Inspirerende ideeën van en voor leerkrachten en begeleiders elektriciteit

2 3

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

3

hebt u vragen over de voorgestelde good practices? ContacteerdanopleidingsadviseurVeerleVanAntenhovevoorbijkomende

inlichtingenvia024761676ofveerle.van.antenhove@vormelek-formelec.be.

bedankt voordepositieveinzetenenthousiastemedewerkingvanleerkrachten

enbegeleiderstijdensdeworkshops.

huiswerk voor vormelek Tijdensdeworkshopswaserookruimteompijnpunteninhetonderwijsbe-

leideninderelatiesmetbedrijvenaantekaarten.Vormelekonderneemtactie

omdekwestiestebesprekenmetdeverantwoordelijkenvoorhetonderwijs-

beleidenmetdeelektrotechnischesector.

Vanjanuaritotapril2011vondenopverschillendelocatiesinhetlanddepreselectiesplaatsvanELETROCHALLENGE2011.Hetwaseenuitgelezenkansomdeaanwezigeleer-krachten en begeleiders samen te brengen en ze de vol-gendevraagvoorteleggen:

Hoe kunt u het leerproces van de jongeren optimaal begeleiden en hen voorbereiden

op een beroep in de sector van de elektriciens?

Inintensieveworkshopshebbenmeerdan120leerkrach-ten zich over deze vraag gebogen, suggesties gedaan enervaringenuitgewisseld.Enkelevandesterksteverhalenzijngebundeldinditcahier.Wijhopendatzeuinspirerenbijuwlessenenindebegeleidingvanuwleerlingen.

3

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

3

Inhoudstafel1. techniek promoten in de lagere school 4

2. projectonderwijs 6

3. relatie met bedrijven 8

4. leerlingen begeleiden naar werk 11

5. succesvolle stages 12

6. vakbekwaamheid verhogen 13

7. geïntegreerde proef en praktijkopdrachten 14

8. Up-to-date materiaal 16

4 5

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

technIek promoten In de lagere school1

de technoklassen van don bosco, sint-denijs-Westrem

De zesdeklassers van een dertigtal basis-

scholenuitderegiotrekkeneenhalvedag

naar Don Bosco Sint-Denijs-Westrem. Sa-

menmethunleerkrachtwerkenzeeraan

een leuk knutselproject, dat elektriciteit,

mechanica, hout, bouw en grafische tech-

niekenintegreert.

De leerlingen van Don Bosco spelen ook

eenbelangrijkerolindezeTechnoklassen:

ze prefabriceren vooraf enkele delen van

hetproject.Opdeknutseldagzelfbegelei-

den vakleerkrachten de twaalfjarigen, die

naafloophunafgewerkteprojectmeenaar

huiskunnennemen.

5

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

Voorscholenuitderuimeregioorganiseert

het Vrij Technisch Instituut van Izegem

doe-dagen rond een speciaal thema. Zo’n

themaisbijvoorbeeld‘verbinden’.Daaraan

kunnen heel wat activiteiten gekoppeld

worden: een schakeling maken (afdeling

elektriciteit), metselen (afdeling bouw),

verschillende plaatjes verbinden (afde-

ling mechanica), verbindingen maken met

schroevenennagels(afdelinghout).

Deleerkrachtenvandezesdeklassersont-

vangenvoorafeentheoretischlespakketje

waarmeezeindeeigenklasalkortaande

slag gaan. Als de twaalfjarigen dan naar

hetVTIkomenomeffectiefdehandenuit

de mouwen te steken, zijn ze al voorbe-

reid ensnappenzebeterwatzedoen.Op

dedoe-dagkunnenzerekenenopenthou-

siastebegeleidingvandeleerlingenuithet

3een4ejaar.

thematische doe-dagen van vtI Izegem

Eenvandebezoekendeonderwijzersvertelt:

Ondertussen is ons bezoek aan het VTI afgerond. Het was een succes. Het thema “verbinden” is een leuke formule

met wat theorie en veel praktijk. De leerlingen van de verschillende afdelingen hebben perfect uitleg gegeven aan onze leerlingen.

Jullie leerlingen straalden beroepsfierheid uit.

