Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele...

28
Informele zorg, onze zorg! Strategisch beleid 2013-2018

Transcript of Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele...

Page 1: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

Informele zorg, onze zorg!

Strategisch beleid 2013-2018

Page 2: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met
Page 3: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

3

De organisatie is begonnen als “De Kruimelschaar”, een organisatie van “een schare van” jongeren die met elkaar plezier beleefden aan de activiteiten die ze organiseerden voor ouderen en mensen met een handicap. Later namen vrouwen, die als moeder uit het arbeidsproces stapten, dit over. Ook zij zetten zich vrijwillig in voor mensen die aangewezen waren op hulp. Deze vrijwilligers leverden een belangrijke bijdrage aan het welzijn van mensen en het was voor hen een zinvolle invulling van hun tijd. In de loop der jaren werden aan De Kap diverse projecten toegevoegd: vrijwillige palliatieve terminale zorg, bezoekdienst na partnerverlies en de contact-personen in de buurt. Eind jaren 90 kwam er aandacht voor mantelzorgers: mensen die zorgen voor een familielid dat aangewezen is op extra zorg en hulp. Mantelzorg kan soms zwaar en eenzaam zijn. Herkenning, erkenning en ondersteuning van mantelzorgers is een noodzakelijk aandachtsveld voor de samenleving. De Kap rekende ondersteuning van mantelzorgers tot haar aandachtsveld. Immers, de vrijwilligers ontmoetten al vaak mantelzorgers, omdat zij bij hen ingezet werden. Mantelzorg is een vorm van informele zorg, evenals de vrijwillige inzet. De Kap wilde en kon naast vrijwilligers ook mantelzorgers ondersteunen.

Informele zorg omvat het domein waarin mensen elkaar ondersteunen en verzorgen. Het begrip informele zorg is nauw gerelateerd aan de denkbeelden over de ‘civil society’. Het gaat om het gebied waar privédomein en

publiek domein elkaar raken en waar naast gezins- en familieband, gemeenschapszin een belangrijke rol speelt.

Het belang van informele zorg wordt in de nabije toekomst steeds groter. De terugtredende overheid, de inperkingen van aanspraken op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de recente verslechtering van economische omstandigheden vergroten de druk op informele zorg. Tegelijkertijd bieden de maatschappelijke aandacht voor informele zorg, de mogelijkheden in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en het samenspel van alle partijen die betekenis hebben op het gebied van informele zorg nieuwe kansen voor het realiseren van ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers.

In dit plan wordt uitgewerkt hoe De Kap in de komende jaren de ondersteuning van informele zorg wil vormgeven en welke doelstellingen de organisatie voor ogen heeft.

InleIdIng BeleIdSplan

In 2013 viert De Kap haar 45 jarig bestaan. Dat mag bijzonder genoemd worden: een

organisatie die al 45 jaar lang actief is in de Apeldoornse samenleving en nog steeds gezien

wordt en gewaardeerd om haar waardevolle bijdrage aan de gemeenschap.

Informele zorg omvat het

domein waarin mensen elkaar

ondersteunen en verzorgen

1

Page 4: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

de Kap georganISeerd

Coördinatorenvrijwillige hulp

directeur

Bestuur

Consulenten mantelzorg, mantelzorgmakelaar

Vrijwillige coördinatoren /vrijwilligers

administratie, ICT e.a.

2.1 BestuurDe Kap is een stichting en wordt bestuurd door een bestuur. Het bestuur is een beleidsvormend bestuur, d.w.z. het bestuurt op hoofdlijnen, stelt het algemeen beleid vast en ziet toe op de uitvoering. De voornaamste aandachtspunten zijn: financieel beleid en beheer, huisvesting, inhoudelijk beleid en continuïteit van de organisatie. Een andere wezenlijke taak voor bestuursleden is de vertegenwoordigende taak. De bestuursleden brengen maatschappelijke opvattingen vanuit de samenleving in de organisatie en representeren de organisatie in de Apeldoornse gemeenschap. Immers, De Kap wil haar plaats in de samenleving zo breed mogelijk vervullen.

2.2 directeur en medewerkersDe verantwoordelijkheid voor de voorbereiding en uitvoering van het beleid berust bij de directeur. Deze geeft sturing aan de organisatie, aan het integraal beleid en geeft leiding aan een team van medewerkers. Hij of zij is operationeel werkgever en vertegenwoordigt het bestuur in de organisatie.De coördinatoren vrijwilligers geven direct of indirecte leiding aan vrijwilligers. Consulenten mantelzorg bieden direct of indirect ondersteuning aan mantelzorgers. Stafmedewerkers ondersteunen de organisatie. Elke medewerker is zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn of haar werk. De Kap heeft zelfsturing hoog in het vaandel. Medewerkers weten goede resultaten te bereiken, zij zijn klantgericht (gericht op de mantelzorgers, vrijwilligers en hulpvragers) en kunnen samenwerken in een team. De medewerkers zijn als team verantwoordelijk voor het collectieve resultaat.

2.3 organogramDe organisatie kan als volgt eenvoudig worden weergegeven.

2.4 doelstellingenIn de statuten is de doelstelling van De Kap als volgt geformuleerd:De stichting stelt zich ten doel hulp te bieden aan inwoners van de gemeente Apeldoorn die zorg en ondersteuning in de thuissituatie nodig hebben en daarvoor onvoldoende of geen beroep kunnen doen op de formele zorg of het sociale netwerk.

De Stichting tracht dit doel te verwezenlijken door met een klein team van beroepskrachten:• vrijwilligers te werven en in

te zetten bij de diverse hulpvragers• mantelzorgers en vrijwilligers

te adviseren en ondersteunen• ontmoeting en lotgenotencontact te faciliteren• organisaties en instellingen te adviseren en

ondersteunen bij het formuleren en uitvoeren van vrijwilligers- en mantelzorgvriendelijk beleid

2

Page 5: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

5

2.5 de dienstverlening door de KapDe Kap kent twee onderscheiden “afdelingen”: 1. de vrijwillige inzet 2. het steunpunt mantelzorg.

1. de vrijwillige inzetDe Kap werft, begeleidt en ondersteunt vrijwilligers die ingezet worden bij hulpvragers die behoefte hebben aan:

• praktische hulp, zoals hulp bij de administratie, voor vervoer en begeleiding, bij een klusje of het bijhouden van een tuintje

• sociale steun: samen boodschappen doen, bezoek, voorlezen, rolstoelwandelen e.d. (dit is wijkgericht georganiseerd)

• intensieve thuiszorg, o.a. ter ondersteuning van de mantelzorger: bezoeken van een dementerende, oppassen op een kind met een beperking e.d., vaak om de mantelzorger respijt te bieden

• vrijwillige palliatieve terminale zorg thuis • steun bij rouw • contact met een maatje

2. Het steunpunt mantelzorgVanuit de door het ministerie van VWS geformuleerde basisfuncties biedt het steunpunt aan mantelzorgers de beschreven ondersteuning: informatie, advies en begeleiding, emotionele steun, educatie, respijtzorg en praktische hulp.

