Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern...

78
Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Transcript of Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern...

Page 1: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectiefJaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Dit is een uitgave van

Rijkswaterstaat

Kijk voor meer informatie op www.rijkswaterstaat.nl of bel 0800 - 8002 (ma t/m zo 06.00 - 22.30 uur, gratis)

juni 2013 | tp0613tp063

Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Page 2: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 3

InhoudMet deze jaarrapportage wordt beoogd een beeld te geven van de werkzaamheden die in 2012 binnen Vastgoed van Rijkswaterstaat hebben plaatsgevonden. Naast de verwerving van vastgoed is Vastgoed onder andere ook betrokken bij de afhandeling van bouwschades, gewassen­schades, nadeelcompensatie­ en planschadezaken, het opstellen van kostenramingen en de voorbereiding van onteigenings­kb’s. Daarnaast heeft Vastgoed de zorg voor de afstoot van overtollige onroerende zaken, in het algemeen via het Rijksvastgoed­ en ontwikkelingsbedrijf (RVOB). Deze jaarrapportage is tot stand gekomen met medewerking van de vastgoedclusters van de regionale diensten Noord­Nederland, Oost­Nederland, Utrecht, Noord­Holland, Zuid­Holland, Zeeland, Noord­Brabant en Limburg alsmede van de Corporate Dienst. Voorts is medewerking verleend door de Projectdirectie Ruimte voor de Rivier, De Maaswerken en RWS Centrale Informatievoorziening (CIV, voorheen de DID).

De in deze rapportage opgenomen cijfermatige informatie is gebaseerd op opgaven van de regionale diensten van Rijkswaterstaat, die steekproefsgewijs aan accountants­controles worden onderworpen.

Intern en extern verbinden:vastgoed in breder perspectief 41. Rijkswaterstaat 71.1. RWS in vogelvlucht 81.2 Plaats van Vastgoed in de RWS-organisatie 121.3 De Veranderopgave Vastgoed 122. RWS Vastgoed in 2012 172.1. Kerncijfers Vastgoed 182.2. Grondprijsontwikkelingen per regio 202.3. Het vastgoedinformatiesysteem GROS 222.4. Publicaties 232.5. Kwaliteit dienstverlening 232.6. Audits 232.7. Diverse werkzaamheden 242.8. Samenwerking en overleg 253. Cijfers en tabellen 293.1. Betrokkenheid Vastgoed bij projecten 303.2. Vastgoed 383.3. Diverse schadezaken 583.4. Externe deskundigen, advocaten en notarissen 623.5. Personeel en tijdsbesteding 644. Interdepartementale ontwikkelingen 714.1. Raad voor Vastgoed Rijksoverheid (RVR) 724.2 Interdepartementale Commissie Rijksvastgoed 73Bijlage 1: Adressen Vastgoed RWS 74Bijlage 2: Afkortingen 77 In deze rapportage zijn enkele projecten nader beschreven. Zie de pagina’s 9, 18, 22, 27, 37 en 72.

Foto omslag: Rijksweg A50, Waalbrug bij Ewijk

Page 3: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat4 | Vastgoed Rijkswaterstaat4

Intern en extern verbinden:vastgoed in breder perspectief

Verbinden als de ultieme sleutel tot succes. Dit loopt als een rode draad door het Ondernemingsplan van RWS en heeft voor Vastgoed nog een extra accent gekregen als gevolg van de rijksbrede ambitie om meer ren­dement te halen uit grond. Was grond tot nu toe uitsluitend een middel om (tijdig) projecten en programma’s te kunnen realiseren, binnen deze nieuwe ambitie wordt grond nu ook interessant als inkomstenbron. Zeker nu RWS zelf over de inkomsten uit grondbeheer mag beschikken. Op basis van de nieuwe begrotingsregels, die eind 2012 door het kabinet­Rutte II zijn vastgesteld, komen de lasten en lusten van vastgoedbeheer in één hand. Een belangrijke mijlpaal. Deze nieuwe situatie werpt ook een ander licht op de positie van grond binnen het primair proces. Grond wordt nu nog meer integraal onderdeel van dit proces en gaat daarmee het project­belang overstijgen. Het intern verbinden van Vastgoed met andere onder­delen van de productieketen is hiervan het onvermijdelijke gevolg. Grondbeheer, gericht op meer rendement, is bovendien een nieuw exper­tiseveld, niet alleen voor RWS, maar ook voor de andere diensten die met vastgoed werken. Extern verbinden is daarom noodzakelijk om van elkaar te leren en elkaar scherp te houden. Maar ook kennis te delen en waar dit functioneel is te bundelen.

Het belang van deze nieuwe realiteit zal doorwerken in 2013. Vandaar dat dit voorwoord start met een vooruitblik. De terugblik op het verslagjaar 2012 komt aan het eind en daaruit zal blijken hoe wezenlijk het omslagjaar 2012 is geweest. Vastgoed komt als het ware in een breder perspectief te staan.

Verbinden vraagt om een nadere concretisering, want anders blijft het een abstract begrip. Waarom is verbinden juist voor Vastgoed met het oog op de nieuwe context cruciaal? Hierna een poging om dit aan de hand van een aantal concrete voorbeelden te verhelderen.

Intern verbinden• Albijde(voorgenomen)aankoopvangrondmoetende

beheersmogelijkheden worden onderkend en mee ­ ge wogen. Het kan bijvoorbeeld zijn, dat een iets ruimere aankoop dan strikt noodzakelijk is voor het project, zoveel extra opbrengsten genereert, dat deze serieus over­wogen moet worden. Of vanwege nieuwe beleidsdoelen, bijvoorbeeld om toekomstige grondposities zeker te kun­nen stellen. Dit meewegen vergt niet alleen een goede verbinding tussen aankoop en beheer, maar ook tussen beleid en uitvoering.

• Beslissingenovergrondbeheerkunnenalleengoed genomen worden als het grondareaal op orde is en blijft. Dat we weten wat waar mag en onder welke condities. Vastgoedbeheer kan dus niet zonder actuele en betrouw­bare data. Dit betekent dat vastgoedbeheer tijdig verbon­den moet worden met de ontwikkeling van (nieuwe) systemen op het gebied van databeheer en informatie­

Page 4: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

5Jaarrapportage 2012 | 5

voorziening (denk aan het Netwerk Informatie Systeem enAssetmanagement).

• ZakelijkomgaanmetVastgoedvergtgoedekosten-baten­afwegingen ter ondersteuning van de besluitvorming. Dit is geen zaak van Vastgoed alleen, maar noodzaakt tot effectieve verbindingen met (opnieuw) assetmanagement en bedrijfs voering (kostenexpertise).

• Vastgoedenmetnameaankoopzitvaakaanheteindvande productieketen, met alle risico’s vandien. Het is daarom van belang om Vastgoed consequent en eerder te verbinden met de projectplanning en contractvorming. Dit luistert extra nauw ingeval van innovatieve arrangementen met marktpartijen, waarin ook steeds vaker een beheerscomponent wordt opgenomen.

• Grondalsinverdienpotentieelkanalleenmaximaal worden benut, wanneer er effectieve verbindingen worden gelegd met thema’s als duurzaam en energie. Maatwerk is nodig om vluchtige besluitvorming te voor­komen en win­win situaties te creëren. Bovendien bevordert dit de doelmatigheid en efficiency en draagt bij aan innovatie.

Extern verbinden• WatvastgoedbeheerbetreftgaatRWSnietzelfspecialis-

tische expertise opbouwen, maar gebruik maken van de expertise, die elders beschikbaar is of komt. Met name het nieuwe Rijksvastgoedbedrijf (RVB) bij Binnenlandse Zaken komt hierbij in beeld. RWS gaat alleen investeren in een aantal professionals om een goede regievoerder of opdrachtgever te kunnen zijn. Concreet betekent dit, dat RWS en RVOB hun onderscheidende expertises effectief

met elkaar moeten verbinden om maximaal synergie­winst te kunnen boeken en overlap te voorkomen.

• RWS,ProRailenDLGzijnaleerdersuccesvolle verbindingen met elkaar aangegaan. Deze kunnen nog verder worden verdiept en uitgebouwd. Met name op het gebied van vastgoedbeheer liggen er mogelijkheden om tot onderlinge taakverdelingen te komen, waarbij de één loslaat wat de ander beter kan.

De voorbeelden demonstreren de urgentie en de kracht van het verbinden. Zeker in een omgeving waar vastgoed tot nu toe uitsluitend als productiemiddel fungeert. De nieuwe context moet hier verandering in brengen. Het is daarom zaak om de relevante koppelvlakken goed in te vullen en daarmee de samenhang te borgen. Zowel intern als extern is dat een randvoorwaarde om maximaal rendement te kun­nenhalenuitvastgoedbeheer.Anderswordeninkomstenen besparingen gemist en dat kunnen we niet gebruiken in een situatie waarin elke euro telt.

De noties, zoals hiervoor geschetst, zijn deels al vastgelegd in de door het RWS­bestuur eind 2011 geaccordeerde RWS­grondvisie. In 2012 zijn de uitgangspunten uit deze visie ver­taald in een eerste versie van de RWS­vastgoedportefeuille­strategie (VPS). De fundering ligt er dus en de drive is er om te oogsten. Via verdienmodellen proberen we daarom in 2013 resultaatgericht het potentieel van ons grondareaal verder te verzilveren. Van de nabije toekomst naar het nabije verleden. Dit jaar­verslag is in de eerste plaats een productieverslag over het afgelopen jaar 2012. Een soort aankoopverantwoording

voor project­ en programmarealisatie. We mogen er vanuit gaan, dat de scope van dit verslag de komende jaren wordt verbreed met de eerste resultaten van vastgoedbeheer. De oorzaak hiervan heb ik hiervoor proberen te duiden: vast­goedbeheer moet een prominentere plaats krijgen op de RWS­ agenda en effectiever worden benut als inkomsten bron.

Maar zonder grond geen project of programma. Vastgoed heeft in 2012 opnieuw aangetoond gesteld te staan voor zijn taak.Alleenginghetditkeernietzonderkrakenen schuren, zoals dat heet. Want we hebben opnieuw mogen ervaren dat vastgoed als slotakkoord aan het eind van de productieketen vals kan klinken. Weerbarstige onteige­ningsprocedures kunnen aardig wat zand in de wielen strooien en de planning in de war sturen. Met een onge­wenste ontknoping als gevolg. Daarom is het van cruciaal belang dat Vastgoed, zoals eerder aangegeven, structureler en eerder verbonden wordt met de project­ en programma­planning. Verbinden aan de voorkant waarbij de wettelijke onteigeningsprocedures realistisch verdisconteerd worden in de doorlooptijd. Dit voorkomt stress in de finale en nazorg aan de achterkant. En dan wordt wat al goed was in 2012 nog beter in 2013.

Jaap DanhofProjectdirecteur Veranderopgave Vastgoed

Page 5: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat6 | Vastgoed Rijkswaterstaat6

Page 6: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

7Jaarrapportage 2012 | 7

1. Rijkswaterstaat

Rijkswegen A2/A12, knooppunt Oudenrijn

Page 7: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat8 | Vastgoed Rijkswaterstaat8

1.1 RWS in vogelvlucht

BestuurSinds 1 januari 2012 bestaat het bestuur van RWS uit acht leden. Het bestuur ziet toe op het functioneren van de orga­nisatie als geheel, waarbij het accent ligt op de strategische sturing en besluitvorming. In het bestuur is niet elk organi­satieonderdeel maar wel elk primair proces vertegenwoordigd.

Daarnaast is een Groepsraad ingesteld bestaande uit de DG, de plaatsvervangend DG, de CFO, de (waarnemend) HID­en, de algemeen directeur van de Corporate Dienst en de direc­teurAlgemeneCorporateTaken.IndeGroepsraadwordenonderwerpen besproken voordat ze in het bestuur komen en wordt zo nodig de implementatie van door het bestuur genomen besluiten besproken.

MissieRijkswaterstaat beheert en ontwikkelt als uitvoeringsorga­nisatie, in opdracht van de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, op duurzame wijze de nationale infrastructurele netwerken. De organisatie is in 1798 opge­richt en er werken ongeveer 8.800 mensen.

Rijkswaterstaat werkt aan:• drogevoeten• voldoendeenschoonwater• vlotenveiligverkeeroverwegenwater• betrouwbareenbruikbareinformatie Droge voeten

Nederland ligt voor een belangrijk deel onder de zeespiegel. Dat is een bedreigende situatie. In het westen en noorden dreigt de zee en vanuit het zuiden en oosten brengen de grote rivieren soms plotseling enorme watermassa’s ons land binnen. Bescherming tegen overstromingen door de zee, meren, rivieren en kanalen is dan ook een belangrijke taak van Rijkswaterstaat.

Schoon en voldoende water voor alle gebruikers

Nederland wordt doorsneden door grote en kleine rivieren, kanalen,bekenenslotenenheeftveelmerenenestuaria.Aldeze wateren zijn boven­ en ondergronds met elkaar ver­bonden. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het beheer van de slagaders van dit netwerk: het hoofdwater­systeem. Rijkswaterstaat reguleert de waterstanden en stemt het waterbeheer af op de behoeften en de natuurlijke inrichting van Nederland. Dit gebeurt in goed samenspel

met collega­ministeries, provincies en waterschappen. Rijkswaterstaat beheert ook een belangrijk deel van de Noordzee.

Werken aan vlotte, veilige verkeersdoorstroming

Dagelijks storten zo’n drie miljoen automobilisten zich in hetverkeer.AanRijkswaterstaat,alsinfrastructuurmanager,de taak om het verkeer vlot en veilig in goede banen te leiden.

Vlot en veilig varen op het hoofdvaarwegennet

De Nederlandse vaarwegen behoren tot de drukste ter wereld.Transportenoverslagvangoederenvormeneenbelangrijke motor van de economie. Rijkswaterstaat werkt aan vlot en veilig verkeer op het netwerk van hoofdwater­wegen, zowel voor de binnenvaart als voor de recreatievaart.

Werken aan een betrouwbare, veilige infrastructuur

Rijkswaterstaat is deskundige bij uitstek op het gebied van de planning, het beheer en het onderhoud van grootscha­lige infrastructurele werken.

Leefbaar en bereikbaar, nu en straks

De leefbaarheid van ons land komt steeds meer onder druk te staan. Dit is het gevolg van de stijging van de zeespiegel, de bodemdaling en de toenemende ruimtelijke druk en de luchtverontreiniging. Een schoon, veilig en bereikbaar Nederland is in de komende twintig jaar niet te halen zon­der innovatie. Daarom investeert Rijkswaterstaat continu in kennis en vernieuwende oplossingen om Nederland leef­baar, bereikbaar en veilig te houden.

Primaire processen RWS

Verkeers- en watermanagement

Informatievoorziening

Kaderontwikkeling

Aanleg en Onderhoud

Sterk in de regio

Crisimanagement

Page 8: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Rijksweg A2, aanleg tunnel Maastricht

9Jaarrapportage 2012 | 9

Procedure A2 Traverse Maastricht

2012 was het jaar van de (onteigenings)procedures voor de realisering van het Tracébesluit A2 Passage Maastricht. Rijkswaterstaat werkt in dit project samen met de Provincie Limburg en de gemeenten Maastricht en Meerssen aan (onder meer) de (dubbellaagse) ondertunneling van de A2 door Maastricht en de herontwikkeling van het gebied. Een majeur infrastruc-tureel project dat onder meer een oplossing biedt voor de huidige congestie (de verkeerslichten) op dit deel van de A2.

Direct naast de huidige A2 (N2) door Maastricht liggen vijf flatgebouwen met bijhorende gronden. Die flatgebouwen behoren tot één Vereniging van Eigenaren (VvE), de Vereniging van Eigenaars Wyckerveldflat met 326 appartementsrechten. Van de 5 flatgebouwen moet 2,5 flatgebouw worden gesloopt voor de realisering van het tracébesluit. In een later stadium wordt de rest gesloopt voor de herontwikke-ling van het gebied.

Bijna lukte het alle 326 appartementsrechten te verwerven. Alleen de verwerving van twee garages in de te slopen flatgebouwen en een aantal woningen in de nog niet te slopen flatgebouwen was niet mogelijk. Wat volgde was een bijzondere, complexe en span-nende onteigeningsprocedure.

Bijzonder omdat het hier gaat om de onteigening van flatgebouwen en een deel van een gemeenschap van appartementsrechten. Dat komt (bijna) nooit voor. Complex omdat alle appartementsrechteigenaren gezamenlijk eigenaar waren van de te onteigenen gronden. Hierdoor moest iedereen worden gedagvaard (31 gedaagden) en bijvoorbeeld ook alle hypotheekge-rechtigden worden verwittigd van de procedure. Dit

terwijl er in feite dus maar één eigenaar was met een privégedeelte in de te slopen flatgebouwen.

Spannend omdat een aantal appartementsrechteige-naren zich tot het uiterste verzetten tegen de onteige-ning en juridisch moeilijke vragen voorlagen, zoals: is het mogelijk grond betrokken in een splitsing van appartementsrechten te onteigenen? Kan een appartementsrecht worden onteigend? Heeft inschrij-ving titelzuiverende werking of moet de splitsingakte eerst worden gewijzigd?

Uiteindelijk sprak de Rechtbank Limburg (toen nog Maastricht) de onteigening uit conform de vordering van de Staat. Daarmee was het nog niet gedaan. Een aantal appartementsrechteigenaren ging in cassatie en probeerde daarnaast voorbereidingen voor de sloop te frustreren. Dit resulteerde in allerlei procedures over de vernietiging van door de VvE genomen besluiten ter voorbereiding op de sloop en de wijziging van de splitsingsakte na de sloop.

Het verzet bleek voor niets. Op 29 maart 2013 verwierp de Hoge Raad het cassatieberoep (LJN: BY8665). Kort daarna schreef de Staat het onteigeningsvonnis in en werd eigenaar van de benodigde gronden. Ook gaf de kantonrechter een bevel tot wijziging van de splitsings-akte, zodat deze straks weer zal beantwoorden aan de feitelijke situatie. De onteigende percelen worden dan uit de Vereniging van Eigenaars “getild”. De (voorberei-dende werkzaamheden voor de) sloop is inmiddels in volle gang. Wat rest, is de discussie over de aan de betrokken eigenaren toekomende schadeloosstelling. Ook boeiend, maar minder van belang voor de voortgang van het project.

Page 9: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat10

Beheergebied Hoofdwegennet

• 3.046 kilometer auto(snel)weg inclusief verkeerssignalering• 1.428 kilometer op- en afritten en verbindingswegen• 79 spitsstroken• 2.749 viaducten• 22 tunnels• 743 beweegbare en vaste bruggen• 13 ecoducten• 5 regionale verkeerscentrales• 1 landelijk verkeerscentrum (VCNL)• 119 Dynamische Route Informatie Panelen (DRIP’s)• 1.575 camera’s• dynamische verkeersmanagementsystemen• route-informatiesystemen

Beheergebied Hoofdvaarwegennet

• 2.137 kilometer kanalen en rivieren• 5.472 kilometer vaarweg in open water• 84 sluizen• 278 bruggen• 10 ‘natte’ verkeerscentrales• 14 verkeersposten• circa 120 patrouille-, meet- en oliebestrijdingsvaartuigen

Beheergebied Hoofdwatersystemen

• 90.278 km2 oppervlaktewater• 35 kilometer duinen• 214 kilometer dijken en dammen• 2.969 kilometer oevers• 10 stuwen• Afsluitdijk en Houtribdijk• 4 stormvloedkeringen

Page 10: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 11

Areaal

Rijkswaterstaat heeft 54.728 hectare in eigendom en materieel beheer, voor­namelijk (maar niet uitsluitend) ten behoeve van de droge infrastructuur. Daarnaast beheert RWS 9.027.800 hectare oppervlaktewater, waarvan circa 750.000 hectare in Nederland, circa 5.778.000 hectare in de Noordzee en circa 2.500.000 hectare in de Caribische Zee nabij de eilanden Bonaire, Saba en SintEustatius.TotaalvoertRWSdushetmaterieel beheer over zo’n 9.083.000 hectare.

