Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

58
Kwaliteitszorg in de HA-praktijk Inleiding De kwaliteitscirkel Kwaliteitsverbeterprojekten

Transcript of Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Page 1: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Kwaliteitszorg in de HA-praktijk

Inleiding

De kwaliteitscirkel

Kwaliteitsverbeterprojekten

Page 2: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Kwaliteitszorg in de HA-praktijk

Omdat• van huisartsen wordt verwacht dat ze

kwalitatief goede en doelmatige zorg leveren en

dat ze verantwoording afleggen over de zorg die ze leveren

• implementatie van nieuwe ontwikkelingen vaak achterblijft bij de verwachtingen

Page 3: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Kwaliteitszorg in de HA-praktijk

Kwaliteitszorg

’is de continue en systematische aandacht die

iedereen in een organisatie

(zoals een ha-praktijk)

besteedt aan het op peil houden en verder

verbeteren van de kwaliteit van zorg’

Page 4: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Kwaliteitszorg in de HA-praktijk

Noodzaak / voorwaarde:

De huisarts ontwikkelt beleid gericht op (continue)

kwaliteitsverbetering →� Beslissingen worden genomen op basis van gegevens

over feitelijke zorg

� Er wordt een systematische aanpak gehanteerd

� Er wordt samengewerkt met betrokkenen

� Benodigde organisatorische aanpassingen worden

gedaan

Page 5: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Kwaliteitszorg in de HA-praktijk

Aanbevelingen voor kwaliteitssysteem:� Stel realistische doelen voor kwaliteit van zorg

� Stel prioriteiten t.a.v. onderwerpen voor kwaliteitsverbetering

� Maak een jaarplanning voor verbeteractiviteiten

� Voer beperkte, hanteerbare kwaliteitsverbeterprojecten uit

� Maak gebruik van kwaliteitsyclus + instrumentarium & technieken

� Benoem een kwaliteitscoördinator

� Houdt regelmatig kwaliteitsoverleg met betrokkenen

� Maak een (beknopt) jaarverslag

Page 6: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Selectie vaneen geschiktonderwerp

Toespitsingenafbakening

Doelformuleringen criteria

Voormeting Analyseren van knelpunten

Opstellen vanplan voorverandering

Invoeren vanveranderingen

Nameting

Evaluatiebereikte resultaten

Voorbeeld

Page 7: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

1) Selectie van een geschikt

onderwerp

2) Toespitsingen

afbakening

3) Doelformuleringen afbakening

4) Voormeting5) Analyseren van

knelpunten

6) Opstellen van plan voorverandering

7) Invoeren vanveranderingen

8) Nameting

9) Evaluatie bereikte

resultaten

Voorbeeld

Page 8: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel de planfase

1) Selectie van eengeschikt onderwerp

Page 9: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Twee categorieën onderwerpen:� Gesignaleerde problemen in de praktijk

- klachten van patiënten - afspraken die mislopen- gegevens die zoek raken - etc.

� Vernieuwingen die men wil invoeren- nieuwe NHG-standaard- verbeteringen ‘afgekeken’ in een andere praktijk- plannen vanuit de HAGRO- etc.

1) Selectie van een geschikt onderwerp

Page 10: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

NB!� Niet alle onderwerpen zijn even geschikt

� Beschikbare tijd en middelen vaak beperkt

⇒ van belang:� Relevantie → is er een concreet belang?

� Meetbaarheid → ‘t gaat om tastbare resultaten!

� Haalbaarheid → afbakening. In de tijd realiseerbaar.

1) Selectie van een geschikt onderwerp

Page 11: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Afbakening.

Overwegingen zijn:� Afgrenzen populatie

� Afgrenzen consultfase

� Deelaspecten kiezen v/e bepaald beleid

� Welk te verwachten resultaat vs tijdsinvestering

1) Selectie van een geschikt onderwerp

Page 12: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Valkuilen algemeen:� Keuze op basis van hobbyisme i.p.v. analyse v. knelpunten

� Een te groot en te omvangrijk onderwerp

� Te vaag onderwerp met onvold. concretisering/afbakening

� Geen praktische vraag stellen, maar een wetenschappelijke

� Onderwerp richt zich op persoonlijk probleem

� Onderwerp waarbij bij voorbaat al vaststaat dat er met de conclusie

weinig tot niets gedaan zal worden

1) Selectie van een geschikt onderwerp

Page 13: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

TIP:

� Na 1e brainstorming in praktijk vaak stortvloed

aan verbetermogelijkheden →� wijs niets af, maar maak een weloverwogen keuze

� combineer eventueel meerdere onderwerpen

1) Selectie van een geschikt onderwerp

Page 14: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

Page 15: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

2) Toespitsing en afbakening

De kwaliteitscirkel de planfase

Page 16: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

2) Toespitsing en afbakening

TIP:� Na 1e brainstorming in praktijk vaak

stortvloed aan verbetermogelijkheden →� wijs niets af, maar maak een weloverwogen keuze

� combineer eventueel meerdere onderwerpen

Page 17: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

TIP:Stel zorgvuldig vast op welke onderdelen/

aspecten van een onderwerp kwaliteits-verbetering zich specifiek zal richten →

� Die aspecten die het grootste rendement voor verbetering zullen opleveren

� Of beperking tot díe aspecten die voorwaarde zijn voor

andere verbeteringen

Voer probleemanalyse uit

2) Toespitsing en afbakening

Page 18: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Probleemanalyse – methoden:

� Brainstormen

� Sterkte zwakte analyse

� Visgraatdiagram

� Stroomschema

� Histogram - paretogram

2) Toespitsing en afbakening

Page 19: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Sterkte/zwakte analyse:� Wat doen we goed / niet goed?� Hoe belangrijk is datgene wat we wel/niet goed

doen?

zeer belangrijk

minder belangrijk

goedslecht

+ +

- +- -

- +

hoge prioriteit! consolideren!

mag ‘t iets minder?geen priorite

it

2) Toespitsing en afbakening

Page 20: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Visgraatdiagram:� Oorzaken van een probleem worden al

brainstormend geordend in rubrieken

persoon middelen

sociaalpraktijk

PROBLEEM

2) Toespitsing en afbakening

Page 21: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Visgraatdiagram - voorbeeld:

persoon middelen

sociaalpraktijk

DM-patiëntenkomen niet op controle

transportproblemen

aan huisgebonden

angst voorkritiek

arts niet lastig vallen

stigmati-sering

problemen op het werk

moeilijkafsprakenmaken

ook contact met ZH

dieet-probleem

nut niet zien

ontkenning

2) Toespitsing en afbakening

Page 22: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

werkt af

werkt af

werkt af

werkt af

Nee, nog bezig,geen tijd,afwezig

Ass.neemt

opnee

ja

ja

Verbindttoch door

Arts belt terug

Artsneemt

opArts

bereik-baar

laat terug bellen

Stroomschema:

2) Toespitsing en afbakening

Page 23: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Histogram (Paretogram →)

0

50

100

150

200

250

300

350

Redenen uitloopspreekuur in minuten

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

2) Toespitsing en afbakening

Page 24: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Paretogram (Histogram ←)

0

20

40

60

80

100

120

1 3 5 7 9 11 13

Cumulatief %van deoorzaken vanspreekuur-uitloop

2) Toespitsing en afbakening

Page 25: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

Page 26: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

3) Doelformulering

en criteria

De kwaliteitscirkel de planfase

Page 27: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Richtlijnen, d.w.z. algemene uitspraken over gewenste zorg:

� NHG-standaard

� Andere landelijke consensus

� Afspraken o.g.v. consensus-discussie in de eigen praktijk

3) Doelformulering en criteria

Page 28: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Hulpmiddelen om het nagestreefde doel zo concreet en meetbaar mogelijk te maken:

� Indicatoren (concreet meetbare aspecten van zorg)

� Criteria (wat is wel/niet acceptabel?)

� Praktijkdoel (welk nivo wil men bereiken?)

3) Doelformulering en criteria

Page 29: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Valkuil:

Verwarring tussen doel en middel →doel dient altijd een verbetering van zorg te

betreffen en ook als verbetering van zorg

meetbaar te zijn

Voorbeeld: ‘het maken van een praktijkfolder’ is een middel

en geen doel op zichzelf.

3) Doelformulering en criteria

Page 30: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

TIP: Denk aan ‘SMART’:

� Specifiek: goed afgebakend onderwerp

� Meetbaar: kwantitatief meetbaar

� Acceptabel: iedereen vindt het een goed idee

� Relevant: inspanning vs winst = positief

� Tijdgebonden: er is een tijdlimiet

Hulpvragen:� Wat willen we veranderen?

� Waaraan kunnen we aflezen dat het daadwerkelijk verbetering geeft?

3) Doelformulering en criteria

Page 31: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

Page 32: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel: de diagnostische fase

4) Voormeting

Page 33: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

4) Voormeting

Valkuil:

Verkeerd inschatten wat we feitelijk doen!

