STAPInformatieboekje 4

Weer naar huis, en dan …?

‘Aan het eind van de revalidatie voelde ik me weer een hele Piet. Ik had het gevoel dat ik alles onder controle had. Toen ik thuiskwam moest ik toch wel weer even wennen aan het “gewone leven” buiten het revalidatiecentrum. Ik kon mijn vragen niet zomaar kwijt, moest zelf op zoek. Gelukkig hadden we in de laatste fase van de revalidatie al veel dingen doorgesproken. Zo wist ik mijn weg thuis beter te vinden en kende ik de instanties die me verder op weg konden helpen.’

Hoe pak ik mijn leven weer op na de revalidatie? Wie kan ik inschakelen en op welke hulpmiddelen en voorzieningen kan ik

rekenen? Wat moet ik weten over werk, uitkeringen en hobby’s? Wat is mogelijk op het gebied van vervoer en vakantie? Welke sporten zijn mogelijk? Wat kan lotgenotencontact voor mij betekenen?

InhoudsopgaveInleiding..................................................................................................3Hoofdstuk 1 Naar huis en dan?..................................................................3Dag of weekend naar huis............................................................................................3Waar moet u allemaal aan denken?.............................................................................4Wie kunnen u thuis helpen?.........................................................................................4Weer thuis wonen.........................................................................................................5Hoofdstuk 2 Werk en hobby......................................................................6Onzekerheden..............................................................................................................6Terugkeer naar werk.....................................................................................................7Na één jaar...................................................................................................................7Wat kunt u doen?.........................................................................................................8Wat kan het behandelteam voor u doen?.....................................................................8En als ik geen werkgever heb?.....................................................................................8Kom ik in aanmerking voor een uitkering?...................................................................9Hobby's en dagindeling................................................................................................9Activiteiten- en arbeidsbegeleiding..............................................................................9Tips voor het vinden van een hobby of vrijetijdsbesteding.........................................10Hoofdstuk 3 Weer op stap.......................................................................10Korte afstanden..........................................................................................................10Langere afstanden.....................................................................................................10Vakantie.....................................................................................................................13Hoofdstuk 4 Sporten na de revalidatie.....................................................14Sporten is goed voor lijf en geest...............................................................................14Welke sporten zijn mogelijk?......................................................................................15Sportadvies op maat..................................................................................................16Wat vindt u belangrijk als het gaat om sporten?........................................................16De vergoeding............................................................................................................17Confrontatie met uw lichaam.....................................................................................17Hoofdstuk 5 Lotgenotencontact...............................................................17Wat kan lotgenotencontact u bieden?........................................................................18Welke lotgenotengroepen zijn er?..............................................................................19Soorten lotgenotencontact.........................................................................................19Wat vind ik in een tijdschrift?.....................................................................................19Hoe werkt een forum?................................................................................................20Wanneer kan ik gebruik maken van lotgenotencontact?............................................20Verder lezen?.........................................................................................21Boeken, folders, internet............................................................................................21Veel gestelde vragen (VGV).....................................................................21Begrippenlijst (ABC)...............................................................................22

2

Inleiding'Aan het eind van de revalidatie voelde ik me weer een hele Piet. Ik had het gevoel dat ik alles onder controle had. Toen ik thuiskwam moest ik toch wel weer even wennen aan het “gewone leven” buiten het revalidatiecentrum. Ik kon mijn vragen niet zomaar kwijt, moest zelf op zoek. Gelukkig hadden we in de laatste fase van de revalidatie al veel dingen doorgesproken. Zo wist ik mijn weg thuis beter te vinden en kende ik de instanties die me verder op weg konden helpen.'

Binnenkort gaat u misschien een weekend naar huis, of uw ontslag nadert. Tijdens uw revalidatie heeft u vast al nagedacht over het leven na de revalidatie.

In dit informatieboekje ligt de nadruk op de periode na de revalidatie. U krijgt onder andere antwoord op de volgende vragen.

Wie kan ik inschakelen en op welke hulpmiddelen en voorzieningen kan ik rekenen? (Hoofdstuk 1)

Wat moet ik weten over werk, uitkeringen en hobby's? (Hoofdstuk 2) Welke mogelijkheden zijn er op het gebied van (openbaar) vervoer en vakantie?

(Hoofdstuk 3) Welke sporten zijn er mogelijk? (Hoofdstuk 4) Wat kan lotgenotencontact voor mij betekenen? (Hoofdstuk 5)

Hoofdstuk 1 Naar huis en dan?In dit hoofdstuk leest u waarop u kunt letten als u naar huis gaat, wie u kunt inschakelen en op welke hulpmiddelen en voorzieningen u kunt rekenen.

'Al vrij snel nadat ik was opgenomen werd er over een dagje naar huis gesproken. Ik schrok hiervan. "Dat kan toch nog helemaal niet" dacht ik. "Mijn huis is nog niet eens aangepast......".'

Dag of weekend naar huisAls u de eerste keer naar huis gaat moeten er een aantal zaken geregeld worden. Het eerste weekend naar huis kan spannend zijn. U bent waarschijnlijk lang niet thuis geweest. Er kunnen allerlei onzekerheden en zorgen zijn rondom het eerste weekend naar huis. Het is goed om samen met de betrokken behandelaars en uw familie en/of andere betrokkenen een plan te maken. Hierna leest u waaraan u moet denken als u zo'n plan maakt.

3

Waar moet u allemaal aan denken?Hoe gaat u naar huis? Wordt u opgehaald of gaat u met de taxi?Kunt u uw woning binnen komen? Zijn hier voorzieningen voor nodig?Wat gaat u eten? Vraagt u iemand om boodschappen voor u te doen of kunt u dit zelf? Moet er iemand voor u koken?Waar gaat u slapen?Moet er een bed in de woonkamer komen of kunt u de slaapkamer bereiken? Is uw bed hoog genoeg, zodat u er gemakkelijk uit op kan staan?Hoe gaat u zichzelf verzorgen?Waar gaat u zich wassen? Kunt u in de badkamer komen of zult u zich in de keuken moeten wassen? Heeft u een stoel nodig waar u op kunt gaan zitten tijdens het douchen of wassen?Hoe gaat u naar het toilet? Is uw toilet ruim genoeg voor de rolstoel of heeft u een looprek nodig om naar het toilet te gaan? Hoe doet u dit 's nachts?Heeft u iemand waarop u terug kunt vallen?Is er iemand bij u in huis? Of is er iemand die u kunt bellen, ook 's nachts? Heeft u een mobiele telefoon bij de hand, zodat u overal in huis iemand kunt bereiken als dit nodig is? Heeft u alle belangrijke telefoonnummers binnen handbereik?