Oppervlakte infrastructuur in eigendom en beheer bij

RWS (op 1 september 2012)

Dienst Oppervlakte (ha)

Noord-Nederland 6.031

Oost-Nederland 12.445

IJsselmeergebied 2.757

Utrecht 4.259

Noord-Holland 4.963

Zuid-Holland 6.639

Zeeland 3.647

Noord-Brabant 7.362

Limburg 6.551

Noordzee 74

Totaal 54.728

Rijksweg A 27 nabij Utrecht

NetwerkenRijkswaterstaat beheert drie rijksinfrastructuurnetwerken, te weten het Hoofdwegennet, het Hoofdvaarwegennet en de Hoofdwatersystemen.

Uitgaven en kostenDe uitgaven en kosten van Rijkswaterstaat bedroegen in 2012 een bedrag van ruim € 5.000 miljoen. Dit bedrag was als volgt verdeeld:

€ 2.620 miljoen voor aanleg• voorhethoofdwegennet €1.636miljoen• voorhethoofdvaarwegennet € 351 miljoen• voordehoofdwatersystemen € 140 miljoen• voormegaprojecten € 351 miljoen• voorregionaleenlocale

infrastructuur € 142 miljoen

€ 1.248 miljoen voor beheer en onderhoud• voorhethoofdwegennet € 673 miljoen• voorhethoofdvaarwegennet € 327 miljoen• voordehoofdwatersystemen € 189 miljoen• netwerkoverstijgend € 59 miljoen

€ 1.106 miljoen voor de organisatie• voordekostenvanpersoneel € 748 miljoen• voordekostenvanmaterieel € 299 miljoen• vooroverigeorganisatiekosten € 59 miljoen

€ 29 miljoen voor overige uitgaven• voor verbetering leefomgeving

(GeluidsisolatieSchiphol) € 26 miljoen• voor overige kosten € 3 miljoen

Page 11: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat12

1.2. Plaats van Vastgoed in de RWS­organisatie

Sinds 1 april 2013 is Vastgoed binnen RWS gepositioneerd bij deorganisatieonderdelenCorporateDienst(CD),AlgemeneCorporateTaken(ACT),GroteProjectenenOnderhoud(GPO)en de projectdirectie Ruimte voor de Rivier (RVR).

De Corporate Dienst verricht met name ondersteunende, adviserende en RWS­brede taken. De vastgoedmedewerkers zijn bij de afdeling Expertise van de Shared Services Eenheid Bestuurlijk Juridische Zaken & Vastgoed (BJV) gepositio­

neerd. BJV maakt onderdeel uit van de Directie Communicatie, Personeel en Recht (CPR).

Het tijdelijk project Veranderopgave Vastgoed is onder­gebrachtbijhetonderdeelAlgemeneCorporateTaken,datgehuisvest is bij de Corporate Dienst.

De vastgoedmedewerkers van de regionale diensten waren tot 1 april 2013 gepositioneerd bij het cluster Vastgoed dat onderdeel uitmaakte van de afdeling Bestuurlijk Juridische Zaken en Vastgoed (BBV). Deze afdeling BBV maakte onder­deel uit van de Directie Bedrijfsvoering. Met ingang van 1 april 2013 zijn de vastgoedmedewerkers uit de regio formatief bij het organisatieonderdeel Grote Projecten en Onderhoud ondergebracht en wel bij de afdeling Grondverwerving, onderdeel van de directie Inkoop­ en Contractmanagement.Vooralsnog blijven deze medewerkers gehuisvest bij de regionale organisatieonderdelen, waarvan sommigen zijn samengevoegd en een aantal een andere naam hebben gekregen. Zie het kader ‘De regionale organisatieonderdelen’.

Het Grondbureau Maasdal, dat de grondverwerving voor Maaswerken verzorgt, valt onder RWS Limburg, die samen met RWS Noord­Brabant sinds 1 april 2013 RWS Zuid­Nederland vormt.

Bij de Programmadirectie Ruimte voor de Rivier is de taak van grondverwerving gepositioneerd bij het vastgoedcluster in de directie bedrijfsvoering, afdeling programma­beheersing. Het vastgoedcluster stelt de kaders voor de grondverwerving vast en autoriseert de voorstellen van een

decentrale initiatiefnemer (gemeente, provincie, water­schap of RWS­projecten) met de vaststelling van het aan­koopstrategieplan. Sturing op de inzet vindt plaats door middel van periodieke voortgangsoverleggen (met betrokkenheid van het decentrale projectteam) en de directe afstemming op dossierniveau, waarbij taxaties en overeenkomsten door het vastgoedteam moeten worden goedgekeurd. De Programmadirectie Ruimte voor de Rivier wordt per 1 juni 2013 ondergebracht bij het onderdeel Grote Projecten en Onderhoud.

In figuur 1 zijn de organisatieonderdelen waarin Vastgoed formatief is vertegenwoordigd aangegeven in groen.

1.3 De Veranderopgave Vastgoed

Op 1 juli 2010 is de projectdirectie Veranderopgave Vastgoed van start gegaan. De projectdirectie bestaat uit een kleine kern van vaste medewerkers. Deze kern wordt aangevuld met medewerkers van de Corporate Dienst. Daarnaast verlenen de clustercoördinatoren Vastgoed uit de regio medewerking aan het project. Zij zijn ook verte­genwoordigd in de deelprojecten.

Aanleiding en doelRWS staat de komende jaren voor een hoge productopgave. Een tijdige juridische beschikbaarheid van grond is hiervoor cruciaal. Het is van belang dat de vastgoedexpertise wat de procedures betreft in de pas gaat lopen met de ambities van

De regionale organisatieonderdelen

Oud Nieuw

RWS Noord-Nederland RWS Noord-Nederland

RWS Oost-Nederland RWS Oost-Nederland

RWS Utrecht RWS Midden-Nederland

RWS IJsselmeergebied

RWS Noord-Holland RWS West-Nederland Noord

RWS Zuid-Holland RWS West-Nederland Zuid

RWS Zeeland RWS Zee en Delta

RWS Noordzee

RWS Noord-Brabant RWS Zuid-Nederland

RWS Limburg

Page 12: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 13

Rijkswaterstaat Bestuur/Bestuursstaf

RijkswaterstaatNoord-Nederland

RijkswaterstaatZee en Delta

RijkswaterstaatWest-NederlandZuid

RijkswaterstaatWest-NederlandNoord

RijkswaterstaatZuid-Nederland

RijkswaterstaatMidden-Nederland

RijkswaterstaatOost-Nederland

Rijkswaterstaat Water, Verkeer en Leefomgeving

Rijkswaterstaat Corporate Dienst

Rijkswaterstaat Verkeer- en Watermanagement

Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud

Rijkswaterstaat Centrale Informatievoorziening

Rijkswaterstaat Programma’s, Projecten en Onderhoud

Figuur 1 Organogram RWS per 1 juni 2013

John Frostbrug, Arnhem

Page 13: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat14

Sneller en Beter gericht op een halvering van de doorloop­tijd van de projecten en programma’s. Het Verander­programma moet daarbij borgen dat de vastgoedexpertise nog steviger verankerd wordt in de productieketen waarbij meer aandacht moet komen voor de adviesfunctie van Vastgoedindeinitiatief-enverkenningsfasevanhetMIRT-proces. Ook dient effectief invulling te worden gegeven aan portefeuillebeheer gericht op een betere benutting van grondposities voor doelrealisatie. Dit vraagt om een strate­gische visie op grond. Het Veranderprogramma zal deze visie moeten vormgeven. Dit programma omvat verder een aantal deelprojecten (organisatie, kennis en externe samenwerking).

GrondvisieIn 2011 is de door de Veranderopgave opgestelde strategi­sche grondvisie ‘Grond voor versnelling en vernieuwing’ door het bestuur van Rijkswaterstaat goedgekeurd. De nieuwe visie heeft twee hoofddoelstellingen:• Eentijdigebeschikbaarheidvangrondtegendeachter­

grond van de beoogde versnelling (Sneller & Beter)• Meer(maatschappelijk)rendementuitgrondconformde

rijksbrede ambitiesBij de nieuwe vastgoedvisie is uitgegaan van de volgende

context:• Ondernemingsplan2015:Rijkswaterstaatopereertalséén

landelijke organisatie. De RWS Vastgoedvisie moet hier­mee in lijn zijn

• Sneller&Beter:Rijkswaterstaatmoetderealisatietijdvanprojecten halveren. Een tijdige beschikbaarheid van grond is daarvoor een kritische succesfactor

• StructuurvisieInfrastructuurenRuimte:hetRijkmoetruimte reserveren voor toekomstige beleidsopgaven op

het gebied van mobiliteit en waterveiligheid. Het tijdig zekerstellen van cruciale grondposities is hierbij randvoorwaarde.

• Meerrendementuitgrond:hetRijkheeftdeambitieommeer rendement te halen uit grond, voor het realiseren van beleidsdoelen tegen lagere kosten en respectievelijk hogere opbrengsten.

Het visiedocument bevat de visie op hoofdlijnen. De imple­mentatie moet de consequenties scherper in beeld brengen. Duidelijk is dat er gevolgen zullen zijn voor de wijze van taakuitvoering, de processen en de opleidingen.

HoutskoolschetsDe uitwerking van de Grondvisie heeft zich vooral vertaald in de onder regie van de Programmadirectie Veranderopgave Vastgoed opgestelde gedetailleerde houts­koolschets Vastgoed. In deze schets is via de lijn van de pro­cessen het organisatie­ en formatieplaatje (van ‘Ist’ naar ‘Soll’) nader ingekleurd. De schets is aangeboden aan de overdragende en overnemende partijen. Voor Vastgoed betekent de voorgestane transitie dat de capaciteit en kwali­teit van aankoop overgaat van de regionale diensten naar de directie Inkoop­ en Contractrmanagement van het nieuwe organisatieonderdeel Grote Projecten en Onderhoud (GPO), de expertisetaken bij de Corporate Dienst (CD) blijven en de nieuwe tak van sport op het gebied van portefeuillemanage­ment ook bij de CD zal worden ondergebracht.

Kr8 en VastgoedOp initiatief van de vastgoedmedewerkers is onder regie van het Veranderprogramma Vastgoed en een Kr8­facilitator een aantal sessies gehouden met als doel om (onder meer) het

complexe en bewerkelijke betalingsproces voor vastgoed en het daaraan gerelateerde parafencircuit kritisch tegen het licht te houden. Onder het motto de verspilling eruit heeft dit uiteindelijk geresulteerd in een werkwijze die tot een substantiële verkorting van de doorlooptijd heeft geleid, waar niet alleen Vastgoed zelf baat bij heeft maar ook de klant.

OpleidingenDe ontwikkelingen bij Vastgoed raken niet alleen de vast­goedsector zelf, maar hebben een veel bredere impact. Ook de projectmanagers zullen er iets van gaan merken. Grondposities zullen strategischer en zakelijker moeten wordeningezetinallefasenvanMIRT,dusookdezoge­naamde voorfasen (met name de verkenningsfase). Concreet betekent dit een afwegingsproces waarbij grond nadrukkelijker en eerder in beeld moet komen. Hoe benut je grondposities bijvoorbeeld bij de keuzebepaling van tracés en welke gronden moet je na projectrealisatie met het oog op toekomstige projecten aanhouden. Welke gebruikscondities hanteer je bij tijdelijk gebruik? Hoe borg je de grondposities die van belang zijn voor onze toekom­stige netwerkambities? Ook nieuwe aanbestedingsconcep­ten respectievelijk contractvormen stellen andere of nieuwe eisen aan het omgaan met grond. Kortom: het hele veld rond grond is volop in beweging en dit verandert niet alleen de rol van de vastgoedadviseur, maar ook die van het project management. Om die reden bouwen de vastgoed­sector van RWS en van ProRail samen met de Rijksprojecten­academie aan een opleidingsmodule waarin die nieuwe rol casuïstiek een plaats krijgt. De voorbereidingen zijn in 2012 gestart, met als doel om de module in het voorjaar van 2013 gereed te hebben.

Page 14: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 15

Vastgoedareaal op ordeTenbehoevevanhetvoerenvangoedportefeuillemanage­ment door RWS moet de informatie over haar eigendom op orde zijn en bijgehouden worden. In 2010 en 2011 is een systeem ontwikkeld waarbij (in de “Mapviewer” op het RWS­Intranet) met behulp van diverse kaartlagen inzicht gegeven wordt in de eigendommen van RWS. In 2012 is ver­der gewerkt aan het verfijnen van de beschikbare informatie over de grondportefeuille, zodat RWS uiteindelijk een vol­ledig en actueel inzicht krijgt in al haar eigendom. Het gaat met name om het op perceelsniveau registreren van doel en gebruik van de gronden en overige benodigde informatie t.b.v. portefeuillemanagement. Dit project maakt onderdeel uitvandepijlerAssetmanagementuithetOndernemings-plan van RWS.

Portefeuillemanagement krijgt vorm met de dienst­specifieke vastgoedportefeuillestrategieIn 2012 is door het Veranderopgave vastgoedteam gewerkt aan het opstellen van de eerste RWS vastgoedportefeuille­strategie(VPS).Afgesprokenisdatalledepartementendievastgoed in hun portefeuille hebben een dergelijke vast­goedportefeuillestrategie opstellen conform een gezamen­lijk afgestemd model. Op termijn wordt aan de hand van de vastgoedportefeuillestrategieën één rijksbrede vastgoed­portefeuillestrategie opgesteld door het Rijksvastgoed­bedrijf (RVB). In de vastgoedportefeuillestrategie van RWS maken we transparant welke strategie RWS nastreeft met grond en welke activiteiten daarop worden uitgevoerd om de grondportefeuille goed en zakelijk te beheren. Gebouwen worden in de VPS­RWS meegenomen voor zover deze gerelateerd zijn aan het primair proces, maar de nadruk wordt gelegd op grond.

Omdat er rijksbreed sprake is van een ontwikkelproces zullen alle diensten die met vastgoed werken elkaar hard nodig hebben en van elkaar moeten leren door intensief samen te werken. Door gezamenlijk vastgoedinformatie te benchmarken via de Raad voor Vastgoed Rijksoverheid (RVR) willen we dat onder meer bereiken. Omdat RWS een kleine eenheid portefeuillemanagement gaat oprichten bij de Corporate Dienst, die het vastgoed waar mogelijk laat renderen en gronden gaat overtolligstellen, zal de samenwerking met het RVOB geïntensiveerd moeten worden.

RWS verdientHet programma RWS verdient is in 2012 van start gegaan. Het project richt zich op genereren van verdienmodellen voor de korte en lange termijn zodat o.a. (toekomstige) taakstellingen kunnen worden verzacht. Vastgoed is aan­gewezen als één van de pijlers waarop RWS verdient zich richt.Tweeelementenzijnvanbelang:enerzijdshetgene­reren van incidentele baten uit overtolligstellingen en anderzijds de exploitatie van vastgoed zodat structurele inkomsten worden gegenereerd in de vorm van gebruiks vergoedingen.

Vooruitblik 2013Medio 2013 wordt de eenheid portefeuillemanagement (PFM) geïntroduceerd bij RWS. Daarvoor wordt bij de Corporate Dienst van RWS een kleine hoogwaardige een­heid in het leven geroepen die specifiek belast gaat worden met de implementatie ervan. Deze eenheid moet zorg dragen voor een helder, zakelijk, open en transparant proces voor het beheren (exploiteren) en overtolligstellen van vastgoed, in principe grond en gebouwen.

Aanbod grondenOm te beoordelen welk (tijdelijk) ander gebruik effectief is en in welke mate, gaan we samen met de programma’s TijdelijkAndersBenutten(TAB)enDuurzaamproactiefgronden aan de markt aanbieden door middel van een aan­tal pilots. Zoveel mogelijk percelen grond die niet of onvol­doende benut worden, willen we inzetten voor duurzaam­heid, innovatie of publieksgericht netwerkmanagement. Hiervoor maken we een digitale kaart met het aanbod van grondposities die geschikt worden geacht voor (tijdelijke) exploitatie. Het gaat voornamelijk om grondposities buiten beheergebied die voor RWS een strategisch karakter hebben omdat ze in de toekomst bijdragen aan RWS taken en processen. Na een bepaalde experimenteerperiode weten we dan echt welk gebruik het meest effectief is, in financiële en maatschappelijke zin.

Prikkel Voorheen waren de kosten van beheer voor RWS en gingen deopbrengstennaardeAlgemeneMiddelenvanhetminis­terie van Financiën. Naar verwachting zijn de opbrengsten uit vastgoed (verkoop en verhuur etc.) in 2013 voor RWS, doordat de begrotingsregels dan zijn aangepast.

Naast het opstarten en uitwerken van de pilots gaan we het komende jaar ook de portefeuillestrategie verder uitwerken en verder met de analyse van het vastgoedareaal.

Page 15: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat16

Page 16: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 17

2. RWS Vastgoed in 2012

Rijksweg A50, bouw extra Waalbrug bij Ewijk

Page 17: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat18

2.1. Kerncijfers Vastgoed

Op deze pagina treft u de belangrijkste cijfermatige informatie aan van de discipline Vastgoed van RWS in 2012. Voor uitgebreidere info wordt verwezen naar de desbetreffende pagina’s in het hoofdstuk ‘Cijfers en tabellen’.

Vastgoed Zie pagina

Aantal aankooptransacties (inclusief pacht- en huurontbindingen) 323 38

Aangekochte oppervlakte 792 ha 40

Uitgekeerde schadeloosstelling (inclusief pacht- en huurontbindingen) € 122.238.000 42

Overtollig gestelde oppervlakte 223 ha 46

Opbrengst uit overtollig gestelde gronden* € 6.114.100 48

Aantal t.b.v. RWS geslagen onteigenings-kb’s 2 50

Aantal afgeronde gerechtelijke onteigeningsprocedures 52 52

Gemiddeld betaalde agrarische grondprijs per m2 (los land, pachtvrij) € 5,55 56

* betreft de in 2012 ontvangen opbrengst; deze kan ook betrekking hebben op in voorgaande jaren overtollig gestelde gronden

Diverse schadezaken Zie pagina

Aantal bouwkundige vooropnames 815 58

Aantal behandelde schadezaken (bouw-, en gewassenschades en nadeelcompensatie*)

30 58/60

Uitgekeerde schadebedragen (bouw- en gewassenschades en nadeelcom-pensatie*)

€ 1.265.800 58/60

Aantal adviezen nadeelcompensatie* 29 60

* Vastgoed behandelt nadeelcompensatieclaims maar adviseert ook bij claims die door andere afdelingen behandeld worden; de uitgekeerde schade heeft alleen betrekking op de door Vastgoed behandelde claims

Saneringskosten voormalige gasfabriek

Sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw heeft RWS West-Nederland Zuid (voorheen Zuid-Holland) een voormalig gasfabriekterrein in Hellevoetsluis in eigendom en beheer. RWS heeft hierop een steunpunt gehad dat niet meer nodig was en afgestoten diende te worden. Dit terrein is, mede als gevolg van een bombardement in de Tweede Wereldoorlog, zwaar verontreinigd en moet dringend gesaneerd worden.

Op het gasfabriekterrein rust een saneringsplicht voor de bodem. RWS heeft de wettelijke verplichting en het budget om een eenvoudige sanering uit te voeren. De met deze functionele sanering gemoeide kosten bedragen circa € 1 miljoen (inclusief circa € 100.000 voor de kosten van bodemonderzoek). De gemeente Hellevoetsluis wil het terrein overnemen voor het ontwikkelen van woningbouw en waterge-bonden activiteiten, echter daartoe is een verdergaande en duurdere sanering nodig. De kosten voor deze verdergaande saneringsvariant bedragen circa € 7 miljoen. Dit leek te gaan leiden tot een impasse waar alleen uitgekomen zou kunnen worden als RWS meer budget voor de verdergaande sanering beschikbaar zou stellen. RWS had echter geen plicht of reden om het saneringsbudget te verhogen.

Er vonden al langere tijd gesprekken plaats tussen de gemeente, RVOB en RWS over deze verkoop. Het cluster Vastgoed adviseerde samen met RVOB over de vastgoedaspecten, met name over de relatie tussen kosten en opbrengsten. Uiteindelijk is overeen gekomen dat de Staat circa € 900.000,- aan de gemeente zal betalen als bijdrage in de saneringskosten.

