dr Saskia Decuman, expert onderzoek en ontwikkeling dienst voor uitkeringenRIZIV. Academisch consulent UGent.

Interprofessionele communicatie bij de re-integratie van mensen met SOLKSymposium Gent, 24 mei 2019

Interprofessionele afstemming rond de patiënt/cliënt

Inhoud

• Om te starten « communicatie in de (sociale) media m.b.t re-integratie»• Belang van interprofessionele afstemming. Betekenis van een betaalde job.• Wie is er betrokken? Wie stemt op wie af? • Wetgevend kader• DM• R & D • Evolutie• ICF als kader

2

Om te starten « communicatie in de (sociale) media m.b.t. re-integratie

Een veranderend landschap?

4

5

6

7

8

9

10

Belang van interprofessionele afstemming

Betekenis van een betaalde job

Betekenis van het uitvoeren van een betaalde job (1)

• MSA - Artritis – jicht - systeemsclerose • Mentale stoornissen• Kanker• Mentale stoornissen/fysieke stoornissen• HIV/AIDS• Hersenletsel• Ruggemergletsel• Epilepsie• Guillain barré• Diabetes• Multiple sclerose

Werken is van belang , ook voor mensendie een bepaalde diagnose gekregen

hebben , beperkingen hebben , …

WILLEN!

MAAR

ZELDEN wordt de betekenis van werkgebruikt i.f.v . motivering !

12

Betekenis van het uitvoeren van een betaalde job (2)

• Sociaal contact (collega’s + klanten)• Financiële meerwaarde (noot!): bijdrage (gezin maar ook

voor alleenstaanden!), controle• Structuur• Participatie in de maatschappij: « erbij » horen – « lid »

zijn - gerespecteerd worden• Normaliteit• Zelfontwikkeling – identiteit – nieuwe uitdagingen –

intellectuele stimulatie• ↑ gezondheid en kwaliteit van leven (working is good for

your health and well being)• « Afleiding » 13

Wie is er betrokken? Wie stemt op wie af?

De betrokken actoren en hun rol

Op niveau

van de

werkNEMER

Op niveau van de

werkGEVER

Op niveau van

de

behandelende

sector

Op niveau van de

sociale zekerheid

Andere

betrokken

instanties

Werknemer Werkgever Huisarts Adviserend arts VDAB

Eventuele

partner

Collega’s Specialist Sociaal werker van de

verzekeringsinstelling

GTB

Eventuele

kinderen

Ploegleider/ ploegchef Verpleegkundige Andere medewerkers

van de adviserend arts

GOB’s …

Arbeidsarts Ergotherapeut RIZIV

Preventie-adviseur Kinesitherapeut

Controlegeneesheer Sociaal werker

15

WerkNEMER

• Is de CENTRALE figuur• Heeft reeds een bepaalde loopbaan achter de rug: belangrijk

gedetailleerd in kaart te brengen (vragenlijst)• Betekenissen van werk bespreken!• Heeft recht op correcte en volledige informatie. • Moet voldoende vertrouwen hebben om zo volledig mogelijke

informatie te durven geven• Zal twijfels hebben (redenen?)• Empowerment : persoon zelf neemt geïnformeerde keuzes• Voor- en nadelen van non-disclosure• Eigen job/eigen WG → andere job/eigen WG → …. Dus vroegtijdige

interventie BETEKENT contact houden met werkgever/collega’s• Invloed van eventuele partner en kinderen

16

WerkGEVER, ploegchef, collega’s

• DM-beleid (incl. communicatie-plan bv. afspraken bijAO)

• Beschikken doorgaans over weinig informatie (vroeginterventie?)

• Zullen ook hun twijfels hebben (redenen?)• Invloed van de bedrijfsgrootte• Hebben vaak weinig handvaten, concrete begeleiding• Hebben onvoldoende weet van BTOM zoals bv. VOP of

willen ondersteuning voor de implementatie ervan.