Wie kunnen u thuis helpen?NaastenU kunt mensen uit uw omgeving inschakelen om u te helpen, bijvoorbeeld bij het maken van de transfer naar de auto, het regelen van de boodschappen, de wondverzorging etc.

Vraag eens aan mederevalidanten, die al eens naar huis zijn geweest, hoe zij het hebben aangepakt. Misschien hebben zij nog bruikbare tips voor u.

ThuiszorgEen andere mogelijkheid is het inschakelen van thuiszorg. Met de thuiszorg bij u in de buurt kunt u regelen dat er iemand langskomt voor de wondverzorging of voor hulp bij wassen en aankleden.

De thuiszorgwinkelBij de thuiszorgwinkel kunt u van alles lenen, bijvoorbeeld een toiletverhoger, rollator of klossen om het bed te verhogen. Via de telefoongids of het internet kunt u de thuiszorgwinkel bij u in de buurt vinden. Vraag wat ze in het uitleen assortiment hebben. Ze zijn tevens bereid grote spullen bij u thuis af te leveren.

4

De verpleegafdeling van De HoogstraatVoordat u een weekend naar huis gaat, krijgt u van de verpleging een weekend-evaluatielijst mee. Het is belangrijk dat u deze invult. Uit deze lijst komen eventuele knelpunten naar voren die we kunnen oplossen voor een volgend weekend. Lever de lijst na het weekend in. Tijdens uw weekend kunt u ook altijd contact opnemen met de verpleegafdeling als u vragen heeft.

Een eerste weekend thuis is vaak vermoeiend. Zorg ervoor dat u niet het hele weekend visite heeft, hoe goed dit ook bedoeld is. Zorg dat u tijd heeft voor uzelf en de mensen die dicht bij u staan

Weer thuis wonen'Eindelijk met ontslag uit de kliniek......dacht ik. Dat viel toch wel tegen. Tijdens een weekendverlof kom je niet alles tegen. Eerst durfde ik niet te zeggen dat ik het toch wel tegen vond vallen. Gelukkig ben ik er onder de koffie in de huiskamer van de dagbehandeling over begonnen tegen iemand die ook een amputatie had. Die begreep het allemaal heel goed en vond het echt niet gek dat ik het zo lastig vond. Daarna heb ik het ook nog besproken met de maatschappelijk werker. Nu heb ik alles weer op een rij en is het weer fijn om thuis te zijn.'

Hulpmiddelen thuisAl tijdens uw opname in de kliniek onderzoeken we met elkaar welke vaste of blijvende hulpmiddelen u nodig heeft om weer zelfstandig thuis te kunnen functioneren. We beginnen hier al mee voordat u de prothese heeft. Definitieve besluiten kunnen we pas nemen als u uw prothese heeft en het duidelijker is welke mogelijkheden u heeft. De ergotherapeut bekijkt dit met u. Daarnaast bekijkt de fysiotherapeut of u bij het lopen met de prothese bijvoorbeeld een stok, een rollator of een ander hulpmiddel nodig heeft.

Voorzieningen thuisHet aanvragen van voorzieningen en hulpmiddelen verloopt deels via uw zorgverzekeraar en deels via de gemeente. Daarnaast kan het zijn dat u hulp nodig heeft bij het draaiend houden van uw huishouden of bij de persoonlijke verzorging. Hoe dit hele proces van aanvragen van diverse voorzieningen, hulpmiddelen en diensten verloopt is een uitgebreid verhaal. De verschillende behandelaars zullen u hier uitleg over geven.

Wanneer u zelf wilt lezen over voorzieningen kunt u kijken op: www.wmo.startpagina.nl www.cg-raad.nl www.hulpmiddeleninformatiecentrum.nl

5

www.handy-wijzer.nl www.thuiszorg.startpagina.nl www.leefwijzer.nl

Hoofdstuk 2 Werk en hobby

In dit hoofdstuk vindt u informatie over werk, uitkeringen en hobby's. U leest wie u helpen bij het hervatten van werk, via welke wegen u een uitkering kunt ontvangen en wat u kunt doen als u niet meer kunt werken.

'Vroeger werkte ik graag in onze tuin. Ik kon mij dan heerlijk ontspannen. Ik zat dan soms uren op mijn knieën. Nu kan ik dat niet meer. Het doet me dan ook verdriet om te zien dat er nu zoveel onkruid in onze tuin staat en de tuin er minder goed verzorgd uitziet. Gelukkig heeft de ergotherapeut mij verteld dat er speciaal tuingereedschap bestaat. Ik kan dan zittend op een kruk het onkruid wieden. Ik kijk uit naar het moment waarop we dit gaan uitproberen. Maar ik verheug me er vooral al op dat ik straks weer in mijn eigen tuin zal kunnen werken.'

OnzekerhedenNa uw amputatie heeft u zich misschien afgevraagd of u uw werk en/of hobby weer zou kunnen doen. Misschien leek dat toen wel onmogelijk. Nu u aan het revalideren bent, leert u uw mogelijkheden en beperkingen beter kennen. U komt meer te weten over hulpmiddelen, over het gebruik van voorzieningen en aanpassingen op uw werkplek. Misschien krijgt u daardoor al een beter beeld van de mogelijkheden voor u straks thuis en op het werk.

