Irma van Steijn, Albius TibullusGZ- en A&O psycholoog, seksuoloog

De kunst van het veranderen

Wat gaan we doen?

Veranderen, wat dan?

Over emoties en denken

Is veranderen een kunst?

Hoe zet je aan tot veranderen?

- Lichaamsbeweging, fitter worden- Gezond eten- Medicatie innemen- Het leuker hebben met je partner- Minder porno kijken- Huis opgeruimd houden, etc.

Niet incidenteel, maar structureel

Veranderen, wat dan?

Ik wil minder porno kijken, omdat …..

omdat mijn vrouw…..

Wat gingen we ook al weer doen?

Veranderen, wat dan?

Over emoties en denken

Is veranderen een kunst?

Hoe zet je aan tot veranderen?

Over emoties en denken

Tussen de oren en Boven de

ogen

Tussen je oren, lymbisch systeem

A. Reticulaire formatie

B. Thalamus

C. Hypothalamus

D. Amygdalum

E. Hippocampus

Zijn emoties uniek?

Nee, alle zoogdieren hebben een limbisch systeem

Brabham Research Institute in Cambridge

Wat zijn de primaire emoties (Paul Ekman)

• Angst• Boosheid• Verdriet• Afkeer / walging• Verbazing• Minachting• Vreugde / plezier

Emoties zijn herkenbaar

Waarom hebben we emoties in vredesnaam?

• Voordeel: Snelheid / Leereffect/ Beslissingen/ Kleur in je leven / Sociaal gevoel

• EN: positieve emoties voeden je brein (zie Barbara Fredrickson)!

Nadeel van emoties: Tunnelvisie

…. en negatieve emoties voeden het brein eveneens

en beïnvloeden

je prestaties negatief

• Filmpje voetbal

Boven je ogen, prefrontale cortex

Wat doet het dan?

• Relativeren, plannen, beslissen, beheersen van impulsen, reguleren van emoties en sociaal gedrag

• ‘Last in first out’

(we zijn gewoontedieren)• Mentale energie = kwaliteit van de

pre-frontale cortex

Om te kunnen veranderen

…moeten prefrontale cortex en lymbisch systeem samenwerken, verbindingen maken.

Tussen je oren en boven de ogen

Wat gingen we ook al weer doen?

Veranderen, wat dan?

Over emoties en denken

Is veranderen een kunst?

Hoe zet je aan tot veranderen?

Ons brein verandert voortdurend And the winner is

Over synaptogenese

en pruning,

Oftewel bloeien en snoeien(6 miljoen p/sec versus 3 miljoen p/sec)

Het olympische breinRichard Davidson:

• Beginnelingen: 2 weken, 30 min. training per dag: meetbare toename van verbindingen tussen limbisch systeem en prefrontale cortex

• Experts: 10.000 tot 40.000 uren ervaring, bijv. Ricar: blijft drie uren lang gelukkig in scan, ondanks ellendige interferentie

Barbara FredricksonPositiviteit: betekenisvol, verbonden, warm, open, etc.

1. Positiviteit voelt goed

2. Positiviteit verbreedt de geest

3. Positiviteit bouwt vermogens/veerkracht

4. Een positiviteitsratio boven de 3: 1 voorspelt bloei

5. Mensen kunnen hun positiviteitsratio verhogen

Een beter samenwerkend brein

Prefrontale cortex: meer activiteit, m.n. linkerkant (geluk), onderkant

(goed en fout) en bovenkant (waarden vasthouden)

Amygdala: verminderde activiteit, sneller rustig

Barbara Fredrickson

• Emoties voeden het brein, biochemisch

• Boven de 3 op 1 ratio meer mentale energie!!

Wat gingen we ook al weer doen?

Veranderen, wat dan?

Over emoties en denken

Is veranderen een kunst?

Hoe zet je aan tot veranderen?

Ik wil minder porno kijken, omdat mijn vrouw…..

!

Vat van zelfwaardering GertJan van Zessen

De client wil veranderen, en…..

•Heeft goede redenen om iets niet te doen•Kent zijn goede redenen meestal slecht

•Afspraak ≠ afspraak•Primaire emoties belasten zijn pre-frontale cortex

•Ander gedrag (falen) maakt een ander brein!•Kans dat het mislukt neemt toe

Hoe dan wel?

Algemeen:- Mentale energie groter maken (> 3

op 1)- Verwijder het woord ‘niet’ uit je

doel!- Teleurstelling beperken- Inspanning beperken, controle kost

energie

Specifieker:• Zorg dat het sowieso slaagt!• Plan (wie, wat, waar, wanneer)• Help totdat het gewoonte wordt• Doe samen, in kleine stappen!• Ontzie de pre-frontale cortex van je

patiënt (primaire emoties belasten)• Zorg voor mentale energie (3 op 1)• Maak er een game van, heb plezier• Wees nieuwsgierig naar emoties

Hoe vergroot je positiviteit?

• Wees oprecht!• Doe aan

mindfulness• Ontdek positieve

betekenissen• Zie het goede in het

goede• Tel je zegeningen

(dagboek)• Wees vriendelijk

• Droom over je toekomst

• Gebruik je sterke punten

• Maak contact met anderen

• Zoek een natuurlijke omgeving

• Open je geest (sta open)

• Open je hart (Loving-kindness meditatie, hartcoherentie)

Filmpje voor de verbinding

• Derek Redmond

LinksSeligman:

http://www.ted.com/talks/martin_seligman_on_the_state_of_psychology.html

Barbara Fredrickson:

http://www.youtube.com/watch?v=Ds_9Df6dK7c

Richard Davidson:

http://www.youtube.com/watch?v=7tRdDqXgsJ0

The brain in your gut:

http://www.ted.com/talks/lang/en/heribert_watzke_the_brain_in_your_gut.html

Compassion meditation:

http://www.emorywheel.com/detail.php?n=28850

Paul Ekman:

www.paulekman.com