Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M....

15
Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt

Transcript of Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M....

Page 1: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

Ingrid Hendriksen

Beleidsadvies

Stimuleren van fietsen naar het werk

I.J.M. HendriksenM. FekkesM. ButterV.H. Hildebrandt

Page 2: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij2

Achtergrond en aanleiding

• Fietsen naar het werk: ideale manier om de NNGB te behalen

• 25% fietst naar het werk, ondanks campagnes niet toegenomen

Hoe kan het fietsen naar het werk effectiever gestimuleerd worden?

Doel:

aanleveren van kennis waarmee een

effectief pakket aan beleidsmaatregelen

kan worden gekozen om fietsen naar het

werk te stimuleren

Page 3: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij3

Gedragsmodel

Eigen effectiviteit Attitude Sociale invloeden

Fietsgebruik

Intentie / motivatie

Gewoontefysieke & economische Omgeving

Kennis Sociaal-culturele & persoonlijke kenmerken

Page 4: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij4

Concrete stimuleringsmaatregelen

30 beleidsmaatregelen gericht op:

• Fietsgebruik werknemers op befietsbare afstand van het werk wonen

• Incl. enkele maatregelen gebruik fiets in het voor- en natransport

• Reeds bestaande en potentieel kansrijke maatregelen

• Ingedeeld naar type beleidsstrategie en sturingsmechanisme

Page 5: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij5

Concrete stimuleringsmaatregelen

Voorlichting

1. Bedrijven informeren over fietsstimuleringsmogelijkheden2. Stimuleren fietsgebruik in ketenvervoer3. Stimuleren toepassing individueel reisadvies bij bedrijven4. Stimuleren toepassing mobiliteitsbudget5. Promotie elektrische fiets6. Ontwikkelen van systemen om samen te fietsen

Voorzieningen

1. Verbeteren/uitbreiden fietspaden2. Verbeteren/uitbreiden fietsenstallingen3. Stimuleren fietsfaciliteiten op het werk4. Verbeteren doorstroming bij verkeerslichten5. Aanbrengen windscherm/overkapping fietspaden6. Stimuleren ontwikkeling fietsritinformatiesystemen7. Plaatsen van fiets-telpalen8. Plaatsen van informatiezuilen9. Verminderen/verplaatsen parkeerplekken10. Inrichting wegen ten nadele van auto’s

Maatregelen per beleidsstrategie

Financieel-economische prikkels

1. Aanpassen fietsvergoedingsregeling2. Aanschafregeling elektrische fiets3. Subsidieregeling belonen fietskilometers4. Stimuleren gratis tijdelijk gebruik elektrische fiets5. Verlagen woon-werk autovergoeding6. Invoeren/verhogen parkeerkosten auto7. Invoeren kilometerheffing8. Aanpassen regelingen lease-auto9. Subsidieregeling starterspremie10.Aantrekkelijker maken verhuisregeling

Voorschriften

1. Eisen fietskwaliteit verscherpen2. Eisen maximale emissie gemotoriseerd vervoer verscherpen3. Structureel inzetten autoloze dagen4. Meer autoluwe binnensteden

Page 6: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij6

Matrix van gedragsdeterminanten

Page 7: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij7

Matrix per sturingsmechanisme

Page 8: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij8

Motieven van automobilisten om te gaan fietsen

• 18 mogelijke redenen niet-fietsen (o.b.v. determinanten)

• 16 voorwaarden/maatregelen overwegen om wel te gaan fietsen

• 5 antwoordcategorieën (helemaal (niet) van toepassing)

• Online vragenlijst via internet panel (n=552)

Onderzoeksgroep: Enkele reisafstand:

56% vrouwen 1-2 kilometer (4%)

84% loondienst 3-5 kilometer (26%)

34% hoog opgeleid 6-7 kilometer (21%)

8-10 kilometer (49%)

Page 9: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij9

Motieven van automobilisten om te gaan fietsen

• Financiële prikkels effectief:

> parkeerbeleid en kilometerheffing (push)

• Snelheid fiets ten opzichte van de auto

• Grote groep ‘overwegers’ (twijfelende automobilisten; 53%)

> ook pull maatregelen effectief (w.o. fietskilometervergoeding)

