INTRODUCTIEBROCHURE VOOR NIEUWE VERPLEEGKUNDIGEN … · Een verpleegkundige in de geriatrie heeft...

PB 1

GERIATRIE 6 GERIATRIE 6

INTENSIEVE THERAPIE EENHEID (A3 + C3)

Versie oktober 2015

INTRODUCTIEBROCHURE VOORNIEUWE VERPLEEGKUNDIGEN EN STUDENTEN

Versie januari 2010

GERIATRIE 6

Introductiebrochure voor nieuwe verpleegkundigen en studenten

versie maart 2017

2 3

GERIATRIE 6

WelkomHet team van de afdeling Geriatrie 6 heet je van harte welkom. Wij zullen ons best doen opdat jij je zo snel mogelijk thuis voelt in onze groep.

Deze brochure biedt je een eerste kennismaking met onze afdeling. Op de volgende pagina’s vind je een overzicht van de gebruiken, modaliteiten en afspraken zodat je je op een vlotte en aangename manier kan inwerken op onze dienst.

Uiteraard staan niet alle details in deze brochure. Als je nog vragen hebt of meer informatie wenst, kan je altijd terecht bij een collega. Geef ons gerust een seintje, want jouw opvang en begeleiding behoren tot ons takenpakket en zijn ook onze verantwoordelijkheid.

We wensen je alvast veel werkgenot en veel succes!

Voornaamste stelregel:als je twijfelt, vraag dan hulp!

Dit doe je beter te vroeg dan te laat!

2 3


Voorwoord

Een verpleegkundige in de geriatrie is een meester in de verpleegkundige basiszorgen, ontwikkelt zijn observatievermogen en zijn intuïtie, ontdekt de zachtheid van de aanraking, de warmte van een blik, de kracht van een glimlach, verdiept zich in het menselijke.

Een verpleegkundige in de geriatrie herontdekt het respect in aanschouw van dementie, leert terug praten zonder woorden.

Een verpleegkundige in de geriatrie geniet van de grootse verhalen en mooie levenslessen, de tedere momenten en de moed van de levenswijze, benadert het levenseinde in zachtheid, temt zijn angst voor de dood.

Een verpleegkundige in de geriatrie integreert zich in een multidisciplinair team van verpleegkundigen, artsen, kinesisten, ergotherapeuten, sociaal werkers en neemt deel aan wekelijkse team-vergaderingen, weet zich te uiten en verwoordt de eigen pijn of draagt zijn steentje bij aan de toe-komst van de patiënt, neemt mee verantwoordelijkheid voor het welzijn van de patiënt, streeft naar zijn autonomie, helpt zijn invaliditeit te accepteren, zijn grenzen te verkennen, weet zich in vraag te stellen, zijn kennis aan te passen aan nieuwe technieken en inzichten, gericht naar een kwaliteits-volle en humane verpleegkunde.

Een verpleegkundige in de geriatrie onthaalt, luistert naar en steunt de familie en gaat om met de agressie die vaak samengaat met een rouwproces (autonomieverlies, terug naar huis, ongeneeslijk-heid).

Een verpleegkundige in de geriatrie heeft een goede gezondheid, weet alles onder controle te hou-den en heeft geduld, toont vakbekwaamheid, moed, vreugde en beschikt over een open geest.

Werken binnen de geriatrie is de vele vooroordelen in verband met het ouder worden durven opzij zetten. Het is een waardevol geschenk aanvaarden: de levenswijsheid.

Een verpleegkundige in de geriatrie kijkt op van verbazing, in shock, maakt een reis naar een an-dere tijd, gaat andere noden ontwaren, onder-gaat de confrontatie met de kwetsbaarheid van onze zieke ouderen.

4 5

GERIATRIE 6

Inhoudstafel1. Voorstelling van de afdeling p. 5

1.1. Locatie p. 5

1.2. Plaats binnen de organisatie p. 6

1.3. Multidisciplinair team p. 7

1.4. Specialismen p. 9

1.5. Afdelingsopdrachten p. 18

2. Een dag op de afdeling p. 20

3. Procedures & protocollen p. 22

4. Patiëntenvoorlichting p. 23

4.1. Patiëntenbrochures p. 23

4.2. Extra activiteiten voor de patiënt p. 23

Jessa Patiëntgericht! p. 24

5. Communicatie p. 25

5.1. Telefonie p. 25

5.2. ICT p. 25

5.3. Mondelinge communicatie p. 26

5.4. Schriftelijke communicatie p. 26

6. Personeelsinformatie p. 28

6.1. Ziekenhuisbreed p. 28

6.2. Dienstspecifiek p. 28

6.3. Teambuilding p. 31

4 5


1. VOORSTELLING VAN DE AFDELING GERIATRIE

1.1. Locatie

De afdeling Geriatrie 6 bevindt zich in een nieuwe vleugel van het ziekenhuis vlakbij de parking, en maakt gebruikt van een aantal moderne inzichten in ziekenhuisarchitectuur. De dienst kreeg samen met de architecten veel vrijheid om een nieuw bouwconcept uit te werken en dit optimaal af te stem-men op de geriatrische zorg en de werking van de dienst. Het nieuwe concept is een combinatie van een aantal goede voorbeelden die in binnen- en buitenland bezocht zijn.

Er zijn 10 eenpersoonskamers en 10 tweepersoonskamers. Op elke kamer zijn er grote ramen tot be-neden. Dit geeft niet alleen veel licht en een aangenaam zicht naar buiten, maar het is ook mogelijk om de vensterbank te gebruiken als zitruimte. Elke patiënt heeft eigen sanitair. De twee persoons-kamers zijn ingedeeld zodat de bedden met het voeteinde naar elkaar toestaan. Hierdoor heeft elke patiënt een eigen kant van de kamer met eigen meubilair en eigen TV.

In het centrale compartiment tussen de twee gangen gaan alle kasten open in de gang zelf. De kasten zijn gebouwd op de maat van het materiaal. De verpleegpost bevindt zich in het midden van de gang, net zoals de open keuken die bewust gebruikt kan worden door zowel personeel als bezoekers. Het stimuleert de eerder huiselijke sfeer die op een geriatrische afdeling mag heersen. De opvallende kleuren geven een mooi geheel met het licht dat overvloedig aanwezig is.

