Informatisering van de advocatuur

Johan Vandendriessche

Bird & Bird

23 november 2004 (Brugge)

25 november 2004 (Mechelen)

Privacybescherming en internetgebruik

Advocaten en internet

• Advocaten(associaties) maken steeds meer gebruik

van het internet

• Voorstelling van het kantoor

• Verstrekken van juridische nieuwsbrieven – reclame?

• Advocaten zijn niet vrijgesteld van privacyverplichtingen

(in verband met het internet)

• Advocaten mogen reclame maken, maar daarbij horen

deontologische en wettelijke beperkingen

• Advocaten worden steeds meer geconfronteerd met

internet

Algemeen overzicht: basisbegrippen

• Materieel toepassingsgebied: “Elke geheel of

gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van

persoonsgegevens”, […]

• Persoonsgegeven

• Verantwoordelijke voor de verwerking

• Verwerking

Persoonsgegeven

• “Iedere informatie betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon”

• Als identificeerbaar wordt beschouwd een persoon die direct of indirect kan worden geïdentificeerd, met name aan de hand van een identificatienummer of van één of meer specifieke elementen die kenmerkend zijn voor zijn of haar fysieke, fysiologische, psychische, economische, culturele of sociale identiteit

• Ruime interpretatie: voorwaarde van identificeerbaarheid niet enkel beoordeeld in hoofde van de verantwoordelijke voor de verwerking

• Voorbeelden: naam, rijksregisternummer, nummerplaat, IP-adres, …

• Conclusie: niet enkel « privacygevoelige gegevens »

• De geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon is de betrokkene

Verwerking

• Elke bewerking of elk geheel van bewerkingen met betrekking

tot persoonsgegevens, al dan niet uitgevoerd met behulp van

geautomatiseerde procédés

• Voorbeelden: het verzamelen, vastleggen, ordenen, bewaren,

bijwerken, wijzigen, opvragen, raadplegen, gebruiken,

verstrekken door middel van doorzending, verspreiden of op

enigerlei andere wijze ter beschikking stellen, samenbrengen,

met elkaar in verband brengen, alsmede het afschermen,

uitwissen of vernietigen van persoonsgegevens

Verantwoordelijke voor de verwerking

• De natuurlijke persoon of de rechtspersoon, de feitelijke

vereniging of het openbaar bestuur, die alleen of samen met

anderen het doel en de middelen voor de verwerking van

persoonsgegevens bepaalt

• Determinerend: de bepaling van het doel en de middelen voor

de verwerking

• Praktijk: identificatie via aangifteformulier

Rechten van de betrokkene

• Recht op kennisgeving

• Recht op toegang en mededeling

• Recht op verbetering

• Recht van verzet (algemeen en inzake direct

marketing)

• Recht om niet onderworpen te worden aan

automatische besluitvorming

• Recht van verhaal

Capita selecta

• Verplichtingen inzake websites

• Verplichtingen inzake cookies

• Direct marketing per e-mail

Website

• Digitale toepassing van de klassieke regels

• Bijzondere casuïstiek

• Recht op kennisgeving: website disclaimer

• Toegankelijk op de hoofdpagina en op elke pagina waarop

persoonsgegevens worden ingezameld

• Duidelijk zichtbaar en begrijpelijk

• Meestal onderaan webpagina

Kennisgeving

• Volgende informatie: • Naam en adres van de verantwoordelijke voor de verwerking

• De doeleinden van de verwerking

• Het bestaan van het recht van verzet (indien doeleinde direct marketing)

• Bijkomende informatie (behalve indien gelet op de specifieke omstandigheden niet nodig) • Ontvangers of categorieën van ontvangers

• Het bestaan van het recht op toegang en verbetering

• Het al dan niet verplicht karakter van het antwoord en eventuele gevolgen

van niet-beantwoording

• Eventueel andere specifieke informatie

• Voorafgaandelijk aan de verwerking

• Geen formele vereisten (uitzonderingen), liefst schriftelijk / op duurzame drager om bewijsredenen

Cookies

• Persoonsgegevens?