'Van beroep ben ik timmerman bij een woningbouwvereniging. 's Morgens ging ik altijd met plezier naar mijn werk. De vrijheid, het contact met de klanten en de afwisseling van mijn werkzaamheden, ook al was het lichamelijk soms zwaar, zorgden er voor dat ik mijn werk altijd leuk bleef vinden. Gelukkig kon ik dan ook na mijn revalidatie weer bij mijn baas aan de slag. De bedrijfsarts, mijn werkgever en de ergotherapeut van De Hoogstraat hebben mij enorm geholpen en gesteund om dit voor elkaar te krijgen.

Met de ergotherapeut heb ik onderzocht welke werkzaamheden ik met en zonder prothese aan kan doen. Mijn mogelijkheden en beperkingen zijn door de ergotherapeut beschreven in een werkhervattingsplan. Hierin heeft de ergotherapeut ook tips en adviezen gegeven voor de juiste hoogte van mijn bureau en een goede stoel zodat ik met en zonder prothese goed kan zitten en mij ook met de stoel makkelijk kan verplaatsen als

6

ik mijn prothese niet aan heb. Hierdoor werd het voor mij, de bedrijfsarts en mijn werkgever duidelijk wat ik wel kan en wat niet meer gaat.

Nu doe ik vooral kantoorwerk en voorzie ik mijn maten van de werkbonnen. Mijn nieuwe werkplek is zo ingericht dat ik alle belangrijke spullen binnen handbereik heb. Wanneer er een klusje gedaan moet worden bij een klant wat ik lichamelijk aankan, ga ik er zelf nog wel eens naar toe. Dit blijven toch wel de werkdagen met een sterretje.'

Een werkhervattingsplan kunt u gebruiken als ondersteunend document tijdens overleg met derden, zoals bijvoorbeeld de bedrijfsarts of de controlerend arts bij het UWV. Zij zijn echter niet verplicht hierin mee te gaan.Ook is het bedoeld om u inzicht te geven in uw mogelijkheden en beperkingen met oog op werkhervatting.

Terugkeer naar werkUw werkgever en de bedrijfsarts hebben misschien al (regelmatig) contact met u gehad. In de meeste gevallen brengt de bedrijfsarts samen met u de problemen in kaart en kijkt dan met u wat er allemaal moet gebeuren voordat u uw werk kunt hervatten. Uiteindelijk zou dit moeten resulteren in een plan van aanpak. Een goede revalidatie is daar een van de stappen in. Uw werkgever moet zich houden aan de afspraken in het plan van aanpak. Als uw werkgever dit niet doet, ontstaat er een risico dat hij langer dan twee jaar uw loon moet doorbetalen. Ook u moet zich houden aan het plan. Wanneer u dit niet doet ontstaat er het risico dat u na twee jaar ziekte geen uitkering ontvangt en zelfs ontslagen kan worden. Samen met de bedrijfsarts kijkt u bij terugkeer of u uw functie nog goed kunt uitoefenen en of er aanpassingen in uw takenpakket en voorzieningen op uw werkplek nodig zijn.

Na één jaar Voordat het eerste ziektejaar voorbij is, gaat u samen met uw werkgever en de bedrijfsarts kijken wat er nodig is om weer op de werkplek terug te komen. Uw werkgever moet van dit gesprek een schriftelijk verslag maken en aan u laten lezen. Dit verslag wordt onderdeel van een re-integratieverslag. Het re-integratieverslag is voor het UWV belangrijk om te kunnen beoordelen of u en uw werkgever zich aan de afspraken hebben gehouden.

Als u voorzieningen en aanpassingen op uw werkplek nodig heeft, dan kan uw werkgever daarvoor subsidie aanvragen bij het UWV. Vertel dit uw werkgever alvast. Vraag ook aan uw maatschappelijk werker wat er nog meer mogelijk is.

7

Wat kunt u doen? Het is belangrijk dat u uw afspraken bij de bedrijfsarts of

verzekeringsgeneeskundige nakomt. Wanneer u niet kunt (omdat u bijvoorbeeld opgenomen bent bij De Hoogstraat) laat hen dat dan weten.

Laat het uw bedrijfsarts en uw werkgever weten als u weer graag terug wilt komen op uw werk. Probeer voor zover mogelijk regelmatig met uw werkgever contact te houden.

Wat kan het behandelteam voor u doen? De ergotherapeut van De Hoogstraat kan met u een belastingsprofiel opstellen. De ergotherapeut kan (als dit nodig is om een goed advies te geven) een bezoek

brengen op uw werk. De ergotherapeut of de maatschappelijk werker kunnen het belastingsprofiel

toelichten aan uw werkgever. Dit kan zowel telefonisch als in een persoonlijk gesprek bij De Hoogstraat. U bent daar dan uiteraard bij.

Uw revalidatiearts kan wanneer nodig( en met uw toestemming) informatie verstrekken aan de bedrijfsarts of verzekeringsgeneeskundige van het UWV.

De maatschappelijk werker kan u informeren over de regelgeving rond arbeid en ziekte en kan u naar de juiste instantie en persoon verwijzen voor meer informatie.

Aan welke informatie heeft u behoefte? Wat kan de ergotherapeut of de maatschappelijk werker voor u betekenen? Bedenk voordat u het gesprek met deze behandelaars ingaat wat voor u belangrijk is als het gaat om werk en hobby. Zie ook de folder Werk en opleiding.

En als ik geen werkgever heb?Als u op dit moment geen werkgever heeft en al een uitkering via het UWV ontvangt, kan een verzekeringsgeneeskundige van het UWV een plan van aanpak voor de toekomst met u maken. Het UWV is een instantie die van de Nederlandse overheid de opdracht heeft gekregen om arbeid te stimuleren en voor een grote groep mensen mogelijk te maken. Het UWV controleert of werkgevers en werknemers zich houden aan de regels en afspraken van de overheid. Als werken voor u echt niet meer mogelijk is zal het UWV u (tijdelijk) van een uitkering voorzien.

Op de website van het UWV (www.uwv.nl) kunt u veel informatie vinden over wet- en regelgeving rond ziekte en re-integratie.

Kom ik in aanmerking voor een uitkering?

8

Vraagt u zich af of u in aanmerking komt voor een uitkering? Bespreek uw vragen met uw maatschappelijk werker bij De Hoogstraat. Deze is op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van uitkeringen.