De Kap heeft zelfsturing hoog in het vaandel

Page 6: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

amBITIe

De Kap heeft haar missie en visie

voor de komende vijf jaar vastgelegd

in het ambitiestatement:

mensen helpen mensen en zorgen voor elkaar.

de Kap is er voor inwoners van de gemeente apeldoorn

die daarbij advies, hulp en ondersteuning in de

thuissituatie nodig hebben en daarvoor geen beroep

kunnen doen op de formele zorg of het sociale netwerk.

de Kap ondersteunt informele zorg laagdrempelig en

met tijd en aandacht voor:

a. Hulpvragers, met respect voor hun eigenheid

b. Vrijwilligers, die “er willen zijn” voor een ander

c. mantelzorgers, die met raad en daad

worden bijgestaan.

de Kap brengt mensen bij elkaar die iets voor

elkaar kunnen betekenen en gaat daarbij uit van

hun eigen kracht en mogelijkheden. een klein team

van beroepskrachten biedt advies, begeleiding en

ondersteuning aan mantelzorgers en vrijwilligers

daar waar nodig.

de Kap speelt in op de vragen die voortkomen uit

een steeds veranderende samenleving.

de Kap wil, vanuit een onafhankelijke positie,

samenwerken met (non)profit-organisaties en haar

specifieke deskundigheid beschikbaar stellen aan deze

organisaties en aan de (gemeentelijke) overheid. de

Kap beoogt daarmee het expertisecentrum te zijn op

het gebied van de informele zorg in apeldoorn.

Kort gezegd: Met en voor elkaar, wederzijds betrokken!

Enkele speerpunten:

de Kap faciliteertDe belangrijkste rol van De Kap is dat zij ondersteunt en faciliteert. Zij gaat uit van de eigen kracht, de kennis, de vaardigheden en mogelijkheden van degene die zorgt voor een ander. De mate van ondersteuning is wisselend. Soms heeft een mantelzorger of een vrijwilliger veel behoefte aan ondersteuning, soms ook helemaal niet. Er is sprake van wederkerigheid: samen doen we het werk, samen vinden we een oplossing. De bejegening kenmerkt zich door respect. De zorg die door de vrijwilliger en mantelzorger gegeven wordt, laat immers diezelfde bejegening zien: respect voor de hulpvrager.

onafhankelijke positieDe Kap streeft ernaar om zelfstandig te blijven en vanuit die zelfstandigheid als onafhankelijke en onmisbare partner nauw samen te werken met (non)profitorganisaties en de (gemeentelijke) overheid. Iedereen moet een beroep kunnen doen op onder-steuning van mantelzorg en op vrijwillige inzet. Onafhankelijkheid dient voor alle partijen gewaarborgd te zijn. Waar informele zorg iets kan bijdragen aan de zorg voor anderen zal zij participeren in de netwerken en overlegvormen.

de bejegening kenmerkt

zich door respect

3

Page 7: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

7

Het informele karakter van de organisatie is een heel belangrijk aspect van de dienstverlening. Vrijwilligers en mantelzorgers vormen met elkaar de organisatie. Samen met het team van medewerkers maken zij de organisatie tot wat ze is. Het gevaar is groot, dat deze herkenning verdwijnt wanneer informele zorg wordt ondergebracht bij de formele zorg. De ontmoetings-ruimte bij De Kap functioneert als huiskamer voor de mensen die informeel zorgen voor een ander. De Kap is het ideaal van de civil society. Het motto van De Kap is immers: met elkaar voor elkaar, wederzijds betrokken.

Ondernemers en maatschappelijke organisaties waarderen de vrijwillige inzet en zijn bereid een bijdrage te leveren aan het werk van De Kap ter ondersteuning van mantelzorgers, vrijwilligers of hulpvragers.

professionaliteit In ons spraakgebruik worden vrijwilligers en mantelzorgers vaak onderscheiden van professionals. Met “professionals” bedoelen we vaak “de betaalde medewerkers”. De term “professionaliteit” zegt echter ook iets over de kwaliteit van het werk. Immers, iets dat professioneel gedaan is, is dus goed gedaan. “Er voor iemand zijn”, vraagt om een bepaalde houding, zoals verder in dit plan nog wordt beschreven (hoofdstuk 4.2.1). Die vaardigheid is het kenmerk en dus de professionaliteit van de informele zorg. De Kap zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en betaalde zorg niet benoemen als een onderscheid tussen professionele zorg en vrijwillige inzet of mantelzorg, maar spreken over beroepszorg en informele zorg.

expertisecentrumDe Kap heeft een lange traditie en daardoor een sterk ontwikkelde visie op de informele zorg Zij heeft veel ervaring op het gebied van vrijwillige inzet en van mantelzorgondersteuning. Daarnaast is zij vertegenwoordigd in ledenraden van de landelijke organisaties voor informele zorg (VPTZ, Mezzo) en is ze dus betrokken bij de landelijke ontwikkelingen.Die kennis en ervaring kan en wil De Kap delen met iedere organisatie die zich op dit terrein wil ontwikkelen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om bedrijven die mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid willen opzetten en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) vrijwilligerswerk willen invoeren of organisaties die informele zorg een plek willen geven in hun dienstverlening.

Page 8: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

Informele zorg

Zoals in de inleiding is verwoord bestaat informele zorg uit mantelzorg en vrijwillige inzet.

Deze begrippen worden vaak door elkaar gebruikt. Vrijwilligers worden dan mantelzorgers

genoemd en van mantelzorg wordt gedacht dat hun zorgtaak vrijwilligerswerk is. Er zijn

echter belangrijke verschillen:

Mantelzorg Vrijwilliger

Het overkomt je Je kiest er voor

de zorg komt voort uit de er is (vooraf) geen persoonlijke

sociale relatie met de zorgvrager relatie met de zorgvrager

Soms 24 uur per dag, 7 dagen per week de tijd is begrensd

er is geen einde Je kunt stoppen met de zorg

Je komt in isolement Je krijgt meer contacten

Je staat er vaak alleen voor Je werkt in georganiseerd verband,

hebt collega’s en krijgt begeleiding

Het laten samengaan van mantelzorg en vrijwillige inzet in het begrip informele zorg is een kracht en tegelijkertijd een zwakte. Het gevaar bestaat immers dat de begrippen mantelzorg en vrijwillige inzet door elkaar worden gebruikt, waardoor enerzijds de erkenning van mantelzorgers en anderzijds de waardering voor vrijwilligers niet goed uit de verf komen.

