INFORMATIEF MAGAZINE OVER PROGRAMMA FOCUS · de zoektocht naar werk bleef zonder succes. Bij Focus...
13
INFORMATIEF MAGAZINE OVER PROGRAMMA FOCUS
Transcript of INFORMATIEF MAGAZINE OVER PROGRAMMA FOCUS · de zoektocht naar werk bleef zonder succes. Bij Focus...
INFORMATIEF MAGAZINE OVER PROGRAMMA FOCUS
32
Van de redactie
”Ruim een maand geleden stelde ik John voor om
een Focus-magazine te maken. Hij heeft direct ‘ja’
gezegd. Pas later realiseerde ik mij wat ik me op
de hals had gehaald. Want hoe maak je in hemels-
naam een krant? Ik had nog nooit een verhaal
geschreven.
Toch ben ik er aan begonnen. Om mijzelf te bewij-
zen en omdat ik het belangrijk vind dat deelnemers
en oud-deelnemers van Focus een stem en een
gezicht krijgen. Het zou ongetwijfeld meer begrip
opleveren voor hun situatie en hun ervaringen.
Vandaag ligt Focus Actueel voor u. Het was geen
gemakkelijke klus, maar het is me gelukt. Het is een
prachtig blad geworden en ik ben er best trots op.
Ik wens u veel leesplezier.
Adelina Kraaijenhof
Hoofdredactrice.
Van de redactie
een Focus-magazine te maken. Hij heeft direct ‘ja’
gezegd. Pas later realiseerde ik mij wat ik me op
de hals had gehaald. Want hoe maak je in hemels-
Toch ben ik er aan begonnen. Om mijzelf te bewij-
zen en omdat ik het belangrijk vind dat deelnemers
gezicht krijgen. Het zou ongetwijfeld meer begrip
gemakkelijke klus, maar het is me gelukt. Het is een
prachtig blad geworden en ik ben er best trots op.
Focus Actueel is een informatieblad over het gelijknamige programma,
dat sinds maart 2011 wordt aangeboden aan inwoners van de gemeente Oss
die zonder baan zijn en in de bijstand zitten. • Redactie en samenstelling van het blad
waren geheel in handen van Adelina Kraaijenhof. Zij is een van de deelnemers aan het
Focus-programma. • Zij werd bij het maken van het blad geadviseerd en gecoacht door
journalist en communicatie-adviseur Pierre Spierings, die tevens de eindredactie had. •
Enkele foto’s werden beschikbaar gesteld door de afdeling Communicatie van de gemeente
Oss. Andere werden gemaakt door Adelina Kraaijenhof, John Veldhuis en Pierre Spierings. •
Het grafisch servicebureau Lai graphics bood haar de mogelijkheden en technische facilitei-
ten om het blad in een professionele omgeving te maken. • Ilze Willems-Smits van i Willems
Design gaf het vorm. • Drukker Herman Kroon van Lai graphics heeft het gedrukt en afge-
werkt. • Focus Actueel is een speciale uitgave van Programma Focus .
Verantwoording
ColumnTwee werelden, één doelPierre SpieringsPagina 3
InformatiefMet Focus vergroot je je kansen op werkPagina 4
PraktijkNa de hobbels ook vele mooie kantenDeelnemers vertellen over hun ervaringenPagina 6
PersoonlijkStijn Steenbakkers lost zijn problemen nu zelf opPagina 10
Achtergrond‘Ik ben er nog lang niet, maar maak nu toch maar mooi dit blad’Hoe Adelina Kraaijen-hof boven zichzelf uitsteegPagina 12
Reportage‘Zo’n leven wilde ik niet accepteren’Oud-deelnemer Adri vertelt zijn verhaalPagina 14
Interview‘Thuis zitten helpt niks, tempo maken wel’Wethouder René Peters over FocusPagina 16
InterviewEster Biezen,Martien van Hoof enNicole van der AaPagina 20
En verder…De coach:Harry van Duyne 8De consulent:Renske van Dijk 9De ondernemer:Pietro Lai 15De manager:John Veldhuis 18De werkgever:Arno Groot 19De coachWillem Brouwer 23
InformatieParticipatiewet 22
Na zes jaar ploeteren kan mijn dochter
binnenkort haar masterdiploma strafrecht
in ontvangst nemen. Ze heet Floor, is 26 en
wil een rechtvaardiger wereld. Een loffelijk
streven dat ze deelt met haar ouders.
