16-4-2019

1

info@scholenbesparenenergie.nl - 085-303 2602

Energieakkoord

‘2,5 PJ extra energiebesparing maatschappelijk vastgoed’

16-4-2019

2

Scholen Besparen EnergieHet 2-jarige programma 'Scholen Besparen Energie'

ondersteunt uw schoolbestuur actief en onafhankelijk bij het

nemen van eenvoudige en laagdrempelige maatregelen om

energie te besparen.

� Startpakket (o.a. Stappenplan)

� Helpdesk (o.a. FAQ)

� Tools & Kennisitems

� Energiebespaarders (hulp op locatie)

� Praktijkervaringen (leren van collega’s)

www.ScholenBesparenEnergie.nl

Korte termijn Middellange termijn Lange termijn

TCO

Investering

Exploitatie

Maatregelpakket

Individuele

maatregel

DMJOPMJOP

OP

Eigen geld

Externe financiering

Integrale aanpak

Lening

Quik wins

Principe korte termijn: € 1.000,- investering genereert ministens € 200,- besparing per jaar

16-4-2019

3

16-4-2019

4

10 basisscholen Amsterdam Zuid

30 scholen st Spaarnesant Haarlem

Mariaschool Ulft

Stedelijk Gymnasium Nijmegen

Barchschole te Barchem

De Handreiking Eindhoven

Danielschool Soest

IJburg College Amsterdam

Stedelijk gymnasium Leeuwarden

Rijnlands lyceum Oegstgeest

Brederoschool Groningen

Aloysiusschool Geesteren

Binnendijk Monickendam

Regenboog in Lelystad

Piter Jelles Leeuwarden

Lek & Linge Culemborg

Energiemonitoring Voorschoten

Cambreur College Dongen

Clusius College Castricum

Helicon VMBO den Bosch

OBS de Piramide Haarlem

Costaschool te Nunspeet

De Schalm Alblasserdam

Teresiaschool Waalwijk

Poolster Makkum

Edith Stein college Den Haag

Vrije school Widar in Delft

Eben haëzerschool Hollandscheveld

Mytylschool Venlo

HWC Amstelveen

SMDB Zuilichem

Kohnstammschool Goes

Blauwe Ster MonickendamOBS de Wilgenstam RotterdamCBO de Sluis ZeistSchakel VlaardingenBiezenhof Halsteren

19 scholen Gelderveste Achterhoek

40 Frisse scholen Groningen

7 scholen Essentius in Achterhoek

16 scholen SOOOG oost Groningen

89 scholen onderwijsbureau meppel

26 basisscholen Tilburg

45 scholen Haarlemmermeer

2 scholen Heiloo en Hilversum

11 Scholen stichting Poolster Lochem

4 scholen Viviani Emmen

4 scholen WSKO Westland

Beiaard Houten

Oranjeschool Katwijk

Lorentzschool Leiden

ObS Fontein Warsveld

Pieter Wijten Waalwijk

De Rank in Lochem

Mondial College Nijmegen

Bekkersschool Groningen

Kameleon den Dolder

Maaswaal College Wijchen

Meidoorn Kerkdriel

AOC Oost Doetichem

RSG NO Veluwe Epe

OBS de Achtbaan Moordrecht

Niet aanwezig50 scholen Energiecoaches Overijssel

15 scholen Schooldag vd duurzaamheid

31 Scholen Conexus Nijmegen

130 scholen Drechtsteden

6 Scholen SPOM Maas en Waal

School aan de Vijver Venlo

Adriaan Holstschool Bergen

De Smaragd Zwolle

Wijzer aan de Vecht Utrecht

Cyriacusschool Hoonhorst

Vellesan College IJmuiden

Clusius College Alkmaar

PCC Heiloo Alkmaar

OBS startblok Achterveld

De Rank Sprang Capelle

Etty Hilversum het Vlier Deventer

Rudolf steiner Krimpen Ad IJssel

Regenboog Eindhoven

Regenboog Haarlem

16-4-2019

5

Energiebeheer

- Integrale sturing vanuit beleid

(inzicht, Duurzaam Meerjaren

Onderhouds Plan en monitoren)

- Integrale prestatiecontracten met

onderliggende financiering

- Aanschaf PV panelen

- Aanschaf LED verlichting

- Aanschaf met prestatiecontract

- Aanschaf combi PV en verlichting

- Koploperprojecten Aardgasvrij en

Energieneutraal

(stevig gefaciliteerd, lastig opschaalbaar,

maar ze spannen wel de denkruimte op!)

