Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

28
Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en diensten Een introductie en handvatten voor de eerste stappen richting ondernemerskansen Succesvol ondernemen met de data, kennis en netwerken van de KvK

Transcript of Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Page 1: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en diensten

Een introductie en handvatten voor de eerste stappen richting ondernemerskansen

Succesvol ondernemen met de data, kennis en netwerken van de KvK

Page 2: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

2 Internet of Things

Colofon

Uitgave Kamer van Koophandel

Juni 2014

De publicatie is te downloaden via www.kvk.nl/iot

Auteurs:

Joris Castermans, Harald Feijth, Michiel Verheij,

Jeroen Beekhuizen en Saskia Wong-A-Tjong

Eindredactie:

Inge Heuff – Heuff Schrijft

Page 3: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...
Page 4: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

4 Internet of Things

Inhoud

Inhoud 4

Voorwoord 5

1 Introductie 6

1.1 Definitie voor Internet of Things 6

1.2 Kansen en uitdagingen voor het mkb 6

1.3 Doel publicatie 7

2 IoT: de ontwikkelingen 8

2.1 Waarom nu? 8

2.2 De hype voorbij…. 8

2.3 Belangrijke maatschappelijke aandachtspunten 9

3 De toegevoegde waarde van IoT 10

3.1 De zes IoT-bouwstenen 11

3.2 IoT Business DNA: procesoptimalisatie en nieuwe business 14

3.2.1 Kostenreductie en procesoptimalisatie 14

3.2.2 Omzetvergroting en nieuwe business 15

3.3 Verdienmodellen en business ecosysteem 16

4 Tot slot 18

Bijlage Zelf aan de slag met IoT 19

Werkblad 1: Zelf aan de slag met IoT 20

Werkblad 2: Het functionele concept ontwerpen 22

Werkblad 3: Het business concept opzetten 24

Het concept staat, hoe verder? 26

Page 5: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Kamer van Koophandel • Juni 2014 5

We leven in een interessant tijdperk. De enorme digitalisering

van onze maatschappij biedt veel nieuwe kansen om processen

en producten slimmer te maken. Het is echter bijna een sport

om als bedrijf goed op de hoogte te blijven van alle nieuwe

trends en ontwikkelingen. En hoe vertaalt u deze ontwikkelingen

vervolgens naar concrete kansen voor uw eigen bedrijf en maakt

u op het juiste moment de juiste keuzes?

Een van die veelbelovende ontwikkelingen is Internet of Things.

Stelt u zich eens voor dat al uw producten en apparaten digitaal

met u en uw klant zouden communiceren. En dat u en uw klant

machines en producten via een smartphone op afstand kunnen

bedienen. Welke nieuwe waardevolle informatie zou u daarmee

verkrijgen? En hoe kunt u daarmee uw bedrijfsprocessen

optimaliseren? Welke nieuwe productfuncties en dienstverlening

zou u kunnen ontwikkelen? Wat zou dat betekenen voor de prijs

die u kunt vragen voor uw product of dienst?

Waarom nu? De techniek is er klaar voor! ‘Dingen’ (vandaar

Internet of Things) zijn nu al met – vaak eenvoudige – elektronica

‘slim’ te maken! Met sensoren krijgen uw producten zintuigen

die waardevolle informatie verzamelen over hun toestand en

hun omgeving. Met draadloze connectiviteit en via het internet

wisselen zij deze informatie uit. Op deze manier raken de fysieke

en de virtuele wereld steeds meer met elkaar verbonden. En daar

liggen de kansen!

In het internationale bedrijfsleven wordt Internet of Things

(IoT) nu al als een van de belangrijkste ontwikkelingen van

dit decennium gezien. Uit een wereldwijd onderzoek1 onder

directeuren en senior managers van (middel)grote bedrijven

blijkt dat 96% van de geïnterviewden verwacht binnen drie jaar

met IoT aan de slag te gaan. En 91% van de ondervraagden

verwacht dat IoT hun onderneming in belangrijke mate zal

veranderen. Zal het ook uw onderneming gaan veranderen?

Dat is zeker het verkennen waard!

In deze publicatie geven we een introductie op IoT en ontleden

we de toegevoegde waarde van IoT in zes bouwstenen. Hiermee

kunt u op een pragmatische manier nieuwe kansen verkennen

voor slimme en internet-verbonden producten en diensten. Als u

direct met het uitwerken van uw ideeën aan de slag wilt, maak dan

gebruik van de werkbladen in de bijlage. Dit helpt om het creatieve

proces in de conceptfase van het IoT-innovatieproces te versnellen

en de samenwerking met andere partijen te verbeteren.

Voorwoord

1 The Internet of Things Business Index, The Economist, Intelligence Unit, 2013

U wilt uw huidige en toekomstige klanten optimale

oplossingen bieden, zich als bedrijf onderscheiden

van uw concurrenten en dat alles continu lettend op

uw kosten. Het Internet of Things opent hiervoor een

nieuwe wereld aan mogelijkheden.

En het Internet of Things is geen toekomstmuziek: IoT is

er al! Op dit moment zijn er in de wereld heel veel meer

producten met elkaar verbonden dan dat er mensen

zijn. In 2015 zullen naar schatting zo’n 25 miljard(!)

apparaten digitaal met elkaar in contact staan. En deze

ontwikkeling gaat in hoog tempo door. Maar waarom

wordt IoT ‘opeens’ zo interessant voor het mkb?

Page 6: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

6 Internet of Things

Internet of Things is de ontwikkeling dat steeds meer ‘dingen’ (machines,

objecten, producten, apparaten, systemen) digitaal met elkaar en met de mens

communiceren. Dit is mogelijk door ze met – vaak al eenvoudige – elektronica

‘slim’ te maken. Met sensoren krijgen producten als het ware zintuigen die

waardevolle informatie verzamelen over hun toestand en hun omgeving.

Met draadloze connectiviteit en via het internet wisselen zij deze informatie uit.

Machines en producten zijn zo op afstand, bijvoorbeeld via een smartphone,

te bedienen. Op deze manier raken de fysieke en de virtuele wereld steeds

meer met elkaar verbonden.

IoT dringt langzamerhand ons privéleven binnen. Neem

de slimme thermostaat zoals de Nest. Hij meet niet alleen

de temperatuur, maar ook de vochtigheidsgraad en haalt

de weersvoorspellingen binnen. Hij heeft bovendien een

bewegingssensor die nagaat of er iemand thuis is. Allemaal extra

informatie die de consument ondersteunt bij het besparen van

energie en die tegelijkertijd het comfort vergroot.

In de Verenigde Staten kunnen energiemaatschappijen dankzij

de slimme verbinding – en met toestemming van de klant – de

verwarming of koeling automatisch een standje lager zetten. Dat

gebeurt tijdens piekmomenten om de energievraag iets af te

vlakken. De klant die gebruikmaakt van deze functie bespaart op

energie en krijgt een bonus.

Het aantal ‘smart’ consumentenproducten breidt zich gestaag

uit. We hebben de smart watch, smart TV, de Philips Hue

connected LED-verlichting en wasmachines die te bedienen zijn

met je smartphone. Als consument maken we bijna geruisloos

de overstap naar deze ‘connected’ wereld van producten en

apparaten. Maar ook in business-to-business markten vindt

deze omwenteling plaats, ook wel de Stille of Vierde Industriële

Revolutie genoemd.

Door producten slim en internet-verbonden te maken, ontstaan

nieuwe mogelijkheden voor bedrijven in alle sectoren. IoT biedt

kansen om bestaande activiteiten en processen te optimaliseren.

Zo kun je bijvoorbeeld het onderhoud van machines beter plannen

omdat sensoren in machineonderdelen zelf laten weten dat de

onderdelen aan vervanging toe zijn. Er ontstaan mogelijkheden

voor nieuwe productfuncties, (digitale) diensten en nieuwe

verdienmodellen. Ondernemers kunnen nieuwe serviceconcepten

ontwikkelen of producten op leasebasis gaan verkopen of

zelfs totaaloplossingen bieden (aantal uren licht in plaats van

armaturen). En misschien nog wel het belangrijkste: de relatie met

uw klant wordt directer en kan daarmee verder worden verbeterd.

1.1 Definitie voor Internet of Things

De kortste definitie van Internet of Things is ‘een netwerk van

slimme en communicerende objecten’. IoT gaat over het vergaren

en uitwisselen van data en waardevolle informatie in de fysieke

wereld met behulp van digitale technologie.

Hoe kort deze definitie ook, de digitalisering door IoT is

zeer veelomvattend en heeft een enorme maatschappelijke

invloed op onder meer het bedrijfsleven, het onderwijs,

de gezondheidszorg en de overheid. Er worden wereldwijd

diverse begrippen en definities gebruikt als het gaat om de

verbondenheid van producten en apparaten met het internet.

Zo hebben veel (vaak ict- en industriegeoriënteerde)

multinationals hun eigen synoniem voor IoT.

1.2 Kansen en uitdagingen voor het mkb

Voordat we echt in de IoT-materie duiken, weet dat IoT niet de

heilige graal is! Sommige ondernemers zullen erachter komen dat

het voor hun bedrijf nog te vroeg is om aan de slag te gaan met

IoT. Dat is niet erg; het is echter wel van belang om kennis op te

doen van de ontwikkelingen om deze afweging te kunnen maken.

1 Introductie

Page 7: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Kamer van Koophandel • Juni 2014 7

Een weloverwogen keuze om te wachten met IoT is beter dan

je te laat realiseren dat je de boot hebt gemist. Bovendien kent

IoT diverse gradaties, instappen kan dan ook op verschillende

niveaus. Daarom is het voor vrijwel ieder bedrijf verstandig om

deze kansen te verkennen.