Hobby's en dagindelingAls u niet meer kunt werken verandert dat uw leven en uw dagindeling soms enorm. Misschien heeft u zelf voldoende plannen en ideeën en ziet u niet tegen een arbeidsloos bestaan op. Als dat wel zo is, is het belangrijk hier eens (samen met anderen) bij stil te staan. Waar ziet u tegenop? Wat zijn mogelijkheden en uitdagingen, waar liggen uw interesses?

‘Ik heb erg moeten wennen aan het idee niet meer te kunnen en hoeven werken. Wat ik met al die vrije tijd aan moest wist ik ook niet. Ik ben blij dat ik op de afdeling activiteitentherapie bij De Hoogstraat heb kunnen ontdekken dat ik het ook erg leuk vind om creatief bezig te zijn. Ik wist ook niet dat ik enig talent voor tekenen en schilderen in mij had en dat ik het zo'n fijne tijdsinvulling zou vinden. Nu teken of schilder ik bijna elke dag. Mijn man en ik hebben speciaal in de woonkamer een hoekje vrijgemaakt voor mijn schilderspulletjes.

Daarnaast ga ik een keer in de week een dag naar een activiteitencentrum. Hier kan ik volop creatief bezig zijn en heb ik ook de gelegenheid om andere mensen, lotgenoten, te ontmoeten. Hoewel ik het in het begin een hele stap vond om naar het activiteitencentrum te gaan, bleek dit toch wel een gouden tip van mijn maatschappelijk werker.'

Activiteiten- en arbeidsbegeleidingU kunt natuurlijk zelf uw plannen voor een dagbesteding maken. Als dat lastig is, kunt u ook terecht bij Boogh. Boogh is een organisatie voor dienstverlening aan volwassenen met een lichamelijke beperking of hersenletsel en is gespecialiseerd in activiteiten en arbeidsbegeleiding.

Voor meer informatie over Boogh kunt u ook kijken op: www.boogh.nl . Denkt u dat Boogh iets voor u kan betekenen, bespreek dit dan met uw maatschappelijk werker of revalidatiearts. Naast Boogh zijn ook andere organisaties actief op het gebied van tijdsbesteding.

Tips voor het vinden van een hobby of vrijetijdsbesteding Praat met mensen in uw omgeving over hun hobby ’s of de manier waarop zij hun

vrije tijd doorbrengen.

9

Zet uw eigen mogelijkheden op een rij (wat kunt u wél).

Hoofdstuk 3 Weer op stap'Als ik straks weer naar de markt wil, hoe doe ik dat eigenlijk? Fietsen zal niet meer gaan? Moet ik dan in zo'n elektrisch karretje?'

In dit hoofdstuk leest u meer over vervoer. Na een amputatie kan vervoer een lastige zaak worden. Hoe gaat u bijvoorbeeld naar de voetbalvereniging, hoe doet u de boodschappen of hoe gaat u op bezoek bij uw kinderen?

En hoe zit het eigenlijk als u weer naar Spanje wilt met het vliegtuig? En mag u nog wel in uw auto rijden? In dit hoofdstuk leest u hierover. Het hoofdstuk is vooral praktisch van aard. U vindt hier verwijzingen naar websites en telefoonnummers, zodat u zelf aan de slag kunt om aan uw 'vervoersbehoefte' te voldoen. Wanneer u vragen heeft over uw vervoer, dan kunt u deze natuurlijk altijd voorleggen aan uw behandelaars.

Korte afstandenVoor de korte afstanden rondom uw huis zult u misschien gebruik gaan maken van een rolstoel of eventueel een scootmobiel. Deze kunnen via de gemeente worden aangevraagd, de ergotherapeut kan u hierbij helpen. Als u zich actiever wilt verplaatsen dan denkt u waarschijnlijk aan een fiets. Ook hier zijn indien nodig allerlei aanpassingen op te maken. Er bestaat ook een fiets die u aan de rolstoel kunt koppelen.

Langere afstandenVoor de lange afstanden zijn er allerlei vervoersmogelijkheden.

AutorijdenOok nadat er een been is geamputeerd is autorijden mogelijk. De auto moet soms wel worden aangepast. Voor mensen met een amputatie van het rechterbeen zal het gaspedaal bijvoorbeeld verplaatst moeten worden naar de linkerkant.

Bij de afdeling ergotherapie vindt u de folder Autorijden. Hierin vindt u informatie over de voorwaarden die gesteld zijn aan autorijden met een handicap. Als u aanpassingen nodig heeft aan de auto, kunt u informatie vinden op een

diverse websites, bijvoorbeeld: www.beverautoaanpassingen.nl www.welzorg-auto.nl

10

Adressen van erkende auto aanpassers kunt u krijgen bij: www.autoaanpassers.nl

U kunt ook de brochure Met een handicap veilig achter het stuur lezen. Deze is te downloaden via www.cbr.nl.

MotorrijdenOok motorrijden na een amputatie is mogelijk. Wilt u daar meer over weten? De projectgroep Motor Mobiliteit voor Gehandicapten wil mensen met functiebeperkingen begeleiden in de procedure om het motorrijbewijs te behalen en te gaan motorrijden. Er worden oplossingen geboden voor veel technische en procedurele problemen die hierbij kunnen ontstaan. Wilt u hierover meer weten? Neem dan contact op met de Projectgroep Motor Mobiliteit voor Gehandicapten.

www.mmvg.nl

Vraag bij uw gemeente of u een tegemoetkoming kunt verwachten in de kosten voor aanpassingen aan auto of motor.

ParkerenAls u moeite heeft om lange afstanden af te leggen is het belangrijk dat u zo dicht mogelijk bij uw bestemming kunt parkeren, bijvoorbeeld op een gehandicapten-parkeerplaats. Hiervoor heeft u een speciale gehandicaptenparkeerkaart nodig, die u bij de gemeente kunt aanvragen. Een medisch adviseur beoordeelt of u voor de kaart in aanmerking komt. Zo'n kaart krijgt u in de regel als u een afstand van honderd meter niet meer met de gebruikelijke hulpmiddelen, zoals krukken of een rollator, kunt afleggen.Met de gehandicaptenparkeerkaart kunt u parkeren op gehandicapten-parkeerplaatsen. Vraag de gemeente om meer informatie. De nieuwste parkeerkaarten zijn geregistreerd op naam en niet meer op kenteken. Dit betekent dat u de kaart ook kunt gebruiken als u met iemand meerijdt.