Voorts was er nog discussie over de hoogte van de boete voor het niet opnemen van een kettingbeding dat RWS gevrijwaard dient te blijven voor eventuele claims van opvolgende eigenaren van de gemeente. Deze discussie is inmiddels beslecht en de grond is in mei 2013 juridisch geleverd aan de gemeente waarmee een einde is gekomen aan een reeds zeven jaar durende discussie.

RWS wil er zeker van zijn dat de sanering door de gemeente wordt uitgevoerd. Om dit te waarborgen is in de overdrachtsakte vastgelegd dat de saneringsbijdrage aan de hand van de voortgang van de sanering aan de gemeente zal worden uitgekeerd.

Page 18: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 19

Figuur 2.1 Voornaamste uitgaven van Vastgoed

88,4%

1,1%0,9%

1,5%8,1%

Figuur 2.2 Personeel en inhuur

76,6%

23,4%■�Schadeloosstellingen

grondverwerving

■ Schadeloosstellingen

schades (bouw- en

gewassenschades en

nadeelcompensatie)

■ Inhuur personeel

■Externe deskundigen

■Advocaten en notarissen

■ Personeel RWS

■ Inhuur

Kosten externen Zie pagina

Taxateurs grondverwerving € 2.893.900 62

Deskundigen schadezaken (bouwschades en nadeelcompensatie)* € 6.870.700 62

Onderzoekskosten bodemverontreiniging € 619.500 62

Kosten antikraakbewoning € 196.500 62

Diverse externe deskundigen € 597.800 62

Advocaten en notarissen € 2.104.000 62

Totaal externe deskundigen, advocaten en notarissen € 13.282.400 62

* voor zover betrekking hebbend op door Vastgoed behandelde claims

Personeel Zie pagina

Personeel t.l.v. interne kosten:

Formatie op 31-12-2012 46,5 fte 64

Bezetting op 31-12-2012 44,8 fte 64

Personeel t.l.v. externe productiekosten:

Externe inhuur van personeel 13,7 fte 67

Kosten externe inhuur van personeel € 1.529.800 67

Uitwisseling van personeel tussen regionale diensten 0,9 fte 66

Aanleg Rijksweg A4, Delft – Schiedam

Page 19: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat20

2.2. Grondprijsontwikkelingen per regio

Onderstaand zijn per regio de ontwikkelingen van de grondprijzen in 2012 aangegeven.

RWS Noord­NederlandIn landelijk gebied varieerden de grondprijzen in 2012 tus­sen€2,50en€4,50perm2.Er was sprake van een zich stabiliserende grondprijs.

RWS Oost­NederlandDe grondaankopen in de Dienst Oost­Nederland vonden voor het overgrote deel plaats in landelijk gebied. De agrari­sche grond is in 2012 licht in waarde gedaald. De gemiddel­degrondprijslagin2012ongeveertussen€4,40perm2.

RWS UtrechtDe mobiliteit van met name de agrarische gronden in de regio Utrecht is wederom beperkt geweest. De prijzen zijn over het algemeen stabiel hoog gebleven. Voor de overige gronden lag de mobiliteit vrijwel stil.

Agrarisch gebied

In de regio Utrecht is de markt wederom stabiel. De grond­prijzen varieerden in de gebieden met intensief grondge­bruik en/of stedelijk gebied nog steeds tussen de € 5,­ en € 8,­ per m² en in de gebieden met een meer extensief grondgebruik tussen de € 3,­ en € 5,­ per m².De verwachting is dat de prijzen de komende jaren stabiel zullen blijven. Er zal geen sprake zijn van een grote daling.

Stedelijk gebied

Er is zo goed als geen sprake meer van mobiliteit op deze markt. Daar naast is er zelfs sprake van een omgekeerde markt. Projectontwikkelaars en gemeenten bieden, in tegenstelling tot wat gebruikelijk is, zelf gronden aan. Gronden die ingesloten liggen binnen (toekomstige) bouw­locaties worden nog wel sporadisch aangekocht door

gemeenten, maar dan wel tegen prijzen die liggen in het lagere segment van de markt (onderkant): € 30,00 tot €40,00perm².

Voor wat betreft uitgifteprijzen zitten de gemeenten nog steeds met een behoorlijk dilemma vanwege het feit dat er weinig tot geen vraag is. Hierdoor komen de prijzen verder onder druk te staan. Uitgifteprijzen worden in voorkomen­de gevallen verlaagd of met korting aangeboden. Voor wat dit betreft is er sprake van een verschuiving.

De kantoren­ en bedrijvenmarkt bleef onder druk staan. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat het aanbod nog steeds groter was dan de vraag. De leegstand is verder toege­nomen met enkele procenten. De leegstand was echter nog steeds lager dan het landelijk gemiddelde.Naar panden op locaties met goed openbaar vervoer, een goede ontsluiting en waar het nieuwe werken kan worden toegepast bleef nog enigszins vraag.

RWS Noord­HollandLandelijk gebied: de verwerving concentreerde zich in 2012 in hoofdzaak rond het gebied tussen Diemen en Muiden (Schiphol-Amsterdam-Almere),waardeagrarischegrond­prijzen slechts een lichte daling te zien gaven (van € 5,­ naar€4,75perm2). In dit gebied werd tot € 200,­ per m2 betaald voor grond met een bedrijfsmatige bestemming. Dit houdt geen wijziging in ten opzichte van de prijstechni­sche situatie in 2011.

Stedelijk gebied: hoewel bestemmingtechnisch nog agra­risch, is het gebied ten zuiden van Badhoevedorp (verwer­vingt.b.v.deomleggingvandeA9omBadhoevedorp)methet oog op het zich aandienende in gemeentelijke en pro­vinciale plannen, als “warm” te beschouwen. Hier werd

€ 27,50 per m2 betaald. Dit verschilt niet van de situatie in het vorige jaar.

RWS Zuid­HollandIn het landelijk gebied lagen de agrarische grondprijzen tus­sen de € 5,50 en € 7,50 per m2. De maximale agrarische waarde in 2012 van € 7,50 per m2 is enigszins gezakt ten opzichte van de grondwaarde in 2011 (was € 8,­ per m2) doordat o.a. de Provincie Zuid­Holland voor deze waarde agrarische gronden heeft aangekocht. In het stedelijk gebied varieerde de grondwaarde tussen € 20,­ en € 500,­ per m2.

RWS ZeelandIn het landelijk gebied van Zeeuws Vlaanderen (reconstruc­tieN61)isdeagrarischegrondprijsin2012gestegenvan €5,75naar€6,00perm2.

RWS Noord­BrabantDe agrarische grondprijzen in het landelijk gebied zijn in 2012lichtgestegen.Deprijzenlagentussende€6,-en € 8,50 per m2. De prijzen voor gebouwen en bedrijven geven een dalende tendens te zien, met uitzondering van de grotere melkveebedrijven. In de stedelijke gebieden was sprake van een sterke daling bij woningen en bedrijfsonroerend goed.

RWS Limburg / MaaswerkenDe prijsontwikkeling in het werkgebied van de Dienst Limburg en van De Maaswerken volgde het beeld dat voort kwam uit de analyses van de provincie Limburg. In 2012 steeg de gemiddelde prijs (7,3%), nadat in het jaar daarvoor de grondprijs min of meer stabiel was gebleven. De verhandelde oppervlakte bleef nagenoeg stabiel (­ 0,5%), hetaantaltransactiesnamtoemet8,4%tenopzichte van 2011.

Page 20: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 21

DegemiddeldegrondprijsinheelLimburgsteegmet6,0%,de verhandelde oppervlakte bleef nagenoeg gelijk (+1%). In Zuid­Limburg deed zich hetzelfde beeld voor. De verhan­delde oppervlakte bleef min of meer gelijk (­1%) bij een gemiddeldegrondprijsstijgingvan6,2%.De verwachting voor 2013 is dat zowel het aanbod als de prijs stabiel zullen blijven.

Ruimte voor de RivierDe grondprijzen waren stabiel in 2012. In het Beneden­rivierengebied (West­Brabant) bewogen de prijzen zich tus­sende€5,50en€6,50perm2 voor de binnendijkse gron­den. In Gelderland en Overijssel is tussen de € 5,­ en € 5,50 per m2 betaald voor binnendijkse gronden en vanaf € 3,50 per m2 voor buitendijkse gronden.

Hoogwater in de Rijn bij Elst

Page 21: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat22

Wegverbreding A50, gedeelte Ewijk - ValburgRijkswaterstaat verbreedt de A50 tussen Ewijk en Valburg van 2 naar 4 rijstroken. Onderdeel van het project is de bouw van een tweede brug over de Waal, naast de bestaande brug. De nieuwe brug is inmiddels op 21 mei 2013 in gebruik genomen. De oude brug wordt de komende tijd gerenoveerd terwijl het verkeer (2x 3 rijstroken) over de nieuwe brug wordt geleid.

Bij de grondverwerving voor dit project ging het in totaal om zo’n 30 aankoopdossiers, een regeling in het kader van natuurcompensatie Natura2000 (ganzenfourageergebied) en het regelen van 1 hectare tijdelijke huur ten behoeve van de directiekeet. Met de grondverwerving was circa 1,6 miljoen euro gemoeid.

Alle aankopen zijn minnelijk geregeld. In één zaak dreigde het tot een gerechtelijke onteigening te komen, maar kort na de descente is alsnog overeenstemming in de minnelijke sfeer bereikt.

Mede doordat de aankoopgrenzen na de vaststelling van het OTB - op een enkele uitzondering na - niet meer zijn gewijzigd is de grondverwerving tamelijk probleemloos verlopen.

Tijdens het aankoopproces werden enkele “foutjes” uit het verleden ontdekt. Zo was na de aanleg van de A50 medio 1975 verzuimd de eigendomssituatie goed in beeld te brengen waardoor een aangrenzende boer al jarenlang gebruik

maakte van rijksgrond. Doordat sprake was van verkrijgende verjaring moest RWS dus “eigen grond” terugkopen.

De aankoop ten behoeve van natuur (ganzenfourageerge-bied) bleek zeer lastig te realiseren. Hiervoor was geen onteigeningstitel omdat de gronden buiten het tracébesluit vielen. Uiteindelijk is met een boer overeenstemming bereikt over aankoop en weer via het RVOB terugverpachten van uiterwaardgrond met daarbij de kwalitatieve verplichting deze grond voor de winterperiode in te richten als ganzenfou-rageergebied conform de regelgeving van Natura 2000. De boer krijgt op basis van de koopovereenkomst een jaarlijkse beheervergoeding.

2.3. Het vastgoedinformatiesysteem GROS

Algemeen

In 2012 is wederom verder gewerkt aan de ontwikkeling van GROS versie 2.0 en met name aan het testen van de opgele­verde applicaties. GROS2.0zalin2013dehuidigeversievanGROS(versie1.4),alsmede de applicaties GOF­module en Munice vervangen.

Ontwikkeling GROS versie 2.0

De in 2008 gestarte bouw van GROS 2.0 is in 2012 vrijwel afgerond. De Dienst Centrale Informatievoorziening (CIV, voorheen DID) voert de regie en coördineert en participeert in de testwerkzaamheden.In de projectstuurgroep GROS 2 zitten, naast een aantal CIV­medewerkers, vertegenwoordigers uit de regio en van de CD om de belangen van de gebruikers te behartigen.

Rijksweg A50, bouw extra Waalbrug bij Ewijk

Page 22: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 23

Behalve een nieuwe versie van GROS wordt ook de huidige GOF­module vervangen en wordt een kadastrale viewer gemaakt,genaamdKAVI.Deze3applicatieszijnalle“web-based” en zullen dus via Intranet (in een afgeschermde omgeving) gebruikt kunnen worden.Het werken met de web­based applicaties betekent dat de CIV ook de kadastrale gegevens via Intranet gaat ontsluiten.

In 2012 is een aantal belangrijke verbeteringen aangebracht in het nieuwe systeem. Onder meer de GOF­module is aan­gepast, zodat deze grensovereenstemmingsformulieren kan maken die gebruikt kunnen worden door notarissen in een Kadaster­applicatie.

Testfasen

Het testen van de opgeleverde programmatuur gebeurt in meerdere fasen: 1 FunctioneleAcceptatieTest(FAT):indezetestfasezullen

met name de ervaren gebruikers testen of de gewenste functionaliteit goed gerealiseerd is.

2 GebruikersAcceptatieTest(GAT):dezefaseisvooralbedoeld om te testen of de programma’s voldoende gebruiksvriendelijk zijn en om te testen of de eerder gevonden gebreken goed zijn opgelost.

3 ProductieAcceptatieTest(PAT):indezefasewordtgetestof de programmatuur goed werkt in de werkomgeving van RWS.

VóórdatdeFATkanstarten,heeftdeCIVondermeeralstaakom te testen of de opgeleverde programmatuur de gewens­tekwaliteitheeft.DezetestenwordendepreFAT-testengenoemd.

Tussen2010en2012zijnverschillendetestversiesopge-leverd van de 3 applicaties die in het kader van GROS 2.0 gebouwd worden. Half 2012 zijn de applicaties voor het eerst in een preFat­fase door een aantal senior gebruikers

getest. De bevindingen uit deze testronde zijn inmiddels verwerktenopgelost.DepreFAT-testrondeszijnafgerond.

Overleg

VoorhetregulieregebruikvanhethuidigeGROS(versie1.4)vinden GROS­coördinatoren overleggen plaats.Bij het GROS­coördinatoren overleg worden gebruikerserva­ringen uitgewisseld en worden de gebruikers op de hoogte gehouden van de doorontwikkeling naar GROS 2. Het over­leg is in 2012 één keer bij elkaar geweest. Bij het overleg zijn onder meer de testleveringen van GROS 2 uitgebreid besproken.

Vooruitblik 2013

In2013zullendeFAT-,GAT-enPAT-testenplaatsvinden.Naar verwachting zullen rond de zomer de opleidingen gegeven worden. Zodra vervolgens de huidige GROS­1 pro­jecten zijn omgezet naar GROS 2.0, kan de programmatuur in gebruik genomen word.

2.4.Publicaties

Door de discipline Vastgoed van RWS zijn in 2012 de volgen­de publicaties uitgebracht. Gids externe deskundigen Rijkswaterstaat en ProRailIn 2012 werd wederom een nieuwe, geactualiseerde editie van de ‘Gids externe deskundigen Rijkswaterstaat en ProRail’ uitgebracht. Deze gids was ­ evenals de voorgaande edities ­ het resultaat van de samenwerking tussen RWS en ProRail op het gebied van de inschakeling van externe des­kundigen en de daaraan gekoppelde tarifering. Omdat deze gids privacygevoelige informatie bevat is deze uitsluitend bestemd voor intern gebruik bij Rijkswaterstaat en ProRail.

Jaarrapportage 2011 Vastgoed Rijkswaterstaat

In 2012 is door de Corporate Dienst, in samenwerking met de regionale diensten wederom een integrale jaarrapporta­

ge ­ over het jaar 2011 ­ van de vastgoeddiscipline van Rijkswaterstaat uitgebracht, getiteld ‘Grond op de voor­grond: om te versnellen en te vernieuwen’.

2.5. Kwaliteit dienstverlening

TeneindededienstverleningteoptimaliserenwordtdoorVastgoed de kwaliteit zowel intern als extern gepeild. Extern gebeurde dit op beperkte schaal door middel van uitreiking van enquêteformulieren bij aankooptransacties en intern door navraag te doen bij de interne opdrachtgevers, onder andere door middel van accountgesprekken.Voorts werd op ad hoc basis feedback gevraagd aan zowel in­ als externe klanten.

Door Ruimte voor de Rivier is in 2011 opdracht gegeven voor de uitvoering van een evaluatieonderzoek door Berenschot. Hierbij is onder andere gekeken naar de relatie tussen pro­jectorganisatie en vastgoedorganisatie, de relatie met de andere Rijkspartijen en ook de ontwikkeling van de plan­ning­ en controlfunctie bij het vastgoedteam van Ruimte voor de Rivier. Voor de dataverzameling is gebruik gemaakt van literatuur en interviews. Het rapport is in april 2012 verschenen.

2.6. Audits

De vastgoedclusters worden regelmatig onderworpen aan audits. Deze hebben betrekking op financieel en procedu­reel gebied, op het gebied van communicatie en op het gebied van archivering. Voorts vinden regelmatig accoun­tantscontroles plaats.

Page 23: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat24

2.7. Diverse werkzaamheden

Naast de in deze rapportage reeds genoemde werkzaamhe­den heeft Vastgoed van Rijkswaterstaat in 2012 de nodige andere taken uitgevoerd. Hieronder is een aantal vermeld.

• overdracht van overtollige gronden, gebouwen, district­sterreinen, verzorgingsplaatsen en weggedeelten aan RVOB

• beheer van gebouwen en gronden• advisering in de verkenningen­, planstudie­ en realisa­

tiefase van de tracéwetprocedure• advisering aan gemeenten en provincies• opstellen en actualiseren van kostenramingen (SSK, voor­

heen PRI), met of zonder risico­analyse• opstellen van aankoopplannen • advisering over vastgoedaspecten bij DBFM­contracten• advisering over de overdracht van (water)wegen• het verschaffen van informatie tijdens

voorlichtingsbijeenkomsten • het bijwonen van hoorzittingen • werkzaamheden in het kader van GROS • beoordeling van subsidieverzoeken van andere

overheden• het toetsen van kostenramingen, taxatierapporten en

overeenkomsten• het vestigen van zakelijke rechten• het sluiten van inundatieovereenkomsten• het beeïndigen van pacht­ en erfpachtrechten• advisering bij het verleggen van kabels en leidingen• het uitvoeren van audits binnen de discipline Vastgoed• het verlenen van medewerking aan het opstellen van

bestuursovereenkomsten• het sluiten van vastgoedbeschermingsovereenkomsten• het sluiten van gebruiksovereenkomsten• advisering inzake verontreinigde gronden• advisering ten aanzien van aanbesteding van projecten • verlenen van medewerking aan het aanpassen van het

grondaankoopprocesinAris/UPP

• overdracht van gronden in het kader van de WHW (‘Brokx­droog’)

• overdracht van gronden in het kader van ‘Brokx­nat’• het bijhouden van een systeem van eigendoms­ en

gebruiksregistratie• advisering inzake het verontreinigde voormalig gasfa­

briekterrein Hellevoetsluis• het verstrekken van informatie aan de Nationale

Ombudsman• advisering met betrekking tot ontruimingen• advisering aan omgevingsmanagers inzake realisatieover­

eenkomsten welke in het kader van de zogenaamde RSP­projecten (Regionaal Specifiek Pakket) tussen overheden onderling worden opgesteld

• areaal op orde brengen voor wat betreft de eigendomssi­tuatie en verschillen in beheer­ en eigendomsgrenzen traceren en corrigeren

• advisering aan de districten in het kader van assetma­nagement en het verstrekken van gegevens

• advisering RVOB over verhuringen, verpachtingen, uitgif­ten in erfpacht en verkopen

• initiëren themabijeenkomst bouwschades met de bedoe­ling een best­practice op te stellen die gebruikt kan wor­den door de vastgoeddiensten

• advisering met betrekking tot gebruiksovereenkomsten en beheerovereenkomsten

• advisering met betrekking tot natuurcompensatie bij diverse projecten

• advisering inzake overdracht beheer van gronden aan particulieren in het kader van KRW­projecten en daarbij behorende schadeloosstelling aan particulieren

• deelname aan het ruimtelijke ordeningsoverleg binnen regionale diensten

• voeren van overleg met districten over lopende zaken• het verlenen van medewerking aan zogenaamde

Kr8­sessies• advisering over gebruiks­ en beheersovereenkomst RVOB­

Provincie in verband met het project ‘Zandmotor’

Rijksweg A10, bouw 2e Coentunnel

Page 24: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 25

2.8. Samenwerking en overleg

2.8.1. Intern overleg en werkgroepenRijkswaterstaat kent een aantal interne overleggremia, georganiseerd door Vastgoed of waaraan vanuit Vastgoed wordt deelgenomen.

