Innovatie en transitie: verbeterpunten vanuit de Nederlandse praktijk
23
Innovatie en transitie: verbeterpunten vanuit de Nederlandse praktijk Institute for Environmental Studies Matthijs Hisschemöller
description
Institute for Environmental Studies. Innovatie en transitie: verbeterpunten vanuit de Nederlandse praktijk. Matthijs Hisschemöller. Samenvatting presentatie. NIET. WEL. Doelen / producten Integraal denken Begin met hoog ambitieniveau / uiteindelijk goedkoper uit - PowerPoint PPT Presentation
Transcript of Innovatie en transitie: verbeterpunten vanuit de Nederlandse praktijk
Innovatie en transitie: verbeterpunten vanuit de Nederlandse praktijk
Institute for Environmental Studies
Matthijs Hisschemöller
Samenvatting presentatie
NIET • Middelen / technieken• Inzoemen op onderdeel
van keten (besparing)• Stap voor stap /
uiteindelijk duurder uit• Alleen In zee gaan met
de grote partijen (regime)
• Prestige projecten / hoge subsidies
WEL• Doelen / producten• Integraal denken• Begin met hoog
ambitieniveau / uiteindelijk goedkoper uit
• In zee gaan met innovatieve mkb (niche)
• Vergelijk concurrerende alternatieven op CO2 besparing / kosten
2
Wat wilt u bereiken?Waarop wilt u sturen?
3
Het zou zo kunnen………
Stap voor stap:• 3,2 miljoen woningen 20-30% energiezuiniger (per
2020)• Voor de nieuwbouw: verlagen energieverbruik met
50% (2015)
Belangrijkste middelen: - isolatie (500.000 woningen per …)- Stadswarmte (industriele restwarmte)Werkprogramma Warmte op Stoom, Ministerie EZ,
december 2008
4
Het zou zo kunnen……..
• Garantieregeling geothermie• Wkk voor elektriciteit uit biomassa (SDE)• 55.000 zonneboilers (2011)• 5000 warmtepompen (2011)• 10.000 micro-wkks (2011)Werkprogramma Warmte op Stoom, Ministerie EZ,
december 2008
5
Zou het ook zo kunnen?…………
• 100% duurzame warmte (en koude)• 100% duurzame elektriciteit• Tegen de laagst mogelijke kosten• In buurt X, gemeente Y
Welke marktpartijen stappen naar voren?
6
Zonneterp concept
7
Kas als energiebron / Zonneterp
• Concept Henk van Oosten (Innovatienetwerk)• Technisch concept Noor van Andel (Fiwihex)• Eerste pillot 2004• 16 ha KAE in nl, aanvragen vanuit 10 landen• Prijs fiwihex: 1000 / m2 (2004) - 100 in 2009• Pay-out time met subsidie cf EU richtlijn: 3 – 5 jaar • Pay-out time Zonneterp: idem
Veel bureaucratische tegenwerking
9
De voormalige Diamantbeurs in Amsterdam
The Diamond Exchange around 1918
The Diamond Exchange in 2008
10
Klimaat neutraal?
Recente studies, bijv. (DWA, 2007) concludeert dat op zijn best 30% energie besparing mogelijk is tegen een lange terugveerdientijd (pay-out 20 jaar).
Deze bevindingen stemmen overeen met die van andere studies naar energiebesparing in de
bestaande voorraad.
11
Een dialoog
- Mensen met verschillende achtergronden en disciplines,
- Mensen met verschillende opvattingen- Doorbreken van het inner-circle netwerk in de
energietransitie (regime – niche),- Hoog ambitieniveau,- Backcasten in plaats van forecasten - Creatieve concurrentie - Concrete acties.
12
Scenario De Kasdiamant
100% klimaat neutraliteit ZONDER isolatie. Berekende terugverdientijd: 14 jaar. Het gebouw wordt behandeld als ware het een kas- Oogst warmte in de zomer, warmte opslag in
aquifer voor de winter- Koelen met water uit de grond of de
Achtergracht- Elektriciteit met behulp van Helianthos (dunne
film PV, NUON – voorheen Akzo),- Energiebesparing door herstellen originele
ruimte (hoge plafonds kantoortuinen)) en efficiente computers,
13
Scenario De Kasdiamant.
SmartSkinBreathing Window Helianthos
15
16
Waarom gaat het zo langzaam? Vanwaar de inertie?
• Focus op grootschaligheid• Focus op grote energiebedrijven• Trias energetica – kleine stapjes• Conflict generieke en specifieke
beleidsinstrumenten• Grote afstand ingroup – outgroup (regime – niche)• Grote machtsverschillen• Rol milieubeweging• Rol kennisinstituten
Conclusies 1
• Denk aan de doelen van de energietransitie: warmte, koude, elektriciteit en vervoer
• Denk integraal: combinaties van vraagbeperking en duurzaam aanbod
• Denk ambiteus (begin met 100%, dan kun je altijd een stapje terug) en laat je verrassen....
• Organiseer concurrerende alternatieven• Hoogste milieukwaliteit tegen laagste kosten• Denk aan kleine partijen (in e-transitie
ondergewaardeerd)
Conclusies 2: Ruik de kansen!
• Alle nieuwbouw• Renovatie, vernieuwing daken• Bij vervanging riolering (niet doen!!)• Bij herziening ruimtelijke plannen• Afvalbeleid (afval voor energie niet verbranden!!)• Natuurbeleid
20
Maar vooral…………Durf te handelen!!
Duurzaam hoeft niet duur te zijn
21
Nuttige contacten
• InnovatieNetwerk, Grensverleggend in Agro en Groen [email protected] (Peter Oei)
• NEWNRG : [email protected] (Pauline Westendorp)• SUST-enable Forum: [email protected]
(Henk Groeneveld) • Stichting Urgenda: [email protected]• C8 Foundation: www.c8foundation.nl (Frans
Stokman)
En natuurlijk [email protected]
