20 september 2012: Focus op duurzame bibliotheken en archieven

Bibliotheken en archieven worden steeds digitaler er wordt steeds meer digital born materiaal geproduceerd; er wordt steeds meer analoge informatie en erfgoedobjecten

gedigitaliseerd.

Waarom? betere toegankelijkheid: geen fysieke belemmering, permanente

toegankelijkheid, meerdere gebruikers tegelijkertijk; betere vindbaarheid en doorzoekbaarheid: zoeken m.b.v.

zoektermen; opslag en bewaring: meer informatie opslagen in kleinere fysieke

ruimte m.b.v. digitale opslagtechnologie; conservering: raadpleging van digitale kopie i.p.v. analoog

origineel.

gedigitaliseerd en digital born materiaal is voor raadpleging en

bewaring afhankelijk van technologie;

gedigitaliseerd en digital born materiaal is zonder goede bewaring

evenzeer (en sneller) onderhevig aan verval.

DUS:

geen eenmalige, maar permanente financiële inspanning vereist!

bedreiging voor toegankelijkheid in toekomst van digitaal erfgoed!

Digitalisering heeft een belangrijk impact

Digitale duurzaamheidis • het bewustwordingsproces omdat gegevens niet meer leesbaar

bleken te zijn.• de groeiende vraag hoe de maatschappij zich moet organiseren om

digitaal opgeslagen gegevens in de toekomst leesbaar te houden.• het geheel van maatregelen te nemen om een archief- of

bibliotheeksysteem zodanig in te richten dat het in staat is digitale documenten op een betrouwbare wijze te beheren, zolang als dat voor de organisatie of voor de maatschappij noodzakelijk is.

• de set van oplossingen die nodig zijn om de digitale gegevens op lange termijn beschikbaar te houden:

– Houdbaarheid van gegevensdragers– Beschikbaarheid van uitleesapparatuur– Beschikbaarheid van software– Behoud van authenticiteit

Wat zijn de voorwaarden?

een bewustzijn van het probleem; een goede definiëring van de rollen

en verantwoordelijkheden; een gepaste infrastructuur; diensten en instrumenten; een structurele financiering; goede afspraken over de selectie; kennis en expertise.

CoalitievormingBuitenlandse voorbeelden

Collectiebeherende instellingen en werkende digitale depots• Amsab-ISG : www.amsab.be• FelixArchief www.felixarchief.be en

Expertisecentrum DAVID www.edavid.be• KADOC-LIAS : www.lias.be

Andere

• FARO : www.faronet.be• PACKED : www.packed.be• Vlaamse Erfgoedbibliotheek : www.vlaamse-

erfgoedbibliotheek.be

Initiatiefnemers in Vlaanderen

Het Platform Digitale Duurzaamheid is een netwerk van organisaties en instellingen in Vlaanderen die actief samenwerken rond het versterken van de duurzame bewaring en ontsluiting van ons digitale cultureel erfgoed.

Oproep aan organisaties en instellingen om lid te worden van het Platform Digitale Duurzaamheid

MissieDigitale informatiebronnen dreigen vaak verloren te gaan voor ze

aangeboden worden aan collectiebeherende instellingen.

De kwetsbaarheid is er van bij de creatie tot aan de raadpleging in de

verre toekomst.

Veel van de uitdagingen bij de duurzame bewaring en ontsluiting van

digitale informatiebronnen overstijgen de mogelijkheden van individuele

instellingen en sectoren.

Het Platform Digitale Duurzaamheid verenigt daarom een brede groep

belanghebbenden die actief bijdragen aan het vinden van oplossingen voor de

langetermijnbewaring en -raadpleging. Openheid, samenwerking, het nastreven van

collectief voordeel en een leveranciersonafhankelijke benadering zijn daarbij

richtinggevende principes.

Werking• een stuurgroep

– peilt bij de leden naar de verwachtingen die men koestert, de verwachtte taken van de SG en de werkingsprocedures van het platform,

– zet de grote lijnen uit, – vraagt instemming van de groep die ze vertegenwoordigt

(ledenvergadering), – bewaakt de missie en – zorgt voor het goede verloop van het acties.

• Een aanwezige op de ledenvergadering vertegenwoordigt zijn/haar instelling. 

Werking (.)

• Het Platform streeft naar een consensus bij het opstellen van haar acties. Een actie van het Platform heeft de goedkeuring gekregen en is gedragen door de leden.

• De voorzitter treedt op als woordvoerder van het Platform.

Stuurgroep

Ann Deckers (FotoMuseum),

Bart De Nil (FARO),

Luk Schokkaert (KADOC-K.U.Leuven),

Inge Schoups (FelixArchief / eDAVID),

Rony Vissers (Packed),

Hendrik Ollivier (Amsab-ISG),

David Coppoolse (VEB),

Bart Ooghe (Erfgoedcel Waasland)

Lid worden en deelnemenDeelnemende organisaties

http://www.faronet.be/dossier/platform-digitale-duurzaamheid

1. uit het brede veld van zowel collectiebeherende instellingen, erfgoedcellen en –werking, steun- en expertisecentra

2. zowel actief als waarnemende leden

Met een Engagementsverklaring

http://www.faronet.be/dossier/platform-digitale-duurzaamheid

ActiesWat doet het Platform niet ?• oplossingen, • producten of • diensten ontwikkelen.

Wat doet het Platform dan wel? • het opnemen van de rol van waakhond;• sensibiliseren binnen instellingen en in de maatschappij

rond digitale duurzaamheid;• visieontwikkeling.

ActiesSensibiliseringsacties

– Korte termijn: laagdrempelige sensibiliserings acties om het bewustzijn over de problematiek van digitale duurzaamheid te in maatschappij en het beleid te vergroten (middelen/kanalen: pers, open brief, gerichte presentaties bij beleidsmakers, enzovoort)

– Langere termijn: aansluiten bij publieksevenementen (Digitale Week, Erfgoeddag, Focus, Cultuurforum)

– Langere termijn: breed sector-evenement rond digitale duurzaamheid

Acties

• het communiceren van goede voorbeelden (‘best practices’), ook van kleine organisaties die door minimale aanpassingen in hun werkproces zich beter wapenen in de aanloop naar een digitaal archief;

• het signaleren van expertise en het organiseren van expertmeetings;

• lobbyacties bij alle beleidsniveaus rond digitale duurzaamheid, trachten in te breken op beleidsagenda’s;

• acties rond het creëren van een investeringsklimaat voor digitale duurzaamheid bij het beleid en in instellingen.

Alles met voldoende aandacht voor grootte en soort instelling

De doelstellingen

1. versterken van bewustzijn;

2. bepleiten van noodzaak aan een infrastructuur; diensten en instrumenten, normen;vorm van structurele financiering;

3. opbouwen en verspreiden van kennis en expertise.