Vakgroep Vastgoed

De Vakgroep Vastgoed heeft als doelstelling afstemming en gedachte­uitwisseling op het gebied van bedrijfs­ en beleidsmatige aspecten binnen de discipline Vastgoed van RWS.De voorzitter is hoofd van een regionale afdeling Bestuurlijk Juridische Zaken en Vastgoed. De laatste is ook deelnemer aan het landelijke Periodiek Overleg Bestuurlijk Juridische Zaken en Vastgoed (POBJV). Deelnemers zijn de coördinatoren van de regionale vast­goedclusters, medewerkers van de Corporate Dienst en de Veranderopgave Vastgoed en een vertegenwoordiger van de Raad voor Vastgoed Rijksoverheid. De vakgroep heeft in 2012 vijf keer vergaderd.

POBJV

Eén van de directeuren Bedrijfsvoering is portefeuillehou­der BBV in het landelijk overleg van die directeuren en woont op basis van eerder genoemde rol het POBJV bij.

Werkgroep Uniformering Vastgoeddocumenten

De werkgroep Uniformering Vastgoeddocumenten, bestaande uit vastgoedmedewerkers van de diensten Oost­Nederland, Utrecht, Zuid­Holland en de Corporate Dienst, houdt zich bezig met de uniformering en actualisering van vastgoeddocumenten. In 2012 zijn de standaard­koopover­eenkomst en de ruilovereenkomst geactualiseerd.

Samenwerking diensten Noord-Brabant en Limburg

In 2012 is de samenwerking tussen de vastgoedclusters van Noord­Brabant en Limburg zodanig geïntensiveerd dat er

voor 2013 een gezamenlijke planning is opgesteld en capaci­teit volledig gedeeld wordt.

Coördinatorenoverleg GROS

Zie voor nadere informatie over het Coördinatorenoverleg GROS hoofdstuk 2.3.

2.8.2. Extern overleg en samenwerkingDe discipline Vastgoed van Rijkswaterstaat heeft veel extern overleg ­ zowel incidenteel als periodiek ­ met onder andere RVOB, DLG, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, gemeenten, provincies, water­ en hoogheemraadschappen en ProRail. Deze contacten hebben betrekking op de afwik­keling van concrete zaken maar kunnen ook tot doel heb­ben afstemming, uitwisseling van informatie, samenwer­king in het kader van verwerving, en dergelijke.

AlleregionaledienstenzijnvertegenwoordigdindeRegionale Raden Vastgoed Rijksoverheid (Regio­RVR’s) en in de daaronder ressorterende RVR­provincieteams, Operationele overleggen en Deelregio’s. Niet alleen RWS is vertegenwoordigd in de Regio­RVR’s. Over het algemeen maken ook medewerkers van de regionale diensten van RVOB, DLG, DVD en RGD hier deel van uit en soms ook Staatsbosbeheer, ProRail en de provincie.

Ook is vanuit Vastgoed – zowel op regionaal als op centraal niveau – geparticipeerd in diverse onder de RVR vallende werkgroepen en commissies.Vanuit RWS vond detachering plaats bij de projectdirectie Vastgoed van het Ministerie van Financiën, die ter onder­steuning dient van de RVR. De projectdirecteur van de Veranderopgave Vastgoed is als RWS­lid vertegenwoordigd in de RVR. De Corporate Dienst levert het lid voor de agendacommissie van de RVR.

Vastgoed participeert voorts nog in diverse samenwerkings­verbanden, externe overleggen en werkgroepen:

Samenwerkingsovereenkomst RWS - DLG

In de samenwerkovereenkomst 2011 ­2015 hebben Rijkswaterstaat en Dienst Landelijk Gebied afgesproken om op diverse terreinen intensiever met elkaar te gaan samenwerken.Onder het motto ’laat de ene overheidsdienst met specifie­ke kennis het werk doen voor de andere’, wordt de samen­werking tussen beide diensten op diverse terreinen verbreed en geïntensiveerd. Dit moet leiden tot nog meer (operatio­nele) synergiewinst en een nog betere, effectievere samen­werking op strategisch en tactisch niveau. Daarbij is afge­sproken dat partijen elkaars kennis en expertise over en weer inzetten in projecten die verband houden met de taken van RWS of DLG. Bij een bepaalde vraag wordt bezien of RWS of DLG de kennis en expertise kan leveren. Partijen stemmen vraag en aanbod maximaal op elkaar af. Jaarlijks worden de thema’s, projecten en overige onderwerpen van de samenwerking vastgelegd in een programmering.

Landelijk overleg RWS – RVOB

Dit betreft een periodiek overleg tussen RWS en RVOB dat met name is gericht op (regionale) kwesties die een lande­lijk uniforme aanpak vergen. Van de zijde van RVOB nemen de landelijk en regionale accountmanagers RWS deel, van de zijde van RWS Corporate Dienst en de RWS­vertegenwoordiger in de projectdirectie Vastgoed (RVR). Het overleg vindt drie­ à viermaal per jaar plaats. De onderwer­pen liggen (vanzelfsprekend) vooral op het gebied van beheer en afstoot van onroerende zaken. In 2012 werd onder andere aandacht besteed aan de volgen­de onderwerpen: • kadastrale tenaamstelling bijzondere

staatseigendommen• ruilprocedure • checklist overtolligstelling• werkterreinen• uitgifte in erfpacht van natuurvriendelijke oevers

(‘Stroomlijn’)

Page 25: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat26

Overleg met DLG

Op het gebied van bos­ en natuurcompensatie voor diverse projecten werd door verschillende regionale RWS­diensten samengewerkt met de Dienst Landelijk Gebied.

Overleg met provincies Groningen, Fryslân en Drenthe

Door RWS Noord­Nederland werd op basis van diverse con­venanten samengewerkt met de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe, o.a. in het kader van het Regio Specifieke Pakket wegens het niet doorgaan van de Zuiderzeelijn.

Overleg met provincie Utrecht

InhetkadervanhetprojectRijkswegA12,Woerden-OostenBRAVOenhetprojectRijkswegA12,Lunetten-Veenendaalwerd door RWS Utrecht samengewerkt met de Provincie Utrecht.

Overleg gemeente Utrecht

Door RWS Utrecht vond overleg plaats met de Gemeente UtrechtinhetkadervandeprojectenRijkswegA12-LeidseRijn,RijkswegA28,transferiumdeUithofendeRingUtrecht.

Overleg Schiphol - RWS

Dit betreft een overleg tussen Schiphol en RWS Noord­Holland, met als doel de afwikkeling van diverse vastgoed­aangelegenheden, onder andere met betrekking tot de rijks­wegenA4enA5.

Luchtvaartgebied Schiphol

RWS Noord­Holland participeert in een overleg met de gemeente Haarlemmermeer, Schiphol, de Stichting Leefomgeving Schiphol en het Schadeschap Schiphol. Dit betreft een coördinatieoverleg activiteiten rond het aange­wezen luchtvaartgebied.

Samenwerking rijksweg N61

Door RWS Zeeland is een overeenkomst met DLG gesloten die voorziet in de opzet van een grondbank in Zeeuws VlaanderentenbehoevevanRijkswegN61.Voortswordtermet DLG samengewerkt bij de verwerving van een deel van hettracévoorRijkswegN61.

Samenwerking provincie Zeeland

In het kader van het project Kanaal Kruising Sluiskil (KKS) wordt door RWS Zeeland samengewerkt met de Provincie Zeeland, met name op het gebied van grondruilingen.

Kavelruilbureau Zeeland

De Provincie Zeeland en DLG hebben het Kavelruilbureau Zeeland opgezet waarin ook RWS participeert.

Samenwerking Limburg, Maaswerken en DLG

Op het punt van vastgoed bestaat sinds 2001 een samenwer­kingsverband tussen RWS Maaswerken en DLG. Sedert 2007 heeft het vastgoedcluster van RWS Limburg zich hierbij aan­gesloten. Verwervingen voor de drie organisaties geschiedt vanuit één loket.

Samenwerking PDR - DLG

TussenRuimtevoordeRivierenDLGiseensamenwerkings­overeenkomst gesloten met betrekking tot de concretise­ring van de inzet van DLG bij verwerving van vastgoed en ontwerp en inrichtingsmaatregelen ten behoeve van plans­tudies en voorbereiding van de uitvoering in 2013.

Samenwerking SBB – RvdR

Er is een landelijke overeenkomst tussen Staatsbosbeheer en Ruimte voor de Rivier gesloten inzake SBB­gronden bin­nen de PKB­maatregelgebieden. Ook is het regelen van beheer en onderhoud met SBB overeengekomen.

Samenwerkingsovereenkomst RVOB – RvdR

Op landelijk niveau zijn door de Programmadirectie Ruimte voor de Rivier afspraken gemaakt over de inbreng van RVOB­gronden en het tijdelijk beheer van aangekochte gronden, zodat bij alle projecten een gelijk kader wordt gehanteerd.

Samenwerking inzake eindbeheer RvdR

Met Natuurmonumenten, gemeenten, ProRail en andere beheerorganisaties werd door Ruimte voor de Rivier gewerkt aan overeenkomsten met betrekking tot het eindbeheer.

Samenwerking Ruimte voor de Rivier - waterschappen

Door Ruimte voor de Rivier wordt met waterschappen samengewerkt met betrekking tot de realisatie en het beheer van de diverse projecten.

Overleg ProRail

De Corporate Dienst en ProRail voerden overleg over de tarifering van externe deskundigen en ten aanzien van de samenstelling van de ‘Gids externe deskundigen Rijkswaterstaat en ProRail’.

Page 26: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 27

Afronding project A2-Noord, gedeelte Holendrecht – Oudenrijn

In 2002 zijn de laatste percelen beschikbaar gekomen voor de realisatie van het gedeelte Holendrecht – Maarssen van het project A2-Noord en in 2008 voor het gedeelte Maarssen - Oudenrijn. In 2012 is met de openstelling van de Leidse Rijn landtunnel het laatste deel van het 30 kilometer lange traject opgeleverd.

Daarmee was het werk voor het project en voor Vastgoed nog niet klaar. De afrondende werkzaam-heden van dit project – en van de meeste andere projecten – lopen nog jaren na de grondverwerving en openstelling van de weg door. Wat houden die afrondende werkzaamheden nu precies in? Hieronder een greep daaruit.

• Interessant in dit geval is het voorziene gebruik van het dak van de landtunnel door de gemeente Utrecht: de gemeente wil dit dak gebruiken voor onder andere een park, sportvoorzieningen, wegen en heeft ook verzocht om er een restaurant op te mogen bouwen. Weliswaar is bij de constructie van de landtunnel rekening gehouden met de mogelijk-heid om er op of er overheen te bouwen, maar voor een dergelijk gebruik is nog geen beleid binnen RWS. Wat wil RWS vanuit haar rol wel of niet, waarmee moet rekening gehouden worden? Daar moet binnen RWS een visie over gevormd worden. Aspecten als veiligheid van de constructie, verkeersveiligheid, ver-voer gevaarlijke stoffen, aansprakelijkheid bij schade aan opstallen of aan de tunnel spelen daarbij mee. Hierover vindt binnen RWS nog overleg plaats.

• De gerechtelijke onteigeningsprocedures hebben geruime tijd gevergd. De laatste procedure is in 2012 afgerond.

• Er zijn nog enkele nadeelcompensatie-/planschade-zaken in behandeling. Daarbuiten bestaat de moge-lijkheid dat er nog nieuwe claims in dit kader worden ingediend.

• Op basis van de revisietekeningen moeten – in over-leg met het district – de beheergrenzen en de nieuwe eigendomsgrenzen worden vastgesteld.

• Ter uitvoering van de gesloten bestuurovereenkom-sten tussen RWS en aangrenzende gemeenten, waterschappen en provincie moet het nieuw aange-legde onderliggend (water)wegennet in eigendom overgedragen worden aan die overheden. Het gaat hier om ruim 200 percelen die aan het Rijksvastgoed – en Ontwikkelingsbedrijf (RVOB) overgedragen moeten worden voor eigendomsoverdracht. Voor Vastgoed houdt dat in dat er verkooptekeningen ver-vaardigd moeten worden, dat er bodemonderzoeks-gegevens compleet worden aangeleverd bij het RVOB en dat in overleg met het RVOB zo nodig extra bodemonderzoek wordt uitgevoerd, dat de nieuwe grenzen in het terrein worden aangewezen aan het Kadaster (dat was in dit geval drie weken werk), dat de titels van aankomst (aankoopaktes) van ieder per-ceel aan RVOB worden geleverd en dat alle stukken aan RVOB worden overgedragen door middel van een overtolligstelling.

• Het overtollig stellen van overhoeken aan RVOB, voor zover die niet als strategisch voor RWS worden bestempeld.

Rijksweg A2, Utrecht, bouw Leidse Rijn landtunnel

Page 27: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat28

Page 28: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Rijksweg A4 bij Leiden

Jaarrapportage 2012 | 29

3. Cijfers en tabellen

Page 29: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat30

3.1. Betrokkenheid Vastgoed bij projecten

Vastgoed is op diverse terreinen bij de projecten betrokken, onder andere op het gebied van grondverwerving (inclusief administratieve en gerechtelijke onteigening, pacht­ en huuront­bindingen, grondruilingen, advisering, etc.), het behandelen van bouw­ en gewassenscha­des, de behandeling van nadeelcompensatiezaken en de advisering hierover, etc. De tabellen 3.1.1. en 3.1.2. geven een overzicht van deze betrokkenheid bij droge respectievelijk natte projecten.

3.1.1. Overzicht projecten droge infrastructuurDit overzicht bevat de droge projecten waar Vastgoed in 2012 bij betrokken is geweest. AangegevenistevensdewijzevanbetrokkenheidvanVastgoedendestandvanzakenin2012.

Dienst Project Aard van de werkzaamheden Stand van zaken

Noord-Nederland Rijksweg N 33, verdubbeling Assen - Zuidbroek grondverwerving, vastgoedbescherming, advisering in uitvoeringRijksweg N35, Combitunnel Nijverdal afrondende werkzaamheden met o.a. gemeente afgerondRijksweg N48, landbouwtunnels regie grondverwerving, administratieve en gerechtelijke onteigening in uitvoering

Rijksweg N48 advisering boscompensatie afgerond

RSP-projecten (Regionaal Specifiek Pakket): Haak om Leeuwarden, verkeersplein Joure, traverse Harlingen

advisering grondverwerving, administratieve en gerechtelijke onteige-ning, toekomstige overdrachten en toetsing taxatierapporten

in uitvoering

RSP-projecten (Regionaal Specifiek Pakket): zuidelijke ringweg Groningen, fase 2

voorbereiding grondverwerving, advisering in uitvoering

Page 30: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 31

Dienst Project Aard van de werkzaamheden Stand van zaken

Oost-Nederland Rijksweg A2, Everdingen – Deil grondverwerving in afrondende faseRijksweg A2, Zaltbommel - Empel gerechtelijke onteigening in uitvoering

Rijksweg A12, Ede - Grijsoord grondverwerving in uitvoering

Rijksweg A12, Grijsoord – Velperbroek regie in uitvoering

Rijksweg A15, doortrekking Valburg – A12 (Zevenaar) advisering, ramingen, informatieverstrekking in uitvoering

Rijksweg A50, Ewijk-Valburg- onteigeningsprocedure in uitvoering

Rijksweg A50, Valburg – Grijsoord verrekening saneringskosten afgerond

Rijksweg N18, Varsseveld -Enschede advisering, raming, grondverwerving in uitvoering

Rijksweg N34/N36, Omleiding Ommen grondverwerving in uitvoering

Rijksweg N35, Combiplan Nijverdal ruilingen, beheer in uitvoering

Rijksweg N35, Nijverdal - Wierden advisering, ramingen In uitvoering

Rijksweg N35, Zwolle - Wythmen advisering, ramingen, grondverwerving in uitvoering

Rijksweg N50, Hattemerbroek - Kampen advisering in uitvoering

Utrecht Rijksweg A1 / A27, Utrecht-Eemnes-Amersfoort grondverwerving, advisering, kostenramingen in uitvoering

Rijksweg A1 / A28, knooppunt Hoevelaken advisering, kostenramingen in uitvoering

Rijksweg A2, Hooggelegen afwikkelen onteigeningsprocedures, advisering, planschades, nadeelcompensatie,

in afrondende fase

Rijksweg A2 Noord, Holendrecht - Maarssen advisering, grondverwerving, in afrondende fase

Rijksweg A2, Haarrijn - Spoorlijn grondverwerving, advisering, nadeelcompensatie in afrondende fase

Rijksweg A2, Oudenrijn - Everdingen grondverwerving, advisering in afrondende fase

Rijksweg A12, Lunetten - Veenendaal grondverwerving, advisering, nadeelcompensatie in uitvoering

Rijksweg A12 - Woerden Oost, aansluiting Harmelen en Centrum

afwikkeling onteigeningsprocedure, advisering in afrondende fase

Rijksweg A12 / A27 / A28 / NRU Ring Utrecht advisering, opstellen ramingen in voorbereiding

Rijksweg A27, verzorgingsplaats Eemnes afwikkeling onteigeningsprocedure in afrondende fase

Page 31: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat32

Dienst Project Aard van de werkzaamheden Stand van zaken

Noord-Holland Rijksweg A1, Diemen grondverwerving In uitvoeringRijkswegen A4/A9, omlegging Badhoevedorp grondverwerving, nadeelcompensatie in uitvoering

Rijksweg A5, Westrandweg nadeelcompensatie in uitvoering

Rijksweg A7, aansluitingen Bennemeer overdrachten, ruiling in uitvoering

Rijksweg A10, Tweede Coentunnel nadeelcompensatie in uitvoering

Rijksweg A10, aanvullende transacties overdracht / grondverwerving afgerond / in voorbereiding

Rijksweg N9, Koedijk – De Stolpen nadeelcompensatie in uitvoering

Rijksweg N99, Westerland – Den Oever, aanleg rotondes grondruil in uitvoering

Ecoduct Crailoo grondruil in uitvoering

Corridor Schiphol – Amsterdam - Almere grondverwerving, nadeelcompensatie, schademanagement in uitvoering

Luchthavenindelingsbesluit Schiphol advisering, grondverwerving in uitvoering

Project Schiphol – Amsterdam – Almere – Lelystad (SAAL, ProRail)

grootschalige overdracht in voorbereiding

Texel, overdracht wegen overdracht in uitvoering

Project Zuidas advisering, grondverwerving in uitvoering

Zuid-Holland Rijksweg A4, Delft - Schiedam grondverwerving, advisering, bouwkundige vooropnamen in uitvoering / in afrondende fase

Rijksweg A4, Burgerveen - Leiden grondverwerving, advisering in uitvoering / in afrondende fase

Rijksweg A12, Den Haag - Gouda advisering, grootschalige overdrachten aan diverse partijen in uitvoering

Rijksweg A12, Zoetermeer, geluidsschermen grondverwerving, advisering in uitvoering

Rijksweg A13 – A16 grondverwerving, kostenraming gestart

Rijksweg A15, MaVa (Maasvlakte-Vaanplein) grondverwerving, advisering, grootschalige overdrachten in uitvoering / in afrondende fase

Rijksweg A15/N3, Programma Aansluitingen grondverwerving, advisering gestart

Rijksweg N1, Programma aansluitingen overdracht gestart

Nieuwe Westelijke Oeververbinding advisering gestart

Contour Externe Veiligheid / Wet Vervoer Gevaarlijke Stoffen

grondverwerving, advisering gestart

Zeeland Rijksweg N57, Kraaijensteijnweg, Schouwen-Duiveland Grondverwerving, overtolligstellingen in uitvoering

Rijksweg N57, Veere en Middelburg grondverwerving, overtolligstellingen, vestigen opstalrecht in uitvoering

Rijksweg N61, Hoek - Schoondijke grondverwerving, gerechtelijke onteigening, advisering in uitvoering Kanaalkruising Sluiskil overdracht, ingebruikgeving, opstalrecht in afrondende fase

Diverse projecten (o.a. Cargill, N57) overdrachten in uitvoering

Page 32: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 33

Dienst Project Aard van de werkzaamheden Stand van zaken

Noord-Brabant Rijksweg A2, verbreding Rondweg ’s-Hertogenbosch grondverwerving in afrondende faseRijksweg A2, Zaltbommel - Maas advisering in uitvoering

Rijksweg A2, Den Bosch-Eindhoven grondverwerving, advisering afgerond

Rijksweg A2, Leenderheide - Valkenswaard grondverwerving, advisering afgerond

Rijksweg A2/A67, verbreding Randweg Eindhoven. grondverwerving, advisering in uitvoering