6 7

GERIATRIE 6

1.2. Plaats binnen de organisatie

De afdeling Geriatrie 6 maakt deel uit van de zorgcluster Geriatrie.

Deze zorgcluster bestaat verder uit de volgende diensten:

• Geriatriekliniek

• Daghospitaal geriatrie

• Liaison geriatrie

• Geheugenkliniek

• Gerontopsychiatrie

De kostenplaats van de afdeling is 3060.

Management

Dr. Luc Claes

Medisch manager

Anita Jans

Zorgmanager

6 7


1.3. Het multidisciplinair team

Medisch team

Dr. Nele Schalck

Geriater

Verpleegkundig team

Hoofdverpleegkundige

Annemie Grosemans

Adjunct-hoofdverpleegkundige

Noël Schraepen Team verpleegkundigen

ZorgkundigenMedewerkers onderhoud/logistiek

8 9

GERIATRIE 6

StagebegeleidingVTI

PHLKTAVSPWSint-Martinusschool zorgkundigeVTI Groenplein zorgkundige

Referentieverpleegkundigen

Stagementoren Elsy, Stephanie, Karl & Kirsten

Referentieverpleegkundige palliatieve zorgen Suzanne

Referentieverpleegkundige incontinentie Ria

Referentieverpleegkundige ziekenhuishygiëne Ria

Referentieverpleegkundige patiëntveiligheid Anja

Referentieverpleegkundige wondzorg Noël

Referentieverpleegkundige pijn Christel

Referentieverpleegkundige voeding Ria

Referentieverpleegkundige BLS Noël

Ergo coach Noël

Pastorale werking Ingrid & Nicole

Referentieverpleegkundige diabetes Ann

Referentieverpleegkundige decubitus Dorien

Referentieverpleegkundige geriatrie Dorien

Referentieverpleegkundige rampen Karl

Referentieverpleegkundige dementie Karl

Andere medewerkersErgotherapie Ingrid Vandeput & Cindy CleerenKinesitherapie Sofie Favoreel & Marlo ScheirSociale dienst Hilde NoelmansPastorale dienst: Lieve Verbiest

8 9


1.4. Specialismen

Op de geriatrische afdeling worden zowel mannen als vrouwen opgenomen voor observatie, behan-deling en revalidatie met als doelstelling deze bejaarde patiënt zo snel als mogelijk en zo optimaal mogelijk terug te laten functioneren in zijn thuismilieu. Add life to years: maximale kwaliteit van le-ven bewaren, zo lang mogelijk zelfstandig blijven, liefst in de eigen omgeving. De geriatrische patiënt wordt op de afdeling, hetzij rechtstreeks van buiten uit (via spoed, huisarts,...), hetzij na een eerste behandeling op een andere dienst, opgenomen. De geriatrische zorg is uitgegroeid tot een echte spe-cialiteit binnen de zorgverlening. Geriatrische zorg betekent naast diagnosestelling ook evaluatie van de functionele mogelijkheden en revalidatie.

Wie is de geriatrische patiënt?

• Verminderde homeostase: de verminderde reservecapaciteit en de afname van de functionele mo-gelijkheden verhogen de kwetsbaarheid van de bejaarde op zowel somatisch als psychosociaal vlak.

• Multiple, chronische pathologie: de multi-morbiditeit bij de geriatrische patiënten bestaat hoofdza-kelijk uit chronische aandoeningen. Dergelijke aandoeningen maken een volledig herstel onmoge-lijk.

• Bedreigde validiteit: de chronische aandoeningen kunnen de kans op invaliditeit verhogen.

• Het risico op polyfarmacie: de kans is reëel dat ouderen omwille van hun chronische aandoeningen verschillende medicamenten moeten nemen.

• Gewijzigde presentatie en gewijzigd verloop van de pathologie: het klachtenpatroon verandert, het wordt meestal vager en armer. De veranderde presentatie houdt ook het risico in dat de aandoening miskend wordt en dat de behandeling (te) laat gestart wordt.

• De somato-psychosociale verwevenheid: de interactie tussen lichaam en geest is bij bejaarden zeer opvallend, somatische aandoeningen hebben in deze groep van patiënten vaker psychische en so-ciale gevolgen. De vermenging van somatische problemen met stoornissen en moeilijkheden op andere gebieden is een essentieel kenmerk van geriatrische patiënten.

• De geriatrische patiënten zijn eigenlijk een zeer heterogene groep. Sommige reeds zeer oude pa-tiënten zijn biologisch nog zeer fit. Anderzijds kunnen patiënten met minder hoge leeftijd zeer hulpbehoevend zijn. Een hoogbejaarde patiënt met bv. een myocard-infarct met ritmestoomissen, maar die geen andere grote problemen heeft en nog zeer vitaal is, blijft een patiënt voor een or-gaanspecialist bv. de cardioloog, de orthopedist,... tenminste als de huisarts dit nodig vindt en de patiënt verwijst.

• De geriatrische patiënt is in principe een hoogbejaarde (vierde leeftijd) > 75 jaar. Het is een patiënt die gekenmerkt is door zijn multi-pathologie. Hij heeft veel aandoeningen tegelijk. Ouderen zijn fre-quent aangetast door verschillende chronische ziekten (COPD, artrose, diabetes, hart- en vaataan-doeningen.. . ). 30 % van de 65-plussers heeft 1 chronische aandoening, bij de 80- plussers heeft 40 % te maken met 2 of meer chronische aandoeningen.

