Integraal gemeentelijk gezondheidsbeleid overgewicht

Praktijkervaringen opgedaan in Zuid Limburg

Mieke SteenbakkkersDiner PensantMaastricht, 4 september 2008

Onderdeel Academische Werkplaats Publieke Gezondheid

Inleiding

• Het gezondheidsprobleem overgewicht• Integraal gezondheidsbeleid• Het lokale begeleidingstraject in Zuid Limburg

Het gezondheidsprobleemovergewicht

• Volgens de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV) zijn gemeenten verplicht om gezondheidsaspecten in bestuurlijke beslissingen te bewaken. Dit wordt echter nog weinig structureel uitgevoerd.

• Verleden VGZ geen hoge gemeentelijke prioriteit, echter, er zijn veranderingen merkbaar in gemeenteraad en media

• Nota “Regionale prioriteiten volksgezondheidsbeleid Zuid Limburg 2007- 2011” legt accent op integrale aanpak van het gezondheidsprobleem overgewicht

Percentage kinderen met overgewicht

NM Limburg

Zuid Limburg

Nederland

5-6 jaar

jongens 8% 9% 10%

meisjes 12% 12% 15%

9-11 jaar

jongens 13% 16% 15%

meisjes 13% 19% 18%

13-14 jaar

jongens 12% 15% 15%

meisjes 13% 14% 16%

Gezondheid ongelijk verdeeld

Mobiliteitsbeperkingen

Maatschappelijke impact overgewicht

• Meer werkverzuim• Afname arbeidsproductiviteit • Afname maatschappelijke participatie• Verantwoordelijk voor 10% van het verlies

aan levensjaren

Integraal gezondheidsbeleid

• Definitie integraal gezondheidsbeleid: Integraal gezondheidsbeleid is beleid waarbij de belangrijkste relevante sectoren binnen en buiten het volksgezondheidsdomein samenwerken aan het aspect gezondheid, waarbij het gemeenschappelijke doel is het bevorderen of beschermen van de gezondheid

• Echter, integraal gezondheidsbeleid staat nog in de kinderschoenen, zowel landelijk als lokaal

Integraal gezondheidsbeleid

De volgende aspecten zijn belangrijk:- netwerkvorming- actoren met lef en visie- kansen zoeken én (samen) creëren- een actieve dialoog- pragmatisch handelen- duidelijke taakverdeling- regie; landelijk, regionaal en lokaal

Inzet noodzakelijk op strategisch,tactisch en operationeel niveau vanuitverschillende beleidsterreinen

Lokale situatie Zuid Limburg

• Samenwerking tussen GGD Zuid Limburg, NIGZ en 19 Zuid Limburgse gemeenten 2006-2008

• Project integraal gemeentelijk gezondheidsbeleid overgewicht (IGBO)= masterclass voor ZL gemeenten= 9 gemeenten in een begeleidingstraject= 2009 voortzetting vanuit basisproducten GGD ZL

• Begeleidend onderzoek = onderdeel AW

Het begeleidingstraject

De deelnemende Zuid Limburgse gemeenten:• Heerlen • Meerssen• Landgraaf • Schinnen• Vaals • Sittard-Geleen• Margraten• Valkenburg• Maastricht

Het begeleidingstraject

Belangrijke onderdelen: • Ambtelijk en bestuurlijk intakegesprek• Opstellen lokaal projectplan

- inzet beleidsinstrumenten zoals GES, DBS- inventariseren lokale kansen- creëren van draagvlak binnen de gemeente- actieve houding van sector VGZ

• Zoeken naar lokale aanhaakmogelijkheden• Bepalen interventiekeuze

-> Lokaal maatwerk

Voorbeelden uit begeleidingstraject

• DBS inzetten: = in kaart brengen van determinanten, risicogroep en aanwezige (gezondheids)activiteiten= Aansluiten bij wijkaanpak / krachtwijken

- Heerlen: schuldsanering + reïntegratie- Vaals: gezondheid op agenda bewonersplatforms- Maastricht: nog niet duidelijk

Voorbeelden uit begeleidingstraject

• Samenwerking met RO actief oppakken:- Landgraaf: ontwikkelen gezondheidstoets- Schinnen: toegankelijkheid sporthal- Sittard-Geleen: gebouw stimuleert meer

bewegen

Voorbeelden uit begeleidingstraject

• Gezondheidsaspecten in bestuurlijke beslissingen te achterhalen- Margraten: ontwikkelen checklist

• Meerssen en Valkenburg werken aan intern draagvlak

Tussentijdse evaluatie begeleidingstraject

• Bestuurlijk en ambtelijk enthousiaste start zomer 2007• Projectplannen goedgekeurd door Portefeuillehouder• IGB(O) vermeld in lokale nota• Beleidsmedewerker nodig als kartrekker• Essentieel is contact opbouwen met andere afdelingen

Risico’s:- Bestuurlijke en ambtelijke wisselingen- Overvolle agenda beleidsmedewerkers- Andere gemeentelijke beleidsprioriteiten