkele nieuwe projecten. En juist projecten die zichzelf terugverdienen, kunnen in de toekomst ook in Nederland plaatsvinden.”

Europa investeert fors in infrastructuur

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

18 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

19

“Communicatie staat of valt met het spreken van elkaars taal”

Kwaliteitsborging in AmsterdamWerken in een 24-uursomgeving als de drukke binnenstad van

Amsterdam is niet altijd eenvoudig. Aan de basis van elk

succesvol werk ligt een goede communicatie tussen alle betrokken

partijen, zegt Hilly Meijer.

De adviseur bij de gemeente Amsterdam houdt zich onder andere bezig met kwaliteitsborging van de hoofdnetten in de stad en bewaking van garantietermijnen. Aannemers zijn conform regelgeving gebonden aan 3 jaar garantie op asfaltwerken, maar de gemeente streeft naar langere termijnen, zegt Meijer. “Voorheen was er binnen de gemeente vaak onvoldoende aandacht voor de garantietermijnen, waardoor reparaties vaak voor eigen rekening werden uit-gevoerd. Die situatie is inmiddels flink verbe-terd.”

KwaLiteitsBoRgingDe kwaliteitsadviseur heeft een achtergrond als asfalttechnoloog en ging in 2003 werken bij het toenmalige geaccrediteerde laboratorium van de gemeente Amsterdam, waar zij de coördina-tie van oplevercontroles verzorgde. Toen het la-boratorium in 2008 werd opgeheven, verdween tevens de mogelijkheid om oplevercontroles uit te voeren. Dat was het moment waarop kwali-teitsborging binnen de gemeente geïntrodu-ceerd werd, blikt Meijer terug. “Wanneer je een geaccrediteerd laboratorium bezit, is er weinig discussie met een aannemer over cijfers. Die spreken immers voor zich. Toen dat voordeel voor de gemeente wegviel, ben ik me gaan rich-ten op kwaliteitsborging. Dat ging niet zonder slag of stoot, wij hebben er lang aan gewerkt om deze discipline bij de gemeente in te voeren. Het stoorde ons namelijk dat er weliswaar kortingen konden worden opgelegd wanneer een werk niet voldeed, maar het probleem daarmee niet werd opgelost. De kwaliteitsborging is erop gericht om voorafgaand aan de uitvoering aandachts-punten te beschrijven en tijdens de uitvoering zaken die niet goed verlopen bij te sturen. Dan zijn de afzetting, het materieel en de mensen er immers nog en hoeft de aannemer weinig extra inspanningen te doen om de wensen van de ge-meente te realiseren.”

BaLansDat klinkt eenvoudiger dan het is, want in een drukke stad als Amsterdam worden wegafzet-

tingen en werkzaamheden bepaald niet met open armen verwelkomd. Om overlast voor de omgeving en de gebruikers zo laag mogelijk te houden, levert de gemeente veel inspanningen om de werkzaamheden kort maar krachtig uit te laten voeren, zoals Meijer het noemt. “Dan sluiten we een weg liever helemaal af zodat we snel kunnen werken en accepteren dat we daar-mee tijdelijk overlast veroorzaken. Dat betekent wel dat je soms maar een weekend de tijd hebt om ingrijpende wijzigingen in een weg door te voeren. Daarom zit ik voorafgaand vaak met partijen als opdrachtnemers, toezichthouders en directies van projecten om tafel, zodat alles op details doorgesproken wordt en alle zaken op orde zijn. Ik draai als adviseur mee in dergelijke teams en beoordeel daarbij aangeleverde stuk-ken. Dat leidt nog wel eens tot discussies die hoog kunnen oplopen. Uiteindelijk gaat het na-melijk altijd om geld. Als gemeente willen wij kwaliteit. De kwaliteit die we in de contracten hebben voorgeschreven. De aannemer moet echter rekening houden met zijn kosten en wil waar mogelijk geld besparen. Daarom is het voor ons als gemeente van belang om alles in de bestekken eenduidig vast te leggen. In het verle-den is gebleken dat sommige formuleringen voor meerderlei uitleg vatbaar zijn. Ik kom regel-matig situaties tegen waarbij ik op bepaalde za-ken zou willen sturen. Maar het komt voor dat de opdrachtnemer mij er dan op wijst dat deze za-ken niet eenduidig in het bestek zijn opgeno-men. Zij hebben hier in hun calculaties logi-scherwijs dan ook geen rekening mee gehouden.”

