Intro jones terra_reversa_nov_2016

24
Terra Reversa: van humanisme naar ecocentrisme Peter Tom Jones Ecologie en humanisme; debat en navorming NCZ 29/11/2016 PXL-Congress - Elfde Liniestraat 23a (gebouw D) - 3500 Hasselt

Transcript of Intro jones terra_reversa_nov_2016

Page 1: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Terra Reversa: van humanisme naar ecocentrisme

Peter Tom Jones

Ecologie en humanisme; debat en navorming NCZ29/11/2016

PXL-Congress - Elfde Liniestraat 23a (gebouw D) - 3500 Hasselt

Page 2: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 2

Climate change, the mother of all problems

Eerst het slechte nieuws:

Over het Rockstromdiagram en het klimaatprobleem

29/11/2016

Page 3: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 3

Planetaire grenzen worden doorboord

Verdwijnen van habitatInvasieve soortenOpwarming aarde…

Bron: WWF bewerking van J. Rockström et al., Nature, 461, 2009

29/11/2016

Page 4: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 429/11/2016

Page 5: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 5

Climate change, the mother of all problems

Van begrijpen naar oplossingen vinden

29/11/2016

Page 6: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 6

Drie niveaus van problemenType probleem Tijdschaal KenmerkenLow hanging fruit Onmiddellijk op te

lossen Quasi win-win

Regimeverandering, (bv. mobiliteit, energie, voeding)

Middellange termijn(10-30 jaar)

Vele winnaars, enkele (machtige) verliezers: transitieaanpak vereist: low-carbon & circular

Metatransities in landschap(bv. groei-economie)

Lange termijn(30-60 jaar)

Vele winnaars, vele (machtige) verliezers: metatransitie naar postkapitalistische economie& nieuwe ethiek, voorbij klassieke humanisme

29/11/2016

Page 7: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 7

Wat-ik-wil-waar-ik-wil-wanneer-ik-wil = recept voor chaos

• Dominante ethiek faalt:o Antropocentrisch-humanistisch perspectief, radicale

scheiding mens/natuuro Sterk individueel gericht: “negatieve vrijheid”o Korte termijn, lokaal perspectief: “hier en nu”

• Mondiaal economisch systeemo Overschrijdt draagkracht aardeo Veroorzaakt ongelijke verdeling: tussen en binnen

landeno Is onrechtvaardig voor komende generaties

29/11/2016

Page 8: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 8

Dieperliggende oorzaken eco-crisis hebben ook te maken met antropocentrische ethiek

Idem dito voor klassieke (vrijzinnig) humanisme

Verheerlijking mens Homo destructor

Radicale instrumentalisering natuur & dieren

29/11/2016

Page 9: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 9

Terra Reversa: transities meervoudig bekeken

Postkapitalis-tisch & andere ethiek

29/11/2016

Page 10: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 10

Naar een ethiek van verbondenheid• Behoefte aan een nieuwe ethiek:

aangepast aan “volle wereld”• Prof. J. Haers – Lotsverbondenheid: “We

zijn onderling en van ons natuurlijk milieu afhankelijk, dat op zijn beurt in hoge mate van ons afhankelijk blijkt.”

• Noodzaak recontextualisering mens• Principiële uitgangspunten voor een

nieuwe ethiek:o Relatie mens/biosfeer: “one-planet living”o Relatie tussen mensen & levenswijze: “fair

earth share” “Rentmeesterschap”

29/11/2016

Page 11: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 11

Postkapitalisme, sociale rechtvaardigheid en ethiek van verbondenheid?

29/11/2016

Page 12: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 12

Climate change, the mother of all problems

Pleidooi voor pragmatisch radicalisme en

slimme tactiek

29/11/2016

Page 13: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 13

Terra Reversa, 2016: tekens van hoop

29/11/2016

Page 14: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 14

Tactische kwestie: secundarie voordelen van een transitiebeleidVoordelen hier en nu – geen vrijbuiters• Nieuwe jobs• Daling energiefactuur• Energie-, materialen- en

voedselautonomie• Minder gezondheidskosten• Aantrekken investeringen• “GOED VOOR DE

PORTEMONNEE-oplossingen”

Ifv koerswijziging op hogere schaalniveaus

29/11/2016

Page 15: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 15

De (deel)transitie(s) is (zijn) volop bezig!

Figuur: VITO

29/11/2016

Page 16: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 16

10 redenen om optimistisch te zijn1. CO2-emissies stabiliseren voor

het eerst wereldwijd.2. China sluit haar

steenkoolcentrales en goes cleantech.

3. De doorbraak in het mondiale klimaatbeleid

4. De doorbraak van de disinvestment-beweging

5. Fossiele energiebedrijven boeren (snel) achteruit.

6. Hernieuwbare energie breekt het ene record na het andere.

7. Elektrificatie wagenpark komt op gang.

8. Peer-to-peereconomie doet zijn intrede.

9. Circulaire economie is het nieuwe Leitmotiv.

10. Zelfs stortplaatsen leveren nieuwe grondstoffen.

29/11/2016

Page 17: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 17

10 redenen om optimistisch te zijn1. CO2-emissies stabiliseren voor

het eerst wereldwijd.2. China sluit haar

steenkoolcentrales en goes cleantech.

3. De doorbraak in het mondiale klimaatbeleid

4. De doorbraak van de disinvestment-beweging

5. Fossiele energiebedrijven boeren (snel) achteruit.

6. Hernieuwbare energie breekt het ene record na het andere.

7. Elektrificatie wagenpark komt op gang.

8. Peer-to-peereconomie doet zijn intrede.

9. Circulaire economie is het nieuwe Leitmotiv.

10. Zelfs stortplaatsen leveren nieuwe grondstoffen.

29/11/2016

Page 18: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 1829/11/2016

Page 19: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 19

10 redenen om optimistisch te zijn1. CO2-emissies stabiliseren voor

het eerst wereldwijd.2. China sluit haar

steenkoolcentrales en goes cleantech.

3. De doorbraak in het mondiale klimaatbeleid

4. De doorbraak van de disinvestment-beweging

5. Fossiele energiebedrijven boeren (snel) achteruit.

6. Hernieuwbare energie breekt het ene record na het andere.

7. Elektrificatie wagenpark komt op gang.

8. Peer-to-peereconomie doet zijn intrede.

9. Circulaire economie is het nieuwe Leitmotiv.

10. Zelfs stortplaatsen leveren nieuwe grondstoffen.

29/11/2016

Page 20: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 20

> 500 pensioenfondsen, steden, religieuze groepen, universiteiten, foundations 3,4 triljoen dollar “divested” 4

“Stranded assets”

29/11/2016

Page 21: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 21

5. Fossiele bedrijven gaan failliet… met steenkoolsector voorop

• Steenkoolbedrijven : o Peabody Energy, Arch Coal, …

• Oliebedrijven doen het slecht: o Lage olieprijzen & dure ontginningo Klimaatbeleido Afbouw subsidies (cf. G7,

Wereldbank, OESO, etc.)

5

29/11/2016

Page 22: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 22

6. Hernieuwbare energie breekt helemaal door (ondanks historisch lage olieprijzen en riante subsidies voor fossiele energie) 6

29/11/2016

Page 23: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 23

Zelfs The Economist heeft het begrepen

29/11/2016

Page 24: Intro jones terra_reversa_nov_2016

Jones/TR 24

Dank voor de aandacht!

Alle recensies en interviews:http://epo.be/uitgeverij/boekinfo_pers-reacties.php?isbn=9789462670822

29/11/2016