10 11

GERIATRIE 6

Het zijn voornamelijk deze chronische aandoeningen die de validiteit van de bejaarde bedreigen. De morbiditeit bij ouderen kan men als volgt samenvatten:

• artrose en reuma: 50 %

• hoge bloeddruk: 40%

• verminderd gehoor: 39 %

• orthopedische stoornissen: 17 %

• hartziekten: 13 %

• verminderd zicht: 14 %

• urine-incontinentie: 15 a 30 %

• depressie: 12 tot 15 %

• gangproblemen en vallen

• gestoorde beweeglijkheid

De jongvolwassene heeft meestal slechts één aandoening. Aan universiteiten wordt onderwezen dat de diagnose erin bestaat alle symptomen te herleiden tot een ziektebeeld. Bij de geriatrische hoog-bejaarde is het het omgekeerde: meestal komen ze tot veel diagnosen, alhoewel er slechts schaarse, eerder atypische en weinig uitgesproken symptomen zijn. Er is vaak veel ongekende pathologie. Medi-sche problemen blijven onbekend voor de arts. Het niet stellen van een diagnose kan snel de toestand van de hoogbejaarde verder verslechteren en nieuwe verwikkelingen uitlokken. Deze hoogbejaarde

heeft geen neiging tot genezing en opstaan, doch een spontane neiging tot inactiviteit en bedle-gerigheid, wat opnieuw veel pathologie kan veroorzaken, zowel op somatisch als op psychisch vlak. Tenslotte is bij de hoogbejaarde het belang van de begeleidende sociale problematiek kenschetsend. Er is vaak een belangrijke verwevenheid van medische problemen met psychosociale elementen:

verwardheidproblemen, problemen van depressie en regressie.

ConclusieDe zorg voor bejaarden vergt een eigen model, omdat men met deze kenmerken van pathologie moet rekening houden. Typisch voor een geriatrische afdeling is dat men zich niet louter zal beperken tot een medische diagnosestelling, maar ook veel aandacht zal hebben voor de ADL-activiteit van de pa-tiënt. De ADL-score volgens Katz is hier een belangrijk instrument. Ook instrumentele activiteiten van het dagelijkse leven worden getest: telefoneren, winkelen, eten bereiden, onderhoud woning, was doen, gebruik van vervoermiddelen, verantwoordelijkheid vaar inname van medicatie, bekwaamheid vaar eigen fi nancieel beheer. Andere belangrijke op de afdelingen gebruikte meetschalen zijn: Norton score (decubituspreventie), mms (mini mental state = geheugentest), de geriatrische depressieschaal, mna (voedings evaluatie), Stratify score (valpreventie).

Vriendelijke en professionele zorg met respect voor iedereen is ons

belangrijkst uitgangspunt!

10 11

GERIATRIE 6GERIATRIE 6

Geriatrische ziektebeelden

• Instabiliteit en vallen

• Acute verwardheid

• Incontinentie

• Ondervoeding

• Infecties

• Immobilisatie

Meest voorkomende ziekten in de geriatrie

Cardiovasculaire aandoeningen

• Hoge bloeddruk

• Oedeem

• Hartdecompensatie

• Longoedeem

• COPD

• Gangreen

• Trombose van onderste ledematen met gevaar voor longembolie, . .

Infectieziekten: urinaire en respiratoire infecties

• Bij een respiratoire infectie vermindert de zuurstofuitwisseling + de verminderde mobiliteit van het diafragma + slechte drainage van de bronchiën t.g.v. weinig efficiënte hoest. Pneumoniegevaar.

• Koorts is dikwijls de oorzaak van een ernstige dehydratatie.

• Met de leeftijd is het dorstgevoel gestoord. De bejaarde kan sterven van dorst naast een glas water. Door dehydratatie en cerebrale hyponiem is de bejaarde dikwijls verward.

Neurologische aandoeningen: (C.V.A. / T.I.A, metastasen, dementie,...)

Sub-comateuze toestand met of zonder motorische stoornissen, die aanleiding geeft tot volledige mobilisaties; gaat dikwijls gepaard met een verminderde sensibiliteit. De kans op ontstaan van decu-bitus is groot temeer daar de bejaarde overigens meestal vermagert, anemisch is en een gestoorde circulatie heeft.

Valpartijen en de gevolgen ervan

• Door de osteoporose treden er veel fracturen op. Door de immobilisatie treden spieratrofie en os-teoporose zeer snel op. Tijdens de revalidatie verdwijnen ze echter slechts zeer langzaam.

• Zoals reeds hoger vermeld is kenmerkend voor hoogbejaarde zieke mensen dat de ziekte zich pre-senteert met atypische symptomen: de ziekte verschijnt op een andere manier, door vagere klach-ten of door algemene symptomen als niet meer kunnen eten, algemene verzwakking, minder mobiel zijn,...

12 13


• Eveneens kenmerkend is het snellere verlies aan zelfredzaamheid bij de zieke bejaarde en een nei-ging tot blijvende invaliditeit.

• Verzorgingsprobleem

• Plaatsingsprobleem

• Bovendien is er de somato- psycho- sociale verwevenheid hetgeen wil zeggen dat lichamelijke ziek-ten vaker psychische en sociale gevolgen hebben, bv. acute verwardheid, agitatie, dementie en depressie + de onmogelijkheid om zich nog langer in zijn vertrouwde omgeving te handhaven. Psy-chische aandoeningen kunnen zich anderzijds voordoen als lichamelijke ziekte.

• De verwikkelingen t.g.v. bedlegerigheid: flebitis, embolie, dehydratatie, doorligwonden, osteopo-rose, spieratrofie kunnen samen voorkomen bij eenzelfde patiënt.

• Deze slechte toestand kan verergerd worden door een urinaire infectie (t.g.v. een blaassonde, t.g.v. aanwezigheid van stenen, t.g.v. de kaliumstoornissen door de osteoporose), contracturen.

• Ook treden er soms digestieve moeilijkheden op: anorexia, reflux oesophagitis, diarree, braken en vooral constipatie met faecale impactie zijn vrijwel steeds aanwezig.

• Verder mogen we niet vergeten dat de patiënt zich soms nutteloos en totaal afhankelijk voelt. Hij heeft nog weinig gebieden waar zijn aandacht naar uitgaat, vermits zijn gezichtsveld extreem be-perkt is. Op dat moment wordt zijn bed zijn enige “ik”. Hij vlucht erin weg en verbreekt alle contacten met de buitenwereld. Soms gaat hij echter meer en meer eisen van zijn omgeving en doet hij geen enkele inspanning meer.