4.1 de hulpvragerDe vrijwillige inzet door de Kap is gericht op mensen in de thuissituatie. Het moet gaan om aanvullende hulp, hulp die niet door beroepszorg wordt geboden en niet ingekocht kan worden. De hulpvragers hebben vaak geen

of een klein sociaal netwerk of weten hun netwerk niet goed in te schakelen. De ontwikkelingen en vooral de bezuinigingen in de zorg maken dat organisaties steeds vaker kijken naar de mogelijkheden van de informele zorg. Er ontstaat een gevaar: nl. dat vrijwilligers ingezet worden in die situaties waar eigenlijk beroepszorg gewenst is. Er ontstaan moeilijke keuzes en dilemma’s, maar De Kap zal per situatie afwegen of de gevraagde hulp wel of niet een taak is voor vrijwillige inzet.

4.2 Vrijwillige inzetEen gangbare, algemene omschrijving van vrijwillige inzet is: Vrijwilligerswerk is werk dat in enig

4

Page 9: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

9

georganiseerd verband, onverplicht en onbetaald, met een zekere regelmaat, wordt verricht ten behoeve van anderen of de samenleving.

Vrijwilligers worden door De Kap ook gezien als doelgroep. Zij zijn niet alleen een middel om een doel te bereiken, nl. hulp verlenen. De Kap biedt ook aan mensen de mogelijkheid zich in te zetten als vrijwilliger, want dit biedt voor hen ook kansen. Voor sommige mensen betekent vrijwilligerswerk een stap richting betaald werk, voor anderen betekent het een nieuwe invulling na een werkzaam leven. Mensen krijgen de kans om ervaring op te doen. Via De Kap kunnen mensen hun kwaliteiten inzetten en eventueel ontwikkelen. Het geeft voldoening, het doen van vrijwilligerswerk kan bijvoorbeeld een leegte opvullen die ontstaan is na verlies.

De Kap zoekt altijd naar aansluiting van de hulpvraag op de wensen en mogelijkheden van de vrijwilliger. Wanneer het bieden van hulp voor de vrijwilliger een uitdaging is en hem of haar voldoening geeft, dan zal de hulpvrager ook die aandacht ervaren die zo kenmerkend is voor het vrijwilligerscontact.

4.2.1 Kenmerken van vrijwillige inzet bij de KapVrijwillige inzet kenmerkt zich door het persoonlijke karakter: iemand geeft aandacht, wil er zijn voor een ander. Soms biedt de vrijwilliger praktische hulp. Soms “is”de vrijwilliger er voor die ander. “Er zijn” betekent: een open houding, delen in de zorg en soms ook in de verwarring die is ontstaan door de veranderde situatie. Het naar de ander toegericht, ongehaast, afstemmen op de ander, een zoeken naar de beste aansluiting bij de leefwereld en levensloop van de ander is van grote

betekenis. Er hoeft geen deskundig antwoord te worden gegeven. Vrijwilligers hebben aandacht voor mensen, bieden een luisterend oor en geven hulp vanuit betrokkenheid.

4.2.2 VoorwaardenIn principe kan iedereen die dat wil vrijwillige hulp bieden via De Kap. De grote diversiteit van hulpvragers laat een grote verscheidenheid aan vrijwilligers toe. Wel gelden er een aantal algemene voorwaarden om vrijwilliger bij De Kap te kunnen zijn. Hij of zij moet:• gemotiveerd zijn • tijd hebben om vrijwilligerswerk te doen• respect tonen voor de (soms andere)

levenswijze van de hulpvrager• aandacht kunnen geven, er willen zijn voor een ander• een zekere mate van afstand kunnen bewaren en

grenzen kunnen bewaken• in staat zijn om zelfstandig een taak uit te

voeren en zelfstandig afspraken na te komen. • het werk ‘om niet’ willen doen en

geen financiële belangen hebben. Voor specifieke taken bij De Kap (bijv. de taken bij de terminale zorg en bij de thuisadministratie) gelden aanvullende voorwaarden.

4.2.3 de organisatie van de vrijwillige inzetDe basis van het vrijwilligerswerk van De Kap kent een aantal onderdelen:• Hulpvraag• Match• BegeleidingHet proces verloopt als volgt:De hulpvraag wordt in ontvangst genomen door De Kap. Als blijkt dat er terecht een beroep wordt gedaan op

Page 10: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

informele hulp, volgt er meestal een intakegesprek met de hulpvrager, vaak door een vrijwillige coördinator. Vrijwillige coördinatoren vormen een belangrijke schakel tussen hulpvrager en vrijwilliger en zijn van grote betekenis voor de organisatie van de vrijwillige inzet. De vrijwillige coördinator zoekt een geschikte vrijwilliger en begeleidt het proces van hulpverlening. Soms is er sprake van een kortdurende hulpinzet, soms ontstaat er een langdurig contact.

4.3 mantelzorgDe Nationale Raad voor de Volksgezondheid definieert mantelzorg als volgt: Mantelzorg is zorg die, niet in het kader van een hulpverlenend beroep, wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de zorgverlening voortvloeit uit de sociale relatie.

De Kap hanteert daarbij de door de overheid gebruikte en door Mezzo (landelijke organisatie van mantelzorgers en vrijwillige thuiszorg) gehanteerde definitie: Er is sprake van mantelzorg als de extra zorg meer dan 8 uur per week of langer dan 3 maanden achtereen gegeven wordt.

Mantelzorg kan geleidelijk aan gegroeid zijn en een deel van het dagelijks leven zijn geworden. Het kan ook zijn dat een familielid plotseling mantelzorger is geworden, als gevolg van een ongeluk of plotselinge ziekte. Voor mantelzorgers geldt dat zij hun rol niet bewust en weloverwogen op zich genomen hebben. Ze hebben geen keus.

Mantelzorg is vaak onzichtbaar. De zorg blijft onbesproken. De mantelzorger herkent zich zelf over het algemeen ook niet als zodanig: zorgen voor je kind, je partner, vader of moeder of een goede vriend doe je toch gewoon? De omgeving realiseert zich vaak niet hoe zwaar de taak is die een mantelzorger heeft. Het vragen om hulp ligt niet voor de hand.

Veel mantelzorgers kunnen de zorgtaak goed hanteren. Er zijn ook mantelzorgers die de grenzen van hun eigen kunnen bereiken en behoefte hebben aan praktische en emotionele steun. Een aantal mantelzorgers raakt overbelast en kan de zorg niet meer volhouden.

De Kap werkt aan herkenning en erkenning van mantelzorgers. Er zijn echter diverse groepen mantelzorgers te onderscheiden, met meer specifieke ondersteuningsvragen. We kunnen de volgende groepen mantelzorgers onderscheiden, voor wie meer specifieke ondersteuning gewenst is:

• Jonge mantelzorgersJongeren die opgroeien in een gezin met een (chronisch) ziek gezinslid of een gezinslid met een ernstige beperking. De kinderen / jongeren voelen zich verantwoordelijk voor het reilen en zeilen thuis. Ze maken zich zorgen. Omdat ze mee moeten werken hebben ze weinig tijd voor school, uitgaan of hobby’s. Zij vinden zichzelf niet stoer als ze over ziekte en zorg praten. Dit alles kan tot gevolg hebben dat zij zich bijvoorbeeld minder goed kunnen concentreren en daardoor slechter presteren. Ze worden somber en trekken zich terug of krijgen psychische of lichamelijke klachten.

