Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

17
14-10-2013 1 Vormen en spelregels Bijdrage middagsymposium Intergemeentelijke samenwerking Hugo Doornhof advocaat-partner Overheid en Onderneming 2 oktober 2013 Privaatrechtelijke weg Aandachtspunten: delegatie alleen met wettelijke grondslag college beslist altijd geen voorhangprocedure begroting geen automatische inlichtingen- en verantwoordingsplichten Tip: regel (statutair) hoe wordt gestuurd en verantwoording wordt afgelegd 2

description

Om aan kostenbesparing te doen, voor kwaliteitsverbetering te zorgen of aan verplichte fusie te ontkomen, wordt binnen het lokaal bestuur meer dan ooit samengewerkt. Het nadenken daarover binnen gemeenten houdt niet op. Is het nodig meer te gaan samenwerken? Welke taken zou je gezamenlijk moeten uitvoeren? Wat zijn de juiste partners? Welke samenwerkingsvorm past het best? Om gemeenten en hun al bestaande samenwerkingslichamen te helpen deze vragen te beantwoorden, organiseerde AKD het middagsymposium "Intergemeentelijke samenwerking Bijdragen van Hugo Doornhof, advocaat-partner Overheid en Onderneming bij AKD en Laudy Konings, Adviseur Publieke Sector Deloitte.

Transcript of Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

Page 1: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

1

Vormen en spelregelsBijdrage middagsymposium Intergemeentelijke samenwerking

Hugo Doornhofadvocaat-partner Overheid en Onderneming

2 oktober 2013

Privaatrechtelijke weg

Aandachtspunten:

• delegatie alleen met wettelijke grondslag

• college beslist altijd

• geen voorhangprocedure begroting

• geen automatische inlichtingen- en verantwoordingsplichten

Tip: regel (statutair) hoe wordt gestuurd en verantwoording wordt afgelegd

2

Page 2: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

2

Gemeenschappelijke regeling

• vrijwillig maar kan worden verplicht

• publiekrechtelijke ovk

• verlengd lokaal bestuur

• mogelijkheid dat

1. andere openbare lichamen deelnemen

2. andere rechtspersonen deelnemen.

Let op!: voorwaarde=machtiging bij KB

3

Publiekrechtelijke vormen

• regeling zonder meer

• gemeenschappelijk openbaar lichaam (GOL)

• gemeenschappelijk orgaan

• centrumgemeente-constructie

• Wetsvoorstel: bedrijfsvoeringsorganisatie

Soorten deelnemers:

• raden

• colleges

• burgemeesters

• gemengd

Tip: laat raad expliciet toestemming geven voor collegedeel

4

Page 3: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

3

Gemeenschappelijk openbaar lichaam

• rechtspersoonlijkheid

anders: gemeenschappelijk orgaan

• monistische structuur

Wetsvoorstel-> geen dualisering, wel eigen bevoegdheden DB

• recht van raden zienswijze te geven op ontwerpbegroting. Wetsvoorstel: meer invloed raden op GOL-begroting

5

Algemeen bestuur

• art. 33 lid 1 Wgr-> vergelijkbare verdeling van bevoegdheden tussen gemeentelijke bestuursorganen en GOL-bestuursorganen

Tip: delegeer aan DB!

• Wetsvoorstel-> overgedragen bevoegdheden komen toe aan het AB tenzij in de GR anders is bepaald. Delegatie mogelijk

• raadsregeling of gemengde GR-> raadsleden of wethouders

Let op!: uitsluiting raadsleden bij GR dus niet toegestaan

6

Page 4: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

4

Algemeen bestuur (II)

• aantallen leden kunnen onderling verschillendzijn

• meervoudig stemrecht mogelijk

• gekwalificeerde meerderheid mogelijk

• raadsregeling-> leden verantwoording schuldig aan “eigen” raad (art. 16 lid 3). Overeenkomstige toepassing op collegeregeling (art. 18)

• collegeregeling-> leden verantwoording schuldig aan de raden van hun gemeente

7

Dagelijks bestuur

• voeren van het dagelijks bestuur. Wetsvoorstel:bepaalde bestuursbevoegdheden bij het DB

• DB bestaat uit Vz. en twee of meer andere leden door en uit AB aangewezen

Tip: houd het klein

• externe leden mogelijk mits zij niet de meerderheid gaan vormen (art. 14 lid 2)

• leden kunnen worden ontslagen door AB

• Wetsvoorstel: actieve info.plicht

8

Page 5: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

5

Voorzitter

• vz. van AB en DB

• vertegenwoordiger GOL

• vz. is verantwoording schuldig aan het AB

Tip: leg ontslagmogelijkheid vast in de GR

• Wetsvoorstel: ontslagbevoegdheid in art. 19a lid 3 Wgr(-nieuw)

9

Bestuurscommissie

• in GR kan deze mogelijkheid worden opgenomen

Tip: overweeg dat te doen

• instelling met het oog op de behartiging van bepaalde belangen

• toestemming nodig van deelnemende raden

• overdracht bevoegdheden AB en DB mogelijk

10

Page 6: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

6

Bedrijfsvoeringsorganisatie

• “lichte” samenwerkingsvorm

• collegeregeling

• rechtspersoonlijkheid

• alleen voor taken van bedrijfsmatige aard.

Echter: “Ook zou de uitvoering van bepaalde taken onder het bereik van de BVO gebracht kunnen worden, wanneer dergelijke taken naar hun aard geen of weinig bestuurlijke aansturing en controle vragen […]”

11

Enkele eisen GR

• vermelding belangen

• bepalingen over wijziging, opheffing, toetreding en uittreding

Tip: leg bevoegdheid tot eenzijdige uittreding vast (met uittreedsom)

• informatie- en verantwoordingsplichten

• kwaliteitsnormen?

