T00413

Inventaris van het archief van het

Bestuur van Stad en Land van Vianen,

1534-1810

D.J. Wijmer z.j.

1

I N H O U D S O P G A V E

I N L E I D I N G

Vooraf Territorium De landsheer en zijn ambtenaren Het stadsbestuur tot 1795 Schout en schepenen en vergadering van policie en finantieDe burgemeestersDe thesaurier: financiën en belastingenDe secretarisDe Franse tijd Rechtspraak De 19de 20ste eeuw Het archief Verantwoording van de inventarisatie Noten

I N V E N T A R I S

1 STUKKEN VAN ALGEMENE AARD 1.1 Resoluties 1.2 Correspondentie1.3 Rekesten1.4 Publicaties en verordeningen 1.5 Attestaties en certificaten

2 STUKKEN OVER AFZONDERLIJKE ONDERWERPEN 2.1 Bestuur2.1.1 Inrichting2.1.2 Functionarissen2.2 Archief2.3 Bevolking2.4 Eigendommen2.4.1 Verwerving en exploitatie2.4.2 Onderhoud2.5 Financiën2.6 Belastingen2.6.1 Algemeen2.6.2 Stadsheffingen2.6.2.1 Algemeen2.6.2.2 Imposten2.6.2.3 Kleinzegel2.6.2.4 Overige2.6.3 Gewestelijke belastingen

2

2.6.3.1 Algemeen2.6.3.2 Verpondingen2.6.3.3 Gemene landsmiddelen of imposten in admodiatie2.6.3.4 Overige2.7 Openbare orde en veiligheid2.7.1 Brandweer2.7.2 Schutterij2.7.3 Overige2.8 Gezondheidszorg2.9 Verkeer en vervoer2.9.1 Voerliedengilde2.9.2 Schippersgilden2.9.3 Postwagen en trekschuit2.9.4 Overige2.10 Handel en bedrijf2.10.1 Algemeen2.10.2 Marktwezen2.10.3 Controle van maten en gewichten2.10.4 Toelating van neringdoenden2.10.5 Ambachtsgilden2.10.6 Overige2.11 Onderwijs2.12 Armenzorg2.13 Kerkelijke zaken2.14 Militaire zaken2.15 Bemoeienis met het landsbestuur en

het beheer van het domein

3 BESCHEIDEN AFKOMSTIG VAN ANDERE INSTELLINGEN EN PERSONEN

3.1 Schout en schepenen als laaggerecht3.1.1 Algemeen3.1.2 Organisatie en functionarissen3.1.3 Executoriale beslaglegging en verkoop3.1.4 Boedelbeheer en voogdij3.1.4.1 Boedelbeheer3.1.4.2 Voogdij3.1.5 Registratie van rechtshandelingen3.1.5.1 Huwelijk3.1.5.2 Testamenten3.1.5.3 Inventarissen3.1.5.4 Boedelscheiding3.1.5.5 Uitkoop3.1.5.6 Verkoop en schenking3.1.6 Overige 3.2 Heren en vrouwen van Vianen en de

rentmeester van de domeinen3.3 Gilden

3

3.4 Overheden buiten de stad Vianen3.5 Overige

4

I N L E I D I N G1

Vooraf

Het in deze inventaris beschreven archief beslaat, op een aantal fragmenten na, de periode van de 17de eeuw tot 1810. Deze historische inleiding betreft zowel dit oudste bestuursarchief als het daaropvolgende, dat de jaren 1810-1930 beslaat. Het gaat in de inleiding dus om de twee volgende archieven:

- Archief Bestuur Stad en Land van Vianen, 1534-1810 (413); - Archief Gemeentebestuur Vianen, 1810-1930 (414).

De inleiding is toegespitst op de organisatie van bestuur en rechtspraak binnen stad en landen van Vianen in deze periode. Slechts waar dit voor een beter begrip noodzakelijk is zal worden teruggegrepen naar gegevens uit voorgaande tijd.

Territorium

Gedurende de Middeleeuwen had zich de soevereine heerlijkheid Vianen en Ameide gevormd. Van 1418 tot 1684 werd dit 'staatje' geregeerd door leden uit het geslacht Van Brederode. Door vererving kwam de heerlijkheid via een kortstondig intermezzo onder het geslacht Van Dohna in 1686 aan de Van der Lippes. Een telg uit dit geslacht verkocht de soevereine heerlijkheid in 1725 aan de Staten van Holland en West-Friesland, die het als apart staatje handhaafden en tot 1795 als heren van Vianen fungeerden. Na de komst van de Franse legers en de vestiging van de Bataafse Republiek werden de steden en landen van Vianen en Ameide per dekreet van 16 maart 1795 geïncorporeerd in de provincie Holland. Ondanks veel en langdurig protest was aan de oude onafhankelijkheid voorgoed een einde gekomen. Hoewel 'de steden en landen van Vianen en Ameide' door het eenhoofdig gezag van de landsheer een natuurlijke eenheid vormden, valt er bestuurlijk gezien binnen dit geheel wel een onderverdeling te maken. Als aparte bestuurseenheid kan ten eerste het domein gelden. Dit bestond uit een hoeveelheid onroerende goederen en heerlijke rechten, waarvan de inkomsten direct aan de landsheer kwamen. Tot deze domaniale goederen en rechten behoorden onder meer het slot Batestein c.a., diverse huizen binnen en buiten de stad, landerijen, een belasting op bier, het pontveer, het jachtrecht, dwangmolens etc. Het beheer van het domein was toevertrouwd aan een speciale ambtenaar, de rentmeester van de domeinen. Een tweede onderscheid is te maken tussen de vrije heerlijkheid Vianen enerzijds en de vrije heerlijkheid Ameide en Tienhoven anderzijds. Beide heerlijkheden kwamen in de veertiende eeuw door huwelijk in één hand en werden daardoor in personele unie verenigd. Hoewel er, met name op juridisch terrein, enige aanzetten tot bestuurlijke integratie zijn te ontwaren, bleven het grotendeels gescheiden eenheden. De heerlijkheid Ameide en Tienhoven blijft hier derhalve grotendeels buiten beschouwing. De vrije heerlijkheid Vianen omvatte in grote lijnen de streek omgrensd door de Lek, de Zouwendijk, de Zederik en de Huibert. Het gebied was verdeeld in territoriale eenheden, schoutambten, die de basis vormden voor de organisatie van (waterstaats)bestuur en rechtspraak. Het betrof de schoutambten Vianen, Bloemendaal, Bolgerije, Autena, Hei- en Boeicop, Lexmond en Achthoven, Lakerveld en Meerkerk.

5

De vier eerstgenoemde ambten kunnen worden aangemerkt als het stadsterritoir van Vianen; ze vielen in beginsel gelijkelijk onder het gewone bestuur van de stedelijke overheid. Het schoutambt Vianen omvatte de stad binnen de muren, de 'poirte', met het omringende land, ofwel: de binnenstad, buitenstad, ‘t Wed, het Hogeland, de Vinxwaard, de Varkensweide, de Wisch, de Kleine Hagen en de uiterwaarden langs de Lek. Het schoutambt Bloemendaal omvatte de polders Bloemendaal, Ganzenkamp en de Biezen. Het schoutambt Autena omvatte ongeveer de huidige polder Autena. Het schoutambt Bolgerije was een samenvoeging van twee voormalige polders, de 'Leij- en SoudenBolgerij'; ze viel ongeveer samen met de huidige polder.

De landsheer en zijn ambtenaren

De invloed van de landsheer in bestuur en rechtspraak binnen de vrije heerlijkheid Vianen was groot. Met zaken als belangrijke wetgeving, 'zware' benoemingen, verlening van vrijgeleide (sauvegarde), grote openbare werken etc. bemoeide hij zich persoonlijk. De vroegste vertegenwoordiger van de landsheer in het bestuur van stad en landen was de schout. Binnen zijn ressort, het schoutambt, hield hij zich namens de heer bezig op het hele terrein van wetgeving, bestuur en rechtspraak. Hij werd hierin bijgestaan door schepenen. Zowel schout als schepenen werden benoemd door de landsheer. Op het gebied van de waterstaat vormde de schout samen met lage heemraden het polderbestuur. In de loop van de vijftiende eeuw kwam in deze situatie verandering met het verschijnen van een nieuwe ambtenaar, de drossaard. Hij was in de 17de en 18de eeuw zonder meer de meest belangrijke en invloedrijke functionaris in het bestuur van stad en landen. Hij was een typisch landsheerlijke ambtenaar, symbolisch voor de toenemende greep van het centraal gezag op het lands- en stadsbestuur; dit in tegenstelling tot de door hem naar de achtergrond verdrongen schout, die veel meer een lokaal functionaris was. Tekenend voor de positie van de drossaard was dat in de onderhavige periode alle schoutambten in zijn persoon verenigd waren. Daarnaast was hij eerste raad en president van het hooggerechtshof, de Kamer van Justitie. Binnen de stad Vianen maakte hij deel uit van de 'vergadering van policie en finantie' en maakte hij in zijn kwaliteit als schout deel uit van het college van schout en schepenen of (laag)gerecht. De invloed die de drossaard op het stadsbestuur kon uitoefenen blijkt onder meer uit zijn recht om jaarlijks de voordracht op te maken voor de 'wetsverzetting', de vervanging van de leden van de magistraat; verder uit zijn recht van opening van alle brieven aan het stadsbestuur. Daarnaast had hij het recht van verlening van 'voorlopige sauvegarde'; hiermee bepaalde hij in de praktijk het toelatingsbeleid van de stad2.

De drossaard had de beschikking over een plaatsvervanger, de 'substituut' drossaard/schout. Deze functionaris verving hem regelmatig in de verschillende overheidslichamen. Vermoedelijk heeft wel een vorm van werkverdeling bestaan3. Uit het voorgaande blijkt wel dat het begrip 'stedelijke autonomie' in het geval van Vianen maar zeer betrekkelijk was. Hoewel men in de afwikkeling van de 'dagelijkse zaken' vermoedelijk rustig zijn gang kon gaan, trad bij zaken van enig belang de heer of zijn vertegenwoordiger naar voren. De situatie wordt aardig gesymboliseerd door de aanwezigheid van het slot Batestein gedeeltelijk binnen de stadsmuren.

6

Het stadsbestuur tot 1795

Schout en schepenen en vergadering van policie en finantie

De organisatie van het stadsbestuur in Vianen kende eenzelfde ontwikkeling als elders in die zin, dat zich geleidelijk een splitsing van taken voltrok. Oudtijds berustte zoals gezegd het gehele overheidsgezag, ofwel politie en justitie (wetgeving, bestuur, rechtspraak en fiscale zaken), bij het college van schout en schepenen, die allen door de heer werden benoemd, waarbij de schepenen geacht werden de bevolking te vertegenwoordigen. In beginsel bleven zij dit gezag houden, en waren zij tot het einde van de18de eeuw het belangrijkste orgaan in de stadsregering. Met de drossaard en de burgemeesters vormden zij de magistraat of wet. In de praktijk werd hun functioneren echter steeds meer beperkt tot het uitoefenen van de lage rechtsmacht. Dit was enerzijds het gevolg van het gedwongen afstaan van bevoegdheden aan nieuwe (met name landsheerlijke) regeringsfunctionarissen en -organen als de drossaard en Kamer van Justitie. Anderzijds kwam het voort uit desinteresse van de schepenen zich bezig te houden met 'ordinaire' bestuurstaken en hun neiging zich vooral te richten op de lucratieve juridische activiteiten. Tekenend voor deze situatie is misschien dat de term magistraat in de 18de eeuw werd gebruikt als synoniem voor de 'vergadering van policie en finantie', een bestuursorgaan waarvan de schepenen geen deel uitmaakten. Waren de schepenen wel betrokken, dan was sprake van 'magistraat en gerecht'.

Een eerste splitsing van taken in het college van schout en schepenen vond mogelijk plaats in het begin van de vijftiende eeuw. In ieder geval was in 1411 voor het eerst sprake van twee burge-meesters4. Vermoedelijk heeft zich uit deze taaksplitsing geleidelijk het latere stedelijk bestuurslichaam bij uitstek ontwikkeld, de 'vergadering van policie en finantie'. De oorsprong en ontwikkeling van dit orgaan blijft echter grotendeels in nevelen gehuld, niet in het minst door het ontbreken van notulen of resoluties van vóór 1733. In elk geval werd het rond 1700 beschouwd als een zelfstandig functionerend overheidsorgaan. Dit blijkt uit een stuk uit deze tijd waarin de nieuwe heer, de graaf Van der Lippe, werd geïnformeerd over de regeringsorganisatie van zijn bezit. Deze 'Aenwijsingh van de regeringh der steden en landen van Vianen en Ameyde' maakte duidelijk onderscheid tussen bestuur en rechtspraak, waarbij het bestuur (policie) viel onder de drossaard, burgemeesters, thesaurier en secretaris5. Hiermee is ook meteen de samenstelling van deze vergadering gegeven. De vergadering hield zich zowel op beleidsvormend als uitvoerend niveau bezig op een zeer breed terrein van het lokaal bestuur, waaronder openbare werken, het vergeven van lagere ambten, het verlenen van vergunningen etc.

De burgemeesters

Van de functie van burgemeester van Vianen is voor het eerst sprake in 1411. Vanaf het begin waren het er twee. In later tijd werd onderscheid gemaakt in een 'schepenburgemeester' en een 'stadsburgemeester'. De functie komt voort uit het schepencollege; beter gezegd vormden de burgemeesters aanvankelijk het 'dagelijks bestuur' ervan. De schepenburgemeester bleef overi-gens lid van het schepencollege, en was bij afwezigheid van de drossaard zelfs voorzitter.

7

De burgemeesters werden jaarlijks op voordracht van de drossaard door de heer van Vianen benoemd. Hun taakgebied was ruim, en bewoog zich zowel op beleidsmatig als uitvoerend niveau. Voor dit laatste konden zij de hulp van de schepenen inroepen, wat op zich steeds vaker nog het grootste karwei bleek. Tot 1626 droegen zij zorg voor de financiën en belastingheffing. Verder handelden zij dagelijkse zaken af. In later tijd omvatte hun taakgebied verder de brandweer, de schutterij en stadsverdediging, openbare werken, het weeshuis, de oppervoogdij over wezen en onmondigen en ceremoniële taken.

De thesaurier: financiën en belastingen

Het beheer van de stadsfinanciën en de zorg voor de belastingen was tot 1626 een onderdeel van de burgemeestersfunctie. In 1626 werd hiervoor een speciale door de heer van Vianen benoemde functionaris aangesteld, de thesaurier. Hij kreeg zitting in de vergadering van ‘policie en finantie’. Zijn taken staan omschreven in een instructie uit 16266. Hij diende zorg te dragen voor de ontvangsten en uitgaven van de stad en een goed beheer van de stadsfinanciën. Ter verantwoording diende hij tweemaandelijks een financieel overzicht aan drossaard en burgemeesters over te leggen en jaarlijks een stadsrekening op te maken. Overigens had hij voor uitgaven boven een zeker bedrag toestemming nodig van de magistraat. Hij adviseerde de magistraat ten aanzien van de eventuele financiële consequenties van hun beleid. Ten overstaan van de burgemeesters verzorgde hij de aanbesteding van de (ver)bouw en reparatie van stadswerken, en hij droeg zorg voor de inkoop van de noodzakelijke materialen. Hij was verder rentmeester van de pastorie- of vicarie-goederen en van het oudemannen en -vrouwenhuis. Vanaf 1795 verdween de thesaurier uit het stadsbestuur en werd hij een gewoon ambtenaar, benoemd door en ondergeschikt aan de elkaar opvolgende bestuurslichamen7.

De belastingen die op de (meeste) inwoners van stad en landen van Vianen drukten zijn te onderscheiden in drie hoofdgroepen: de stadsbelastingen, gemene (lands)middelen of imposten in admodiatie en de verpondingen. Het verschijnsel stadsbelasting bestond te Vianen sinds 1354, toen de stad van de heer van Vianen het recht kreeg accijnzen te heffen. In de 17de en 18de eeuw bestonden deze lasten uit heffingen op bier, wijn en gedistilleerd, de waag, het gemaal, de bierslede, het bestiaal, de vuilniskar en de afslag van vis en sinds 1752 op koffie en thee. Deze 'stadsmiddelen' werden door de thesaurier in het openbaar verpacht, ten overstaan van de magistraat. De hieruit voortvloeiende 'ordinaire' inkomsten van de stad werden aangevuld met de opbrengst van het kleinzegel, in 1687 door de heer van Vianen aan de stad overgedragen8, en de opbrengst van de 80ste penning, geheven op alle verkopingen van onroerende goederen en publieke verkopingen van roerende goederen. Het Viaanse kleinzegel werd in 1795 afgeschaft en vervangen door het Hollandse zegel. De 80ste penning werd in 1795 vervangen door de 40ste penning. In 1578 gingen steden en landen van Vianen en Ameide akkoord met een bijdrage hunnerzijds in de kosten van de landsverdediging, mits de soevereiniteit gewaarborgd bleef. De overeenkomst met de Staten van Holland en West-Friesland kwam er op neer dat Vianen het 'recht van admodiatie' kreeg; men betaalde jaarlijks een bedrag van ƒ 10.000 (nadien bij nieuwe overeenkomsten herhaaldelijk verhoogd), waarbij men controle behield over de inning van deze gelden, die slechts mochten worden verpacht

8

aan een inwoner van het eigen territoir. Deze 'imposten in admodiatie' of gemene landsmiddelen bestonden uit accijnzen op een grote groep gebruiksgoe-deren, voor een deel goederen waarop ook stadsbelastingen werden geheven. De winst of het 'rantsoen', de opbrengst dus boven de ƒ 10.000, vloeide in de stadskas. De verpachting van deze belastingen vond plaats ten overstaan van gecommitteerden van de Staten van Holland en West-Friesland. Tenslotte diende de bevolking nog de verpondingen op te brengen, landsbelastingen geheven op huizen en landerijen. Zoals gezegd werden de belastingen verpacht aan particulieren, die in ruil voor betaling van de pachtsom zelf konden bepalen hoe zij de voorgeschoten gelden weer op de burgers verhaalden. Dit leidde natuurlijk tot onverkwikkelijke toestanden, met name in economisch minder rooskleurige perioden. In 1748 braken alom in Holland pachteroproeren uit, wat leidde tot vervanging van het pachtsysteem tot een systeem waarbij vaste bedragen werden geïnd door de overheid aangestelde collecteurs.

De secretaris

De oudste vermelding van een 'geheimschrijver' in Vianen dateert van 1482. Als voornaamste ambtelijke ondersteuning van het stadsbestuur was de positie van secretaris niet onbelangrijk, te meer omdat zijn activiteiten zowel op bestuurlijk als rechterlijk terrein lagen. Wel had het ambt rond 1500 door de komst van een hooggerechtshof met eigen griffier, de Kamer van Justitie, enige devaluatie ondergaan. De secretaris werd benoemd door de landsheer. De benoeming gold voor langere termijn, wat zijn positie in de stadsregering nog versterkt zal hebben. Een instructie uit 1741 omschrijft zijn taken en bevoegdheden9. Vanwege zijn functie had hij uiteraard zitting in de vergadering van policie en finantie. Hij zat hier echter niet alleen als notulist maar nam actief deel aan de vergadering. Behalve de notulen verzorgde hij voor de vergadering de registratie van ingekomen en uitgaande stukken, en ont-wierp hij instructies, conceptbesluiten etc. Verder was hij belast met de zorg voor de archieven van zowel het stadsbestuur als het gerecht. Als griffier van het gerecht hield hij zich naast het notuleren bezig met het registreren van huwe-lijken, het opmaken en inschrijven van een grote verscheidenheid aan voor schout en schepenen te passeren akten en andere activiteiten op juridisch-administratief terrein. Daarenboven werd hij vaak aangesteld als curator of sequester van insolvente boedels of boedels die anderszins toe-zicht, bewaring en beheer vereisten. Tenslotte was hij nog secretaris van de schoutambten Bolgerije en Autena en van een aantal waterstaatsorganen, waaronder het college van de Vijfheerenlanden, het college van de Lek en het dijkcollege van Vianen. Kortom, de secretaris had met dit brede takenpakket een druk bestaan. Hij stond er grotendeels in zijn eentje voor, en vermoedelijk schreef hij de stukken in grote meerderheid zelf. Slechts in geval van ziekte of wettige absentie mocht hij zich laten vervangen door een substituut-secretaris, die dan alle bevoegdheden van een reguliere secretaris had. Mogelijk is een deel van de omissies in het archief van het stadsbestuur te wijten aan de veelheid van taken van de secretaris, en de menselijke neiging zich te concentreren op de meest lucratieve (juridische) activiteiten. Klachten uit de 18de eeuw over achterstallige en slordige registratie en het mee naar huis nemen van

9

archiefbescheiden door de secretaris geven in ieder geval geen positief beeld van de secretarie in die tijd10. Na de omwenteling van 1795 veranderden de taken en bevoegdheden van de secretaris niet veel. Hij bleef werkzaam voor zowel de bestuurlijke als rechterlijke organen. Wel werd uitdrukkelijk bepaald dat hij géén deelnemer meer was aan de vergaderingen11.

De Franse tijd¹²

De omwenteling in 1795 bracht ook in Vianen een periode van gedurige bestuurlijke verande-ringen. De belangrijkste verandering was dat de bestuurders voortaan door de bevolking gekozen werden. Afkomst en geloof speelden bij het bekleden van functies in beginsel geen rol meer; deugdzaamheid en bekwaamheid stonden voorop. Overigens was er wel degelijk ook continuïteit. Ondanks de steeds wisselende namen voor en samenstelling van de stedelijke overheidsorganen bleef de onderlinge taakverdeling in grote lijnen hetzelfde, ook in vergelijking met de periode vóór 1795.

In het voorjaar van 1795 werd het oude stadsbestuur afgezet en vervangen door een voorlopig bestuur, de provisionele municipaliteit, tot na verkiezingen later dat jaar het nieuwe gemeentebestuur, de municipaliteit, kon aantreden. Een reglement uit 1795 legde samenstelling, taken en bevoegdheden van het nieuwe lichaam vast13. De municipaliteit bestond uit negen leden. Daarnaast functioneerden een maire, een schout-crimineel en een secretaris. De volledige municipaliteit was verantwoordelijk voor benoemingen, akten van admissie en collectes. Voor specifieke taken was zij onderverdeeld in een drietal comités. Het Comité van Politie had zorg voor de stedelijke financiën, openbare verkopingen, verpachtingen en aanbestedingen, het afnemen van de burgereed, de schouw en het verlenen van akten van indemniteit. Het Comité van Justitie bestreek het terrein van de voormalige schepen-bank. Het Comité van Inkwartiering droeg zorg voor de inkwartiering en verzorging van troepen, het verzorgen van vervoermiddelen en gidsen daarvoor etc. Een nieuw reglement uit 1798, dat 'voor het bestuur der stad en schoutampte van Vianen'14, legde het bestuur bij twee gekozen colleges, de Raad van de Gemeente en de Raad van Rechtspleging. De Raad van de Gemeente bestond uit vijf leden, de Raad van Rechtspleging uit zeven. Hun werkter-rein was vergelijkbaar met de voormalige comités van politie en van justitie. De handhaving van orde en veiligheid berustte bij een baljuw. In 1805 trad een op de staatsregeling van 1798 gebaseerd bestuursreglement in werking15. Dit schreef een gemeentebestuur voor van drie leden16, alsmede een college van schepenen van 7 leden en een hoofdofficier. In de verdeling van bevoegdheden en taken veranderde vrijwel niets.