• allochtone mantelzorgersIn niet westerse culturen is het vaak vanzelfsprekend dat gezinsleden voor elkaar zorgen. De tweede generatie allochtone Nederlanders kan daardoor in een spagaat komen, vooral meisjes en vrouwen. Enerzijds willen zij meedoen in de Nederlandse samenleving en anderzijds doet de familie een groot beroep op hen met betrekking tot de zorg voor een ziek gezinslid. Daarnaast vormt de mindere beheersing van de Nederlandse taal soms een bijkomend probleem en de inrichting van het Nederlandse zorgstelsel is voor hen niet altijd even toegankelijk.

Page 11: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

11

De kinderen / jongeren voelen zich verantwoordelijk voor het reilen en zeilen thuis

Page 12: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

• Werkende mantelzorgersDe combinatie van werk en mantelzorg is intensief. Veel mantelzorgers willen of moeten actief zijn op de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd willen ze zich voor honderd procent inzetten voor de zorg voor hun naaste. Soms verzwijgen zij hun zorgen omdat ze bang zijn hun baan te verliezen.

• mantelzorgers van ggz-cliëntenZorg voor iemand met een psychisch of psychiatrisch probleem is een van de meest belastende vormen van mantelzorg, blijkt uit onderzoek. Het probleem is onzichtbaar, onvoorspelbaar en het wordt veelal niet begrepen. Ggz cliënten kenmerken zich vaak door weinig zelfinzicht. Vervolgens komen zij alleen dan in aanmerking voor een behandeling of voor opname als zij daar zelf mee instemmen. Dat plaatst mantelzorgers soms in een onmogelijke positie. Zij zien dat hulp noodzakelijk is, maar hun naaste weigert die hulp te aanvaarden.

• oudere mantelzorgersVeel mensen krijgen op oudere leeftijd de zorg voor hun partner. Vooral voor deze ouderen kan dit zwaar zijn. Bovendien zijn vrienden en relaties ook op leeftijd, zodat er minder een beroep op hen gedaan kan worden. De ziekte van Alzheimer bijvoorbeeld is een ziekte die veel bij ouderen voorkomt. Mantelzorg voor een dementerende is zwaar en er bestaat een gevaar voor overbelasting waardoor de zorg kan ontsporen.

• mantelzorgers van chronisch zieken of mensen met een beperking

Deze mantelzorg is langdurig en vraagt veel. Mantelzorgers kunnen zich zorgen maken over de toekomst. Relaties veranderen en er kunnen zich financiële problemen voordoen.

• mantelzorgers van zorgvragers die zijn opgenomen in een intramurale instelling.

De druk op deze mantelzorgers kan groot zijn. Instellingen erkennen hen soms niet als de deskundige in de zorg voor hun naaste, maar doen wel een beroep op hun “vrijwillige” inzet. Zij krijgen soms het gevoel dat zij met de beroepskracht een machtstrijd moeten voeren, in plaats van dat zij samen optrekken. Bovendien is er vaak schuldgevoel en verdriet om het “moeten loslaten”.

• mantelzorgers van naasten in de palliatieve fase.

Zorgen voor een naaste in de palliatieve fase betekent een zwaar emotionele periode, die zich kenmerkt door onzekerheid en een voorbereiden op en angst voor een naderend definitief afscheid.

Page 13: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

13

de eIgen KraCHT Van de Kap nader BeKeKen

Om haar ambities in de komende jaren te kunnen realiseren heeft De Kap, mede aan de hand

van de externe ontwikkelingen, een analyse gemaakt van haar eigen sterktes en van punten die

verbeterd kunnen worden. Enkele kenmerkende punten:

5.1 Sterke puntende Kap is als organisatie voldoende bekendAls het gaat om informele zorg in Apeldoorn is De Kap een begrip. Mensen weten De Kap te vinden voor hulp, of om juist hulp te bieden. Jaarlijks komt De Kap bij vele huishoudens over de vloer. Bij het algemene publiek heeft De Kap een goede naam, evenals bij de gemeente en de politiek en bij het uitgebreide netwerk van samenwerkingspartners.

HuisvestingDe huisvesting van De Kap ligt centraal en is goed bereikbaar, ook met het openbaar vervoer. Er is voldoende parkeergelegenheid. De inrichting is gericht op de ontmoeting met en tussen mantelzorgers en vrijwilligers. Met haar koffietafel en huiselijk ingerichte vergaderruimtes biedt De Kap mantelzorgers en vrijwilligers een eigen plek. De inrichting geeft een huiskamergevoel. De kantoorruimtes bieden een prettige werkplek.

diversiteit in de vrijwillige inzetVrijwilligers kunnen zich bij De Kap voor uiteenlopende vormen van zorg inzetten. Zo kunnen zij kiezen voor intensieve zorg, maar ook bijvoorbeeld voor een maatjesproject. Jongeren zetten zich in, via bijvoorbeeld maatschappelijke stages. De begeleiding, de scholing en de mogelijkheden om invloed uit te oefenen, worden door de vrijwilligers positief beoordeeld.

Brede ondersteuning voor mantelzorgersMantelzorgers kunnen een beroep doen op een brede, algemene ondersteuning. De Kap levert maatwerk, afgestemd op de individuele vraag van de mantelzorger.

5.2 VerbeterpuntenBekendheid diversiteit dienstverleningVeel mensen en organisaties kennen De Kap wel, maar kennen de diversiteit van de dienstverlening niet.

Kwaliteit dienstverleningDe vrijwilligers bij De Kap werken over het algemeen in een één op één situatie bij mensen thuis. Zij maken geen rapportages en houden geen registratie bij. Er wordt gewerkt op basis van vertrouwen. Hierdoor is de kwaliteit van de dienstverlening moeilijk aan te geven. Deze werkwijze is tegelijkertijd een kracht van De Kap.

de vrijwilligers bij de Kap

werken over het algemeen

in een één op één situatie

bij mensen thuis

5

Page 14: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

Vragen die niet gesteld worden, worden niet gehoordDe vragen van hulpvragers en mantelzorgers vormen de basis voor de zorg die verleend wordt. (vraaggestuurd) Hierdoor wordt minder goed ingespeeld op vragen die niet gesteld worden en op groepen die geen vragen stellen (bijvoorbeeld allochtone hulpvragers of jonge mantelzorgers). Het aanbod is (nog) niet specifiek genoeg om in te spelen op groepen mantelzorgers die extra risico lopen om overbelast te raken.

