Intersectorale Netwerkdag Radicalisering

4 oktober 2016

Actieplan ter preventie van radicaliseringsprocessen die

kunnen leiden tot extremisme en terrorisme

Situering

• Aanpak radicalisering opgenomen in Regeerakkoord + Beleidsnota Binnenlands Bestuur en Stedenbeleid

• 16 januari 2015: de Vlaamse Regering keurt een conceptnota goed die 11 actiedomeinen bepaalt

• 3 april 2015: de Vlaamse Regering keurt het actieplan goed dat concrete invulling geeft aan de conceptnota in 40 acties

• Vlaanderen focust op preventie, vroegdetectie en begeleiding

• Doel actieplan:Jongeren die risico lopen zo vroeg mogelijk detecteren en aan boord houden van onze maatschappij

Uitgangspunten

• Integrale aanpak over de beleidsdomeinen heen

• Verschillende beleidsniveaus nemen een rol op

• Specifieke maatregelen noodzakelijk, maar tegelijk inzetten op inclusieve samenleving

• Niets nieuws creëren, geen ‘expertisecentrum radicalisering’ maar het reguliere versterken, expertise binnenbrengen in bestaande structuren en organisaties

• ‘Culturaliseren’/polarisatie vermijden

Interne coördinatie

• Centraal aanspreekpunt radicalisering

• Vlaams Platform Radicalisering: voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid ->

Vlaams actieplan ter preventie van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en terrorisme (april 2015)

• Vlaamse bevoegdheden: welzijn, onderwijs, integratie, werk, jeugd, binnenlands bestuur + VVSG + Fod Justitie en Fod BZ

Afstemming federale overheid en inlichtingen-en veiligheidsdiensten

• Plan R: coördinatie OCAD Brochure Plan R

– Nationale Task Force: infoflux optimaliseren, ketenaanpak realiseren

– werkgroep Preventie

– werkgroep Communicatie

Ondersteuning lokale besturen

• Pilootsteden: Antwerpen, Vilvoorde, Mechelen, Maaseik: expertise gedeeld

Publicatie: Beheersen van moslimradicalisering. Handreiking voor praktijk en beleid (2013)

• Projectsubsidie Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG) (januari 2015)

Ondersteuning lokale besturen

• Helpdeskfunctie: radicalisering@vvsg.be;

• Werkgroep voor intervisie, uitwisseling en expertiseopbouw (beleid + casemanagers);

• Overleg met ‘Vlaams aanbod’;

• Infosessies, studiedagen, vorming;

• Website: vvsg.be/radicalisering ;

• Advies op maat, plaatsbezoek;

• In kaart brengen van Vlaams aanbod;

• Handleiding.

Handvatten voor een lokale aanpak van radicalisering

Subsidie aan lokale besturen

Versterken lokale regie via projectsubsidie

• Projectoproep gelanceerd juni 2015

• Budget: 568.311 euro voor versterking van lokaal beleid inzake preventie van radicalisering: focus op lokale regie en partnertafels met Vlaamse actoren

– 9 gemeenten krijgen extra ondersteuning: Vilvoorde,

Maaseik i.s.m. Dilsen-Stokkem, Aalst, Antwerpen, Gent, Zele, Oostende, Menen, Mechelen

Vorming eerstelijnswerkers

• Sectoraal: overheid, koepels, ondersteuningsdiensten,… iedereen neemt zijn verantwoordelijkheid om de eerstelijnswerkers uit eigen sector te versterken;

• Intersectoraal: via vorming en train-the-trainer Motief vzw

Vorming eerstelijnswerkers

• Motief vzw: erkende vormingsinstellingontwikkelt en organiseert vorming(sproducten) op het snijpunt vanlevensbeschouwing en samenleving

• 2015: vorming

– 4-daagse vorming ‘radicalisering en identiteitsontwikkeling bij moslimjongeren’ voor leerkrachten, hulpverleners en jeugdwerkers

– Vilvoorde, Kortrijk, Brussel, Maaseik, Mechelen en Antwerpen

• 2016: train-the-trainer– 6-daagse opleiding– 30 trainers uit verschillende sectoren– handboek + website

Vorming eerstelijnswerkers

– Inzicht in maatschappelijke context van radicaliseringsvraagstuk en de plaats van religie in de samenleving;

– Bewust worden van de betekenis van eigen levensbeschouwelijke normen en waarden (religieus en niet religieus);