Voor wie zich serieus wil verdiepen in IoT is er al heel wat

informatie beschikbaar. De crux is echter: hoe vertaal je als

ondernemer de kansen die IoT biedt naar de eigen organisatie,

product, dienst of business model? Want hoe simpel de definitie

van IoT ook mag zijn, in de praktijk is het realiseren van een

eigen IoT-strategie niet altijd even eenvoudig.

Ondernemers staan voor de uitdaging om:

• kennis op te doen over nieuwe technologieën

Vaak is er weinig kennis aanwezig over ict-, sensor- en communi-

catietechnologie en data-analyse. Dit maakt het lastig om nieuwe

economische kansen op het gebied van IoT meteen te herkennen.

• nieuwe business modellen te ontwikkelen

Bij IoT vormen data en informatie belangrijke onder delen van

het verdienmodel en ontstaan nieuwe (digitale) distributie-

kanalen. Het vergt voor veel bedrijven nieuwe competenties en

samenwerking met nieuwe partijen is noodzakelijk.

• op een nieuwe manier te innoveren met klanten en partners

IoT gaat over het verzamelen en uitwisselen van data,

vaak binnen de gehele huidige keten maar ook daarbuiten.

De complexiteit van samenwerking neemt daarmee toe.

Om te innoveren is het daarom noodzakelijk om in een

vroeg stadium en op een creatieve manier samen aan de

slag te gaan met klanten en andere partners.

Voor dit alles heeft u een frisse blik nodig om op een andere

en integrale manier naar uw bestaande business te kijken.

Geleefd door de waan van de dag is dat niet altijd eenvoudig.

1.3 Doel publicatie

Door trends en praktijkvoorbeelden te delen, willen we ondernemers

met een frisse blik naar de eigen organisatie laten kijken. Mede

op basis van onze eerdere ervaringen met bedrijven die met IoT

aan de slag gingen, hebben wij de afgelopen jaren een praktisch

model uitgewerkt. Dit is een leidraad voor de conceptfase van het

IoT-innovatieproces. Aan de hand van zes bouwstenen kan de

ondernemer de waarde van IoT vaststellen en dit vertalen naar zijn

of haar eigen bedrijf. Dit verdiepingsdocument gaat in op deze

aanpak en geeft praktische handvatten voor ondernemers die

zelf aan de slag willen (zie de werkbladen in de bijlage).

Synoniemen

Quantified self

Pervasive technology

Industrial Internet

Internet of Everything

Cyber Physical Systems

Ambient technology

Big data

Web of Things

Ubiquitous computing

Smart city

M2M

Spime

Internet of Things & Services

Smart Industry

Industrie 4.0

Slimme stoelDe Axia Smart Chair van BMA Ergonomics monitort

het zitgedrag van de gebruiker en geeft daarop met

een trilsignaal directe feedback. Hierdoor wordt de

gebruiker bewuster van zijn zitgedrag en de zithouding

verbetert. De gegevens kunnen per stoel online worden

bekeken waarmee de Arbo-specialist gericht advies kan

gegeven. De facilitair manager krijgt meer inzicht in het

gebruik van zijn stoelen.

Page 8: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

8 Internet of Things

Internet of Things is geen toekomstmuziek: IoT is er al! Op dit moment zijn er

in de wereld veel meer producten met elkaar verbonden dan dat er mensen zijn.

In 2015 zullen naar schatting zo’n 25 miljard (!) apparaten digitaal met elkaar

in contact staan. En deze ontwikkeling gaat in hoog tempo door. Maar waarom

wordt IoT ‘opeens’ zo interessant voor het mkb?

2.1 Waarom nu?

Er zijn diverse redenen waarom IoT nu vanuit technologisch

oogpunt interessant is, ook voor het mkb.

Elektronica en sensoren

Elektronicacomponenten zoals RFID-tags, sensoren en

geheugenchips worden steeds goedkoper waardoor ze voor

meer toepassingen financieel haalbaar worden. Ook wordt de

technologie steeds kleiner, krachtiger en energiezuiniger.

Connectiviteit

Draadloze connectiviteit wordt in toenemende mate

beschikbaarheid en krachtiger. De snelheid van dataverkeer

neemt steeds verder toe tegen afnemende kosten. Ook ontstaan

er netwerken die bedoeld zijn om juist kleine datapakketjes te

versturen tegen zeer lage kosten en lage energieconsumptie van

de hardware.

Rekenkracht en dataopslag

Een andere versneller is de beschikbaarheid van vrijwel oneindig

grote rekenkracht en opslagcapaciteit en makkelijk toegankelijke

cloud-diensten. In combinatie met nieuwe data-analyse

methoden ontstaat zo het fenomeen ‘big data’.

Altijd verbonden

En, niet onbelangrijk, met de smartphone hebben steeds meer

mensen direct en overal toegang tot het internet. De smartphone

kan als afstandsbediening van slimme producten dienen en

fungeren als ‘data doorgeefluik’ om via het internet informatie

uit te wisselen. Dat de smartphone zo is ingeburgerd verlaagt

de drempels om een groot deel van de wereldbevolking als

potentiële klant te bereiken.

Kortom: de technologie wordt krachtiger en is tegelijkertijd

kleiner, goedkoper, energiezuiniger en laagdrempeliger te

gebruiken.

2.2 De hype voorbij….

IoT een hype? Die fase is het bedrijfsleven internationaal

gezien inmiddels voorbij. Uit het eerder genoemde wereldwijde

onderzoek onder directeuren en senior managers van (middel)

grote bedrijven, geeft nog maar 6% van de respondenten aan dat

RFIDRFID staat voor Radio Frequency Identification. Een RFID-

tag is een label dat op of in een verpakking of product is

opgenomen. De in de tag opgeslagen informatie over het

product kan met een scanner op afstand worden uitgelezen.

Big DataDe term ‘big data’ gaat in de kern om het realiseren van

toegevoegde waarde afkomstig van de bewerking en

analyse van data. Hoewel de term vooral wordt gebruikt

als het gaat om zeer grote volumes, kan het ook gaan

om kleinere datasets. Kenmerkend is dat het gaat om

ongestructureerde, gevarieerde data uit verschillende

soorten bronnen die (bijna) realtime verwerkt worden.

Hier ligt de connectie met IoT: juist ook sensordata

spelen een belangrijke rol bij big data.

2 IoT: de ontwikkelingen

Page 9: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Kamer van Koophandel • Juni 2014 9

ze verwachten dat IoT slechts een tijdelijk verschijnsel is.

Sterker nog, 96% van de geïnterviewden verwacht binnen drie

jaar met IoT aan de slag te gaan. En 91% van hen verwacht

dat IoT hun onderneming in belangrijke mate zal veranderen.

Op basis van de omzetgroei van de afgelopen jaren is de

verwachting dat de omzet in slimme producten de komende

jaren sterk stijgt, hoewel het aandeel per sector verschilt.

Toch is in geen enkele sector een IoT-toepassing bij voorbaat

uitgesloten.

2.3 Belangrijke maatschappelijke aandachtpunten

Als je je op het terrein van zelfcommunicerende ‘dingen’ en

big data begeeft, dan kom je onvermijdelijk ook op het terrein

van de maatschappelijke discussie. Voordat we de zakelijke

mogelijkheden binnen IoT gaan verkennen, zetten we de

belangrijkste discussiepunten op een rij:

• Afhankelijkheid van technologie

Technologie biedt vooral veel voordelen, maar het is

verstandig om ook na te denken over bijvoorbeeld de

gevolgen van de uitval van systemen.

• Veiligheid en privacy

Er is een spanningsveld tussen datagebruik en privacy van

gebruikers. Er bestaat wetgeving en er zijn bruikbare richtlijnen,

maar veiligheid en privacy blijven onderwerp van gesprek.

Wanneer u met uw product informatie vergaart over de status

en het functioneren van een machine of product en dus over uw

klant, denk dan van tevoren na hoe u dit gaat aanpakken.

Een paar praktische tips:

- Vertel uw klant welke data u verzamelt en wat u ermee

gaat doen.

- Geef uw klant de keus of hij deze data wil delen met u.

- Geef de klant toegang tot zijn/haar eigen data

- Beheer de data accuraat en veilig.

Misschien een geruststelling: veel data in business-to-

business markten zijn helemaal niet privacygevoelig.

• Juridisch

IoT zal nieuwe juridische vraagstukken opleveren.

Wie is er bijvoorbeeld verantwoordelijk als er toch een ongeluk

gebeurt met een (zelfsturende) Google Car? De ‘bestuurder’,

de autofabrikant, of de software leverancier…?

• Standaarden

Welke standaarden (op diverse technologische terreinen)

komen als winnaar uit de strijd? En zijn zij ook over tien jaar

nog de standaarden? Wees hier alert op wanneer systemen

op elkaar aangesloten worden.

Het Internet of Things is er al! (bron: Cisco IBSG, april 2011)

Wereldbevolking

Connectedobjecten

Connectedobjecten

per persoon

500 miljoen

0.08

2003 2010 2015 2020

1.84 3.47 6.58

12.5 miljard 25 miljard 50 miljard

6.3 miljard 6.8 miljard 7.2miljard 7.6 miljard

Meer connectedobjecten

dan mensen

Smart security Smart transportation Smart education Smart healthcare

Smart industry automation Smart energy (grid)

0

200

400

600

800

1.000

x $billion

Marktpotentie Internet of Things 2011-2016 (bron: MarketsandMarkets Analysis)

Page 10: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

10 Internet of Things

Het slim en internet-verbonden (‘smart’ en ‘connected’) maken van producten

lijkt tegenwoordig bijna een hip en trendy fenomeen. Maar wat is nu echt de

toegevoegde waarde waarmee uw bedrijf zich kan versterken en onderscheiden?