BereikDe Kap bereikt een groot aantal mantelzorgers. Toch is het aantal nog beperkt in vergelijking met het aantal (overbelaste) mantelzorgers dat in Apeldoorn zou wonen. Met het kleine team van medewerkers en een stabiel aantal vrijwilligers blijkt het moeilijk om alle mantelzorgers die hulp nodig hebben direct te bereiken.

de vragen van hulpvragers

en mantelzorgers vormen

de basis voor de zorg die

verleend wordt

Page 15: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

15

onTWIKKelIngen In de SamenleVIng

De omgeving waarin De Kap haar werk doet verandert voortdurend. Om haar ambitie zo goed

mogelijk in de praktijk te kunnen brengen is het belangrijk om de toekomstige ontwikkelingen

te kennen waarmee De Kap en haar doelgroep te maken krijgen.

6.1 algemeenWelvaartDe samenleving waarin we leven is over het algemeen welvarend en biedt kansen voor iedereen. In zorg en onderwijs zijn tal van voorzieningen waar men gebruik van kan maken. Het algemene opleidingsniveau in Nederland is toegenomen, mensen maken keuzes op basis van individuele voorkeuren en interesses. Diensten zijn steeds verder geprofessionaliseerd.

armoedeWe hebben nu al meerdere jaren te maken met een financiële en economische crisis, waardoor werk-zekerheid, pensioen en overheidsuitgaven onder druk zijn komen te staan. Mensen met een lager inkomen krijgen het financieel steeds moeilijker, nemen risico’s door leningen aan te gaan, met alle gevolgen van dien. Steeds meer kinderen groeien op in armoede.

Technologische ontwikkelingenTechnologisch ontwikkelt de samenleving zich snel. Internet en social media veranderen de manier waarop mensen met elkaar communiceren. Ook de ontwikkelingen van de technische mogelijkheden in de zorg zijn groot.

Complexe samenlevingDe samenleving wordt ingewikkelder. Niet iedereen kan meekomen met het tempo en met de toegenomen zakelijkheid. De druk om te presteren is hoog. Het gezinsleven is complexer geworden en familieleden wonen vaak ver uit elkaar.

multiculturele samenlevingVerschillende culturen leven samen in een klein land, bovendien is de variatie aan etnische en culturele achtergronden van mensen toegenomen.

VergrijzingDe samenleving is aan het vergrijzen. Het aantal ouderen neemt toe, mensen leven langer en blijven langer gezond. Door de verharding van de samenleving voelen mensen zich niet veilig en omdat het beleid er op gericht is mensen langer thuis te laten wonen, ontstaat er meer eenzaamheid onder ouderen.

nieuwe verantwoordelijkheden gemeentenDe landelijke overheid draagt steeds meer taken over aan gemeenten: onderdelen van de AWBZ zorg komen onder verantwoordelijkheid van de gemeente te vallen en ook de Jeugdzorg wordt een verantwoordelijkheid voor gemeenten, evenals de voorzieningen volgens de Wet Werken naar Vermogen.

6

Page 16: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

andere visie op zorgDe ontwikkelingen gaan gepaard met een andere visie op zorg. De voorzieningen die zijn opgebouwd in de verzorgingsstaat na de oorlog zijn niet langer op hetzelfde peil te houden. Mensen worden gestimuleerd tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Wanneer extra zorg nodig is wordt de familie als eerste aangesproken, vervolgens vrijwilligers en pas wanneer die inzet niet voldoende aanwezig is kan er aanspraak gemaakt worden op betaalde zorg. Ook zorginstellingen zullen vaker een beroep doen op familie, vrienden, buren en vrijwilligers.

6.2 ontwikkelingen bij de gemeente apeldoornDeze ontwikkelingen gelden ook voor de gemeente Apeldoorn. Daarnaast staat Apeldoorn voor een extra bezuinigingsopdracht wegens eigen tekorten op de begroting. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de gemeente zich kenmerkt door een relatief hoog percentage zorgbehoevende inwoners.

Uit diverse beleidsvoornemens blijkt dat de gemeente Apeldoorn de kwaliteit van de samenleving wil behouden door gebruik te maken van en faciliteiten te bieden aan de eigen kracht van burgers en de lokale samenleving. De gemeente zet in op:

1. sociaal burgerschap, waarbij burgers zich inzetten voor hun omgeving

2. stimuleren en faciliteren van vrijwilligerswerk3. voorkomen van overbelasting van mantelzorgers 4. ondersteunen en versterken van de Apeldoornse

burger door (tijdelijke) inzet van betaalde en / of vrijwillige ondersteuning

5. versterken van de Apeldoornse burger binnen zijn of haar directe leefomgeving opdat deze zo autonoom mogelijk kan (samen)leven

De gemeente Apeldoorn heeft een stadsdeelgerichte aanpak voor ogen, waarbij aansluiting wordt gezocht bij Woonservicegebieden en bij Centra voor Jeugd en Gezin.

Page 17: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

17

de BeTeKenIS Van de onTWIKKelIngen Voor de Kap en Haar doelgroepen

algemeenDe algemene tendens in de komende jaren is dus dat mensen minder een beroep kunnen doen op beroepszorg. De (gemeentelijke) overheid streeft naar een civil society. Van burgers wordt een actieve inzet gevraagd. De Kap loopt op die ontwikkeling vooruit. Uitgangspunt van De Kap is immers altijd geweest: Mensen helpen mensen en zorgen voor elkaar.

Met haar jarenlange ervaring levert De Kap een waardevolle bijdrage aan het concreet vormgeven van de civil society in Apeldoorn.

In de komende jaren zal de ondersteuning aan burgers (meer) vorm krijgen in buurten en wijken. De algemene hulp van De Kap is wijkgericht georganiseerd.

De Kap sluit aan bij de ontwikkelingen en behoeftes in de wijk. De Kap richt zich op de wijk als vindplaats voor vrijwilligers en mantelzorgers.

7.1 HulpvragersOnder invloed van verschillende ontwikkelingen neemt het aantal mensen met een hulpvraag in de komende jaren toe. Dit geldt in het bijzonder voor het aantal oudere en zeer oude hulpvragers, het aantal dementerenden en het aantal allochtone hulpvragers. Bovendien hebben steeds meer hulpvragers langer zorg nodig, die vaak ook intensiever en complexer is.

Duidelijke grenzen tussen intramurale zorg en extramurale zorg verdwijnen en steeds meer onderdelen

van de AWBZ gaan over naar de WMO. De Kap zal een zorgvuldige afweging maken of er sprake is van een vraag om beroepszorg of om vrijwillige inzet. De Kap zal steeds afwegen of de vraag om vrijwillige inzet terecht is.

Vragen om hulp worden niet in alle gevallen uitgesproken. Zo maken allochtone hulpvragers minder gebruik van bestaande zorgvoorzieningen, door problemen met de taal en door onbekendheid van gebruiken en gewoonten van deze zorgvragers bij zorgverleners.

