INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November...

37
INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de Langenberg RA Nieuwegein, 8 November 2018 In A udit

Transcript of INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November...

Page 1: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

INTERNE AUDIT MOET !Ronald van de Langenberg RA

Nieuwegein, 8 November 2018

In Audit

Page 2: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

In den beginne …

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 2

Page 3: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Een steeds complexere wereld …

Bron: World Economic Forum Bron: Penn World Table 9.0

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 3

Page 4: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Een steeds complexere wereld …

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 4

Page 5: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Een steeds complexere wereld …

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 5

Page 6: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Een steeds complexere wereld …

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 6

Page 7: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Normal Accident Theory: “Great events have small beginnings”

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 7

Page 8: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Besturen is mensenwerk …

April 2010Deep Water Horizon

11 doden,17 zwaar gewonden> 7000 vogels, dolfijnen,schildpadden …

4,9 miljoen vaten olie

Schade: > $ 43 miljard

Tony Hayward, CEORisk management & Safety:

“Leaders must make the safety of all who work for them their top priority”

Mr. Hayward set up a new companywide management system to evaluate risks, standardize safety practices and improve decision-making.

Visitors today see signs at company offices exhorting workers not to walk and carry hot coffee at the same time, to stick to marked walkways in parking lots and to grasp banisters while climbing the stairs. Employees with company cars must take defensive driving courses.

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 8

Page 9: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Besturen is mensenwerk … “en meten is niet altijd weten”

Tony Hayward, CEO BP

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 9

Page 10: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Risico’s analyseren is mensenwerk …Zeer hoge impact midden hoog gevaarlijk gevaarlijk

Hoge impact laag midden hoog gevaarlijk

Midden Impact laag laag midden hoog

Lage impact laag laag laag

Lagekans

Midden kans

Hoge kans Zeer hogekans

Ingeschatte kans vooraf …

Kans en impact achteraf …

Miljardenclaim tegen ING in woekerpolisaffaire

VAN ONZE REDACTIE ECONOMIE

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 10

Page 11: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Menselijke tekortkomingen …

HEBZUCHT

TROTS WOEDE

LUIHEID

LUST

VRAATZUCHT AFGUNST

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 11

Page 12: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Menselijke denkfouten

Overconfidence Probability neglectSunk Cost FallacyConfirmation Bias

Availability biasGroupthink

de achteraf-foutAnchoring

Loss aversionAlternatieve paden

Inductief redenerenWinner’s curse

FramingAction bias

Cognitieve dissonantiePrognose illusie Alternatieve paden

Halo effect Beginnersgeluk

Base rate neglectHedonic treadmill

Self serving biasOmission bias

Ontkenning van toevalSchaarste

Decision fatigueNot-invented here Syndroom

OverthinkingSingle Cause Fallacy

News IllusionFear of Regret

Planning fallacy

Peak end rule

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 12

Page 13: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

We worden steeds weer verrast …

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 13

Page 14: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

EIOPA – Failures & near misses

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 14

Page 15: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Hoeveel toezicht is goed voor iedereen ?

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 15

Page 16: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

De oplossing voor alle problemen ?

Business Internal Audit

Risk management

IT Security

Control & Actuarial

Compliance

1st Line of Defense 2nd Line of Defense 3rd Line of Defense

Board of Directors

Supervisory Board

Exte

rnal

Aud

it

Nat

iona

l Aut

horit

y (D

NB

)

Three lines of defence model

ORM & Internal control

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 16

Page 17: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Governance is heel natuurlijk binnen een groep

Is dat zo ?

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 17

Page 18: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

IPPF standaarden van het IIA

https://youtu.be/G5a5vchrIh8

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 18

Page 19: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Tussen politieman en hofnar ….Focus op interne controle:- Internal Control Framework- Is de beheersing adequaat ?- Is de regelgeving duidelijk ?- Worden de regels nageleefd ?

Focus op “de spiegel voorhouden”Worden de regels nageleefd ?

Zijn de regels ook effectief ?Hoe is de cultuur, en wat is het gedrag ?

Hoe vertel ik het “de baas” ?

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 19

Page 20: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

De interne auditor van de toekomst

De visie van InAudit

Page 21: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Harde data & soft controls

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 21

Page 22: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Data is the new oil !• Toename data:

• 5 exa-bites • Tot 2003: in 2000 jaar• In 2011: elke 2 dagen• In 2013: elke 10 minute

• 90% van alle data ooit is in de laatstetwee jaar geproduceerd

• 5 miljard zoekopdrachten per dag,ca. 60.000 per seconde

• Elke minuut:• 500.000 Snapchat foto’s• 4 miljoen YouTube kijkers• 450.000 tweets• 16 miljoen tekstberichten• 150.000 Skype calls• 1,5 miljoen spam email

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 22

Page 23: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Data Science

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 23

Page 24: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Waar kijken we naar ?

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 24

Page 25: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Operational audit

UitvoerVerwerkingInvoer

Master data

Risico’sRisico’s

Risico’sRisico’s

Risico’s

Risico’s

Risico’s

Internal control framework

Is dat zo ?Data

Transacties

Logging

Business rules &Application controls

GIT controls

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 25

Page 26: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Van ‘data’ checken naar process mining• Data-analyse kan inzicht geven in de samenstelling /

spreiding / nieuwe instroom …• Stratificeren• Trends en correlaties in beeld brengen

• Vooraf duidelijk formuleren welke doelen• Audit / Continuous audit ?

• Testen we de handmatige invoer / bevoegdheden/ acceptatiecriteria ?

• Testen we de voortdurende werking van application controls ?

• Testen we de consistentie tussen bestanden ?• Proces mining ?

• Klopt de logische procesflow(eerst polis, dan pas een claim) ?

• Datum schade ligt na de datum van ingang polis ?• Functiescheiding effectief ?

(Fiattering, logfiles etc.)

• GITC controls• Logfiles, wachtwoorden (wijzigen daarvan),

autorisatiestructuur, etc.

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 26

Page 27: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Data-analyse toepassingen in de praktijk

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 27

Page 28: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Soft controls & effectieve interne beheersing

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 28

Page 29: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

(Hard) controls worden vaak overschat …

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 29

Page 30: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Vakgebied in ontwikkeling

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 30

Page 31: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Auditen van Soft Controls (KPMG-aanpak)

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 31

Page 32: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Visie van InAudit op Gedrag & Cultuur

CompetentieVerbonden-

heid

AutonomieAutonome motivatie

die uitgaat vanbetrokkenheid en

verantwoordelijkheid

Gebaseerd op de ZDT theorie:

- Gaat uit van een positief mensbeeld- De mens is van nature pro-actief

De juiste voorwaarden:

- Stimulerende omgeving- Voldoende uitdaging- Gesprek over proces,

niet alleen over de uitkomsten

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 32

Page 33: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Niet te makkelijk oordelen over cultuur

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 33

Page 34: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Formele en informele structuren

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 34

Page 35: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Pas op dat je controls niet overschat !

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 35

Page 36: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

Assurance in een complexe wereld !

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 36

Is dat zo ?

Page 37: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit

InAudit BVLandgoed de WildbaanSpankerenseweg 166974 BC Leuvenheim

(T) 055-578 29 21www.inaudit.nl

Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 37Hartelijk dank !