Rijksweg A4, Bergen op Zoom – Belgische grens grondverwerving afgerond

Rijksweg A4, Steenbergen grondverwerving, advisering, overdrachten, onteigening in uitvoering

Rijksweg A4, Steenbergen – Halsteren (natuurcompensatie)

advisering, overdrachten In uitvoering

Rijksweg A27 advisering, kostenraming gestart

Rijksweg A50, gedeelte Oss-Eindhoven. grootschalige overdrachten in uitvoering

Rijksweg A50, ecoduct advisering, grondverwerving gestart

Rijksweg A58, Eindhoven - Oorschot grondverwerving en advisering afgerond

Rijksweg A58, Sint Annabosch - Galder grondverwerving, advisering in uitvoering

Rijksweg A59, Den Bosch - Oss grootschalige overdrachten, schade in uitvoering

Rijksweg N2, aansluiting Meerenakkerweg Eindhoven grondverwerving gestart

HSL grootschalige overdrachten, in uitvoering

Verkeerscentrale Geldrop grondverwerving afgerond

Diverse kleine projecten grondverwerving, advisering in uitvoering

Limburg Rijksweg A2, Passage Maastricht onteigeningen, cassatie in uitvoering

Rijksweg A2, ecoducten Weerter- en Budelerbergen en Kruisberg

bestuursovereenkomst, verwerving in uitvoering

Rijksweg A73 Zuid, Maasbracht - Venlo onteigeningen, overdrachten, natuurcompensatie in afrondende fase

Rijksweg A74, Venlo – Duitse grens overdrachten, natuurcompensatie in afrondende fase

Rijksweg A76, Kunderberg onteigening afgerond

Page 33: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat34

Dienst Project Aard van de werkzaamheden stand van zaken

Noord-Nederland Diverse waterstaatswerken op de Waddeneilanden overdrachten in uitvoeringHoofdvaarweg Lemmer - Delfzijl advisering eigendomsoverdracht van de provincies Fryslân en Groningen

naar de Staat en advisering over overig vastgoedgestart

Oost-Nederland Twenthekanalen, sluis Eefde advisering, raming, grondverwerving in uitvoeringTwenthekanalen, fase 2 advisering, raming, grondverwerving in uitvoeringHeesseltse Uiterwaarden (NURG) advisering, grondverwerving in uitvoeringAfferdense & Deestse waarden (NURG) advisering, raming, grondverwerving in uitvoeringLexkesveer (NURG) advisering in uitvoeringHondsbroekse Pleij advisering in afrondende faseWaal, overnachtingshaven Lobith advisering in uitvoeringWaalweelde advisering in uitvoeringOvernachtingshaven Boven-IJssel advisering, raming, grondverwerving in uitvoeringMeppelerdiep, keersluis Zwartsluis advisering, raming, grondverwerving in uitvoeringOevergeul Bovenrijn advisering,raming, grondverwerving in uitvoeringKRW IJssel advisering, regie in uitvoering

Utrecht Beatrixsluis, 3e kolk grondverwerving, advisering in uitvoering

Noord-Holland Baggeren Noordzeekanaal nadeelcompensatie / schadeclaims in uitvoeringWalradar Noordzeekanaal vestigen zakelijke rechten, grondhuur in uitvoeringVervanging pontfuiken Den Helder advisering / afhandeling schadeclaims in uitvoeringNIOZ-haven Texel overdracht aan gemeente in uitvoering

3.1.2. Overzicht projecten natte infrastructuurDit overzicht bevat de natte projecten waar Vastgoed in 2012 bijbetrokkenisgeweest.Aangegevenistevensdewijzevanbetrokkenheid van Vastgoed en de stand van zaken in 2012.

Page 34: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 35

Dienst Project Aard van de werkzaamheden Stand van zaken

Zuid-Holland Sophia Polder overdracht (erfpacht), advisering in afrondingHollandsche IJssel schade, advisering in afrondingZandmotor advisering in afrondingOvernachtingshavens ramingen, advisering In voorbereidingKRW oevers en uiterwaarden grondverwerving, pacht- en huurbeëindiging, vestiging zakelijke rechten,

adviseringin afronding

Zeeland Tweede Zeesluis Terneuzen advisering / anticiperende grondverwerving en overdracht In uitvoering / afgerondProject Zeeweringen beoordeling taxatierapporten i.v.m. subsidie in uitvoering

Diverse overdrachten (Buitenhaven Vlissingen, voormalige veerhaven Terneuzen)

overdracht eigendom in uitvoering

Dienst Noordzee/Zee en Delta vestigen opstalrechten t.b.v. lichtopstanden in uitvoering

Noord-Brabant Wilhelminakanaal advisering, grondverwerving gestart

Zuid-Willemsvaart, omlegging Den Bosch grondverwerving, advisering, schades, onteigening in uitvoering

Zuid-Willemsvaart, opwaardering Den Dungen - Veghel advisering, grondverwerving in uitvoering

Zuid-Willemsvaart, omleiding Helmond overdrachten in uitvoering

Overdracht traverse overdracht, advisering In uitvoering

Limburg Maas, natuurvriendelijke oevers grondverwerving in uitvoering

Julianakanaal pachtontbinding in uitvoering

Maaswerken Grensmaas advisering, onteigeningen in uitvoering

Maasroute grondverwerving, onteigeningen in uitvoering

Zandmaas grondverwerving, onteigeningen in uitvoering

Page 35: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat36

Dienst Project Aard van de werkzaamheden stand van zaken

Ruimte voor de Rivier Amer-Donge grondverwerving en advisering in uitvoeringAvelingen grondverwerving en advisering in uitvoeringCortenoever grondverwerving en advisering in uitvoeringDeventer grondverwerving en advisering in uitvoeringDoorwerth grondverwerving en advisering in uitvoeringHondsbroeksepleij onteigening In uitvoeringLent grondverwerving en advisering in uitvoeringMachinistenschool Elst grondverwerving en advisering in uitvoeringMeinerswijk grondverwerving en advisering in uitvoeringMiddelwaard grondverwerving en advisering in uitvoeringMunnikenland grondverwerving en advisering in uitvoeringNoordwaard grondverwerving en advisering in uitvoeringOverdiepse Polder grondverwerving en advisering in uitvoeringRuimte voor de Lek grondverwerving en advisering in uitvoeringScheller en Oldeneler Buitenwaarden grondverwerving en advisering in uitvoeringTollewaard grondverwerving en advisering in uitvoeringVeessen Wapenveld grondverwerving en advisering in uitvoeringVolkerak Zoommeer grondverwerving en advisering in uitvoeringVoorsterklei grondverwerving en advisering in uitvoeringWestenholte grondverwerving en advisering in uitvoeringZomerbed IJssel grondverwerving en advisering In uitvoering

Page 36: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 37

Weguitbreiding Schiphol - Amsterdam - Almere (SAA) en de rol van Vastgoed hierin

De mobiliteit op het wegennet in de corridor SAA is de afgelo-pen decennia sterk gegroeid. Dat komt vooral door de econo-mische groei en de stijging van het inwonertal. Dit veroorzaakt de nodige knelpunten op het wegennet. In verband hiermee wordt op korte termijn een aantal maatregelen uitgevoerd – zoals de aanleg van spitsstroken – die ten doel hebben de bestaande wegcapaciteit met relatief kleine aanpassingen beter te benutten. Maar deze zogenaamde benuttingmaatregelen zullen voor de langere termijn niet voldoende zijn.

DoelstellingHet project weguitbreiding SAA heeft - kort samengevat - tot doel:1. Ruimte voor mobiliteit Het faciliteren van het huidige en het toekomstige wegver-

keer tussen Schiphol, Amsterdam en Almere, waarbij rekening wordt gehouden met de ruimtelijke en economische ontwikkelingen in de Noordvleugel van de Randstad.

2. Betere bereikbaarheid Het verbeteren van het functioneren van het wegennetwerk

als geheel, waarbij de te verwachten bereikbaarheidsproble-men worden aangepakt. Daarbij wordt gestreefd naar het vergroten van de betrouwbaarheid van de reistijden en het realiseren van acceptabele reistijden.

3. Betere leefbaarheid4. Een goede inpassing van infrastructuur en het beperken van

de omgevingshinder voor omwonenden.

VastgoedAls vervolg op het eerdere planstudieproject ‘Corridor Regio Amsterdam Almere Gooi’ (CRAAG) heeft het cluster Vastgoed geparticipeerd in de planstudie SAA. Vastgoed heeft tijdens zijn betrokkenheid met de planstudie CRAAG veel regionale kennis opgedaan. De afdeling Planstudie heeft gebruik gemaakt van die regionale kennis en van de expertise van Vastgoed op het gebied van grondverwerving, ramingen, bestuursrechtelijke

schadevergoedingen en advisering over het vermijden van toekomstige grondverwervingproblemen.

Het grondverwervingproces bij SAA is in feite in 2003 gestart met het maken van de PRI-ramingen voor vastgoed, op basis waarvan tot een ontwerp is gekomen met een zo gunstig mogelijk grondbeslag en daardoor zo laag mogelijke grondver-wervingskosten. Om de omgeving vroegtijdig te informeren over de tracéwetprocedure, de grondverwervings-procedures, planschade, nadeelcompensatie en schade als gevolg van de uitvoering van het werk is in 2007/2008 een aanvang gemaakt met het uitvoeren van een omgevingsinventarisatie, het opstellen van een belangeninventarisatie (welke belangen door SAA bij de grondeigenaar/gebruiker worden geschaad en op welke wijze een oplossing kan worden gerealiseerd). Alle rechthebbenden die vrijwillig mee wilden werken en die direct door het toenmalige ontwerp werden geraakt zijn geïnterviewd, hebben informatie ontvangen en hebben op verzoek informatie aan RWS ter beschikking gesteld. Op deze manier is de expertise van Vastgoed gebruikt om de omgeving te informeren en draagkracht te creëren voor het project SAA. Er zijn veel potentiële bezwaarmakers geïnformeerd over het ontwerp(plan) en er zijn relatief weinig zienswijzen in het kader van de tracéwetprocedure ingediend.

Voor een aantal objecten in verschillende gemeenten zijn er door het cluster Vastgoed bijzondere inspanningen gedaan om een aantal bedrijfsverplaatsingen mogelijk te maken. Er zijn diverse overlegstructuren opgestart, onder andere met de gemeentes Amsterdam, Amstelveen en Almere en de Bloemendalerpolder.

Voor grondverwerving en bestuursrechtelijke schade-vergoedingen worden de kosten voor het hele project totaal op € 385 miljoen geraamd. Er zijn bij het project 1112 aan te kopen percelen betrokken en 217 eigenaren.

SchademanagementEen belangrijk aandachtspunt bij het project – dat gedeeltelijk intensief stedelijk gebied doorkruist - is het voorkomen van bouwschades. De Nationale ombudsman geeft aan dat het ministerie van Infrastructuur en Milieu een belangrijke verant-woordelijkheid draagt bij het voorkomen van bouwschades en in voorkomende gevallen het goed afhandelen daarvan. Op basis van deze verantwoordelijkheid en de ervaringen met bouwschades bij de aanleg van het metroproject Noord-Zuidlijn in Amsterdam heeft Vastgoed voor het project SAA een adequate organisatie voor de voorbereiding en uitvoering van schademanagement opgezet. Zo is, als toekomstig kader voor een zorgvuldige benadering van belangen van derden, het protocol schademanagement SAA opgesteld dat de stappen beschrijft voor het structureel en planmatig beheren van de voorzienbare schaderisico’s aan objecten in gedefinieerde risicogebieden ten gevolge van de uitvoering van het project. Bij het opstellen van het schadeprotocol is aansluiting gezocht bij de RVR Kennisgids ‘Schadevergoeding bij rechtmatig overheids-handelen’ en bij het onderzoeksrapport ‘Behoorlijk omgaan met schadeclaims’ van de Nationale ombudsman uit 2009.

PlanningHet project SAA is vanuit projectbeheersing en marktoverwe-gingen opgedeeld in vijf delen: A10 Watergraafsmeer, A1/A6, A9 Gaasperdammerweg, A9 Amstelveen en A6. In 2012 is een aanvang gemaakt met de uitvoering van de A10 Watergraafsmeer. De verwachting is dat in september 2013 gestart zal worden met het project A1/A6. De overige projecten komen naar verwachting in de periode 2015-2018 in uitvoering.

Page 37: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat38

* NN: inclusief afkoop zakelijke rechten (4x), NH: inclusief 4 woonschepen met ligplaatsvergunning, LB: inclusief verwerving appartementsrechten (4x)

** grondverwerving neergelegd bij regionale initiatiefnemers (overheden) onder regie van de Projectdirectie Ruimte voor de Rivier

3.2. Vastgoed

3.2.1. Aantal grondaankooptransacties Tabel3.2.1.1.geefteenoverzichtvandeaantallenaankooptransacties,pachtontbindingenenhuurontbindingen.Bijdeaankooptransacties betreft het zowel pacht­ en huurvrije onroerende zaken als verpachte en verhuurde objecten. Voorts geeft de tabel informatie over de verdeling van het aantal transacties in stedelijk en in landelijk gebied, een verdeling van het aantal transacties ten behoeve van natte en droge projecten en een verdeling van het aantal transacties naar de wijze van verwerving: minnelijk of gerechtelijk. Er zijn in 2012 geen gronden anticiperend verworven.

Dienst Aan koop­trans acties

Pachtont­bindingen

Huur ont­bindingen

Totaal aantal transacties

In landelijk gebied

In stedelijk gebied

Voor natteprojecten

Voor droge projecten

Minnelijk Gerechtelijk

Noord-Nederland* 31 4 - 35 35 - - 35 35 -

Oost-Nederland 45 - - 45 45 - 3 42 43 2

Utrecht 5 - - 5 4 1 1 4 3 2

Noord-Holland* 27 1 1 29 21 8 - 29 29 -

Zuid-Holland 15 1 2 18 10 8 4 14 18 -

Zeeland 16 1 - 17 17 - - 17 17 -

Noord-Brabant 52 - - 52 33 19 14 38 33 19

Limburg* 14 1 - 15 11 4 10 5 10 5

Maaswerken 10 - - 10 9 1 10 - 4 6

Ruimte voor de Rivier** 86 11 - 97 97 - 97 - 93 4

Totaal 301 19 3 323 282 41 139 184 285 38

Tabel 3.2.1.1. Aantal transacties in 2012

Landelijk 87,3%

Stedelijk 12,7%

DON 13,9%

DUT 1,6%

DNH 9,0%

DZH 5,6%DZL 5,3%DNB 16,1%

DLB 4,6%

MW 3,1%

RvdR 30,0%

DNN 10,8%

Na�e projecten 43,0%

Droge projecten 57,0% Gerechtelijk 11,8%

Minnelijk 88,2%

Figuur 3.2.1.1

Totaal aantal transacties naar regionale diensten

Figuur 3.2.1.2

Totaal aantal transacties naar landelijk en stedelijk gebied

Figuur 3.2.1.3

Totaal aantal transacties naar natte en droge projecten

Figuur 3.2.1.4

Totaal aantal transacties naar wijze van verwerving

Page 38: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 39

Dienst 2008 2009* 2010* 2011* 2012*

Noord-Nederland 21 17 3 30 35

Oost-Nederland 72 44 29 70 45

Utrecht 9 16 10 15 5

Noord-Holland 37 58 51 27 29

Zuid-Holland 18 7 7 16 18

Zeeland 15 19 18 10 17

Noord-Brabant 30 32 61 57 52

Limburg 35 14 42 15 15

Maaswerken 80 39 20 8 10

Ruimte voor de Rivier 36 56 70 102 97

Totaal 353 302 311 350 323

* inclusief pacht- en huurontbindingen

2008

2009

2010

2011

2012

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0

20

40

60

80

100

120

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

2008

2009

2010

2011

2012

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0

20

40

60

80

100

120

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

7 Figuur 3.2.1.5. Totaal aantal transacties

3 Figuur 3.2.1.6. Aantal transacties verdeeld naar regionale diensten in de periode 2008-2012

Tabel 3.2.1.2. Aantal transacties in de periode 2008 ­ 2012

Page 39: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat40

DON 11,8%

DUT 0,3%DNH 3,2%DZH 1,4%DZL 0,8%

DNB 9,8%

DLB 3,0%MW 1,4%

RvdR 64,0%

DNN 4,3%

3.2.2. Aangekochte oppervlakte grondTabel3.2.2.1.geefteenoverzichtvandeaangekochtepacht-enhuurvrijeoppervlakte,verpachteoppervlakteenverhuurdeoppervlakte. Voorts geeft de tabel informatie over de verdeling van de aangekochte oppervlakte in landelijk en in stedelijk gebied, een verdeling van de aangekochte oppervlakte ten behoeve van natte en droge projecten en een verdeling naar de wijze van verwerving: minnelijk of gerechtelijk. Er zijn in 2012 geen gronden anticiperend verworven.

Landelijk 97,5%

Stedelijk 2,5% Droge projecten 29,0%

Na�e projecten 99,4%

Na�e projecten 71,0% Minnelijk 88,9%

Gerechtelijk 11,1%

Figuur 3.2.2.3. Totaal aantal transacties naar natte en droge projecten

Figuur 3.2.2.2.Totaal verworven oppervlakte in landelijk en stedelijk gebied

Figuur 3.2.2.4. Totaal verworven oppervlakte naar de wijze van verwerving

Figuur 3.2.2.1. Totaal verworven oppervlakte naar regionale diensten

DienstPacht­ en huurvrij Verpacht Verhuurd Totaal

In landelijk gebied

In stedelijk gebied

Voor natteprojecten

Voor droge projecten Minnelijk Gerechtelijk

Noord-Nederland 32,5 1,5 - 34,0 34,0 - - 34,0 34,0 -

Oost-Nederland 93,6 - - 93,6 93,6 - 4,8 88,8 93,2 0,4

Utrecht 2,3 - - 2,3 1,7 0,6 0,1 2,2 1,2 1,1

Noord-Holland 10,6 14,5 0 ** 25,1 20,4 4,7 - 25,1 25,1 -

Zuid-Holland 2,4 6,9 1,7 11,0 9,3 1,7 4,8 6,2 11,0 -

Zeeland 6,3 0,1 - 6,4 6,4 - - 6,4 6,4 -

Noord-Brabant 78,1 - - 78,1 65,2 12,9 12,6 65,5 60,7 17,4

Limburg 22,3 1,5 - 23,8 23,8 - 22,4 1,4 22,4 1,4

Maaswerken 11,0 - - 11,0 10,9 0,1 11,0 - 7,8 3,2

Ruimte voor de Rivier* 474,3 32,6 - 506,9 506,9 - 506,9 - 442,5 64,4

Totaal 733,4 57,1 1,7 792,2 772,2 20,0 562,6 229,6 704,3 87,9

Tabel 3.2.2.1. Aangekochte oppervlakte grond in 2012 (in hectares)

* grondverwerving neergelegd bij regionale initiatiefnemers (overheden) onder regie van de Projectdirectie Ruimte voor de Rivier** er is 0,03 hectare verhuurd aangekocht, die valt weg in de afronding

Page 40: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 41

Dienst 2008 2009 2010 2011 2012

Noord-Nederland 11,2 15,1 5,2 11,3 34,0

Oost-Nederland 198,7 112,4 104,1 143,0 93,6

Utrecht 9,0 15,3 1,2 15,1 2,3

Noord-Holland 25,4 242,9 245,6 326,9 25,1

Zuid-Holland 15,9 24,0 12,8 9,9 11,0

Zeeland 34,0 26,3 24,8 7,0 6,4

Noord-Brabant 58,7 63,0 73,3 123,6 78,1

Limburg 14,1 9,3 38,8 20,2 23,8

Maaswerken 220,0 63,4 34,4 10,0 11,0

Ruimte voor de Rivier 283,5 620,5 950,0 388,6 506,9

Totaal 870,5 1.192,2 1.490,2 1.056,6 792,2

2008

2009

2010

2011

2012

0

300

600

900

1.200

1.500

0

200

400

600

800

1.000

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

2008

2009

2010

2011

2012

0

300

600

900

1.200

1.500

0

200

400

600

800

1.000

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

7 Figuur 3.2.2.5. Totaal aangekochte oppervlakte grond (in hectares)

3 Figuur 3.2.2.6. Aangekochte oppervlakte grond verdeeld naar regionale diensten in de periode 2008-2012 (in hectares)

Tabel 3.2.2.2. Aangekochte oppervlakte grond in de periode 2008 ­ 2012

Page 41: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat42

3.2.3. Betaalde schadeloosstellingen grondverwervingTabel3.2.3.1.geefteenoverzichtvandeuitgekeerdeschadeloosstellingenbetrekkinghebbendopaankopen(vanvrijeenver­pachte en verhuurde onroerende zaken), pachtontbindingen en huurontbindingen. Voorts geeft de tabel informatie over de verdeling van de schadeloosstelling in landelijk en in stedelijk gebied, een verdeling van de schadeloosstelling ten behoeve van natte en droge projecten en een verdeling naar de wijze van verwerving: minnelijk of gerechtelijk.Er zijn in 2012 geen gronden anticiperend verworven.