→ meten = (z)weten

→ idealiter:

continue systematische gegevensverzameling

Page 34: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

1. Zelfregistratie

2. Gecomputeriseerde registratie

3. Kaartenbakonderzoek

4. Observatie in de spreekkamer

5. Analyse videobeelden

6. Praktijkobservatie

7. Patiënten enquête

8. Gegevens verzekeraar

9. Gegevens apotheek

Methoden voor gegevensverzameling

NB.: validiteit, betrouwbaarheid en praktische toepasbaarheid!

4) Voormeting

Page 35: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

TIP:

� Meet alleen datgene wat je hebt afgesproken in de

doelen en niets meer (zonde v/d tijd!)

� Neem de tijd voor het vaststellen van de meting

(voorkomt teleurstelling achteraf)

4) Voormeting

Page 36: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

Page 37: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel:de diagnostische fase

5) Analyseren van knelpunten

Page 38: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

5) Analyseren van knelpunten

1. Vergelijk verzamelde gegevens met gestelde

doelen

2. Analyseer waarom het nagestreefde doel binnen

het huidige beleid niet is bereikt → knelpunten

3. Gebruik eventueel hulpmiddelen als

histo-paretogram voor verdere analyse en

presentatie

Page 39: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

TIP: Indien een nieuw proces wordt ingevoerd:

� gebruik je energie om precies te

formuleren wat in het nieuwe proces

bewerkstelligd moet worden(bijvoorbeeld bij invoering nieuwe procedures, protocollen,

vaardigheden enz.)

5) Analyseren van knelpunten

Page 40: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

Page 41: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

6) Opstellen van een plan voor verandering

De kwaliteitscirkel:de diagnostische fase

Page 42: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

6) Opstellen van een plan voor verandering

� Opstellen nieuwe afspraken,maken van een nieuw protocol enz.Valkuil: hiermee volstaan!!! →

schenk veel aandacht aan de voorwaarden voor toepassing (bijscholing, aanschaf nieuwe middelen, opzetten v/e remindersysteem e.d.)

� Stel vast wanneer de resultaten opnieuw gemeten zullen worden

Page 43: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

TIP:� Maak een flowchart van het nieuwe proces

� Bezie je knelpunten in de flowchart →

probeer deze op te lossen voor invoering

� Visgraatdiagram is óók te gebruiken bij het opstellen v/e

veranderplan →προβλεεµ = κοp en oorzaken = graten

6) Opstellen van een plan voor verandering

Page 44: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

Page 45: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkelde implementatiefase

7) Invoeren van veranderingen

Page 46: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Valkuil:aan de slag gaan en pas weer op het project terugkomen op het moment van de evaluatie

Dus:kom regelmatig met alle betrokkenen terug op de vorderingen →� ter motivatie

� ter herinnering aan de gemaakte afspraken

� teneinde knelpunten bij de invoering zo vroeg mogelijk op te sporen

7) Invoeren van veranderingen

Page 47: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

7) Invoeren van veranderingen

TIP:

Maak altijd een implementatieplan →Wat heb je nodig om je werk (dit nieuwe proces)

goed uit te voeren?

en

Hoe kan ik je helpen je werk goed uit te voeren?

Antwoorden = materialen nodig voor implementatie

Page 48: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

Page 49: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

8) Nameting

De kwaliteitscirkelde implementatiefase

Page 50: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

8) Nameting

� Zie 4) Voormeting

betreft immers een herhaalde meting!

Page 51: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

TIP:

� Ga er vanuit dat je vaker zult willen cq moeten

meten →

� houdt de meting beperkt en toegespitst op

datgene wat je voor het bereiken van de

doelstelling moet weten

8) Nameting

Page 52: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

Page 53: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

9) Evaluatie bereikte resultaten

De kwaliteitscirkelde implementatiefase

Page 54: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

9) Evaluatie bereikte resultaten

� Vergelijk gegevens van begin- en

eindmeting (stap 8 en stap 4)

� Is het nagestreefde praktijkdoel behaald?

� Wat wel en wat niet?

� Welke factoren hebben hierbij een rol gespeeld?

Page 55: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

TIP 1:

� Herhaal de procesevaluatie →� Is gedaan wat is afgesproken?

� Welke investering in tijd en moeite

hebben wij gepleegd

� Wat zijn de problemen geweest in het

uitvoeren van afspraken?

9) Evaluatie bereikte resultaten

Page 56: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

TIP 2:

� Presenteer gegevens zoveel

mogelijk in grafieken.

(deze zijn nl. sneller leesbaar dan

tabellen)

9) Evaluatie bereikte resultaten

Page 57: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

De kwaliteitscirkel

Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

Page 58: Instituutsopdracht Praktijkmanagement - Kwaliteitscirkel

Kwaliteitszorg in de HA-praktijk

EINDE