Grote veranderingen traden pas op na de inlijving van het nog prille Koninkrijk Holland (1806) bij het Keizerrijk Frankrijk onder Napoleon Bonaparte in 1810. In maart van dat jaar werd het Koninkrijk bezuiden de Waal ingelijfd. Vier maanden later, op 9 juli, volgde de rest. Na de inlijving werd het Franse bestuurlijke en rechterlijke stelsel ingevoerd. Op plaatselijk bestuurlijk niveau functioneerden vanaf oktober 1811 voortaan de ‘communes’ of gemeenten. Aan het hoofd hiervan stond de maire, vandaar dat men een gemeente ook wel aanduidde als mairie. In de ‘gemeenten’ tot 2.500 inwoners, waaronder Vianen, had de maire assistentie van één adjunct-maire die met een ‘conseil

10

municipal’ of gemeenteraad bestaande uit 10 leden voor plaatsen met minder dan 2.500 inwoners17.

De bevoegdheden van de gemeenten, in het bijzonder de maire, werden nadrukkelijk beperkt tot de strikt administratief bestuurlijke zaken18. Al in 1810 werd het onderscheid doorgevoerd tussen de administratieve zaken en de waterstaatskundige aangelegenheden. De taken ten aanzien van de waterhuishouding werden opgedragen aan nieuw gevormde polderbesturen, de voortzetting van de oude geërfdenorganisaties. Een jaar later volgde een strikte scheiding met de rechterlijke macht. De gemeenteraad had slechts geringe zeggenschap die hoofdzakelijk de financiën betrof. De voorzitter van de gemeenteraad, de maire, had het voor het zeggen.

Bestuursreglementen van 1818 en 1825

Na het vertrek van de Fransen in 1813 en de komst van de Souverein Vorst van de Nederlanden, Willem I, veranderde er aanvankelijk bestuurlijk niet veel. De bestaande organisatie bleef vooralsnog gehandhaafd. Slechts de Franse benamingen kwamen te vervallen. De tijdelijke nieuwe gemeentebesturen of ‘provisionele regeringen’ werden in 1814 bestendigd. De lokale bestuurlijke inrichting werd in de grondwetten van 1814 en 1815 opgedragen aan de afzonderlijke provincies. Iedere provincie diende een eigen reglement op te stellen. Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen ‘steden’ en ‘gemeenten ten platte lande’. Hoewel Vianen in de jaren 1335 – 1336 zijn stadsrechten had verworven werd de gemeente door zijn beperkte inwonertal niet tot de steden gerekend. Bij Koninklijk Besluit van 9 oktober 1816 werd het reglement voor de ‘gemeenten ten platte lande’ voor de provincie Holland vastgesteld. Met ingang van 1 januari 1817 trad het in werking. Het plaatselijk bestuur van Vianen kwam te berusten bij een schout (burgemeester), twee assessoren (wethouders) en vier raadsleden. De schout en assessoren maakten deel uit van de gemeenteraad die dus uit zeven personen bestond. In tegenstelling tot de steden hadden de inwoners op het platteland geen invloed op de benoeming van de schout en de raadsleden. De koning benoemde de schout, Provinciale Staten de assessoren en raadsleden.

Het reglement bleef slechts enkele jaren van kracht. Al in 1825 (KB. 23 juli 1825) werd een nieuw reglement vastgesteld dat met ingang van 1 januari 1826 in werking trad. De wijzigingen waren gering. Het Viaanse bestuur bleef opgedragen aan dezelfde functionarissen, met dien verstande dat de titel ‘schout’, vervangen werd door ‘burgemeester’ en de assessoren benoemd werden door de commissaris in de provincie. De benoemingen golden voor zes jaren, om de twee jaar – op 2 januari – vond een periodieke aftreding plaats van een derde gedeelte van het bestuur. Ook het verplichte overleg met grondeigenaren bleef van kracht over die zaken waarbij die groep belang had (bepaalde belastingen en grote uitgaven).

Gemeentewet

Het plattelandsregelement van 1825 is van kracht geweest tot aan de invoering van de Gemeentewet in 1851. Vanaf die tijd is de gemeentelijke organisatie in geheel Nederland uniform. Ook kwam het aloude onderscheid tussen steden en gemeenten

11

ten platte landen te vervallen. Bovendien kwam de zeggenschap nadrukkelijk te liggen bij de gemeenteraad, hoewel in de praktijk met name in de kleinere plaatsen de burgemeester een beslissende factor bleef. In de Gemeentewet werd het bestuur opgedragen aan een gemeenteraad, een college van burgemeester en wethouders als dagelijks bestuur en een burgemeester. In Vianen bestond de gemeenteraad, waarvan de omvang afhankelijk was van het inwonertal, in eerste instantie uit zeven leden, inclusief de wethouders. Dit aantal werd in 1872, door groei van de bevolking op elf gebracht.

De gemeenteraad werd voortaan rechtstreeks gekozen door de inwoners van de gemeenten. Uit hun midden kozen de raadsleden de twee wethouders. De burgemeester bleef door de koning benoemd. De ambtsperioden waren weer voor zes jaar, met tussentijds aftreden van een gedeelte van de bestuurders. Later is het tussentijds wisselen vervallen en nog later weer de zittingsperiode van de gemeenteraad teruggebracht tot vier jaar. Essentiële wijzigingen in de Gemeentewet vonden pas plaats ver na de hier behandelde periode.

Voor de samenstelling van het gemeentebestuur is de invoering van het algemeen kiesrecht, mogelijk geworden door de grondwetswijziging van 1917, van grote betekenis geweest. Niet alleen de materieel meer welgesteld kregen sindsdien invloed op het plaatselijk bestuur, maar bijna iedereen die een bepaalde leeftijd had bereikt19.

Rechtspraak

De rechtspraak berustte vanouds bij het college van schout en schepenen of schepenbank, als onderdeel van het totale overheidsgezag, de 'politie en justitie'. De Viaanse schepenbank bezat gedurende de Middeleeuwen behalve de lage jurisdictie ook de hoge jurisdictie ofwel de be-voegdheid zware misdrijven te berechten en doodvonnissen te vellen. Haar rechterlijke bevoegd-heden waren niet tot de stad Vianen beperkt. De hoge jurisdictie gold het hele platteland van de heerlijkheid Vianen; criminele zaken boven het niveau van overtreding kwamen rechtstreeks voor schout en schepenen te Vianen. De schout van Vianen had deswege in dit hele gebied opsporingsbevoegdheid. De lagere gerechten, alsmede de schepenbank van Ameide, die de hoge jurisdictie bezat, waren verplicht om in civiele zaken de Viaanse schepenbank om advies of besloten vonnis te verzoeken. De schepenbank van Ameide diende te Vianen ter hoofdvaart te gaan. De situatie veranderde drastisch rond 1500 met de komst van een nieuw centraal hooggerechts-hof voor Vianen en Ameide, de Kamer van Justitie. Aanvankelijk was er een nauwe personele band met de schepenbank van Vianen, waar het nieuwe orgaan in feite uit voortkwam20. Nieuw was de drossaard, optredend als openbaar aanklager en belast met de opsporing en vervolging van misdadigers. De schout werd hiermee naar het tweede plan gedrongen. In de 17de en 18de eeuw bestond de Kamer uit zeven leden of raden, nu professionele rechtsgeleerden, onder leiding van de drossaard als eerste raad en president. De Kamer behandelde alle criminele zaken en in de civiele sfeer zaken in beroep van lagere gerechten, en verder in eerste aanleg correctionele zaken waarin de drossaard uit naam van de landsheer een boete eiste, civiele zaken over schulden boven ƒ 25, zaken betreffende weduwen, wezen en ‘personae miserabilae’, en zaken betreffende de soeverein en het domein. Een speciale functie van de Kamer was vanaf 1746 de jurisdictie over zaken betreffende de jacht, voor zover de Staten het

12

jachtrecht over de schoutambten Vianen, Bloemendaal, Bolgerije en Autena aan zich hadden gehouden21. Na de opheffing van de Kamer in 1795 werd zij vervangen door een criminele rechtbank voor het land van Vianen en Ameide, die tot 1811 bleef bestaan22. De Viaanse schepenbank degradeerde door deze ontwikkeling in de praktijk tot gewoon laag- gerecht. Op het platteland behield men slechts rechtsmacht in fiscale zaken. In de stad bleef men formeel bevoegd van alle civiele en criminele zaken kennis te nemen, maar in de praktijk bracht de drossaard alle misdrijven voor de deskundige Kamer van Justitie. In 1795 werden de bevoegdheden en taken van de schepenbank overgenomen door het Comité van Justitie, bestaande uit een schout-civiel en -crimineel en zeven leden uit de municipaliteit, alsmede een secretaris. In 1798 werd dit lichaam op haar beurt vervangen door de uit zeven leden bestaande Raad van Rechtspleging. Qua bevoegdheden en taken veranderde niets wezen-lijks. Dit was evenmin het geval toen in 1805 een nieuw reglement op het stadsbestuur werd ingevoerd, dat de naam 'college van schepenen of justitie' hanteerde23.

In 1811 kwam na de inlijving van het Koninkrijk Holland bij het Franse keizerrijk een einde aan de bestaande regionale gerechten en de plaatselijke schepenbanken. Op 27 februari van dat jaar werd het Viaanse college van justitie ontbonden. Justitie werd een uitsluitende rijksaangelegenheid. De nieuwe rechterlijke organisatie bracht een driedeling tot stand van gerechtshoven met verschillende competenties. In Amsterdam en Den Haag kwamen zogenaamde hoven van Assisen. De hoofdplaatsen van arrondissementen kregen rechtbanken van eerste aanleg waaronder kantonale vredegerechten en politie gerechten ressorteerden. Bij Keizerlijk Decreet van 21 oktober 1811 werd bepaald dat de gemeente Vianen deel uit zou gaan maken van het kanton Culemborg, onder het arrondissement Gorinchem. In 1824 kreeg Vianen een eigen vredegerecht, later kantongerecht dat bleef vallen onder het arrondissement Gorinchem.

Het archief

Het archief tot 1810 van het stadsbestuur van Vianen is zeer onvolledig aan ons overgeleverd. Het is zelfs niet overdreven te stellen dat de 'ruggengraat' van het archief verloren is gegaan dan wel (hopelijk) berust op een nog niet achterhaalde plaats. Een tamelijk uitgebreide archiefinventaris van circa 1716, opgesteld door stadssecretaris Valentijn Micheell kort na zijn opvolging van provisioneel secretaris Van Dortmont, geeft ons enig inzicht in welke archieven op dat moment op het stadhuis werden bewaard, hoe ze werden bewaard en welke (categorieën) stukken sindsdien zijn verdwenen24. De in deze inventaris beschreven archieven waren gevormd door de overheidsorganen die hun domicilie hadden in het Viaanse stadhuis, en die gebruik maakten van één en dezelfde secretaris. Dit waren het stadsbestuur (vergadering van policie en finantie/magistraat), het college van schout en schepenen of laaggerecht en enige waterstaatscolleges. Verder de archivalia van de ook door deze secretaris bediende schoutambten Bolgerije en Autena. Niet opgenomen werden de bescheiden van de Kamer van Justitie, die wel in het stadhuis resideerde, maar een eigen griffier had. Uit aantekeningen in margine blijkt dat in ieder geval de archieven van het stadsbestuur en het gerecht waren geborgen in een loketkast. Omvangrijke bescheiden als plakkaten

13

werden òp deze kast gedeponeerd. Het bestaan van een dergelijke 'stadtskiste' wordt nog eens bevestigd door een aantekening in een inventaris van pastoriegoederen25. Of ook de bescheiden van de waterstaats-colleges in deze kast werden geborgen is niet duidelijk. Wel gold dit voor de bescheiden van de schoutambten Bolgerije en Autena. De inventaris toont dat de secretarissen, althans tot dat moment, bij het bergen geen duidelijk onderscheid maakten tussen archief van het stadsbestuur en dat van de gerechten; de stukken waren tamelijk willekeurig over de kast verspreid. De stukken van de waterstaatscolleges zijn wel en bloc beschreven, wat misschien duidt op aparte berging. Vergelijking van de inhoud van deze inventaris met de inhoud van de nog aanwezige archivalia geeft ons inzicht in wat aan archiefmateriaal verdwenen is, rechtstreeks voor de 17de eeuw, en indirect ook voor latere perioden. In dit opzicht heeft het archief van het gerecht duidelijk een beter lot getroffen dan dat van het stadsbestuur. Hoewel ook dit archief meerdere omissies kent, is de kern ervan grotendeels nog aanwezig. Het archief van het stadsbestuur is echter 'ontzield'. Zo ontbreken tot 1797 de registers van resoluties van het stadsbestuur, op enkele exemplaren na de stadsrekeningen met bijlagen en de kohieren en rekeningen van de belastingen, de burgerboeken en grotendeels de rekeningen van onder stadstoezicht staande instellingen. Overigens lijkt het met name om deze categorieën bescheiden te gaan: het merendeel van de in de genoemde inventaris beschreven 'bundels' en losse stukken is in het huidige archief nog traceerbaar. Naast het ontbreken van deze bescheiden kent het archief nog een opvallende omissie, uit de periode 1786 - 1793 ontbreken nagenoeg alle bescheiden. Naar de reden van het ontbreken van deze bescheiden kan momenteel alleen gegist worden. Gezien de aard van de stukken zal van bewuste vernietiging geen sprake zijn geweest. Ook slordigheid lijkt hierom geen afdoende verklaring, ondanks de eerder aangehaalde magere kwaliteit van het secretariaat. Verder lijkt vanwege de geconstateerde categoriale scheiding tussen bewaarde en vermiste bescheiden, die verspreid over de loketkast waren geborgen, een 'ramp' evenmin als oorzaak in aanmerking te komen. Het mede ontbreken van de stukken over 1786 - 1793 wijst op een 'oplossing' aan het eind van de 18de eeuw. Heeft de secretaris Schrevelius (1776 - 1792) delen van het archief thuis gehad? Of is een deel van het archief vanwege oorlogsdreiging in 'veiligheid' gebracht? In ieder geval waren de bescheiden vroeg in de 19de eeuw al verdwenen.

Het archief vanaf 1810 is, los van volgens de regels verlopen en beschreven vernietiging, vrij compleet bewaard gebleven. Uitgezonderd het tot op heden ontbreken van diverse stukken over de verlening van bouwvergunningen zijn er geen bijzondere vermissingen geconstateerd. De secretarissen, die ook na 1810 het archiefbeheer in hun takenpakket hadden, hebben zich met wisselende inspanning van dit werk gekweten. Eén van de eerste aantekeningen over het beheer van het archief in de negentiende eeuw is opgetekend in het gemeenteverslag over 1847. Er wordt gemeld, dat 'de plaatselijke administratie (..) door de ordelooze toestand waarin de zelve verkeerde, vele moeylijkheden aan het bestuur heeft gegeven. Hoewel langzamerhand verbeterende moet men dagelijks nog worstelen met de gevolgen van vroegere wanorde' 26. Enkele jaren later lijkt de situatie nog niet wezenlijk verbeterd daar uit het verslag over 1851 blijkt dat de secretaris zich 'onledig' hield met de beschrijving van het archief27.

14

Dat de zorg voor het archief niet echt tot de prioriteiten behoorde, was ook al in 1844 gebleken toen geconstateerd werd dat er stukken verdwenen waren. De secretaris kon echter bij gebrek aan een goede beschrijving van het archief niet zeggen om welke bescheiden het precies ging28. Of het zich hier ook, of misschien zelfs uitsluitend, handelde om stukken van vóór 1810, of dat ook al eigentijdse stukken verdwenen waren valt uit de aantekening niet op te maken. Enige jaren later achtte het gemeentebestuur het toch wenselijk dat het archief beschreven werd. In 1860 werd hiermee daadwerkelijk begonnen door de toenmalige secretaris Prijn29. Deze inventaris is nadien zo nu en dan aangevuld30. Voor de secretarie werd elf jaar later een nieuwe kast aangeschaft om het archief in op te bergen. De hoeveelheid papier was waarschijnlijk gestadig toegenomen. Uiteindelijk besloot de gemeenteraad dat jaar ook nog tot de verkoop van staatscouranten 'alsmede eenige oude registers' 31. In totaal ging het om ongeveer 400 kilo papier. Het duurde tot 1909 voordat het archief weer de nodige aandacht kreeg. In 1910 maakte de gemeente gebruik van een mogelijkheid die door het ministerie van Binnenlandse Zaken werd geboden om de hulp in te roepen van een ambtenaar van het Rijksarchief bij de selectie en vernietiging van stukken32. In dit kader heeft J.C. Beth in 1910 het archief globaal geordend en stukken geselecteerd voor vernietiging. Ook heeft Beth advies uitgebracht over de opzet van het lopende archief33. Beth heeft het nodige vernietigd op basis van de toenmalige vernietigingslijst. Hieronder bevonden zich ook stukken die tegenwoordig bewaard zouden worden, zoals registers en stukken betreffende de schutterij34. Een eerste echte archiefbewaarplaats kreeg de gemeente in 1927. Bij de verbouwing van het stadhuis werd een 'brandvrije kluis' voor het archief gebouwd. Kort daarop, in 1931, sloot de gemeente zich aan bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Tegelijk werd besloten tot een zaaksgewijze ordening van het archief volgens de Basisarchiefcode van de vereniging. Nadien is er niet veel gedaan aan het archief over de periode 1810 - 1930. Met de verbouwingen van het stadhuis in 1956 -‘60 en 1981 -‘84 verhuisde het archief mee naar de aangepaste archiefbewaarplaatsen. Ondanks eerdere pogingen om wat te doen aan de ordening en beschrij-ving van het archief stelde de gemeenteraad pas in zijn vergadering van 29 oktober 1991 hiervoor gelden beschikbaar.

Verantwoording van de inventarisatie

Het huidige inventarisatieproject van het oude archief van de gemeente Vianen viel feitelijk uiteen in twee deelprojecten, waarbij twee inventarisatoren ieder een deel voor hun rekening namen. Dit vindt zijn weerslag in de inventaris. Verschillen in woordgebruik, stijl van beschrijven en af en toe in inzicht zijn in een dergelijke opzet onvermijdelijk, en er is ook geen poging ondernomen om deze weg te moffelen. Wel is zoveel mogelijk eenheid van vorm gebracht in de lay-out.

Uit praktische overwegingen is de cesuur gelegd bij het jaar 1810, het jaar waarin de op Franse leest geschoeide gemeentelijke organisatie, de mairie, werd ingevoerd. Deze verandering is ook van betekenis geweest voor archiefvorming; vanaf deze tijd is er duidelijk sprake van een serieel geordend archief. Het eindjaar 1930 is gekozen vanwege de in 1931 ingevoerde zaaksgewijze ordening.

15

Vermoedelijk in de eerste helft van de 19de eeuw is een poging ondernomen de bestaande onder-werpsgewijze ordening van het (resterende) archief te vervangen door een zuiver chronologische ordening. In ieder geval bestond op (of vanaf?) het moment dat J.H. Hingman het archief (summier) inventariseerde35 een chronologische serie 'ingekomen en minuten van stukken' over 1620 - 1809, waarvan in circa 1716 nog geen sprake was. De serie bevatte alle categorieën stukken, van kwitanties tot koopakten, rekeningen en boedelinventarissen. Het bleef bij een poging, met als gevolg dat ongeveer de helft van het archief chronologisch, en de andere helft onderwerpsgewijs was geordend. Bij deze 'herordening' werden 'bundels' uit elkaar gehaald, met als gevolg dat categorieën stukken als akten van indemniteit, rekesten etc., en zelfs stukken betreffende één onderwerp of zaak in beide series aangetroffen konden worden. Na de inventarisatie door Hingman volgden door 'terugvinden', aankoop en schenking nog diverse aanvullingen op het archief, die tot nu toe niet werden beschreven. Om deze redenen bleek uitgaan van een 'oude orde' bij de huidige inventarisatie van het archief tot 1810 nauwelijks mogelijk. Wel is gebruik gemaakt van de inventaris van circa 1716 om waar mogelijk dossiers te herstellen. In een aantal gevallen is vanwege de factor tijd gekozen voor een praktische oplossing. Dit geldt met name voor de publicaties, rekesten, attestaties en certificaten; deze zijn eenvoudig tot series samengevoegd en als zodanig beschreven. Voor de indeling is gebruik gemaakt van een tamelijk traditioneel schema, binnen de rubrieken is waar dit verhelderend werkt een functionele indeling aangehouden. Een probleem vormde de vermenging van het archief van het stadsbestuur met vooral het archief van het gerecht. De oorzaak hiervan zal na bovenstaande duidelijk zijn. Het archief van het gerecht werd krachtens KB van 9 oktober 1883 overgebracht naar het Rijksarchief. Een ruime hoeveelheid stukken bleef echter achter, samengevoegd met het archief van het stadsbestuur. Besloten is dat deze stukken te Vianen blijven. Zij zijn als apart hoofdstuk in deze inventaris be-schreven.Dit geldt ook voor een aantal andere bescheiden die om verschillende redenen in het stadsarchief verzeild zijn geraakt, onder andere afkomstig van de heren van Vianen en de rentmeester van de domeinen, enkele gilden en enkele stadsinstellingen en personen.

De ordening volgens een seriestelsel van het archief na 1810 leidde vanzelfsprekend tot een indeling in de hoofdrubrieken Stukken van algemene aard en Stukken over afzonderlijke onderwerpen. De aanwezige losse stukken zijn in vele gevallen stukken die vanwege het veelvuldig raadplegen waren gelicht of door wanordelijk archiefbeheer waren afgezonderd uit de diverse series stukken. Hiertoe behoren ook stukken die voorheen werden betiteld als 'klepdozenarchief'. Dit was een verzameling stukken hoofdzakelijk bestaande uit de bureauarchieven van de burgemeester en de secretaris. Het 'archief' bevatte vooral afschriften van stukken die geregeld werden ingezien, concepten van uitgaande stukken voor eigen gebruik en kladaantekeningen, blanco formulieren, circulaires en voorschriften. Het grootste deel van deze stukken is vernietigd. In enkele gevallen bevatten deze stukken ook archiefbescheiden die waren gelicht uit het gemeentearchief. Deze stukken zijn afzonderlijk beschreven. De hoofdrubriek Stukken over afzonderlijke onderwerpen is onderverdeeld naar organisatie en taakuitvoering, gebaseerd op de Basisarchiefcode36. In afwijking van deze code is in de inventaris, uit oogpunt van toegankelijkheid, een aparte rubriek volkshuisvesting opgenomen, afgesplitst van de rubriek openbare gezondheid. De

16

registers van de burgerlijke stand zijn niet beschouwd als een afzonderlijk archief gevormd door de ambtenaar van de burgerlijke stand, maar zijn opgenomen in de rubriek bevolking, die is afgezonderd van de rubriek openbare orde. Binnen de rubrieken is de onderverdeling chronologisch. Op verzoek van de gemeente Vianen zijn diverse stukken betreffende het onderwijs die voor vernietiging in aanmerking kwamen (leerplannen, stukken betreffende leermiddelen) toch bewaard en in de inventaris beschreven.

Het gemeentebestuur van Vianen heeft in het begin van de 20ste eeuw een huurcommissie en enkele bedrijven opgericht die slechts een kort leven waren beschoren. Het merendeel van de administratie ervan werd verzorgd door de gemeentesecretarie, en de archieven bevonden zich daarom in het depot van het stadhuis. Het betreft de archieven van de Huurcommissie, 1918 -1923, het Levensmiddelenbedrijf, 1916 - 1920, het Woningbedrijf, 1924 - 1927 en het Grond-bedrijf, 1922 - 1927. De archiefjes verkeerden meest in grote wanorde. De inhoud betrof hoofd-zakelijk notulen, jaarverslagen, correspondentie en financiële stukken. Uit praktische overwe-gingen zijn deze commissie en gemeentebedrijven niet als zelfstandige archiefvormers be-schouwd, maar zijn hun bescheiden als onderdeel van het gemeentearchief beschreven en samengevoegd met stukken die wel tot het gemeentearchief behoren: dit voornamelijk om het een en ander te completeren en doublures te voorkomen. De archieven van enkele onderwijscommissies zijn eveneens in de inventaris opgenomen. Het betreft de archieven van de Commissie tot wering van schoolverzuim, 1901 - 1966, de Commissie van toezicht op het lager onderwijs, 1843 - 1931 en de Commissie van toezicht op het middelbaar onderwijs, 1865 - 1919. De archiefjes bestaan hoofdzakelijk uit notulen, correspondentie en jaarverslagen.