In essentie gaat het erom dat producten en apparaten een

digitale, informatiegedreven toegevoegde waarde krijgen door het

gebruik van (vaak eenvoudige) elektronica, denk aan sensoren,

microprocessoren, geheugenchips en connectiviteit. Producten

krijgen zo als het ware zintuigen en zijn in staat om met de wereld

om hen heen - andere producten, systemen en rechtstreeks met de

mens - te communiceren. Ze kunnen op afstand worden gemonitord,

softwarematig worden aangepast en bediend door iedereen die

daartoe is geautoriseerd. Belangrijk is dat het niet uitmaakt waar

of op welk tijdstip diegene zich bevindt. Dingen en producten

worden door het toevoegen van rekenkracht ‘intelligent’ en zijn zo in

staat om zelf beslissingen te nemen. Ze kunnen daardoor op ieder

moment informatie uitwisselen en fysieke acties in gang te zetten.

Het gaat uiteindelijk dus niet om het product zelf, maar om de digitale,

data- en informatiegedreven toegevoegde waarde die ontstaat. Door

IoT krijgen ondernemers veel meer inzicht en invloed op situaties

die belangrijk zijn voor henzelf en hun klanten. Inzicht en invloed

ontstaan doordat er continue betekenisvolle informatie ontstaat, die

omgezet kan worden in actie. En dat alles plaats- en tijdonafhankelijk.

3 De toegevoegde waarde van IoT

Ook voor dienstverlenersIoT biedt ook kansen voor dienstverleners die nog geen

gebruikmaken van slimme hardware. Namelijk door na

te denken over hoe zij producten met nieuwe en slimme

technologie (hardware) en applicaties op bijvoorbeeld

smartphones kunnen inzetten om data van de gebruiker

op te halen. Het doel is om met de geanalyseerde data

waarde toe te voegen aan de geleverde dienst. Zo kan

realtime en locatie gerelateerde informatie van producten

en klanten de dienstverlening verbeteren. Denk aan

verzekeraars die met data uit de auto inzicht krijgen in het

rijgedrag. Op basis daarvan kunnen zij een dynamisch

verdienmodel hanteren waar de premiehoogte afhangt van

het aantal gereden uren (vermoeidheid), genomen risico’s

en ‘wildheid’ van het rijgedrag.

Blindenstok 2.0Navigatie- en sensortechnologie maken van de traditionele

blindenstok een intelligent hulpmiddel. De I-Cane Mobilo

is in staat om ook obstakels op hoogte te signaleren.

Via de verbinding met een smartphone werkt de I-Cane

Mobilo als navigatiemiddel voor de beoogde looproute.

Diagnose op afstandMet de visiontechnieken van HLB BV kan een diagnose op

afstand worden gesteld bij ziekten in aardappelgewassen.

Op de diagnose volgt direct een advies zodat de teler snel

en efficiënt maatregelen kan nemen om verdere schade en

verspreiding te voorkomen.

Persoonlijke navigatie-informatieDe dynamische bewegwijzering van Smart Signs

Solutions helpt door middel van bluetooth en

RFID bezoekers efficiënt hun weg te vinden door

ziekenhuizen, luchthavens, grote kantoorgebouwen,

onderwijsinstellingen en musea. Persoonlijke voorkeuren

als lift versus trap, taal en mobiliteit, maar ook

verbouwingen of een defecte lift, worden direct verwerkt.

Page 11: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Kamer van Koophandel • Juni 2014 11

Inzicht Invloed

Meten

Dataverzamelen

Analyseren Communiceren

Interacteren

Automatiseren

info

rmatie kennis wijsheid

De twee gezegden ‘meten is weten’ en ‘kennis is macht’ zijn dus

wel heel erg van toepassing op het domein van Internet of Things.

3.1 De zes IoT-bouwstenen

In onderstaand model is te zien dat de twee toegevoegde waarden

inzicht en invloed ieder opgebouwd zijn uit drie bouwstenen. Het

uitwerken van deze zes IoT-bouwstenen vormt een gestructureerde

aanpak om te komen tot inzicht en invloed. Het resultaat is een

functioneel ontwerp van een nieuw IoT business concept.

Op de volgende pagina’s vindt u een beschrijving van de zes

IoT-bouwstenen aangevuld met vragen die u bij de uitwerking

van IoT-kansen kunnen helpen.

MedicatietrouwDe slimme medicatiedispenser Medido van

Innospense zorgt ervoor dat cliënten langer

zelfstandig thuis hun medicatie kunnen gebruiken.

Op het moment dat het tijd is om medicatie in te

nemen, waarschuwt de slimme dispenser met een

signaal en verstrekt de juiste (voorverpakte, al

geopende) medicatie. De (mantel)zorg kan op

afstand de therapietrouw monitoren.

De toegevoegde waarde van IoT

Page 12: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

12 Internet of Things

Bouwsteen ‘meten’

Met meten wordt bedoeld: het met sensoren

omzetten van fysische eigenschappen in elektrische

signalen. Stel bij deze bouwsteen de vraag: welke parameters ga

ik meten?

Er is een bijna oneindige diversiteit aan parameters die

gemeten worden met slimme sensoren. Denk aan: locatie,

verplaatsing, beweging, geluidsfrequentie, temperatuur, druk,

vochtigheid, elektrische spanningsniveau, camerabeelden, kleur,

chemische samenstelling etc. Een andere vorm van meten, is

het identificeren van bijvoorbeeld een verpakking of product

met behulp van een daar op of in opgenomen RFID-tag. De in de

tag opgeslagen informatie over het product wordt dan met een

scanner uitgelezen.

Een voorbeeld

Met als doel om de efficiency te verhogen, heeft het bedrijf Ravas

de slimme heftruckvork iForck ontwikkeld. Deze scant met een

geïntegreerde laserscanner automatisch de met codes voorziene

pallets. De geïntegreerde weegschaal bepaalt bij het oppakken

automatisch het gewicht van de vracht. Draadloze connectiviteit

verstuurt deze data naar het ERP-systeem die de gegevens uitzet

in het gehele logistieke ketenproces.

Zonder dat we er bij stil staan gebruiken we al veel dingen met

sensoren en regelsystemen die nog niet verbonden zijn:

• Koffieapparaten – meten van temperatuur, druk, waterniveau,

de aanwezige voorraad koffiebonen en het afvalniveau in de

droesbak;

• Elektrische gereedschappen – meten van toerentallen en

warmte (ter voorkoming van overbelasting);

• Auto’s – snelheid, binnenklimaat en meten aan de

motor van temperaturen, drukken, luchtstromen en

uitlaatgassamenstelling.

Bouwsteen ‘data verzamelen’

Met data verzamelen wordt bedoeld: het ver zamelen

van (mogelijk) relevante data uit andere bronnen

dan afkomstig van uw eigen sensoren in uw product of apparaat.

Stel bij deze bouwsteen de vraag: welke data uit andere bronnen

kunnen waardevol zijn?

Voorbeelden van databronnen

• Eigen bedrijfsdata afkomstig van bijvoorbeeld uw boekhoud-

en ERP-systeem en analyses van klik- en transactiegedrag op

uw website.

• Data afkomstig van uw klant zoals (realtime)

voorraadgegevens, procesinformatie (productie/logistiek).

• Data afkomstig van toeleveranciers en partners zoals

de lever- en bestelhistorie, track en trace gegevens van

zendingen en sensordata afkomstig van hun producten,

componenten of apparaten.

• Open data die (gratis of betaald) van het internet is te

halen. Denk aan (sentiment analyses van) social media, de

beurskoers, meteo-gegevens, postcode en adresinformatie,

kentekenregister en kadastergegevens. Voor iedere sector

is er bovendien veel (macro en statistische) informatie

beschikbaar die waardevol kan zijn voor uw bedrijf.

• Open datasets afkomstig van de overheid, zie bijvoorbeeld

data.overheid.nl, opendatanederland.org en datahub.io.

Bouwsteen ‘analyseren’

Met analyseren wordt bedoeld: het analyseren

van de vergaarde data met behulp van algoritmen

waardoor de data verrijkt worden tot waardevolle informatie en

kennis. Stel bij deze bouwsteen de vraag: welke informatie en

inzichten komen voort uit de analyse van de vergaarde data?

Een voorbeeld

De CowManager SensOor van het bedrijf Agis Automatisering is

een ingegoten chip in het oormerk van een koe. De chip bevat

onder andere bewegingssensoren die het bewegen van de

kop van de koe detecteert. Een slim door Agis zelf ontwikkeld

algoritme (rekenformule) bepaalt op basis van deze bewegingen

wanneer en hoeveel gras de koe op een dag heeft gegeten. Dit

is waardevol om te weten omdat het voedingspatroon een van

de graadmeters is voor de gezondheid en de te verwachten

productiviteit van de koe.

Page 13: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Kamer van Koophandel • Juni 2014 13

Bouwsteen ‘communiceren’

Met communiceren wordt bedoeld: Het aan de mens

terugkoppelen van de informatie en inzichten. Op

basis hiervan kunnen door de mens zelf allerlei beslissingen en

acties ondernomen worden. Stel bij deze bouwsteen de vraag:

hoe ga ik de informatie en inzichten terugkoppelen en welke

beslissingen en acties vloeien daaruit voort?

Het medium of het kanaal bepaalt de manier van communiceren.

Je kunt op of aan het product ‘communiceren’, via bijvoorbeeld

(van eenvoudig tot uitgebreid) een knipperend LED-lampje, een

geluidsignaal of een geïntegreerd (touch) scherm. En je kunt op

afstand communiceren via een smartphone, tablet of bijvoorbeeld

op het dashboard van een meldkamer. Met moderne digitale

visualisatie- en communicatietechnologieën zoals augmented

reality ontstaan nieuwe interacties die de effectiviteit van de

communicatie en de beleving van de gebruiker verbeteren. Het

bepalen van de manier en vormgeving van de wisselwerking tussen

mens en product is overigens het vak van een ‘interaction designer’.

