Informele zorg in Nederland Mirjam de Klerk Alice de Boer

Informele zorg in Nederland

Mirjam de KlerkAlice de Boer

21 november 2013Zorg beter met vrijwilligers Fase 2

Sociaal en Cultureel Planbureau

Wat is informele zorg

Mantelzorgde zorg die wordt gegeven aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe omgeving

Vrijwilligerswerk in de zorg vrijwilligers die onbetaald en onverplicht werkzaam-heden verrichten in georganiseerd verband voor anderen die zorg en ondersteuning nodig hebben en met wie ze bij de start geen persoonlijke relatie hebben


Vrijwilligersklem

De zorg begint vaak inspirerend en licht, maar kan steeds zwaarder worden. De vrijwilliger denkt er niet meer mee op te kunnen houden zonder dat de toch al kwetsbare cliënt daarvan schade ondervindt

.


Meer nadruk op informele zorg

‘Wanneer mensen langer in hun omgeving willen blijven wonen zal er ook meer van die omgeving worden gevraagd’‘Als ondersteuning nodig is, wordt allereerst gekeken naar het eigen, sociale netwerk en de financiële mogelijkheden van betrokkenen en wordt de hulp dichtbij georganiseerd.’

Bron: Toekomst awbz (juli 2013) Brief hervorming langdurige zorg (april 2013)


Waarom meer nadruk informele zorg?

• Meer (oude) ouderen• Meer chronisch zieken• Meer extramuralisering


Stelling

Goed dat overheid verwacht dat mensen meer voor elkaar zorgen als iemand chronisch ziek is of een beperking heeft

VWS 7 november 2013


Wat vinden mensen hiervan?Goed dat overheid verwacht dat mensen meer voor elkaar zorgen als iemand chronisch ziek is of een beperking heeft

helemaal oneens

oneens niet eens, niet oneens

mee eens helemaal mee eens

0

5

10

15

20

25

30

35

40


Aantallen

Mantelzorg

Allen 3,5 miljoen

> 8 uur en > 3 maanden 1,1 miljoen

Vrijwilligers in zorg

Enquêtes 1 miljoen

Registraties 450.000


Soorten vrijwilligerswerk

INDIVIDU maaltijdvoorziening, klussendienst, administratie, tuinonderhoud, boodschappen doen

(rolstoel)wandelen, zwemmen

huisbezoeken, oppasdiensten

maatjescontact

buddyzorg

vrijwillige palliatieve terminale zorg

GROEP dagopvangprojecten

meegaan en begeleiden bij evenementen, excursies, dagtochten en vakanties


BEELD

Vooral vrouwen

van middelbare leeftijd

zijn actief

als vrijwilliger in de zorg


Buren/bejaarden/gehandicaptenhulp, 2010 (%)

man

nen

vrou

wen

18-3

4 j

35-6

4 j

65+

laag

mid

den

hoog

kerk

elijk

niet

ker

kelijk

0

5

10

15

20

25


Grenzen aan informele zorg


Grenzen aan informele zorg 1

Kunnen• Beschikbare tijd (werk, gezin)• Reistijd• Financiële belemmeringen• Ondersteuning belangrijk

• Afhankelijk van vrijwilliger en taak• Organisaties vinden het lastig in te schatten• Steeds meer eisen aan organisaties (match)


Grenzen aan informele zorg 2Willen• Relatie moet goed zijn (mantelzorg)• Type taken (billen wassen)• Motieven (wat drijft mensen; wederkerigheid)

Mogen• Geen wettelijke eisen • Wel eisen kwaliteit (verantwoorde zorg)


Geluk naar intensiteit vrijwilligerswerk

0 1 2 3 4 5 6 7-8 9-10 11-20 21-403.8

3.85

3.9

3.95

4

4.05

4.1

4.15geluksscore

Uren per week


BEELD

Toekomst steeds meer

tekort aan vrijwilligers

in de zorg


Tekorten: heden en verleden

TrendsAantal vrijwilligers in het algemeen stabiel

TekortSommige organisaties nu al tekortOnduidelijk welke taken blijven liggen


Toekomst onzeker

Aanbod (demografie)• Ontkerkelijking• Ouderen

Vraag• Meer ouderen/zieken/extramuralisering• Meer gevarieerde en intensievere hulpvraag


Nieuwe vormen vrijwilligerswerkNieuwe vormen • Flitsvrijwilligers• Geleid vrijwilligerswerk• Bewonersinitiatieven

lokale initiatievendie op overwegend vrijwillige basisactiviteiten uitvoeren om mensen met een beperking te ondersteunendie verder gaan dan het faciliteren van ontmoeting en recreatieen daar als groep de regie over voeren (in plaats van landelijke formats uit te voeren).


Bewonersinitiatieven ondersteuning

Indeling naar ‘primair’ thema1. Professionele zorg en nabuurschap2. Vrijwilligersdiensten3. Samen koken en eten4. Ruilkring

Andere indelingen• Complexiteit: grootte vs. benodigde kennis• Doelgroep: eigen kring vs. buiten eigen kring


Conclusies

Al veel mensen actief (mantelzorg/vrijwilligerswerk)In de toekomst meer nodig, steeds meer eisenWaar liggen de grenzen (willen / kunnen / mogen)?

Aandachtspunten• Werven én behouden vrijwilligers• Match vraag en aanbod• Ondersteunen van vrijwilligers• Hoe nieuwe vormen te organiseren


Literatuurstudie

Vragen?Suggesties?

www.scp/nl

[email protected]@scp.nl

http://www.scp/nl

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.scp.nl/dsresource?objectid=34852

Informele zorg in Nederland Mirjam de Klerk Alice de Boer

Documents

Transcript of Informele zorg in Nederland Mirjam de Klerk Alice de Boer