Bij de inventarisatie heeft uit het archief tot 1810 geen vernietiging van stukken plaatsgevonden. Uit het archief vanaf 1810 is in 1910 op advies van Beth, zie boven, het nodige vernietigd. Een lijst van bij deze gelegenheid vernietigde bescheiden is in deze inventaris opgenomen als bijlage. Bij de huidige inventarisatie is uit dit deel van het archief nog eens 25 m1 vernietigd. Het proces-verbaal hiervan is eveneens opgenomen als bijlage. De omvang van het gehele archief na de inventarisatie bedraagt 66 m1, waarvan het deel vóór 1810 ca. 11 m1 beslaat.

Op een aantal bestanden van het archief na 1810 zijn nadere toegangen vervaardigd. Zij zijn als bijlagen in de inventaris opgenomen. Het betreft de correspondentieregisters van burgemeester Mecima, de registers van verordeningen, de personeelsdossiers, de bouwaanmeldingen en bouwvergunningen, de hinderwetvergunningen en een lijst van elders berustende archieven betreffende Vianen. Tenslotte is een concordans op de inventaris van J.H. Hingman toegevoegd.

Aanvragen en verwijzenDe stukken kunnen aangevraagd worden onder vermelding van de naam van het archief, eventueel afgekort en vervolgens het inventarisnummer.

17

Bij verwijzing naar stukken uit de archieven wordt de eerste maal een uitgebreide annotatie gegeven met vermelding van de archiefbewaarplaats. Vervolgens kan een verkorte verwijzing volstaan.

Bijvoorbeeld:

Bestuur Stad en Land van Vianen, 1534-1810 (413), inv. nrs ... Gemeentebestuur Vianen, 1810-1930 (414), inv. nrs …

Noten

1. Tenzij anders vermeld, zijn de gegevens in de inleiding voor de periode tot 1810 ontleend aan Horden, Een kleine geschiedenis, en aan aantekeningen van J. Heniger.

2. Zie inv. nr. 487. 3. Idem. 4. De Geer, ‘Rechten van Vianen’. 5. Inventaris van bescheiden van de Heeren Van Brederode en latere bezitters van

de heerlijkheid Vianen, berustende in het Fürstliches Haus- und Landes-Archiv te Detmold, inv. nr. 433.

6. Zie inv. nr. 49. 7. Zie inv. nrs. 44, 45, 47. 8. Hoewel het kleinzegel in principe een inkomstenbron was, waren er bij de

overdracht dermate hoge schulden aan verbonden dat de stad er per saldo meer nadeel dan voordeel aan heeft gehad.

9. Zie inv. nr. 50. 10. Als voorbeeld kan gelden het verslag van een inspectiereis naar Ameide en

Vianen van de advocaat-fiscaal Martinus van der Craght. Hij merkte op dat 'het register van de notulen en resolutien is nog in geen goede ordre, dewijl er diverse resolutien niet na de ordre des tijds zijn geregistreert maar drie of zes meer maanden later als behoord en als dezelve genomen zijn'. Hij moest verder maatregelen nemen tegen de weigering van secretaris Kelderman hem onwelgevallige resoluties te registreren, en tegen diens gewoonte resoluties op eigen houtje samen te vatten. Archief Grafelijksrekenkamer, inv. nr. 803, in het Algemeen Rijksarchief te Den Haag.

11. Zie inv. nr. 45. 12 Voor de bestuurlijke indeling waartoe Vianen sinds 1795 behoorde zie: S.E.M.

van Doornmalen, ‘Vianen, Everdingen en Hagestein en de bestuurlijke indelingen in de periode 1795 – 1840’, in: In het Land van Brederode, Jrg. 18 (1993), nr. 1 – 2.

13. Zie inv. nr. 44. 14. Zie inv. nr. 45. 15. Zie inv. nr. 47. 16. De naam 'Raad' bleef overigens gewoon in gebruik. 17. M.J.A.V. Kocken, Van stads- en plattelandsbestuur naar gemeentebestuur, Den

Haag (Stichting Gemeentelijk Cultuurfonds), 1973, p. 195 - 203

18

18. In de notulen van het stadsbestuur is in de vergadering van 29 juni 1811 met een dikke streep benadrukt dat de maire alleen met de administratie belast is: zie inv. nr. 1002.

19. Zie: J.A.L. de Meyere en J.M.M. Ruijter, In en uit het stadhuis van Vianen, Vianen (Stichting Stedelijk Museum Vianen), 1984.

20. De hooggerechtshoven kwamen elders veelal voort uit de grafelijke en hertogelijke raden. Breesnee gaat er in zijn inleiding bij de inventaris van de Kamer van Justitie overigens van uit dat dit ook in Vianen het geval was.

21. Breesnee, inleiding bij de inventaris van het archief van de Kamer van Justitie. 22. Idem. 23. Zie inv. nrs. 44 - 45, 47. 24. Zie inv. nr. 62. 25. Zie inv. nr. 426. 26. Zie inv. nr. 659. 27. Zie inv. nr. 663. 28. Zie inv. nr. 5, notulen 17 mei 1844: 'Voorts geeft den secretaris der vergadering

kennis, dat bij gelegenheid van het gewone schoonmaken van het stadhuis door hem is ontdekt dat de in de vestibule van het zelve geplaatste kisten welke oude papieren tot het archief behoorende bevatten waren geledigd en de sloten verbroken. Dat hij niet met juistheid weet aan te geven wat in die kisten was vervat aangezien het steeds aan een behoorlijken inventaris heeft ontbroken en zoodanig stuk toen hij alhier in functie trad na het overlijden van den Heere N.E. Peereboom niet aanwezig was, doch dat zooals hem is voorgekomen toen hij in den jare 1837 of daaromtrent ten verzoeke van den Heere Proff. Uttewaal nasporingen deed omtrent derzelfs familie alhier en bij die gelegenheid de bedoelde kisten opende is voorgekomen dat die voor de geschiedenis dezer gemeente of met anderen hoofde geenen belangrijke oirkonden bevatten, en daarenboven door de vochtigen plaats alwaar die vroeger waren gedeponeerd [bij] de toegangen tot de achterkamer bereids veel hadden geleden.

29. Zie inv. nr. 882. 30. Zie inv. nr. 7. notulen gemeenteraad 26 januari en 23 november 1860. 31. Zie inv. nr. 9, notulen gemeenteraad 23 maart 1871. 32. Provinciaal Besluit 88, 1908. 33. Verslagen omtrent 's-Rijks Oude Archieven XXXIII (1910), p. 79/80. Voor een lijst

van de vernietigde stukken zie bijlage .. 34. Ingekomen en minuten van uitgaande stukken 1910. De vernietiging was in

handen van de werkverschaffing 'Oud Papier' van het Leger des Heils. 35. Hingman, J.H., Inventaris van het oud archief der gemeente Vianen, Vianen z.j. 36. Vergelijk de circulaire van de minister van Binnenlandse Zaken d.d. 28 december

1949 nr. 31347: 'Algemene regels voor de verzorging van de gemeentearchieven na 1813'.

19

I N V E N T A R I S

1 STUKKEN VAN ALGEMENE AARD

1.1 Resoluties

1 - 2. Resoluties van de vergaderingen van de magistraat (of 'van policie en finantie'), 1733 - 1786. Minuten. 2 pakken

N.B. Onvolledig. In de marge of in dorso veelal de aantekening 'geregistreerd'.

1. 1733 - 1759 2. 1761 - 1786

3. Resoluties van de vergaderingen van de magistraat en het gerecht, 1734 - 1779. Minuten. 1 omslag

N.B. Onvolledig. In de marge of in dorso veelal de aantekening 'geregistreerd'.

4. Resoluties van de vergaderingen van de burgerij van stad en schoutambt van Vianen, 1795. Concepten. Met convocatie. 1 omslag

5 - 7. Resoluties van de vergaderingen van de municipaliteit, 1797 - 1798, en van de raad, 1798 - 1809. Met trefwoordenindex, 1806 - 1808 april 15. 3 delen

5. 1797 juni 29 - 1799 december 27 6. 1800 januari 3 - 1805 december 27 7. 1806 januari 3 - 1809 december 30. Met index.

1.2 Correspondentie

8 - 10. Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van de magistraat en stadsfunctionarissen van en aan diverse personen en instellingen, 1624 - 1809, z.j.

3 pakken

8. 1624 - 1707, z.j. 9. 1714 - 1759 10. 1760 - 1809

11. Ingekomen stukken van en minuten van uitgaande stukken aan de heren en vrouwen van Vianen en hun vertegenwoordigers, 1578, 1595, 1630, 1633, 1662 -1722, z.j. 1 pak

20

12 - 19. Ingekomen stukken van en minuten van uitgaande stukken aan de Staten van Holland en West-Friesland en onderhorige organen en functionarissen,

1618-1794, z.j. 8 pakken en 1 bundel

12.* 1618-1729, z.j. 13. 1730-1740, z.j. 14. 1741-1747, z.j. 15.* 1748-1749, z.j. 16. 1750-1753 17.* 1754-1759 18.* 1760-1768 18.2 1725-1862 1 deel 19.* 1769-1786, 1792-1794

NB tot 1725 vooral verponding

20.* Ingekomen publicaties van de Staten-Generaal, 1705, 1742, 1760. Gedrukt. 1 omslag

21. 'Conceptboek', register van voorbeelden van akten, uitgaande stukken,

certificaten, publicaties etc., [eind 18de eeuw]. Met los alfabetische trefwoor-denindex. 1 deel

1.3 Rekesten

22. Rekesten ingediend bij de heren en vrouwen van Vianen, deels met kantbeschikkingen, 1659 - 1721, z.j. Deels afschriften. 1 pak

23 - 24. Rekesten ingediend bij de magistraat, de municipaliteit en de raad, deels met kantbeschikkingen, 1658 - 1809, z.j. Met adviezen, 1800 - 1808.

2 pakken

23. 1658 - 1767, z.j. 24. 1768 - 1786, 1794 - 1809, z.j.

25. Rekesten ingediend bij de magistraat en het gerecht, met kantbeschikkingen, 1729, 1759, 1765. 1 omslag

26. Rekesten ingediend bij de Kamer van Justitie, met kantbeschikkingen en vervolgaantekeningen van [de secretaris], 1668, 1688, 1698. 1 omslag

N.B. 'Voor de stad'.

21

1.4 Publicaties en verordeningen

27.* Publicaties, verordeningen en plakkaten van de heren en vrouwen van Vianen, 1555, 1593 - 1718, z.j. Deels minuten en authentieke afschriften.

1 pak

28 - 29. Publicaties, verordeningen en plakkaten van de magistraat, 1628 - 1794. Merendeels minuten. 2 pakken

28. 1628 - 1719 29. 1720 - 1785, 1794

30. Publicaties van de provisionele municipaliteit en de municipaliteit, 1795 - 1798. Merendeels minuten. 1 omslag

31. Publicaties van de raad, 1798 - 1809. Minuten. 1 pak

32. Publicaties van de magistraat en het gerecht, 1741 - 1786, 1794, z.j. Merendeels minuten. 1 omslag

33. Publicaties van het Comité tot het Werk der Assignaten, 1795. Minuten. 1 omslag

34. Publicaties van het Comité van Politie, 1796 - 1797. Minuten. 1 omslag

1.5 Attestaties en certificaten

35 - 36. Attestaties en certificaten, afgegeven door drossaard/schout, burgemeesters en regeerders of de stadssecretaris, 1658 - 1784, z.j. Minuten. 2 pakken

35. 1633, 1658.-.1699 36. 1700 - 1784, z.j.

37. Ingekomen attestaties van diverse personen en instellingen, 1661 - 1772. 1 omslag

2 STUKKEN OVER AFZONDERLIJKE ONDERWERPEN

2.1 Bestuur

2.1.1 Inrichting

38. 'Costumen van Vianen', register van akten en verordeningen rakende bestuur en rechtspraak over 1332 - 1573, [16de eeuw, 1594]. 1 katern

22

39 - 40. Stukken betreffende de soevereiniteit van steden en landen van Vianen en Ameide, inzonderheid de verdediging ervan, 16de – 17de eeuw, 1795 - 1796.

2 pakkken

39. 16de – 17de eeuw 40.* 1795 - 1796

N.B. zie ook inv. nr. 802.

41. Verordening van Johan Wolfert van Brederode, heer van Vianen, inzake het be-stuur (policie) van de stad Vianen, 1655. Afschrift. 1 stuk

42. Beschikking van Hedwig Agnes van Brederode, vrouwe van Vianen, op enige ontwerp-besluiten betreffende een aantal bestuurszaken van destad Vianen, door de magistraat aan haar ter goedkeuring voorgelegd, 1683.

1 stuk

43. Stukken betreffende het verlenen van een concluderende stem in de vergadering van policie aan secretaris Kelderman en de bezwaren van de magistraat daartegen, 1741. 1 omslag

44. Reglement voor de municipaliteit der stad Vianen, 1795. Met ingebonden aanvulling, 1796. 1 katern

45 Reglement voor het bestuur van de stad en het schoutambt van Vianen, 1798. Gedrukt. Met uittreksel betreffende de raad, in Nederlands en Frans. Afschrift. 1 omslag

46. Concept-reglement voor het bestuur van de stad en het schoutambt van Vianen, met publikatie van de raad deswege, 1805. 1 lias

47. Reglement voor de gemeentebesturen binnen de Bataafse Republiek, 1805. Gedrukt. 1 katern

48. Uittreksel uit de decreten van de vergadering der Provisionele Representanten, houdende een afwijzing van het advies van het Comité van Algemeen Welzijn op een rekest van de burgerij van Vianen en Tienhoven, 1795. Authentiek afschrift.

1 stuk

2.1.2 Functionarissen

N.B. Zie ook inv. nrs. 858 en 862.

49. Instructie voor de thesaurier van Vianen, 1626. Met afschrift, z.j. 1 omslag

50. Instructie voor de secretaris van de stad Vianen, 1741. Afschrift. 1 stuk

23

51. Reglementen voor de 'reizende' bode of bodin van Vianen op Utrecht, 1765, 1795. Authentieke afschriften. 1 omslag

52. Lijsten van burgemeesters en schepenen over 1724, 1744 - 1746, 1754.1 omslag

53 Bekendmakingen van de verkiezing van leden van het stadsbestuur, 1795, z.j.

1 omslag

54. Akten van cautie voor Laurens Johan Schas als thesaurier, ontvanger van de verpondingen en rentmeester van de pastorie en het man- en vrouwhuis, 1713. Met bijlagen. 1 omslag

55. Sollicitatiebrieven van Cornelis Thierry de Bye en T. Barriel naar de post van wijlen Johannes Thiery de Bye, 1761. 1 omslag

56. Akte van aanstelling van Jan Julius Schmidtmann als secretaris, 1795. Met akte van verlenging, 1798. Met akten van eedaflegging, 1795, 1798. 1 lias

57.* Stukken betreffende de afzetting van de burgers R. Ockerse en A.F. van Hall als leden van de provisionele municipaliteit, 1795. Deels gedrukt. 1 omslag

58. Aantekeningen van het afleggen van de eed van trouw aan Hedwig Agnes van Brederode door functionarissen van Vianen, Heicop, Lexmond, Lakerveld en Meerkerk, 1679. 1 stuk

59. Stukken betreffende de 'Gecombineerde Commissie', of Comité van onderzoek van politiek gedrag van 's- lands en stadsambtenaren binnen stad en schoutambt van Vianen, 1795 - 1796. 1 omslag

60. Geloofsbrieven voor gedelegeerden naar diverse regionale, provinciale en landelijke organen, 1795 - 1796. 1 omslag

61. Stukken betreffende verteringen van diverse functionarissen, 1662 - 1748, z.j. 1 omslag

2.2 Archief

N.B. Zie ook 2.16.

62. Inventarissen van de archieven van het stadsbestuur van Vianen, het gerecht en diverse waterstaatscolleges, [1716 - 1717]. 1 omslag

24

63. Inventaris van archiefbescheiden door Sophia van de Vecht, weduwe van Ernst van Abcoude van Meerthen, drossaard van stad en landen van Vianen, overgele-verd aan de drossaard, de secretaris van de heer van Vianen en de burgemeester en secretaris van de stad Vianen, 1667.1 stuk

2.3 Bevolking

64. 'Borgerboek', register van personen die de burgereed hebben afgelegd, 1790 -1810, alsmede de eed op de constitutie, 1791 mei - 1795 mei, de eed aan het volk en van dezelver representanten, 1795 augustus - 1796 december, en de eed van trouw, 1797 jan-1801 mei. Met voorin de teksten van de burgereed, de eed van de mennonieten, de eed van de joden en de eed op de constitutie. 1 deel

65. Lijst van personen te verschijnen op het stadhuis om het 'borgerschap te winnen', [17de eeuw]. 1 stuk

66. Staat van personen die wel en die niet de [burger?]eed hebben afgelegd, z.j. 1 stuk

67. Staten van inwoners van de stad, voorstad en het schoutambt van Vianen, opgemaakt in 1799 (oostzijde) en 1802. 1 omslag

N.B. zie ook inv. nrs. 136, 156, 159, 164, 167 - 169, 238, 254 en 450.

68. Aantekeningen van dopen en begrafenissen, 1654 - 1804. 1 omslag

N.B. zie ook inv. nrs. 415 – 418 en inventaris Weeshuis c.a., rouwmantels

69. Aantekening en rekening betreffende de uitvaartceremonie van Hedwig Agnes van Brederode, [1684], 1686 1 omslag

70. vervallen

2.4 Eigendommen

2.4.1 Verwerving en exploitatie

71. Akte van verhuur door de magistraat aan Jan Claesen Dorpels, waard in de Swijnskop, van een erf achter het wachthuis van de Landpoort, 1634. Minuut. 1 stuk

72. Akte van aankoop door drossaard en burgemeesters, op last van de heer van Vianen, van Hermen Bolck, thesaurier en stadssecretaris, van een huis, hof en erf aan de zuidzijde van de Langendijk. Met akte van approbatie door Johan Wolfert van Brederode, heer van Vianen, 1646. 1 stuk

25

73. Akte waarbij de magistraat aan Grietgen Geurts een hofje of erfje in het Walsland in gebruik geeft tegen betaling van recognitie, 1674. Minuut. 1 stuk

74. Akten waarbij burgemeesters en thesaurier delen van de stadsberm in gebruik uitgeven tegen betaling van recognitie, 1659, 1666, 1692 - 1710. Minuten. 1 omslag

75. Vergunning voor Nicolaes Cemp, stadschirurgijn, tot het gebruiken van

een deel van de stadswal voor het aanleggen van een hof, 1693. Minuut.1 stuk

76. Vergunning voor burgemeester Van Dortmont tot het maken van een deur in de stadswal bij de kleine molen, 1697. Minuut. 1 stuk

77. Akten waarbij de magistraat het voormalig wachthuisje buiten de Lekpoort aan de oostzijde van de brug ter bewoning geeft aan respectievelijk Lijsbeth Peereboom, 1713, en Jan Peereboom, 1714. Minuten. 1 stuk

78. Akte van overeenkomst tussen de magistraat van Vianen en de rentmeester van de domeinen enerzijds en Hermanus van Diepenhorst anderzijds over de betaling door laatste van zekere bedragen aan de domeinen en de stad voor een stal buiten de Landpoort, deels op stads- en deels op domaniale grond, 1715. 1 stuk

79. Stukken betreffende een conflict tussen het stadsbestuur en de weduwe Van Dortmont over de stadsberm, 1738-1739. 1 omslag

80. Vergunning voor Hermanus van Noorle tot het aanleggen van een mestvaalt buiten de Landpoort aan de oostzijde achter het boterhuisje, 1744. Minuut 1 stuk

81. Akte van verkoop door Pieter Bochanen aan de stad Vianen van zijn huis en erf aan de oostzijde van de Voorstraat en aan de zuidkant naast het stadhuis, 1786. Met minuut. 1 omslag

N.B. Zie ook inv. nr. 90.

2.4.2 Onderhoud

82. Stukken betreffende het verrichten van de schouw, 1629 - 1805.1 omslag

83 - 89. Stukken betreffende de aanbesteding, uitvoering en betaling van onderhoud aan stadsobjecten, 1628 - 1804, z.j. 2 pakken en 5 omslagen

83. algemeen, 1656, 1764, z.j.

26

84. stadhuis, Lekpoort en Landpoort, 1687, 1734 - 1736, 1764, 1786, 1803.

(pak) 85. stadsmuur en stadsbermen, 1692-1693, 1758, 1798 - 1799. 86. wegen, paden, dijken, grachten en riolen, 1628, 1651 - 1788,

z.j.(pak) 87. kerk, pastorie en pastoriehuizen, 1758, 1764, 1803 - 1804, z.j. 88. scholen, weeshuis, oude vrouwenhuis, stadskelder en turfhok,

1739, 1763 - 1764, 1768, 1804, z.j. 89. haven, sluis en veerpont, 1630, 1682, 1775, 1782, z.j.

90. Begroting wegens de verbouwing van het huis naast het stadhuis ten behoeve van de nachtwacht, 1786. 1 stuk

N.B. Zie ook inv. nr. 81.

2.5 Financiën

91. Rekening van ontvangsten en uitgaven van de stad over 1614, opgemaakt door burgemeester Willem Robbertsen. Afgehoord 1618. 1 stuk

N.B. Tot 1626 was het financieel beheer onderdeel van de burgemeesterstaak.

92. Rekening van ontvangsten en uitgaven van de stad over 1805, opgemaakt door thesaurier Pieter Cornelis Monhemius. Afgehoord door de raad, 1806. 1 katern

93. Uittreksels en summiere staten van de stadsrekening over 1658/59, 1668, 1679,1686, 1689 - 1691, 1693 - 1697, 1735 - 1736, 1747, 1757 - 1760, 1772 - 1775,1808. 1 omslag

94. Tweemaandelijkse staten van inkomsten en uitgaven van de thesaurier, 1682. Met halfjaarlijks overzicht over januari - augustus [1685]. 1 omslag

95 - 96. Bijlagen bij de rekening, 1657 - 1808. 1 pak en 1 lias (verbroken)

95. algemeen, 1657 - 1808 (pak) 96. thesaurier [Richard van] Rensselaar, 1688 - 1690, 1692

97. Rekeningen van de inkomsten en uitgaven van stadssecretaris Jan Julius Schmidtmann over 1795/1796 - 1810. Met borderellen. Met bijlagen, 1813 - 1816. 1 pak

98. Akte van decharge voor [oud]thesaurier Jacob Cambier wegens nog openstaande en niet te innen gelden in de rekening over 1754, 1756.

1 stuk

27

99. Stukken betreffende maatregelen van de heer van Vianen tot sanering van de stadsfinanciën, 1628. 1 omslag

100. Akte waarbij de Staten van Holland en West-Friesland op rekest van de magistraat van Vianen deze tegemoet komen inzake achterstallige verplichtingen en een aantal maatregelen nemen tot sanering van de stadsfinanciën, 1749. 1 charter

101. Obligaties ten laste van de stad, 1656 - 1739. Met marginale aantekeningen. Merendeels minuten. Met formulieren, 17de eeuw. 1 pak

N.B. De aanwezige originelen gecancelleerd.