Het aanbod van De Kap is (nog) niet specifiek genoeg om in te spelen op groepen hulpvragers die geen vragen stellen, zoals allochtone hulpvragers. In de komende jaren speelt De Kap in op nieuwe kennis, kansen en ontwikkelingen, om zo (nog) beter een antwoord te geven op (latente) vragen van verschillende groepen hulpvragers.

de Kap zal een zorgvuldige

afweging maken of er sprake

is van een vraag om beroeps-

zorg of om vrijwillige inzet

7

Page 18: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

7.2 VrijwilligersDe dynamiek in het vrijwilligerswerk binnen De Kap is in de afgelopen jaren toegenomen. Vrijwilligers kiezen vaker voor tijdelijke werkzaamheden. Hierdoor moet De Kap regelmatig afscheid nemen van vrijwilligers en nieuwe mensen inwerken.

In de komende jaren zal De Kap nog meer tijd en aandacht investeren in het binnenhalen, begeleiden en behouden van vrijwilligers. Het accent zal hierbij meer liggen op kwaliteit en minder op kwantiteit.

Verschillen tussen vrijwilligers leiden tot een diversiteit aan mogelijke matches met hulpvragers. Vrijwilligers die ook betaald werk hebben, zullen zich bijvoorbeeld graag ’s avonds inzetten en jongeren willen graag een uitdagende, tijdelijke klus. De vrijwilligers van nu, jong en oud, willen het vrijwilligerswerk inpassen in hun eigen leven en laten aansluiten bij andere activiteiten en verantwoordelijkheden die zij hebben.

De Kap verstaat de kunst om iedere keer weer een match te maken tussen de vraag van de hulpvrager en de mogelijkheden en behoeften van de vrijwilliger.

Vrijwilligers in de zorg verrichten hun werkzaamheden van oudsher vanuit naastenliefde, zorg voor de ander, gewoonte en trouw aan de organisatie. Steeds meer doen mensen dit vrijwilligerswerk ook omdat ze het een uitdaging, leuk en verrijkend vinden. Ambitie en persoonlijke ontwikkeling zijn voor deze groep vrijwilligers belangrijk. Bovendien zullen in de komende jaren meer geleide vormen van vrijwillige inzet belangrijk worden.

Denk hierbij aan maatschappelijke stages, werknemers-vrijwilligerswerk, inburgeraars, sociale activering, zinvolle dagbesteding voor mensen met een beperking en vrijwillige inzet bij re-integratietrajecten voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. In de komende jaren besteedt De Kap tijd, aandacht en begeleiding aan verschillende vormen van geleid vrijwilligerswerk. De Kap organiseert themabijeenkomsten en trainingen, ook om tegemoet te komen aan de wensen van vrijwilligers om zich verder te kunnen ontwikkelen.

Op basis van de ontwikkelingen in de zorg verwacht De Kap dat zorginstellingen vrijwilligers meer willen betrekken bij zorgtaken. De inzet van vrijwilligers in één op één situaties (soms thuis) is voor de meeste zorginstellingen relatief nieuw.

De Kap biedt zorginstellingen haar expertise aan om de inzet van vrijwilligers in individuele situaties (beter) mogelijk te maken.

7.3 mantelzorgersOp dit moment zijn 2 van de 10 mantelzorgers ouder dan 65 jaar. Dit aantal zal toenemen en over een aantal jaren zullen 6 van de 10 mantelzorgers ouder zijn dan 65 jaar. Ouderen zullen vaker voor hun partner zorgen. Families zijn kleiner geworden en familieleden wonen vaker verder uit elkaar. Ook de toename van het aantal gescheiden mensen en het aantal alleenstaanden leidt er toe dat mantelzorg niet altijd vanzelfsprekend is. Wanneer het evenwicht tussen draaglast en draagkracht er niet meer is, spreken we van overbelasting. Er dreigt een toename van overbelaste mantelzorgers.

Page 19: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

19

Mantelzorgers zijn zich er vaak niet van bewust dat zij mantelzorger zijn. Zij denken vooral vanuit de behoeften van de zorgvrager en zijn minder snel geneigd om voor zichzelf op te komen. Het is daarom lastig om de mantelzorger te bereiken met het bestaande dienstenaanbod. Dit bereiken van mantelzorgers is wel belangrijk om het risico op overbelasting te voorkomen.

In de komende jaren speelt De Kap in op nieuwe kennis, kansen en ontwikkelingen, om zo (nog) beter een antwoord te geven op (latente) vragen van verschillende groepen kwetsbare mantelzorgers.

Ook door de ontwikkelingen in de zorg wordt steeds meer van mantelzorgers gevraagd. Het is niet ondenkbaar dat mantelzorgers door zorginstellingen gezien worden als (gratis) zorgkrachten, waar steeds meer taken naar toe kunnen worden geschoven, en niet als partners in de zorg die ondersteuning verdienen. Een goede afstemming met mantelzorgers blijkt echter ten goede te komen aan de kwaliteit van zorginstellingen.

Om mantelzorgers de ondersteuning te bieden die zij nodig hebben zoekt De Kap samenwerking met (non)profitorganisaties in Apeldoorn, waaronder zorginstellingen en bedrijven. De Kap stelt haar specifieke deskundigheid aan deze organisaties beschikbaar.

ook door de ontwikkelingen in

de zorg wordt steeds meer

van mantelzorgers gevraagd

Page 20: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

doelSTellIngen

algemeen1. De Kap speelt in op nieuwe kennis, kansen en

ontwikkelingen, om zo (nog) beter een antwoord te geven op (latente) vragen van verschillende groepen kwetsbare mantelzorgers en hulpvragers.

2. De Kap zorgt ervoor dat de Apeldoornse bevolking weet, waarvoor zij bij De Kap terecht kan.

3. De Kap sluit aan bij ontwikkelingen en behoeftes in de wijk en speelt in op de wijk als vindplaats van vrijwillige inzet en mantelzorgers.

4. De Kap draagt, waar gewenst, kennis en vaardigheden op het gebied van informele zorg over aan Apeldoornse organisaties, bedrijven en instellingen, zó dat zij • in staat en bereid zijn om mantelzorgers te

ondersteunen waar dat gewenst en noodzakelijk is • in staat zijn om de zelfstandige inzet van

vrijwilligers te faciliteren en te organiseren.

5. Mensen kunnen met hun vragen bij De Kap terecht. Met de hulpvrager en de mantelzorgers wordt naar oplossingen gezocht.

Vrijwillige inzet6. De Kap biedt vrijwilligers de mogelijkheid om

er te zijn voor mensen die hulp of ondersteuning nodig hebben in de thuissituatie en brengt een match tot stand.

7. Vrijwilligers vinden bij De Kap een variatie aan vormen van zorg en hulp, passend bij de wensen en mogelijkheden die zij hebben.

8. De Kap faciliteert mensen om vrijwilligerswerk te doen en biedt begeleiding, scholing en training. Deze begeleiding en scholing sluiten aan bij de behoeften van vrijwilligers en dragen bij aan de voldoening die zij ervaren in hun vrijwilligerswerk.

Steunpunt mantelzorg9. De Kap biedt mantelzorgers de ondersteuning die zij

nodig hebben om de zorg voor hun naaste (beter) vol te kunnen houden.

