© Copyright 2015 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document of een deel van het document mag worden gekopieerd, verspreid, geciteerd tenzij Sprenkels & Verschuren schriftelijke toestemming heeft verleend.

www.sprenkelsenverschuren.nl

Actuariaatcongres 2015

Edward Snieder en Diede Panneman

SV-2015-0236

Agenda

Introductie: een inefficiënt stelsel

Discussie aan de hand van stellingen

Afsluiting interactieve sessie 1

1

1

2

3

SV-2015-0236

Oudedagsvoorziening in Nederland: Drie pijlers

2

• Ouderdom: AOW • Nabestaanden:

ANW

• Ouderdom: Ouderdomspensioen

• Nabestaanden: Nabestaandenpensioen

• Afspraken tussen werkgevers en werknemers

• Ouderdom: Lijfrente, Kapitaalverzekering, Banksparen

• Nabestaanden: Lijfrente, Kapitaalverzekering

Overheid Werkgevers en

werknemers Privé

SV-2015-0236

AOW bedragen

3

In Nederland is de AOW voor een alleenstaande gelijk aan € 13.034,40 op jaarbasis exclusief vakantietoeslag.

Voor een gehuwd echtpaar bedraagt de AOW-uitkering € 8.887,20 per persoon op jaarbasis, exclusief vakantietoeslag.

In België bedraagt het staatspensioen 60% van het gemiddelde loon over een diensttijd van 40 jaar, met een maximum salaris in 2014 van € 52.972,54. De pensioenuitkering in 2014 was dus maximaal € 31.783,52.

In Duitsland geldt geen vast bedrag voor het staatspensioen. Het staatspensioen is gerelateerd aan het aantal dienstjaren en zogenoemde ‘pensioen punten’.

In Engeland bedraagt het gemiddelde eerste pijler pensioen € 7.769,- (Bron: KPMG De pensioenwereld in 2014).

Verdeling van pensioen over de drie pijlers

Nederland Zwitserland Groot

Brittannië Verenigde

Staten Duitsland Frankrijk

Eerste pijler 50 42 65 45 85 79

Tweede pijler 40 32 25 13 5 6

Derde pijler 10 26 10 42 10 15

Source: Xiaohong Huang (2010)/Borsch-Supan (2004)

SV-2015-0236

Salarisverdeling van de Nederlandse bevolking

4

Bron: www.wegwijs.nl

Volgens het CBS is de werkzame beroepsbevolking 7.276.000.

De niet-werkzame beroepsbevolking is 662.000.

Het gemiddelde salaris van de werkzame beroepsbevolking was in 2012 gelijk aan € 37.300 bruto.

SV-2015-0236

Salarisverdeling van de Nederlandse bevolking

5

Bron: CBS

Verdeling van salarissen over de Nederlandse bevolking in 2013

521

3209

4733

2222

735 573

Gestandaardiseerd jaarinkomen uit arbeid en eigen onderneming; personen in particuliere huishoudens

Tot 10 000 euro

10 000 tot 20 000 euro

20 000 tot 30 000 euro

30 000 tot 40 000 euro

40 000 tot 50 000 euro

50 000 euro en meer

SV-2015-0236

SVB

6

De Sociale Verzekeringsbank keert de AOW uit.

Ultimo 2013 waren er 3.222.595 AOW-trekkenden met een totaal AOW-uitkeringsbedrag van € 32.719.000.000.

De uitvoeringskosten per AOW-er bedragen € 16. Dit komt neer op totale uitvoeringskosten van circa € 51.561.520 voor de AOW.

De SVB telt ruim 3.200 medewerkers. • Per medewerker wordt circa 10 € mln aan uitkeringen verricht.

Bron: Jaarverslag SVB 2013, website SVB

SV-2015-0236

De 25 grootste pensioenfondsen

7 Bron: Pensionfund.info, per november 2013

Totaal beheerd vermogen = € 797.349.810.000

ABP; 39%

Zorg en Welzijn; 19% Metaal en Techniek (PMT); 6%

Bouwnijverheid; 5%

Metalektro (PME); 4%

Shell; 3%

2%

2%

2%

2%

2% 2%

2% 1% 1%

1% 1%

1% 1%

1%

1%

1%

1% 1%

1%

De 25 grootste pensioenfondsen op basis van beheerd vermogen

ABP

Zorg en Welzijn

Metaal en Techniek (PMT)

Bouwnijverheid

Metalektro (PME)

Shell

ING

Rabobank

Philips

Grafische Bedrijven

ABN AMRO

Spoorwegpensioenfonds

Vervoer

Landbouw

Detailhandel

Woningcorporaties

SP Hoogovens

Huisartsen

Vliegend Personeel KLM

PostNL

KLM

Medisch Specialisten

Werk en (re)inregratie

KPN

Horeca & Catering

SV-2015-0236

Gemiddelde jaarlijkse pensioen uitkering (bedragen) voor de 25 grootste pensioenfondsen

8 Bron: De Pensioenfederatie, per eind 2013

ABP; 11.041

Zorg en Welzijn; 7.619

Metaal en Techniek (PMT); 6.771

Bouwnijverheid; 5.043

Metalektro (PME); 7.171

Shell; 33.137

ING; 19.674

Rabobank; 19.939

Philips; 12.190

Grafische Bedrijven; 7.539

ABN AMRO; 18.855

Spoorwegpensioenfonds; 13.568

Vervoer; 4.076

Landbouw; 3.486

Detailhandel; 3.302

Woningcorporaties; 11.430

SP Hoogovens; 15.511

Huisartsen; 45.714

Vliegend Personeel KLM; 83.272

PostNL; 6.763

KLM; 14.982

Medisch Specialisten;