Een voorbeeld

Om binnenvaartschippers economisch voordeliger en duurzamer

te laten varen, krijgen zij realtime informatie zodat zij hun planning

en vaargedrag kunnen aanpassen. De informatie is opgebouwd uit

sensordata van de motor en het uitlaatgassysteem, openingstijden

van bruggen en realtime informatie over waterhoogten, stroming en

wind. Een beeldscherm in de stuurhut geeft de informatie op een

duidelijke manier grafisch weer. Als zij buiten de stuurhut aan het

werk zijn, ontvangen de schippers alerts op hun smartphone.

Bouwsteen ‘interacteren’

Met interacteren wordt bedoeld: het op basis van de

teruggekoppelde informatie en een persoonlijke

beslissing met een fysieke handeling (op afstand)

in gang zetten van een actie in of aan het product of

apparaat.Stel bij deze bouwsteen de vraag: hoe zal de gebruiker

fysiek interacteren met het product of systeem?

Een voorbeeld

Om energie te besparen zet de slimme straatverlichting van Maiken

Systems BV het licht op de rijkswegen automatisch uit als er geen

verkeer is. Indien noodzakelijk, bijvoorbeeld bij een ongeluk, kan

de meldkamer de controle over de verlichting ter plaatse handmatig

overnemen en bijvoorbeeld het naderende verkeer met knipperende

verlichting waarschuwen. Een lichtspoor kan vervolgens de

nooddiensten begeleiden. Vanwege strikte veiligheidsrichtlijnen zijn

deze functionaliteiten uitsluitend door een menselijke beslissing en

‘druk op de knop’ in de meldkamer in gang te zetten.

Bouwsteen ‘automatiseren’

Met automatiseren wordt bedoeld: het autonoom

in gang zetten van een actie op basis van de

teruggekoppelde informatie. Stel bij deze bouwsteen

de vraag: wat en hoe wordt er geautomatiseerd? De bouwstenen

‘interacteren’ en ‘automatiseren’ zijn als het ware gradaties in de

mate van automatisering. Bij ‘interacteren’ maakt de mens zelf een

beslissing en kan besluiten het apparaat of systeem op afstand

te bedienen en beïnvloeden. Bij ‘automatiseren’ vinden zowel

beslissingen als acties op het apparaat of systeem autonoom plaats.

Een voorbeeld

Het H2gO-systeem van het bedrijf I-Real zorgt voor een realtime

monitoring, besturing en alarmering van complete infrastructuren

van waterschappen. Zo kan het systeem sluizen en pompen

bedienen en zal het op ieder moment van de dag volledig

autonoom reageren om calamiteiten te voorkomen. Dit verlaagt

niet alleen de arbeidskosten, het vergroot ook de reactiesnelheid.

Belangrijk! Het is niet nodig om alle IoT-bouwstenen te

gebruiken om tot een waardevol IoT-concept te komen.

Er kan bijvoorbeeld al voldoende nieuwe (en betaalbare)

waarde ontstaan door uitsluitend bepaalde parameters te

meten, deze data te analyseren en de verkregen inzichten

aan de gebruiker van een product (via een smartphone of

op het product zelf) terug te koppelen. Hierbij wordt dan

dus geen gebruik gemaakt van externe databronnen en het

product of apparaat voert geen geautomatiseerde taken uit.

Page 14: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

14 Internet of Things

01000001011101010110001101110100011101110010000001101101011101010111011101000001011101010110001101110100

3.2 IoT Business DNA

Door de verkregen data slim toe te passen, kunnen we inzicht

en invloed in samenhang gebruiken. Dit noemen we het Internet

of Things Business DNA. Dit IoT Business DNA biedt twee

kansrichtingen:

1. Procesoptimalisatie: focus op die processen die na

optimalisatie moeten leiden tot een kostenreductie. Denk

aan ketenoptimalisaties of het voorkomen van claims

door juridische bewijslast (bijvoorbeeld meetgegevens) te

verzamelen. U creëert inzicht in de processen door de reeds

beschikbare data uit te breiden met relevante meetwaarden en

deze te analyseren. Uw bestaande verdienmodellen zullen niet

of nauwelijks veranderen, maar uw kostenstructuur neemt af.

2. Nieuwe business: neem de strategische beslissing om uw

markt te vergroten of nieuwe markten aan te boren. Het

uitgangspunt is dat IoT meer waarde toevoegt aan bestaande

producten of diensten, of zelfs nieuwe producten of diensten

creëert. Het complexe aan deze kansrichting zit met name in

de strategische samenwerking. U kunt het niet alleen, er zijn

partners nodig die beschikken over de juiste technologie,

kennis en distributiekanalen. Verdienmodellen worden

gecombineerd, kosten en baten rekent u onderling af.

Deze twee kansrichtingen van het IoT Business DNA vormen de

belangrijkste generieke zakelijke mogelijkheden. Per kansrichting

lichten wij er enkele toe.

3.2.1 Kostenreductie en procesoptimalisatie

Monitoring op afstand en preventief onderhoud

Door allerlei parameters te meten en te analyseren is het mogelijk

om slijtage in machines te detecteren, zelfs voordat er zich

problemen voordoen. De serviceorganisatie kan op afstand nader

onderzoek doen en maatregelen nemen zoals het inplannen van

een onderhoudsbeurt ter plaatse. Op deze manier kunt u de werking

van machines garanderen. Bovendien pleegt u alleen onderhoud

aan die machines die het daadwerkelijk nodig hebben. Dit vergroot

de efficiency van onderhoud en verlaagt de kosten.

Productieautomatisering

In vieze productieomgevingen biedt het integreren van RFID-

tags in gereedschappen en andere productiemiddelen grote

voordelen ten opzichte van opgeplakte streepjescodes. Denk

aan gietvormen met geïntegreerde RFID-tags die worden

herkend door het magazijnsysteem en met geautomatiseerde

transportbanden naar het afvulpunt worden gebracht. Met het

scannen van de RFID-tag worden daar de gietcondities opgehaald

Het IoT Business DNA

Inzicht InvloedKostenreductieProcesoptimalisatie

• Bedrijfsprocessen

• (Remote) service

• Productieprocessen

• Logistieke processen

• Ketenoptimalisatie

• Asset management

• Slimme meters

• Juridische bewijslast

OmzetvergrotingNieuwe business

• Versterken klantrelatie (upselling/lock-in)

• Updates & customization

• Ontdekken klant- en gebruiksgedrag

• Input voor innovatie

• Nieuwe klantwaarde

• Nieuwe ‘experience’

• Nieuwe business modellen door samenwerking

• Gecombineerde verdienmodellen

• Data als extra inkomstenbron

• Concurrenten worden klanten

Page 15: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Kamer van Koophandel • Juni 2014 15

en kan voor individuele gietvormen worden bijgehouden

wanneer en hoe vaak ze zijn gebruikt.

Logistieke processen

De combinatie van sensoren en communicatietechnologie

in waardevolle vrachten - bijvoorbeeld pallets met dure en

temperatuurgevoelige medicijnen - maakt het mogelijk om deze

vracht op afstand te monitoren. Op het moment dat de pallets

in de zon komen te staan, wordt dit meteen gedetecteerd. Direct

ingrijpen voorkomt dat de medicijnen onbruikbaar worden

en er uitval ontstaat met de bijbehorende kosten. Een ander

logistiek voorbeeld: door de vullingsgraad van een ondergrondse

afvalcontainer te meten, is eenvoudig te bepalen wanneer een

container geleegd moeten worden.

Ketenoptimalisatie

Met het toepassen van RFID-tags op dozen en pallets wordt

het makkelijker om deze geautomatiseerd te scannen. U kunt

daardoor op meerdere momenten in het ketenproces scannen

waardoor u en uw ketenpartners een gedetailleerder (en

realtime) zicht krijgt op het proces. Het vervangt papierstromen

door digitale stromen waardoor fouten eerder worden opgemerkt

of zelfs kunnen worden voorkomen.

Asset management – Tracking and tracing

Een zeer grote toepassing van IoT is het volgen van waardevolle

spullen. Denk aan waardevolle gereedschappen of hijskranen op

een bouwplaats die alarm slaan als ze op het verkeerde moment

in beweging komen.

Juridische bewijslast

Het kan van belang zijn om met de vastgelegde data te

kunnen bewijzen dat u als bedrijf goed heeft gehandeld. Denk

bijvoorbeeld aan het vastleggen van de temperatuurhistorie

tijdens het koudetransport van voedingsmiddelen.

3.2.2 Omzetvergroting en nieuwe business

Versterken klantrelatie

Een van de grootste meerwaarden van slimme en internet-

verbonden producten en diensten is de mogelijkheid om

de relatie met uw klant te versterken. Daar waar na het

verkoopmoment van gewone producten de relatie met de klant

vaak stopt, begint dankzij IoT deze nu pas echt. Er ontstaat een

doorlopend contact en toegang tot de klant, zodat u uw klant

optimaal van dienst kunt zijn tijdens de gehele levenscyclus van

het product. De afstand tot de klant wordt dus steeds kleiner.

Software updates en klantspecifieke oplossingen

Door software updates te sturen, is het mogelijk de functionaliteit

van het product op afstand en op maat aan te passen. Ook

kunt u zo – dus zelfs gebruikmakend van dezelfde hardware -

prijsdifferentiatie toepassen.

Input voor innovatie

Dankzij de data-analyses is het mogelijk om klant- en

gebruiksgedrag beter te begrijpen en nieuwe, zelfs latente

klantwensen te achterhalen. Dit levert waardevolle informatie

op voor het ontwerp van de volgende generatie producten en

diensten.