– Kritische reflectie omtrent opstelling t.a.v. andere levensbeschouwelijke overtuigingen;

– Onderscheid kritisch burgerschap - gewelddadig radicalisme;

– Inzicht in identiteitsontwikkeling van jongeren en specifiek moslimjongeren;

– Inzicht in radicaliseringsprocessen bij jongeren;

– Gesprekstechnieken;

– Pedagogisch verantwoord optreden;

– Cases leren analyseren;

– Methodische handvatten;

– …

Ondersteuning lokale besturen en organisaties:diversiteit

• Het Agentschap Integratie en Inburgering stelt haar expertise inzake interculturaliteit/polarisering prioritair ter beschikking van de lokale actoren in de gemeenten met een radicaliseringsproblematiek

- vorming, ondersteuning, trajecten, intervisie e.d.

• Project De Touter (welzijn)

Weerbaarheid van jongeren

• Projectoproep juni 2015: 8 projecten geselecteerd:– Jeugdclubs vzw - Lokeren;

– Zonder handen vzw - Brussel;

– CIET vzw - Gent;

– Arktos vzw - Geel;

– Victoria deluxe vzw - Gent;

– Groep Intro vzw - Brussel;

– Partage en Couleurs vzw – Asse/Brussel;

– MSC Ahlan vzw – Antwerpen;

• Intervisie: van elkaar leren, elkaar versterken, samenwerking tussen projecten stimuleren

• Ontwikkelde materiaal, methodieken, toolbox, filmpjes,… zullen worden ontsloten voor andere organisaties

Samenwerking moslimgemeenschap

• Infolijn Islam: projectmedewerker voor frontoffice

- opzet 3-ledig:- theologische ondersteuning bieden aan jongeren die zoekende zijn

naar hun moslimidentiteit;

- theologische ondersteuning bieden aan ouders;

- ondersteuning bieden aan eerstelijnswerkers rond theologische vraagstukken.

Telefoon: 0800 200 98

Email: infolijn.islam@embnet.be

Website: facebookpagina

Samenwerking moslimgemeenschap

• NT2/MO op maat van imams (Agentschap I & I)

• Netwerk Islamexperten (onderwijs)

• Informeren over aanbod via moskeeverenigingen/imams

WELZIJN

Ondersteuning ouders

• Frontoffice:

Telefoon: 078 15 00 10

opvoedingslijn@groeimee.be

Website http://www.groeimee.be/stel-je-vraag

• Backoffice:

CAW, oudergroepen (ondersteuning en of lotgenoten), ondersteuningscentra jeugdzorg

Ondersteuning ouders

• Les Parents concernés/ de Betreffende ouders

• SAVE Belgium

• Projecten KBS

• Minderhedenforum

-> Als partner bij acties, klankbord en intervisie

-> Ondersteuning lotgenotengroepen via Trefpunt Zelfhulp en vrijwilligersovereenkomst en -vergoeding

Hulpverlening

• 11 centra in Vlaanderen en Brussel (met verschillende onthaalpunten)

• Referentiepersoon of team voor vragen i.v.m. radicalisering

• Backoffice opvoedingslijn maar ook rechtstreeks te contacteren

Begeleiding jongeren

• referentieconsulenten “radicalisering” bij OCJ voor consult bij verontrusting (bij minderjarigen)

• OCJ als aanmelder bij parket (maatschappelijke noodzaak en als vrijwillige hulp vastloopt)

http://wvg.vlaanderen.be/jongerenwelzijn/contact/buitendiensten/ondersteuningscentrum-jeugdzorg/

Begeleiding jongeren

Project Cocon Vilvoorde: pilootproject

• de afstemming tussen hulpverlening en lokale besturen (regiefunctie) uitwerken als ‘good practice’

• netwerk van bestaande (jeugd)hulpverlening zichtbaar maken en knelpunten wegwerken - ketenaanpak (draaiboek)

• gecoördineerd overleg met lokale partners en de gemeente• deradicaliserings of disengagementtrajecten

Radicalisering als bijzondere uitdaging voor

2.0-aanpak IJH

Gevangenis en justitiehuizen

• Aanpak in gevangenissen: via Strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden

– 2 consulenten radicalisering: uitbouw begeleiding

• Justitiehuizen: referentiepersonen

Vorming en ondersteuning eerstelijnswerkers

• Project ‘CSZ ter preventie van radicaliseringsprocessen’

– Open aanbod:

• I.s.m. partners (o.a. De Touter, het SAS,…)