102. Stukken betreffende de rentebetaling op en aflossing van geleend kapitaal, 17de -19de eeuw. 1 pak

103. Akte waarbij Louise Christine [van Solms Braunfels, weduwe] van Brederode, vrouwe van Vianen, aan drossaard en burgemeesters toestaat om zich borg te stellen voor een som van ƒ 12.000,- te negotiëren door haar neef Maurits, graaf van Solms etc., 1667. 1 stuk

104. Aantekening betreffende het overlijden van Carel Emilius en Diederik von Dohna, hun opvolging door Amelia von Dohna en de overmaking door haar man Simon Hendrik van der Lippe van zeker bedrag tot delging van een deel van de 'Viaanse schulden', [1686]. 1 stuk

105. Akte waarbij de Staten van Holland en West-Friesland aan de magistraat van Vianen toestaan om een som van ƒ 12.000,- te negotiëren ter voldoening van verplichtingen aan de ontvanger te Gorinchem en aan andere crediteuren, 1748. 1 charter

106. Akte waarbij de Provisionele Representanten van het Volk van Holland

aan de stad Vianen toewijzen een jaarlijkse subsidie van ƒ 7.500,- voor de tijd van vier jaar, te halen uit de opbrengst van de in Vianen gecollecteerde middelen, alsmede verlenging van het recht tot heffing van impost op de bieren, wijnen en sterke dranken, onder voorwaarde van een jaarlijkse aflossing van ƒ 2.000,- op de lopende schulden, 1795. 1 charter

107. Rekesten van het stadsbestuur van Vianen ingediend bij het landsbestuur betreffende de inhouding door Holland van voor Vianen bestemde gelden, 1797. Concept en afschrift. 1 omslag

108. Stukken betreffende de afwikkeling van de financiële problemen tussen het voormalig gewest Holland en de stad Vianen, 1801, 1806 - 1807.

1 omslag

28

109. Memorie betreffende de verduistering door stadssecretaris Willem Kelderman van enige gelden uit de nalatenschap van Hendrik van Dortmont in diens kwaliteit als griffier van de lenen, 1739. 1 stuk

N.B. Kelderman had een achterstallige rekening wegens de verheffing van een leen geïncasseerd en achtergehouden.

110. Stukken betreffende een loterij, uitgeschreven door Lodewijk Wilhelm, vrijheer van Stauffen en heer van Leeuwenstad, 1695. 1 omslag

2.6 Belastingen

2.6.1 Algemeen

111. Stukken betreffende vrijstelling van zekere personen van het betalen van imposten, 1709, 1740, 1752. 1 omslag

112. Stukken betreffende de inkomsten en uitgaven der stad over 1724 - 1754. 1 omslag

N.B. Opgemaakt ten behoeve van de Staten van Holland en West-Friesland, vermoedelijk in verband met de hervorming van het belastingsysteem.

113.* Stukken betreffende de afschaffing van het pachtsysteem, het 'provisioneel remplacement' daarvoor en de invoering van een systeem van belastingcollecte, 1748 - 1756, z.j. 1 pak

2.6.2 Stadsheffingen

2.6.2.1 Algemeen

114. Plan voor de stedelijke belastingen in het schoutambt Vianen voor het jaar 1810, 1809. Concept. 1 stuk

2.6.2.2 Imposten

115. Verordening op de verpachting van de stadsmiddelen, 1637, z.j. Concepten. Met stukken betreffende aanpassing ervan, 1674, 1675, z.j.

1 omslag

N.B. aanpassing van de verordeningen ook regelmatig bij de jaarlijkse verpachting zie inv. nrs. 117 – 120.

116. Rekest ingediend door de ingezetenen van Bolgerije en Autena bij de heer van Vianen betreffende de betaling van stedelijke belastingen aan Vianen, 1627. Met bevelschrift van de Kamer van Justitie aan de burgemeester(s) van Vianen om voor de Kamer te verschijnen, 1628. Afschriften, z.j. Met

29

verweerschrift ('deductie') van het stadsbestuur van Vianen, [1627]. Concept. 1 omslag

117 - 120. Processen-verbaal wegens de verpachting van de stadsmiddelen, 1626, 1629 -1648, 1664 -1747. 4 pakken

117. 1626 - 1671 118. 1673 - 1700 119. 1701 - 1738 120. 1739 - 1747

121. Staat van de jaarlijkse opbrengsten van de stadsimposten over 1682 - 1695, met opgave van de tekorten van het comptoir, ten tijde van het thesaurierschap van [Richard van] Rensselaar. 1 stuk

122. Verordeningen wegens de impost op de brandewijn en wijn, met bijlagen, 17de -18de eeuw. Deels concepten en afschriften. 1 pak

123. Stukken betreffende de verpachting en inning van de impost op wijn, brandewijn, bier en geslacht, 1618 - 1751, z.j. 1 pak

N.B. Met stukken en gegevens betreffende heffingen op deze goederen wegens de bijdrage in de gemenelandsmiddelen, en heffingen op bier wegens het domein.

124. Stukken betreffende het afleggen van de eed [op de verordening op de impost op de wijn, brandewijn, gedistilleerd en bier] door de brouwers, tappers en slijters, 1646, 1677, 1688, 1715, 1719, 1735, 1750. 1 omslag

125. Verweerschrift van Johan Diderik Ramot, bierbrouwer in de brouwerij 'de Cruijsse' te Vianen, op een rekest van Willem van Harten jr., bierbrouwer te Ameide, inzake de heffing te Vianen van impost op 'buitenbier', 1777. Met bijlagen, 1775 - 1777. Afschriften. 1 katern

126 . Reningen van ontvangsten en uitgaven van Ferdinand van Aast als collecteur van de impost op koffie en thee over 1752 - 1754. Afgehoord. Met bijlagen, 1753. 1 omslag

N.B. 1752 en 1754 met afschrift.

127 - 130. Rekeningen van ontvangsten en uitgaven van Ferdinand van Aast, Jan van Haarlem, Jan van IJzendoorn en Willem Heijdings als collecteurs van de impost op koffie en thee, wijn, brandewijn en ander gedistilleerd en bier over 1755 -1777. Afgehoord. Deels met afschriften. Met bijlagen, 1754 - 1778. 3 pakken en 1 omslag

N.B. In dorso: 'rekening van de stadsmiddelen'.

30

127. Ferdinand van Aast, 1754 - 1760 128. Jan van Haarlem, 1760 - 1765 juli 129. Jan van IJzendoorn, 1765 augustus - 1771 130. Willem Heijdings, 1772 - 1778 (omslag)

131. Stukken betreffende de verpachting door de magistraat van de waag en kleine bieraccijns, zowel wegens de stad als wegens de 'statenimpost' over Lexmond en Lakerveld, 1716, 1718, z.j. 1 omslag

132. Verordening op de inning van het maalgeld, 1678. Met concept en bijlagen, 1678. 1 omslag

133. Stukken betreffende overeenkomsten van grutmolenaars met andere

molenaars inzake de betaling van de pacht, 1665. 1 omslag

134. Proces-verbaal van de invordering van vijf zakken koren van Herbert 'de Molenaer', molenaar van de kleine molen, [1671]. 1 stuk

135. Stukken betreffende de verpachting van de bierslede, en de berrie en slede, 1638 -1640, 1671, 1756 - 1784, 1788, 1802 - 1803. 1 omslag

136. Kohier van de belasting op de consumptie van turf, [1750]. 1 katern

137. Stukken betreffende de verpachting van een belasting van vier stuivers op een zak mout, waaronder begrepen het 'Heerendeel' en de ½ stuiver van het 'ketelgerecht', 1716 - 1717. 1 omslag

138. Stukken betreffende de voldoening door de belastingpachters van hun verplichtingen aan de stadskas, 1651 - 1736. 1 omslag

139. Onderhandse akte van overeenkomst tussen Gerrit Jansen Kock en Adriaen van Cuijlenborch over een onderlinge regeling inzake door hen te pachten belastingen, 1659. 1 stuk

140. Akten van borgstelling voor Adriaen van Cuijlenborgh en Cornelis Paulusz. als pachters van een aantal imposten, 1665, 1668, en voor Dirck Amb[ue]ren als schout en gadermeester van Lexmond en Achthoven, 1668. 1 omslag

141. Stukken betreffende de onvoldoende borgstelling door Adriaen van Cuijlenborch als pachter van de imposten op de wijn, het bieren, het gemaal, het geslacht en de waag, 1674. 1 omslag

142. Akte van aanstelling van Luderus Losser en Adriaen van Cuijlenborch tot collecteurs van het maal- en karregeld, 1678. Afschrift. 1 stuk

143. Akte van aanstelling van Luderus Losser en Adriaen van Cuijlenborch tot collecteurs van het maal- en karregeld, 1678, van Jan Musch tot

31

karreman, 1678, alsmede akte van eedaflegging door de bakkers, 1678 en de molenaars, 1678, 1699, 1714. Minuut. 1 stuk

144. Bekendmaking door de magistraat van de aanstelling van Cornelis Ramot en Jan Cornelisse Bode tot collecteurs van de imposten op het bier, de wijn, brandewijn en gedistilleerd, 1735. 1 stuk

145. Akte van insinuatie voor de vleeshouwers betreffende de door hen te betalen impost, 1630. 1 stuk

2.6.2.3 Kleinzegel

146. Verordeningen en publikaties betreffende het kleinzegel uitgevaardigd door de heren en vrouwen van Vianen, 1681 - 1683, 1687. 1 omslag

147. Memorie betreffende de overdracht door de heer van Vianen aan de magistraat van de inkomsten van het kleinzegel over de steden en landen van Vianen en Ameide, in ruil voor kwijting van twee obligaties d.a 1649 van ƒ 2000,- en d.a. 1650 van ƒ 6000,-, 1688. 1 stuk

148. Rekeningen van inkomsten en uitgaven van de ontvanger van het middel en recht van het kleinzegel over 1740, 1782, 1784. Met borderel van de rekening over 1761. 1 omslag

149. Bijlagen bij de rekening van het kleinzegel, 1714 - 1789. 1 pak

150. Stukken betreffende het laten slaan van nieuwe zegels, 1781, 1791. 1 omslag

2.6.2.4 Overige

151. Plakkaat van de Gecommitteerde Raden van de Staten van Holland en West-Friesland betreffende de invordering en betaling van de 80ste

penning, 1752. Gedrukt. 1 stuk 152 - 155. Rekeningen van inkomsten en uitgaven van de ontvanger van de 80ste

penning over 1750 - 1778. Afgehoord. Met bijlagen. 4 pakken

N.B. Ontbreken 1754 - 1756, 1763 - 1765, 1767 - 1768, 1770, 1772.

152. 1750 - 1769 153. 1771 - 1778 154. bijlagen, 1750 - 1766 155. bijlagen, 1769 - 1778

156. Kohier van het lantarengeld, met opgave van de aanslag voor de ordinaris verponding, 1760. 1 katern

32

N.B. Het lantarengeld bedroeg 4 stuivers per gulden betaalde verponding.

157. Rekeningen van ontvangsten en uitgaven van de thesaurier wegens het branden van de stadslantarens, 1763 - 1767. Met bijlagen,

1762 - 1766. 1 omslag

158. Stukken betreffende de verpachting van de vuilniskar, het ophalen van de haardas en de afslag van vis, 1757 - 1759, 1763, 1771, 1783, 1795 - 1796, 1801, 1807. 1 omslag

159. Kohier van de door de huiseigenaren te Vianen per kwartaal aan de

pachter van de vuilniskar te betalen bijdragen, [1760]. 1 stuk

160. Tekst van de eed voor de collecteur van het havengeld, [eind 18de eeuw]. 1 stuk

2.6.3 Gewestelijke belastingen

2.6.3.1 Algemeen

161. Akte waarbij de heer van Vianen de drossaard autoriseert tot het nemen van maatregelen tegen de late betaling door ontvangers, gadermeesters en andere collecteurs van gemene landsmiddelen en andere heffingen, 1635. 1 stuk

162. Proces-verbaal van een mondelinge waarschuwing door de Kamer van Justitie aan de schouten en gadermeesters der landen van Ameide en Vianen om zich bij het innen der verpondingen en ongelden te houden aan het bepaalde in het plakkaat d.d. 9 januari 1682 van de vrouwe van Vianen, 1743. 1 stuk

N.B. Zie ook inv. nr. 27.

161. Memorie van kritiek op het fiscale handelen van de provincie Holland en West-Friesland ten aanzien van de steden en landen van Vianen en Ameide, [1798]. 1 stuk

2.6.3.2 Verpondingen

164. Lijst van huizen, bouwhuizen en gebouwen ten plattelande onder het schoutambt Vianen en Bloemendaal, mitsgaders Bolgerije en Autena,

met aantekening van het houtgeld, de huur van huis en land gezamenlijk en van het huis apart, 1732. 1 stuk

33

165. Plakkaat van de Staten van Holland en West-Friesland op het redres-generaal van de verpondingen op de huizen en andere gebouwen in Holland en West-Friesland, 1730. Gedrukt. 1 stuk

166. Nieuwe lijst van de huizen en gebouwen gelegen op het platteland onder de jurisdictie van de stad Vianen, opgemaakt op order van de commissarissen tot het redres van de verponding, met taxatie van de huurwaarde, 1732. Afschrift. Met bijlage, 1731. 1 omslag

167 - 168. Kohier of gaderboek van de verponding over de huizen en andere gebouwen in de stad en jurisdictie van Vianen, 1733. Afschriften.1 deel en

1 katern 167. katern, met namen van bewoners/eigenaars, met enkele latere

wijzigingen. Authentiek afschrift, z.j. 168. deel, met namen van bewoners/eigenaars, bijgehouden tot circa

1808.

169. Aanvulling op het kohier der verpondingen, 1734. 1 stuk

170. Stukken betreffende ingediende bezwaren tegen de aanslag in het redres, 1739 -1740. 1 omslag

171. Staat van een aanpassing van het kohier der landerijen, z.j. 1 stuk

172.* Verordening en keur tegen het afbreken en amoveren van huizen en gebouwen in stad en voorstad van Vianen, 1774. Gedrukt. 1 stuk

173 - 174. Rekeningen van ontvangsten en uitgaven van de ontvanger der verpondingen in het schoutambt van Vianen en Bloemendaal mitsgaders Bolgerije en Autena over 1772, 1790 - 1803. Met uittreksel over 1665. Met borderellen (incompleet). Met bijlagen, 1662 - 1801, z.j. 2 pakken

173. rekeningen en borderellen 174. bijlagen

175. Stukken betreffende verlening van remissie van de ordinaris en extra-ordinaris verpondingen en de gemenelandsmiddelen, 17de - 19de eeuw.

1 omslag

176. Akte waarbij de Staten van Holland en West-Friesland aan de in- en opgezetenen van Middelkoop en de Arkelse Hoeven onder Nieuwland, alsmede die van de polders boven de Zouwendijk ressorterende onder de dijkgraaf en hoogheemraden van het land van Vianen, remissie verlenen van de ordinaris verpondingen voor de jaren 1738 - 1741, 1741. 1 charter

34

177 - 182 Akten waarbij de Staten van Holland en West-Friesland aan de magistraat van Vianen voor en wegens de ingezetenen en huiseigenaren remissie verlenen van de ordinaris verponding op de huizen, 1753, 761, 1767, 1773, 1780, 1786. 6 charters.

177. 1753, voor de periode 1750 - 1755. 178. 1761, voor de periode 1762 - 1767. 179. 1767, voor de periode 1768 - 1773. 180. 1773, voor de periode 1774 - 1779. 181. 1780, voor de periode 1780 - 1785. 182. 1786, voor de periode 1786 - 1791.

183 - 186. Akten waarbij de Staten van Holland en West-Friesland aan de magistraat van Vianen en de schouten en gerechten van Heicop en Boeicop, Lexmond, Achthoven, Lakerveld en Meerkerk voor en wegens de in- en opgezetenen van de onderhorige polderlanden gelegen boven de Zouwendijk in het land van Vianen, remissie verlenen van de ordinaris verpondingen op de landen en huizen, 1754, 1761, 1770, 1781.4 charters

183. 1754, voor de periode 1752 - 1761. 184. 1761, voor de periode 1762 - 1771 (landen) en 1760 - 1769

(huizen) 185. 1770, voor de periode 1772 - 1781 (landen) en 1770 - 1779

(huizen) 186. 1781, voor de periode 1782 - 1791 (landen) en 1780 - 1789

(huizen)

187. Stukken betreffende de 100ste en 200ste penning, 1666, 1689, 1698, 1703, 1719 -1720, 1727, 1793 - 1794, 1805, z.j. 1 omslag

188. Lijsten van landen in de schoutambten Vianen, Bloemendaal, Bolgerije en Autena, behorende tot de domeinen en derhalve vrijheid genietend van de 200ste penning, 1763, 1796 - 1797, 1799 - 1800. 1 omslag

189. Lijsten van huizen in het schoutambt Vianen behorend tot de domeinen, en derhalve vrij van de 100ste penning, 1796-1797, 1799 - 1800. 1 omslag

190. Verklaringen van de kerkmeesters der RK gemeente te Vianen betreffende enkele huizen die als kerk worden gebruikt, en derhalve vrijheid genieten van de 100ste

penning, 1796 - 1797, 1799. 1 omslag

191. Akte waarbij de Staten van Holland en West-Friesland aan de ingelanden en geërfden in de polders onder de schoutambten Vianen, Heicop en Boeicop, Lexmond, Achthoven, Lakerveld en Quakernaak, gelegen boven de Zouwendijk in het land van Vianen, remissie verlenen van de extraordinaire verponding op de landerijen en huizen over 1770 en de helft der Heeregelden over 1769, alsmede verlenging van de remissie van

35

het hoorn-, oor-, koehouders- en zoutgeld voor de periode april 1771 - maart 1773, 1771. 1 charter

192. Stukken betreffende de afdracht van achterstallige verpondingen aan de ontvanger-generaal, 1735, 1748, 1758, 1795. 1 omslag

193. Akte van aanstelling door Wolfert van Brederode, heer van Vianen, van Jan ter Bruggen als ontvanger en collecteur van de verpondingen in de stad en het schoutambt Vianen, met 'zijnen aencleven en appendentien', 1627. Afschrift. Met afschriften van verordeningen van Wolfert van Brederode en de magistraat van Vianen betreffende de inning, 1674, 1678. 1 stuk

194. Akte van aanstelling door Wolfert van Brederode, heer van Vianen, met goedvinden van zijn moeder en voogdes, van Hermanus ter Stege als ontvanger en collecteur van de verponding in stad en schoutambt van Vianen, met 'den appendentien ende aencleven vandien', 1667. Afschrift. In tweevoud. 1 omslag

195. Akte van hypotheekstelling door Daniel Losser, substituut-drossaard en schout alsmede gadermeester over de polders Vianen en Bloemendaal, aan Jacques de l'Homme, drossaard, van al zijn goederen en vorderingen wegens achterstallige afdrachten, 1676. 1 stuk

2.6.3.3 Gemene landsmiddelen of imposten in admodiatie

196. Akte waarbij de burgers en ingezetenen van stad en landen van Vianen Wilhem Pelgrumssz., Willem van Everdingen en Joost Cornelissz. afvaardigen om bij Johannes Basins, gecommitteerde van [..] vrijheid van imposten te bepleiten op grond van hun privileges, 1578. 1 stuk

197. Memorie van(wege) de magistraat en de heer van Vianen houdende 'peremptoire consideratien' en motieven ter ondersteuning en rechtvaardiging van hun verlangen tot verlenging van de admodiatie, z.j.

1 stuk

198 - 200. Processen-verbaal door gecommitteerden der Staten van Holland en West-Friesland wegens de verpachting van de gemene landsmiddelen over stad en landen van Vianen, 1608 - 1675, z.j. 3 pakken

198. 1608 - 1621 199. 1622 - 1649 200. 1650 - 1675, z.j.

201. Processen-verbaal wegens de verpachting ten overstaan van de magistraat van de imposten in admodiatie, 1719 - 1721, 1733 - 1746. 1 pak

36

202. Stukken betreffende de repartitie van de op te brengen verpondingen en imposten in admodiatie over de stad Vianen, Heicop, Meerkerk, Lexmond, Lakerveld en Ameide en Tienhoven over 1674 - 1726, 1752, z.j. 1 omslag

203. Staat van de hoogte der pachtsommen van de gemene landsmiddelen over 1640 -1668. Met afschriften, 1717, z.j. 1 omslag

204. Staten van de hoogte van de door stad en landen van Vianen te betalen bijdragen in de gemene landsmiddelen, opgesteld door gecommitteerden der Staten van Holland en West-Friesland, 1675 - 1679. 1 omslag

205 - 215. Akten waarbij de Staten van Holland en West-Friesland aan de ingelanden en geërfden van de polders in stad en schoutambt Vianen en de schoutambten Hei- en Boeicop, Lexmond, Achthoven, Lakerveld en Quakernaak en het land van Vianen alsmede Middelkoop in het land van Arkel remissie verlenen van het hoorn-, oor- (paarden-), koehouders- en zoutgeld, 1761, 1763, 1764, 1771, 1773, 1775, 1777, 1779, 1781, 1784, 1786. 11 charters

N.B. Zie ook inv. nr. 191. Charter voor periode april 1771 –maart 1773 ontbreekt

205. 1761, voor de periode april 1760 - maart 1762 206. 1763, voor de periode april 1762 - maart 1764 207. 1764, voor de periode april 1764 - maart 1765 208. 1771, voor de periode april 1769 - 209. 1773, voor de periode april 1773 - maart 1775 210. 1775, voor de periode april 1775 - maart 1777 211. 1777, voor de periode april 1777 - maart1779 (incompleet) 212. 1779, voor de periode april 1779 - maart 1781 213. 1781, voor de periode april 1781 - maart 1783 214. 1784, voor de periode april 1783 - maart 1785 215. 1786, voor de periode april 1785 - maart 1787

216. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Otto van der Laken, stadssecretaris, inzake de imposten in admodiatie voor zover het het stadscontingent betreft over 1683/1684. 1 stuk

217. Register van inkomsten en uitgaven wegens de imposten der admodiatie, 1727 -1737. Met achterin inhoudsopgave. 1 deel

218. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Paulus Theodatus Benthem als collecteur van de gemene landsmiddelen der stad Vianen over 1750. Afgehoord 1751. Met bijlagen, 1750 - 1751. 1 pak

219. Stukken betreffende de verpachting en inning van de impost op het gemaal, het bestiaal en de bieren, 17de - 18de eeuw. 1 pak

37

220. Stukken betreffen de verpachting en inning van de impost op het hoorn- en zoutgeld, 1669-1671, 1727, 1736-1740, 1762. 1 omslag

221. Verordeningen op de impost op de haring en zoute vis, zeep, azijn, en hoornbeesten over Ameide en Tienhoven, z.j. Concepten. Met bijlage, z.j.

1 omslag

222. Verordening op de impost van zoute vis en haring, met akte van verpachting van de impost aan Hendrik Schot, 1710. 1 stuk

223. Stukken betreffende de impost op de zeep en zoute vis, 1669, 1715 - 1716. 1 omslag

224. Stukken betreffende de verpachting en inning van de impost op kaarsen

en vet, 1676, 1718, 1729, 1735. 1 omslag

225. Verordening op de verpachting van de impost op de boter, 1676. Met aanpassingen, 1693, 1716, 1718. Met akte van verpachting aan Jan Willems van Meeuwen, 1676. 1 omslag

226. Stukken betreffende de verpachting van de impost op de tabak, 1682-1735. 1 omslag

227. Stukken betreffende de eedaflegging door collecteurs van de impost,

1677, 1735, 1749, z.j. 1 omslag

228. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Dirck Ambueren, schout en gadermeester van Lexmond en Achthoven, betreffende de resterende gelden te betalen door de pachters der imposten na het sluiten van de rekening over 1694 en 1695, 1697. 1 stuk N.B. Verzonden aan Otto van der Laken, stadssecretaris van Vianen.

2.6.3.4 Overige

229. Lijst van eigenaren van landerijen met bos te Vianen en deszelfs jurisdictie, met opgave van plaats en omvang ervan, 1808. 1 stuk

230. Staat van in de periode 1796 - 1805 door de landen in het schoutambt Vianen opgebrachte binnenlandse lasten en voormolengelden, uitgezonderd de verpondingen, [1805]. 1 stuk

231. Stukken betreffende de invoering van een belasting op traktementen, emolumenten en salarissen genoten uit ambten en bedieningen, 1749.