Van bezit naar gebruik en duurzaamheid

Er is een duidelijke beweging in onze maatschappij

waarneembaar waarin we steeds meer van bezit naar gebruik

gaan. Producenten van de nieuwe generatie wasmachines gaan

in de toekomst wellicht geen wasmachines meer verkopen

maar wasbeurten of, beter nog, een jaar lang schone kleren. De

gebruiker wordt vergaand ontzorgd door (preventieve) service te

verlenen en bijvoorbeeld waspoeder te bezorgen als het bijna

op is. De wasmachine blijft in bezit van de producenten en zij

dragen dus de lasten bij onvoorziene storingen. Het gevolg is dat

er machines komen die betrouwbaarder worden ontworpen en

waarbij ook meer oog zal zijn voor hergebruik van onderdelen of

recycling. De verwachting is dat deze trend zal bijdragen aan een

lagere milieubelasting.

Zo ontstaat er een geheel nieuwe business model waarbij

ondernemingen met nieuwe partners gaan samenwerken.

Page 16: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

16 Internet of Things

3.3 Verdienmodellen en business ecosysteem

IoT business kenmerkt zich door de mogelijkheid om als bedrijf

op nieuwe en verschillende manieren te verdienen. Bij IoT gaat

het vaak niet om totaal nieuwe verdienmodellen, maar om het

toepassen van verdienmodellen die nieuw zijn voor dit bedrijf of

deze sector. Vooral de mogelijkheid om nieuwe combinaties van

verdienmodellen te maken, maakt IoT zo interessant.

De belangrijkste IoT-verdienmodellen zijn gebaseerd op:

• Product of hardware: het verkopen van het product of hardware

(bijvoorbeeld sensoren) zelf kan en zal in de meeste gevallen

een belangrijk onderdeel zijn van de inkomsten van IoT-

concepten. Het in de vorige paragraaf genoemde voorbeeld van

de wasmachine lijkt op verhuur en lease maar gaat verder en

kan worden betiteld als ‘Product as a Service’. Dankzij IoT kan

het verbruik van verbruiksproducten in apparaten goed worden

gevolgd (denk aan filters voor luchtzuiveringsinstallaties).

Hierbij wordt de daadwerkelijke consumptie periodiek

verrekend en wordt automatisch nieuwe voorraad besteld en

aangeleverd. Dynamische prijsstelling wordt ook mogelijk zoals

een frisdrank automaat die de prijs van een blikje afhankelijk

maakt van de buitentemperatuur.

• Software en applicaties: deze kunnen eenmalig verrekend

worden om te gebruiken (licentie). Een veel gebruikt model

binnen IoT is SaaS, ‘Software as a Service’, waarbij applicaties

webbased beschikbaar zijn tegen een periodieke vergoeding.

Er zijn veel verdienvarianten op basis van software en

applicaties. Een interessante is het freemium model waar de

instapfunctionaliteit gratis is; voor uitgebreidere mogelijkheden

moet men betalen (bijvoorbeeld LinkedIn). Dit kan ook

worden gehanteerd voor het softwarematig uitbreiden van de

functionaliteit van een fysiek product met het downloaden

van een app via een app-store. Bedrijven kunnen omzet halen

uit API’s en SDK’s. Deze worden overigens vaak kosteloos ter

beschikking gesteld om te bevorderen dat anderen applicaties

gaan bouwen op een specifiek platform of ecosysteem.

• Diensten in relatie tot IoT die zich richten op het verwerven en

beschikbaar maken van nieuwe data en informatie. Denk aan

‘Sensing as a Service’ waarbij met meetopstellingen zowel

data worden vergaard voor klanten als advies wordt gegeven

bij het interpreteren van de meetdata. Ook ontstaan nieuwe

services zoals (nood)hulp op afstand en onderhoudsdiensten

waarbij voorspellend en preventief gewerkt kan worden.

• Data en informatie: de met slimme apparaten en systemen

vergaarde data kunnen waardevol zijn voor de klant,

gebruiker of zelfs geheel andere partijen waarmee tot

dan toe in het geheel geen relatie was. Uiteraard is het

eigendom van de data een belangrijk aandachtspunt. Er kan

worden verrekend op abonnementsbasis of bijvoorbeeld

‘pay per use’. Als IoT zich verder uitbreidt, neemt ook de

noodzaak voor ‘transactiemakelaars’ toe. Hun rol is om de

waardebepaling en betaling van data en informatie tussen

verschillende partijen te faciliteren.

• Content: lijkt sterk op data en informatie, maar is toch een

andere categorie. Denk bij content aan games om te spelen

op gameconsoles en E-books om te lezen op je tablet.

Wellicht gaan ook andere ‘gewone’ producten een kanaal

worden voor content waarmee de gebruiker aan de slag kan.

• Indirect en reclame: met connected producten en apparaten

is er een directe toegang tot specifieke klanten en doel-

groepen. Andere partijen kunnen - tegen betaling en met

toestemming van de klant – via uw product of platform

toegang krijgen. Denk aan de combinatie van de i-Phone en

de App-store van Apple waarmee app-ontwikkelaars nieuwe

business kunnen maken. Apple ontvangt hiervoor 30% van

het verkoopbedrag van elke verkochte app. Als uw product of

apparaat kan worden bediend met de smartphone, ontstaat

de mogelijkheid om via dit kanaal aan deze specifieke

doelgroep relevante advertenties of andere aanbiedingen te

tonen. Uiteraard tegen betaling door de adverteerder.

Product Software/Applicatie Dienst Data/Informatie Content Indirect/Reclame

010000010111010101100011

01000011100110010101

Page 17: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Kamer van Koophandel • Juni 2014 17

De business caseNaast de inkomsten en/of besparingsmogelijkheden

zijn er uiteraard ook kosten om een IoT- propositie

succesvol te maken. Bedenk dat er bij slimme en

internet-verbonden producten en apparaten extra

kosten om de hoek komen kijken. De ontwikkelkosten

zijn vaak hoger en uiteraard is de geïntegreerde

elektronica een extra kostenpost. Vergeet vooral ook

niet de extra kosten tijdens het gebruik of de exploitatie

zoals de kosten voor connectiviteit.

Een verdienmodel beschrijft, simpel gezegd, de manier waarop een

organisatie geld verdient. Oftewel: dat wat er op de factuur vermeld

staat waarvoor wordt betaald. Een verdienmodel wordt vaak verward

met een business model. Een business model is echter een veel

ruimer begrip waar het verdienmodel een onderdeel van is. Een

business model beschrijft hoe een organisatie waarde creëert voor

haar klanten. Ook wordt beschreven welke middelen en partners er

nodig zijn voor het creëren, vermarkten en leveren van die waarden.

Verder legt het business model de relatie tussen de kosten en de

beoogde winstgevende en duurzame opbrengstenstroom. Zie het

Business Model Canvas van Ostenwalder voor meer informatie over

en de onderdelen van een business model.

Een business ecosysteem is eigenlijk hetzelfde als een business

model alleen gaat het nog wat verder. Het gaat om totaaloplossingen

met een combinatie van business modellen en verdienmodellen.

Hiervoor is (zeker bij het mkb) strategische samenwerking tussen

verschillende partijen met verschillende expertise noodzakelijk. Naast

de individuele proposities kan deze strategische samenwerking een

belangrijk en blijvend concurrentievoordeel vormen.

Business ecosysteem

Een met strategische partners samen gesteld marktaanbod,

opgebouwd uit een product, applicatie, dienst en informatie,

biedt blijvend concurrentievoordeel.

Opbrengsten

Kosten

Rekenkracht Connectiviteit OpslagInstallatie & onderhoud

Page 18: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

18 Internet of Things

4 Tot slot

Als uw bedrijf tot nog toe weinig te maken heeft gehad met ict, sensor- en

communicatietechnologie, data-analyse en nieuwe business modellen,

dan komt er nu waarschijnlijk veel op u af.

De ontdekkingstocht naar nieuwe IoT kansen start in de kern echter

bij datgene wat u al jaren doet. Namelijk het achterhalen hoe en

waarmee u uw (toekomstige) klant zo tevreden mogelijk kunt maken.

U heeft vast al duidelijk welke kansen er zijn om bepaalde processen

in uw bedrijfsvoering te verbeteren en knelpunten weg te nemen.

U kent uw klanten, uw markt en de ontwikkelingen en trends die

daar spelen. Ook heeft u bedrijven in uw netwerk waarmee u al

jaren succesvol samenwerkt en die openstaan voor het verkennen

van nieuwe kansen.

Juist door de nieuwe en buiten de kaders benadering van IoT, komt u

op verrassende verbeteringen van uw processen of producten. In deze

publicatie heeft u zes bouwstenen met bijbehorende vragen gekregen

die u naast uw eigen situatie kunt leggen. Wilt u uw ideeën verder

uitwerken, dan kunt u gebruikmaken van de werkbladen in de bijlage.

Op www.kvk.nl/iot leest u wat de Kamer van Koophandel op het

gebied van IoT verder voor u kan betekenen. Hier kunt u ook deze

publicatie downloaden waarin u de hyperlinks kunt openen.

Ons laatste advies is: denk groot maar start klein!

Wie kan u helpen?U wilt serieus verder met IoT? Als u machines en

apparaten bouwt in relatief kleinere series dan is het

waardevol om eens te praten met M2M (machine-to-

machine) en/of RFID system integrators.

Ontwikkelt u producten in grotere series, praat dan

met een in IoT gespecialiseerde industrieel ontwerper.

De kracht van de genoemde partijen is dat zij u op een

integrale manier kunnen helpen en vaak een groot netwerk

hebben van specialisten in andere benodigde sectoren.

Betonsterkte meting 2.0Het systeem van Consensor BV meet op de bouwplaats

automatisch de geleidbaarheid en daarmee de

stollingsgraad van net gestort beton. De meetgegevens

worden draadloos verstuurd en op een beheersite

geplaatst. Hiermee kan de aannemer nauwkeuriger

plannen wanneer doorgebouwd kan worden.

Via een sms ontvangt hij een bericht als de gewenste

druksterkte is bereikt.