17

Arbeidsarts – preventie-adviseur (1)

• IDPBW – EDPBW• Is vertrouwd met het bedrijf• Kan het functioneren van de werknemer in kaart

brengen i.f.v. de mogelijkheden tot reïntegratie• ⇒ Zal dus een belangrijke taak hebben m.b.t.

jobmatching• Beroepsgeheim (cave: bezorgdheid WN)

18

Arbeidsarts – preventie-adviseur (2)

• Heeft vanuit de wetgeving enkele tools i.f.v. reïntegratie:– Onderzoek bij de werkhervatting: nadelen?

– Mogelijkheid tot onderzoek voorafgaand aan de werkhervatting: werknemer stimuleren hiervan gebruikte maken + voorbereiden (nog geenbeslissing)

– KB re-integratie

19

Huisarts

• Huisarts = eerste lijn: zeer belangrijke actor– Kent de betrokkene meestal zeer goed.– Heeft het eerste « briefje » geschreven: hoe verlopen?– Kent de context

• Barrières– Onvoldoende kennis van de complexe wetgeving– Contactname met de werkvloer? Is de arbeidsarts gekend?– « Tijd » – Wereld « zorg » versus wereld « werk » (cfr. IPS) (vandaag:

good practice ☺)

• TRIO (Domus Medica)

20

Specialist en zijn team

• Krijgt een situatie « as is »• Ambulante opvolging of binnen een ziekenhuis/

revalidatie setting• Heeft soms heel wat mogelijkheden afh. van de

setting (bv. werking RC UZ Gent). Bv. – Toeleiding naar VDAB en GTB zal gerichter gebeuren

• Afhankelijk van die mogelijkheden gaan andere externen moeten betrokken worden (in ambulante setting vlug doorverwijzing) en zal hun rol verschillen (bv. wie coördineert?).

21

Adviserend arts en zijn team

• Reeds geruime tijd niet enkel een CONTROLERENDEtaak maar ook een expliciet opdracht naar RE-INTEGRATIE

• Belangrijk beide rollen toe te lichten aan de verzekerde• « Medische » controle• Gesprekken voorbereiden: wie doet dit?• Meer en meer laat de arts zich bij staan door een team;

Na 3 maanden wordt AO vooral verklaard door niet medische factoren: een holistische benadering en dus een multidisciplinaire begeleiding dringt zich op (zie verder)

• Rol binnen de KB’s re-integratie22

“Anderen”

• RIZIV– Geen rechtstreeks contact met verzekerden

(mutualiteiten)– MAAR wel impact op beslissingen (arts-inspecteur –

(afdeling) – HCGRI)

• VDAB – GTB (akkoorden)• Patiëntenvereniging – PEC • ….

23

Wie communiceert met wie wanneer?

• Tijdig!

• Binnen de grenzen van het beroepsgeheim en ev. andere kaders waarbinnen men mag handelen

• Coördinatie zal nodig zijn!

Wetgevend kader

Het kader: de KB’s De Block - Peeters

• Federale materie• 2 KB’s: Minister Werk én Volksgezondheid en

sociale zaken – maar link/afstemming• Doel:

– Communicatie tussen betrokken actoren (artsen)– Meerdere actoren kunnen opstarten– Focus op resterende capaciteiten– Pro-activiteit

• Met én zonder arbeidsovereenkomst

26

KB De Block – adviserend arts centrale toegangspoort

27

MET arbeidsovereenkomst

29

30

31

32

ZONDER arbeidsovereenkomst

34

35

36

37

KB Peeters – De arbeidsarts als toegangspoort

• Arbeidsarts: – Werknemer, behandelend arts, adviserend arts: dag 1– Werkgever: 4de maand arbeidsongeschiktheid