communicatieEen balans vinden tussen kwaliteit en kosten is soms een kwestie van geven en nemen, vindt de adviseur daarom. “Zonder een fatsoenlijke on-derlinge communicatie en een grondige voorbe-reiding kom je nergens. In het begin is het vaak even aftasten om te ontdekken wat je aan elkaar hebt, maar uiteindelijk heb je elkaar nodig. De belangen van de gemeente zijn anders dan die van de aannemer. Dat is een spel waarin je el-kaar moet zien te vinden. Ik vind het bovendien

een fantastisch leuk spel dat, als het goed ge-speeld wordt, alleen maar winnaars oplevert. Aannemers vinden het op hun beurt ook vaak prettig om aan de andere kant van de tafel ie-mand te hebben die weet waar het over gaat. Voor aannemers is het namelijk ook niet altijd makkelijk om met gemeentelijke opdrachtge-vers in gesprek te gaan, omdat daar helaas rela-tief weinig experts binnen het vakgebied werk-zaam zijn. Kennis van beide kanten maakt dat je begrip hebt voor elkaars knelpunten en dat je zaken samen kunt oplossen. Communicatie staat of valt met het spreken van elkaars taal. En als we dan met zijn allen tot een mooi product komen, kunnen we daar ook met zijn allen heel trots op zijn.”

Hoewel kwaliteitsborging in elke grote stad een uitdaging van for-maat is, zijn er in Amsterdam een aantal facetten waarmee rekening gehouden dient te worden, knip-oogt Hilly Meijer.

“Dit begint al in de communicatie tussen op-drachtnemer en gemeente. Als opdrachtne-mer heb je meestal te maken met Amster-dammers. Die zijn recht voor zijn raap, draaien zich vervolgens om en zijn dan al-weer vergeten wat er is gezegd. Daar moeten opdrachtnemers nog wel eens aan wennen.

Daarnaast moet je in Amsterdam niet den-ken dat wanneer een weg is afgezet, er ook geen gebruik van wordt gemaakt! Ik verbaas mij dagelijks over de ingenieuze wijze waar-op fietsers het voor elkaar krijgen om wiel-sporen achter te laten in vers asfalt dat met grote hekken hermetisch afgesloten was. Daarnaast zijn de stadsbewoners gewend aan een vrij directe manier van communice-ren. Maar dit maakt het werken in Amster-dam leuk. Want hier valt altijd iets te bele-ven!”

Als hoofd Infralinq Speciale Technieken en Ont-wikkelingen is Kok bij KWS Infra verantwoorde-lijk voor het zoeken naar en introduceren van nieuwe producten en ontwikkelingen. Zijn colle-ga De Jong is bedrijfsleider bij de vestiging Utrecht, maar is daarnaast binnen de organisa-tie actief als landelijk asfaltcoördinator en voor-zitter van de stuurgroep asfalt. Beide collega’s onderhouden contact over actuele ontwikkelin-gen binnen het vakgebied en brainstormen gere-geld over een betere afstemming van diverse techniek- en productieprocessen. KWS Infra is een grote speler met 23 eigen asfaltsets en be-langen in 13 asfaltmolens (7 voor 100% eigen-dom). Optimalisatie van het werkproces door het voorkomen van stilstand en afstemmings-verlies heeft daarom hoge prioriteit, aldus De Jong. “In 2012 startten wij daarom met een on-derzoek naar logistiek in de asfaltsector. Hieruit werd de conclusie getrokken dat de zogenaamde planning aan de voorkant (de periode vooraf-gaand aan de werkzaamheden, red.) verbeterd kon worden. Naar aanleiding hiervan werd het binnen KWS Infra al aanwezige Asfalt Planning Systeem (APS) in overleg volledig ingezet, waar-door alle asfaltcoördinatoren nu hetzelfde plan-scherm te zien krijgen. Zo kunnen zij precies zien welke zaken gepland zijn en wederzijdse behoef-tes beter invullen. Denk hierbij primair aan de inzet van de asfaltploegen, maar ook aan meng-selcodes, welk asfalt er nodig is, om hoeveel ton het gaat en bij welke molen. Uiteindelijk leidt dit tot meer overzicht en rust, waardoor processen continu kunnen doorlopen.”