5 Figuur 3.2.3.3 Totaal uitgekeerde schadeloos stelling voor natte en droge projecten

Landelijk 91,3%

Stedelijk 8,7%

5 Figuur 3.2.3.2 Totaal uitgekeerde schadeloos stelling naar landelijk en stedelijk gebied

5 Figuur 3.2.3.4 Totaal uitgekeerde schadeloosstelling naar wijze van verwerving

Droge projecten 58,2%

Na�e projecten 41,8% Minnelijk 89,9%

Gerechtelijk 10,1%

5 Figuur 3.2.3.1 Totaal uitgekeerde schadeloosstelling naar regionale diensten

DNN 2,5%

DNH 22,1%

DZH 1,9%DZL 1,4%DNB 11,8%

MW 0,6%

RvdR 37,8% DON 18,7%

DUT 1,8%

DLB 1,4%

DienstAankoop­

transactiesPachtont­bindingen

Huuront­bindingen Totaal

In landelijk gebied

In stedelijk gebied

Voor natteprojecten

Voor droge projecten Minnelijk Gerechtelijk

Noord-Nederland* 3.038 29 - 3.067 3.067 - - 3.067 3.067 -

Oost-Nederland 22.801 - - 22.801 22.801 - 389 22.412 22.763 38

Utrecht 2.212 - - 2.212 1.506 706 685 1.527 1.460 752

Noord-Holland* 26.869 131 46 27.046 22.496 4.550 - 27.046 27.046 -

Zuid-Holland 1.775 39 560 2.374 635 1.739 215 2.159 2.374 -

Zeeland 1.694 2 - 1.696 1.696 - - 1.696 1.696 -

Noord-Brabant 14.366 - - 14.366 11.352 3.014 1.496 12.870 9.748 4.618

Limburg* 1.593 56 - 1.649 1.330 319 1.238 411 1.238 411

Maaswerken 788 - - 788 445 343 788 - 661 127

Ruimte voor de Rivier** 45.651 588 - 46.239 46.239 - 46.239 - 39.872 6.367

Totaal 120.787 845 606 122.238 111.567 10.671 51.050 71.188 109.925 12.313

Tabel 3.2.3.1. Betaalde schadeloosstellingen grondverwerving in 2012 (x € 1.000,­­)

* NN: inclusief afkoop zakelijke rechten (4x), NH: inclusief 4 woonschepen met ligplaatsvergunning, LB: inclusief verwerving appartementsrechten (4x)

** grondverwerving neergelegd bij regionale initiatiefnemers (overheden) onder regie van de Projectdirectie Ruimte voor de Rivier

Page 42: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 43

Dienst 2008 2009* 2010* 2011* 2012

Noord-Nederland 1.689 2.798 208 2.058 3.067

Oost-Nederland 13.038 10.768 9.780 42.515 22.801

Utrecht 2.470 5.129 1.083 2.191 2.212

Noord-Holland 18.193 70.419 106.675 44.596 27.046

Zuid-Holland 4.747 734 6.941 4.843 2.374

Zeeland 2.259 1.850 4.188 439 1.696

Noord-Brabant 13.314 35.400 21.459 16.196 14.366

Limburg 557 1.232 7.783 4.156 1.649Maaswerken 14.000 2.939 4.722 634 788Ruimte voor de Rivier 117.542 70.998 106.112 67.852 46.239

Totaal 187.809 202.267 268.951 185.480 122.238

* inclusief pacht- en huurontbindingen

2008

2009

2010

2011

2012

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

2008

2009

2010

2011

2012

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

7 Figuur 3.2.3.5. Totaal betaalde schadeloos-stellingen grondverwerving (x € 1.000)

3 Figuur 3.2.3.6. Betaalde schadeloos stellingen grondverwerving verdeeld naar regionale diensten in de periode 2008-2012 (x € 1.000)

Tabel 3.2.3.2. Betaalde schadeloosstellingen grondverwerving in de periode 2008 ­ 2012

Page 43: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat44

Dienst Eindschadevonnissen Belastingschade Overige kosten

Noord-Nederland - - -

Oost-Nederland - 27,8 -

Utrecht 436,7 - -

Noord-Holland - 42,5 -

Zuid-Holland - - -

Zeeland - - -

Noord-Brabant 1.555,7 - -

Limburg - - -

Maaswerken 1.494,0 - -

Ruimte voor de Rivier 55,9 - 680,8*

Totaal 3.542,3 70,3 680,8

* diverse achteraf betaalde kosten en schadevergoedingen

Tabel 3.2.3.3. In 2012 betaalde bedragen over transacties uit eerdere jaren (x € 1.000)

3.2.3.3. Betaalde bedragen over transacties uit eerdere jarenDeze tabel geeft een overzicht van in 2012 betaalde bedragen die betrekking hebben op transacties van voor 2012

Rijksweg A73, bodemsanering Texaco

Page 44: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 45

3.2.4. Bodemverontreiniging bij verwervingDeze tabel geeft het aantal aankooptransacties aan waarbij sprake was van bodemvervuiling, de totale saneringskosten en hetgedeeltedaarvandattenlastevanRWSkwam.AlleenRWSNoord-Brabantheefthierin2012meetemakengehad.

Dienst Aantal transactiesSaneringskosten totaal

(x € 1.000)Saneringskosten t.l.v. RWS

(x € 1.000)

Noord-Brabant 2 281,0 281,0

Tabel 3.2.4. Bodemverontreiniging bij verwerving

Page 45: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat46

3.2.5. Overtollig gestelde gronden Rijkswaterstaat heeft in 2012 in totaal een oppervlakte van 223,2 hectare overtollig gesteld en ter verkoop overgedragen aan hetRVOB.Detabelgeeftaanopwelkewijzedezeoppervlakteisverdeeldoverdeverschillenderegionalediensten.Tevenszijn de aantallen transacties aangegeven.

DNN 16,4%

DON 7,3%

DUT 10,9%

DZL 1,8%

DNB 27,3%

DLB 14,5%

DNH 12,7%DZH 9,1%

5 Figuur 3.2.5.1 Totaal aantal transacties naar regionale diensten

5 Figuur 3.2.5.2 Totaal overtollig gestelde oppervlakte naar regionale diensten

DNB 11,3%

DNN 17,9%

DON 10,4%

DUT 6,6%

DNH 1,4%

DZL 6,5%

DLB 40,6%

DZH 5,3%

Dienst Aantallen

Oppervlakte

Noord-Nederland 9 40,0

Oost-Nederland 4 23,2

Utrecht 6 14,6

Noord-Holland 7 3,1

Zuid-Holland 5 11,9

Zeeland 1 14,5

Noord-Brabant 15 25,3

Limburg 8 90,6

Maaswerken - -

Ruimte voor de Rivier - -

Totaal 55 223,2

Tabel 3.2.5.1. Aantal transacties en oppervlakte overtollig gestelde grond in 2012 (in hectares)

Page 46: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 47

2008 2009 2010 2011

Dienst Aantallen Oppervlakte Aantallen Oppervlakte Aantallen Oppervlakte Aantallen Oppervlakte

Noord-Nederland 6 202,0 11 3,3 6 6,7 10 55,0

Oost-Nederland 28 81,0 31 24,0 27 14,0 16 47,7

Utrecht 4 18,1 2 7,8 6 27,6 8 19,1

Noord-Holland 6 37,0 6 78,1* 8 185,5 8 51,0

Zuid-Holland 18 20,6 4 38,4 11 35,0 17 45,3

Zeeland 1 4,9 1 12,2 6 4,0 9 66,0

Noord-Brabant 3 0,3 1 10,9 4 0,9 2 71,8

Limburg - - 2 9,9 4 0,5 4 3,2

Maaswerken - - - - - - 3 9,6

Ruimte voor de Rivier 1 54,7 - - - - - -

Totaal 67 418,6 58 184,6 72 274,2 77 368,7

* incl. waterkering Texel aan Hoogheemraadschap en EHS aan SBB (69,6 ha.)

Tabel 3.2.5.2. Aantal transacties en oppervlakte overtollig gestelde grond in de periode 2008 ­ 2011 (in hectares)

2008

2009

2010

2011

2012

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0

5

10

15

20

25

30

RvdRMWLbNBZlZHNHUtONNN

2008

2009

2010

2011

2012

0

100

200

300

400

500

0

5

10

15

20

25

30

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

7 Figuur 3.2.5.3. Aantal overtolligstellingen

3 Figuur 3.2.5.4. Overtollig gestelde oppervlakte grond (in hectares)

Page 47: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat48

Tabel 3.2.6.1. Opbrengsten overtollig gestelde gronden in 2012 (x € 1.000,­­)

3.2.6. Opbrengst overtollig gestelde gronden Tabel3.2.6.1.geeftdein2012ontvangenopbrengstenaanvanovertolliggesteldegronden.Dezegrondenkunnenoverigensook al in eerdere jaren ter verkoop aan het RVOB zijn overgedragen. Het betreft gronden die ten laste van het Infrastructuurfonds (of voorheen het Rijkswegenfonds) zijn verworven.

DienstOpbrengst(x € 1.000)

Noord-Nederland 359,0

Oost-Nederland 127,8

Utrecht 112,0

Noord-Holland 1.636,4

Zuid-Holland 13,6

Zeeland 2.641,7

Noord-Brabant 560,6

Limburg 663,0

Maaswerken -

Ruimte voor de Rivier -

Totaal 6.114,1

DON 2,1%

DZL 43,2%

DNB 9,2%

DNN 5,9%

DNH 26,8 %

DUT 1,8%

DZH 0,2%

DLB 10,8%

5 Figuur 3.2.6.1 Totale opbrengst van overtollig gestelde gronden naar regionale diensten

Page 48: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 49

Dienst 2008 2009 2010 2011

Noord-Nederland 85,4 418,0 270,3 0,9

Oost-Nederland 2.202,5 1.333,8 1.512,1 340,7

Utrecht 2.415,2 75,5 149,5 -

Noord-Holland 0,4 41,2 287,9 234,9

Zuid-Holland 896,5 21,1 117,2 1.041,2

Zeeland 130,2 668,9 78,2 2,5

Noord-Brabant 138,2 785,4 30,0 55,0

Limburg - - - 33,2

Maaswerken 1.500,0 - - -

Ruimte voor de Rivier - - - -

Totaal 7.368,4 3.343,9 2.445,2 1.780,4

Tabel 3.2.6.2. Opbrengsten overtollig gestelde gronden in de periode 2008 – 2011 (x € 1.000,­­)

7 Figuur 3.2.6.2. Totale opbrengst overtollig gestelde gronden (x € 1.000)

3 Figuur 3.2.6.3. Opbrengst overtollig gestelde gronden verdeeld naar regionale diensten in de periode 2008-2012 (x € 1.000)

2008

2009

2010

2011

2012

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

2008

2009

2010

2011

2012

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

Page 49: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat50

Tabel 3.2.7.1. Aantal bij de CD in behandeling zijnde zaken en opgestelde onteigenings­kb’s in 2012

3.2.7. Onteigenings­kb’sTabel3.2.7.1.geefteenoverzichtweervandeaantallenvandebijdeCDin2012inbehandelingzijndezakenvandediversediensten van RWS, alsmede de daaruit voortvloeiende door de CD opgestelde en daadwerkelijk geslagen onteigenings­kb’s. Tevenszijndeprojectenvermeldtenbehoevewaarvandezekb’szijnopgesteld.DaarnaastverzorgtdeCDkb’stenbehoevevan projecten van provincies, gemeenten, waterschappen en ProRail. Deze zijn niet opgenomen in de tabel.

DienstIn behandeling

in 2012

Waarvan in 2012 kb’s zijn

geslagen Projecten waarvoor onteigenings­kb’s zijn geslagen

Noord-Nederland 4 -

Oost-Nederland 1 -

Utrecht 1 -

Noord-Holland 2 -

Zuid-Holland 1 -

Zeeland 1 1 Rijksweg N61 Hoek-Schoondijke

Noord-Brabant 1 -

Limburg 1 1 Rijksweg A76/A79, knooppunt Kunderberg

Maaswerken - -

IJsselmeergebied - -

Totaal 12 2

Page 50: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 51

Dienst 2008 2009 2010 2011

Noord-Nederland 1 - 2 1

Oost-Nederland - - 2 -

Utrecht 1 - 2 -

Noord-Holland - 4 1 -

Zuid-Holland - - 1 1

Zeeland 1 - - -

Noord-Brabant - - 1 2

Limburg - - 1 1

Maaswerken 2 5 2 1

Ruimte voor de Rivier - - - -

Totaal 5 9 12 6

Tabel 3.2.7.2. Aantal geslagen onteigenings­kb’s in de periode 2008 ­ 2011

2008

2009

2010

2011

2012

0

2

4

6

8

10

12

14

0

1

2

3

4

5

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

2008

2009

2010

2011

2012

0

2

4

6

8

10

12

14

0

1

2

3

4

5

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

7 Figuur 3.2.7.1. Totaal aantal t.b.v. RWS opgestelde onteigenings- kb’s

3 Figuur 3.2.7.2. Aantal opgestelde onteigenings- kb’s verdeeld naar regionale diensten in de periode 2008-2012

Page 51: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat52

Tabel 3.2.8.1. Gerechtelijke onteigeningsprocedures

3.2.8. Gerechtelijke onteigeningsproceduresDeze tabel geeft een overzicht van de aantallen gerechtelijke onteigeningsprocedures die in 2012 in behandeling waren, evenals het aantal daarvan dat in 2012 is afgerond.

* waarvan 3 cassatieprocedures

** waarvan 1 cassatieprocedure

*** waarvan 5 cassatieprocedures

DienstIn behandeling

in 2012Waarvan

afgerond in 2012

Noord-Nederland 141 10

Oost-Nederland 22 2

Utrecht 6*3 2

Noord-Holland 14 -

Zuid-Holland - -

Zeeland - -

Noord-Brabant 21**5 3

Limburg 32***6 26

Maaswerken 87 7

Ruimte voor de Rivier 48 2

Totaal 88 52

1 14 procedures t.b.v. de Haak om Leeuwarden (N31/N32), waarvan

10 minnelijk afgerond

2 2 procedures t.b.v. Rijksweg A2, gedeelte Zaltbommel – Empel

2 procedures t.b.v. Rijksweg A35, gedeelte Wierden - Almelo

3 1 procedure t.b.v. Rijksweg A2, Hooggelegen

1 procedure t.b.v. Rijksweg A12, Woerden-oost

1 procedure t.b.v. Rijksweg A27, verzorgingsplaats Eemakker

3 procedure t.b.v. Rijksweg A12, gedeelte Lunetten - Veenendaal

4 1 procedure t.b.v. de Westrandweg

5 14 procedures Rijksweg A4, Steenbergen

1 procedure t.b.v. Rijksweg A67/A2, Randweg Eindhoven

6 procedures t.b.v. Omlegging Zuid-Willemsvaart

6 30 procedures t.b.v. Rijksweg A2, Traverse Maastricht

1 procedure t.b.v. Rijksweg 73, Maasbracht - Venlo

1 procedure t.b.v. Rijksweg A 76, Kunderberg

7 3 procedures t.b.v. Grensmaas, waarvan 2 minnelijk afgerond

1 procedure t.b.v. Maasroute

4 procedures t.b.v. Zandmaas

8 1 procedure t.b.v. Hondsbroeksepleij

1 procedure t.b.v. Noordwaard

2 procedures t.b.v. Westenholte

Page 52: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 53

Dienst 2008 2009 2010 2011

Noord-Nederland - - 1 1

Oost-Nederland 3 6 1 2

Utrecht - 2 0 5

Noord-Holland 1 - 1 -

Zuid-Holland - - - -

Zeeland - 3 - -

Noord-Brabant 6 1 7 12

Limburg 3 2 1 4

Maaswerken - 1 - 12

Ruimte voor de Rivier - - - 1

Totaal 13 15 11 37

Tabel 3.2.8.2. Aantal afgeronde gerechtelijke onteigeningsprocedures in de periode 2008 – 2011

2008

2009

2010

2011

2012

0

10

20

30

40

50

60

0

5

10

15

20

25

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

2008

2009

2010

2011

2012

0

10

20

30

40

50

60

0

5

10

15

20

25

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

7 Figuur 3.2.8.1. Totaal aantal afgeronde gerechtelijke onteigenings-procedures

3 Figuur 3.2.8.2. Aantal afgeronde gerechtelijke onteigeningsprocedures verdeeld naar regionale diensten in de periode 2008-2012

Page 53: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat54

Tabel 3.2.9.1 Aantal amoveringen en sloopkosten

3.2.9. Sloop opstallenTabel3.2.9.1.geefthetaantalamoveringenin2012endedaarmee gemoeide kosten weer. Het betreft alleen zaken waar Vastgoed bij betrokken is geweest.

DienstAantal

amoveringenSloopkosten

x € 1.000

Noord-Nederland 5 112,9

Oost-Nederland - -

Utrecht - -

Noord-Holland 9 223,0

Zuid-Holland - -

Zeeland - -

Noord-Brabant 13 424,3

Limburg - -

Maaswerken - -

Ruimte voor de Rivier - -

Totaal 27 760,2

Rijksweg A4 bij Steenbergen

Page 54: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 55

2008 2009 2010 2011

Dienst AantallenSloopkosten

x € 1.000 AantallenSloopkosten

x € 1.000 AantallenSloopkosten

x € 1.000 AantallenSloopkosten

x € 1.000

Noord-Nederland - - - - - - - -

Oost-Nederland - - - - - - - -

Utrecht - - - - - - - -

Noord-Holland 12 299,6 11 273,0 10 177,0 7 203,0

Zuid-Holland - - - - - - - -

Zeeland 2 140,9 - - 2 25,0 - -

Noord-Brabant 1 11,9 - - - - 8 257,4

Limburg - - - - - - - -

Maaswerken - - - - - - - -

Ruimte voor de Rivier 3 88,6 3 141,2 3 56,3 - -

Totaal 18 541,0 14 414,2 15 258,3 15 460,4

Tabel 3.2.9.2. Aantal amoveringen en sloopkosten in de periode 2008 – 2011

2008

2009

2010

2011

2012

0

5

10

15

20

25

30

0

3

6

9

12

15

RvdRMwLbNBZlZHNHUtONNN

2008

2009

2010

2011

2012

0

100

200

300

400

500

600

700

800

0

3

6

9

12

15

RvdRMwLbNBZlZHNHUtONNN

7 Figuur 3.2.9.1. Aantal amoveringen over de periode 2008-2012

3 Figuur 3.2.9.2. Sloopkosten over de periode 2008-2012

Page 55: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat56

3.2.10. Agrarische grondprijzenIn deze tabel zijn de minimale en maximale agrarische grondprijzen opgenomen waarmee de regionale diensten van Rijkswaterstaatin2012geconfronteerdwerden.Tevensisdegemiddeldegrondprijsperregionaledienstvermeld,evenalsdie van alle regionale diensten gezamenlijk. Bij de gemiddelde prijzen gaat het om het ongewogen gemiddelde.

De vermelde prijzen zijn indicatief en mede afhankelijk van de gebieden binnen de regionale diensten waarin Rijkswaterstaat heeft aangekocht.

Het betreft hier prijzen van onverpachte gronden zonder opstallen of zogenaamde ‘warme ligging’.