1 omslag

38

232. Akten van overlegging door personen in gemeentedienst van een zegel ter betaling van belasting over ontvangen tractementen en emolumenten over 1807 en 1808, 1808 - 1809. 1 omslag

N.B. De waarde van het zegel naar gelang de hoogte der tractementen en emolumenten.

233. Verordening op de 40ste penning, in Holland en West-Friesland geheven op vervreemde of onder hypotheek gestelde schepen, alsmede op het geschut van verkochte schepen, 1748. Gedrukt. 1 katern

234. Stukken betreffende de inning der 50ste penning of 'liberale gift', 1748 - 1750. 1 omslag

2.7 Openbare orde en veiligheid

2.7.1 Brandweer

235. Verordeningen en besluiten betreffende de brandweer, 16de eeuw - 1801. Deels gedrukt. 1 pak

236. Brandinstructie voor de twee burgercompagnieën te Vianen, z.j. Concept. 1 stuk

237. Staat van aantallen en namen van de leden van de diverse gilden, met aantekeningen betreffende hun rol in de brandweer, [1710]. 1 stuk

N.B. Zie ook inv. nr. 235.

238. Staten van per hoofdmanschap en per huis verplicht aanwezig brandgereedschap, 1621, 1631, [17de eeuw]. 1 katern

239. Stukken betreffende de aanschaf van brandgereedschap, 1681, 1697 - 1703, 1718, met kwitantie wegens onderhoud, 1761. 1 omslag

240. Bekendmaking van de municipaliteit aan de stemgerechtigde burgers wegens de verkiezing van een [opzichter van het brandgereedschap], 1795. 1 stuk

2.7.2 Schutterij

241. Reglementen voor de schutterij en burgerkrijgsraad, 17de eeuw - 1797. Concepten, minuten en afschriften. 1 pak

242. Stukken betreffende de formatie en bewapening van een burgercompagnie en de bekostiging daarvan, 1747. 1 omslag

39

243.* Publikatie van de prins van Oranje, houdende een oproep tot vorming van eenheden ter verdediging van 'huis en hof', 1794. Gedrukt. 1 stuk

244. Lijsten van namen van deelnemers in de verschillende korporaalschappen, [1650], 1654. 1 omslag

245. Staat van officieren en leden van de burgerwacht/militie? [of conscriptielijst?], 1810. 1 stuk

246. Akte van aanstelling van Cornelis van Suijlen tot 'corporaal van de borgerije', 1712. Minuut. 1 stuk

247. Voorstellen voor de invulling van diverse officiersposten in de schutterij, 1771 -1772, 1786. 1 omslag

248. Brief van de burgerkrijgsraad over de dispensatie van de dienst voor kapitein-luitenant Toppen, 1786. 1 stuk

249. Brief van de burgerkrijgsraad naar aanleiding van een rekest van Willem Pernis betreffende de rangorde tussen vaandrig en onder-luitenants, 1785. 1 stuk

250. Brief van de burgerkrijgsraad naar aanleiding van een rekest van Abraham Jozeph betreffende de bijdrage van joden aan de schutterij, 1786. 1 stuk

251. Brief van de burgerkrijgsraad over de angst en onwil van de schuttersbode tot het innen van wachtgeld en boetes en de uitvoering van beslaglegging, 1786. 1 stuk

252. Besluit van [de magistraat] op een voorstel van de drossaard tot

inschakeling van de schutterij bij pronunciatie van (een) sententie(s), z.j. 1 stuk

253. Akte van volmacht voor de korporaals om binnen hun district gegevens te verzamelen omtrent aantal en leeftijd der bewoners en het aantal gehouden koeien, 1675. 1 stuk N.B. Mogelijk bestaat verband met de inzameling van brandschatting

voor het Franse leger. Zie ook inv. nrs. 449 - 450.

254. Staat van de in Vianen aanwezige personen, met opgave per adres van de naam van de 'hoofdbewoner', het aantal volwassenen en aantal kinderen, en het aantal gehouden koeien, [1675]. 1 katern

N.B. Zie n.b. bij inv. nr. 253.

40

255. Uittreksel uit de notulen van een vergadering d.a 1786 van officieren en directeuren van het exercitiegenootschap onder de zinspreuk 'voor staat, stad en land', betreffende een verzoek aan de magistraat om gewapend door de stad te mogen marcheren. 1 stuk

2.7.3 Overige

256. Provisionele verordening op het sluiten en openen van de Lekpoort en de Landpoort, 1703. Met concept en afschrift. 1 omslag

257. Instructie voor de klapwakers, 1797. Afschrift. 1 stuk

N.B. In dorso: 'niet gearresteerd, maar ene andere in 1805'. De benamingen klapwaker en nachtroeper (zie inv. nr. 258) golden dezelfde functie.

258. Akte van aanstelling van Derk Joosten Stooker tot nachtroeper, 1718. Concept. 1 stuk

259. Kohieren van het (nacht)roepgeld of klepgeld voor de burgers binnen de

stad, [1760], z.j., en buiten de stad op de Havendijk, [16de eeuw], 1719, 1766, z.j. 1 omslag

260. Instructie voor de vuller en aansteker der lampen in de stadslantarens,

1803. 1 stuk 261. Akte van aanstelling van Jan de Rie Jz. als lantarenopsteker en

oliebewaarder, 1796. Met akten van aflegging van de eed op de provisionele regeringsvorm, 1796, en de verklaring tegen het stadhouderschap, 1798. 1 stuk

2.8 Gezondheidszorg

262. Positieve beschikking van de raad op een voorstel van het ‘Collegium Medico Pharmaceuticum et Chirurgicum’ te Vianen tot wijziging en aanvulling van het geneeskundig reglement, 1805. 1 stuk

263. Getuigschrift voor Niclaes Kemp, chirurgijn, afgegeven door zijn leermeester Franchoys Nelthorp te Utrecht, 1644. 1 stuk

264. Getuigschrift voor de chirurgijn Franchois Carels Tavernier, afgegeven door burgemeesters en regeerders van Vianen, 1659. Minuut. 1 stuk

265. vervallen, zie inv. nr. 866

266. Instructie voor Hendrick Westeneynt, schoenlapper, als afdoender van allerhande doode beesten', 1694. Minuut. 1 stuk

41

N.B. zie ook inv. nr. 866

267. Akte van aanstelling door de heer van Vianen van Elisabeth Roseus tot vroedvrouw, 1692. Authentiek afschrift. 1 stuk

N.B. betaling in geld en inkomsten uit doodskleden en rouwmantels.

268. Brief van Th. Schwencke aan M. de Raad, gecommitteerde in het college van Gecommitteerde Raden, over het ontslag van Elisabeth van Gogh als vroedvrouw, 1756. 1 stuk

269. Sollicitatiebrieven van Egberdina van Ommen en Catharina Pallandt naar de positie van vroedvrouw, 1760, z.j. 1 omslag

270. Akten van aanstelling van Pieter Hofman, meesterstoofmaker, en na diens overlijden van zijn weduwe Geertruijd Claesz. Rietvelt tot inspecteur/trice van de doodkisten, 1702, 1710. Minuten. 1 stuk

271. Akte van aanstelling van Joost Jansen van Briel en Simon Gilisse van der Steen tot schouwer van de varkens, 1704, 1716, met akte van eedaflegging door Van der Steen. Minuten. 1 omslag

272. Stukken betreffende de bestrijding van de pest, 1636 - 1666. 1 omslag

273. Stukken betreffende de bestrijding van veeziekte, 1741, 1764, 1766, 1768 - 1769. 1 omslag

2.9 Verkeer en vervoer

2.9.1 Voerliedengilde

274. Gildebrief voor het voerliedengilde, 1632. Minuut en afschriften. Met concept van aanpassing, z.j. 1 omslag

275.* Reglementen en verordeningen op het voerliedengilde alsmede op de vrachttarieven, 1617 - 1810, z.j. Deels gedrukt. 1 pak

276. Stukken betreffende de aanstelling van gildemeesters, 1738, 1741. 1 omslag

277. Brief van de commissaris van de wagens te Utrecht betreffende de minimumleef- tijd voor voerlieden op het wagenveer, 1703. 1 stuk

2.9.2 Schippersgilden

278. Gildebrief voor het schippersgilde, 1588. Afschriften, [17de eeuw].1 omslag

N.B. Zie ook inv. nr. 823.

42

279. Gildebrief voor het schippersgilde, 1734. Concepten en authentiek afschrift. Met bijlage, 1731. Met alteraties, 1740-1741, 1750, z.j. Deels gedrukt. 1 omslag

280. Memorie van het schippersgilde voor de magistraat betreffende de regeling van enkele zaken van huishoudelijke aard, [1661]. 1 stuk

281. Stukken betreffende de aanstelling van dekens of gildemeesters van het (groot en klein) schippersgilde voor 1670 - 1793. 1 pak

282. Lijst van schippers woonachtig in de stad en het ressort van Vianen, 1636. 1 stuk

283. Formulieren van 'burgerbriefjes' ten behoeve van de schippers, z.j. 1 stuk

284. Rekeningen van ontvangsten en uitgaven van de deken van het schippersgilde over 1687 - 1690, 1701. Afgehoord. Met bijlagen, 1686 - 1689, 1701. 1 omslag

285. Resolutie van de burgemeesters betreffende de rechten van de tot het [Viaanse] schippersgilde geadmitteerde Friese schippers, 1663. Minuut.

1 stuk

286. Getuigschriften voor Friese zoutschippers, turfschippers en pontschippers, 1662 -1663. 1 omslag

287. Positieve beschikking van de magistraat op een rekest van Jan [Gerrits] de Rie om in zijn plaats zijn zoon Jacob Jans de Rie op te nemen in het buitenvarend gilde, 1656. Concept. 1 stuk

288. Akte van getuigeverklaring door de overman en oud-overman van het schietschui-tengilde inzake de betaling van schietschuitschippers voor landsdiensten, 1624. 1 stuk

289. Stukken betreffende het laden van steen, 1700, 1709. 1 omslag

290.* Verordeningen en reglementen op het overvaren tussen Vianen en de Vaart (Vreeswijk), 1627, afschrift, 1628, 1657, 1670, minuut, 1683, 1750. Met concep-ten, [1683]. Met bijlagen, [1683], 1705. 1 omslag

291. Lijsten van pinnemakers, zijnde schippers van Vianen op de Vaart en v.v., 1656, 1658, 1662 - 1664, 1676, 1679, 1681. 1 omslag

292. Akte van aanstelling van Johan Spengel tot commissaris over de pinnemakers, 1706. Minuut. 1 stuk

43

293. Vergunning voor Thonnes Gerritsen om tijdens de ziekte van zijn vader diens plaats als veerman in te nemen, 1637. Minuut. 1 stuk

294. Akte van aanstelling door Gecommitteerde Raden van de Staten van Holland en West-Friesland van Govert Homburg tot schipper op het pinnemakersveer van Vianen op de Vaart, 1790. Met akte van verlenging, 1796, en akten van eedaflegging, 1796, 1798. Afschrift. 1 stuk

295. Correspondentie tussen de magistraat van Vianen en het stadsbestuur van Utrecht en gecommitteerden daaruit inzake het veer van Vianen op de Vaart en v.v., 1647 - 1750. 1 pak

296. Correspondentie van de vrouwe van Vianen met de magistraat van Vianen, de Staten van Utrecht en het stadsbestuur van Utrecht inzake het veer van Vianen op de Vaart, 1657, z.j. 1 omslag

297. Rekesten ingediend bij de vroedschap van Utrecht door het 'gilde op de Vaart' betreffende het onreglementair grote aantal pinnemakers van Vianen richting de Vaart, met afschrift houdende kantbeschikking, 1646. Met verweerschrift van hun beroepsgenoten van Vianen op de Vaart, en bijlage, [1646]. 1 omslag

298. Verweerschrift van de schippers van Vianen op de Vaart op een rekest ingediend door hun beroepsgenoten van de overzijde, 1696. Met artikelen voor een nader reglement voor de wederzijdse gecommitteerden en een geleidebrief, [1696]. 1 omslag

299. Getuigeverklaringen en memories inzake het handelen van pinnemakers,

1679, 1707, z.j. 1 omslag

300.* Concept-reglement 'so voor den commissaris, als de veerschippers van Vianen naar andere steden varende'. Concept en minuut, met memorie van aanmerkingen, 1743, 1744. Deels gedrukt. 1 omslag

301 - 304. Stukken betreffende marktschippers (beurtschippers), 1636 - 1809, z.j. 4 omslagen

301. Van Vianen op Utrecht en v.v., 1636 - 1809, z.j. 302. Van Vianen op Gorinchem en v.v., [17de eeuw]. 303. Van Vianen op Rotterdam en v.v., [17de eeuw], 1706, 1714 - 1715,

1807 -1808. 304. Van Vianen op Amsterdam, Den Haag, Delft en Dordrecht en v.v.,

1658, 1660, 1664, 1674, 1694, 1716, 1720, 1733, 1756, 1758.

305. Voorlopige positieve beschikking op een rekest ingediend bij drossaard en burgemeesters door [supplianten] betreffende een vergunning tot het alleenrecht op het vervoer tussen Vianen en Culemborg, behoudens de rechten van de ordinaris schipper op Culemborg, 1647. Minuut. 1 stuk

44

306. Memorie betreffende de wijze van laden en lossen van schepen, 1774. Met aantekeningen inzake de tarieven van het verdere vervoer der goederen ('slepen'), z.j. 1 omslag

2.9.3 Postwagen en trekschuit

307. Stukken betreffende de aanleg van een vaart en trekpad tussen Gorinchem en Vianen, 1640 - 1658, z.j. 1 pak

N.B. Een kaart bevindt zich in de collectie voorwerpen geschiedenis en kunst.

308.* Stukken betreffende de postwagen en het veer van Gorinchem op Vianen, 1745, 1758, 1760. 1 omslag

309.* Bekendmaking van het gaan rijden van een 'toerwagen' Breda - Vianen en v.v., 1734. Gedrukt. 1 stuk

2.9.4 Overige

310. Rekest ingediend door [de magistraat van Vianen?] uit naam van de steenbakker Johannes van Maurick bij de Staten van Utrecht inzake onrechtmatige heffing van de ‘Ouwerslijkse’ tol, [1679]. 1 stuk

311. Verordening op het pont-, veer- en hoofdgeld tot Vianen, 1736. Gedrukt. 1 katern

312. Proces-verbaal van de gerechtsbode betreffende de beboeting van Dirk Janssen Killestijn wegens het ongeoorloofd vervoeren van een passagier, 1759. 1 stuk

2.10 Handel en bedrijf

2.10.1 Algemeen

313. Reglement ter verbetering van de 'fabricquen, trafiquen, ambagten, neeringen en hanteeringen', met tarief van door genoemde ondernemers te betalen heffingen, 1804. Met minuut. 1 omslag

2.10.2 Marktwezen

314. Provisionele verordeningen op de afslag en verkoop van vis binnen Vianen, 1601, 1607. Met afschriften. 1 omslag

315.* Stukken betreffende de paardenmarkt, 1626, [1640], 1655, 1718, z.j. 1 omslag

45

316. Verordening van de heer van Vianen, houdende de verlenging van de jaarlijkse vrijmarkt der heerlijkheid Meerkerk van één naar drie dagen, 1643. 1 stuk

317.* Publikatie van de municipaliteit betreffende de invoering van een korenmarkt, 1795. Gedrukt. 1 stuk

318. Verordening op de inning van het stedelijk marktgeld, 1808. Authentiek afschrift, 1815. 1 stuk

2.10.3 Controle van maten en gewichten

N.B. Zie ook inv. nr. 335.

319. Verordening op de ijk afgegeven door Wolfert van Brederode, heer van Vianen, 1669. Met authentieke afschriften. 1 omslag

320. Verordening van het stadsbestuur om de biertonnen te laten ijken door de kuiper Frans Roelofsen van der Schilt, 1684. In tweevoud. Met akte van eedaflegging door de kuiper. 1 omslag

321. Instructies voor de meter, 1684, 1688, z.j. Met aantekeningen inzake de aanstelling, eedaflegging en betaling van de weduwe van Louis Guilliaume en van Peter van Wenije d.a. 1660, 1688 en 1691. 1 omslag

322. Akte van aanstelling van Leonard Vollmuller tot koren- en kolenmeter van Vianen, 1787. Met akte van verlenging, 1796, en akten van eedaflegging, 1796, 1798. 1 stuk

323. Stukken betreffende de uitvoering van de ijk en afpeiling, 1666 - 1762, z.j.1 pak

324 - 326. Rekeningen wegens het verrichten der generale ijk door de ijkmeester op het stadhuis ten overstaan van schout/officier en burgemeesters, [1659 - 1660], 1695 -1779, z.j. 3 pakken 324. 1695 - 1737 325. 1739 - 1756 326. 1758 - 1779

327. Verordening op het vullen van de turf[tonnen], 1628. 1 stuk

328. Voorlopige instructie voor de opzichter en bewaarder van de turftonnen en manden, 1660. 1 stuk

329. Aantekeningen betreffende het turftonnen, 1716 - 1717. 1 stuk

46

330. Instructies voor de appeltonner(ster), alsmede de schippers en kooplieden, 1666, 1715, 1778. Concepten. 1 stuk

2.10.4 Toelating van neringdoenden

331. Akten van admissie, afgegeven door het stadsbestuur. Met in de marge akten van eedaflegging, 1752-1785, 1804. 1 omslag

332. Stukken betreffende het afleggen van de eed door verschillende neringdoenden, 1672 - 1774. 1 omslag

333. Staat van impostplichtige neringdoenden en warenverkopers, geadmitteerd door de magistraat en de eed afgelegd hebbende, 1752. Met aanvulling, 1753. 1 stuk

334. Vergunning afgegeven door de heer van Vianen aan Francisco van den Heuvel tot exploitatie van een bank ('tafel') van lening, [1670]. Afschrift.

1 stuk

335. Akten van aanstelling van turftonsters en turfbeschooisters, 1689, 1790 - 1796. Met verordeningen op het turf- en houtverschooien, 1623, en akten van verlenging en eedaflegging, 1731, 1758. 1 omslag

336. Akte van aanstelling van Jan Musch als karreman, vervoerder van te malen koren en meel naar de molen en v.v., 1678. Met akte van eedaflegging door de knechten Aert Janssen Pellen en Johan Scheenouw, 1689, en door Jan Musch en Johan Scheenouw, 1693. Met proces-verbaal wegens overtreding van de verordening door Johan Scheenouw, 1692. 1 stuk

337. Akte van aanstelling van Hermken Joosten, echtgenote van Claes Bosman, tot appeltonster, 1714. Minuut. 1 stuk

338. Certificatie van de magistraat dat aan Hendrick Brongers het alleenrecht als apotheker is vergund, 1744. 1 stuk

339. Vergunning afgegeven door Gecommitteerde Raden aan Cornelis de Waal tot het 'monopolie' op de exploitatie van een grutmolen binnen de stad, geldend voor 25 jaar, 1787. Afschrift. 1 stuk

2.10.5 Ambachtsgilden

N.B. Zie ook inv. nrs. 824-825.

340. Staat van door de opgeheven gilden aan de raad overgedragen archiefbescheiden en gebruiksvoorwerpen, 1798. 1 stuk

47

341. Gildebrief voor het bakkersgilde, 1672. Afschriften. Met aantekeningen, [1672]. Met verzoekschrift der bakkers tot afgifte van een gildebrief, 1672.

1 omslag

342. Akten van aanstelling van en nominatie door de bakkers voor de verkiezing van nieuwe gildemeesters, 1676, 1684. 1 stuk

343. Akte van eedaflegging door de bakkers, 1683. 1 stuk

344. Stukken betreffende de prijszetting ('rijding') van het brood, 1653 - 1803, z.j. 1 pak

N.B. Bevat ook gegevens over Ameide en Meerkerk.

345. Akte van insinuatie voor de bakkers betreffende de kwaliteit van het brood, 1698. 1 stuk

346. Gildebrief voor het lijndraaiersgilde, 1565. Afschrift, z.j. 1 stuk

347. Gildebrieven voor het timmerliedengilde, 1592, afschrift, z.j., 1639, afschriften, 1784, z.j. Met verzoekschrift van enige gildebroeders tot aanpassing van het reglement, 1779. 1 omslag

348. Gildebrief voor het snijdersgilde, 1601. Afschriften, z.j. 1 omslag

349. Gildebrief voor het weversgilde, 1601. Afschriften. Met ampliatie, 1663. Afschrift. 1 omslag

350. Gildebrief voor het schoenmakersgilde, 1606. Afschrift, z.j. 1 stuk

N.B. Zie ook inv. nr. 824.

351. Gildebrief voor het knoopmakersgilde, 1625. Afschrift. Met afschriften van andere stukken betreffende dit gilde d.a. 1625. 1 stuk

352. Gildebrief voor het smedengilde, 1628. Afschriften, z.j. Met memorie betreffende de leden van dit gilde, z.j. 1 omslag

353. Gildebrief voor de metselaars, 1666. Concepten. 1 omslag

2.10.6 Overige

354. Staten van de graanvoorraden in stad en land van Vianen, Heicop, Lakerveld, Meerkerk, Lexmond en Ameide en Tienhoven, opgesteld naar aanleiding van een plakkaat van de gravin van der Lippe d.a. 1698 op de uitvoer van graan, 1698. 1 omslag

N.B. Zie voor plakkaat inv. nr. 27.

48

355. Akte waarbij de magistraat aan Adriaen van der Laken opdraagt om bij de magistraat van Rotterdam toestemming te vragen tot het vervoer van koren naar Vianen ten behoeve van de burgers, 1698. Minuut. 1 stuk

356. Akte van autorisatie voor Pieter Bosman, geoctrooieerd grutter te Vianen, tot het visiteren van verdachte schepen en het in beslag nemen van onrechtmatig ingevoerd meel, 1717. (Doorgehaald) concept. 1 stuk

357. Staat van slijters van brandewijn, grossiers in zout en van zeep en zoutkramers en zeepkramers, [17de eeuw]. 1 stuk

358. Stukken betreffende de verkoop van (snuif)tabak, 1723 - 1738, z.j. 1 omslag

359. Akte van insinuatie voor de rademakers om nieuw te maken of te herstellen wagens aan de daarvoor geldende regels te laten voldoen, 1646. 1 stuk

2.11 Onderwijs

360. Schoolreglementen, 1699, z.j. Afschriften. 1 omslag

361. Verordening van de heer van Vianen op de visitatie van de publieke scholen in Vianen, 1692. 1 stuk

362. Stukken betreffende een maatregel van de magistraat tegen personen die kinderen boven de zes jaar buiten de stadsschoolmeester om onderwijs geven, dit tot herstel van de vervallen stadsschool, 1720. 1 omslag

363. Getuigschriften voor Pierre Poulle, meester aan de Franse school te Naarden, 1693, 1697. 1 omslag

364. Getuigschrift voor de schoolmeester Johannes van Heijlerhof, afgegeven door Arent Vinck te 's-Gravenhage, 1701. 1 stuk

365. Brief van de magistraat aan de heer van Vianen met het verzoek tot aanstelling van Gerrit Noom tot schoolmeester, voorlezer en voorzanger, 1720. Minuut. 1 stuk

366. Stukken betreffende de ontzegging aan Anthonij Heurteault en Margrita

Gautier van het recht tot het houden van een Franse jongenskostschool mitsgaders stadsschool, en gunning daarvan aan Claude Bourdon, 1744.

1 omslag

367. Stukken betreffende de inning van het schoolgeld, 1696, 1736. 1 omslag

368. Stukken betreffende de Franse jongenskostschool, 1706 - 1710.1 omslag

49

369. Akte van insinuatie voor de schoolmeester van de kostschool om ter ondervraging te verschijnen op het stadhuis, 1756. In tweevoud. Met concept. 1 omslag

2.12 Armenzorg

N.B. Zie ook Inventaris Weeshuis c.a.