6 7

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

projectonderWIjs2

KSOGlorieuxinRonseorganiseertvoorde

richting elektrische installaties projecton-

derwijs.Deleerkrachtenhebbendaarvoor

alhunurensamengevoegdenverdeelden

vervolgens de totale lestijd over verschil-

lendeprojecten,waarvoortelkenséénleer-

krachtverantwoordelijkis.Zoiserbijvoor-

beeld een project over energieverdeling,

waarvoor één leerkracht theorie, praktijk

en het technisch tekenen voor zijn reke-

ningneemt.Bijdeuitwerkingvanhetpro-

jectwordenookdeleerkrachtenalgemene

vakkenbetrokken.

Om succesvol projectonderwijs te reali-

seren zijn een aangepaste infrastructuur

–namelijkeengrootaantal(praktijk-)loka-

len – nodig én een sterk engagement van

hetleerkrachtenteam.Verdervereistdeze

aanpakvoortdurendeafstemming,samen-

werkingenbijscholing.

Maar de inspanningen zijn meer dan de

moeitewaard:dejongerendoenkennisop

vanuit de realiteit en ondervinden dage-

lijks dat theorie en praktijk hand in hand

gaan.

de aanpak van kso glorieux, ronse

7

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

Dejongerenuitdeafdelingenelektriciteit,automechanicaenmechanicabouwensamen

eenkartdieelektrischwordtaangedreven.

Institut saint-luc, bergen

Het belangrijkste voor ons in dit project is het stimuleren van sa-

menwerking, groepsgeest en het leren kennen van andere leerlingen en andere

richtingen op onze school.

8 9

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

relatIes met bedrIjven3

Sinds1991organiseerthetTechnicumvan

Sint-Truidenjaarlijkseenbedrijvendag.

Dezedagstaatsteedsinhettekenvaneen

bepaald thema: vernieuwingen in domo-

tica, hernieuwbare energie, centrale ver-

warming,…

Een dertigtal fabrikanten en leveranciers

stellen hun materialen en producten ten-

toonopeenuitgebouwdestand.Dezesde-

en zevendejaars krijgen in de loop van de

dag de kans om kennis te maken met de

standhouders en kunnen uitleg vragen

overdeproducten.

’s Avonds komen meer dan 100 zelfstandi-

gen en vertegenwoordigers uit de buurt

naar de school. Ze kunnen er een lezing

meepikken van een gastspreker over een

actueel onderwerp (recente wetgeving,

nieuwe technologische ontwikkelingen,

...). Ze hebben natuurlijk ook de gelegen-

heidomdestandtebezoeken.Wiedatwil,

wordtrondgeleidindewerkplaatsendoor

dejongerenvanhetzevendejaar.Diestel-

len met plezier hun GIP voor aan de geïn-

teresseerdenenhebbendeheleavondde

mogelijkheidomineengemoedelijkesfeer

interessantecontactenleggen.

de bedrijvendag van het technicum, sint-truiden

9

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

Ditvertelteenleerkrachtoverdebedrijvendag:

Voor de school is de bedrijvendag een zeer mooie gelegenheid om zich te profileren en te laten zien aan het werkveld

dat de school vooruitstrevend wil zijn.

En met wat geluk laat een leverancier wel wat materiaal achter…

10 11

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

Het VTI Sint-Laurentius in Lokeren organi-

seert jaarlijks een ontmoetingsavond tus-

sen afgestudeerden, ondernemers en ho-

gescholen,....

Het is een galabal in stadskledij waar de

jongeren op een ontspannen manier con-

tactenkunnenleggenmetmogelijkewerk-

gevers. Vooraf hebben ze een sessie ‘net-

werkenmetexternen’gevolgd.

de ontmoetingsavond van vtI sint-laurentius, lokeren

11

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

leerlIngen begeleIdennaar Werk4

In het Koninklijk Atheneum Gitbo zijn er

verschillende projecten die laatstejaars

moeten helpen om de overgang naar het

beroepsleven vlot te laten verlopen. Er is

ondermeereenopenbedrijvendagenhet

project‘Ondernemervoordeklas’.Dejon-

geren krijgen ook de kans om een beroe-

pentestafteleggen.Deschoolorganiseert

eveneens projecten voor jongeren die er-

overdenkenomverdertestuderen.

diverse projecten in koninklijk atheneum gitbo, keerbergen

Met behulp van hun leerkrachten Frans

stellen de laatstejaars in mei-juni hun cv

op. Die versturen ze naar oud-leerlingen

die intussen een eigen bedrijf hebben of

in de sector werkzaam zijn. Wat later ko-

men de oud-leerlingen een dag lang naar

schoolvoorfictievesollicitatiegesprekken

gevolgd door feedback. De oud-leerlingen

zijn trots dat ze kunnen meewerken aan

het initiatief en dienen ook als rolmodel

voor de laatstejaars. Sommige oud-leer-

lingen met een eigen zaak maken van het

bezoek gebruik om materialen en gereed-

schappenteschenken,watnatuurlijkmooi

meegenomenis.