3,5

5,38

7,38

6,5

6,50

5,07

5,07

5,88

5,50 4,75

3 Figuur 3.2.10.1. Gemiddelde agrarische grondprijzen in 2012 per regio (in € per m2)

Tabel 3.2.10.1. Agrarische grondprijzen in 2011 (in € per m2)

Dienst Van ­ tot Gemiddeld 2012

Noord-Nederland 2,50 – 4,50 3,50

Oost-Nederland 4,75 – 6,00 5,38Utrecht 3,00 – 8,00 5,50

Noord-Holland 4,75 – 10,00 7,38

Zuid-Holland 5,50 – 7,50 6,50

Zeeland 5,75 – 6,00 5,88

Noord-Brabant 5,00 – 8,00 6,50

Limburg 4,40 – 5,75 5,07

Maaswerken 4,40 – 5,75 5,07

Ruimte voor de Rivier 3,50 - 6,00 4,75

Gemiddeld 4,36 – 6,75 5,55

Page 56: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 57

Dienst 2008 2009 2010 2012

Noord-Nederland 3,45 3,15 3,60 3,55

Oost-Nederland 4,00 4,25 4,88 5,00

Utrecht 5,63 5,75 5,50 5,50

Noord-Holland 6,25 6,75 7,25 7,50

Zuid-Holland 7,00 7,00 7,00 6,75

Zeeland 4,48 5,25 5,78 5,08

Noord-Brabant 5,00 5,75 6,00 6,50

Limburg 4,25 4,45 4,65 4,65

Maaswerken 4,25 4,45 4,65 4,65

Ruimte voor de Rivier 5,50 6,00 6,00 4,75

Gemiddeld 4,98 5,28 5,53 5,39

0

1

2

3

4

5

6

0

1

2

3

4

5

6

7

8

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

2008

2009

2010

2011

2012

0

1

2

3

4

5

6

0

1

2

3

4

5

6

7

8

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

2008

2009

2010

2011

2012

7 Figuur 3.2.10.2. Gemiddelde agrarische grondprijzen RWS per centiare (in € per m2)

3 Figuur 3.2.10.3. Gemiddelde agrarische grondprijzen verdeeld naar regionale diensten in de periode 2008-2012 (in € per m2)

Tabel 3.2.10.2. Gemiddelde agrarische grondprijzen in de periode 2008 – 2011 (in € per m2)

Page 57: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat58

3.3. Diverse schadezaken

3.3.1. Bouw­ en gewassenschadesVastgoed heeft in 2012 een aantal bouwkundige vooropnames laten verrichten en diverse bouw­ en gewassenschades behandeld. In de tabellen treft u een overzicht van het totaal aantal verrichte vooropnames en behandelde zaken en de daarmee gemoeide bedragen aan, alsmede een verdeling daarvan over de regionale diensten.

* betreft 1 opdracht met meerdere vooropnames

Tabel 3.3.1.1.a Aantal zaken in 2012

Tabel 3.3.1.1.b Uitgekeerde schadebedragen in 2012 (x € 1.000,­­)

DienstBouwkundige vooropnames Bouwschades

Gewassen­schades

Noord-Nederland - - -

Oost-Nederland 1* - 7

Utrecht - - -

Noord-Holland 384 - 2

Zuid-Holland 430 - -

Zeeland - - -

Noord-Brabant - 1 -

Limburg - - -

Maaswerken - - -

Ruimte voor de Rivier - - -

Totaal 815 1 9

Dienst BouwschadesGewassen­

schades

Noord-Nederland - -

Oost-Nederland - 27,6

Utrecht - -

Noord-Holland - 2,0

Zuid-Holland - -

Zeeland - -

Noord-Brabant 44,0 -

Limburg - -

Maaswerken - -

Ruimte voor de Rivier - -

Totaal 44,0 29,6

Page 58: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 59

Tabel 3.3.1.2.a Aantal zaken over de periode 2008 ­ 2011

Tabel 3.3.1.2.b Uitgekeerde schadebedragen over de periode 2008 ­ 2011 (x € 1.000)

2008 2009 2010 2011

Bouwkundige vooropnames 124 82 44 408

Bouwschades 17 7 13 7

Gewassenschades 4 13 37 46

2008 2009 2010 2011

Bouwschades 62,1 115,1 70,4 9,4

Gewassenschades 0,4 9,9 37,1 472,8

Figuur 3.3.1.1.a6

Aantal zaken

over de periode 2008-2012

Figuur 3.3.1.1.b

Uitgekeerde schadebedragen

over de periode 2008-2012 (x € 1.000)

7

0

100

200

300

400

500

Bouwschades Gewassenschades

0

1

2

3

4

5

6

7

8

RvdRMwLbNBZlZHNHUtONNN0

200

400

600

800

0

1

2

3

4

5

6

7

8

RvdRMwLbNBZlZHNHUtONNN

Bouwkundige vooropnames Bouwschades Gewassenschades

■ 2008

■2009

■2010

■2011

■2012

Page 59: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat60

Tabel 3.3.2.1. Aantal behandelde zaken en de daarmee gemoeide schade­vergoedingen en aantal zaken waarin geadviseerd is in 2012

3.3.2. Nadeelcompensatie en planschadeVastgoed is betrokken bij nadeelcompensatie­ en planschadezaken. Deze betrokkenheid kan bestaan uit de behandeling van schadeclaims in dit kader, dan wel uit advisering hierover, doorgaans aan de bestuurlijk juridische afdeling. In deze tabel is een en ander cijfermatig weergegeven ten aanzien van de in 2012 afgehandelde zaken.

Behandeling Advisering

Dienst Aantal claimsSchadevergoeding

(x € 1.000) Aantal claims

Noord-Nederland - - -

Oost-Nederland - - -

Utrecht - - 8

Noord-Holland 3 192,9 -

Zuid-Holland - - -

Zeeland - - -

Noord-Brabant - - 18

Limburg - - -

Maaswerken - - -

Ruimte voor de Rivier 17 1.000,0 3

Totaal 20 1.192,2 29

Page 60: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 61

Tabel 3.3.2.2.a Aantal nadeelcompensatiezaken over de periode 2008 ­ 2011

Tabel 3.3.2.2.b Uitgekeerde schadebedragen behandelde nadeelcompensatiezaken over de periode 2008 ­ 2011 (x €1.000)

2008 2009 2010 2011

Behandeling 5 3 11 7

Advisering 38 48 69 36

2008 2009 2010 2011

Behandeling 58,3 98,5 501,8 239,6

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0

1

2

3

4

5

6

7

8

RvdRMwLbNBZlZHNHUtONNN

Behandeling Advisering

0

200

400

600

800

1.000

1.200

Behandeling

0

1

2

3

4

5

6

7

8

RvdRMwLbNBZlZHNHUtONNN

■ 2008■2009■2010■2011■2012

Figuur 3.3.2.1.a6Aantal nadeelcompensatiezaken

over de periode 2008-2012

Figuur 3.3.2.1.bUitgekeerde schadebedragen

behandelde nadeel compensatie-zaken over de periode 2008-2012

(x €1.000)

7

Page 61: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat62

3.4.1. Kosten deskundigen, advocaten en notarissen

3.4.Externedeskundigen,advocatenennotarissen

3.4.1. Kosten deskundigen, advocaten en notarissenRijkswaterstaat laat zich bij de verwerving van onroerende zaken doorgaans adviseren door onafhankelijke taxateurs. Ook voor bouwkundige vooropnames en de bepaling van bouwschades worden externe deskundigen ingeschakeld, evenals bij onderzoek naar bodemverontreiniging. In geval opstallen niet direct gesloopt kunnen worden wordt gebruik gemaakt van organisaties die antikraakbewoning verzorgen.Bij het voeren van gerechtelijke onteigeningsprocedures schakelt Rijkswaterstaat onteigeningsadvocaten in en bij het pas­seren van koopaktes notarissen.Indetabeltreftueenoverzichtaanvandein2012hiermeegemoeidekosten,inclusiefBTW.

Dienst TotaalTaxateurs

grondverwerving

Deskundigen bouwschades

(incl. voor­opnames)

Deskundigen nadeel­

compensatie / planschade*

Onderzoeks­kosten bodem­verontreiniging bij verwerving

Kosten antikraak­bewoning**

Kosten diverse deskundigen*** Advocaten Notarissen

Noord-Nederland 363,7 54,9 - - - 9,5 - 206,4 92,9

Oost-Nederland 983,1 496,3 17,0 108,0 158,0 3,6 13,2 45,0 142,0

Utrecht 241,0 48,9 - - - - 1,8 178,6 11,7

Noord-Holland 7.236,4 530,0 6.268,0 226,3 135,0 29,5 2,6 - 45,0

Zuid-Holland 371,3 44,0 251,4 - 14,7 - - 21,8 39,4

Zeeland 118,7 29,5 - - - - - 45,9 43,3

Noord-Brabant 537,1 138,1 - - 121,6 - - 224,0 53,4

Limburg 390,4 4,4 - - 8,7 2,1 - 366,8 8,4

Maaswerken 105,0 16,5 - - 6,7 0,8 - 75,0 6,0

Ruimte voor de Rivier**** 2.935,7 1.531,3 - - 174,8 151,0 580,2 115,1 383,3

Totaal 13.282,4 2.893,9 6.536,4 334,3 619,5 196,5 597,8 1.278,6 825,4

* voor zover betrekking hebbend op door Vastgoed behandelde claims

** kosten huisoppasdienst, nutsvoorzieningen, belastingen, e.d.

*** kosten hebben betrekking op:

DON: deskundigen gewassenschades

DUT: financieel deskundige i.v.m. belastingschade

DNH: financieel deskundige i.v.m. belastingschade (2.375,-) en deskundige gewassenschade (240,-)

RvdR: juridische advisering en onteigeningsdeskundigheid

**** grondverwerving neergelegd bij regionale initiatiefnemers (overheden) onder regie van de Projectdirectie Ruimte voor de Rivier

Page 62: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 63

* n.b.: geen gegevens bekend

2008

2009

2010

2011

2012

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

0

1

2

3

4

5

6

7

8

RvdRMaaswDLBDNBDZLDZHDNHDUTDONDNN

2008 2009 2010 2011

Taxateurs grondverwerving 2.938,9 2.351,9 3.005,1 3.321,9

Deskundigen bouwschades incl. vooropnames

3.763,6 1.148,4 377,1 5.869,2

Deskundigen nadeelcom-pensatie / planschade

46,6 122,9 117,7 132,1

Onderzoekskosten bodemverontreiniging

371,9 543,3 826,6 1.162,7

Kosten antikraakbewoning n.b.* 72,8 126,1 128,3

Kosten diverse deskundigen n.b.* 1.906,5 3.384,1 466,2

Advocaten 430,9 535,8 318,9 519,9

Notarissen 273,4 569,1 720,9 866,3

Totaal 7.825,3 7.250,7 8.876,5 12.486,6

■Notarissen

■Advocaten

■ Kosten diverse deskundigen

■ Kosten antikraakbewoning

■ Onderzoekskosten bodemverontreiniging

■ Deskundigen nadeel-compenstatie/planschade

■ Deskundigen bouwschades inclusief vooropnames

■ Taxateurs grondverwerving

5 Figuur 3.4.1.1. Kosten voor externe deskundigen, advocaten en notarissen over de periode 2008-2012 (x € 1.000)

3.4.1.2. Kosten voor externe deskundigen, advocaten en notarissen over de periode 2008­2011 (x € 1.000)

Page 63: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat64

2008 2009 2010 2011

Formatie 44,5 45,6 48,8 49,4

Bezetting 42,6 43,2 47,3 47,6

3.5. Personeel en tijdsbesteding

3.5.1. Formatie en bezetting bij Vastgoed In tabel 3.5.1.1. treft u de formatie en daadwerkelijke bezetting aan op 31 december van de jaren 2011 en 2012, verdeeld naar diensten en aangegeven in fulltime equivalenten (fte’s).Voorts treft u een tabel aan die de verdeling van de bezetting naar geslacht aangeeft en een tabel met de verdeling van de bezetting in functiesoorten.In de tabellen zijn de medewerkers administratieve onteigening niet opgenomen. Voor externe inhuur van personeel wordt verwezen naar tabel 3.5.3.

31­12­2011 31­12­2012

Dienst Formatie Bezetting Formatie Bezetting

Staf DG 0,3 - 0,3 -

Corporate Dienst / ACT* 5,4 6,4 6,5 6,3

Noord-Nederland 1,8 1,8 1,8 1,8

Oost-Nederland 8,4 7,8 7,7 6,3

Utrecht 3,9 3,9 2,9 3,9

Noord-Holland 7,8 7,8 7,8 7,8

Zuid-Holland 5,0 4,8 3,9 3,9

Zeeland 2,0 1,8 1,6 1,6

Noord-Brabant 8,6 7,7 7,7 7,7

Limburg 3,8 2,0 3,8 2,0

Maaswerken - 1,8 - 1,8

Ruimte voor de Rivier** 2,4 1,8 2,5 1,7

Totaal 49,4 47,6 46,5 44,8

Tabel 3.5.1.1. Formatie en daadwerkelijke bezetting in fte’s

Tabel 3.5.1.2. Formatie en bezetting in fte’s op 31 december van de jaren 2008 – 2011

0

10

20

30

40

50

60

70

0

1

2

3

4

5

6

7

8

RvdRMwLbNBZlZHNHUtONNN

Formatie Beze�ing

Figuur 3.5.1.1.

Formatie en bezetting in fte’s op 31 december 2008-2012

* vastgoedmedewerkers en medewerkers tijdelijk project Veranderopgave Vastgoed

** grondverwerving neergelegd bij regionale initiatiefnemers (overheden) onder regie van de Projectdirectie Ruimte voor de Rivier

■2008

■2009

■2010

■2011

■2012

Page 64: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 65

* vastgoedmedewerkers en medewerkers tijdelijk project Veranderopgave Vastgoed

** grondverwerving neergelegd bij regionale initiatiefnemers (overheden) onder regie van de Projectdirectie Ruimte voor de Rivier

* vastgoedmedewerkers en medewerkers tijdelijk project Veranderopgave Vastgoed

** grondverwerving neergelegd bij regionale initiatiefnemers (overheden) onder regie van de Projectdirectie Ruimte voor de Rivier

31­12­2011 31­12­2012

DienstCoördinatie Vastgoedadvisering

(project)Ondersteuning en materieel beheer Coördinatie Vastgoedadvisering

(project)Ondersteuning en materieel beheer

Staf DG - - - - - -

Corporate Dienst / ACT* 1,0 4,8 0,6 1,0 4,7 0,6

Noord-Nederland 0,1 1,5 0,2 0,1 1,5 0,2

Oost-Nederland 0,9 4,4 2,5 0,9 3,4 2,0

Utrecht 0,2 2,7 1,0 0,2 2,7 1,0

Noord-Holland 0,6 2,4 4,8 0,5 2,5 4,8

Zuid-Holland 0,3 3,1 1,4 0,3 2,2 1,4

Zeeland 0,5 0,4 0,9 0,4 0,4 0,8

Noord-Brabant 0,3 4,8 2,6 0,3 4,5 2,9

Limburg 0,4 - 1,6 0,4 - 1,6

Maaswerken 0,6 - 1,2 0,6 - 1,2

Ruimte voor de Rivier** 0,4 0,8 0,6 0,6 0,7 0,4

Totaal 5,3 24,9 17,4 5,3 22,6 16,9

31­12­2011 31­12­2012

Dienst Man Vrouw Man Vrouw

Staf DG - - - -

Corporate Dienst / ACT* 5,0 1,4 5,0 1,3

Noord-Nederland 1,1 0,7 1,1 0,7

Oost-Nederland 4,2 3,6 3,2 3,1

Utrecht 2,0 1,9 2,0 1,9

Noord-Holland 5,0 2,8 5,0 2,8

Zuid-Holland 4,0 0,8 3,0 0,9

Zeeland - 1,8 - 1,6

Noord-Brabant 5,8 1,9 5,8 1,9

Limburg 1,8 0,2 1,8 0,2

Maaswerken 1,2 0,6 1,2 0,6

Ruimte voor de Rivier** - 1,8 - 1,7

Totaal 30,1 17,5 28,1 16,7

Tabel 3.5.1.3. Bezetting verdeeld naar geslacht in fte’s

Tabel 3.5.1.4. Bezetting verdeeld naar functiesoorten in fte’s

Page 65: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat66

Tabel 3.5.2. Interne uitwisseling van personeel

3.5.2. Interne uitwisseling van personeelDe vastgoedclusters van de regionale diensten staan elkaar waar mogelijk bij in de vorm van uitwisseling van personeel. Deze tabel geeft hiervan een overzicht voor 2012. Bij deze uitwisseling vindt geen verrekening plaats.

“Inhuur” Uitleen

Aantal AantalDienst Uren Fte’s Van Uren Fte’s Aan

Noord-Nederland - - - - - -

Oost-Nederland - - - - - -

Utrecht - - - - - -

Noord-Holland - - - - - -

Zuid-Holland 50 0,04 DLB 50 0,04 DZL

Zeeland 50 0,04 DZH - 0,04 -

Noord-Brabant - - - 675 - DLB

375 MW

Limburg 675 0,54 DNB 50 0,54 DZH

Maaswerken 375 0,30 DNB - 0,30 -

Ruimte voor de Rivier - - - - - -

Totaal 1.150 0,92 1.150 0,92

Page 66: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 67

Tabel 3.5.3. Externe inhuur in uren en fte’s en de daarmee gemoeide kosten (inclusief BTW)

3.5.3. Externe inhuur van personeelDeze tabel geeft een beeld van het ten behoeve van Vastgoed in 2012 extern ingehuurd personeel – aangeven in arbeidsuren en fte’s – en de daarmee gemoeide kosten. De inhuur heeft plaatsgevonden voor verschillende soorten werkzaamheden.

Aantal

Dienst Uren Fte’s* Kosten (x € 1.000)

Corporate Dienst - - -

Noord-Nederland** 2.667 2,1 205,7

Oost-Nederland 5.210 4,2 268,5

Utrecht 145 0,1 18,6

Noord-Holland 1.515 1,2 143,9

Zuid-Holland 1.069 0,9 107,3

Zeeland 156 0,1 22,8

Noord-Brabant - - -

Limburg 1.200 1,0 149,0

Maaswerken 1.000 0,8 107,0

Ruimte voor de Rivier 4167 3.3 507,0

Totaal 17.129 13,7 1.529,8

* 1 fte = 1250 uur

** incusief een bedrag van € 18.592,- waarbij het aantal ingezette uren/fte’s niet bekend is

Page 67: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat68

Tabel 3.5.4. Opleidingskosten

Dienst Kosten (€)

Noord-Nederland -

Oost-Nederland 4.771

Utrecht 1.727

Noord-Holland 2.700

Zuid-Holland -

Zeeland 275

Noord-Brabant 3.000

Limburg -

Maaswerken -

Ruimte voor de Rivier -

Totaal 12.473

3.5.4. OpleidingskostenOnderstaande tabel geeft een overzicht van de uitgaven in 2012 voor opleidingen en cursussen binnen Vastgoed. Daarnaast zijn cursussen gevolgd bij het Corporate Learning Centre, waarvan de kosten hier buiten beschouwing zijn gelaten.