370-372. Akten van indemniteit ingekomen bij het stadsbestuur, alsmede akten van afwijzing daarvan en akten waarbij burgers verklaren te zullen afzien van steun van het stadsbestuur van Vianen, met bijlagen, 1661 - 1812.

3 pakken

370. 1661 - 1769 371. 1770 - 1789 372. 1790 - 1812

373. Register van ingekomen akten van indemniteit, 1795 - 1812. 1 deel

374. Visitatieverslagen van de gerechtsbode inzake zijn onderzoeken naar de akten van indemniteit van de nieuwe bewoners der stad, 1808 - 1809.

1 omslag

375. Akten van indemniteit verleend door het stadsbestuur, met bijlagen, 1697 - 1809. Minuten. 1 pak

376. Lijst van verleende akten van indemniteit over 1762 - 1776. 1 stuk

377. Register van verleende akten van indemniteit, 1794 - 1812. 1 deel

378. Rekeningen van de rentmeester van de Heilige Geest of huisarmen over 1693 -1694, 1706 - 1720, 1726 - 1729, 1731 - 1733, 1748 - 1749, 1755/56, 1757/58, 1759/60. Afgehoord. Met uittreksels over 1734/35, 1738 - 1740. 1 pak

379 - 380. Bijlagen bij de rekeningen van de Heilige Geest of huisarmen, 1670 - 1786. 2 pakken

379. 1670 - 1734 380. 1735 - 1786

381. Beschikking van de magistraat dat de Heilige Geest of huisarmen bij het maken van doodkisten en andere timmerwerken gebruik moeten maken van de timmerman Abraham Meijertsz., 1707. 1 stuk

382. Stukken betreffende het mannen- en vrouwenhuis, 1655-1770, z.j. 1 omslag

50

383. Stukken betreffende in de kost uitbestede 'stads arme kinderen', 1665 - 1717, 1735. 1 omslag

384. Brieven aan Willem Ruijchrock, luitenant van de compagnie van de graaf van Solms, betreffende het onderhoud van Andries Hessebroeck, voormalig soldaat van deze compagnie, 1663. Minuten. 1 omslag

385. Brief van de gecommitteerden tot het tuchthuis te Utrecht over de betaling der onkosten wegens de opname van Jannichgen Cornelisdr., 1666.1 stuk

386. Stukken betreffende het onderhoud van de nagelaten kinderen van Cornelis Aertsen Verhaer en Jenneken Aerts, 1705 - 1706, 1714.1 omslag

387. Brieven van voorspraak van de magistraat ten behoeve van de ondersteuning van Jan de Helt en gezin, 1729, en Sara Pereijra Abas en kinderen, 1728. 1 omslag

388. Lijst van aan de diakonie-armen en het weeshuis te Vianen gegeven octrooien en vergunningen, 1796. Concepten. 1 omslag

389. Akte van overeenkomst tussen vertegenwoordigers van de Hervormde Kerk en de RK Kerk inzake de regeling van het gebruik van een aantal fondsen, 1801. Authentiek afschrift. 1 stuk

390. Akte van getuigenis van de regenten van de Heilige Geest of huisarmen, de diakens van de Gereformeerde Kerk en de RK armverzorgers inzake de toename van het aantal voor steun in aanmerking komende gezinnen binnen Vianen, 1717. Met afschrift. 1 omslag

391. Stukken betreffende de bijstand voor de slachtoffers van de watersnood, 1809. 1 omslag

392. Memorie betreffende de oprichting van een weeshuis te Vianen, z.j.1 stuk

393. Stukken betreffende een collecte ter oprichting van een weeshuis, 1662. 1 omslag

394. Reglement, 1662. Minuten. Met afschriften. 1 omslag

395. Reglement voor de binnenvader en -moeder, [1662]. Concept. 1 stuk

396-403. Rekeningen van de rentmeester van het weeshuis, 1662-1821. Afgehoord. 8 pakken

396. 1662 september - 1670 februari 397. 1678 mei - 1706 augustus 398. 1727 oktober - 1738/39

51

399. 1739/40 - 1748/49 400. 1749/50 - 1757/58. Ontbreekt 1752/53. 401. 1758/59 - 1768 402. 1770 - 1775, 1779 - 1785 403. 1786 - 1790, 1808 - 1821

404. Bijlagen bij de rekening, 1697-1699, 1703, 1777, 1809 - 1811, 1815-1818. 1 pak

405-407. Rekeningen van de rentmeester van het weeshuis betreffende de rouwmantels en doodkleden over 1752 - 1790, 1808 - 1821. Afgehoord. Met bijlagen. 3 pakken

405. 1752 - 1765 406. 1766 - 1785 407. 1786 - 1790, 1808 - 1821. Ontbreekt 1818.

408. Akten en aantekeningen van opname van kinderen in het weeshuis, 1703, 1714, z.j. 1 omslag

409. Rekesten ingediend bij de gravin van Brederode door de vaders en moeders van het weeshuis betreffende de betaling van gelden aan het weeshuis, met kantbeschikkingen, 1662, z.j. 1 omslag

2.13 Kerkelijke zaken

410. Ampliatie op de regeling der benoeming en werkzaamheden van de commissies over de zaak der kerkgebouwen, [1808]. 1 stuk

411. Stukken betreffende de aanstelling en het ontslag van predikanten en diakenen te Vianen, 1641 - 1771, z.j. 1 pak

412. Geloofsbrief voor afgevaardigden van de kerkeraad van Heicop ter verkrijging van classicale bevestiging van het beroep van Alexander Gortsenius tot predikant te Heicop, 1632. 1 stuk

413. Stukken betreffende het predikantstraktement, 1662 - 1694, z.j. 1 omslag

414. Memorie betreffende de betaling van de predikant te Ameide, [1756]. 1 stuk

415 - 418. Rekeningen van de rentmeester van de kerk over 1682, 1684, 1709, 1720 - 1785. Afgehoord. Met uittreksels over 1735, 1739 - 1740, 1779, 1787.

4 pakken

N.B. 1736 en 1745-1746 in tweevoud.

415. 1682 - 1735

52

416. 1736 - 1750 417. 1751 - 1765 418. 1766 - 1785. Ontbreken 1777 en 1782.

419. Bijlagen bij de kerkrekening, 1673 - 1789. 1 pak

420. Rekening van inkomsten en uitgaven van de rentmeester wegens de collecte ten behoeve van de reparatie van het kerkgebouw over 1709 - 1715. Afgehoord in 1711, 1713 en 1715. 1 katern

421. Akte van getuigenis van (oud)burgemeesters en (oud)schepenen inzake het plaatsen van een kerkgestoelte en het gebruik daarvan, 1660. 1 stuk

422*. Verordening op het 'overluyden ende begraven der dooden, met den gevolge van dien aangaende de kercke van Vianen’, 1659, 1694. Gedrukt, z.j. en1745. 1 omslag

423.1 Verordening van Gecommitteerde Raden op het recht van begraven in de

grote kerk te Vianen', 1760. Afschrift. Met concept. 1 omslag

423.2 Reglement van Gecommitteerde Raden op het recht voor zitplaatsen geld in de grote kerk te Vianen, 1760. Gedrukt. 1 stuk

424. Uittreksel uit de notulen van de grondvergadering der stemgerechtigde burgers der stad, voorsteden en schoutambt van Vianen d.a. 1796 betreffende het maken van een verordening op het begraven. 1 stuk

425. Stukken betreffende het protest tegen de deelname van Gerrit Bijlwerf aan de viering van het H. Avondmaal, 1690, z.j. 1 omslag

426. Inventarissen van de inkomsten der pastorie, [1654], 1676. Exemplaar van [1654] met aantekeningen over de inning der gelden over 1641 - 1674.

1 omslag

427. Uittreksels uit de rekening van de pastorie over 1734 - 1735, 1738 - 1739. Met bijlagen bij de rekening, [1671], 1674, 1679, 1683, 1713. 1 omslag

428. Concept-rekeningen van de diakonie, 1671, 1686, en borderellen, 1686 - 1688. Met korte staat van de inkomsten en uitgaven over 1670 - 1682. Met bijlagen bij de rekening, 1669, 1682, 1769, z.j. 1 omslag

429. Kwitanties wegens door de 'pastorie' (en/of diakonie?) ontvangen gelden uit de rantsoenen van de imposten in admodiatie, 1669 - 1677. 1 omslag

430. Stukken betreffende uitstaand kapitaal ten profijte van de diakonie, 1722 - 1726. 1 omslag

53

431. Akte van schuldbekentenis van de kerkeraad wegens de diakonie aan Johannes van Mourick voor een som groot ƒ 159, onder verband van drie obligaties van de diakonie ten laste van de provincie Holland, 1710. Concept. 1 stuk

432. Lijsten van bedeelden door de diakonie der Nederlandse Hervormde Kerk, 1749, z.j. 1 omslag

433. Akte van begiftiging door Johan Wolfert van Brederode, heer van Vianen, van Johannis Vogelsang met de Jodocus-vicarie, voordien bezeten door Pelgrum van Zijll, 1630. 1 stuk

434. Akte van begiftiging door Johan Wolfert van Brederode, heer van Vianen, van Mathijs van Viersen met de Anna Maria-vicarie, voordien bezeten door zijn vader Gerrit van Viersen, 1630. Minuut. 1 stuk

435. Akte van begiftiging door Johan Wolfert van Brederode, heer van Vianen, van Wilhelmus Vogelsangh met de Anna Maria-vicarie, tot dan in gebruik bij Johan Bosch, 1650. Afschrift. 1 stuk

436. Akte van begiftiging door Hendrik van Brederode, heer van Vianen, van Johan Wolfert Knijf met de Anna Maria-vicarie, voorheen bezeten door Mathijs van Viersen, [1655]. Concept. 1 stuk

437. Akte van begiftiging door Johan Wolfert van Brederode, heer van Vianen, van Conradt Fredericksen Mol met de St. Gregorius-vicarie, voorheen bezeten bij Willem Fredericksen Mol, 1637. Minuut. 1 stuk

438. Stukken betreffende de joodse gemeente te Vianen, 1711, 1762, z.j. 1 omslag

439. Akte waarbij de burgemeesters van Vianen namens Gecommitteerde Raden aan de RK priester Honore Marchand toestaan een kapel te houden voor het verrichten van huisdiensten voor zichzelf en zijn huisgenoten, en om enkele jongelingen in huis te nemen om hen te onderwijzen, 1753. 1 stuk

2.14 Militaire zaken

440. Stukken betreffende een proces voor het Hof van Holland tussen de ingezetenen van Lexmond en Lakerveld enerzijds en de stad Vianen anderzijds inzake een geschil over de bijdrage van eerstgenoemden in de lasten van het onderhoud der stadsversterkingen en het onderhoud van in de stad gelegerde troepen, 1575. 1 pak

441. Bevelschrift voor luitenant-kolonel Thienen om met zijn compagnie te

Vianen in garnizoen te gaan, met last voor de magistraat om aldaar genoemde compagnie logies te geven, 1623. 1 stuk

54

442. Akten van getuigenis door inwoners van de Bolgerije en Helsdingen dat zij en hun mede-inwoners nooit contributie aan de Spanjaarden hebben afgedragen, 1627. 1 omslag

443. Rekening van door de burgemeesters voorgeschoten gelden voor tochtpaarden ten behoeve van het vervoer van troepen, 1627. 1 stuk

444. Instructies voor kapitein Corbeth en kapitein Ernst van Abcoude van Merthen, 1632. Afschriften. 1 omslag

445. Beschikking van de magistraat op een verzoek van Jan Henricxz. van den Vecht, servitiemeester, inzake de betaling van zijn logiesgelden, 1634. Concept. 1 stuk

446. Stukken betreffende de ontvangst van gelden uit de gemene middelen als vergoeding voor de invordering van wagens voor de legerdienst, 1665, 1667. 1 omslag

447.* Akte van neutraliteit voor stad en landen van Vianen, 1672. Gedrukt.1 stuk

448. Authentiek uittreksel uit het register van resoluties der Staten Generaal van stukken betreffende de neutraliteit van Vianen, 1672. 1 stuk

449. Stukken betreffende de inning van contributie en brandschatting voor het Franse leger, 1672 - 1682, 1686. 1 pak

450. Staat van huiseigenaren/bewoners te Vianen, [1675]. 1 omslag

N.B. Regelmatig doch lang niet altijd vermelding: 'voor sijn persoon' en 'voor het huijsch'. Conform inv. nr. 254, uit zelfde periode. Vermoedelijk opgemaakt ten behoeve van de betaling van brandschatting aan het Franse leger.

451. Certificatie van de substituut-drossaard en schepenen van Hagestijn ten behoeve van de magistraat van Vianen betreffende het laten inunderen van de landen rond Gorinchem in 1672 ter wering van de vijand, 1674.

1 stuk

452. Staat van burgers en ingezetenen van Vianen en haar voorsteden en van Helsdingen wegens de inkwartiering van twee compagnieën van het regiment Friezen van 'Gravestins', 1702. 1 stuk

453. Stukken betreffende het onderbrengen te Vianen van Franse en Spaanse krijgsgevangen officieren, 1703 - 1715. 1 pak

55

454. Brief van drossaard, burgemeesters en regeerders van Vianen aan de commandant van een regiment Engelse dragonders over de betaling van schulden, 1706. 1 stuk

455. Stukken betreffende de inkwartiering van ruiters en soldaten van het regiment van Linden van de Park, 1732. 1 omslag

456. Stukken betreffende het garnizoen van generaal-majoor Deutz, luitenant-generaal Duijf en van lord Drumlanrig en de betaling van contributie daarvoor, 1747 -1753. 1 pak

457. Stukken betreffende betreffende capaciteitsproblemen bij de inkwartiering, [17de eeuw], 1786. 1 omslag

458. Rekeningen wegens geleverde goederen aan de in Vianen gelegerde Engelse troepen, 1794. 1 omslag

459. Stukken betreffende het vervoer, onderbrengen en onderhoud van Franse troepen, 1795 - 1799. 1 omslag

460. Memorie betreffende de anti-patriottische en anti-Franse houding en handelingen van [..] Passeur, [1795]. 1 stuk

461. Uittreksel uit het register der besluiten van het Departementaal Bestuur van den Rijn d.a. 1800 betreffende beloning en bevoordeling van burgers die zich dienstbaar hebben betoond in de verdediging van het vaderland, [1800]. 1 stuk

2.15 Bemoeienis met het landsbestuur en het beheer van het domein

N.B. Zie ook inv. nr. 802.

462. Proces-verbaal van Willem Jansen van Teylingen, extraordinair deurwaarder van de Grote Raad, betreffende een dagvaarding voor Reinout van Brederode, 1545. Afschrift, eind 16de eeuw. 1 stuk

463. Akte waarbij Geertrui van Bronkhorst en Batenburg, naar aanleiding van aanspraken en handelingen van de Staten van Holland en West-Friesland, tegenover haar ambtenaren, rechters en onderdanen haar rechten op de vrije heerlijkheid Vianen uiteenzet, hen gelast haar trouw te blijven en belooft hen alle bijstand te verlenen, 1577. 1 stuk

464. Akte van procuratie voor Wilhem Pelgrumss., afgegeven door Geertrui van Bronkhorst en Batenburg, 1577. 1 stuk

465. Declaratie van Willem Pelgrumss, secretaris van Vianen, wegens gemaakte onkosten voor Geertrui van Bronkhorst en Batenburg,

56

vrijvrouwe van Vianen en Ameide en burggravin van Utrecht, over 1584 - 1588. Met aantekeningen over de afbetaling over 1589 - 1598. Met kwitantie wegens een door Pelgrumss betaalde rekening. 1 omslag

466. Akte van procuratie van Geertrui van Bronkhorst en Batenburg voor Nicolaes Oudaert, drossaart Assuerus van Sandtwijck, schout, en Anthonis Boterpot, burgemeester van Vianen tot vervanging van Jacop Ottenss door Cornelis Hoochloon als substituut-schout in de heerlijkheid Jutphaas, 1588. 1 stuk

467. Stukken betreffende de overlevering van zekere bescheiden door de drossaard en diens [weduwe] aan de heer en vrouwe van Brederode en hun secretaris, 1654, 1658. Afschriften. 1 omslag

468. Inventaris van bescheiden, door de drossaard en de secretaris op last van Wolfert van Brederode gelicht uit het sterfhuis van Louise Christine van Solms, 1669. 1 stuk

469. Akte van getuigeverklaring van de magistraat betreffende het verloren

gaan van archiefbescheiden bij een brand op het huis Batestein in 1696, 1706. Minuut. 1 stuk

470. Stukken betreffende het beheer van rechten, onder meer in de

heerlijkheden Haaften, Hellouw, Herwijnen en Engelenburg, in onderpand van de vrouwe van Vianen, 1697 - 1700. 1 omslag

471. Staat van domaniale goederen onder Vianen, Lexmond, Agthoven, Lakerveld, Meerkerk, Ameide en Tienhoven, grotendeels met opgave van taxatiewaarden, [1714]. 1 stuk

472. Stukken betreffende de verkoop van de heerlijkheid Vianen en Ameide aan de Staten van Holland en West-Friesland, 1725 - 1726. 1 omslag

473. Resoluties van de vergaderingen van de regenten van steden en landen van Vianen en Ameide, 1749 - 1750, 1754. Minuten. 1 omslag

474. Lijst van door de raad getaxeerde domaniale goederen onder het schoutambt Vianen, 1801. Met declaratie van de raad [voor de financiële commissie van het gewest Holland], 1801. 1 omslag

475. Stukken betreffende de 'plechten en verbanden' ten laste van de domeinen, 1671 -1680, z.j. 1 omslag

476. Uittreksel uit de pachtvoorwaarden van de korenmolen, z.j. 1 stuk

477. Staat van aantallen verkochte bomen, z.j. 1 stuk

57

478. Stukken betreffende de verpachting van de Vrijenesse tiend op 'zouden Bolgerije' in het schoutambt Vianen, 1798, 1800 - 1802. 1 omslag

3 BESCHEIDEN AFKOMSTIG VAN ANDERE INSTELLINGEN EN PERSONEN

3.1 Schout en schepenen als laaggerecht

3.1.1 Algemeen

479. Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van het gerecht, 1687, 1696 - 1697, 1725, 1747 - 1749, 1756, 1759 - 1760. 1 omslag

480. Publikaties van het gerecht, 1695 - 1736. Minuten. 1 omslag

481. Rekesten ingediend bij het gerecht, deels met kantbeschikkingen, 1662 - 1735, z.j. Deels afschriften. 1 omslag

482-483. Publikaties van openbare verkopingen, verhuringen en verpachtingen van roerende en onroerende goederen en tienden, 1696, 1769 - 1809, z.j.

2 pakken

N.B. Inv. nr. 483 deels in zeer slechte staat.

482. 1696, 1769 - 1784, z.j. 483. 1795 - 1809

3.1.2 Organisatie en functionarissen

484. Verordening van Amelia, gravin van der Lippe, op de administratie van de jus-titie, de wijze van procederen, de rechtsuitoefening en rechtsvordering in steden en landen van Vianen en Ameide, 1700. Afschrift. 1 stuk

485. Akte van getuigenis door de magistraat en het gerecht van Vianen inzake de verhouding met de Kamer van Justitie, inzonderheid wat betreft zaken in hoger beroep, 1748. 1 stuk

486. Provisionele instructie voor de deurwaarder van de Kamer van Justitie van stad en land van Vianen en Ameide, 1623. 1 stuk

487. Instructies voor de drossaard en de substituut-schout, 1653. Authentiek afschriften. 1 omslag

488. Instructies voor de dienaren van justitie, 1649, z.j. Met verklaring omtrent de eedaflegging door de dienaar Michiel Fransen, 1652. 1 omslag

58

489. Instructie voor de substituut-drossaard en substituut-schout Lambert van der Wael, einde 17de eeuw. 1 stuk

490. Resolutie van de grafelijke raad inzake het recht van parate executie van de secretaris der stad Vianen, 1718. Afschrift. 1 stuk

491. Akte waarbij Floris Adriaan van Hall, schout en secretaris van Heicop en Boeicop, Willem Pernis, substituut-drossaard, machtigt hem in alle zaken waar te nemen, 1787. 1 stuk

3.1.3 Executoriale beslaglegging en verkoop

492. Register van parate executies, 1718 - 1740. 1 deel

493. Stukken betreffende de gerechtelijke invordering van achterstallige verpondingen, 1668 - 1708. 1 pak

494. Stukken betreffende de executoriale verkoop wegens achterstallige rentebetaling van het huis van Justus van den Ancker aan de westzijde van de Voorstraat, hoek Bakkerstraat, 1681, 1687 - 1688, 1696 - 1699, z.j. 1 omslag

495. Stukken betreffende de gerechtelijke invordering van achterstallige boomgaard-pacht van de weduwe van Jacob Cornelisz. Molenaer, 1685.

1 omslag

496. Stukken betreffende de gerechtelijke invordering van achterstallig hofstedegeld van Emmeken Schults, weduwe van Adriaen van Kuijlenburgh, 1688. 1 omslag

497. Stukken betreffende de executoriale verkoop van de betimmering en beplanting staande op 1 morgen grond gelegen op het Sand in het schoutambt Vianen en Bloemendaal, door Eijmert Hoogenboom in erfpacht bezeten van de heer van Vianen, 1714 - 1715. 1 omslag

498. Bevelschrift van de rentmeester der domeinen voor de bode tot beslaglegging op het gewas van Klaas van Renes, echtgenoot van Maria Croes weduwe van Jan Huijgen de Kruijf, afkomstig van gepachte domeinland, 1729. 1 stuk

3.1.4 Boedelbeheer en voogdij

3.1.4.1 Boedelbeheer

499. Stukken betreffende de afwikkeling van diverse nalatenschappen, 1653 - 1733, 1795, z.j. 1 pak

59

500. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Bernt Gerritsen Tucker, 1598 - 1666. 1 pak

501. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Hendrick van Burculoo als administrateur van de boedel van Peter Cornelissen Pas, 1643. 1 stuk

502-504. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Otto van Cattenburgh, alsmede betreffende de nalatenschap van Luderus Losser, 1643 -1710. 3 pakken 502. 1643 - 1696 503. 1699 - 1703 504. 1704 - 1710

505. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Jan Berntsen Cock, 1645, 1665, 1687, 1705. 1 omslag

506. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Jannichjen Jans, weduwe van Jan Hermansen Buijs, 1657 - 1658. 1 omslag

507. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Hendrick Sarren en Jantgen Adriaens, 1658-1659, 1664, z.j. 1 omslag

508. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Willem Hendricksen van Eijck en Jannichjen Berntsen Tucker, 1664 - 1674.

1 omslag

509. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Gregorius van Loenen, 1666 - 1667, 1679 - 1680. 1 omslag

510. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Theunis Jansen Tucker, 1668 - 1672. 1 pak

511. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Abraham Kuijff, 1669. 1 omslag

512. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Willem Romers, mede-erfgenaam nomine uxoris, wegens de boedel van Teunis en Maijken Jans Tucker over 1668 -1672. Afgehoord 1672. 1 stuk

513. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Jan Pellen, 1671 -1672, z.j. 1 omslag

514. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Johan van Dam, in leven gouverneur van Amboina in Oost-Indië, 1679 - 1684.

1 omslag 515. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Lambert

Lambertsen van Vreeswijck, 1679, 1683 - 1684, 1687, 1701, 1706, z.j.

60

1 omslag

516. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Cornelis Fransen Ses alias Joncker, 1682 - 1684. 1 omslag

517. Stukken betreffende opvolging van en de afwikkeling van de nalatenschap van Hedwig Agnes, vrouwe van Brederode, 1684 - 1685, 1689, 1691.