30.536

Werk en (re)inregratie; 3.492 KPN; 41.209

Horeca & Catering; 1.868

ABP

Zorg en Welzijn

Metaal en Techniek (PMT)

Bouwnijverheid

Metalektro (PME)

Shell

ING

Rabobank

Philips

Grafische Bedrijven

ABN AMRO

Spoorwegpensioenfonds

Vervoer

Landbouw

Detailhandel

Woningcorporaties

SP Hoogovens

Huisartsen

Vliegend Personeel KLM

PostNL

KLM

Medisch Specialisten

Werk en (re)inregratie

KPN

Horeca & Catering

Totale pensioenuitkering = € 20.961.849.000. Totaal aantal gepensioneerden = 2.362.195

SV-2015-0236

Uitvoeringskosten in 2012 voor de 25 grootste pensioenfondsen

9

Totale uitvoeringskosten voor de 25 fondsen = € 626.583.035

166

120

56

35 29

7 10 10 10 15

7 10

22 26 27

11

2 9

2 8

3 6 9 6

22

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

Uitvoeringskosten per pensioenfonds

Uitvoeringskosten (x € 1.000.000)

SV-2015-0236

Vermogensbeheerkosten 2012 voor de 25 grootste pensioenfondsen

10

Totale vermogensbeheerkosten (beleggingskosten) voor de 25 fondsen = € 4.437.666.400

De bedragen zijn exclusief transactiekosten

2.363

817

188 220 92 145

51 40 40 41 18 23 57 30 13 47 35 51 23 26 22 40 9 28 21 -

500

1.000

1.500

2.000

2.500

Vermogensbeheerkosten per pensioenfonds

Vermogensbeheerkosten (x € 1.000.000)

SV-2015-0236

Uitvoerings- en Vermogensbeheerkosten

In de tabel worden de vermogensbeheerkosten en de uitvoeringskosten voor de afgelopen 3 jaar weergeven. De bedragen betreffen schattingen.

Niet alle pensioenfondsen zijn transparant in het rapporteren van hun kosten.

De bovengenoemde bedragen zijn een schatting voor alle pensioenfondsen in Nederland.

11

Jaar Kosten voor vermogensbeheer Uitvoeringskosten

(3-jaarsgemiddelde)

2011 4 à 5 miljard 1,1 miljard

2012 4 à 5 miljard 1 miljard

2013 5,7 miljard 1 miljard

Bron: Onderzoek Uitvoeringskosten 2013 en Onderzoek Uitvoeringskosten 2012, LCP Netherlands

SV-2015-0236

Uitvoeringskosten per deelnemer (in €) voor de 25 grootste fondsen

12

ABP; 89

Zorg en Welzijn; 77 Metaal en Techniek (PMT); 96

Bouwnijverheid; 107

Metalektro (PME); 95

Shell; 220

ING; 217

Rabobank; 175

Philips; 140

Grafische Bedrijven; 217

ABN AMRO; 159

Spoorwegpensioenfonds; 130

Vervoer; 80

Landbouw; 101

Detailhandel; 94

Woningcorporaties; 241

SP Hoogovens; 165

Huisartsen; 461

Vliegend Personeel KLM; 463

PostNL; 146

KLM; 196

Medisch Specialisten; 444

Werk en (re)inregratie; 63

KPN; 195

Horeca & Catering; 60

ABP

Zorg en Welzijn

Metaal en Techniek (PMT)

Bouwnijverheid

Metalektro (PME)

Shell

ING

Rabobank

Philips

Grafische Bedrijven

ABN AMRO

Spoorwegpensioenfonds

Vervoer

Landbouw

Detailhandel

Woningcorporaties

SP Hoogovens

Huisartsen

Vliegend Personeel KLM

PostNL

KLM

Medisch Specialisten

Werk en (re)inregratie

KPN

Horeca & Catering

SV-2015-0236

Prognose bevolking voor 2015 – 2060

13

0,000

0,500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

4,500

-

2.000.000

4.000.000

6.000.000

8.000.000

10.000.000

12.000.000

2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060

Prognose Actieve en Gepensioneerde bevolking voor 2015 - 2060

Totale actieve bevolking(leeftijd 21 jaar tot enmet 66 jaar)

Totale gepensioneerdebevolking (67 jaar - 99jaar of ouder)

Verhouding actievenversusgepensioneerden

SV-2015-0236

Efficiënte tweede pijler?

14

Kosten AOW uitkering € 16.

Laagste kosten tweede pijler pensioen € 77, hoogste € 463 per deelnemer.

Kapitaaldekking = kosten vermogensbeheer = circa € 5 mld.

In de tweede pijler werken naar schatting 15.000 mensen. In de eerste pijler werken 3.200 mensen.

SV-2015-0236

Agenda

Introductie: een inefficiënt stelsel

Discussie aan de hand van stellingen

Afsluiting interactieve sessie 1

1

15

2

3

SV-2015-0236

Stelling 1

Bij de discussie over de toekomst van het pensioenstelsel is het onzinnig om alleen naar de tweede pijler te kijken

16

SV-2015-0236

Stelling 2

De huidige wijze van pensioenuitvoering is totaal niet efficiënt

17

SV-2015-0236

Stelling 3

Het verhogen van de AOW uitkering is een heel goed alternatief

Het vereist wel dat de AOW meer een kapitaaldekking karakter heeft

18

SV-2015-0236

Stelling 4

Uitvoering moet wel plaatsvinden door één instantie, maar zeker niet door de overheid

19

SV-2015-0236

Agenda

Introductie: een inefficiënt stelsel

Discussie aan de hand van stellingen

Afsluiting interactieve sessie 1

1

20

2

3