10. De Kap draagt bij aan een brede herkenning en erkenning van mantelzorgers.

Alles samenvattend kunnen we concluderen dat er veel verandert in onze samenleving.

Ontwikkelingen in de zorg, vergrijzing, technologische ontwikkelingen en de economische

crisis hebben hun weerslag, ook op de informele zorg. De Kap is een sterke, stabiele

organisatie en om aan deze ontwikkelingen het hoofd te bieden stelt De Kap zich voor de

periode 2013-2018 de volgende prioriteiten en doelstellingen:

8

Page 21: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

21

De Kap is een sterke, stabiele organisatie

Page 22: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

mIddelen om de doelen Te VerWezenlIJKen

9.1 medewerkersDe Kap werkt met een klein team van betaalde medewerkers. De Kap kiest bewust voor een klein team om zo ruimte te geven aan de inbreng van vrijwilligers en mantelzorgers. Immers, De Kap gaat uit van de kracht van de mantelzorgers en vrijwilligers, faciliteert mensen en biedt hen de mogelijkheid elkaar te steunen. Bij een groei van het aantal vrijwilligers en mantelzorgers zal er een evenredige groei van het team nodig zijn. Ook wanneer andere vormen van dienstverlening worden gevraagd, zal steeds bekeken moeten worden of er de bezetting van het team voldoende is om dat te realiseren.

Er wordt veel gevraagd van een klein team: medewerkers moeten in staat zijn de onbetaalde zorgverleners te faciliteren en ondersteunen. Goede arbeidsomstandig-heden, een prettige werksfeer en een veilig werkklimaat is daarvoor onontbeerlijk. De Kap zal daar blijvend op moeten investeren, maar werken aan een significante verbetering is niet aan de orde: het percentage ziekte-verzuim bijvoorbeeld ligt al enkele jaren rond de 0%.In plannings- en functioneringsgesprekken worden de kwaliteit van de arbeid, de arbeidsvoorwaarden en omstandigheden besproken en zo nodig verbeterd. In deze gesprekken zal de vraag aan de orde komen welke na- en bijscholing nodig is om in een veranderende omgeving de taak goed te kunnen blijven uitvoeren. Een andere taakopvatting vraagt om wat andere deskundigheid. Medewerkers krijgen de kans zich persoonlijk te ontwikkelen.

9.2 financiënDe Kap ontvangt van de gemeente Apeldoorn en van de rijksoverheid een structurele subsidie. De rijksoverheid

financiert de vrijwillige palliatieve terminale zorg, de gemeente subsidieert De Kap vanuit de WMO, prestatieveld 4: mantelzorgers en vrijwilligers. De gemeente heeft oog voor de rol die De Kap speelt in de informele zorg in Apeldoorn en de verwachting is dat de gemeente de financiële middelen hiervoor beschikbaar blijft stellen.

Deze subsidies worden ingezet voor de exploitatie van de organisatie om de geformuleerde doelen te kunnen verwezenlijken.

De Kap heeft, in vergelijking met andere informele zorgorganisaties, een lage kostprijs van de vrijwillige inzet, de ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers. Met een kleine 7 fte bereikt zij 900 mantelzorgers en worden 500 vrijwilligers ondersteund die op 2100 adressen hulp verlenen in Apeldoorn.(cijfers 2011) Omdat De Kap zich ook als expertisecentrum wil ontwikkelen om aan de groeiende vraag tegemoet te kunnen komen, kan niet langer een kostprijs worden doorberekend die alleen uitgaat van individuele ondersteuning. In de meerjaren-overeenkomst met de gemeente zullen daar nieuwe afspraken over gemaakt worden.

De Kap zet zich in om de Apeldoornse samenleving te betrekken bij het realiseren van haar doelstellingen, ook in materiële zin. De Kap doet een beroep op de Apeldoornse organisaties en bedrijven om een bijdrage te leveren, bijvoorbeeld door ruimtes beschikbaar te stellen, een goedkoper tarief te rekenen voor diensten die zij leveren e.a. De Kap kan in ruil daarvoor haar diensten aanbieden, zoals een spreekuur voor mantelzorgers of de inzet van een vrijwilliger.

9

Page 23: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

23

mIddelen om de doelen Te VerWezenlIJKen

Het uitgangspunt van De Kap is, dat de mensen die vrijwillig tijd beschikbaar stellen, wel recht hebben op de vergoeding van de kosten die zij maken. Daarnaast is een waardering door de overheid en samenleving voor het werk van de vrijwilligers en mantelzorgers ook in materiële zin op zijn plaats. Daartoe is De Stichting Vrienden van De Kap opgericht. Deze stichting stimuleert de Apeldoornse samenleving een financiële bijdrage te leveren, waarmee een blijk van waardering gegeven kan worden. Ook hulpvragers die de mogelijkheid hebben om van hun waardering blijk te geven kunnen dat doen via een gift aan de stichting Vrienden van De Kap.

Voor projecten die als doel hebben nieuwe doelgroepen te bereiken kan De Kap een beroep doen op bijdragen uit fondsen.

9.3 Communicatie en prDe organisatie heeft een eigen huisstijl, die voldoet. Haar naam en logo zullen in de komende periode niet veranderd worden. Dat komt de herkenbaarheid ten goede.

De Kap heeft een goede naamsbekendheid, maar de variatie van haar dienstverlening is minder goed bekend. De Kap zal in haar communicatie naar haar doelgroepen meer nadruk moeten leggen op de veelheid aan diensten en op haar expertise.De medewerkers, vrijwilligers, hulpvragers en mantel-zorgers zijn de belangrijkste ambassadeurs. Zij kunnen een rol van betekenis spelen in het bekend maken van de diversiteit in dienstverlening. De Kap zal deze specifieke informatie ondersteunen met middelen als: website, adverteren en schrijven van persberichten,

aanwezig zijn op informatiemarkten, geven van presentaties en voorlichting, ontwikkelen van foldermateriaal e.a.De komende jaren zal onderzocht worden of inzetten op social media een meerwaarde heeft en hoe die dan in te zetten. Met behulp van een te schrijven communicatieplan zal hier aandacht aan besteed worden.

9.4 registratieIn 2012 wordt er een nieuw registratiesysteem ontwikkeld, dat in 2013 geïmplementeerd kan zijn. Er werd tot op heden met twee verschillende systemen gewerkt, dat de efficiëntie en afstemming op elkaar ernstig belemmerde. Met het nieuwe systeem verwacht De Kap de verschillende onderdelen van het werk op een lijn te kunnen brengen en zo efficiënter te kunnen werken. De Kap zoekt steeds naar mogelijkheden om de tevredenheid van haar doelgroepen te kunnen meten, zonder hiermee het informele karakter van het contact tussen hulpvragers, mantelzorgers en vrijwilligers te verstoren. Een enquête of vragenlijst is al gauw een zwaar middel. De organisatie wil eenmaal in de vier jaar een klanttevredenheidsonderzoek uitvoeren onder alle doelgroepen d.m.v. vragenlijsten.

de medewerkers, vrijwilligers,

hulpvragers en mantel-

zorgers zijn de belangrijkste

ambassadeurs

Page 24: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

9.5 netwerkenDe Kap werkt samen in veel netwerken en samen-werkingsverbanden. Vanuit die relatie kan De Kap haar expertise beschikbaar stellen en hen uitnodigen een bijdrage te leveren aan de verbetering van de positie van mantelzorgers.

