Inleiding Regionale Stuurgroep

Aansluitingsvraagstukken VO - HO

Saskia Schenning, stafmedewerker

Examinering in ontwikkelingAdvies

Ontwikkelingen in onderwijs en examens

Gevolgen voor voortgezet en hoger onderwijs

en de aansluiting daartussen

Activiteiten Onderwijsraad

Voortgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs:

Advies Examinering in ontwikkeling (2002)

Studie Competenties: van complicaties tot compromis (2002)

Hoger onderwijs:

Advies over examinering (rond mei 2004)

Advies over toelating en selectie (rond mei 2004)

Examinering in ontwikkeling

Aanleiding adviezen over examinering

• Voortdurende belangstelling voor examens

Alle onderwijssectoren denken afzonderlijk na over nieuwe examenvormen

Examens nemen een steeds belangrijkere plaats in het onderwijs in

Bij nieuwe opleidingsvormen horen ook nieuwe examens

Examinering in ontwikkeling

Kernvraag examinering

Hoe kan een nieuwe examensystematiek voor het voortgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs ontwikkeld worden, die:

enerzijds (beter) aansluit bij de leerloopbaan van de leerling/student; en

anderzijds recht doet aan maatschappelijke belangen en eisen van de arbeidsmarkt?

Leerloopbaan in plaats van schoolloopbaan:

Meer afstemming over onderwijssectoren

Meer afstemming binnenschools en buitenschools leren

Examinering in ontwikkeling

Wat betekent dit?

Dit betekent volgens de Onderwijsraad:

Ontwerpen van een kader voor alle examens ontkokering en ontwikkeling gemeenschappelijke ‘taal’

Aansluiting bij ontwikkelingen rond competentiegericht opleiden en beoordelen

Aansluiting bij ontwikkeling naar levensechtere leeromgevingen

Aansluiting bij doorlopend leren (tijd en plaats)

Civiel effect van examens centraal

Toepassing hoeft niet morgen, vraagt tijd

Examinering in ontwikkeling

Situatie onderwijssectoren

Voortgezet onderwijs:

• Nieuwe onderwijsprogramma’s in vmbo en havo/vwo

• Vragen ook om nieuwe examenvormen

Hoger onderwijs:

• ‘Worstelt’ met waarde diploma toelatingstoetsen

• Invoering bama-structuur

• Onderwijskundige en maatschappelijke ontwikkelingen

• Vragen ook om nieuwe examenvormen

Examinering in ontwikkeling

Ontwikkelpunten havo/vwo

Ontwikkeling naar competenties:

• Leercompetenties en sociale competenties

• Competentie ‘student’ kan hoger onderwijs aandeel in hebben

• Per profiel een beperkt aantal vaardigheden/competenties beschrijven

• Doordenken profielen in relatie tot vervolgopleidingen en maatschappelijk functioneren en bijbehorende competenties/producten/opdrachten

 Ontwikkeling naar levensechtere leeromgevingen:

• Studiehuisvarianten

 Examinering in ontwikkeling

Nieuwe examenvormen bij tweede fase:

• Assessmentprocedures voor drie soorten competenties als onderdeel van schoolexamens

• Voorkeur voor integratieve beoordelingen: beoordeling van kennis, vaardigheden, leer- en sociale competenties op basis van één opdracht

• Versterken sturende werking nieuwe examenvormen: examens teveel bij het oude gebleven

Examinering in ontwikkeling

Ontwikkelpunten hoger onderwijs

• Ontwikkeling naar competenties

• Ontwikkeling naar levensechtere leeromgevingen (bijv. duale opleidingen)

• Nieuwe examenvormen sturende werking

 

Nodig:

• Meer transparantie voor externe en interne belanghebbenden

• Meer kwaliteitsgarantie

Examinering in ontwikkeling

Verdere ontwikkelpunten

• Beoordeling en onderwijsuitvoering meer van elkaar scheiden

• Examensystemen die het leren in verschillende omgevingen meer met elkaar verbinden en op een samenhangende manier beoordelen

• Examens waarbij een grotere rol voor externen is weggelegd

• Meer integratieve examens naast absolverende examens

• Meer nadruk op leerwegonafhankelijke examens

Examinering in ontwikkeling

Bij deze koers hoort een methodemix

• Niet één manier, maar meerdere manieren om kwaliteiten van leerlingen/studenten vast te stellen

• Geen beste methode; alle examenvormen hebben een zwakke schakel

• Voorkeur: een mix van instrumenten

• Meer informatie komt beschikbaar

• Past beter bij gevarieerde leerervaringen

Deze mix wel meer standaardiseren:

Bijv. wat is een portfolio nu precies en hoe kan die ingezet

worden?

Examinering in ontwikkeling

Ontwikkelpunten aansluiting vo – ho

• Betere doorstroom door beoordeling competenties in zowel vo als ho

• Havo/vwo met name retrospectief: wat is geleerd?

• Hoger onderwijs meer prospectief: wat is het studiesucces?

• Havo/vwo meer prospectief examineren? Of overlaten aan hoger onderwijs?

• Toelatingstoetsen alleen functioneel als geen doublures met examens vo

Examinering in ontwikkeling

Wat brengen studenten in?

Studie-ervaringen als:

Havo/vwo-diploma

Extra vakken, bijlessen, herkansingen

Vervolgopleidingen

Maatschappelijke ervaringen als:

Extra activiteiten

Werkervaringen

Overige inbreng als:

Motivatie

IdentificatieExaminering in ontwikkeling

Hoe getoetst nu bij instroom?

Teveel verschillende methoden

Te weinig gestandaardiseerd

Voldoende toegevoegde waarde vergeleken met havo/vwo-diploma?

Voldoende voorspellend voor studiesucces?

Examinering in ontwikkeling

Uitdaging voor de komende jaren

Nieuwe opleidingsvormen

Beoordelen met nieuwe examenvormen

Leidend tot nieuwe leerlingen/studenten:

• Breder geheel van leerervaringen

• Op meerdere leerplaatsen opgedaan

• Breder vastgesteld/beoordeeld

• Met betere doorstroommogelijkheden

Er kan geleerd worden van het beroepsonderwijs (vmbo, mbo en hbo)

Examinering in ontwikkeling

Vragen?

Voor meer informatie of het bestellen van publicaties

Kijk op:

www.onderwijsraad.nl