Openbaar vervoerReizen met het openbaar vervoer is in ons land voor mensen met een lichamelijke beperking niet altijd eenvoudig. Instappen in de bus, metro of tram is, zeker als u in een rolstoel zit, soms lastig. De trein is wel redelijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers en de Nederlandse Spoorwegen bieden reisassistentie voor wie dat nodig heeft. Informeer bij uw vervoersmaatschappij.

11

Is het moeilijk voor u om zelfstandig met het openbaar vervoer te reizen? Vraag dan naar de mogelijkheden voor een vervoersvoorziening. We beschrijven verschillende voorzieningen.

Reizen binnen de regioRegiotaxi is een nieuwe vorm van openbaar vervoer voor de korte afstanden. De regiotaxi brengt u binnen uw regio van deur tot deur. Als u een amputatie hebt, kunt u bij uw gemeente navragen of u recht hebt op een bepaald gereduceerd taxitarief. De gemeente kan u informatie verstrekken over de mogelijkheden en de tarieven.

Reizen buiten de regioHebt u een amputatie en geen eigen vervoer, dan kunt u in aanmerking komen voor het nieuwe vervoerssysteem Valys. Met Valys kunt u buiten uw regio reizen van uw voordeur tot de plaats van bestemming, ook als u in een (elektrische) rolstoel zit of uw scootmobiel wilt of moet meenemen tijdens de reis. Valys is dus eigenlijk bijzonder taxivervoer buiten de regio, van deur tot deur en op uw situatie aangepast. Informeer bij uw gemeente naar uw specifieke mogelijkheden.

Meer informatie bij:Valys klantenserviceT: 0900 9630W: www.valys.nl

De OV-begeleiderskaartAls u vanwege uw amputatie niet alleen kunt reizen, dan is het mogelijk een OV-begeleiderskaart aan te vragen. Hiermee mag een begeleider gratis mee in de bus, trein, metro en tram. De kaart staat op uw eigen naam. U hoeft dus niet te kiezen voor één vaste begeleider, maar u kunt per reis bepalen wie er met u meereist. U vraagt de kaart aan bij de NS.

Zie www.ov-begeleiderskaart.nlHulp bij reizen met een functiebeperking: zie www.avg.ns.nl.

VakantieOp vakantie gaan is meestal een feest: een andere omgeving, andere mensen, ander eten en even niets hoeven... Maar dat feest kan behoorlijk verstoord worden als u ontdekt dat de reis of bestemming net niet geschikt is voor mensen zoals u. Bijvoorbeeld doordat u geen goede begeleiding krijgt op het vliegveld, of doordat het park, de camping, het

12

zwembad of het huisje niet aangepast is aan uw beperking. Een goede voorbereiding op een vakantie is daarom erg belangrijk.

Checklijst voor op vakantie1. Hoe ga ik het vervoer regelen?2. Hoe lang duurt de reis en kan ik dat volhouden?3. Welke hulpmiddelen heb ik nodig tijdens de reis?4. Kan een hulphond of blindengeleidehond mee?5. Welke aanpassingen heb ik nodig in de accommodatie?6. Welke aanpassingen zijn nodig op de locatie (zwembad, restaurant, op het terrein)?7. Heb ik ter plekke extra hulp nodig en zo ja, welke hulp?8. Is het klimaat een bezwaar voor mijn handicap of hulpmiddelen?9. Is er een ziekenhuis of dokterspost dicht bij de accommodatie?

Als lopen u erg veel energie kost, kan het gebruik van een rolstoel u energie besparen. Zo komt u op plaatsen waar u anders niet (meer) zou komen en kunt u dingen blijven doen waarvoor u anders geen energie zou overhouden!

Voordat u vertrektSommige parken en campings geven in hun brochures al aan welke mogelijkheden er zijn voor mensen met een specifieke beperking. U kunt ook op het reisbureau naar meer informatie vragen.

De eerste keer op vakantie met uw amputatie zal wellicht vragen oproepen. Handige informatie kunt u vinden op internet bijvoorbeeld bij www.deblauwegids.nl.

Hoofdstuk 4 Sporten na de revalidatie‘Tijdens mijn revalidatie heb ik het nut van sporten leren inzien. Er is met me gekeken naar sporten die bij me passen. Conditie opbouwen en onderhouden vind ik belangrijk. Daarbij zorgt sport ervoor dat ik ook geestelijk ontspan. Heerlijk vind ik dat.'

In dit hoofdstuk vindt u informatie over sporten na een amputatie. U leest welke sporten er mogelijk zijn, hoe een sportadvies op maat gegeven wordt aan het eind van uw revalidatie en welke websites u meer informatie kunnen bieden.

Sporten is goed voor lijf en geestTijdens de revalidatie heeft u al kennis kunnen maken met een aantal sporten. Sport werd tijdens de revalidatie in de eerste plaats ingezet om uw conditie op peil te brengen. Het

13

revalideren en leren lopen met een prothese vraagt namelijk erg veel energie. Toch was dat niet de enige reden om u in contact te brengen met sport. Door verschillende sporten te beoefenen (vanuit de rolstoel, met prothese of zonder prothese) kunt u een beeld krijgen van de sportmogelijkheden na de revalidatie. U ontdekt welke sporten u aanspreken, wat u juist wel en niet zou willen op sportgebied in de toekomst. Want ook na de revalidatie blijft sporten belangrijk. Juist omdat u misschien al minder beweegt, of minder geneigd bent te bewegen na de amputatie.