Page 68: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 69

DienstTotaal per

dienstFunctionele aansturing

Grond­verwerving

Gerechtelijke onteigeningen

Advisering in­ en extern Beheer

Bouw­ en gewassenschades

Nadeelcompensatie en planschade

Overige werkzaamheden

fte fte % fte % fte % fte % fte % fte % fte % fte %

Noord-Nederland 3,9 0,19 5 1,56 40 0,19 5 1,56 40 0,20 5 0,08 2 0,04 1 0,08 2

Oost-Nederland 10,5 1,05 10 6,30 60 0,32 3 1,57 15 1,05 10 0,21 2 - - - -

Utrecht 4,0 0,36 9 1,20 30 0,04 1 1,40 35 0,60 15 - - 0,04 1 0,36 9

Noord-Holland 9,0 0,54 6 4,86 54 - - 0,72 8 1,80 20 0,36 4 0,54 6 0,18 2

Zuid-Holland 4,8 0,38 8 1,44 30 - - 1,44 30 1,44 30 0,10 2 - - - -

Zeeland 1,7 0,51 30 0,42 25 0,17 10 0,34 20 0,02 1 - - 0,07 4 0,17 10

Noord-Brabant 7,7 0,39 5 2,31 30 0,77 10 2,31 30 1,15 15 0,15 2 0,39 5 0,23 3

Limburg 3,0 0,45 15 1,80 60 0,30 10 0,15 5 0,15 5 - - - - 0,15 5

Maaswerken 2,6 0,39 15 1,56 60 0,26 10 0,13 5 0,13 5 - - - - 0,13 5

Ruimte voor de Rivier 5,0 1,00 20 0,75 15 0,75 15 0,75 15 0,50 10 0,25 5 0,25 5 0,75 15

Totaal 52,2 5,26 10,1 22,20 42,6 2,80 5,3 10,37 19,9 7,04 13,5 1,15 2,2 1,33 2,5 2,05 3,9

Beheer 13,5%

Advisering in- en extern 19,9% Grondverwerving 42,6%

Functionele aansturing 10,10%

Gerechtelijke onteigeningen 5,3%

Bouw- en gewassenschades 2,2%Nadeelcompensatie en planschade 2,5%

Overige werkzaamheden 3,9%

3 Figuur 3.5.5.1.Procentuele verdeling van de tijdsbesteding van de regionale vastgoedclusters naar werksoorten

3.5.5. Tijdsbesteding naar werksoortenDeze tabel geeft een globale indicatie van de verdeling van de productieve tijd van de vastgoedclusters (inclusief inhuur) over de verschillende werksoorten in fte’s en in procenten. Uitgangspunt is de bezetting op 31 december 2012.De tijdsbesteding per werksoort kan per jaar verschillen en is onder andere afhankelijk van de jaarprogrammering van de projecten en de fase waarin deze zich bevinden, bijvoorbeeld planstudie of realisatie.

Tabel 3.5.5. Tijdsbesteding naar werksoorten in fte’s en procenten

Page 69: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat70

Page 70: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 71

4. Interdepartementale ontwikkelingen

Brug over de IJssel bij Kampen

Page 71: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat72

Aankopen in het kader van het ‘Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen’

Het vervoer van gevaarlijke stoffen over weg, spoor of water is niet zonder risico’s. Om die risico’s zoveel mogelijk te beperken zijn er regels voor dit vervoer binnen de bebouwde omgeving. Die regels staan in het wetsvoorstel ‘Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen’.Er zijn drie basisnetten, te weten het Basisnet Weg, het Basisnet Water en het Basisnet Spoor. Basisnet gaat over het transport van gevaarlijke stoffen over de hoofdinfrastructuur (grote vaarwegen, spoorwegen en autowegen). In dit kader is sprake van veiligheidszones langs het spoor, de weg en het water waarbinnen bij voorkeur geen mensen wonen en werken.

Binnen de veiligheidszones is sprake van bestaande bebou-wing. De berekeningen voor Basisnet Weg voorzien rond 2020 knelpunten en aandachtspunten op een groot aantal plaatsen. De meeste daarvan liggen langs de A15 tussen Rotterdam en Gorinchem en hebben te maken met het vervoer van LPG. DG Milieu heeft RWS opdracht gegeven de binnen het Basisgebied Weg gelegen kwetsbare objecten (woningen) in de gemeente Hardinxveld-Giessendam aan te kopen wanneer deze te koop worden aangeboden. De aankoop dient plaats te vinden op minnelijke basis, waarbij de rechtmatig uitgeoefende woonrechten worden geëerbie-digd. Dit is nadrukkelijk de wens van de Tweede Kamer. Per april 2013 zijn door RWS Zuid-Holland reeds vier objecten aangekocht op basis van de marktwaarde. Inmiddels is de opdracht uitgebreid tot alle woningen voor zowel het Basisnet Weg als het Basisnet Spoor. Het gaat om circa 37 objecten. Na vaststelling van het nieuwe Basisnet (2014) zal actief worden aangekocht tegen onteigeningsschadeloosstel-ling. Hiermee wordt het uitgangspunt van aankoop op basis van marktwaarde losgelaten.

4.1.RaadvoorVastgoedRijksoverheid (RVR)

Nadat het vorige Kabinet in 2011 de uitgangspuntennotitie voor vastgoed had vastgesteld, is er rond dit dossier een aantal ontwikkelingen in gang gezet. In de uitgangspunten­notitie wordt onder meer gesteld dat de samenwerking tussen de rijksdiensten die met vastgoed werken minder vrijblijvend moet zijn en dat de diensten zelf verantwoorde­lijk worden voor het efficiënt en rendabel inzetten van het bijheninbeheerzijndevastgoed.Tevensgeeftdeuitgangs­puntennotitie aan, dat de diensten over effectieve instru­menten moeten kunnen beschikken om meer rendement te halen uit grond en gebouwen. Daartoe stelt de notitie dat de kosten en opbrengsten van vastgoedbeheer onder een aantal condities in één hand moeten komen. Om dat te realiseren, zijn eind 2012 de begrotingsregels aangepast. Eind 2012 is een begin gemaakt met het overboekingsproces van de beheersontvangsten van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks­relaties (BZK) naar het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M).

Op basis van de uitgangspuntennotitie moet elke dienst jaarlijks een vastgoedportefeuillestrategie (VPS) opstellen. Daarin moet worden aangegeven hoe het komend jaar zal worden omgegaan met het bij de diensten in beheer zijnde vastgoed en welk vastgoed –voor zover voorzienbaar ­wordt afgestoten respectievelijk aangekocht. Zo mogelijk moeten de diensten een indicatie geven van de te verwachten beheersontvangsten.RWS is in 2012 gestart met het opstellen van een eigen VPS.

Niet alleen de diensten moeten een VPS maken, maar ook op rijksniveau moet er een kaderstellende rijksvastgoed­portefeuillestrategie ( RVPS) worden opgesteld onder regie van de Interdepartementale Commissie Rijksvastgoed (ICRV). De dienstspecifieke VPS­en leveren input voor deze visie. De visies moeten in lijn zijn met de kaders uit de RVPS. TegelijkmoetinvullingwordengegevenaaneenFinancieelKader ( FK) waarin de vergoedingssystematiek voor over­tollige gronden wordt vastgesteld. Zowel aan de RVPS als aan het FK wordt sinds eind 2012 gewerkt.

Het nieuwe kabinet Rutte II heeft eind 2012 besloten tot de oprichting van een Rijksvastgoedbedrijf (RVB), waarin RVOB, RGD en de directie Rijksvastgoed (RV) samengaan. Het is waarschijnlijk dat in een later stadium de Dienst Vastgoed Defensie (DVD) gaat aansluiten. RVB gaat fungeren als een rijksbreed vastgoedbedrijf. RWS en ProRail zullen als vastgoedhoudende diensten specifieke producten van RVB gaan afnemen maar geen onderdeel gaan uitmaken van dit bedrijf. RWS en RVB streven wel een intensieve samenwer­kingsrelatie na waarbij rekening wordt gehouden met de nieuwe rijksbrede context. Het RVB ( i.o.) staat onder leiding van een CEO.

Opvallend feit is dat eind 2012 het vastgoeddossier is overge­gaan van Financiën naar BZK.

Voor het overige kan worden geconstateerd, dat de RVR haar werkzaamheden in 2012 onverkort heeft voortgezet waarbij er vooral is voorgesorteerd op de ontwikkelingen zoals hier­voor geschetst. Daarmee heeft de RVR een structurele bij­drage geleverd aan deze nieuwe ontwikkelingen en deze voor een deel ook ingekleurd. Onder regie van ICRV levert de aan de RVR gekoppelde Projectdirectie Vastgoed inhoudelijke expertise voor de RVPS.

Page 72: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 73

4.2.InterdepartementaleCommissieRijksvastgoed (ICRV)

DeICRVisdeopvolgervanhetAmbtelijkOpdrachtgevers-beraad(AOB).Omhetinterdepartementalekaraktertebenadrukken en vast te houden aan een overleg op dg niveau, is ambtelijk besloten tot de naam Interdeparte mentale Commissie Rijksvastgoed. De ICRV is het beleidsmatig opdracht­geveroverleg rijksvastgoed. De commissie is bedoeld om binnen het rijk de beleidsmatige sturing van de rijks­diensten die vastgoed aankopen, beheren en verkopen, af te stemmen, gezamenlijk verder te ontwikkelen en te stroom­lijnen. De ICRV fungeert als ambtelijk voorportaal naar de Ministerraad (MR) met betrekking tot besluitvorming over rijksvastgoedbeleid en het rijksvastgoedstelsel.

Taken en governance Op basis van het besluit van de MR over het rijksvastgoed­beleid en de governance van het rijksvastgoedstelsel, zal de ICRV jaarlijks een rijksvastgoedportefeuillestrategie (RVPS) ambtelijk vaststellen en ter besluitvorming aan de MR voor­leggen. De RVPS omvat de afstootplannen van de vastgoed­diensten en de uitgangspunten van het rijksvastgoedbeleid. In de Uitgangspuntennotitie voor de MR over vastgoed is vastgelegd dat beleidsmatige kaders en afspraken die gelden voor organisaties en terreinen die in hun primair (beleids)proces te maken hebben met vastgoed, niet ter discussie staan.DetaakonderdelenvanProRail,RWSenCOAdieonlosmakelijk zijn verbonden aan hun primaire proces staannietterdiscussie.Tegelijkmoetgewerktwordenaanhet vergroten van beleidsdoelen en het verhogen van rendement van rijksvastgoed.

Samenstelling van de Commissie De aard van de relatie tussen de beleidsmatige opdracht­gevers en de rijksdiensten die vastgoed aankopen, beheren en verkopen is heel verschillend. Desalniettemin is er een groot aantal onderwerpen waarover beleidsmatige af stemming mogelijk en wenselijk is. Gemeenschappelijke noemer is de opdracht van de MR om met rijksvastgoed te streven naar een optimaal maatschappelijk en economisch rendement. De DG Ruimte en Water (RW) van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) is voorzitter van de ICRV. AmbtelijkisafgesprokendatI&Meenprogrammadirecteurlevert voor het opstellen en inregelen van de jaarlijkse cyclus voor de rijksvastgoedportefeuillestrategie. Deze functioneert tevens als secretaris van het overleg. Gezien de meer omvattende opdracht van de ICRV is er reden de samenstelling ten opzichte van het voormalige AOBaantepassen.AlleendedepartementenzijnlidvandeICRV. Zij nemen in beginsel met één vertegenwoordiger deel aan de vergadering.

Werkwijze De agenda van de ICRV wordt voorbereid door de secretaris in samenspraak met de voorzitter. De secretaris wordt ondersteund en geadviseerd door een Interdepartementale Werkgroep Rijksvastgoedbeleid (IWR) die wordt voorgezeten door de secretaris. De secretaris is tevens trekker van de rijksvastgoedportefeuillestrategie (RVPS). De Werkgroep bestaat uit leden afkomstig uit de departementen en één of meer medewerkers van het RVOB (in verband met de rijksbrede vastgoedprojecten en vast­goedbeleid). Namens I&M neemt daar een vertegenwoor­digervanDGRWaandeel.Tenbehoevevandeagenda worden korte beleidsnotities voorbereid door het

secretariaat en door of middels de Werkgroep. De secretaris zal voor specifieke onderwerpen ad hoc groepen samen­stellen uit de Werkgroep en waar nodig samen met deskundig heid uit de vastgoeddiensten. Veelal zullen beleidsnotities voor de ICRV voor advies aan de RVR worden voorgelegd. De secretaris doet een kwaliteitstoets op de stukken die voor de vergadering worden aangeboden. De vergaderfrequentie kan in principe beperkt blijven tot vier à vijf keer per jaar. De ICRV wordt ambtelijk voorbereid door DG RW, RWS en ProRail.

Page 73: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat74

RWS Noord­Nederland (NN)Postbus 23018901 JH LeeuwardenZuidersingel 38911AVLeeuwardenTelefoon0582344344

RWS Oost­Nederland (ON)Postbus 90706800EDArnhemEusebiusbuitensingel666828HZArnhemTelefoon0263688911

RWS Midden­Nederland (MN) locatie UtrechtPostbus240943502 MB UtrechtGriffioenlaan 23526LAUtrechtTelefoon0887973111

RWS West­Nederland Noord (WNN)Postbus 31192001 DC HaarlemToekanweg72035 LC HaarlemTelefoon0235301301

RWS West­Nederland Zuid (WNZ)Postbus5563000ANRotterdamBoompjes 2003011 XD RotterdamTelefoon0104026200

RWS Zee en Delta (ZD)locatie MiddelburgPostbus50144330KAMiddelburgPoelendaelesingel 184335JAMiddelburgTelefoon0118622000

RWS Bestuursstaf (BS)Postbus209062500 EX Den HaagKoningskade42596AADenHaagTelefoon0704568080

RWS Corporate Dienst (CD)Eenheid Bestuurlijk Juridische Zaken en Vastgoed (BJV)Afdeling ExpertisePostbus 22323500 GE UtrechtGriffioenlaan 23526LAUtrechtTelefoon0887970111

RWS Grote Projecten en Onderhoud (GPO)Directie Inkoop- en ContractmanagementAfdeling GrondverwervingPostbus240573502 MB UtrechtGriffioenlaan 23526LAUtrechtTelefoon0887972111

Bijlage 1

Adressen Vastgoed RWSSinds 1 april 2013 zijn de vastgoedmedewerkers uit de regio formatief ondergebracht bij het landelijke organisatieonderdeel Grote Projecten en Onderhoud. De medewerkers blijven vooralsnog gehuisvest bij de regionale organisatieonderdelen waarvan sommigen zijn samengevoegd. De Programmadirectie Ruimte voor de Rivier wordt per 1 juni 2013 onderge­bracht bij het organisatieonderdeel Grote Projecten en Onderhoud.

Page 74: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 75

RWS Zuid­Nederland (ZN)locatie ’s-HertogenboschPostbus 901575200 MJ ’s­HertogenboschZuidwal 585211 JK ’s­HertogenboschTelefoon0736817817

locatie MaastrichtPostbus 256200MAMaastrichtAvenueCeramique1256221KVMaastrichtTelefoon0433294444

locatie RoermondGrondbureau MaasdalPostbus 1593 6201BNMaastrichtSpoorlaanNoord2A6043AKRoermondTelefoon0887986111

RWS Ruimte voor de RivierAfdeling ProgrammabeheersingPostbus241033502 MC UtrechtGriffioenlaan 23526LAUtrechtTelefoon0887972900

Page 75: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

| Vastgoed Rijkswaterstaat76

Page 76: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 | 77

Bijlage 2

AfkortingenACT Algemene Corporate TakenAOB Algemeen opdrachtgeversberaadart artikelBBL Bureau Beheer LandbouwgrondenBJV eenheid Bestuurlijk Juridische Zaken en

Vastgoed van de Corporate Dienst van RWSBP Belemmeringenwet PrivaatrechtBZK ministerie van Binnenlandse

Zaken en KoninrijksrelatiesCD Corporate Dienst RijkswaterstaatCEO chief executive officerCIV onderdeel Centrale Informatievoorziening van RWSCLC Corporate Learning CentreCOA Centraal Orgaan opvang AsielzoekersCPR Directie Communicatie, Personeel en

Recht van de Corporate DienstCTV Coördinatieteam Vastgoed (Ruimte voor de Rivier)DBFM Desgn, Build, Finance, MaintainDG Directeur-GeneraalDLG Dienst Landelijk GebiedDVD Dienst Vastgoed DefensieEHS Ecologische HoofdstructuurFK Financieel KaderFMC Directie Financiën, Management en Controlfte fulltime equivalentGOF Grens Overeenstemmings FormulierGPO onderdeel Grote Projecten en Onderhoud van RWSGROS GrondverwervingssysteemHBJZ Hoofddirectie Bestuurlijke en Juridische

Zaken (ministerie van I&M)HID Hoofdingenieur-Directeur

HSL hogesnelheidslijnI&M ministerie van Infrastructuur en MilieuICRV Interdepartementale Commissie RijksvastgoedICT informatie- en communicatietechnologieKAVI kadastrale viewerKRW Kaderrichtlijn Waterkb koninklijk besluitLTO Land- en Tuinbouw OrganisatieMIRT Meerjarenprogramma Infrastructuur,

Ruimte en TransportNIOZ Koninklijk Nederlands Instituut

voor Onderzoek der ZeeNS Nederlandse SpoorwegenNURG Nadere uitwerking rivierengebiedNVO natuurvriendelijke oeversOTB ontwerp tracébesluitOw onteigeningswetPDR Programmadirectie Ruimte voor de RivierPKB Planologische kernbeslissingPNOM Project Natuurvriendelijke Oevers MaasPOBJV Periodiek Overleg Bestuurlijk Juridische

zaken en Vastgoed (Rijkswaterstaat)PPS publiek private samenwerkingPRI projectramingen infrastructuurPROVADA Professionele Vastgoed DagenPURE-net Public Real Estate NetworkRegio-RVR regionale Raad voor Vastgoed RijksoverheidRGD RijksgebouwendienstRPC Regionaal projectencentrumRSP Regionaal Specifiek PakketRV Directie Rijksvastgoed van de RVR

RVB RijksvastgoedbedrijfRvdR Ruimte voor de RivierRVOB DO Rijksvastgoed- en ontwikkelings-

bedrijf, Directie OntwikkelingRVOB DV Rijksvastgoed- en ontwikkelings-

bedrijf, Directie VastgoedRVPS rijksvastgoedportefeuillestrategieRVR Raad voor Vastgoed RijksoverheidRWS RijkswaterstaatSAA project Schiphol – Amsterdam - AlmereSAAL project Schiphol – Amsterdam –

Almere – Lelystad (ProRail)SAP Systeem Applicatie ProductenSBB StaatsbosbeheerSDG Staf DGSG Secretaris-GeneraalSSK Standaard Systematiek

Kostenraming (voorheen PRI)TAB Tijdelijk Anders Bestemmen/BenuttenTB tracébesluitUPP Uniforme Primaire ProcessenUVD Uniformering VastgoeddocumentenVPS vastgoedportefeuillestrategieVCNL Verkeerscentrale NederlandVG projectdirectie VastgoedWHW Wet herverdeling wegenbeheerWOV Westerschelde OeververbindingZBO Zelfstandig Bestuurs OrgaanZSM Zichtbaar Slim Meetbaar

Rijksweg A10, bouw 2e Coentunnel

Page 77: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Colofon

Inhoud

Rijkswaterstaat Corporate Dienst,Bestuurlijk Juridische Zaken en Vastgoed (afdeling Expertise)in samenwerking met de vastgoedclusters van de regionale RWS­diensten

Samenstelling en (eind)redactie

Cees Reuser, RWS Corporate DienstRob de Rover, RWS Corporate DienstCor Visser, RWS Grote Projecten en Onderhoud

fotografie

Foto’soppagina’s6/7,11en54https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Joop van Houdt

Foto op pagina 9A2,Maastricht/JosNelissen

Foto’s op pagina’s 13, 21 en 70/71https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Ruimte voor de Rivier / Martin van Lokven

Fotooppagina16/17https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Photo Holland

Foto’s op pagina’s 19 en 28/29https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Harry van Reeken

Foto op pagina 22 en omslagfotohttps://beeldbank.rws.nl,Rijkswaterstaat/TheavandenHeuvelFotografie

Fotooppagina24https://beeldbank.rws.nl,Rijkswaterstaat/AerophotoSchiphol

Foto op pagina 27https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Irvin van Hemert

Fotooppagina45https://beeldbank.rws.nl,AVDRijkswaterstaat

Fotooppagina76https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Erland Bakker

De redactie streeft ernaar te voldoen aan de behoefte aan informatie. Mist u iets of heeft u suggesties ten aanzien van de inhoud, dan verneemt de redactie dat graag.E­mail: [email protected]

Page 78: Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief · 2016-02-01 · Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectief Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Intern en extern verbinden: vastgoed in breder perspectiefJaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat

Dit is een uitgave van

Rijkswaterstaat

Kijk voor meer informatie op www.rijkswaterstaat.nl of bel 0800 - 8002 (ma t/m zo 06.00 - 22.30 uur, gratis)

juni 2013 | tp0613tp063

Rijkswaterstaat

Jaarrapportage 2012 Vastgoed Rijkswaterstaat