• Beslissing, geen advies!• ⇒ bezoek voorafgaand aan de werkhervatting:

advies• Categorieën

38

KB Peeters – De arbeidsarts als toegangspoort

39

Toegelaten werkhervatting - werknemers

• « Werk aangepast aan de gezondheidstoestandhervatten tijdens de arbeidsongeschiktheid »

• Voorwaarde: 50% medisch AO (≠ deeltijds werken)• Kan reeds in de periode van het gewaarborgd

loon• Kan reeds voor toestemming adviserend arts

(melding vooraf)• Aanpassingen in « taken en tijd » • Eigen werkgever of andere werkgever

40

Toegelaten werkhervatting - werknemers

• Voordelen voor beide partijen• Max. goedkeuring voor periode van 2 jaar - maar

kan verlengd worden!!!• Voor 1.04.2018: berekening uitkering op basis van

ontvangen loon• Vanaf 1.04.2018: berekening uitkering op basis van

werkvolume• Communicatie!

41

Hoe wordt uitkering berekend?

42

43

Beroepsherscholing

• Opfrissen van competenties OF aanleren van eennieuw beroep/ nieuwe competenties

• Tijdens de arbeidsongeschiktheid (+behoudenuitkeringen)

• In bepaalde situaties: terugbetaling van kosten + vergoeding

• Stage• Nadien: 6M i.f.v. vinden werken• Nadien evaluatie AO i.f.v. nieuwe competenties

44

Verloop opleidingstraject

• Oriënteringsfase: – Competenties en vaardigheden in kaart brengen

• Opleidingsfase :– Onderzoek en goedkeuring door de Hoge Commissie van de

Geneeskundige raad voor invaliditeit– Start opleiding

• Re-integratiefase:– Vanaf de maand volgend op de succesvolle beëindiging van de

opleiding

Klassiek traject of SWO-traject?

Adviserend arts (adva)

Klassiek traject

Duidelijk opleidingsplan

Geen oriëntering nodig

Aanvraagformulier adva

Ten laste van RIZIV?

SWO traject

Onduidelijk/geen opleidingsplan

Oriëntering noodzakelijk

Aanvraagformulier

Ten laste van RIZIV?

Welke beslissingen nemen?

• Zijn er nieuwe competenties nodig?

• Is de opleiding valoriserend?– Zullen er nieuwe competenties behaald worden na de

opleiding die de terugkeer naar de arbeidsmarkt mogelijk maken?

• Is de opleiding en het beoogd beroep compatibel met de gezondheidstoestand?

Kwalitatieve evaluatie

• Mogelijks einde AO: beïnvloeding keuze?• Geen informatieplicht (er is dus nog potentieel voor

sensibilisering)

• Communicatie ↑ door begeleidingscomité’s/stuurgroepen maar kan nog beter

• Ressources op de verschillende niveaus zijn soms ontoereikend

• Bepaalde partners stellen doeltreffendheid nog in vraag• Gegevensoverdracht tav RIZIV moet verbeterd worden zodat

ook “rationelere” beslissingen kunnen genomen worden

48

Kwantitatieve evaluatie

49

Situatie op 31/3/2017 voor de verzekerden

die een traject opstartte tussen 2012 en 2015

(absolute waarde)

Vlaanderen Wallonië Brussel België %

Totaal gestapt verzekerden 6018 1093 105 7216 100%

Subtotaal uit arbeidsongeschiktheid getreden 1524 307 22 1853 26%

Werkloos 632 146 3 781 11%

Werk 892 161 19 1072 15%

Subtotaal nog steeds arbeidsongeschikt 4494 786 83 5363 74%

Deeltijds werk 1858 128 10 1996 28%

Vrijwilligerswerk 1213 40 0 1253 17%

Totale arbeidsongeschiktheid 1423 618 73 2114 29%

Subtotaal aan het werk (deeltijds and fulltime) 2750 289 29 3068 43%

Aanbevelingen

• Eerste lijn = adviserend artsen en bemiddelaars = h oeksteen van het stelsel: – nood aan ondersteuning:

• Middelen• Technisch (informatie, opleiding)• Platformen voor informatie-uitwisseling

– evolutie naar multidisciplinariteit→ ↑ ondersteuning verzekerde

• De vraag zal stijgen maar het stelsel heeft ook mar ge tot groei op niveau van:– Behandelen aanvragen– Opvolgen van de parcours en het diversifiëren van het aanbod– …→ Beheer door RIZIV

• Sensibilisatie50

Disability Management

De 10 principes van DM

1. Snelle interventie (o.a. occupational bonding)2. Betrokkenheid van de relevante stakeholders in het re-integratieproces

(WIE doet WAT WANNEER?)3. Doel : jobbehoud OF snelle/gepast terugkeer4. Erkenning dat de werkplaats de meest effectieve plaats is voor re-

integratie + therapeutisch effect werken/ ↑↑↑↑ QOL5. Werknemers: waardigheid + actieve participatie6. Communicatie tussen alle betrokken partijen tijdens alle stadia7. Terugkeer op het hoogst mogelijke niveau is het streefdoel8. Toewijzing betekenisvolle taken aan betrokken werknemers (person-job

fit, vereisten job, capaciteiten, omgeving)9. Graduele terugkeer (enabling environments): tijd, taken (aard belasting,

graad van verantwoordelijkheid, …)10. Inbedding in een ruimer absenteïsme- en personeelsbeleid en

veiligheids- en gezondheidsprogramma’s (groot bedrijf versus KMO)52

De taken van de CRTWC (1)

• Één van de belangrijkste succesfactoren van DM: inbreng van een vaste persoon– stimuleert vraagverheldering– bewaart overzicht– brengt tot samenwerking– zorgt voor afstemming– daadkracht– binnen en buiten bedrijf– rekening houdend met wettelijke re-

integratiemogelijkheden

53

De taken van de CRTWC (2)

• alle actoren up to date kennis bijbrengen omtrent wettelijke re-integratiemogelijkheden

• Financiële gevolgen (opgelet!) ?• Gevolgen voor levenskwaliteit DUS betekenis

werk bespreken• Praktische en concrete handvaten aanreiken

(beperkingen springen vaak meer in het ook dan mogelijkheden)

• Vereisten/ capaciteiten profiel opstellen

54

De taken van de CRTWC (3)

• Contact met de werkgever (arbeidsplaats) stimuleren en indien nodig helpen herstellen– Zelfs bij korte AO– Angst, onzekerheid, twijfel bij beide partijen: WN (ontslag), WG

(wat mag?). Let op: wat weet WG? Soms enkel: afwezig wegens AO!

– Afspraken op bedrijfsniveau + ze moeten gecommuniceerd worden!

• Communicatie in het netwerk dat bezig is met de RTW vraag: welke zijn de verschillende visies? Welke stappen zijn reeds genomen? Welke zijn mogelijkheden/ beperkingen van elke actor? Weerstand verminderen (bv. Ifv gesprek met adviserend geneesheer) ! Gemeenschappelijke doelen zoeken!

• Coordinatie proces en afspraken• Beleidsadvisering 55

Opleiding

• Basis : curriculum ontwikkeld en aangeleverd doorNIDMAR (National Institute of Disability Management and Research): – 25 modules– Certificatie proces:

• Certified Return to Work Coordinator (CRTW)• Certified Disability Management Professional (CDMP)

• RIZIV licentie• Samenwerking met universiteiten• 65 studenten• Certificatie – recertificatie - opvolging

56

R & D

Center of knowledge in work incapacity : research and development for and with social security

57

Center of knowledge

• Offering tools: two levels

– Knowledge• Research• Developing tools - guidelines• Networking

– Education : implementation of the DM educational framework

• ⇒⇒⇒⇒ Development

Center of knowledge

• Aims– Develop knowledge on work incapacity and re-integration (large). – Make this knowledge available.– Develop guidelines based on this knowledge.– Give input to stakeholders (for policy/education raisons, …).– (Inter)national networking