gegevensveRzameLingNaast het APS voor de planning aan de voorkant, werd in samenwerking met softwareontwikke-laar ThunderBuild het Asfalt Logistiek Informa-tie Systeem (ALIS) ontwikkeld, voegt de bedrijfs-leider toe. “Tijdens het onderzoek in 2012 verbaasden wij ons namelijk over het feit dat er

relatief weinig inzicht was over de locatie en de ETA (Estimated Time of Arrival) van vrachtwa-gens die asfalt vervoeren naar een werk. Na eind 2013 enige tijd met ALIS te hebben proefge-draaid, zijn we in januari van dit jaar gestart met de invoering ervan. Het systeem houdt alle ge-gevens over een project realtime bij. In de prak-tijk betekent dit dat wanneer er een vrachtwagen bij de asfaltmolen over de weegbrug gaat, alle weeggegevens via de cloud (een gedeeld compu-tersysteem, red.) worden gedeeld. Spreidmachi-nes zijn uitgerust met GPS-systemen en een iPad, waardoor de balkman op zijn scherm ziet verschijnen welke vrachtwagen met hoeveel ton asfalt onderweg is en wat de verwachte tijd van

aankomst is. Daarnaast wordt ook andere rele-vante data weergegeven, zoals de standaard weegbongegevens en contactinformatie van de chauffeur. De asfaltuitvoerder heeft een iPhone waarop hij dezelfde informatie kan zien. Op de landkaart ziet hij bovendien precies welk kente-ken waar rijdt, waarbij hij alleen maar op het scherm hoeft te klikken om een vrachtwagen-chauffeur aan de lijn te krijgen.”

DagRappoRtKWS Infra werkt samen met 14 transporteurs, die allemaal zijn aangesloten op het volgsys-teem ALIS. “Een vrachtwagen wordt niet alleen onderweg gevolgd, maar kan ook herkend wor-

den door een spreidmachine. Op het moment dat een vrachtwagen bijvoorbeeld een verkeerde vracht bevat of voor de verkeerde spreidmachine staat, krijgt de balkman een waarschuwingsmel-ding op zijn iPad te zien. Daarnaast bevatten alle spreidmachines als extra kwaliteitscheck infra-roodtemperatuurmeters die continu de tempera-tuur monitoren van het asfalt wat onder de spreidmachine doorgaat. Al deze data wordt op-geslagen in het systeem en mondt aan het eind van elke dag uit in een dagrapport voor de uit-voerder. Zo kan hij exact zien welke tonnen van welke molen door welke spreidmachine op welke plek zijn verwerkt en bij welke temperatuur.”

mensenweRKNaast een verbeterde communicatie heeft de nieuwe aanpak ook positieve gevolgen op het gebied van snelheid en kwaliteit, haakt Kok in. “Uiteraard willen we zo min mogelijk stilstand bij de spreidmachine. Omdat we in het verleden niet konden zien wanneer de vrachtwagen met asfalt zou arriveren, werd er vaak een extra vrachtwagen ingezet om in ieder geval zeker te weten dat men bij de spreidmachine over ge-noeg asfalt zou beschikken. Dit was ook het ge-val bij moeilijke asfaltmengsels, aangezien je daar stopplekken wilt voorkomen. Voordat men begon met de werkzaamheden werd er daarom vaak gewacht tot er 2 vrachtwagens waren. Nu we precies kunnen zien wanneer de volgende vrachtwagen arriveert, kunnen we hier de schafttijden op aanpassen en veel eerder begin-nen met werken. Ook kunnen we bijvoorbeeld besluiten om juist wat langzamer te draaien, om zo stopplekken te voorkomen. Naast een duidelijke tijdsbesparing levert het systeem dus ook een kwaliteitsverbetering op. Maar uiteinde-lijk blijft het mensenwerk. De mens zal keuzes moeten maken op basis van het realtime inzicht dat het systeem biedt. Dat vereist een omslag in denken. Onze nieuwe systemen maken het mo-gelijk om inzichtelijk en volgens duidelijke af-spraken te gaan werken. Maar om het behap-baar te houden voor de mens, pakken we het in kleine gedeeltes aan. Uiteindelijk willen wij toe naar een compleet asfaltbeheersysteem dat alle fases rondom een project omvat: productie, lo-gistiek, verwerking en een eindresultaat met de gewenste kwaliteit. Dat is de dreamstate.”