Sporten is goed voor lijf en geest: De werking van uw longen verbetert Uw lijf raakt goed doorbloed zodat overal in het lichaam meer zuurstof komt Uw botten worden steviger Uw conditie blijft op peil U raakt overtollige kilo’s kwijt U ontmoet anderen U doet nieuwe ervaringen op U komt tot rust U kunt door een betere conditie meer doen en langer achtereen lopen

Welke sporten zijn mogelijk?'Ik wilde graag bij een gewone zwemclub zwemmen. Maar ik vond het achteraf toch geen goed plan. Voelde me steeds met mijn beperkingen geconfronteerd. Dat heeft me doen besluiten toch een zwemclub voor mensen met een beperking te zoeken.’

Sporten kunt u op allerlei manieren. U kunt bijvoorbeeld mèt of zonder prothese sporten. Vanuit een rolstoel, zittend of staand. Ook kunt u beslissen of u zich aan wilt sluiten bij een sportclub die aangepaste sporten verzorgt of bij een reguliere sportclub: een gewone sportclub bij u in de buurt. U kunt dan denken aan een zwemclub, tafeltennisclub, tennisclub enzovoort. Die keuze is aan u. In het overzicht ziet u wat er mogelijk is op sportgebied na een amputatie.

Reguliere sporten(met of zonder prothese)

Aangepaste sporten zonder hulpmiddel(met of zonder prothese)

Aangepaste sporten met hulpmiddel(bv rolstoel, sportprothese of krukken)

Badminton Boogschieten

Aangepast fitness Duiken

Atletiek met sportprothese

Buks-/pistoolschieten Golf Boogschieten vanuit de

14

Duiken Paardrijden rolstoel Fitness Tafeltennis Ligfietsen Golf Zitbadminton Paardrijden Kanovaren Zitvolleybal Rolstoelbadminton Nordic Walking Zwemmen Rolstoeldansen Paardrijden Rostoelhockey Petanque (jeu de boules) Rolstoeltennis Roeien Tafeltennis

Tai chi qijong (aangepaste groep)

Tai chi Zeilen Tennis Waterskiën Zwemmen

'Ik vind sporten met een prothese niet fijn. Dat ding zit me echt in de weg. Als ik lang sta krijg ik wondjes. Dus ik wilde graag een sport waarbij ik de prothese uit kon laten. Zitvolleybal vond ik eerst niks, maar nu ik het een tijdje doe vind ik het heerlijk. Voor mij geen andere sport meer.'

Heeft u zelf een sport op het oog die niet in de tabel voorkomt? Praat erover met de sporttherapeut tijdens de revalidatie of zoek op internet naar mogelijkheden. Ook lotgenoten kunnen u misschien wijzen op bijzondere sportvormen.

Sportadvies op maatIn de laatste fase van de revalidatie bij De Hoogstraat, krijgt u - als u hier behoefte aan heeft - een sportadvies op maat. In een persoonlijk gesprek met de consulent aangepast sporten krijgt u informatie over (aangepast) sporten en bewegen in uw regio.

De consulent kijkt samen met u naar: uw lichamelijke mogelijkheden uw eventuele beperkingen uw algehele conditie uw sportvoorkeur uw sportverleden.

U kijkt samen naar het sportaanbod in uw woonomgeving. De consulent kan inspelen op uw specifieke vragen, voorkeuren en mogelijkheden. Na afloop van het gesprek krijgt

15

u informatie mee, waarmee u thuis zelf aan de slag kunt. U maakt de keuze, de consulent ondersteunt u en helpt u op weg

Wat vindt u belangrijk als het gaat om sporten?Gaat het u om sociale contacten, om conditieopbouw of om het ontmoeten van lotgenoten?Wilt u sporten met of zonder prothese? Wilt u sporten vanuit een rolstoel?Wilt u een aangepaste sport of reguliere sport beoefenen?Wat heeft u er aan tijd voor over?Hoe komt u bij de sportaccommodatie?Hoeveel geld mag de sport kosten?

Het is altijd belangrijk het sporten rustig op te bouwen en tijdig te stoppen. Hierover heeft u tijdens de revalidatie vast gesproken met de sporttherapeut. Zorg ervoor dat u steeds langzaam opbouwt, de spieren goed opwarmt en stopt als u pijn voelt in uw goede been, knie of heup. Uw lijf geeft namelijk niet zomaar pijnsignalen af.

De vergoedingHet uitoefenen van een sport wordt niet vergoed door de ziektekostenverzekering. Wel kunt u voor speciale benodigdheden, zoals een sportrolstoel een beroep doen op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) bij uw gemeente. Hiervoor moet u wel tijdens de aanvraag al ingeschreven zijn bij een sportclub. Tijdens de revalidatie heeft u dit misschien al met de ergotherapeut of sporttherapeut besproken. Een sportprothese wordt niet vergoed.

Onderneem al tijdens de revalidatie bij De Hoogstraat actie voor het sporten thuis. Bezoek bijvoorbeeld een sportclub in uw omgeving, kijk er eens rond en bedenk wat u prettig vindt. Start na de revalidatie zo snel mogelijk met sporten. U heeft dan nog een goede conditie en bent nog goed gemotiveerd.

Confrontatie met uw lichaamAls u gaat sporten kunt u geconfronteerd worden met uw beperking. Bijvoorbeeld als u zich in een kleedkamer moet omkleden en uw prothese moet aan- of uitdoen. Vooral de eerste keren dat u in een nieuwe situatie hiermee geconfronteerd wordt, kan dat lastig zijn. U zult hierin uw weg moeten zoeken. Erover praten met degenen waarmee u sport, of met lotgenoten - vertellen hoe u zich voelt - kan al een hoop spanning wegnemen.

16

Als u een sport leuk vindt, houdt u het langer vol. Neem daarom de tijd om na te denken over een sport die bij u past. Zorg dat u realistisch bent. Is dit echt haalbaar?

Kijk eens op deze websites: www.gehandicaptensport.nl www.kortermaarkrachtig.com

Hoofdstuk 5 Lotgenotencontact In dit hoofdstuk vindt u informatie over lotgenotencontact. Een lotgenoot is in uw geval iemand die ook een amputatie heeft ondergaan. U leest wat lotgenoten-contact inhoudt, welke organisaties zich hiermee bezig houden en wat dit contact voor u kan betekenen.