• Theoretisch probleemgeval, maar in de praktijk: geen

grote problemen

• Nieuwe rechtskader moet nog geïmplementeerd

worden (Richtlijn 2002/58/EG)

• Interpretatieproblemen

Direct marketing via e-mail

• Algemeen principe = opt-in

• het gebruik van elektronische post voor reclame is

verboden zonder de voorafgaande, vrije, specifieke en

geïnformeerde toestemming van de geadresseerde van de

boodschappen

• Uitzonderingen = opt-out

Opt-in

• Het gebruik van elektronische post voor reclame is verboden zonder de voorafgaande, vrije, specifieke en geïnformeerde toestemming van de geadresseerde van de boodschappen

• Toestemming = privacywet

• Bijzondere casuïstiek

• Bewijs ligt bij verzender reclame!

• Elektronische post

• Tekst-, spraak, geluids- of beeldbericht dat over een openbaar communicatienetwerk wordt verzonden en in het netwerk of in de eindapparatuur van de ontvanger kan worden opgeslagen tot het door de afnemer wordt opgehaald

• Ruim begrip: e-mail, SMS, MMS, voicemail, …

• Pop-up?

Opt-in

• Bij het verzenden van de reclame

• duidelijke en begrijpelijke informatie over het recht zich te verzetten tegen het ontvangen, in de toekomst, van reclame, verschaffen

• een geschikt middel aanduiden om dit recht langs elektronische weg efficiënt uit te oefenen en dit middel ter beschikking stellen

• Voorbeeld: onderaan e-mailbericht een verwijzing of beschrijving van opt-out-procedure

• Verduidelijkingen vanwege Minister van Economische Zaken

Opt-out: bestaande klanten

• Bij klanten, natuurlijke of rechtspersonen, indien elk van de

volgende voorwaarden vervuld is :

• rechtstreeks elektronische contactgegevens verkregen in het kader van

de verkoop van een product of een dienst, mits de wettelijke en

reglementaire voorwaarden betreffende de bescherming van de

persoonlijke levenssfeer nageleefd zijn

• de beschouwde elektronische contactgegevens worden uitsluitend

gebruikt voor gelijkaardige producten of diensten die hijzelf levert

• de klanten krijgen, op het ogenblik waarop hun elektronische

contactgegevens worden verzameld, de mogelijkheid om zich

kosteloos en op gemakkelijke wijze tegen de uitbating te verzetten

Opt-out: rechtspersonen

• Bij rechtspersonen als de elektronische

contactgegevens met dat doel gebruikt worden

onpersoonlijk zijn

• Rechtspersonen

• Contactgegeven is onpersoonlijk

• Verslag aan de Koning: geen omzeiling

• Voorbeelden:

sales@onderneming.be, info@onderneming.be

• NIET: johan.vandendriessche@twobirds.com

Opt-out: gevolgen

• Ieder persoon kan rechtstreeks aan een bepaalde dienstverlener zonder kosten en zonder een reden op te geven, zijn wil kenbaar maken om van hem geen reclame per elektronische post meer te ontvangen = opt-out

• De dienstverlener is ertoe verplicht :

• binnen een redelijke termijn per elektronische post een ontvangstbewijs te geven dat aan de betrokken persoon de registratie van zijn aanvraag bevestigt

• binnen een redelijke termijn de nodige maatregelen te nemen om de wil van deze persoon na te leven

• lijsten bij te werken met personen die hun wil kenbaar gemaakt hebben om van hem geen reclame per elektronische post te ontvangen.

Temporele toepassing

• Temporele toepassing: quid met reeds vroeger legaal

verzamelde adresbestanden?

• Privacycommissie

• Minister Economische Zaken

• Vonnis Kh. Nijvel 26 november 2003

Dank u voor uw aandacht

Johan.Vandendriessche@twobirds.com