Digitale sleutelbosDe digitale sleutelbos van Mobile Keys geeft

geautoriseerde medewerkers toegang tot afgesloten

locaties. Elke sleutelcode is persoons-, locatie- en

tijdgebonden en werkt via een app op de smartphone.

In de deur wordt de mechanische cilinder vervangen

door een elektronische. Elk gebruik van een sleutelcode

wordt geregistreerd voor toegangscontrole.

Page 19: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Kamer van Koophandel • Juni 2014 19

In deze bijlage treft u een gestructureerde aanpak: de KvK Concept Ontwikkeltool

Internet of Things. Hiermee kunt u op een pragmatische manier nieuwe kansen

verkennen voor slimme en internet-verbonden producten en diensten. Bepaal

eerst voor uzelf wat uw ambitieniveau is en welke middelen u voor nieuwe

ontwikkelingen ter beschikking heeft.

De KvK Concept Ontwikkeltool Internet of Things bestaat uit de

volgende drie stappen:

1. Bepalen van een kansrichting door het ‘waardesysteem’ van

uw bedrijf en uw klant in kaart te brengen.

2. Ontwerpen van een functioneel concept zonder hierbij in

technologie te denken.

3. Opzetten van het business model waarmee duidelijk wordt

wie waaraan en op welke manier verdient.

Aan de hand van werkbladen leggen we de drie stappen van de

aanpak uit. Deze werkbladen staan in klein formaat afgebeeld.

Op www.kvk.nl/iot/tool kunt u de werkbladen downloaden.

Druk ze af op A3-formaat om direct aan de slag te gaan.

Een aantal algemene tips voor het werken met de werkbladen:

• Gebruik de bladen op de manier waarop u het prettig vindt.

Ze zijn geen doel op zich maar fungeren als hulpmiddel om

het denkproces en de gezamenlijke zoektocht te versnellen.

• In de grijze vlakken onderaan staat de werkwijze op hoofdlijn

beschreven.

• Gebruik zoveel mogelijk steekwoorden en maak tekeningen.

• Ga als het kan aan de slag samen met uw klanten en

ketenpartners. Dit vergroot de kans op verfrissende ideeën en

is meteen een eerste toets op de haalbaarheid van uw idee.

• Als u met meerdere mensen aan de slag gaat, maak dan grote

afdrukken en gebruik post-its.

Bijlage Zelf aan de slag met IoT

De drie stappen van de KvK Concept Ontwikkeltool Internet of Things

KansrichtingenAmbitieniveau,samenwerking

& middelen

Business modelFunctioneelontwerp

Business case op hoofdlijn

1 2 3Internet of Things: nieuwe business met slimme en internet-verbonden producten en diensten2

INTERNETOF THINGS

Het functionele concept - ontwerpen & visualiseren van de anatomie

© Kamer van Koophandel - 2014Succesvol ondernemen

gps-coördinaten,temperatuur,weersinformatie,bedrijfsinformatie,...

statusfeedback met knipperend LED- lampje, visualisatie op een dashboard, aan/uitschakelen, omzetten van een klep, ...

Werkwijze:

objecten, technische componenten (b.v. een klep), producten, sensoren, eigen/exter-ne databronnen, servers, routers, user-interfaces, smart- phones, tablets ...

1. Plaats elementen die een rol spelen bij de data- en informatie- uitwisseling en/of uitvoering van acties. Noteer de eigenaar of leverancier ervan.

2. Plaats pijlen daar waar data/informatie wordt uitgewisseld. Schrijf boven de pijlen om welke data/informatie het gaat.

3. Beschrijf bij de elementen wat en op welke manier wordt gecommuniceerd en/of welke (geautoma- tiseerde) acties plaatsvinden

Inzicht Invloed

Het met sensoren omzetten van fysische eigenschappen in elektrische signalen.

Het verzamelen van data uit andere bronnen, zoals eigen (bedrijfs)data, open data, private data afkomstig van derden (bijv. buienradar) en data afkomstig van andere producten/sy-stemen.

Het analyseren van de vergaarde data met behulp van algoritmen, waardoor data verrijkt wordt tot waardevolle informatie en kennis.

Wat en hoe wordt er geautomatiseerd?

Het aan de mens terugkoppelen van de informatie/inzichten. Dit kan bijvoorbeeld

door een simpel LED-lampje of geluidje, of als visualisatie op een scherm. Op basis hiervan kunnen allerlei beslissingen/acties onderno-

men worden.

Het op basis van de teruggekoppelde informatie/inzichten met een persoonlijke

handeling (remote) in gang zetten van een actie in/aan het product/systeem.

Het autonoom in gang zetten van een geautomatiseerde actie in/door het

product/systeem.

meten

data verzamelen

analyseren

communiceren

interacteren

automatiseren

Hoe ga ik de informatie/inzichtencommuniceren en welke beslissingen/

acties worden ondernomen?

Hoe zal de gebruiker fysiek interacteren met het product/systeem?

Welke informatie/inzichten komen voort uit de analyse van de vergaarde data?

Welke parameters ga ik meten?

Welke data uit andere bronnenkan waardevol zijn?

Internet of Things: nieuwe business met slimme en verbonden producten en diensten3

INTERNETOF THINGS

Het business concept - ontwerpen & visualiseren van het ecosysteem

NIEUWE VERBINDING, NIEUWE BUSINESS

Actielijst:

Syntens-instrumenten:

1. Plaats de stakeholders die van invloed zijn binnen het ecosysteem.

2. Plaats pijlen daar waar transacties tussen stakeholders plaatsvinden. Schrijf boven de pijlen om welke transacties het gaat.

3. Plaats de geldstromen en de manieren van verrekenen.

klanten,partners,

verkoopkanalen,(data)leveranciers,kennisinstellingen,

financiers,overheid,

...

product,software/applicatie,dienst, data/informatie,kennis/IE, indirect/marketing, ...

koop,abonnement,lease,advertenties,pay-per-use,…

uw bedrijf

naam business concept:

Werkwijze:

€ WAT WIL IK?

BUSINESSPLAN

WIE KENIK?

WERKELIJKCONTACT

WIE BENIK?

KENNIS & VAARDIG

HEDEN

UITGANGSPUNTEN Focus op commerciële

kennis en vaardigheden Persoonlijke ‘chemie’ Realisme Adviseerbaarheid Korte, visuele presentatie

VRAGEN Wat zijn uw ondernemersvaardigheden? Hoe presenteert u die aan een financier? Wat is de focus van uw pitch? Wat doet u om de ander te overtuigen? Welke competenties benadrukt u?

UITGANGSPUNTEN Marktbeeld aanbieders Eigen mogelijkheden Kennis delen Beeld wat voor soort

financiering bij uw onderneming past

VRAGEN Heeft u een beeld over welke externe partijen er zijn voor

financiering? En welke soort financieringsbehoefte bij u past? Heeft u in uw naaste omgeving gekeken naar financieringsmoge-

lijkheden? Zoekt u alleen geld of ook ondersteuning bij de bedrijfsvoering? Wat zijn uw eigen mogelijkheden m.b.t. garanties etc.? Heeft u contact met andere ondernemers?

UITGANGSPUNTEN Juiste match Beeld over vermogen

en achtergrond van investeerders

Goede voorbereiding Uw uitstraling, eerste

indruk

VRAGEN Heeft u al contact met financiers gelegd? Heeft de financier genoeg vermogen om uw kapitaalbehoefte te

financieren? Heeft u naar de achtergrond van de financier gekeken? Op welke manier gaat u contact leggen met de financier? Hoe zorgt u ervoor dat u uitblinkt?

UITGANGSPUNTEN Sterkten en zwakten en

hoe u ze gebruikt Toekomstbeeld Hoe gaat u met

tegenslagen om Ontwikkelmogelijkheden

VRAGEN Waarom bent u ondernemer? Wat zijn uw normen en waarden? Bent u een werkgever of werkt u liever zelfstandig? Hoe speelt u in op moeilijke situaties? Wat is uw toekomstperspectief? En hoe gaat u zich

ontwikkelen?

UITGANGSPUNTEN Marktbeeld Visie en missie Doelstellingen Kerncompetenties Concreet (innovatie)

idee

VRAGEN Wat is uw ambitie? Heeft u een beeld van de markt? Heeft u een omgevingsanalyse uitgevoerd? Wat is de unique value point van uw organisatie? Wat zijn uw kerncompetenties?

UITGANGSPUNTEN Haalbaarheid plannen Inzicht in potentiële

klanten en concurrenten Inzicht in risico’s en

verplichtingen Financiële informatie Financieringsbehoefte

VRAGEN Heeft u een businessplan? Wat wilt u met het bedrijf bereiken? Hoe gaat u de onderneming succesvol maken? Wat zijn de voordelen en welke risico’s ziet u? Welke financiële informatie neemt u mee?

ONDERNEMING

NETWERK

ONDERNEMER

NIEUWEBUSINESS

Wegwijzer slimmer financieren: investeren in nieuwe business

NIEUWE VERBINDING, NIEUWE BUSINESS© Syntens Innovatiecentrum - 2012

NETWERKANALYSE

Strategisch netwerken - verbindingen die tot nieuwe business leiden

NIEUWE VERBINDING, NIEUWE BUSINESS

1. Waarom netwerken?

succesvol ondernemen is van een idee een euro makennieuwe verbindingen zijn daarbij cruciaal

2. Definities

wie is met wie verbonden?wat verbindt hen?

3. Patronen herkennen

welk type netwerker bent u?waar staat u nu?waar wilt u naar toe?

4. Strategisch netwerken

hoe onderhoudt u uw netwerk?hoe kunt u uw netwerk gebruiken om tot nieuwe business te komen?

Succesfactoren: wat maakt succesvolle netwerkers zo effectief?

het vermogen om nieuwe netwerken aan te boren, aan te trekken (aantrekkingskracht)

het vermogen om afscheid te nemen van oude netwerken

de mate van groei in het netwerk

uniciteit (uitwisselbaarheid): hebben wij hetzelfde netwerk, wat maakt mij uniek?