1 pak

518. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Michiel Cornelisen Ses en Metje Peters Neck, 1685 - 1692. 1 omslag

519. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Wouter Hendricksen, in leven gehuwd met Teuntje Herberts, 1686, 1691 - 1695.

1 omslag

520. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van [Johan van der Vecht] en Catharina Hoffman, weduwe van Johan van der Vecht, 1686, 1693, 1700, 1704 - 1705, z.j. 1 omslag

521. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Leonard Crom en Maria van der Laak, 1687 - 1699. 1 pak

522. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Herman van Bruggen, in leven schoolmeester te Vianen, 1696 - 1697. 1 omslag

523.* Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Elisabeth van der Meulen, echtgenote van Lambert van der Waal en weduwe van Joost van Gent, 1696 - 1698. 1 omslag

524.* Inventaris van goederen van de kinderen van Wolferd Louis van der Waal en Hendriette van Gent aangekomen uit de nalatenschap van hun tante Hendrickje van der Laar, 1699. 1 stuk

525. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Teunis Cornelissen Hoogenboom, 1702, z.j. 1 omslag

526. Rekeningen van ontvangsten en uitgaven van Cornelis van Thienhoven als executeur-testamentair van zijn moeder Jannichje Cornelis, weduwe van Adriaen van Thienhoven, over 1703 - 1710. Met bijlagen, 1681 - 1710. 1 omslag

527. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Adriaen Hoogen-boom, 1703 - 1711. 1 omslag

528. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Rudolphus Blommert als executeur-testamentair van de boedel van Gosen van den Bo(o)mgaert, met bijlagen, 1704. 1 omslag

61

529. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Hendrick

van Loenen, 1707, z.j. 1 omslag

530. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Johanna Gerhardina van Wanroij, 1711, 1720, 1733, 1736, 1740 - 1741. 1 omslag

531. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Vigilius van Schroijesteijn, 1714, 1716. 1 omslag

532. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Adriana Cruijff wegens de boedel van haar vader Joost Cruijff, met akte van liquidatie met de andere erfgenamen, 1738. 1 stuk

533. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Harmanus van Aarnhem,

executeur-testamentair van de nalatenschap van Pieter Savarij, alsmede voogd over diens erfgenamen en administrateur over de goederen van Bartholomeus Johannes Savarij over 1762 - 1764. Afgehoord 1764. Met bijlagen, 1762 - 1764. 1 pak

534. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Cornelis Alertssen Keijser als weduw-naar en boedelhouder van Anna Peters, z.j. 1 stuk

3.1.4.2 Voogdij

N.B. Zie ook inv. nr. 779.

535. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Pieter Corneliss Scheer wegens de voogdij over Jantgen Hendricx Scheerdochter over 1625 - 1632. Afgehoord 1632. 1 stuk

536. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Hendrick van Borculo en Aert

Cornelissz. Pas wegens de voogdij over de kinderen van Willem Huijbertssen en Maria Pas over 1643 - 1655. Met bijlagen, 1643 - 1654.

1 omslag

537. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Aert van Sant en Jan Tol wegens de voogdij over de kinderen van Cornelis van Sant. Afgehoord 1652. Met bijlagen, 1652 - 1655. 1 omslag

538. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Johan van Oosterum en Adrijaen Jansoen Stichter uit naam van de voogden van de kinderen van Harmen Croon en Hendrickgen Wessels over 1652 - 1657. Afgehoord 1657. Met bijlagen, 1652 -1657. 1 omslag

539. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Anthonis van Cuyck wegens de voogdij over de kinderen van Hen(d)rick van Roijen (Hovenier) en

62

Maeijchgen Robart over 1653 - 1656 en van schepenburgermeester Adriaen Jansoen Stichter over 1657. Met bijlagen, 1653 - 1660. 1 pak

540. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Adriaen Stichter wegens de voogdij over de kinderen van Peter Tonissen en Stijngen Vermeij over 1661 - 1664. Afgehoord 1664. Met bijlage. 1 omslag

541. Bijlagen bij de rekening van de voogden over de kinderen van Bastiaen Dircksz. Reynesteyn, 1662 - 1668. 1 omslag

542. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Thijman Verkaijck wegens de voogdij over de kinderen van Jan Cornelisz. Verkaijck en Adriaentje Jans Tucker over 1668-1675. Afgehoord 1675. Met bijlagen, 1672, 1681 - 1682, 1686. 1 omslag

543. Akte van taxatie door Pieter Thonisen en Gijsbert Jansen van het huis van wijlen Pieter Dircksen op verzoek van de voogden van zijn nagelaten kind, 1673. 1 stuk

544. Bijlage bij de rekening van ontvangsten en uitgaven van Adriaen van Schaijck wegens de voogdij over de kinderen van Francois Schepens en Maria van Baell (Balen), 1672 - 1674. 1 omslag

545. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Willem Romers wegens de voogdij over de kinderen van Jan Assuuerussen de Bruijn over 1663 - 1674. Afgehoord 1675. Met bijlagen, 1663 - 1664, 1684. 1 pak

546. Bijlagen bij de rekening van Willem Oudeheijn wegens de voogdij over de kinderen van Jan Hermansz. van Hattum en Jacobje Adriaens Oudeheijn, 1677 -1678, 1689 - 1692. 1 pak

547. Akte van volmacht voor Jacob Stevensen van Oldenmerck, voogd van de kinderen van Gijsbert Heckhuijsen en Catarina van Poelwijck, om rekening en verantwoording te eisen van de administratie van medevoogd Jacob Loison te Amsterdam, 1681. Minuut. 1 stuk

548. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Otto van der Laken, secretaris, ten behoeve van de kinderen van Hendrick Cornelisz. Ses over 1683-1684. Afgehoord 1684. Met afschrift. 1 omslag

549. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Otto van der Laken, burgemeester en secretaris van Vianen, als administrateur voor Aeltje en Hendrickje Franssen Ses wegens de nalatenschap van hun ouders Frans Cornelissen Ses en Maijchjen Tonis Don de Graes (Marrichje Tijssen) over 1685 - 1691. Afgehoord 1691. Met bijlagen, 1686 - 1689. 1 omslag

550. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Christiaen Bosman wegens de voogdij over de kinderen van Daniel Dircksse van Goilberdingen en

63

Maeijghje Jans van Iperen over 1690 - 1703. Afgehoord 1703. Met bijlage, 1694. 1 omslag

551. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Anthonij van Duijn als meerderjarige broer van Dirck van Duijn, inzake de inkomsten en uitgaven uit diens erfdeel aangekomen van zijn ouders Leendert van Duijn en Gloria Tonis Middach, over 1695 - 1697. Afgehoord 1697. Met bijlagen, 1694 - 1697. 1 omslag

552. Akte van overeenkomst tussen de magistraat, als onderhoudende de kinderen van Leendert van Zuijlen en Stijntje van Zuijlen enerzijds, en Dirk van Zuijlen en zijn broer Dirk van Zuijlen de jongere anderzijds over het gebruik door laatsten van een huisje op de Havendijk, aangekomen uit de erfenis van Pietertje de Groot, 1714. Met kwitantie van de thesaurier wegens ontvangen gelden, 1715. 1 stuk

553. Akte van volmacht voor Cors Jansz. Weijers om als vader en voogd namens zijn zoon Jan Cors Weijers te handelen inzake diens aandeel in de erfenis van zijn schoonvader Jan de Bode, 1717. Met minuut.1 omslag

554. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Nicolaes van Suijlen wegens de voogdij over de kinderen van Willem van Geffen en Clara van Suijlen over 1735 -1738. Afgehoord 1738. 1 stuk

3.1.5 Registratie van rechtshandelingen

3.1.5.1 Huwelijk

555. Formulieren van teksten ten behoeve van de huwelijkssluiting, [eind 18de/begin 19de eeuw]. 1 omslag N.B. Eén exemplaar met de naam H. Staak.

556 - 559. Stukken betreffende huwelijkssluitingen, 1615 - 1809, z.j. 4 pakken

556. 1615 - 1680 557. 1681 - 1699 558. 1700 - 1724 559. 1725 - 1809, z.j.

560. Akte van huwelijkse voorwaarden tussen Jacob Hamel en Dilliana Heurius, 1675. 1 stuk

561. Akte van huwelijkse voorwaarden tussen Michiel Cornelissen Ses en

Metgen Peters, 1682. 1 stuk

64

562. Akte van huwelijkse voorwaarden tussen Claes van Loendersloot, weduwnaar van Niesje Croesse, en Anna Maria Werckmeester, 1701.

1 stuk 563. Akte van huwelijkse voorwaarden tussen Moses de Vries en Hilligje

Jacobs, 1725. Met afschrift, z.j. 1 omslag

564. Akte van getuigeverklaring door Catharina Elisabet van Hogenheym, weduwe van Joost Santbeek, en Sara van Meeuwen inzake de belofte door Anna van Rhenen en Johan Leeman zekere goederen ten huwelijk mee te geven aan Jacobus Sandbeek en Clasina van Rhenen, 1723. Met akte van bevestiging, 1723. 1 omslag

3.1.5.2 Testamenten

565. Testament van Maria Jansdr., weduwe van Henrick Hagen, 1620. 1 stuk

566. Testament van Anna van der Burch, 1642. 1 stuk

567. Testament van Helena van Brederode, weduwe van Steffen Gans, vrijheer van Potelits, Wolfhagen etc., erfmaarschalk van Brandenburg, 1657. Met codicil, 16.6. Afschrift. 1 stuk

568. Testament van Johan Wolfert van Brederode, z.j. Afschrift, 17de eeuw. 1 stuk

569. Mutueel testament van Jan Anthonisz. Tucker en Maeijken Jans, 1652. 1 stuk

570. Testament van Maijchgen Adriaens, weduwe van Hendrick Cornelisz., 1663. Met kanttekening betreffende de afdoening van enige legaten, 1670. 1 stuk

571. Testament van Jan Lubberts en Metgen Hermans, 1661. Authentiek afschrift, 1675. 1 stuk

572. Testament van Aert Cornelisse Pas, 1664. Afschrift, z.j. 1 stuk

573. Testament van Jenneken Floris van den Wijngaert, weduwe van Gerrit Jaspertsen Gout, 1666. Met codicil, 1666. 1 omslag

574. Testament van Herman van Bruggen, 1666. Afschrift, z.j. 1 stuk

575. Testament van Jan Roelen, weduwnaar van Metgen Hermans, 1674. 1 stuk

576. Testament van Catharijna Hoffman, weduwe van Johan van de Vecht, 1693. 1 stuk

65

577. Testament van Jannichje Cornelis, weduwe van Adriaen van Tienhoven,

1700. Met codicil, 1700. Authentieke afschriften, 1703. Met akte van opening, 1703. 1 stuk

578. Mutueel testament van Jan Dircksz. van Loenen en Stijntjen van Haften,

1713. 1 stuk

579. Uittreksel uit het mutueel testament van Annetje Gijsberts, weduwe van Pieter Boot en Dirkje Boot, weduwe van Pieter Maartensz. van IJsselstein, 1713. 1 stuk

580. Uittreksel uit het testament van Johanna Elisabeth Geerlings, weduwe van Matthijs Boas, 1728. 1 stuk

581. Uittreksel uit het testament van Johanna Jonas, vrouwe van Langeruigeweide etc., weduwe van respectievelijk Joannes de Vries en Herman Smith, betreffende een legaat aan de Nederduits Gereformeerde Kerk, 1773. 1 stuk

3.1.5.3 Inventarissen.

582 - 772. Inventarissen en summiere staten van gemene boedels, 1653 - 1769, z.j. 22 omslagen en 169 stukken

N.B. De overleden partner eerstgenoemd.

582. Ida van Beest, 1653. Met bijlage, 1654. (omslag) 583. Evert van Deuren en Elijsabeth Jacobs, 1657 584. Aelbert Beerntsen van Rijselingh en Anna Jans van Venlo, 1658.

Met bijlagen, 1658 - 1661. (omslag) 585. Jan Janssen de Rie en Marichien Aelberts van Maeurs, 1658. Met

bijlagen, 1658. (omslag) 586. Jan Adriaenssen van Cromwijck en Metgen Servaes van Rietvelt,

1659 587. Jan Huijbertsen en Geertgen Sweeren, 1659 588. Neeltgen Cornelis en Gerrit Berntsen Tucker, 1659. Met bijlagen,

1659 -1660. (omslag) 589. Harman Harmansz. van Helsdingen en Maeijcken Lamberts, 1659 590. Philips Woutersen van Velthoven, 1660. Met bijlage. (omslag) 591. Henrick de Leeuw en Neeltgen de Roij, 1661 592. Dorathea Rombouts en Peter Jansen, 1661 593. Cornelis Henricxsen Blockhoven en Catharina van Hamelson, 1661 594. Peter Cornelisen Sches en Teuntgen Teunis, 1661 595. Maria Hermens Bijl en Jan Cornelisz. Maeslant, 1661. Met bijlagen, 1661. (omslag 596. Isaacq Sijmontsz. van Nieukercken en Neeltjen Adriaens

Middelcoop, 1661. Met bijlagen. (omslag)

66

597. Jan Tonissen, 1661. Met bijlage, 1662. (omslag) 598. Divertjen Claes en Claes Kemp, 1664 599. Griegen Berents Tucker en [..] van Vreeswijck, 1662 600. Evertgen Peters en Dirck Jansen van Loenen, 1662 601. Melis Bolton en Jannichgen van Voorst, 1663 602. Dirck Coenen en Neeltgen Dirx, 1663 603. Neeltgen Leenderts en Claes Hermansen van Zoelen, 1664 604. Hermen Hermenssz. Voerman en Haessien Jans, 1664 605. Niesgen Peters en Jan Hendricksen Kroessen, 1664 606. Gerrit Jaspersen Gout en Jenneken Floris van de Wijngaert, 1665 607. Jan Claessen Schas (Jan Coenen) en Dirckjen Steeffen, 1665 608. Bernt Gerritsen Tucker, 1665 609. Aeltgen Rutten en Gerridt Pietersen Verbeeck, 1666 610. Willemken Joosten en Louis Petersen Pelt, 1666611. Henrick Ariensen en Jantgen Gerrits, 1666 612. Otto van Cattenburch, 1667 613. Willem Willemsen Coningh en Aeltjen Willems van Renswouw,

1669 614. Elisabeth Dircks Wemmers en Jan Janssen Vergeer, 1669 615. Jenneken Floris van de Wijngaerd, weduwe Gerrit Jaspersen Gout,

1669 616. Cornelis Fransen 'de Bleijcke', 1670 617. Everd Adriaensen Bosch en Annichjen Dircks, 1670 618. Johan Eijckel en Elisabeth Jacobs, 1670 619. Emmichgen Dircx en Louijs Janssen, 1671 620. Jan Pellen, 1671 621. Daniel Reijersz. van Hardicksvelt, 1673 622. Steven Janssen van Beeck en Cornelia Dircks de Montenegro,

1673 623. Cornelia Melis en Peter Dircksen Sterck, 1673 624. Gerret Pitersen Verbeeck en Sara de Mureuil, 1674 625. Grietgen Hermans en Cornelis Abra(ha)msen de Seeuw, 1674 626. Teunis Hendricksen van Hees en Hillichien Hendricks, 1674 627. Gijsbert van Heckhuijsen en Catarina van Poelwijck, 1674 628. Hermen Jansen en Adriaentje Cornelis de Goes, 1675 629. Jan Lubbertsen (Jan Roelen) en Metgen Hermans, 1675 630. Gijsbert Janssen van der Meulen en Ietje Stevens van Oldenmerck,

1675 631. Ewoutge Dircks van de Laen en Jan Dircksen van Loenen, 1676 632. Peter Dircksen en Cornelia Melis, 1676. Met bijlage, 1673, z.j.

(omslag) 633. Grietgen Jans Pelt en Stoffel Egbertsen Heescamp, 1676 634. Grietgen Jans en Cornelis Huijbertsen de Clopper, 1677 635. Geertruijt van Wessem en Willem Vogel, 1677 636. Ariaentje Cornelis de Goes en Cornelis Teunissen, 1678 637. Willem Willemsen Croon en Barteltje Hendrix Kolck, 1679 638. Ariaentje Andries en Gijsbert Jansen van Bueren, 1679 639. Barbara Geurten van Soer en Leendert Dircksen, 1680

67

640. Jan Hendricksen van Beeck en Nellichgen Harmens van Ruijsvelt/Emmichgen Bernts van der Loo, 1680

641. Weijerd Adriaenssen Hogenboom, 1680 642. Joost van Gent en Elisabeth van der Meulen, 1682 643. Hendrick Croesen en Sara Peters de Vosch, 1682644. Pelgrom Willemsen Maesland en Grietgen Andries van

Sendenhorst, 1682 645. Cornelis Frans Ses (Joncker), weduwnaar Annichjen Peters, 1683 646. Meijnsken Jacobs de Montenegro en Johannes van Mourick, 1685.

Met akte van taxatie der inboedel, 1686. (omslag) 647. Maijchjen Tonis Don de Graes, weduwe van Frans Cornelisz. Ses

en Philips Ariensen de Weijer, 1685. Met bijlagen. (omslag) 648. Maeijghjen Gerrits en Frans Adriaensen van Roijen, 1686 649. Hendrickje Bastiaens en Jacob van Mourick, 1688. Met bijlagen,

1688. (omslag) 650. Neeltjen Bastiaens van Oorschot en Gerrit van Nes, 1687, 1688. (omslag) 651. Engeltje Gerrits van Monssou, 1687 652. Cornelis Maesland en Teuntje Gerrits van Nieukerck, 1687 653. Herbert Reijersen de Wijs, 1688 654. Leonard Crom en Maria van der Laecq, 1688 655. Claes Teunisz. Rietvelt en Gijsbertje Cornelis Vijffhuijsen, 1690 656. Jan Schup en Mechtelt van Ravensberch, 1690 657. Cornelis Hendricksen Scheer en Cornelia Cornelis, 1690 658. Petronella Hendrix en Teunis Cornelissen Hoogenboom, 1690 659. Sara de Vries en Aelbert van Rijssel, 1690. Met bijlage. (omslag) 660. Gerrichjen Jans van Vulpen en Willem Jorissen van Bristol, 1690 661. Jan Hermansen van Hattum en Jacobje Adriaens Oudeheijn, 1690 662. Johannes de Bruijn en Geertruijt Voorn, 1691 663. Annichjen Lubberts en Wouter Hendricksen 1691 664. Daniel Dircksz. van Goilberdingen, weduwnaar van Maychjen Jans

van Iperen, 1691 665. Frederick Pas en Aentien Romers, 1692 666. Gloria Thonis Middagh en Willem van Westrenen, 1692 667. Annichje Jans en Gerritt Hendricksz., 1692 668. Jacob Hamel en Deliana Heurnius, 1693. Met bijlagen, 1673-1704.

(omslag) 669. Wouter Hendricksen en Teuntgen Herberts, 1693 670. Jan de Rie en Maria Brouwers, 1694 671. Willem Adriaensz. Hol en Aeltje Jans Tucker, 1694 672. Gijsbert Jansen van Buren en Maria Jans, 1694. Met bijlagen.

(omslag) 673. Lijsbeth Jacobs van Helsloot en Cornelis Ariensen, 1694 674. Govert Aertsen de Graeff en Grietjen Aerts, 1695 675. Willempje Dirx van Gogh en Hendrik Jansen van Ullem, 1695.

Authentiek afschrift, 1715 676. Cornelis Hol en Christina Bosman, 1696 677. Maria van Wijck en Jan Hoosemans, 1696

68

678. Heijltjen Pieters Duwelma en Peter van Haeften, 1696 679. Catalina Santbeeck en Cornelis Haesse, 1696 680. Maria Gerrits van Deuren en Jan Gerritsen Verlaer, 1697 681. Hillichjen Hendricks en Hendrick Cornelisen Nieupoort, 1697 682. Jannichjen Joosten van Muijden en Jan Hermansen de Jongh,

1697 683. Meerten Jansen de Haen en Merrichjen Cornelis, 1697 684. Florentina van Rhenen en Willem van Westrenen, 1697 685. Cat(h)arijna Hoffman, weduwe van Johan van Vecht, 1697 686. Cornelis Thonisz. en Grietjen Jans van Roijen, 1698. Met bijlagen,

1679, 1688, 1698. (omslag) 687. Lambert van der Waal, weduwnaar van Elisabeth van der Meulen,

1698. Met concepten. (omslag) 688. Johannes van Meerlen en Jenneken Verlee, 1699 689. Daniel van Hartevelt en Susanna Tonnemans, 1700. 690. Gerardt Lieftingh, 1701 691. Niesje Croesse en Claes van Loendersloot, 1701. Met bijlage, 1704 692. Steven van Oldemerck en Annichje van Venlo, 1701 693. Willemijntje Teunis van Schaijck en Jan Aertsen van Hair, 1702 694. Annichje Teckelenburgh en Jan Haessen, 1702 695. Aeltje Hermans en Peter Joosten, 1702 696. Tonis Cornelissen Hoogenboom en Maijchjen Cornelis de Veer,

1702 697. Anthonij Sas en Meijnsje Willems Croon, 1703 698. Helena Gerards, weduwe van Pieter Kemp en Abraham van

Sasburgh, 1703 699. Claes Beson, alias Muggen, en Cornelia Elberts, 1703 700. Jannichje Cornelis en Adriaan Adriaanse van Thienhoven, 1703. 701. Geertje Teunis Tucker en Wouter de Raet, 1703 702. Sijtje Hendricks van Lexmondt en Jacobus Heckhuijsen, 1703 703. Henrick Cornelisen Nieupoort en Maijgjen Aarts Wagenaar, 1704 704. Jan Haasen en Annighje van Venloo, 1704 705. Hendrick van Loenen en Willemijntje Goes, 1704706. Gosen van den Bogaert, 1704 707. Merrichje Joosten en Jacob Santbeeck, 1704 -- Hendrikje Kock en Luderus Losser, 1704. In inv. nr. 504. 708. Beertje Willems de Groot en Robbert Patrick, 1705 709. Cornelus Haaren en Margrita van Reckom, 1705 -- Luderus Losser, 1705. In inv. nr. 504. 710. Annichje Aerts, weduwe van Cornelis Govertsen en Dominicus

Gerritse van Nieukerck, 1707 711. Mergen Hermans en Huijch Egbertsen van Hermelen, 1707 712. Cornelia Geervliet en Baltus van Eyck, 1707 713. Reijer Korver en Emmeken Saelders, 1708 714. Hermjen Hermans en Adrianus van Luijnen, 1708 715. Cornelis Dirkssz. Jonker tot Helsdingen en Annigje Hendrix, 1708 716. Gerrit Holl en Johanna Croesen, 1708. Met bijlage. (omslag) 717. Teuntje Teunis en Hendrick Claesse Scheer, 1710

69

718. Hilligje Dir(k)x en Geurt Danielsz. Oldrino, 1711 719. Gijsbert Jansen Veen en Gerrigje Gerrits Copier, 1712 720. Willem Ernst van Osenbrugge en Anna Elisabeth van

Schroijesteijn, 1714 721. Gijsbertjen van Vijffhuijsen en Jacob Bosman, 1714. Met bijlage,

1715. (omslag) 722. Cornelis Ruijgrok en Jannichje Claes Kemp, 1715

723. Maaijken van der Staaf en Joost de Weijer, 1715 724. Elisabeth Pinssen en Steven van Soest, 1717 725. Antonij van Duijn, 1717 726. Hermanus de Jongh en Methjen van Suijtdam, 1718 727. Neeltje Jans van Nes en Jan Jacobse Peek, 1718728. Neeltje Barten van Buuren en Hermanus Dipenhorst, 1719 729. Geertruijd van Thienhoven en Johannes van Enspeeck, 1719 730. Dirk Janse van Duijn en Johanna Jaspers van Oldrino, 1720 731. Jean Papelindam en Johanna de Laborde, 1720 732. Cornelis van Schaijck en Maria Maseland, 1721 733. Dirckje Vermeulen en Johannes 't Hoen, 1721 734. Johanna van der Wiel en Mighiel Obruijn, 1721 735. Johan Hanock en Hilligje Oldrino, 1721 736. Willem van Geffen en Clara van Zuijlen, 1722 737. Claas Vergeer en Maria Aerts van Beek, 1722 738. Maeijcke Gerrits Stichter en Jan Willemse de Groot, 1722 739. Cornelis Teunisse van der Borst en Aaltje Gerrits Verheul, 1722 740. Claas Rietveld en Magdelena van Wijck, 1723 741. Jannigje van der Pol en Cornelis Spaan, [1724]742. Clasina Hoffman en Maturin Botto, 1725 743. Anna Meckinck en Conradt Vos, 1725 744. Teuntje Noormans en Jacobus Faber, 1725 745. Cornelis van Lierom en Aaltje Gijsberts, 1726 746. Frederik Meulenbelt en Jannigje Henrikx van Waijenoijen, 1726 747. Dirk Overdijk en Trijntje Valkenaer, 1727 748. Klaas Aartssen Bosman, Hermpje Joosten de Graaff, 1732 749. Jannetje van Buuren, weduwe van Huijgh Egbertse van Hermelen,

1732 750. Neeltje Peel en Jacob Labrie, 1733 751. Hendrik de Ras en Elisabeth Santbeek, 1733 752. Johanna Otto en Cornelis Hogeboom, 1733 753. Berend Hendrixe van der Laak en Anna Maria van Oostveen, 1735.