Het ideaal de wereld iets beter te maken hebben wij, haar
ouders, al lang geleden opgegeven. Desondanks koesterden we
in de jaren 70 die illusie. Ook wij kozen destijds voor een beroep
waarmee we dachten iets goeds te kunnen doen voor de samen-
leving. Dat viel achteraf tegen. De samenleving bleek een stug
en weinig plooibaar machtssysteem, waarop onze inspanningen
weinig vat kregen. Nu, ruim veertig jaar later, is onze bijdrage als
wereldverbeteraars relatief gering gebleken.
Nu staat onze dochter aan het begin van haar carrière. Als ze
een baan krijgt, wat nog niet mee zal vallen, kan ze een bijdrage
leveren door als juriste het beste na te streven voor mensen, die
om welke reden dan ook in de verdrukking zijn gekomen.
Het recht en de wet zijn bedoeld om de samenleving, maar ook
het individu daarbinnen tegen onrecht te beschermen. Binnen het
Openbaar Ministerie, het vakgebied van haar keuze, is een voor-
name taak dit te bewaken en in de oordelen die ze moet vellen,
recht te doen aan zowel de samenleving als aan het individu.
Na jaren ploeteren lijkt ook Adelina de juiste richting te hebben
gevonden. Haar verhaal leest u in dit blad, dat zij in amper vier
weken vrijwel helemaal zelf in elkaar heeft gezet. Waarvan akte.
Ook Adelina is 26. Ze heeft getuige haar verhaal in haar leven
wat minder geluk gehad dan mijn dochter. De lange, frustreren-
de zoektocht naar werk bleef zonder succes. Bij Focus kreeg ze
een nieuwe kans die ze met beide handen aangreep.
Anders dan mijn dochter is Adelina geen spraakzaam type.
Ik heb haar in de afgelopen weken leren kennen als een
sympathieke vrouw met de ambitie om wat van haar leven te
maken. Voor haarzelf en voor haar zoontje.
Amper vier weken geleden nam ze zonder nadenken de opdracht
aan om dit blad te maken. Ze had nog nooit een artikel geschreven
en is met de ogen dicht in het diepe gesprongen. Ze heeft er hard
aan gewerkt en vandaag ligt hier het resultaat. Hoofdredactrice
Adelina, zo mag ze zich noemen, mag trots zijn op deze prestatie.
De klus heeft haar overduidelijk zelfvertrouwen en een toekomst-
perspectief gegeven.
Twee jonge vrouwen, twee werelden, maar eenzelfde doel: wat
van hun leven te maken in een maatschappij die hen niet altijd
welgezind is.
Pierre Spierings
Twee werelden, één doel
ColumnInhoud
”
Met Focus vergroot je je
kansen op werkJe wilt graag aan het werk, maar het lukt je niet om een baan te krijgen.
Je hebt werk, maar het is moeilijk om je baan te houden. Je hebt geen
zin om te werken, maar je weet niet hoe dat komt en hoe je dat kunt
veranderen. Heel wat mensen zullen zich herkennen in een van deze drie
voorbeelden. Dan is er programma Focus.
Focus is een programma dat sinds maart
2011 door de gemeente Oss wordt ingezet
om mensen uit de bijstand aan werk te
helpen. Het programma gaat er van uit dat
het voor veel mensen moeilijk is om een
geschikte baan te vinden. Dat komt deels
door persoonlijke omstandigheden, deels
door een bepaald gedrag. Door deze om-
standigheden aan te pakken en het gedrag
te veranderen heb je meer kansen op een
geschikte baan. Gedragsverandering kan
nodig zijn voor het vinden en houden van
werk.
Inzicht
Een bepaald gedrag kan voor problemen
zorgen in je werkomgeving, op school en
ook in je dagelijks leven. Als je inzicht
hebt in je eigen gedrag en welke gevolgen
dat heeft voor je welbevinden, is het mak-
kelijker om er iets aan te veranderen. Dat
inzicht krijg je in het programma Focus.
Dat doe je trouwens niet alleen, want je
zit met anderen in een groep. In de groep
help je en coach je elkaar. Daarom noem
je elkaar ook collega’s. De groep wordt bo-
vendien begeleid door een gedragstrainer
die het persoonlijke programma van elke
deelnemer in de gaten houdt en zo nodig
bijstuurt.