Noodzaak van Netwerken:

Innovaties worden complexer, het innovatieproces verloopt sneller: u kunt het niet meer alleen!

Nieuwe verbindingen zijn cruciaal bij het realiseren van innovaties (theorie P. Koudstaal en G. Bijloo: Nieuwe Verbindingen)

Elke ondernemer maakt deel uit van een netwerk. Echter, v eel ondernemers maken er onvoldoende bewust gebruik van.

Is het mogelijk het netwerk voor u te laten werken?van idee naar markt

Knopen: persoon of organisatie virtuele, zakelijke relatie

via social media zoals LinkedIn, Twitter, Facebook.

Netwerktypes: kroonjuweel sluitsteen meelifter rotte appel zwart gat intrigant lachende derde

Vragen: Welke uitwisselingsrelaties

onderhoudt u? Welke zou u kunnen versterken? Wat wisselt u met elkaar uit? Welke personen zijn interessant

om aan elkaar te koppelen? Wie zou u moeten benaderen

voor nieuwe kansen?

Vragen: Wat valt u op aan uw netwerk? Waar staat u? Kliekjes? Rol: specialist of allround? Strategie: diepte of breedte? Mist er iets, wie bent u vergeten? Wie is nu te belangrijk? Wat heeft u nu nodig?

sterk

zwak

multiplex

Uitwisselingsrelatie:De relatie gaat altijd twee kanten op. Wat wisselt men uit?

strategisch advies business kennis middelen kansen sociale controle sense making informeel zakelijk contact

Patronen: kliekjes gaten hub dichtheid diversiteit randen van het netwerk

rest

U

rest

rest

rest

rest

rest

zie ommezijde om te bepalen wat u kunt doen om succesvol te netwerkenin elke fase van het innovatieproces.

ander

u

Ontwikkeld door Syntens in samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam

© Syntens Innovatiecentrum - 2013

Nest SlimmeThermostaat

Applicaties

Applicaties

Marge op applicaties

Koop

Leverancierweersinformatie

Energie-leveranciers Reductie piekbelasting

Advertenteren bij concument

Consument

Domotica-leveranciers

Gas- & water-leveranciers

AppleAppstore/

Android PlayMarket

Software-ontwikkelaar

Marge opapplicaties

Software Development Kit

Beschikbaar stellen

Nest-platform

Fee voor gebruik platform

Domoticaoplossing

Koop

Financiers

Winkels enwebshops

Inkoop

Koop

Nest thermostaatBranding & advertenties

Nestthermostaat

Bedrag voor kostenbesparing door

verlaging piekbelastingBedrag voor advertenties

bij consumenten

Bedrag voor kostenbesparing door

verlaging piekbelasting

Reductiepiekbelasting

Nestthermostaat

Weers-informatie

Aandelen

Kapitaal

Abonnement

Koop

- Opstellen business model canvas

- Uitzoeken technologische haalbaarheid

- Duidelijk krijgen primaire waardepropositie

- Marktonderzoek doelgroep uitvoeren

- Benaderen mogelijke partners

€€

€€€

Bestaande propostie Nieuwe kansen

Page 20: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

20 Internet of Things

Wer

kbla

d 1

dien

t om

op

hoof

dlijn

de

kans

en v

oor n

ieuw

e of

verb

eter

de w

aard

e te

iden

tific

eren

. Als

u a

l een

bep

aald

idee

of k

ansr

icht

ing

heef

t, k

unt u

het

wer

kbla

d ge

brui

ken

om d

it

idee

in k

aart

te b

reng

en (p

lott

en) e

n aa

n te

sch

erpe

n. A

ls u

nog

geen

idee

hee

ft, d

an d

ient

dit

blad

om

de

idee

gene

rati

e te

onde

rste

unen

. Bed

enk

alle

reer

st v

oor u

zelf

waa

r u d

e gr

oots

te

kans

en v

erw

acht

. Beg

in m

et e

en s

peci

fieke

kla

nt(g

roep

) of

proc

esve

rbet

erin

g w

aar u

gev

oels

mat

ig d

e gr

oots

te k

anse

n zi

et.

Om

tot e

en e

erst

e ke

uze

te k

omen

, kan

de

volg

ende

hul

pvra

ag

help

en: w

elke

kla

nt(g

roep

) hee

ft h

et m

omen

teel

zw

aar o

f maa

kt

juis

t een

eno

rme

groe

i doo

r?

Het

gaa

t in

dit s

tadi

um e

xplic

iet o

m d

e w

aard

ecre

atie

, dus

om o

p te

loss

en p

robl

emen

of f

rict

ies

en p

oten

tiël

e ka

nsen

.

Den

k no

g ni

et te

veel

van

uit d

e te

chno

logi

e m

aar i

n fu

ncti

onel

e

oplo

ssin

gen.

Ene

rzijd

s ka

n he

t gaa

n om

de

opti

mal

isat

ie v

an

best

aand

e pr

oces

sen

in u

w e

igen

bed

rijf,

bij

uw k

lant

en

in u

w

kete

n. A

nder

zijd

s ka

n he

t gaa

n om

nie

uwe

toeg

evoe

gde

waa

rde

voor

uw

kla

nt, d

e kl

ant v

an d

e kl

ant e

n ge

heel

nie

uwe

klan

ten.

Geb

ruik

de

blau

we

vrag

en te

r ins

pira

tie

(hoe

ven

dus

niet

expl

icie

t te

wor

den

bean

twoo

rd) e

n do

orlo

op d

e vo

lgen

de

stap

pen.

De

num

mer

ing

kom

t ove

reen

met

de

num

mer

s in

onde

rsta

and

afge

beel

d w

erkb

lad

1.

1.

Als

u a

l een

idee

hee

ft, b

esch

rijf

dan

in s

teek

woo

rden

de s

ituat

ie, d

e ac

hter

ligge

nde

kans

of h

et o

p te

loss

en

prob

leem

. Als

u g

een

conc

reet

idee

hee

ft, d

oe d

an in

spira

tie

op m

et d

e te

rmen

aan

wee

rszi

jden

.

2.

Not

eer u

w (h

uidi

ge) b

edri

jfsna

am o

f de

enti

teit

die

cent

raal

staa

t in

het p

roce

s.

3.

Not

eer d

e na

am v

an u

w k

lant

of b

esch

rijv

ing

van

de

klan

tgro

ep.

4.

Bre

ng d

e be

lang

rijk

ste

part

ijen

in k

aart

die

rele

vant

(kun

nen)

zijn

voo

r de

geko

zen

klan

t(gr

oep)

zoa

ls h

un e

igen

klan

ten,

par

tner

s en

toel

ever

anci

ers.

5.

Bre

ng d

e be

lang

rijk

ste

part

ijen

uit u

w e

igen

ket

en in

kaa

rt

zoal

s uw

toel

ever

anci

ers

en (s

trat

egis

che)

par

tner

s.

6.

Bre

ng (i

n de

gro

te w

erel

dbol

) rel

evan

te p

arti

jen

in k

aart

die

mog

elijk

in d

e to

ekom

st e

en ro

l gaa

n sp

elen

voo

r uw

busi

ness

, of d

ie v

an u

w k

lant

. Het

kan

nad

rukk

elijk

ook

gaan

om

par

tije

n di

e da

arin

tot o

p he

den

nog

geen

rol

spee

lden

.

7.

Vat d

e ge

koze

n ka

nsri

chti

ng (d

e be

lang

rijk

ste

nieu

we

of

verb

eter

de to

egev

oegd

e w

aard

e) re

chts

onde

r kor

t sam

en.

Op

ww

w.k

vk.n

l/io

t/to

ol k

unt u

dit

wer

kbla

d do

wnl

oade

n.

Wer

kbla

d 1

Zel

f aan

de

slag

met

IoT

Page 21: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

1

23

4

7

5

66

Page 22: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

22 Internet of Things

Wer

kbla

d 2

dien

t om

de

op w

erkb

lad

1 be

schr

even

kan

sric

htin

g

uit t

e w

erke

n to

t een

func

tion

eel o

ntw

erp.

Het

is n

iet n

odig

om d

it vo

lledi

g te

chni

sch

klop

pend

te d

oen.

De

toeg

evoe

gde

waa

rde

van

slim

me

en in

tern

et-v

erbo

nden

pro

duct

en e

n

dien

sten

uit

zich

op

het m

eest

abs

trac

te n

ivea

u in

mee

r, b

eter

en s

nelle

r inz

icht

en

invl

oed

krijg

en o

p si

tuat

ies.

De

bijb

ehor

ende

zes

IoT-

bouw

sten

en k

unt u

geb

ruik

en o

m d

e

geko

zen

kans

rich

ting

uit

te w

erke

n. O

ftew

el: h

oe k

unt u

de

gesi

gnal

eerd

e ni

euw

e of

ver

bete

rde

waa

rde

conc

reet

mak

en e

n

uite

inde

lijk

leve

ren?

Doo

rloo

p de

vol

gend

e st

appe

n:

1.

Bea

ntw

oord

de

blau

we

vrag

en v

an d

e ze

s Io

T-bo

uwst

enen

(van

link

sbov

en n

aar r

echt

sond

er).

2.

Het

lege

mid

deng

edee

lte k

unt u

tuss

endo

or p

er s

tap

gebr

uike

n om

het

net

wer

k va

n de

func

tion

ele

elem

ente

n te

teke

nen.

Dez

e el

emen

ten

spel

en e

en ro

l bij

het g

ener

eren

,

uitw

isse

len

en a

an d

e m

ens

com

mun

icer

en v

an d

ata

en

info

rmat

ie. H

ierm

ee b

edoe

len

we

o.a.

sm

artp

hone

s, ta

blet

s,

stan

d al

one

sens

oren

en

prod

ucte

n m

et g

eïnt

egre

erde

sens

oren

. Not

eer o

ok d

e fy

siek

e el

emen

ten

die

de

(gea

utom

atis

eerd

e) fy

siek

e ac

ties

uit

voer

en. B

ijvoo

rbee

ld

het u

itkl

appe

n va

n de

zon

wer

ing

of o

mze

tten

van

een

kle

p.