- Collectieve aanbesteding PV panelen

- Prestatiecontracten voor

PV al of niet in combi LED verlichting

- Bezoek energiecoach

aan individuele school

- Schoolduurzaamheidsdag

- Energiebesparingsproject met

of zonder inzet leerlingen

- Leraar en energiecoördinator nemen

het voortouw samen met leerlingen

- Inregelen installaties

- Het speelveld van de toekomst ?- Advisering energiebeheer door bv.

energiecoaches (lokaal, regionaal,

provinciaal, nationaal)

- Schooldag voor de Duurzaamheid

(bewustwording bij grotere groep

op en rond de scholen)

- Renovatieprojecten individuele scholen

(levensduurverlenging)

- Prestatiegerichte uitvraag (integrale

kwaliteitsverbetering)

- Innovatieve combinaties van

verwarmen, verlichten en ventileren.

https://www.greendealscholen.nl/duurzaam-nieuws/verkenning-ruggengraat-voor-het-klimaat

16-4-2019

6

Roep hulp in energiebespaarderVraag kosteloos om onafhankelijke hulp voor het

zetten van de eerste stappen en verkrijgen eerste

inzichten

� Ondersteuning bieden (analyse, beoordeling)

� Hulp bij lezen Energieadviezen

� Inzicht in mogelijke besparingen

� Hulp bij keuzes en prioriteiten (type onderzoek)

� Overwinnen van weerstand

� Borgen in beleid

� Ondersteuning bij melding Informatieplicht

www.ScholenBesparenEnergie.nl

16-4-2019

7

Scholen Besparen Energie – Tips!

1. Ga aan de slag met gedrag

2. Meten is weten

3. Bespaar op verlichting

4. Ventileer energiebewust

5. Regel verwarming goed in

6. Isoleer eenvoudig

7. Koel energiezuinig

8. Stuur op ICT-apparatuur

9. Voorkom tocht

10. Beperk sluimerverbruik

Verzilveren relatief kleine maatregelenRoep hulp in van de Energie bespaarder

16-4-2019

8

Van onderhoudsplan

Naar onderhoudsbeleid

Energieverbruik (2012 - 2017)

1,27 mln kWh > 0,97 mln kWh (- 23%)

0,78 mln m³ gas > 0,58 mln m³ gas (- 25%)

Energielasten (2012 - 2017)

€ 670.000,- > € 484.000,- (- 28%)

Energieverbruik (per m² BVO oud – nieuw; 5 jaar)

24 kWh > 18 kWh (- 23%)

14 m³ gas > 11 m³ gas (- 25%)

Energielasten (per m² BVO oud - nieuw)

€ 12,50 > € 9,- (- 28%)

Opbrengst

514 ton CO2 reductie per jaar

€ 186.000,- besparing per jaar

St. Spaarnesant (Haarlem) 30 gebouwen > 6.200 leerl. BO+ 215 SBO+ 320 SO > 54.000 m² BVO

Bewustwording en

Activering door coaches

Energiekosten in beeld (2017 - 2019)

Gemiddelde energiekosten per school ruim

€ 14.000,- per jaar

ca. 35.500 kWh elektriciteit

ca. 16.100 m3 gas

Mogelijke energiebesparing (2017 - 2019)

Besparing door gedrag al 5 tot 10%

+ Quick wins gemiddeld € 2.000,- per jaar

Totaal € 3.400,- per jaar te verdienen

Meest geadviseerde Quick wins:

- energiemonitoring;

- optimaliseren instellingen;

- programmeerbare thermostaatkranen en schakelklokken

- verbetering warmteafgifte radiatoren

- isoleren leidingen en appendages

Overijsselse Aanpak (Energiecoaches Provincie) ca. 400 van 560 scholen in beeld > 170 energiescans

16-4-2019

9

www.ruimte-ok.nl/thema/kengetallen-verduurzaming-scholen

Energielasten in Primair Onderwijs (elektriciteit + warmte)

Variëren van ca. € 9,- > € 16,- per m² BVO

www.greendealscholen.nl