• Tweedaagse vorming op verschillende locaties

– Vorming op maat voor teamshttp://ota-vlaamsbrabant-brussel.be

• Websites en ondersteunend materiaal:

– Welzijn: www.kennisplein.be/Pages/Radicalisering.aspx– Opvoedingsondersteuning: www.expoo.be/radicalisering

Diversiteitsbeleid

• Het verhogen van de toegankelijkheid van hulp- en dienstverlening voor mensen van vreemde origine;

• Het verhogen van de toegankelijkheid van werk in de welzijns- en gezondheidssector;

• Project De Touter: “Diversiteitsbeleid als preventie tegen radicalisering” (expertise interculturalisering)

ONDERWIJS

Actualiseren bestaande initiatieven onderwijs

• PLP 41• Samenwerking tussen scholen en lokale politiezones• 1 aanspreekpunt• Krijtlijnen inzake de verhouding vast aanspreekpunt lokale politie–

school

• Canvas Noodplanning: opstellen noodplan• Fiches toegevoegd rond radicalisering

• Dreigingsniveau 3 en 4• Terroristische aanval• Wanneer kan /moet een school sluiten

Informatie

• Multimediaal dossier klasse: www.klasse.be/radicalisering

• Bundeling communicatie, getuigenissen, tips rond preventie, signaalherkenning, aanpak en hulpkanalen, uitleg over radicalisering

• Klasse-live op 21/01/2015: via life-stream vragen stellen aan experten

• Specifieke oproep Klascement

• Extra edities schooldirect/lerarendirect gewijd aan radicalisering + communicatie na de aanslagen + praattips + …

Aanspreekpunten

• Binnen onderwijskoepels/CLB/GO! referentiepersoon radicalisering

• Lancering centraal aanspreekpunt

• ≠ kliklijn

• Informatie, plan van aanpak, doorverwijzen

• deradicalisering.onderwijs@vlaanderen.be

Handvaten

• Handvaten voor de preventie, aanpak en omgang met radicalisering binnen onderwijs

o Welke preventieve acties

o Verontrustende signalen die geen acute dreiging vormen

o Verontrustende signalen die wel een acute dreiging vormen

o Verontrustende info over derden

+ contactinformatie

Netwerk Islamexperten

• Opstart netwerk islamexperten: 1/10/15

o Coördinator = Khalid Benhaddou

o geven uitleg over de islam (depolariseren) en over hoe en waarom jongeren radicaliseren

o begeleiden klasgesprekken en laten jongeren zo kennismaken met Islam

o informeren en coachen leerkrachten/CLB/NAFT zodat zij met meer zelfvertrouwen zelf in gesprek kunnen gaan met leerlingen en ouders

o Gratis aanbod op maat

• Aanmelden via deradicalisering.onderwijs@vlaanderen.be

Vorming

• Connect (vzw Arktos)

• Verschillende vormingen door onderwijsinspectie islam

• 28/1/2016 : engagementsverklaring ifv invulling en bevorderen van interlevensbeschouwelijke competenties

• Stuurgroep imamopleiding

Website

http://onderwijs.vlaanderen.be/nl/deradicalisering

• Alle documenten

• Informatie conceptnota + actieplan

• Contactgegevens

• Uitleg netwerk van islamexperten + filmpje

• Inspiratie en leermiddelen

FOCUSTAFELS

NR THEMA ZAAL

1 Samenwerking tussen partners Dijlezaal

2 Verbindend beleid/tegengaan van polarisering Dijlezaal

3 Ondersteuning van lokale besturen/samenwerken onder

regie van lokale besturen

Herten Aas

4 Samenwerking met de moslimgemeenschap en counter-

narrative

Herten Aas

5 Vorming/ondersteuning van eerstelijnswerkers in de

verschillende sectoren

Alcazar

6 Voedingsbodem Alcazar

7 Deradicaliseringsprogramma’s Alcazar

8 Ondersteuning van ouders Alcazar

9 Weerbaarheid en identiteitsontwikkeling bij jongeren Verloren Zoon

10 Verwachtingen en mogelijkheden binnen onderwijs i.h.k.v.

radicalisering

Begijnenzolder

Contact

Marjan.Cochez@bz.vlaanderen.be

+32 2 553 01 94

Daphne.Costes@bz.vlaanderen.be

+32 2 553 33 42

http://lokaalbestuur.vlaanderen.be/preventie-radicalisering/preventie-van-radicalisering