12

Page 7: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

7

Overdracht van bevoegdheden

• weergave van de overgedragen bevoegdheden in GR

uitz.: GR bepaalt dat via afzonderlijke delegatiebesluiten bevoegdheden worden overgedragen

Tips: 1. beschrijf bevoegdheden nauwkeurig in GR

2. zorg voor duidelijkheid als in mandaat wordt beslist

• “Als aan de besturen van de aan de regeling deelnemende gemeenten toekomen” (CRvB 7 augustus 2007, JB 2007/199)

13

Overdracht van bevoegdheden (II)

Uitz.:

• andere belastingen heffen dan een aantal limitatief genoemd

• andere algemeen verbindende voorschriften

• bevoegdheden waarvan de aard zich verzet

14

Page 8: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

8

Centrumregeling

Soorten:

- enkelvoudig

- meervoudig

Let op: geen delegatie, alleen mandaat mogelijk

15

Sparren?

mr. drs. Hugo Doornhofadvocaat-partner

Overheid en Onderneming Amsterdam

088 253 5223 / 06 510 310 05

[email protected]

16

Page 9: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

9

Amsterdam, 2 oktober 2013

Routekaart naar samenwerking

Laudy Konings

Samenwerking en shared services

© 2013 Deloitte The Netherlands

Voor welke uitdagingen op het gebied van

samenwerking staat u op dit moment?

18

Page 10: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

10

© 2013 Deloitte The Netherlands

Agenda - Samenwerking en shared services

• Ontwikkelingen rondom en redenen voor samenwerking

• Hoe kijkt Deloitte naar samenwerkingsvraagstukken?

• Tips & tricks

• Een aantal stellingen

19

Ontwikkelingen en redenen voor samenwerking

Page 11: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

11

© 2013 Deloitte The Netherlands

21

© 2013 Deloitte The Netherlands

Redenen voor samenwerking

22

Kwaliteit

KwetsbaarheidKosten

Verbeteren effectiviteit

Voortdurende verbetering

Standaardisatie en optimalisatie

Implementatie Best Practices

Verbeteren klanttevredenheid

Kostenreductie

Toename schaalvoordelen

Elimineren van duplicatie en overtollige processen

Kosten variabel maken

Verhogen reactievermogen bij een veranderende omgeving

Verbeteren flexibiliteit

Plan voor onvoorziene omstandigheden/gebeurtenissen

Bevorderen/vergemakkelijken groei

Page 12: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

12

Hoe kijkt Deloitte naar samenwerkings-vraagstukken?

© 2013 Deloitte The Netherlands

Visie en aanpak Deloitte

24

1. Verkenning 2. Business Case 3. Ontwerp4.

Implementatie

Page 13: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

13

© 2013 Deloitte The Netherlands

Alle bouwstenen voor samenwerking

25

Samenwerking

Visie & Strategie

Juridisch

Financiering en

kosten

Besturing, coördinati

e en organisati

eProcessen

Informatie-

uitwisseling en IT

Mensen

Locatie(s)

Tips & tricks

Page 14: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

14

© 2013 Deloitte The Netherlands

Tips & tricks (selectie)

• Stel een business case op die uitgaat van de nul-situatie, maar ook de variant van continuering van de huidige situatie

• Wees open over je drijfveren voor de samenwerking

• Op alle niveaus maken mensen de samenwerking (politiek, bestuurlijk en ambtelijk)

• Wees bewust van verschillende terugverdientijden per deelnemer

• De (juridische) structuur en de locatie is volgend op de inhoudelijke samenwerkingsafspraken

• Maak van couleur locale, couleur regionale!

• Neem medewerkers tijdig mee in overwegingen en te zetten stappen, maar maak er geen democratisch proces van

• Maak vooraf afspraken over omgang (financiële) meevallers en tegenvallers27

Stellingen

Page 15: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

15

© 2013 Deloitte The Netherlands

1.Bottom up intergemeentelijke samenwerking werkt veel beter dan top down herindelingen

2.Gemeenten moeten waar mogelijk voor publiekrechtelijke samenwerking kiezen in plaats van privaatrechtelijke

3.Hoogste rendement valt te behalen op samenwerking op de primaire processen

29

© 2013 Deloitte The Netherlands

4. De vorm van de samenwerking is niet belangrijk, als het maar werkt!

5. Samenwerken binnen de Wgr-vorm bedrijfsvoeringorganisatie lijkt me wel wat

6. Samenwerking is de opmaat voor gemeentelijke herindeling

30

Page 16: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

16

© 2013 Deloitte The Netherlands

7. Gemeenten moeten veel meer vrijheid krijgen om slim samen te werken

8. Gemeenschappelijke openbare lichamen moeten veel minder bureaucratisch gaan functioneren

9. Samenwerking levert nooit de vooraf gestelde doelen op

31

© 2013 Deloitte The Netherlands

32

Deloitte ConsultingThe NetherlandsTel: + 31 (0)6 1100 [email protected]

drs. Laudy Konings www.deloitte.nl

Member ofDeloitte Touche Tohmatsu

Deloitte ConsultingThe NetherlandsTel: + 31 (0)6 1004 [email protected]

drs. Barend Duits www.deloitte.nl

Member ofDeloitte Touche Tohmatsu

Page 17: Intergemeentelijke samenwerking - Vormen en spelregels - Samenwerking en Shared Services

14-10-2013

17

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/about for a detaileddescription of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms.

Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and deep local expertise to help clients succeed wherever they operate. Deloitte's approximately 170,000 professionals are committed to becoming the standard of excellence.

This publication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the “Deloitte Network”) is, by means of this publication, rendering professional advice or services. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person whorelies on this publication.