Grote problemen die op de dienst geriatrie voorkomen

(geriatric giants of geriatrische reuzen genoemd)

• Verwardheid

• Vallen

• Gestoorde slaap

• Verminderde inspanningscapaciteit

• Langdurige imobilisatie

• Voedingsproblemen

• Incontinentie

12 13


Specifieke kenmerken van een dienst geriatrie

Een afdeling geriatrie is een afdeling waar de ganse werking zowel op medisch, verpleegkundig als op paramedisch gebied bestendig gericht is op de toepassing van een actieve behandeling die moet toelaten de patiënten met een optimaal hersteld fysisch, psychisch en sociaal potentieel zo snel mo-gelijk te ontslaan.

• De dienst wordt geleid door een internist-geriater.

• De gemiddelde verblijfsduur mag in beginsel de 3 maanden niet overschrijden.

• Bij de opname van de patiënt wordt begonnen met de samenstelling van een gedetailleerd dossier per patiënt.

• In samenspraak met de sociaal assistent wordt vanaf de opname een evaluatie gemaakt van alle mogelijkheden en van de vereisten voor een terugkeer naar huis of naar een thuisvervangend mi-lieu.

• Wekelijkse teamvergadering: dinsdag van 12u00 tot 13u00 met arts, hoofdverpleegkundige, ki-nesist, sociaal assistent, ergotherapeut, logopediste en diëtiste. Het verslag van die vergadering wordt opgenomen in het dossier.

• In de dienst zal een gunstig psychologisch klimaat geschapen worden dat afgestemd is op de be-hoeften van de geriatrische patiënten.

• Kine- en ergotherapie gebeuren zoveel mogelijk in groepsverband.

De arts, verpleegkundigen en paramedici krijgen een aanbod van verschillende problemen, dat zo groot is dat men inventief moet aangelegd zijn om de bomen in het bos nog te kunnen zien. Het zou fout zijn alles tegelijk te willen behandelen. De deskundigheid van de geriater bestaat er dan in alleen deze aandoeningen te behandelen die op dat ogenblik actueel zijn. Het is evenwel belangrijk andere aandoeningen, die nu niet actueel zijn, goed in het oog te houden. Elk van die aandoeningen kan im-mers plots actueel worden en op dat ogenblik al de andere diagnosen op de achtergrond duwen.

Hier blijkt onmiddellijk het groot belang van een goed waterdicht systeem, waarbij alle waarnemin-gen elkaar aanvullen en waarbij als basis de grootst mogelijke samenwerking ligt bij de behandeling en verzorging van de geriatrische patiënt.

Vergelijking dienst geriatrie en andere medische diensten

Andere medische specialiteiten GeriatrischeMeestal geplande behandeling of onderzoek. 80 % bereikt ons via spoedgevallenDiagnosestelling, behandeling en revalidatie vol-gen mekaar op

Diagnosestelling, behandeling en revalidatie ver-lopen simultaan.

Zorgverlening is goed op te delen in toilet, ver-band en begeleiding.

24u op 24u – continu!!! Aandacht schenken aan de gehele situatie van de patiënt.

Zo vlug mogelijk genezen van de kwaal. Naast medisch-verpleegkundige problemen ook oog hebben voor bijhorende sociale en psychische problemen.

Geaardheid van de patiënt.De patiënt weet zijn klachten goed te formule-ren, is coöperatief, komt op voor zijn rechten.

Wij moeten trachten de problemen te ontdek-ken! De geriatrische patiënt gaat veel klachten of symptomen minimaliseren. Een groot deel van de patiënten doet geen sociale activiteiten meer, komt in een isolement terecht.

14 15


Meest voorkomende onderzoeken

Radiologie

• Röntgen onderzoeken: bv. RX thorax, skelet …

• CT scanning (computertomografie, bv. schedel)

• NMR-scan (nucleaire magnetische resonantie)

• Echografie (bovenbuik, onderbuik, . . .)

• Endoscopie

• Rectoscopie/ sigmoïdoscopie

• Coloscopie

• Gastroscopie

• Puncties

• Sternumpunctie / beenmergpunctie: opsporen van oorzaak van anemie

• Pleurapunctie: meestal evacuerend, pijnverlichting

• Ascitespunctie: idem

EKG

EEG

Labo

• Urine

• Bloed

• Stoelgang

• Sputum

• Wondvocht

• MRSA-screening

• Hemoculturen

14 15


Meest voorkomende therapie

Medicatie

Medicatie is de belangrijkste therapie op deze afdeling. Heel wat bejaarden gebruiken niet alleen heel veel medicamenten, de mogelijke gevolgen en interacties, de problemen met toediening en klaarzetten, enz. maken van het hele medicatiegebeuren een bijzonder aandachtspunt. In de medica-tiekast vind je een overzicht van afspraken en procedures die betrekking hebben op dit gebeuren en die jij je best spoedig eigen maakt.

Op het vlak van medicatie dragen we als verpleegkundige een belangrijke verantwoordelijk-heid. Kennis van medicatie, kennis van toediening, kennis van nevenwerkingen, begrippen als therapietrouw,zelfmedicatie, voorlichting en opvoeding,… zijn uitermate belangrijk.