Optimalisering van logistieke processen vormt een van de grootste uitdagin-gen in de infrasector. Toch zijn oplossingen op dit gebied dichterbij dan doorgaans wordt gedacht, stellen Rinus Kok en Ab de Jong van KWS Infra. Ketenintegratie en onderlinge samenwerking vormen de sleutelvoorwaarden tot succes.

“uiteindelijk willen wij toe naar een compleet asfaltbeheersysteem dat alle fases rondom een project omvat”

KWS Infra streeft naar dreamstateLogistiek in de asfaltsector:

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

20 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

21

AB DE JONG, BEDRIJFSLEIDER VESTIGING UTRECHT EN RINUS KOK, HOOFD INFRALINQ SPECIALE TECHNIEKEN BIJ KWS INFRA

Kok: “Ook binnen de logistiek hebben we te maken met die menselijke factor. De rijtijdenwet schrijft voor dat vrachtwagens om de zoveel tijd moeten stilstaan. Hoewel aannemers de gedachte achter dit soort regelgeving begrijpen, is het lastig om aan de eisen van de opdrachtgever te voldoen. Dit geldt ook voor het inhuren van werknemers in het weekend, waardoor ze vanwege de wetgeving de rest van de week niet meer inzetbaar zijn. Her en der zou de regelgeving versoepeld mogen worden. Als aannemer willen we de planning star houden, maar de omgang met mensen en machines mag flexibeler.”

De veranderende wensen van de opdrachtgever vormen een logistiek issue dat op landelijk niveau erg actueel is en dat De Jong en Kok beiden graag aan willen kaarten.

De Jong: “De wensen van de opdrachtgever zijn continu aan het verschuiven naar de nacht en de weekenden, waarmee de problemen voor opdrachtne-mers steeds groter worden. Deze wensen sluiten niet aan op de cao’s binnen de bouw, die nog helemaal gericht zijn op het traditionele doordeweekse werken. Voor grote werken zijn in het weekend soms wel 15 asfaltsets nodig om 20.000 ton asfalt te draaien. Dat is iets waar aannemers mee worstelen. Uiteraard is er begrip voor de wensen van de opdrachtgever, die ingegeven worden door een streven naar lagere maatschappelijke kosten. Anderzijds kost een werknemer in de bouw in het weekend meer dan op doordeweekse dagen, terwijl er tegelijkertijd vaak weinig mensen beschikbaar zijn omdat het sociale leven van mensen zich vaker in het weekend afspeelt.”

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

22 Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

23

LEDEn

ammann Benelux B.v. Postbus 64 6000 AB WEERT 0495 - 45 31 11

B.e.L. wegenbouwservice B.v.Lokkerdreef 37 4879 ND ETTEN-LEUR 076 - 503 28 48

Benninghoven gmbh & co. KgPostfach 100144 D-40701 HILDEN (Duitsland)0049 - 2103 36 11 36

Bituned B.v. Klipperaak 201 2411 ND BODEGRAVEN 0182 - 39 91 12

Burtec B.v. Postbus 1020 3430 BA NIEUWEGEIN 030 - 601 96 60

cementbouw zand & grind B.v.Postbus 1603 5860 AA WARNSSUM 0478 - 53 77 65

De Beijer Bouwgrondstoffen B.v.Postbus 64 6566 ZJ MILLINGEN AAN DE RIJN0481 - 43 91 11