Met bijlagen, 1755 (omslag) 754 Anna van Nes en Nicolaas Groenendijk, 1739. Met bijlagen, 1742 -

1744. (omslag) 755. Elisabeth Engelburghs en Adrianus Vos, 1745 756. Teuntje de Vette en Aart Verhaar, 1746 757. Gerrit van Haerlem, weduwe Crijntje Verkuijl, 1749 758. Grietje Bresters en Joost van de Velden, 1749 759. Lena Smits, weduwe van Barend Kilsdonk, 1752 760. Hendrik Brongers en Neeltje de Jong, 1752

70

761. Magtelt Stakenborgh, weduwe Assuerus Verhuet, 1756 762. Johanna Fruijnhoven en Gerrit van der Meer, 1758 763. Lijsbeth Hanogh en Dirk van Weerdenburgh, 1759764. Teunis Boekwijt en Aaltjen Jansen de Light, 1760 765. Clasina Vergeer, weduwe van Jan Tekkelenburg, 1761 766. Pieter Savarij, 1764. Concept. 767. Cornelia Martina de Switzer en Hendrik Voon, 1769 768. Hendrick van Lit en Barbara de [Roij], z.j. 769. Cornelis Tucker, weduwe van -, z.j. 770. Berbera van [Hopbick] en Elias Geerloffsz., z.j. 771. Neeltjen van Amerongen, weduwe van Johannes Caderus, z.j. 772. Dirk Tiebie, z.j.

3.1.5.4 Boedelscheiding

773. Uittreksels uit het handvest betreffende het scheidings- en boedelrecht, z.j. 1 omslag

774. Akte van boedelscheiding tussen de erfgenamen van Anthonis

Joostenssen, 1598. 1 stuk

775. Akte van boedelscheiding tussen de erfgenamen van Jan Anthonissen Tucker en Maijchgen Jans, 1668. 1 stuk

776. Akte van boedelverdeling tussen de erfgenamen van Maijchjen Tonis Don de Graes, weduwe van resp. Frans Cornelissen en Philips Ariensen de Wijer, 1685. 1 stuk

777. Akte van boedelscheiding tussen Willem Fredericksen en zijn kinderen

van de gemene boedel van eerstgenoemde en wijlen Beertjen Meijerts, 1725. 1 stuk

778. Akte van boedelscheiding tussen de kinderen van wijlen Bairent Hendrikse van der Laak en Anna Maria van Oostrum, 1735. 1 stuk

779. Akte waarbij [C. La Maueliere], executeur-testamentair van Ernst Louis Zuhm en toeziend voogd over diens kinderen, met toestemming van de weduwe Mabile de l'Homme, Henrik van Dortmont aanwijst als mede-executeur en toeziend voogd, 1722. 1 stuk

3.1.5.5 Uitkoop

780. Akte van uitkoop door Daniel Claessen Losser, weduwnaar van Ariaentgen Sallingh, van zijn kinderen inzake het moederlijk erfdeel, 1641. 1 stuk

71

781. Akte van uitkoop door Jan Jansen Eijckel, echtgenoot van Elijsabet Jacobs, weduwe van Everd van Dueren, nomine uxoris van de kinderen Van Dueren inzake het vaderlijk erfdeel, 1658. 1 stuk

782. Akte van uitkoop door Neeltgen Adriaens Middelcoop, weduwe van Isaacq Symontsen van Nieukercken, van haar kinderen inzake het vaderlijk erfdeel, 1661. 1 stuk

783. Akte van uitkoop door Jannichjen van Voorst, weduwe van Melis Bolten, van haar kinderen inzake het vaderlijk erfdeel, 1663. 1 stuk

784. Akte van uitkoop door Teuntje Gerrits van Nieukerck, weduwe van Cornelis Pietersen Maeslandt van haar kinderen inzake het vaderlijk erfdeel, 1687. 1 stuk

785. Akte van uitkoop door Teunis Cornelisen Hoogenboom, weduwnaar van Petronella Hendricx, van zijn kinderen inzake het moederlijk erfdeel, 1690.

1 stuk

786. Akte van uitkoop door Susanna Tonnemans, weduwe van Daniel van Hertevelt, van haar kinderen inzake het vaderlijk erfdeel, 1701. 1 stuk

787. Akte van uitkoop door Annichje van Venloo, weduwe van Steven van Oldemerck, van haar kinderen inzake het vaderlijk erfdeel, 1702. 1 stuk

788. Akte van uitkoop door Baltus van Eijck, weduwnaar van Cornelia Geervliet, van zijn zoon Cornelis van Eijck, 1707. 1 stuk

789. Akte van uitkoop door Gijsbert Jansen de Rie van Geertjen van Oldemark, weduwe van Jan de Rie, Hendrikus Trip, echtgenoot van Beligjen de Rie, Jan de Rie en Grietjen Zueldam, weduwe van Willem de Rie namens haar zonen, inzake hun aandeel in een huis en twee smidswinkels met toebehoren aan de Voorstraat, 1747. 1 stuk

3.1.5.6 Verkoop en schenking

790. Akte van transport door Hans Jansen van Maseijck aan Aelbert Willemsen van Culenborgh van een huis, hofstede en steeg of uitweg aan de oostzijde van de Voorstraat, 1605. Authentiek afschrift uit het 'register van de stad Vianen', z.j. 1 omslag

791. Onderhandse akte van verkoop door Jan Antoniss, grootvader van de onmondige kinderen van Cornelis Jelisz. en Belichgen Jans aan Jan Jelisz. van een wagen en paarden, 1625. 1 stuk

72

792. Akte van verkoop door de erfgenamen van Herman Janssen en Ariaentje Cornelis de Goes aan Joost Petersen van het derdedeel van vier morgen land te Autena, 1687. 1 stuk

793. Uittreksel uit het register van Bolgerije en Autena inzake het transport door het weeshuis te Utrecht aan Govert Vetgens te Breda van 3 morgen en 2 hond gelegen in 'Souden' Bolgerije, 1692. 1 stuk

794. Akte van verkoop door de erfgenamen van Jacob Peters aan Henrik van Loenen en Peter Joosten van 'vijf pond paarden' met toebehoren, 1703. Authentiek afschrift. 1 stuk

795. Akte van transport door Jannichje Egberts, weduwe van Peter Dircksen en Job Dircksen als voogd over de kinderen, aan Johannes van Mourick, steenplaatser te Vianen, van ca. 4 hond uiterwaard gelegen te Achthoven beneden Kersbergen, z.j. Concept. 1 stuk

796. Akte van schenking door Johanna van Delwijne, weduwe van Antonij de Maurick, van zekere goederen aan haar kinderen, 1710. Authentiek afschrift, 1718. 1 stuk

3.1.6 Overige

797. Correspondentie betreffende het recht van issue en exue, 1688, 1759, z.j. 1 omslag

N.B. Betreft heffingen op 'uitgaande' erfenissen en nalatenschappen bij vertrek naar elders.

798. Akte waarbij Annigje van Venloo aan de eigenaar van het huis bewoond door stadssecretaris Van der Laken toestemming verleent de scheidingsmuur tussen zijn en haar erf op te hogen, 1706. Minuut. 1 stuk

799. Stukken betreffende een hoger beroep voor de Kamer van Justitie van Arnold Frans Schade van Westrum tegen het gerecht van de stad Vianen inzake [?], 1728. 1 omslag

800. Akte van prejudicie door drossaard en gerecht van Hagestein voor

magistraat en gerecht van Vianen ter voldoening van een appointement van laatstgenoemden op een rekest van eerstgenoemden betreffende het gebruik van de gevangenpoort binnen Vianen, 1747. 1 stuk

3.2 Heren en vrouwen van Vianen en de rentmeester der domeinen

801. Ingekomen en minuten van uitgaande stukken van de heren en vrouwen van Vianen en hun vertegenwoordigers, 1642 - 1724, z.j. 1 omslag

73

802. Stukken betreffende jurisdictie over de Lek, de 1124 Vaart, de dijk aldaar met de daarbuiten gelegen landen alsmede de haven van de Vaart, en geschillen daaruit voortkomende, voornamelijk met de stad Utrecht, 1534 - 1727, z.j. 1 pak

803. Akte van verkoop door de heer van Brederode aan de stad Utrecht van een uiterwaard aan de noordzijde van de Lek boven de Vaart, geheten Jan van der Meers weerdt, 1546. 1 stuk

804. Stukken betreffende vicarieën in de kerken van Ameide, Honswijk en Tull en Ammerzoden, 1600 - 1665. 1 omslag

805. Kantbeschikking in positieve zin van de dekens van Oudmunster te Utrecht ten aanzien van de verkoop door Cornelis Alewijn, raad en rentmeester van de heer van Vianen aan Jacob Willemsz. de Montenegro van vijf morgen land vicariegoe-deren te Hagestein, 1643. 1 stuk

806. Akte van verkoop door Lambert Westenraedt aan de heer van Vianen van een stuk boomgaard aan de Haechwetering, 1636. 1 stuk

807. Stukken betreffende het beheer van bezittingen in Noord-Holland, 1647 - 1648, z.j. 1 omslag

808.1 Bestek voor het dekken van het achterste dak van het nieuwgebouwde huis van Helena van Brederode, 1648. 1 stuk

808.2 Bestek voor de bouw van een korenmolen in Vianen, met rekeningen, 1691. 1 omslag

809. Uittreksel uit het resolutieboek van de stad IJsselstein, houdende een akte van vrijgeleide d.a 1495 afgegeven door de heer van Vianen voor de inwoners van IJsselstein, 1653. 1 stuk

N.B. In dorso: 'de unie tusschen IJsselsteijn en Vianen'.

810. Correspondentie met burgemeesters en vroedschap van Utrecht over het aanleggen van kribben in de Lek, 1659. Afschrift. 1 omslag

811. Onderhandse akte van schuldbekentenis door Hedwich Agnes, gravin [en vrouwe van Vianen], aan Joost van Gent en Elijsabeth van der Meulen echtelieden, voor een som groot 200 carolusgulden, onder hypotheekstelling van haar persoon en goederen, 1663. Met akten van kwijting wegens de interest over de periode tot 1681. Authentiek afschrift, 1696. 1 stuk

812. Uittreksel uit het register van de stad Vianen betreffende een akte van schuldbekentenis door Hedwich Agnes van Brederode [vrouwe van

74

Vianen] aan Hubert Rosenboom voor een som groot ƒ 3000, onder hypotheekstelling van al haar goederen, rechten en heerlijkheden te Vianen en daarenboven haar jurisdictie in het Hof van Holland, 1680.

1 stuk

813. Uittreksel uit het register van de stad Vianen betreffende een akte van schuldbekentenis door Hedwich Agnes van Brederode [vrouwe van Vianen] aan Fredrick Rosenboom voor een som groot 67000 carolusgulden, onder hypotheekstelling van al haar goederen, rechten en heerlijkheden te Vianen en elders, 1683. 1 stuk

814. Uittreksel uit het register van de Raden van de Heer van Vianen betreffende de overdracht van de bijlagen tot de rekening van het domein en de ondertekening van deze rekeningen in het kader van een proces voor het Hof van Holland tussen de graaf van Dohna en gravin van Solms enerzijds en hun crediteuren anderzijds, 1692. 1 stuk N.B. De bijlagen gedeponeerd ter secretarie van de stad Vianen. Zie inv.

nrs. 815-819.

815 - 819. Bijlagen bij de rekening van de rentmeester van de domeinen, 1669, 1680 - 1684, 1686, 1689, 1691, 1705, 1709, 1715, z.j. 4 pakken en 1 omslag

815. 1669, 1680 - 1681, 1686, 1689, 1705, 1709, 1715, z.j. (omslag) 816. 1682 817. 1683 818. 1684 819. 1691

820. Aantekeningen betreffende erkenning van de soevereiniteit van de graaf van Dohna en gravin van Solms, [1685]. 1 stuk

821. Brieven van E[lisa] Gordon aan [Hendrik] van Dortmont, raadsheer van graaf Van der Lippe, 1702 - 1703. 1 omslag

822. Memorie betreffende de financiële aanspraken van de heer van La Clavaliere, echtgenoot van Marie Louise, gravin van Dohna, op Frederik Adolf, graaf van der Lippe en heer van Vianen, [1716]. Gedrukt. 1 stuk

3.3 Gilden

823. Gildebrief voor het schippersgilde, 1588. 1 charter

824. Gildebrief voor het schoenmakersgilde, 1606. 1 charter

825. 'Het gildeboek der timmerlieden', register van inkomsten en uitgaven van het timmerliedengilde over 1768 - 1798. Met aantekeningen van het afhoren der rekening en de verkiezing van overmannen en gildemeesters,

75

1775, 1785, 1788, 1794, 1796. 1 deel

NB inliggend tekening voor meesterproef

3.4 Heilige Geest of huisarmen, oudemannenhuis en weeshuis

826. Akte van schuldbekentenis door Jan van Buijren aan de Heilige Geest of huisarmen voor een som groot ƒ 150,-, onder hypotheekstelling van een huis en erf aan de westzijde van de Voorstraat, 1645. 1 charter

827. Akte van schuldbekentenis door Peter Huijberts ten Boer aan de Heilige Geest of huisarmen te Vianen voor een som groot ƒ 255,-, onder hypotheekstelling van [...], 1648. 1 charter

828. Akte van schuldbekentenis door [Jan ..] aan de Heilige Geest of huisarmen voor een som groot [ƒ 100], onder hypotheekstelling van een huis en erf gelegen [..], 1649. 1 charter

829. Akte van schuldbekentenis door Daniell Losser als principaal en Johan van Wanroij als borg en mede-principaal aan de Heilige Geest of huisarmen voor een som groot 700 carolusgulden, met bijlage, 1657.

1 omslag

830. Akte van schuldbekentenis door Joost Govertsen aan de Heilige Geest of huisarmen voor een som groot ƒ 125,-, onder hypotheekstelling van een huis aan de Tweede Oostachterstraat, 1660. In dorso akte van renunciatie, 1671. 1 charter

831. Akte van schuldbekentenis door Cornelis [Paulusz.] van Meerlen aan de

Heilige Geest of huisarmen voor een som groot ƒ 200,-, onder hypotheekstel-ling van een huis en erf buiten de Lekpoort aan de oostzijde van de Havendijk, [1665]. 1 charter

832. Akte van schuldbekentenis door de kerkmeesters der stad Vianen aan de Heilige Geest of huisarmen voor een som groot ƒ 150, 1667. 1 stuk

833. Akte van schuldbekentenis door Jean Mari Antoine Jaussaud de Oedelin aan het [oude]mannenhuis te Vianen voor een som groot ƒ 2500, 1797.

1 charter

N.B. Gepasseerd voor de grietman van Oosterdeel-Langewold.

834. Akte van schuldbekentenis door Jacob [..] aan het [oudemannenhuis] voor een som groot [..], onder hypotheekstelling van 4½ hont land op de Hoogenweert, 1659. 1 charter

76

835. Notulen van de (buiten)vaders en (buiten)moeders van het weeshuis, 1662 -1669, 1685 en regenten(essen), 1733 - 1805. 1 deel

836 Register van ontvangsten en uitgaven van het weeshuis,1789-1822. Met voorin aantekeningen van uitstaande gelden en daarop ontvangen renten, onder hoofden van debiteuren, over 1785 - 1822. 1 deel

3.5 Overheden buiten de stad Vianen

837. Akte van autorisatie van de heer van Vianen voor de schouten en gerechten van Heicop, Lakerveld, Lexmond, Bloemendaal en Bolgerije tot inning van achter-stallige imposten in admodiatie over 1632, 1633. 1 stuk

838. Publikaties van schouten en heemraden van de polders in het land van Vianen, 1671, 1710, 1727, 1794 - 1795. Minuten. 1 omslag

839. Akte waarbij schout en heemraden van Bolgerije en Autena aan Cornelis Adriaenssen, Cornelis Franssen Ses alias Joncker, Jan Cluijt en Adriaen Gerritssen Vuick het malen vergunnen van de vier molens van Bolgerije en Autena die zij reeds bedienen, 1646. Minuut. 1 stuk

840. Processen-verbaal wegens de verkoop van oud hout door schout en heemraden van Bolgerije en Autena, 1654, z.j. 1 omslag

841. Akte van insinuatie wegens de drossaard aan de gerechten van Heycop, Meerkerk, Lexmond, Lakerveld en het schoutambt Bolgerije, Bloemendaal en Autena betreffende de dorpsomslagen, 1655. 1 stuk

842. Lijsten van uit de secretarie van Lexmond gelichte archiefstukken door schout en schepenen van Lexmond en Lakerveld, 1677 en door [..], 1678. 1 omslag

843. Verordening van schout en gerecht der heerlijkheid Meerkerk op de verpachting van bier, wijn, brandewijn en ander gedistilleerd, alsmede het gemaal, geslacht, hoorngeld en paardegeld, [2de helft 17de eeuw]. Concept. Met kladaantekeningen op een afschrift van een verordening d.a 1657 op de verpachting van bier, wijn, brandewijn en ander gedistilleerd, [2de helft 17de eeuw]. Met bijlage, z.j. 1 omslag

844. Rekening van ontvangsten en uitgaven van Isaack Denise, schout van de heerlijkheid Meerkerk, wegens de gemenelands of dorpsimposten over augustus 1678 - juli 1681. Afgehoord 1682. Met stukken betreffende een conflict deswege tussen schout en schepenen, 1682. 1 omslag

845. Stukken betreffende problemen met de betaling van de predikant te Meerkerk, 1684, z.j. 1 omslag

77

846. Publikatie van schout en gerecht van Meerkerk betreffende een buitengewone belasting, 1804. 1 stuk

847. Certificatie door heemraden van de polders Vianen en Bloemendaal wegens de taxatie van zekere landen te Helsdingen, leenroerig aan de Leenkamer van Holland en beleend aan Frans Schade van Westrum heer van Domselaer, 1742. Concept. 1 stuk

848. Certificatie van schout en heemraden van de polder Vianen en Bloemendaal wegens de taxatie van twaalf morgen land van de erfgenamen van Dorothea Magtelina de Virieu ten behoeve van de impost van het collateraal, 1750. Met concept-declaratie van de ontvanger.1 stuk

849. Staat van inkomsten en uitgaven van de stad en pastorie van Ameide en Tienhoven over 1752, z.j. 1 stuk

850. Processen-verbaal van de verpachting door dijkgraaf en hoogdijkheemraden van het Land van Vianen wegens het dijkcollege der Vijfheerenlanden van het grasgewas van de landerijen in de boezem van de voormolens te Agthoven, 1775, 1778. 1 omslag

851. Proces-verbaal wegens de levering van spijkers, touwwerk, olie, kaarsen

en reuzel voor de watermolens onder het schoutambt Vianen, 1779.1 stuk

3.6 Overige

852 - 853. Akten van schuldbekentenis door Hendrick Berentsen Hofman(s) te Amsterdam, zoon van Berent Hofman en Metgen Hendricks, geassisteerd door zijn voogden aan respectievelijk Hendrick Jansen Jongman en Commerina van Sasburgh, echtgenote van Kolonel Torsaij, voor twee sommen groot ƒ 200 onder hypotheekstelling van een rentebrief van ƒ 1000 gevestigd op een huis aan de westzijde van de Voorstraat, 1667-1668. 2 charters

852. 1667 853. 1668

854. Bul van de Universiteit van Utrecht voor Abraham Henricus de Kempenaer wegens zijn promotie tot doctor in de rechten, 1738. 1 charter

855. Bul van de Universiteit van Utrecht voor Daniel Theodorus van Hamel wegens zijn promotie tot doctor in de rechten, 1741. 1 charter

856. Akten van procuratie voor Georg Johannes Hammius, notaris en procureur te Vianen, om op te treden namens Jan Croese, meester-metselaar te Vianen en Willemina van Romen, inwoonster van Vianen, 1748. 1 omslag

78

857. Onderhandse akte van schuldbekentenis van J.C. de Dortmont aan Jan Croesen, metselaar, voor een som groot ƒ 96, 1747. Met akte van interdictie, 1748. 1 omslag

858. Akte van aanstelling door de Staten van Holland en West-Friesland van mr. Hieronymus van Hurck tot drossaard van stad en land van Vianen, eerste raad van de Kamer van Justitie aldaar, alsmede eerste auditeur van 's lands rekeningen, auditeur over de rekening van de Alblasserwaard en over de rekening en omslag van de Overwaard voor de tijd van drie jaar, 1761. Met akten van eedaflegging, 1761. 1 charter

859. Akte van schuldbekentenis door Carel Jan Jacob Ofzen aan Paulina Blommendaal, weduwe van Abraham Velthuijsen te Utrecht, voor een som groot ƒ 400, onder hypotheekstelling van ¼ deel van een hoeve lands te Vianen in de polder 'de Biesen', 1764. In dorso akte van kwijting, 1766. Gecancelleerd. 1 charter

860. Brief van Pieter Alvarez aan zijn dochter Pieternella, verblijvend in de kostschool van M. Gijloien, wegens haar ongewenste contacten met Daniel Platteeu, 1771. 1 stuk

861. Akte van belening door de Staten van Holland en West-Friesland van

Joan Cambier met een uiterwaard bij Ameide alsmede de aangrenzende Voormolenweerd, 1775. 1 charter

862. Akte van aanstelling door Gecommitteerde Raden van de Staten van Holland en West-Friesland van Hermanus Duwel tot reizende bode van Vianen op Amsterdam, 1781. Met akte van verlenging, 1796, en akten van eedaflegging, 1796, 1798. 1 charter

863. Akte van transport door William Sagar als vader en voogd over zijn zoon Oets Sagar aan zijn broer Anthonij Sagar van een huis, tuin en erf aan de oostzijde van de Oostachterstraat te Vianen, 1789. 1 charter

864. Akte van verkoop en transport door Abraham Schrevelius aan Joan Lemker van een huis, tuin, 'stallinge'en erf aan de oostzijde van de Oostachterstraat, 1792. Met in dorso akte van kwijting. 1 charter.

865. Paspoort voor Gerrit van Geffen, verstrekt door de militaire autoriteiten, 1808. 1 stuk

866. Instructie van de Magistraat van Culemborg voor Peter Gerritz., nachtroeper, als‘afdoender van allerhande dode beesten’, 1681. Met akte van aanstelling van zijn broer Cornelis Gerritssen op dezelfde instructie, 1682. Authentiek afschrift, 1 stuk

1687. Met concept van de instructie, z.j.

867. Diversen, 17de - 18de eeuw. 1 omslag