Het gewijzigde Varenderfgoeddecreet

vanaf 1 januari 2016

Inhoud

1 Kennismaking

2 Context

3 Inhoud

4 Praktisch

5 Vragen

2

Kennismaking

Beleidsontwikkeling

Beleid voor het onroerend erfgoed (archeologisch, bouwkundig en landschappelijk) en varend erfgoed voorbereiden en evalueren

BeleidsuitvoeringOnderzoeken, inventariseren en beschermen

Ondersteunen van beheer met adviezen en premies

Opdrachten Onroerend Erfgoed

Beleidsuitvoering

Handhaving en toezicht op onroerend erfgoed, maar ook varend erfgoed:

Inspectie van onroerend en varend erfgoed

Handhavingsmaatregelen toepassen

Terugvorderen van premies van overtreders

Opdrachten Erfgoedinspectie

Context

Regeerakkoord 2014-2019“We nemen maatregelen om het Vlaamse varend erfgoed nog beter te bewaren en te ontsluiten. We brengen de nieuwe instrumenten die het aangepaste decreet Varend Erfgoed daartoe biedt, zo snel mogelijk in uitvoering.”

“We onderzoeken samen met betrokken lokale besturen en andere partners de mogelijkheden om het maritieme en nautisch verleden van Vlaanderen toeristisch te ontsluiten en als troef uit te spelen, onder meer in Antwerpen en aan de Kust.”

Historiek regelgeving

Monumentendecreet van 3 maart 1976

Varenderfgoeddecreet van 29 maart 2002(uitvoering door besluit 4 juni 2004)

Topstukkendecreet van 24 januari 2003

Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013

Vlaamse Commissie Varend Erfgoed Vanaf 1 januari 2015: KCML -> VCVE

Secretariaat door SARO

Adviesverlening over vaststellen inventaris en over beschermings- en opheffingsprocedures

Samenstelling: 7 leden, waaronder 5 experten (minstens 1 uit middenveld) en 2 voorgedragen door Vlaamse Regering

Stand van zakenInventaris varend erfgoedDe inventaris bevat nu ca. 120 vaartuigen

Beschermd varend erfgoedTussen 1994 en 2003 werden 5 schepen beschermd als monumentTussen 2007 en nu werden 28 vaartuigen als varend erfgoed beschermd

Na meer dan tien jaar toepassing drong zich een evaluatie en bijsturing op

Vanuit het middenveld werden voorstellen tot aanpassing gedaan

Een betere afstemming met andere regelgeving was noodzakelijk

Het is belangrijk om in te spelen op tendensen in de ons omringende landen

Waarom een wijziging?

Het doorlopen procesDiscussienota van maart 2013

Op basis van adviezen van:

KCML afdeling Varend Erfgoed (nu: VCVE)departement Mobiliteit en Openbare Werkenagentschap Kunsten en Erfgoedstrategische adviesraden SARO en SARCreacties van enkele eigenaars/beheerders van varend erfgoedWatererfgoed Vlaanderen vzw

Nieuwe regelgeving vanaf 1 januari 2016 Varenderfgoeddecreet van 29 maart 2002,

gewijzigd door decreet van 9 mei 2014

Nieuw varenderfgoedbesluit van 27 november 2015

Bijkomende bepalingen nog in opmaak:

artikels 3/8 en 7 over herkenningstekens artikels 3/9 en 12 over vrijstellingen voor vaartuigen op de inventaris en voor beschermde vaartuigen Te verwachten in de loop van 2016.

Grootste veranderingen Verduidelijken van het toepassingsgebied van het Varenderfgoeddecreet en afstemming met andere erfgoeddecreten

Verankeren van de inventaris van het varend erfgoed in de regelgeving

Verduidelijken van de rechtsgevolgen voor beschermd varend erfgoed

Grootste veranderingen

Vereenvoudigen van de procedure voor de opmaak en goedkeuring van een beheersprogramma

Invoeren van een onderhoudspremie

Vereenvoudigen van de procedure voor het verkrijgen van een beheerspremie

Invoeren van een handhavingsluik

Inhoud

Wat is varend erfgoed?“het nautisch erfgoed dat kan varen of drijven, of dat in de vaart kan worden gebracht of drijvend kan worden gemaakt, inzonderheid de schepen, de boten en de drijvende inrichtingen met inbegrip van hun uitrusting en hun voortstuwingsmiddelen, waarvan het behoud van algemeen belang is wegens hun historische, wetenschappelijke, industrieel-archeologische, esthetische of andere sociaal-culturele waarde”

De inventaris van het varend erfgoed

De inventaris vormt het referentiekader voor de opmaak van beschermingsvoorstellen

Het is tegelijk een waardering van niet-beschermenswaardige vaartuigen

De bestaande wetenschappelijke inventaris van het varend erfgoed is online raadpleegbaar

Vaststelling van de inventaris

De bestaande inventaris van het varend erfgoed krijgt een rechtsgrond

Deze inventaris kan geheel of gedeeltelijk worden vastgesteld

De criteria en de methodologie voor opname op de inventaris worden geëxpliciteerd

Er komt een herkenningsteken in de vorm van een wimpel

Bescherming vaartuig

De bescherming in twee fasen blijft: voorlopige en definitieve bescherming

De procedure wordt ingekort van 12 naar 9 maanden

Er komt een procedure voor het wijzigen of opheffen van een bescherming

Er komt een nieuw herkenningsteken voor beschermd varend erfgoed

Plichten als beheerder van een beschermd vaartuig

afsluiten van een passende verzekering beschikken over een veilige en bereikbare ligplaats zorgen voor winterberging/droogzetting (indien nodig) vrijwaren van waterschade in stand houden van beschermings- en afwerkingslagen in stand houden en onderhouden van technische uitrusting maatregelen nemen na calamiteiten