Geneesmiddelen bij cardio-vasculaire aandoeningen• Cardiotonica (Cordarone, Lanoxin)• Hypertensiva (Adalat, Amlor)• Diuretica (Lasix, aldactone )• Anticoagulantia (Fraxiparine ,Clexane)

Geneesmiddelen bij infecties• Antibiotica (Augmentin)• Antipyretica (Aspegic )• Mucolytica (Lysomucil)

Geneesmiddelen bij COPD• Bronchodilatatoren (Ventolin, Berotec, Atrovent) vooral toediening via aërosol

Geneesmiddelen bij neurologische aandoeningen• Bloedverdunners (Marcoumar, Sintrom)• Anti-depressiva (Trazolan)• Neuroleptica (Haldol)• Slaapmedicatie (Dominal, Stilnoct)

Geneesmiddelen bij opstipatie• Laxativa (Dulcolax, Agarol, Movicol)

Geneesmiddelen bij diabetes• Orale anti- diabetica (Glucophage, Diamicron)• Insuline

Geneesmiddelen bij traumata• Vitaminepreparaten• Ijzerpreparaten• Kaliumpreparaten

Geneesmiddelen voor het spijsverteringsstelsel• Maagbeschermers (Zantac , Motilium)

16 17


Zuurstoftherapie- ademhalingsondersteuning

• Toediening van 02 via neusbril of masker

• Rechtzittende houding

• Ademhalingskine & ademhalingsondersteuning

PalIiatieve zorg

• De geneeskunde heeft met recht steeds haar hoofdaandacht geschonken aan de verlenging van het leven. In de geriatrie blijft de verlenging van het leven ook belangrijk, doch secundair aan de kwaliteit van het leven: add life to years not years to life.

• In sommige gevallen zal dus bv. een operatief risico genomen worden met als bedoeling de kwaliteit van het leven van de patiënt te verbeteren.

• In een ander geval zal juist om dezelfde reden een heelkundige ingreep niet gebeuren.

• Pijnbestrijding

• Kortademigheid aanpakken

• Psychische begeleiding door palliatief support team

• Comfortzorg

Sociaal assistent

• Vanaf de opname wordt er door de sociaal assistent/verpleegkundige onderzocht wat de mogelijk-heden en vereisten zijn voor een terugkeer naar huis of naar een thuisvervangend milieu.

• Het aangeboden pakket kan zeer verscheiden zijn: organisatie van thuisverpleging, warme maaltijden,poetsdienst, personenalarmsysteem (P.A.S.), organiseren van overleg met de thuisge-zondheidswerkers (S.I.T.), mee zoeken naar plaatsvervangend milieu,...

• Ontslagmanagement en externe liaison

Kinesitherapie

• Mobilisatie in bed: passieve en actieve oefentherapie

• Transfers: van bed naar stoel en omgekeerd

• Gangrevalidatie met/zonder hulpmiddelen

• Ademkine, tapotage

• Testings

Logopedie

• Slikstoornissen

• Spraakstoornissen

16 17


Ergotherapie

• ADL-training: algemene dagelijkse levensverrichtingen (ochtendtoilet, eetsituaties, transfers).

• Functionele training: motorische functietraining en training aan neuropsychologische dysfuncties (uitvalsverschijnselen, neglect).

• R.O.T.: realiteitsoriëntatie training; dit betekent terugbrengen in de dagelijkse realiteit door aan-dacht en interesse op te wekken voor dagelijkse dingen, personen, gebeurtenissen (krant, T.V., klok, datum, . . . ).

• Activiteitenbegeleiding: belangrijk doel is de reactivatie van de patiënt, een zinvolle tijdsbesteding; het kan een ondersteuning zijn voor het behandelingsplan (positief gedragsveranderend effect) en het leefklimaat op de afdeling bevorderen, gezelschapsspelen, kook- en bakactiviteiten.

• Thuisbegeleiding: voorbereiding vanuit het beschermd milieu (ziekenhuis) naar de thuissituatie; bv.info geven over hulpmiddelen, eventueel huisbezoek.

• AMPS (assement of motor and process skills): functionele test waarbij men kan vaststellen welke motorische en welke procesvaardigheden het dagelijks functioneren positief of negatief beïnvloe-den.

• Doelstelling: functioneel niveau van de patiënt vaststellen, richtlijnen voor (ergo) therapie bepalen, adviseren voor ontslag.

• Positionering van de patiënt: bv. bij CVA met hemiplegie.

• Testings

Kine-ergotraject

Wanneer een ‘oudere’ ziek wordt, wordt zijn zelfstandig functioneren bedreigd. De behandeling van de oudere bestaat niet alleen uit het ‘genezen’ van de ziekte. Tevens is het noodzakelijk om het zelfstandig functioneren te onderhouden. Revalidatie is dus onontbeerlijk. Deze revalidatie gebeurt door een samenwerking tussen de ergotherapeut en de kinesitherapeut.

De ergotherapeut richt zich vooral op arm/handfunctietraining, cognitieve revalidatie, functionele training zoals oefenen van transfers, uitproberen van hulpmiddelen,...

De kinesisten streven vooral maximale zelfstandigheid en reactivatie na. Tevens evalueren zij het evenwicht, en zoeken ze mee naar het geschikte loophulpmiddel.

Belangrijkste uitgangspunt:

de juiste patiënt krijgt

het juiste medicament

in de juiste dosering

op de juiste wijze

op het juiste tijdstip.

18 19

GERIATRIE 6

1.5. AfdelingsopdrachtenEr wordt gewerkt volgens het model van geïntegreerde verpleging, met als doel “kwaliteitsvolle to-taalzorg van de toegewezen patiënten”. In ons team heeft ieder teamlid zijn eigen takenpakket en verantwoordelijkheden. Elke ochtend wordt er een werkplanning opgemaakt. Per team is er een ver-antwoordelijke verpleegkundige en een zorgkundige.

Taken van de teamverantwoordelijke

• De teamverantwoordelijke coördineert en stuurt de zorgkundige aan.

• Hij/zij is aanspreekpunt van de familie.

• Hij/zij is eindverantwoordelijk voor de directe patiëntenzorg van zijn/haar kamers.

Dagelijkse bestaffing

• 5 vroegdiensten waarvan minimaal 2 verpleegkundigen

• 3 verpleegkundigen met namiddagdienst

• 1 verpleegkundige & 1 zorgkundige met nachtdienst

• 1 hoofdverpleegkundige

• 2 ergotherapeuten

• 1 kinesist

• aangevuld met enkele studenten (wisselend aantal)

Bijkomende opdrachten

Naast de patiëntentoewijzing worden er nog enkele bijkomende opdrachten toegewezen m.b.t. orde van de dienstlokalen:

• Verbandkamer

- Kuisen, desinfecteren en aanvullen van de verbandwagen

- Kuisen van de medicatiewagen

- Wegbrengen van stalen, onderzoeksvragen,...