'Bij De Hoogstraat vond ik het fijn om met mensen op de afdeling te praten die ook een amputatie hadden meegemaakt. Je wisselt toch hier en daar wat ervaringen uit. Soms kamp je met dezelfde vragen. Je kunt ze natuurlijk aan de dokter of verpleegkundigen stellen, maar zij hebben het toch niet zelf meegemaakt en voelen het niet elke dag. Nu thuis mis ik het contact soms.'

Wat kan lotgenotencontact u bieden?'Een lotgenoot geeft antwoord, een boekje niet.'

Als u hoort dat u een arm of been moet gaan missen, kunt u terecht komen in een stroom van emoties en vragen. Hoe zal het zijn zonder mijn arm of been? Wat staat me te wachten? Hoe verwerk ik zoiets? Hoe gaat dat eigenlijk, lopen met zo'n prothese? Zal ik überhaupt nog wel weer kunnen lopen? Hoe leef ik verder en wat kan ik verwachten in de toekomst?

Ervaringen uitwisselen met mensen die in een vergelijkbare situatie zitten, kan veel steun geven en praktische adviezen opleveren. Tijdens de revalidatie bij De Hoogstraat komt u vanzelf al in contact met lotgenoten op de afdeling, tijdens de dagbehandeling of tijdens de groepstherapieën. Het kan fijn zijn om te ontdekken dat u niet de enige bent die worstelt met gevoelens rondom een amputatie, of die met bepaalde praktische vragen zit. Zij kunnen vanuit hun eigen ervaring vertellen, vragen beantwoorden en meeleven. Bij een lotgenoot kun je een luisterend oor, begrip, erkenning, herkenning, praktische informatie en steun vinden. Een lotgenoot kan eventueel tips geven,

17

verwijzen naar verschillende instanties of op zoek gaan naar specifieke informatie. De ervaring, kennis en aanbevelingen van een lotgenoot zijn soms makkelijker te accepteren dan de goedbedoelde raad van een partner, familielid of hulpverlener.

Niet iedereen heeft (op dezelfde momenten) behoefte aan lotgenotencontact. Wij kunnen u op weg helpen om lotgenoten te vinden. Maar of u daar daadwerkelijk gebruik van maakt, dat bepaalt u zelf. U kunt daarin zelf keuzes maken.

Zoekt u iemand die in dezelfde situatie zit? Wilt u graag ervaringen of emoties delen? Wilt u weten hoe anderen de amputatie ervaren? Bent u op zoek naar tips, adviezen en nieuwtjes? Heeft u het gevoel dat u informatie mist?

Als u de meeste vragen met ja beantwoord heeft, dan kan lotgenotencontact u verder brengen in de revalidatie en daarna.

‘Lotgenoten bieden me een wereld waarin ik begrepen word.’

Welke lotgenotengroepen zijn er?Speciaal voor mensen die een amputatie hebben ondergaan zijn er de volgende lotgenotengroepen/ patiëntenverenigingen genoemd.

Stichting Korter Maar Krachtig Stichting De Benen Nemen

In dit overzicht ziet u wat de verschillende lotgenotengroepen voor u kunnen betekenen:

Wat kan deze organisatie u bieden? ContactKMK Heeft een eigen website en een zeer actief

forum. Op de website kunt u informatie vinden over alles wat met een amputatie te maken heeft. Op het forum kunt u ervaringen uitwisselen, steun zoeken, tips en adviezen vragen en informatie inwinnen. Organiseert landelijke bijeenkomsten en activiteiten

kortermaarkrachtig.nl

De Benen Nemen

Organiseert bijeenkomsten en activiteiten.Geeft voorlichting.Behartigt belangen van lotgenoten ook in het

debenennemen.nl

18

buitenland.

Soorten lotgenotencontactLotgenotencontact kan dus op verschillende manieren tot stand komen. U kunt een tijdschrift lezen, contact zoeken met een lotgenoot en u kunt op internet een forum bezoeken.

Wat vind ik in een tijdschrift?De Vereniging Korter maar Krachtig geeft een tijdschrift uit. In dit tijdschrift leest u bijvoorbeeld verhalen van lotgenoten, nieuws over prothesen, achtergrondinformatie over verwerking van verlies en omgaan met een prothese.

Hoe werkt een forum?'Ik had nog nooit iets op een forum gedaan, maar met behulp van mijn kleinzoon was het zo gepiept. Ik heb op het forum van Korter maar Krachtig een vraag gezet over het aantrekken van mijn prothese... Ik kreeg van een flink aantal mensen antwoord. Geweldig. Allemaal tips. Nu lukt het uitstekend. Ik ga hier veel gebruik van maken.'

Een forum is een ontmoetingsplaats op internet. U hoeft geen expert op de computer te zijn om aan een forum deel te nemen. Op een forum typt u een vraag in en ontvangt u antwoord van lotgenoten. Kijk maar eens op www.kortermaarkrachtig.nl onder 'KMK Forum'.

Een nog beter beeld van lotgenotencontact krijgt u als u eens een kijkje neemt op internet:

www.kortermaarkrachtig.nl www.debenennemen.nl www.lotgenoten.startkabel.nl

Wanneer kan ik gebruik maken van lotgenotencontact?Een lotgenoot kan u in alle fasen rondom de amputatie helpen.

'In het begin, al voor mijn amputatie, zat ik vol met vragen, en deze kon ik 24 uur per dag stellen op het forum en altijd kreeg ik snel weer antwoord. Ik voelde me daardoor minder eenzaam.'

19

'Ik heb geen computer, dus een forum is niets voor mij, maar tijdens mijn revalidatie maakte ik kennis met het tijdschrift van vereniging Korter maar Krachtig. Via die Vereniging kwam ik in contact met een lotgenoot. En het is gek, zo'n lotgenoot zegt misschien hetzelfde als een verpleegkundige, maar het dringt veel dieper door. Die persoon maakt dezelfde dingen mee. Het gesprek heeft me goed gedaan!'

'Ik had in het revalidatiecentrum geen behoefte aan contact. En de eerste jaren na mijn amputatie ook niet. Ik wilde er niets mee te maken hebben totdat ik eens achter de computer zat en bij een lotgenotenforum terecht kwam. Ik merkte toen dat het uitwisselen van praktische informatie heel handig kan zijn. Het gaat me niet om de emotie en om vrienden, maar meer om nieuwe ontwikkelingen. En die vind ik daar ook.'