De hoop Bouwgrondstoffen B.v.Postbus 19 4530 AA TERNEUZEN 0115 - 68 09 11

Devo Bouwstoffen B.v. Postbus 8 6670 AA ZETTEN 085 - 489 00 40

esha infra solutions B.v.Postbus 70038 9704 AA GRONINGEN 050 - 551 64 44

esso nederland B.v. Postbus 1 4803 AA BREDA 076 - 529 10 00

graniet import Benelux B.v.Amerikahavenweg 2 1045 AC AMSTERDAM 020 - 614 62 92

K3Delta B.v. Postbus 200 6660 AE ELST (GLD) 024 - 348 88 00

Kuwait petroleum nederland B.v.Postbus 1310 3180 AH ROZENBURG 0181 - 28 52 22

Latexfalt B.v. Postbus 6 2396 ZG KOUDEKERK AAN DEN RIJN 071 - 341 91 08

minerals & chemicals assistance B.v.Brinkhorst 1 b 7207 BG ZUTPHEN 0575 - 54 51 93

nederlandse freesmaatschappij B.v.Communicatieweg 10 3641 SE MIJDRECHT 0297 - 28 26 22

nevuL Postbus 2592100 AG HEEMSTEDE 023 - 548 14 82

nynas n.v. Excelsiorlaan 87 BE-1930 ZAVENTEM (België) 0032 - 2725 18 18

j. Rettenmaier Benelux Zonnehorst 17 7207 BT ZUTPHEN 0575 51 03 33

sagrex B.v. Postbus 3060 5203 DB ‘s-HERTOGENBOSCH 073 - 640 11 90

scholz Benelux B.v.Postbus 356 6700 AJ WAGENINGEN 0317 - 61 70 44

société des pétroles shell sas 307 Rue d’Estienne d’Orves F-92708 COLOMBES CEDEX (Frankrijk) 0033 - 157 60 67 77

s&p clever Reïnforcement B.v. Postbus 133 1430 AC AALSMEER 0297 - 36 76 74

van gompel straalbedrijf B.v. Postbus 29 5570 AA BERGEIJK 0497 - 54 18 87

topcon sokkia nederland B.v. De Kronkels 14 3752 LM BUNSCHOTEN-SPAKENBURG 033 - 299 29 39

total nederland n.v. Postbus 294 2501 BC ‘S-GRAVENHAGE 070 - 318 04 11

van der spek vianen B.v.Postbus 61 4130 EB VIANEN 0347 - 36 26 66

wirtgen nederland B.v.Postbus 63 4250 DB WERKENDAM 0183 - 44 92 37

wynmalen & hausmann B.v. Postbus 70 6666 ZH HETEREN 026 - 479 05 79

zand- en grindhandel verkaik v.o.f. Postbus 423 3760 AK SOEST 035 - 602 00 00

Ballast nedam asfalt B.v.Postbus 236 4140 AE LEERDAM 0354 - 63 92 00

Dura vermeer infrastructuur B.v. Postbus 96 2130 AB HOOFDDORP 023 - 752 85 50

aannemingsmaatschappij van gelder B.v.Postbus 29 8080 AA ELBURG 0525 - 65 98 88

h4a infratechniek B.v. Postbus 46 4540 AA SLUISKIL 0115 - 47 18 64

strabag B.v. Hurksestraat 395652 AH EINDHOVEN040 - 440 03 00

Kws infra B.v. Postbus 217 4130 EE VIANEN 0347 - 35 73 00

mno vervat nL B.v. Postbus 185 2150 AD NIEUW-VENNEP 0252 - 62 86 28

mourik groot-ammers B.v. Postbus 2 2964 ZG GROOT-AMMERS 0184 - 66 72 00

ntp infra B.v. Postbus 81 8050 AB HATTEM 038 - 444 16 81

oosterhof holman infra B.v. Postbus 6 9843 ZG GRIJPSKERK 0594 - 28 01 23

Roelofs wegenbouw B.v.Postbus 12 7683 ZG DEN HAM 0546 - 67 88 88

twentse weg- en waterbouw B.v. Postbus 315 7570 AH OLDENZAAL 0541 - 57 23 11

versluys & zoon B.v. Postbus 47 2410 AA BODEGRAVEN 0172 - 61 92 35

DOnaTEurS

PER 1-06-2014

PER 1-06-2014

IVOD: een geslaagde opknapbeurt!