• Tasks– Organize multidisciplinary working groups.– Launch ( & finance) studies (calls – study program).– Follow-up of projects from third parties. – Communicate results (incl. implementation support if necessary)

Center of knowledge

• Organisation– Daily

• Department of Disability Benefits of the NIDHI• Scientific coordinator – coordinating logistics• Support by multidisciplinary team (MD, OT, P, economist/datamanager)

– Formal• Meeting 3-4 times a year• Stakeholders:

– NIHD– Insurance companies– Employers – trade unions– Universities– ‘Experts’

• Secretary = daily coordinator• President: member (may 2019)

Center of knowledge

• Working groups:

• Active: 4• On hold: 2• Just launched: 2• Finished

• Studies

Center of knowledge

Status Number

Finished 17

Last stage 0

Data collection 16

Literature study 0

Protocol has been approved, steering

group and guidance committee are

developed

1

Study waits approval 0

Protocol is in development 2

Focus on some studies (communication!)

• Development of a RTW (care) pathway for patients with burn-out• Literature study – interviews/focus groups• RCT• GP

• Coordinator• Diagnosis• Referral to psychologist

• Psychologist• Confirmation• 10 sessions

• Medical advisor/ occupational physician

Focus on some studies

• Individual Placement and Support– Place-and-then-train ; regular labor market (same conditions)– RCT– Medical advisor – regional employment services (IPS-coaches)– Psychological – psychiatric disorders (ICF)– RTW – quality of life – (family) income– Care - work

Focus on some studies

• Questionnaire to support “quickscan”– Measure to support ‘new’ legislation– Combines

• Questions selected by insurance companies• Questions selected through scientific study (literature –validity studies)

– 8th week work incapacity

ICF – case management - Lombalgie

• Perception of medical advisors/HP’s on the added value of the ICF in the evaluation of work incapacity or in RTW -trajectories– Field study– “Normal” consultation by medical advisor– Assessment using ICF by HP– Measuring perception before and after ICF-

assessment.

ICF – case management - Lombalgie

• Chronic pain– 4 studies – 1 steering group– Each own focus: case management, screening tool,

’10’ steps to successful RTW, CBT/SE– (policy) recommendations for all pain centres

TRIO

• DM – WVV – WVVA• Lokaal overleg artsen (casussen)• Opleiding: wetgeving, elkaars rol leren kennen• Multidisciplinariteit

ReumaWerkt

Evolutie

Multidisciplinariteit binnen de VI’s – taakverdeling

ICF als kader

De paradigmashift (2)

72

ICF: model en classificatie

1. Model : raamwerk, visie op functioneren2. Classificatie : woordenboek van termen om het

functioneren te beschrijven

Focus op het model

• Twee delen :– Deel 1: functioneren– Deel 2: factoren die dit functioneren beïnvloeden

(positief/negatief)

• M.a.w. een holistische visie op functioneren• Dynamische wisselwerking• Niet noodzakelijk causaliteit• Goed omschreven begrippen om functioneren

(positief/negatief) te omschrijven

Focus op de gebruikte terminologie (1)

• Vanuit drie perspectieven naar functioneren kijken: – Perspectief menselijk organisme– Perspectief mens als handelend wezen– Perspectief mens als deelnemer aan het

maatschappelijke leven

ICF , arbeidsongeschiktheid en re-integratie

• Weinig concrete toepassing of toch althans niet i.f.v. verhogen interprofessionele samenwerking/ communicatie

• Core sets: eerste stappen• Onderzoeksprojecten (Afstemming IMBA-ICF, AGR

UZ Gent, lage rugpijn MP Mr Otte, …)

ICF-platform

• https://icfplatform.weebly.com/#

Bedankt voor het luisteren. Vragen?

saskia.decuman@riziv.fgov.be