Op

ww

w.k

vk.n

l/io

t/to

ol k

unt u

dit

wer

kbla

d do

wnl

oade

n.

Wer

kbla

d 2

Het

func

tion

ele

conc

ept o

ntw

erpe

n

Bel

angr

ijk!

Het

is n

iet n

odig

om

alle

IoT-

bouw

sten

en te

geb

ruik

en

om to

t een

waa

rdev

ol Io

T-co

ncep

t te

kom

en. E

r kan

bijv

oorb

eeld

al v

oldo

ende

nie

uwe

(en

beta

alba

re)

waa

rde

onts

taan

doo

r uit

slui

tend

bep

aald

e

para

met

ers

te m

eten

, dez

e da

ta te

ana

lyse

ren

en

de v

erkr

egen

inzi

chte

n aa

n de

geb

ruik

er v

an e

en

prod

uct (

via

een

smar

tpho

ne o

f op

het p

rodu

ct z

elf)

teru

g te

kop

pele

n. H

ierb

ij w

ordt

dan

dus

gee

n ge

brui

k

gem

aakt

van

ext

erne

dat

abro

nnen

en

het p

rodu

ct o

f

appa

raat

voe

rt g

een

geau

tom

atis

eerd

e ta

ken

uit.

Page 23: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...
Page 24: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

24 Internet of Things

Wer

kbla

d 3

dien

t om

het

bus

ines

s m

odel

of e

cosy

stee

m o

p

hoof

dlijn

en o

p te

zet

ten.

Hie

rmee

wor

dt d

uide

lijk

wie

waa

raan

en o

p w

elke

man

ier v

erdi

ent.

Dit

wer

kbla

d is

een

alte

rnat

ieve

en v

eree

nvou

digd

e m

anie

r van

vis

ualis

eren

geb

asee

rd o

p

het b

eken

de B

usin

ess

Mod

el C

anva

s va

n O

sten

wal

der.

U k

unt

dat m

odel

geb

ruik

en v

oor e

en v

erde

re a

ansc

herp

ing

van

uw

busi

ness

mod

el in

de

volg

ende

fase

n.

Doo

rloo

p de

vol

gend

e st

appe

n:

Not

eer i

n de

cen

tral

e ci

rkel

de

(voo

rlop

ige)

naa

m v

an h

et

nieu

we

busi

ness

con

cept

.

Plaa

ts d

aaro

mhe

en d

e pa

rtije

n di

e ee

n ro

l spe

len

in

dit b

usin

ess

conc

ept.

Den

k aa

n kl

ante

n, p

artn

ers,

dist

ribu

tiep

artn

ers,

toel

ever

anci

ers,

ken

nisi

nste

lling

en,

finan

cier

s, m

edia

en

over

heid

. Bre

ng d

e pa

rtije

n op

een

logi

sche

man

ier i

n ka

art w

aard

oor d

e on

derl

inge

rela

ties

visu

eel s

nel d

uide

lijk

wor

den.

Teke

n pi

jlen

daar

waa

r tra

nsac

ties

tuss

en p

arti

jen

plaa

tsvi

nden

. Het

kan

gaa

n om

waa

rde-

uitw

isse

ling

door

mid

del v

an p

rodu

cten

, sof

twar

e en

app

licat

ies,

dien

sten

, dat

a en

info

rmat

ie o

f con

tent

. Den

k oo

k aa

n

waa

rdet

oevo

egin

g do

or p

arti

jen

met

elk

aar i

n ve

rbin

ding

te

bren

gen

(ind

irec

t ver

dien

mod

el).

In ru

il vo

or d

eze

waa

rde-

uitw

isse

ling

ontv

angt

de

toel

ever

ende

par

tij i

ets

teru

g. In

de

mee

ste

geva

llen

is d

at

geld

. Tek

en p

ijlen

met

dez

e ge

ldst

rom

en e

n no

teer

erb

ij op

wel

ke m

anie

r er w

ordt

ver

reke

nd. D

at k

an g

ebeu

ren

door

een

eenm

alig

bed

rag

bij l

ever

ing,

maa

r ook

de

peri

odie

ke

abon

nem

ents

kost

en, l

ease

bedr

agen

, adv

erte

ntie

kost

en,

prov

isie

, ver

brui

ksko

sten

(bijv

oorb

eeld

pay

-per

-clic

k).

Als

laat

ste

kunt

u e

en a

ctie

lijst

ops

telle

n vo

or h

et v

ervo

lg.

Tip:

Che

ck h

et a

anbo

d va

n Kv

K vi

a w

ww

.kvk

.nl/

iot

Op

ww

w.k

vk.n

l/io

t/to

ol k

unt u

dit

wer

kbla

d do

wnl

oade

n.

Wer

kbla

d 3

Het

bus

ines

s co

ncep

t opz

ette

n

Page 25: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...
Page 26: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

26 Internet of Things

Het

con

cept

sta

at, h

oe v

erde

r?

Na

het d

oorl

open

van

de

eers

te d

rie

stap

pen

heef

t u d

e

cont

oure

n be

paal

d vo

or e

en n

ieuw

bus

ines

s co

ncep

t of

proc

esop

tim

alis

atie

. Bij

voor

keur

hee

ft u

in d

it pr

oces

nau

w

sam

enge

wer

kt m

et u

w (p

oten

tiël

e) k

lant

(en)

en

ande

re p

arti

jen.

Moc

ht u

de

stap

pen

tot n

u to

e ze

lfsta

ndig

heb

ben

door

lope

n,

dan

is h

et v

erst

andi

g om

de

uitk

omst

en te

bes

prek

en m

et

deze

par

tije

n. D

aarm

ee g

eeft

u e

en v

alid

atie

van

uw

bus

ines

s

conc

ept e

n vo

orko

mt u

dat

u v

oort

ijdig

gro

te in

vest

erin

gen

gaat

doe

n. H

et b

erek

enen

van

een

eer

ste

ruw

e ve

rsie

van

de

busi

ness

cas

e (i

nsch

atti

ng o

pbre

ngst

en v

s. in

vest

erin

gen

en

kost

en) i

s ve

rvol

gens

bel

angr

ijk o

m te

bep

alen

of u

met

het

conc

ept d

oorg

aat.

Bes

ef d

at h

et s

lim e

n in

tern

et-v

erbo

nden

mak

en v

an u

w

prod

uct o

f die

nst n

iet o

p zi

chze

lf st

aat e

n da

t het

al s

nel

een

koer

swijz

igin

g vo

or u

w b

edri

jf be

teke

nt. W

erke

n m

et Io

T

verg

t nie

uwe

kenn

is e

n co

mpe

tent

ies

in a

lle s

tapp

en v

an d

e

waa

rdek

eten

. Nie

uwe

digi

tale

tech

nolo

gie

gaat

een

bel

angr

ijke

rol s

pele

n (i

ct, s

enso

r- e

n co

mm

unic

atie

tech

nolo

gie)

en

de

man

ier v

an p

rodu

cton

twik

kelin

g ve

rand

ert d

oord

at h

et n

óg

mul

tidi

scip

linai

rder

wor

dt. O

ok u

w m

arke

ting

ver

ande

rt o

mda

t

de k

anal

en e

n de

com

mun

icat

ie m

et u

w k

lant

ver

ande

ren.

Uw

bedr

ijfsp

roce

ssen

moe

ten

wor

den

afge

stem

d op

de

nieu

we

situ

atie

, net

als

uw

inte

rne

orga

nisa

tie.

En

niet

in d

e la

atst

e

plaa

ts: u

gaa

t sam

enw

erke

n m

et a

nder

e pa

rtije

n.

Het

ond

erst

aand

e m

odel

kan

u h

elpe

n om

dez

e (s

trat

egis

che)

koer

swijz

igin

g te

fase

ren.

Verg

eet d

aarb

ij ni

et: d

enk

groo

t, m

aar s

tart

kle

in!

4. In

nove

ren

• B

edie

ning

van

pro

duct

op

afs

tand

• I

nfor

mat

ie-in

tegr

atie

in

bed

rijfs

proc

esse

n

• D

ata

gebr

uike

n vo

or

ontw

ikke

len

van

nieu

we

prod

ucte

n en

die

nste

n

• N

ieuw

bus

ines

s m

odel

en

ver

dien

mod

el(l

en)

1. N

iet v

erbo

nden

• G

een

prod

uct-

teru

gkop

pelin

g

• A

d ho

c in

spri

ngen

op

pro

blem

en

• H

oge

serv

icek

oste

n

2. V

erbi

nden

• T

oega

ng o

p af

stan

d

• G

efra

gmen

teer

de

info

rmat

ie

• R

eact

ief i

nspr

inge

n op

pr

oble

men

• B

esta

and

busi

ness

mod

el

en v

erdi

enm

odel

Een

road

map

rich

ting

nie

uwe

IoT-

busi

ness

3. O

ptim

alis

eren

• A

naly

se v

an p

rodu

ctda

ta

• P

roac

tief

(voo

rspe

lbaa

r)

insp

ring

en o

p pr

oble

men

• R

educ

tie

serv

icek

oste

n

• U

itgeb

reid

e m

onito

ring

en

rapp

orta

ges

• D

ata

gebr

uike

n vo

or

prod

uctv

erbe

teri

ng

• S

oftw

are

upda

tes

mog

elijk

Page 27: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Kamer van Koophandel • Juni 2014 27

Page 28: Internet of Things: slimme en internet- verbonden producten en ...

Succesvol ondernemen met de data, kennis en netwerken van de KvK

KVK.NL