• Werknemers met specifieke redenen om niet te fietsen (nacht- en ploegendienst, ouders en gezondheidsproblemen; 25%)

> specifieke maatregelen

Page 10: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij10

Verwachte effectiviteit mogelijke maatregelen

• financieel-economische maatregelen: - onaantrekkelijker maken van de auto ten gunste van de fiets

meest effectief (parkeerkosten en kilometerheffing)

- subsidieregeling belonen fietskilometers, aanschafregeling

elektrische fiets, stimuleren gratis tijdelijke gebruik elektrische fiets

• voorzieningen: - verminderen en/of verplaatsen parkeerplekken auto

- verbeteren/uitbreiden van de fietspaden

- comfort en gemak fietser vergroten (doorstroming verkeerslichten en

verbeteren/uitbreiden van de fietsenstallingen)

• voorlichting: minder effectief, wel noodzakelijk ter ondersteuning

• voorschriften: autoluwe binnensteden

Page 11: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij11

Verwachte effectiviteit mogelijke maatregelen

Mix van maatregelen meeste kans van slagen(o.m. doelgroep, lokaal)

Vier groepen van maatregelen met grote verwachte effectiviteit:

1. het aanscherpen van het parkeerbeleid ten gunste van de fiets

2. het aanpassen van de woon-werk reiskostenvergoeding

3. het verbeteren en uitbreiden van de fietsinfrastructuur en -faciliteiten

4. het stimuleren van het gebruik van de elektrische fiets

Page 12: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij12

Conclusies

• Veel mensen zijn in potentie over te halen

• Meest effectief zijn financiële prikkels en verbetering van

fietsvoorzieningen

• Meest effectief zijn hiërarchische sturingsmechanismen

• Te beperkte beleidsaandacht voor sociale omgevings-

determinanten en gewoontegedrag

• Significante groep fietst niet vanwege specifieke redenen

• Aandacht voor flankerend beleid

• Meer evaluatieonderzoek is noodzakelijk

Page 13: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij13

Aanbevelingen voor beleid (1)

• Nieuw beleid en intensivering van bestaand beleid is wenselijk, omdat dit effect op zal leveren, met name als dit beleid vooral wordt gericht op de overwegers en ‘evidence-based’ is.

• Het zorgen voor voldoende financieel-economische druk om het fietsen te stimuleren moet prioriteit krijgen. Daarnaast is het van groot belang dat de infrastructuur zo is ingericht dat er een maximale tijdwinst is te behalen bij de overstap naar de fiets.

• Bij beleidsontwikkeling moet primair gekeken worden naar maatregelen die door de overheid worden opgelegd. Daarnaast kan samen met stakeholders naar oplossingen worden gezocht.

• Geadviseerd wordt om nieuw beleid eerst in pilot projecten te beproeven en de effectiviteit ervan te beoordelen.

Page 14: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij14

Aanbevelingen voor beleid (2)

• Het verdient aanbeveling nieuwe maatregelen te ontwikkelen gericht op gedragsdeterminanten die momenteel niet worden geadresseerd, zoals sociale invloeden en gewoontegedrag.

• Nieuw beleid dient zich tevens te richten op groepen die momenteel niet fietsen vanwege specifieke redenen (maatwerk).

• Aandacht voor flankerend beleid gericht op het breed stimuleren van fietsen is gewenst (kinderen en allochtonen).

• Aandacht is ook nodig voor het toenemende gebruik van de brommer/scooter ten nadele van de fiets.

• Bij het ontwikkelen en uitvoeren van nieuw fietsstimulerend beleid zullen middelen gereserveerd moeten worden ter evaluatie van dit beleid, zodat het stimuleren van fietsen in de toekomst zo efficiënt en effectief mogelijk plaats kan vinden.

Page 15: Ingrid Hendriksen Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk I.J.M. Hendriksen M. Fekkes M. Butter V.H. Hildebrandt.

26 augustus 2010Kennisplatform Fiets Filevrij15

Beleidsadvies Stimuleren van fietsen naar het werk

Ingrid Hendriksen

TNO Kwaliteit van Leven

Leiden

[email protected]

www.tno.nl/bewegen

www.bodyatwork.nl