• Badkamers/berging

- Opruimen van deze lokalen

- Reinigen van toiletstoelen

- Aanvullen van incontinentiematerialen

- Opruimen linnenkarren.

• Spoelruimte

- Reiniging, ontsmetting en opruim van bedpannen, waskommen, urinalen, bloemvazen,…

- Er is 1 bedpanspoeler voorzien op de afdeling: materialen worden steeds met het zwaar pro-gramma behandeld (kwestie van goede hygiëne).

- Er is voldoende materiaal voorzien zodat je na het plaatsen van het vuil materiaal in de spoeler onmiddellijk proper materiaal kan meenemen.

18 19


-

Bijkomende taken nachtverpleegkundige • Medicatie per team klaarzetten

• Labo’s klaarzetten per team op infuuskar

• Briefingsblad eventueel aanpassen en uitprinten voor teamleden

• Nuchtere glycemie’s prikken

• Verpleegdossier invullen

• Enkel het nachtverslag in het verpleegdossier is juridisch relevant!!

20 21

GERIATRIE 6

Uur Taken07u00 • Briefing

07u15 • Bloednames• Toedienen van aërosol en insuline• Start ochtendzorg• Orde patiëntenkamers

08u00 • Medicatiebedeling• Ontbijt:

- aandacht voor patiënten die nuchter zijn voor onderzoek - hulp bieden waar nodig

09u0009u10

• Koffiepauze• Verderzetten ochtendzorg

11u00 • Einde ochtendzorg• Opruimen linnenkarren, verzorgingswagens, …• Invullen elektronische verpleegdossiers• Middagpauze: eerste helft personeel

11u30 • Medicatiebedeling• Glycaemies prikken• Middagpauze: tweede helft personeel

11u45 • Middagmaal - controleren of onderzoek bij nuchtere patiënten in orde is en of patiënten mogen eten - hulp bieden waar nodig

13u00 • Koffiebedeling• Installeren van patiënten in bed na toiletbezoek

14u00 • Medicatiebedeling• Geleverde medicatie sorteren per patiënt• Invullen elektronische verpleegdossiers

14u30 • Briefing.• Elke verpleegkundige brieft de aan haar toegewezen patiënten aan de verpleegkundige van de

late dienst.

15u00 • Namiddagverzorging

17u00 • Medicatiebedeling• Glycaemies prikken• Pauze: eerste helft personeel

17u30 • Avondmaal: - hulp bieden waar nodig

18u00 • Pauze: tweede helft personeel

18u30 • Avondverzorging• Patiënten in bed installeren na toiletbezoek

2. EEN DAG OP DE AFDELING GERIATRIE 6

20 21


Uur Taken20u30 • Medicatiebedeling

• Patiënten verwittigen die de volgende dag moeten nuchter zijn voor onderzoek (kaartje aan bed!)

21u30 • Invullen elektronische verpleegdossiers

21u45 • Briefing• Elke verpleegkundige brieft de aan haar toegewezen patiënten aan de verpleegkundige van de

nacht.

22u0006u45

• Controle patiënten gedurende de nacht.• Wisselhoudingen• Hulp bieden bij toiletbezoek• Buisjes voor bloedname klaarleggen• Medicatie klaarzetten• Medicatie toedienen

Bezoekuren

Op de afdeling geriatrie gelden de algemene bezoekuren van het ziekenhuis.

• Privékamers: van 09u00 tot 20u00

• Gemeenschappelijke kamers: van 14u00 tot 20u00

Familieleden die wensen aanwezig te zijn om hun familielid een handje toe te steken tijdens bijvoor-beeld de maaltijd,... zijn ook buiten deze uren welkom zolang de aanwezigheid niet storend is voor de medepatiënten of voor de goede werking van de afdeling. Goede afspraken maken hier goede vrienden.

22 23

GERIATRIE 6

3. PROCEDURES & PROTOCOLLEN

Voor heel wat onderzoeken en behandelingen bestaan er procedures en voorschriften die elkeen geacht wordt te volgen. De beschrijving van deze procedures kan je terugvinden op Jessazorgnet, het intranet van het ziekenhuis. De uitvoering van de procedures is essentieel in het kader van verant-woordelijkheid, aansprakelijkheid en patiëntveiligheid. Wanneer er ooit zaken mis lopen, zal men ge-toetst worden op het al dan niet navolgen van de voorgeschreven procedure.

22 23


4. PATIENTENVOORLICHTING

4.1. Patiëntenbrochures

Er zijn diverse patiëntenbrochures ter inzage en ter beschikking voor onze patiënten.

• Acute verwardheid

• Omgaan met dementie

• Valpreventie

• Vrijheidsbeperking

• Ziekenhuisinfectie

• Blijven bewegen

4.2. Extra activiteiten voor de patiënt

Elk jaar organiseren we tijdens de ‘Dag van de oudere zorgvrager’ extra activiteiten voor onze pati-enten. Zo organiseerden we de voorbije jaren een ontbijtbuffet, een bezoek van de manicure en een bezinningsmoment.

Een goed geïnformeerde patiënt is een gemotiveerde patiënt!

24 25


10 standaarden

In het Jessa Ziekenhuis volstaat patiëntvriendelijkheid niet. We streven bewust naar patiëntgericht-heid. Dat betekent dat je niet enkel passief vriendelijk bent, maar oplossingsgericht en proactief handelt. Door het overtreffen van de verwachtingen van je patiënt zorg je ervoor dat hij niet enkel te-vreden maar ook loyaal is. Als werkinstrument gebruiken we 10 standaarden die aangeven op welke manier je het verschil kan maken in je omgang met patiënten.