de oefensollicitaties van athénée royal, vielsalm

12 13

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

Een stageverslag van een leerling uit het beroepsonderwijs: • “Met deze Hilti machine en een grote beitel moest ik

de muur uitkappen tot er een inbouwdoos in kon. Dit

moest ik een hele dag doen. Na een tijdje was het wel

zwaar om heel de tijd met zo’n machine rond te lopen

en uit te kappen … ik vergat er soms een paar … maar

heb anders geen klachten gekregen. We waren om 18 u

gestopt en we vertrokken terug naar Jurgen zijn stock-

plaats.

Ik had niet verwacht dat het zo zwaar ging zijn om te

werken. Toen ik thuis kwam was ik helemaal stijf en

doodop. Maar ik ben wel blij dat ik daar mijn stage volg.

Voor mijn dag evaluatie heb ik 20/20 gekregen van

Kris omdat hij weet wat ik allemaal heb gedaan die

dag.”

• “We zijn vandaag om 4u30 gestopt en teruggekeerd,

het was weer een andere ervaring. Ik heb vanmorgen

ook gevraagd of ik bij hem kan beginnen en het is bijna

zeker dat ik er volgend jaar kan gaan werken. Kris was

weer blij met het werk dat ik geleverd had. Ik ben nog

altijd zeer tevreden dat ik gekozen heb om bij Jurgen

mijn stage te volgen, en dat zal ook niet snel verande-

ren. Morgenochtend zal ik met Jurgen zelf naar Brugge

trekken.”

• “Het was weer eens een goeie dag. Stilaan begin ik ver-

schillende werken onder de knie te krijgen. Ik hou van

mijn vak, daarom heb ik het ook gekozen ;).”

sUccesvolle stages5

DeleerlingenvanhetVTITieltwordenaangemoedigdominhunstageverslagnaastde

opdrachtenookhuneigenbelevingtebeschrijven.Hierdoorkandeleerkrachtbetercoa-

chenenishetmogelijkomsnelbijtesturen.

het ervaringsverslag van het vtI tielt

13

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

vakbekWaamheId verhogen6

Het VTI Izegemheefthard gewerkt aan een bibliotheek metboekenencd-roms peraf-

deling.Debibliotheek,diebeheerdwordtdooréénleerkracht, istoegankelijkvooralle

leerkrachten.Nieuwematerialenwordenbekendgemaaktviamail.

EenleerkrachtvanZAWMinEupenplaatstzijncursusmateriaalopinternet.Eencollega

vanhemheeftookeenFacebook-accountaangemaaktwaaropcollega’senmensenuitde

praktijk(onderandereoud-leerlingen)berichtenposten.

de leerkrachtenbibliotheek van vtI Izegem

het Facebook-account van ZaWm, eupen

Volg een leerkrachtenstage

> Info bij het RTC van uw provincie (www.ond.vlaanderen/rtc)

Pik cursussen over uw vakgebied mee

> Ook hier meer info bij het RTC van uw provincie

Onderneem actie om tot effectieve kennisdeling te komen (via regel-

matige vakvergaderingen, een bibliotheek, duidelijke afspraken over

doorspelen van vakliteratuur, ...)

Ook op deze manier houdt u uw kennis up-to-date

14 15

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

geïntegreerde proeF en praktIjkopdrachten7

InhetCollègeSaint-HenrivanMoeskroenwordendegeïntegreerdeproevenpermanent

tentoongesteld.InspirerendvoordeleerlingendienogaanhunGIPmoetenbeginnenén

eenbronvantrotsvoordeafgestudeerden.

de permanente tentoonstelling in collège saint-henri, moeskroen

15

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

InhetCEFAvanCourtSaint-Etiennegaandeleerlingenopzoeknaareenprojectdatsterk

aansluitbijhuneigenleven.Zoheefteenjongerevoorzijnvader,eenbakker,eenelek-

trischkarretjeontwikkeldwaarmeezwarematerialenvervoerdkunnenworden.

een motiverende opdracht in het ceFa van court saint-etienne

TIP: een preview van het GIP-onderwerp!