Het realiseren van de wijkgerichte doelstellingen in alle wijken in Apeldoorn vraagt veel van De Kap. Gezocht zal worden naar mogelijkheden om in kansrijke wijken de samenwerking te intensiveren.

9.6 HuisvestingDe huisvesting aan de Regentesselaan voldoet goed, zoals ook bleek uit de sterkte analyse. Het kantoor is mensgericht, veilig en uitnodigend.De ontmoetingsruimten worden ook beschikbaar gesteld aan andere niet commerciële organisaties en instellingen. Commercieel beschikbaar stellen is door de fi nancieringsvoorwaarden niet zinvol.

De Kap werkt samen in veel netwerken en samenwerkingsverbanden

Page 25: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

25

TenSloTTe

een jaarcyclus ziet er als volgt uit:

september: organisatie dient dit meerjarenbeleidsplan 2013-2018 in ter vaststelling

oktober: bestuur stelt het plan vast, met de meerjarenbegroting 2013-2018

november: activiteitenplannen 2013 indienen

december: bestuur stelt vast.

april: jaarverslag 2012 vaststellen;

indienen begroting 2014 (vóór 1 mei) op basis van meerjarenbegroting

augustus: halfjaarlijkse rapportage voortgang activiteitenplan

november: activiteitenplannen 2014 indienen, op basis van halfjaarlijkse rapportage

december: plannen 2014 zijn vastgesteld.

In 2017 wordt een begin gemaakt met het opstellen van een nieuw strategisch plan.

Ieder jaar zal per afdeling of onderdeel op hoofdlijnen een planning gemaakt worden op basis

van de hiervoor genoemde doelstellingen. Deze planning wordt met alle betrokkenen besproken

en vastgesteld. De planning wordt ook financieel onderbouwd om zo duidelijk te maken welke

invloed de gemaakte keuzes voor het komende jaar hebben op de financiële situatie van de

stichting. Soms zal gezocht moeten worden naar aanvullende financiering. Het bestuur stelt het

jaarplan op hoofdlijnen vast. Aan het einde van dat jaar wordt een evaluatie uitgevoerd en verslag

gedaan over de behaalde resultaten met betrekking tot het bereiken van de doelstellingen.

10

Page 26: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

perSoneelSgegeVenS per 1-1-2013

leden van het bestuur:

mevr. g.J. Versteeg-floor voorzitter

dhr. p. m.m. Bouwman 2e voorzitter

mevr. m.H. Bloem secretaris, juridische zaken

dhr. p. Hulswit penningmeester

dhr. g.J.m. Hoogeboom lid

mevr. m.a. moggré directeur

medewerkers:

mevr. K. fennes consulent mantelzorgers

dhr. m. van Husen interieurverzorger

mevr. r. Kreuwel coördinator vrijwilligers praktische hulp: thuisadministratie, vervoer

en begeleiding, tuinen en klussen en contactpersonen in de buurt

mevr. g. J .H. J. lely-damman coördinator vrijwilligers sociale steun

mevr. J. overeem mantelzorgmakelaar

mevr. J. l.m. Scheers coördinator maatjes 2go en vrijwilligers intensieve thuiszorg

mevr. e. W. Slijkhuis telefoniste / receptioniste

mevr. g. H. v.d. Veen coördinator vrijwilligers terminale zorg, rouwverwerking

en intensieve thuiszorg

mevr. a. a.C. Veldman-grol systeembeheerder

mevr. T. J. Vollebregt-lammers consulent mantelzorgers

mevr. l. B .m. Vos-dijkhof secretariaat steunpunt mantelzorg

per 1 oktober 2012

Page 27: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

27

afdeling overzicht 2011

Sociale steun, wijkgericht: 8 wijken 10 vrijwillige coördinatorenboodschappen doen, eenzaamheidsbezoekjes 181 vrijwilligers 442 hulpvragen

Vervoer en begeleiding 2 vrijwillige coördinatoren 46 vrijwilligers 456 aanvragen

Klussen en tuinen 2 vrijwillige coördinatoren 36 vrijwilligers 312 hulpvragen

Thuisadministratie 2 vrijwillige coördinatoreneen speciale groep vrijwilligers die hulp biedt bij het 39 vrijwilligersop orde houden / krijgen van de administratie. 437 hulpvragen (incl. voedselbank)

Dinge Doen, Hoenderloo 3 vrijwillige coördinatorenVoornamelijk hulp bij vervoer 10 vrijwilligers 115 + 48 x 2 = 221 hulpvragen

Vrijwillige intensieve thuiszorg 2 vrijwillige coördinatorenHulp aan dementerenden, chronisch zieken 52 vrijwilligersen kinderen met een beperking. 105 hulpvragenVrijwillige palliatieve Terminale zorg 4 vrijwillige coördinatorenWaken bij een stervende 30 vrijwilligers 57 hulpvragen / 36 inzetten

Contactpersonen in de buurt 14 vrijwilligersouderen die thuis wonen als goede buur tijd en 185 contact adressen aandacht bieden. een gesprek, informatie en doorverwijzing, o.a. naar de vrijwillige hulpdienst, maar ook naar de ouderenadviseur e.a.

Bezoekdienst na partnerverlies 3 vrijwillige coördinatoren, 17 vrijwilligers 43 bezoekadressen 12 koffie ochtenden, gemiddeld 29 deelnemers. gespreksgroep, 12 deelnemers

De Vriendendienst in samenwerking met daar 83 maatjes, 85 koppels

2GO / 2 go – on 32 vrijwilligers en 40 deelnemers

Een goede buur, maatschappelijke stage 2 vrijwilligers, 64 leerlingen

Totaal aantal vrijwilligers 482

Steunpunt mantelzorg 808 mantelzorgers 230 gesprekken 210 deelnemers aan diverse groepsbijeenkomsten 102 deelnemers aan de dag van de mantelzorg 165 deelnemers aan de eindejaarsactiviteit

de Kap In CIJferS (In 2011)

Page 28: Informele zorg, onze zorg! - de Kap 2013-2018.pdf · zal daarom het onderscheid tussen informele zorg en ... en zorgorganisaties die (een nieuwe vorm van) ... sociale relatie met

regentesselaan 2-B, 7316 aC apeldoornTelefoon 055 529 55 20

www.dekap.nl, [email protected]

Wilt u het werk van de Kap financieel steunen? dat kan op giro nummer 3.405.565 t.n.v. Vrienden van de Kap. Hartelijk dank! ©

Am

azin

g M

ixed

Med

ia M

inds