1. Zie de mens achter de patiënt: geef de patiënt het gevoel dat hij gezien en gehoord wordt.

2. Toon de mens achter de medewerker: zorg voor een menselijke connectie.

3. Geef informatie in de juiste dosis: doseren en herhalen is de boodschap.

4. Bouw samen aan het zorgverhaal: betrek je patiënt actief bij het proces.

5. Maak er een familieverhaal van: verlies de familie niet uit het oog.

6. Respecteer de privacy: gun de patiënt zijn veilige plek.

7. Maak wederzijdse afspraken: stel je grenzen.

8. Trek als team aan één koord: laat de patiënt voelen dat hij in veilige handen is.

9. Vergeet het eilandgevoel: ga in dialoog met andere diensten.

10. Vertrouw op de expertise van anderen: bundel de krachten met experts buiten de eigen muren.

Meer informatie vind je op Jessanet!

24 25


5. COMMUNICATIE

5.1. Telefonie

Alle telefoonnummers, DECTnummers en e-mail adressen zijn gemakkelijk opzoekbaar via Jessanet,

zoekfunctie ‘Wie is Wie’.

NoodnummersBrand 9999

M.U.G. 9600Security 5555

Extern brandweer politie 112

Telefoons op de afdeling

Overdag zijn er 2 telefoons gebruik op de afdeling. Elk team beschikt over een telefoon die wordt beheerd door de teamverantwoordelijke.

’s Nachts is er 1 telefoon in gebruik . Dit betekent dat alle beloproepen op 1 lijn binnenkomen.

5.2. ICT

• De introductie van informaticatoepassingen is sterk merkbaar op de afdeling. We beschikken over 6 vaste pc’s en 2 laptops. Deze geven toegang tot: beddenbeheer (Poema), elektronisch beheer van medicatie (Infohos), elektronisch verpleegkundig patiëntendossier, elektronisch patiëntendossier (C2M), Jessanet.

• De pc’s worden enkel gebruikt voor professionele doeleinden.

• Iedere medewerker werkt met zijn/haar eigen login (code gebruiker en paswoord).

Ziekenhuisbreed

• Beddenbeheer (= Poema)

• Elektronisch medisch dossier (= C2M)

• Elektronisch verpleegdossier

• Elektronisch medicatiebeheer (= Infohos)

• Jessanet & JessaZorgnet

• URL-verpleegschermen

• Ultimo: herstellingen

• Procedureboek

• Webmail

26 27


Dienstspecifiek

• Verpleegdossier:

- anamnese

- vragenlijsten: MRSA,decubitusregistratie, MKG

- scores: norton, Dos-schaal, Pacslac

- documenten: wondzorg, PVP, MMSE, sociaal dossier, stratify, liaisonfunctie

- parameters

- verslagen

- verslag teamvergadering

• Werkverdeling:patiëntentoewijzing

• Briefingsblad

• Bedbezetting

• Formulieren voor noteren:glycemiewaarde,parameters,marcoumar schema

• Volgblad voeding

5.3. Mondelinge communicatie

Briefing

Iedere dag zijn er 3 briefingmomenten met het ganse team en 1 briefingmoment met de dokter.

Teamoverleg

Iedere dinsdag om 11u met arts, hoofdverpleegkundige, kinesitherapeut, sociaal assistent, ergothe-rapeut, logopediste, diëtiste en pastorale dienst. Het verslag van die vergadering wordt opgenomen in het dossier. Op donderdag is er een klein team, eveneens om 11u met arts, hoofdverpleegkundige, sociaal assistent, kinesitherapeut en ergotherapeute.

Dienstvergadering

De hoofdverpleegkundige organiseert vier keer per jaar een dienstvergadering voor het verpleeg-kundig team. Twee tot drie mensen zorgen voor de dienstverzekering.

5.4. Schriftelijke communicatie

Checklist briefing

Goede briefing is de hoeksteen van goede patiëntenzorg, duidelijke en volledige briefing zorgt mee voor continuïteit van zorg. Onderstaande punten kunnen aan bod komen tijdens de briefingmomen-ten en helpen je structuur te brengen in deze overdracht.

26 27


Aandachtspunten• Patiënt• Kamer• Reden van opname, bv. onhoudbare thuissituatie: gevallen, koorts• Geplande ontslagdatum,vervoer regeling• Bestemming na ontslag Thuis/rusthuis/revalidatie• Aandachtspunten:cognitie,MMSE,PVP, DNR, aangevraagde onderzoeken• Isolatie

- MRSA - Clostridium

• Afwijkingen vitale parameters - BD - Pols - T - O2 sat - Glycaemie - Gewicht - Oedeem

• Symptomen - nausea - braken - pijn - sedatie

• Uitscheiding:continentie-incontinent• Mobiliteit

- hulp verpleegkundige(n) - hulpmiddelen - evenwicht - valproblematiek

• Voeding - bijvoeding - hulp - dieet - hulpmiddelen (teutbeker, aangepast bestek,…)

• Medicatie/infusie• Infuus aanwezig• Aanpassingen• Weigering• Medicatie pletten• Wondzorg

- evolutie - aanpassingen - aandachtspunten

28 29


6. PERSONEELSINFORMATIE

6.1. Ziekenhuisbreed

Op Jessanet vind je:

• algemene personeelsinformatie (ziektemelding,

verlof, uurrooster verzekering,...)

• informatie over de evaluatieprocedure

• informatie over de vormingsprocedure

• stappenplan per dienst

Een groot deel van deze informatie vind je ook in de infomap die je ontvangt bij je aanwerving.

6.2. Dienstspecifiek

• Vroegdienst 07u00 - 15u06 (voltijds) / 07u00 - 14u30 (4/5)

• Deeltijdse medewerkers werken volledige dagen

• Namiddagdienst 13u54 - 22u00

• Nachtdienst 21u45 - 07u15

• Hoofdverpleegkundige 08u30 - 16u36

Uurrooster

• Het uurrooster is opgebouwd volgens de regels van het gezond roosteren. Dit betekent dat wie ruilt ook maximaal rekening houdt met de vermelde regels. Bovendien is het erg belangrijk in het kader van collegialiteit en fair play dat je, indien je ruilt, aanbiedt aan de ander om dit terug te werken.

• Overuren worden onmiddellijk op de lijst geschreven.

• Wijzigingen op de dienstlijst gebeuren steeds in overleg (schriftelijk bij wijziging na goedkeuring normrooster).