Zorgvuldige planning zorgt voor rust tijdens werkzaamheden

In april 2012 ontving KWS Infra de gunning voor het over twee percelen verdeelde onder-houd aan 88 kunstwerken (bruggen / tunnels / viaducten), waaronder werkzaamheden aan voegovergangen, betonreparaties, slijtlagen, opleggingen, geleiderails, asbestverwijderingen en, niet te vergeten, circa 95.000 ton nieuw as-falt op de wegen A4, A12, A15, A16, A20, A29 en N915. De werkzaamheden werden doorde-weeks uitgevoerd, waarbij er geen afsluiting van de rijksweg nodig was. Waar afsluitingen toch vereist waren, werd in de weekenden ge-werkt. In 2012 zijn daarom negen en in 2013 zeventien weekenden aan dit project gewerkt.

afzettingenDrie locaties binnen het project zijn projectlei-der Hans Muller in het bijzonder bijgebleven. “Een daarvan is de alom bekende Van Brienen-oordbrug als belangrijke schakel van de A16 over de Nieuwe Maas”, herinnert Muller zich. “Dit kunstwerk bestaat uit twee bruggen met elk twee rijbanen, waarvan drie rijstroken in het onderhoudscontract vielen. Gedurende vier weekenden werden enkele rijstroken tussen de

over een kilometer of 25 afgesloten en werd door ons in afzonderlijke vakken opgedeeld. In diverse vakken gingen wij frezen en asfal-teren, om vervolgens een aantal vakken over te slaan. Zo kon onze dochteronderneming Smits Neuchâtel Infrastructuur alvast de voegovergangen inbouwen, want op dat ge-bied hebben zij de laagste doorlooptijd. Met betonnen voegen ben je immers al snel een uur of 30 bezig. Op logistiek gebied was het voor ons aanvankelijk best apart om als as-falteur een aantal vakken over te slaan. We deden alleen de vakken waar Smits Neuchâtel Infrastructuur direct uit de voe-ten kon, laadden onze spullen op en gingen vervolgens honderden meters verderop weer aan de slag. Zo konden zij gelijk starten. In het voortraject hebben we daar met elkaar best veel tijd en energie in gestoken om dat zo te plannen, maar voor de mannen buiten was het soms onnavolgbaar.”

pLanningDe bedachtzame logistieke planning had een goede reden, want met een tijdvenster van vrijdagavond 22.00 uur tot maandag-ochtend 05.00 uur was de tijd om werk-zaamheden uit te voeren beperkt, zegt Mul-ler. “Daarna moest de weg weer compleet vrij zijn. Het was dan ook een hele klus om alle afzettingen snel en veilig op de weg te krijgen, want bij het afzetten van een rijks-weg komt best wel een en ander kijken. Zo zijn er weekenden geweest dat we met maar liefst 20 ploegen bezig waren om de weg zo snel mogelijk af te sluiten. Onze deelneming Traffic Service Nederland heeft hier een gro-te bijdrage aan geleverd. De door ons voor-gestelde verkeersmaatregelen moesten daarnaast door Rijkswaterstaat worden goedgekeurd. In het voortraject hebben we met alle betrokken partijen diverse plan-ningsoverleggen gevoerd om de beschikbare tijd zo effectief mogelijk te benutten. Ieder-een zat dan bij elkaar aan tafel en ook Rijks-waterstaat werd hierbij betrokken. Zij zagen de betrokkenheid van alle partijen die mee-werkten aan het project en waren hier laai-end enthousiast over. Een goede voorberei-ding is namelijk van cruciaal belang bij een dergelijk project. Als projectleider moet je tijdens de uitvoering bij wijze van spreken met je handen in de zakken rond kunnen lo-pen, dan is je voorbereiding goed geweest. Calamiteiten kunnen altijd gebeuren, maar over het algemeen zorgt een zorgvuldige planning in het voortraject voor rust en con-trole tijdens de werkzaamheden. Het is fan-tastisch om te zien wanneer dit in de prak-tijk ook uitkomt. Omdat bij dit project behoorlijk intensief moest worden samen-gewerkt en vaak onder tijdsdruk moest wor-den gepresteerd, gaat onze grote dank uit naar alle betrokken medewerkers binnen de diverse werkmaatschappijen van Volker-Wessels, maar zeker ook naar opdrachtge-ver Rijkswaterstaat.”

