INNERVATIE Onderste Extremiteiten

uit: Prometheus, pag. 470 e.v.

L4 ---> crista rand

L5

Innervatie algemeen

Een plexus is een netwerk van zenuwen die samenkomen uit de spinale en perifere zenuwen

Spinale zenuw komt van de radix ventralis (motorisch) en de radix dorsalis (sensorisch)

Motorisch is efferent (wegvoerend) Sensorisch is afferent (aanvoerend)

Innervatie rompspieren

De rompspieren worden direct vanuit de thoracale zenuwen geïnnerveerd tesamen met een aftakking van de plexus lumbalis.

Art. coxae

Innervatie van de heup (art coxae) door aftakjes uit de ramus articularis.

Ventrolateraal ---> n. femoralis (L1 – L4)

Ventraal ---> n. obturatorius (L1 – L4) Dorsaal ---> plexus sacralis (L4 – S2)

plexus lumbosacralis

• De pl. Lumbosacralis zorgt voor innervatie (motorisch en sensibel) van de onderste extremiteiten

• Wordt gevormd door de ventrale takken van de lumbale en sacrale spinale zenuwen.

• Ook de n. coccygeus en n. subcostalis zijn betrokken

De plexus lumbo-sacralis is opgebouwd uit: Plexus lumbalis (TH 12 – L4) Plexus sacralis (L5 – S4)

Plexus Lumbosacralis

n. obturatorius

n. femoralis

n. ischiadicus

Plexus lumbalis

De plexus lumbalis (Th12-L4) oa. opgebouwd uit:

n. obturatorius (L2 – L4)komt door foramen obturatoriumhet been binnen

n. femoralis (L2 – L4)

Plexus sacralis

De plexus sacralis is o.a. opgebouwd uit: n. gluteus superior (L4 – S1)

n. gluteus inferior (L5 – S2)

n. ischiadicus (L4 – S3) met▪ N. tibialis (L4-S3)▪ N. peroneus cummunis (L4-S2)

Indeling plexus lumbosacralis

De zenuwen van de plexus lumbalis lopen voor (ventraal) het heupgewricht naar de onderste extremiteit en innerveren de voorzijde van het bovenbeen.

De zenuwen van de plexus sacralis lopen van achter de heup (dorsaal) en innerveren de achterzijde van het bovenbeen tot in de kuit en de voet.

n. Obturatorius (L2-L4)

De n. obturatorius loopt vanuit de plexus lumbalis achter de m. iliopsoas naar het kleine bekken. Hij treedt onder de linea terminalis samen met de bloedvaten de canalis obturatorius binnen.

De n. obturatorius kan geïrriteerd worden door de m. iliopsoas als deze door een te hoge spanning de zenuw verdrukt. Pijnlijke uitstraling !!

Als de zenuw het bekken verlaat geeft hij allerlei motorisch takken af voor de musculatuur aan de binnenzijde van het bovenbeen.

Innervatiegebied n. obturatorius

N. Obturatorius innerveert (motorisch) spieren: m. Obturatorius externus m. Pectineus m. Adductor longus m. Adductor brevis m. Adductor magnus m. Adductor minimus m. Gracillis

En verder:- Heupkop en heupkapsel- Huidgebied binnenzijde van het bovenbeen juist  boven de knie (sensibele tak)

n. Femoralis (L1-L4)

De n. femoralis (grootste zenuw van de pl. lumbalis)

komt vanuit het bekken tussen de m. psoas major en de m. iliacus door en wordt ventraal bedekt door de fascia iliaca. Ter hoogte van het lig. inguinalis vertakt deze n. femoralis zich in kleinere zenuwen die via het bovenbeen naar het onderbeen lopen.

Sensibel innerveert de n. femoralis delen van de huid aan voorzijde bovenbeen

Als de zenuw het bekken verlaat geeft hij allerlei motorische takken af voor de musculatuur aan de voorzijde van het bovenbeen.

Innervatiegebied n. femoralis

N. femoralis innerveert (motorisch) spieren: mm. psoas major & psoas minor m. iliacus m. iliopsoas m. pectineus m. sartorius m. quadriceps femoris

▪ Rectus femoris, vastus medialis, lateralis & intermedius

Letsel van de n. femoralis

Beschadiging door: operatie, bloeding, overstrekken

heupgewricht maar ook door het invoeren van contrastvloeistof in de a. femoralis (angiografie)

Symptomen die optreden: Atrofie Krachtverlies van de m. quadriceps femoris Verminderde kniepeesreflex Sensibiliteitsverlies voorzijde bovenbeen

n. gluteus superior (L4 – S1)

Zwakte van de m. tensor fasciae latae, m. gluteus medius en minimus wat zich uit in zwakte v/d heupabductoren . Hierdoor het bekken voorwaarts kantelt tijdens het heffen v/h been (teken van Trendelenburg)

Sommigen compenseren dit door het hoofd en romp te verplaatsen naar dezelfde zijde wanneer het gewicht zich op de paretische zijde bevindt (teken van Duchenne).