Nogal wat scholen stimuleren de jongeren om in een bedrijf een kijkje

te gaan nemen naar een realisatie die aansluit bij het onderwerp van

hun GIP. Op die manier krijgen de leerlingen een zicht op de mogelijk-

heden van het project en beginnen ze niet vanaf nul. De ervaring leert

dat bedrijven de jongeren graag ontvangen en rondleiden.

16 17

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

Up-to-date materIaal8

Het Atheneum Hof Van Riemen uit Heist-op-den-Berg werkt regelmatig samen met het

RTC,datdeschoolincontactbrengtmetbedrijven,VDAB-competentiecentraenandere

scholendiemodernelesinfrastructuurenmaterialenterbeschikkingstellen.

de rtc-contacten van het atheneum hof van riemen, heist-op-den-berg

Boek 72 uur (gratis!) opleiding in een VDAB-competentiecentrum.

Voor uw leerlingen van het laatste jaar kunt u tot 72 opleidingsuren

regelen in een VDAB-competentiecentrum. Dat beschikt over de

modernste materialen en hedendaagse infrastructuur. U vraagt deze

lesuren in het begin van het schooljaar aan via het RTC.

Onderhoud contacten met (stage-)bedrijven en durf daarbij te vragen

naar materiaal. Zeker grote bedrijven leveren vaak materialen aan.

Denk eens aan recuperatie van materiaal bij een faillissement.

Ook zeker doen!

17

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

Ook de cahiers van Stroom-Opwaarts kunnen inspiratie bieden!

Erzijneerderdriecahiersverschenenterondersteuningvande

lespraktijkinhetelektrotechnischonderwijs:

Hoog tijd voor elektriciteit!

bevat haalbare suggesties om uw elektrotechnische richtingen

te promoten

Praktijk op school

zoomt in op realistische praktijklessen

Stages die werken

bundelt tips voor succesvolle stages

> Gratis te downloaden via www.stroomopwaarts.be/scholen > 2e en 3e graad

Stroom-Opwaarts is de campagne van Vormelek op initiatief van de sectorale sociale partners.

De campagne richt zich naar de jongeren en hun ouders, scholen en opleidingscentra.

> www.stroomopwaarts.be

Hoog Tijd voor Elektriciteit!Een cahier met sterke ideeën van en voor scholen om het elektrotechnisch onderwijs te promoten

Praktijk op SchoolEen inspirerend cahier voor realistische praktijklessen in het elektrotechnisch onderwijs

Stagecahier – Informatie en tips die stages doen werkenSuggesties en ervaringen van uw collega’s gebundeld

18 19

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

Wist u dat vormelek uw school of opleidingscentrum op verschillende fronten kan ondersteunen?

> Uwordtbegeleidbijhetzoekenvanstage-enwerkervaringsplaatsen

voorjongerenénleerkrachten.

> Ukrijgtdekansommetuwjongerenopbedrijfs-enwerfbezoektegaan.

> DecursussenvanVormelekontvangtugratisopcd-rom.

> UkuntStroomkringXLontlenen,delargerthanlife-doekoffervooropen-

deurdagenendoeactiviteitenallerhande.

> UkunttegenvoordeligevoorwaardengebruikmakenvanFoutzoekenin-

a-box,eenmodulairlespakketoverefficiëntfoutzoeken.

Geïnteresseerd in dit ondersteunend aanbod?

SluitdaneensamenwerkingsovereenkomstmetVormelek.

MeerinformatiebijVeerleVanAntenhove

via024761676ofveerle.van.antenhove@vormelek-formelec.be.

19

I n s p I r e r e n d e I d e e ë n v a n e n v o o r l e e r k r a c h t e n e n b e g e l e I d e r s e l e k t r I c I t e I t

Deze brochure is een initiatief van

vzw VORMELEK – FORMELEC asbl

Marlylaan 15 Avenue du Marly

BRUSSEL 1120 BRUXELLES

inhetkadervanELETROCHALLENGE2011.

Tussenjanuarienapril2011hebbenleerkrachten

enbegeleidersdeelgenomenaandiverse

workshops.Dezebrochurebundelteenaantal

goodpracticesdiedaartersprakegekomenzijn.

Stroom-Opwaarts is een campagne die Vormelek voert op initiatief van zijn sociale partners, zijnde de werknemersorganisaties ACV-CSC METEA en ABVV-Metaal en de werkgeversorganisaties FEDELEC, FEE, LVMEB en NELECTRA. De campagne heeft tot doel de instroom van arbeiders in de elektrotechnische sector te verhogen en richt zich behalve naar jongeren en hun ouders, ook naar werkgevers, scholen en opleidingscentra.