In de vroege uurtjes van maandagochtend 18 november sloot KWS Infra, vestiging Rotterdam met een goed gevoel het laatste weekend af van Inte-graal Variabel Onderhoud Droog 2012-2013. IVOD is een grootschalig on-derhoudscontract waarmee Rijkswaterstaat innovatieve onderhoudsop-lossingen wil stimuleren. Een goede reden om even stil te staan bij wat er de afgelopen anderhalf jaar onder de noemer van dit project is gerealiseerd.

knooppunten Ridderkerk en Terbregseplein in één rijrichting telkens afgesloten.” Ook het kunstwerk in de A15 over het Merwedekanaal was een uitdaging. Muller: “Het kunstwerk da-teert uit 1943, wat een behoorlijke complexiteit tot gevolg had bij het rippen van de asfaltver-harding op het betondek en het inbouwen van de voegconstructies. Tenslotte waren rijksweg

SamenwerkingVele disciplines waren bij IVOD betrokken. Diverse zusterbedrijven uit het VolkerWessels-

concern hebben hun bijdrage aan de succesvolle afronding van dit project geleverd.

• traffic service nederland verkeersmaatregelen• smits neuchâtel infrastructuur o.a. voegovergangen• gebr. van Kessel o.a. betonreparaties• van straten geleiderail geleideconstructies• Reflectielijnen van velsen markeringen• freesmij asfalt frezen• holland scherm geluidsschermen• aquavia remmingswerken• Rapid asfalt aanbrengen van ZOEAB• aveco de Bondt metingen van het asfalt

A29 rondom Vaanplein (vanwege de 25 kilome-ter lengte van het werkvak) en het deel in de Heinenoordtunnel een mooie uitdaging. Door-dat wij verschillende werkzaamheden uitvoer-den op talrijke locaties op de A29, hadden we afzettingen in de afzetting geplaatst om de werkzaamheden zo veilig mogelijk uit te kun-nen voeren. Het vierkant afzetten van rijkswe-gen geniet onze voorkeur, want dan kan alles in één keer worden meegenomen. Zo wordt de overlast voor de weggebruiker geminimali-seerd.”

LogistieKHet logistiek uitvoeren van verschillende disci-plines op de A29 was volgens de projectleider een uitdaging van formaat. “De rijksweg werd

HANS MULLER, PROJECTLEIDER BIJ KWS INFRA

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

24

Asfalt nl

Asfalt nl

Asfalt nl

Dinsdag 9 december 2014De flint te amersfoortDe Asfaltdag bestaat uit een congres met korte presentaties over ontwikkelingen van asfalt en een gelijktijdige expositie. De dag is het jaarlijkse ontmoetingspunt voor iedereen die betrokken is bij het product asfalt en de toepassingen in de infrastructuur.

Het gevarieerde programma bevat nieuws voor alle betrokkenen in de wegenbouw. De onderwerpen variëren van grondstoffen, mengsels en proeven tot en met de markt en toepassingen. Uiter-aard komen ook maatschappelijke thema’s als duurzaamheid aan bod.

Samen met de expositie, waar tientallen bedrijven hun producten en diensten presenteren, biedt de dag een schat aan informatie.

De Vakgroep Bitumineuze Werken (VBW) organiseert samen met Eurobitume de

Locatie

Kosten en aanmeLDen

infoRmatie

Theater & Congrescentrum De Flint te Amersfoort

De kosten voor deelname zijn €160,00 (excl. BTW) per persoon.

VBWPostbus 340 • 2700 AH ZoetermeerE vbw@bouwendnederland.nl • T 079-3252225

Crow Infradagen 2014CROW organiseerde op 18 en 19 juni de CROW Infradagen 2014. De tweejaarlijkse Infradagen zijn bedoeld voor geïnteresseer-den die werkzaam zijn binnen de overheid, het bedrijfsleven, branche- en belangenorga-nisaties, kennisinstituten en onderwijsin-stellingen en die willen weten wat er speelt binnen wegbouwkundig Nederland. Uit-gangspunt was dat de deelnemers een actie-ve bijdrage leveren met het indienen van een paper. Maar ook zonder ingediende paper mocht er deelgenomen worden aan het eve-nement.

De CROW Infradagen worden door trouwe bezoekers terecht het tweejaarlijkse 'feestje voor professionals' uit de technische infra-sector genoemd.

Meer informatie kunt u vinden op: www.crow.nl.Onder andere het programma en de besproken papers is te vinden door rechtsboven op deze website te zoeken op de term ‘infradagen’.

Ga voor uitgebreide versies van diverse artikelen naar:www.asfaltblij.nl

MEEr InfOrMaTIE