Verder lezen?

Boeken, folders, internet Handboek voor Mantelzorgers, C.C. van den Kommer (2004).

uitgeverij Het Spectrum. ISBN10: 9027497494 | ISBN13: 9789027497499

Folders: zie www.dehoogstraat.nl

Aangepast sporten, Sportadvies op maat, Sportmogelijkheden De Hoogstraat Sport

Aanvragen van voorzieningen, aanpassingen en hulpmiddelen Autorijden Hulpmiddelen via internet Met een handicap achter het stuur. Uitgave van CBR. www.cbr.nl Werk en opleiding

www.cg-raad.nl www.kortermaarkrachtig.nl www.leefwijzer.nl www.gehandicaptensport.nl www.aangepastsporten.nu

Veel gestelde vragen (VGV)Is een lotgenotenforum ook al handig om te bezoeken tíjdens de revalidatie?Ja, júist als u aan het revalideren bent kan het handig zijn alvast eens met lotgenoten te ‘praten’. Zij kunnen u hun eigen ervaringen vertellen, uw vragen beantwoorden en misschien uw onzekerheden wegnemen.

20

Kan ik al naar huis als mijn aanpassingen nog niet geregeld zijn?Dat hangt ervan af. Samen met de ergotherapeut regelt u de aanpassingen voordat u vertrekt. Hij of zij kan u adviseren over tijdelijke aanpassingen en eventueel tijdens een huisbezoek kijken waar de grootste knelpunten zitten en welke tijdelijke oplossingen hiervoor te vinden zijn.

Kan ik nog autorijden na een amputatie?Jazeker, uw auto zal alleen misschien aangepast moeten worden. Er is veel mogelijk op dit gebied. Via het CBR komt u aan meer informatie. Pauline Kraan is contactpersoon met het CBR binnen De Hoogstraat. U kunt haar van maandag tot en met vrijdag bereiken via 06 2603 2305.

U kunt zelf tijdens de revalidatie al op zoek gaan naar informatie, bijvoorbeeld samen met de maatschappelijk werker of de ergotherapeut. Kijk bijvoorbeeld eens op de website www.rijbewijs.nl. Hier kunt u de folder Met een handicap veilig achter het stuur downloaden. Op de website is de folder Autorijden van De Hoogstraat verkrijgbaar.

Kom ik automatisch in aanmerking voor een gehandicaptenparkeerkaart?In de meeste gevallen wel. Maar dit is niet voor iedereen het geval. De richtlijnen voor het verstrekken van een gehandicaptenparkeerkaart worden steeds meer aangescherpt. Tijdens de revalidatie zal de ergotherapeut de aanvraag met u bespreken en u - als u dat wilt - helpen bij de aanvraag.

Kan ik straks weer naar de winkel lopen?Dat hangt af van uw situatie, uw conditie en hoe ver het is naar de winkel. Soms heeft u hiervoor een loophulpmiddel nodig. Tijdens de oefensessies bij de fysiotherapie zult u hier een beeld van krijgen.

Kan ik straks nog fietsen?In sommige gevallen is fietsen goed mogelijk. Soms zijn er aanpassingen aan de fiets noodzakelijk.

Begrippenlijst (ABC)Aanpassingen: Aanpassingen aan huis om het leven met een beperking makkelijker en veiliger te maken. Bijvoorbeeld steunen bij het toilet, een traplift of extra trapleuningen. Belastbaarheidsprofiel: Is bedoeld om de revalidant inzicht te geven in mogelijkheden en beperkingen onder andere met oog op werkhervatting. De bedrijfsarts en de

21

verzekeringsgeneeskundige en de arbeidsdeskundige van het UWV kunnen dit belastingsprofiel gebruiken om terugkeer naar werk mogelijk te maken voor u. Consulent aangepast sporten: Een behandelaar die alles weet over sporten in de regio, de mogelijkheden en beperkingen, de vergoedingen en regels.Forum: Een plaats op het internet waar je gesprekken kunt voeren met anderen via de computer.Gehandicaptenparkeerplaats: Ruimte om de auto te parkeren, speciaal voor mensen met een lichamelijke beperking of chronische ziekte. Hiervoor is een gehandicapten-parkeerkaart noodzakelijk.Hulpmiddelen: Zaken die u helpen zo eenvoudig mogelijk te leven met uw beperking. Denk aan krukken, een rollator, een looprekje, beugels.Lotgenotencontact: Contact met mensen die hetzelfde ‘lot’ delen. In uw geval een amputatie.Orthopedietechniek: De Hoogstraat Orthopedietechniek is de orthopedische werkplaats bij het revalidatiecentrum. Hier worden protheses gemaakt.Regiotaxi: Gesubsidieerd aangepast openbaar vervoer binnen de eigen regio. Voor mensen met een chronische aandoening of lichamelijke beperking die niet zomaar van het reguliere openbaar vervoer gebruik kunnen maken.Reisassistentie: Assistent van de NS die u begeleidt bij het in- en uitstappen in de trein en bij het vervoer over de perrons, als u bijvoorbeeld in een rolstoel zit of slechtziend bent.UWV: Uitvoeringsinstituut voor werknemersverzekeringen. Het UWV beoordeelt of een werknemer/verzekerde recht heeft op een uitkering volgens de genoemde regelingen en wetten, en bepaalt de hoogte en de duur van deze uitkering. Daarnaast verstrekt het UWV de uitkeringen.Valys: Gesubsidieerd aangepast openbaar vervoer buiten de eigen regio. Voor mensen met een chronische aandoening of lichamelijke beperking die niet zomaar van het reguliere openbaar vervoer gebruik kunnen maken.Verzekeringsgeneeskundige: Arts die voor de verzekeringsmaatschappij werkt.Werkhervattingsplan : Verslag waarin duidelijk wordt wat er op uw werkplek moet gebeuren voordat u weer aan de slag kunt. Het belastbaarheidsprofiel is hier een onderdeel van.

22