Hardlopen kan pijnlijk zijn bij bilstreek of thv knie (klacht kan lijken op frictiesyndroom)

Zie voor oorzaken, differentiaal diagnose en Therapie: neuropathie n. gluteus inferior.

Innervatiegebied van de n. gluteus superior

Innerveert (motorisch) de volgende spieren: m. gluteus medius m. gluteus minimus m. tensor fascia latae

n. Gluteus inferior (L5 – S2)

Zwakte van de m. gluteus maximus wat zich uit in zwakte van heupextensie waardoor opstaan uit een stoel of een trap beklimmen niet lukt (zonder gebruik armen).

Oorzaken zijn traumata: bekkenbreuk, steek- schotwond,

heupdislokatie

iatrogeen: intramusculaire injectie (bij 2/3 direct uitval na injectie, 1/6 direct pijn, bij 10% uitval na enkele uren)

overige: na bevalling, maligne infiltratie v/e eerder behandeld rectumcarcinoom, m. piriformis-hematoom

Innervatiegebied n. gluteus minimus

Innerveert de volgende spier(en) m. gluteus maximus

Dus de n.gluteus minimus innerveert de m.gluteus max.!!

Differentiaal diagnose Radiculopathie S1, limb-girdle-dystrofie, congenitale heupdislokatie, mononeuritis multiplex bij diabetes mellitus.

n. Ischiadicus (L4 – S3)

Is opgebouwd uit 2 zenuwen (n. tibialis & de n. peroneus communis => fibularis). Splitst zich in het bovenbeen aan dorsale zijde.

Neuralgie (zenuwpijn) van de ischiaszenuw wordt vaak kortweg als ischias aangeduid. De oorzaak is meestal druk op de wortels van de ischiaszenuw waar deze uit de wervelkolom naar buiten komen, en dit wordt vaak veroorzaakt door een rughernia.

Innervatiegebied n. ischiadicussplitst in de n. tibialis en de n. peroneus communis

De n. tibialis innerveert de spieren:

m. semitendinosus m. semimembranosus m. biceps femoris▪ caput longum

m. adductor magnus

n. peroneus communis innerveert de ▪ m. biceps femoris caput breve !!

Innervatiegebied n. peroneus communis vnml. ventraal

De n.peroneus comm. kent een superficialis (oppervlakkig) en profundus (dieper) gedeelte.

n. peroneus superficialis: m. peroneus longus & brevis

n. peroneus profundus: m. tibialis anterior m. extensor digitorum longus en brevis m. extensor hallucis longus en brevis

Innervatiegebied van de n. tibialis in het onderbeen is dorsaal

n. tibialis innerveert de volgende spieren: m. triceps-surae▪ Is de gastrocnemius & soleus

m. plantaris m. popliteus m. tibialis posterior m. flexor digitorum longus m. flexor hallucis longus

de n.plantaris medialis

De nervus tibialis splitst in de voet in de n.plantaris medialis en n.plantaris lateralis.

Innervatie van de n.plantaris medialis: m.abductor hallucis m. flexor digitorum brevis m. flexor hallucis brevis, mediaal mm. lumbricales I + II

de n. plantaris lateralis

Innervatie van de n.plantaris lateralis: m. adductor hallucis m. flexor digitorum brevis, lateraal m. quadratus plantae m.abductor digiti minimi m. flexor digiti minimi brevis m. opponens digiti minimi mm. lumbricales III + I V mm. Interossei plantares en dorsales

Klachten n. ischiadicus

Als de n. ischiadicus wordt afgeklemd kan er zenuwuitval optreden. Dit “piriformis syndroom” kan optreden na forse bloeduitstortingen in de bil waarbij verklevingen in de m. piriformis optreden, de zenuw komt klem te zitten bij aanspannen van deze spier. Als we de heup endoroteren en dus de m. piriformis daardoor rekken, is de irritatie van de ischiadicus op te roepen.

Maar ook inklemming door het zitten is berucht (denk aan de portemonnee in de kontzak…)

De test die dit zou moeten bewijzen, is het heffen van het gestrekte been, uitgevoerd met het naar binnen draaien (= endorotatie) van het been.

n. Ischiadicustestprovocatietest

PT in ruglig, benen gestrekt

Til (aangedane) been omhoog naar anteflexie / endorotatie heup

(provecatietest) m. piriformis komt op spanning (rek)

Indien geprovoceerd breng dan een exorotatie teweeg die de sensatie moet doen laten afnemen.

M. priformis komt nu tot ontspanning

Informatie:

http://www.neurologie-denhaag.nl/ Sesam atlas Prometheus Sobotta Vorm en beweging (Lohman)