• De aanwezigheid van voorlopig roulement maakt het mogelijk om bij de planning van privé-activi-teiten rekening te houden met zijn/haar avonddiensten, weekends en nachtdiensten.

• Voor schoolvakanties gelden er specifieke afspraken.

• Kerstmis en Nieuwjaar worden gewerkt volgens een keuzelijst.

28 29


Ziekte

Procedure ziektemelding & ziekte-attest

Wie verwittigen?

Bij afwezigheid dient de werknemer twee meldingen te doen:

• een eerste melding bij de leidinggevende of zijn vervanger

• een tweede melding bij de dienst P&O, cel afwezigheden. De melding bij de dienst P&O kan op volgende wijze gebeuren:

• telefonisch op het toestel 011 30 85 75 of 011 30 85 79

• via fax 011 30 85 88

• via e-mail: [email protected].

Doe je de ziektemelding via e-mail of fax, dan moet je als werknemer volgende gegevens vermel-den:

• naam

• personeelsnummer

• de duur van je afwezigheid

• indien je al dan niet de woning mag verlaten.

De dienst P&O stuurt een ontvangstbevestiging met de melding of er al dan niet een controle volgt. Bij verlenging waarschuwt de werknemer opnieuw beide contactpersonen.

Wettig of onwettig afwezig

Je bent onwettig afwezig wanneer je je afwezigheid niet gemeld hebt aan de contactpersonen binnen de opgegeven termijn, wanneer er geen ziekteattest wordt afgeleverd binnen de opgegeven termijn (behalve bij een eendaagse ziekte), en bij onttrekking aan controle. Wanneer ziekte-attest binnenbrengen?

Behoudens overmacht dien je het ziekte-attest binnen de 48 uur na aanvang van de afwezigheid op de dienst P&O te bezorgen. Bij verlenging moet je het ziekte-attest 24 uur voor het einde van het voorgaande attest op de dienst P&O binnenbrengen. Deze regel zal toegepast worden op basis van de datum die op de poststempel staat vermeld. De eerste drie ééndaagse afwezigheden in een periode van 12 maanden mogen zonder doktersattest verlopen. Je moet dan wel als werknemer een attest ‘ééndaagse afwezigheid’ invullen. Dit attest laat je valideren door je leidinggevende. Een ééndaagse afwezigheid kan niet beschouwd worden als een ‘baaldag’. De leidinggevende kan steeds een aanvraag indienen voor controle, zelfs vanaf de eerste ziektemelding.

30 31

GERIATRIE 6

Opmaak ziekte-attest

Het ziekteattest mag enkel opgemaakt worden door een arts, vroedvrouwen of tandartsen. Attesten afgeleverd door verpleegkundigen, apothekers, paramedici, preventieadviseur, arbeidsgeneesheer of adviserende geneesheren van de mutualiteiten komen niet in aanmerking. Het attest moet volgende informatie bevatten:

• Het feit dat de werknemer ziek/arbeidsongeschikt is

• De waarschijnlijke duur van de ziekte/arbeidsongeschiktheid

• Het al dan niet mogen verlaten van de woning

• Identiteit van de opsteller

• Datum en ondertekening van de opsteller. Wanneer ziekte melden?

• Wanneer een werknemer afwezig gaat zijn, dient deze dit zo snel mogelijk te melden voor het werk aanvat. Indien men nachtdienst heeft, moet men dit ook zo snel mogelijk melden.

• Indien men langer als een dag afwezig zal zijn, laat men onmiddellijk na het doktersbezoek (de tweede dag van afwezigheid) weten tot wanneer men afwezig zal zijn.

• Indien men op een ander adres zal verblijven tijdens de afwezigheid wegens ziekte, dan moet dit gemeld worden (adres en telefoonnummer) aan de dienst P&O en het diensthoofd, zodat deze per-soon altijd bereikbaar is.

• Wanneer de arbeidsongeschiktheid langer zal duren dan voorzien in het oorspronkelijk getuigschrift, moet een nieuw gelijkaardig getuigschrift ingediend worden uiterlijk 24 uren voor het verstrijken van het voorgaande, behoudens overmacht.

Vorming

Regelmatig worden er bijscholingen gegeven die dienstspecifi ek zijn. Net zoals op de dienstvergade-ringen wordt een maximale aanwezigheid verwacht.

Op de dienst hebben we referentieverpleegkundigen. Ze zullen je graag helpen bij vragen over be-paalde deelgebieden.

Daarnaast kan je steeds terecht bij onze hoofdverpleegkundige. Geef zelf eerlijk aan of je meer of andere begeleiding nodig acht.

Studenten kunnen met al hun vragen terecht bij Ria Ceyssens, Cel Ontwikkeling & Opleiding.E-mail: [email protected].: 011 30 85 13

30 31


6.3. Teambuilding

Op regelmatige basis worden er dienstactiviteiten georganiseerd. Om een goede teamspirit te be-vorderen, wordt er van je verwacht dat je hieraan zoveel mogelijk deelneemt.

De risicoanalyse en werkpostfiche vind je op onze website:http://www.werkenbijjessa.be/stage---jobstudent/stage-in-het-jessa-ziekenhuis.

Heel wat concrete verwachtingen, afspraken, procedures,... vind je in verslagen van dienstver-gaderingen, in het infoblad Intern, in het personeelsblad dat je regelmatig krijgt, op Jessanet. Het is aan jou om je deze info eigen te maken.

Wij willen met zijn allen je helpen om je weldra thuis te voelen in ons team. We willen vooral samen met jou een bijdrage leveren aan goede patiëntenzorg om alzo te komen tot meer arbeidsvreugde en teamspirit.

Welkom op onze dienst!

Annemie & NoelTeam geriatrie

INTRODUCTIEBROCHURE VOOR NIEUWE VERPLEEGKUNDIGEN … · Een verpleegkundige in de geriatrie heeft...

Documents

Transcript of INTRODUCTIEBROCHURE VOOR NIEUWE VERPLEEGKUNDIGEN … · Een verpleegkundige in de geriatrie heeft...