Melden van vaste ligplaats

Melden van vaste ligplaats:• vaartuig permanent

aanwezig• feitelijke uitvalsbasis• berging op het land

Vaste ligplaats wordt door het agentschap opgenomen in een register

Melden van handelingen Bij het plannen van werken/wijzigingen/activiteiten aan of in

beschermd varend erfgoed kan op voorhand het advies worden ingewonnen van het agentschap Onroerend Erfgoed

Melden van handelingen voor de start ervan:• die de erfgoedwaarden potentieel

aantasten/beschadigen/vernietigen• die het uitzicht aanmerkelijk wijzigen• die zijn opgelegd door andere regelgeving/derden

Agentschap toetst de gemelde handelingen aan de doelstellingen uit het beschermingsbesluit

Toelatingen Een toelating is nodig als het vaartuig voor een

aaneensluitende periode van langer dan negen maanden buiten de Vlaamse Gemeenschap wordt gebracht

Er is een onderscheid tussen het tijdelijk en definitief buiten Vlaanderen brengen

Behandelingstermijn van 30 dagen, bij definitief buiten de Vlaamse Gemeenschap kan een termijnverlenging van nog 90 dagen worden ingesteld om in overleg te gaan

HandhavingOnroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 als kaderdecreet:

Onderscheid tussen inbreuken en misdrijven

Vaststellen ervan kan door gemeentelijke verbalisanten, politie en de gewestelijke Erfgoedinspectie

Verschillende mogelijkheden op maat: raadgevingen en aanmaningen (zachte handhaving), stakingsbevelen, herstelmaatregelen opleggen, minnelijke schikkingen treffen, terugvorderen van premies, …

Beheersprogramma Een beheersprogramma geeft een beheersvisie over een

termijn van tien jaar Een beheersprogramma omvat een beheersnota, een

technische toestandsrapportage en de beheersmaatregelen (kosten/fasering)

Het beheersprogramma blijft verplicht voor het verkrijgen van een beheerspremie, niet voor een onderhoudspremie

Eventuele aanvraag om te worden aanvaard als opengesteld varend erfgoed wordt in het beheersprogramma opgenomen

Opengesteld varend erfgoed Wordt actief onder de aandacht gebracht van een

breed publiek

Is minstens 25 dagen en minstens 150 uren per jaar opengesteld

Er worden minstens twee bezoekersdoelgroepen aangesproken

Risico’s voor openstelling worden ingeschat en geremedieerd

Aangesloten bij een netwerk voor erfgoedontsluiting

Recht op onderhoudspremie

geen beheersprogramma nodig standaard 40% van de aanvaarde kostenraming 80% voor opengesteld varend erfgoed 1 aanvraag per kalenderjaar mogelijk kostenraming bedraagt maximaal 20.000 euro beslissing binnen 90 dagen uitvoeringstermijn is 2 jaar

Voor welbepaalde werken, leveringen of diensten met het oog op instandhouding of onderhoud

Recht op beheerspremie

een goedgekeurd beheersprogramma nodig standaard 40% van de aanvaarde kostenraming 80% voor opengesteld varend erfgoed

(+ 20% voor ontsluitingsmaatregelen) geen plafond voor kostenraming langere termijnen voorschot van 50% mogelijk uitvoeringstermijn is 5 jaar

Voor werken, leveringen of diensten met het oog op beheer of openstelling in uitvoering van een goedgekeurd beheersprogramma

Onderhouds- versusbeheerspremie

ONDERHOUDSPREMIE BEHEERSPREMIE

Betoelaagbaar enkel welbepaalde werken, leveringen en diensten

werken, leveringen en diensten uit goedgekeurd beheersprogramma

Maximaal aantal aanvragen per jaar

1 n.v.t.

Percentage 40% - 80% 20% openstellingsmaatregelen40% - 80%

Maximum 20.000 euro in aanmerking n.v.t.

Toekenning agentschap minister

Tijd binnen 90 dagen mogelijk wachtlijst

Voorschot n.v.t. 50%

OvergangsmaatregelenInwerkingtreding op 1 januari 2016:

Bestaande beschermingsbesluiten behouden hun rechtskracht, nieuwe rechtsgevolgen worden van toepassing

Lopende premie-aanvragen blijven de oude procedure volgen

Nieuwe premie-aanvragen worden vanaf 1 januari 2016 afgehandeld volgens nieuwe procedure

OvergangsmaatregelenInwerkingtreding op 1 januari 2016:

Lopende beheersprogramma’s blijven lopen tot afloop van hun geldigheidsduur, maar aanpassing is mogelijk

Beschermd varend erfgoed in beheer van een varend-erfgoedvereniging (met overeenkomst met het agentschap) wordt tot 31 december 2018 beschouwd als opengesteld varend erfgoed

Praktisch

Informatie

Alle informatie, contactgegevens en formulieren worden verzameld op de agentschapswebsite www.onroerenderfgoed.be

Een folder met korte uitleg wordt bezorgd

De herkenningstekens worden bezorgd aan de eigenaars

40

Contact Inventaris en beschermingmaarten.vandijck@rwo.vlaanderen.be

Beheer en premiesanne.dompas@rwo.vlaanderen.bemartijn.kivit@rwo.vlaanderen.be

Beleid en regelgevinglynn.declercq@rwo.vlaanderen.be

Algemeen info@onroerenderfgoed.be

Vragen?

Einde