Begeleiding
Het programma is ontworpen voor de hele
groep, maar iedere deelnemer heeft zijn
eigen persoonlijke doelen waar hij aan
werkt. Die doelen kunnen verder reiken
dan alleen een vaste baan. Ook andere
problemen kunnen worden aangepakt.
Denk bijvoorbeeld aan opvang voor je
kind of het zoeken van hulp bij schulden.
Dit soort problemen moeten ook worden
opgelost, zodat niets meer in de weg staat
om een geschikte werkkring te vinden.
Fitness
Deelnemen aan programma Focus is niet
stilzitten en afwachten, maar actief werken
aan jezelf. Dat kan erg vermoeiend zijn
als je dat niet gewend bent. Je moet veel
nadenken en jezelf concentreren op je
toekomst. Daarom gaan de deelnemers ook
twee keer per week naar de sportschool om
te fitnessen. De ervaring leert dat dit goed
helpt om alle informatie te verwerken en
om je hoofd leeg te maken. Het programma
vraagt 32 uur per week. Binnen drie tot zes
maanden moet je aan het werk kunnen zijn.
Voor wie is Focus?”Mensen met een bijstandsuitkering die
bij hun zoektocht naar werk intensieve
begeleiding nodig hebben.” Zo wordt in
een folder van Programma Focus de doel-
groep omschreven. Geen omschrijving
die je op stel en sprong op de fiets doet
springen om in sneltreinvaart naar de
Griekenweg te racen. Daar, in een voor-
malig kantoorgebouw, zijn echter wel
elke dag twee groepen mensen aan het
werk die blijkbaar aan bovenstaand pro-
fiel voldoen. Mensen zoals jij en ik, alleen
zonder baan en met nogal wat moeite om
er een te krijgen. Zijn ze aan het werk? Ja,
als je het zo wilt noemen tenminste. Ze
werken aan zichzelf. Dat klinkt trouwens
een stuk vager dan het in werkelijkheid
is. Dat verdient enige uitleg.
Er zijn nogal wat mensen die om welke
reden dan ook zijn vastgelopen in hun
leven. Dat kunnen heel verschillende
redenen zijn. Moeilijke omstandigheden
of achtergronden, vaak niet eens hun
eigen schuld, maar wel de oorzaak van
persoonlijke problemen die men niet zo
gemakkelijk zelf op kan lossen. Het pro-
gramma Focus helpt daarbij een handje
en begeleidt de deelnemers zodanig dat
ze op eigen benen leren staan en zelf
hun toekomst gaan bepalen. Sommigen
weten niet goed hoe ze aan werk kunnen
komen of hoe ze een baan kunnen
behouden. Andere durven de stap naar
een baan niet te zetten omdat ze hun
uitkering dan kwijtraken. Ze verliezen
hun vertrouwde situatie en durven deze
door gebrek aan toekomstperspectief
niet zomaar los te laten. Door intensieve
begeleiding kunnen ze aan zelfvertrou-
wen winnen en actief aan een vaste baan
werken. Focus richt zich op mensen die
niet kunnen, niet durven, niet willen of
niet weten wat ze moeten doen om een
baan te krijgen. De Focus-groep is de
eerste stap naar een echte baan.
54
Op 13 oktober bracht Tweede kamerlid Sjoerd Potters (VVD) een bezoek aan programma Focus. Hier is hij in gesprek met Ester Biezen (Hoofd Sociale zaken), René Peters (wethouder Sociale
zaken) en Adelina Kraaijenhof (deelnemer programma Focus).
’Het programma Focus is een programma
voor mensen met een bijstandsuitkering. De
gemeente stuurde een brief naar de deelne-
mers van de groep waar ik aan deelneem.
We moesten ons op een bepaalde datum
en tijd melden bij Focus. Er stond een kort
verhaal bij over het programma en er wordt
verwacht dat je daarvoor aanwezig bent.’
’Bij binnenkomst was een oudere man aan
het delegeren. Ik vermoedde dat hij bij Focus
hoorde. Hij stelde zich netjes voor, vroeg
of wij nieuwe deelnemers waren en begon
direct te vertellen over het programma en de
dagindeling. Even later kwam er een andere
man die zich voorstelde als Harry, coach en
trainer. Toen bleek dat de eerste een deelne-
mer van een andere groep was.’
’Toen onze groep compleet was, kregen we
kort uitleg over het programma, de dagin-
deling en de taken waar wij ons als deelne-
mers aan moesten gaan houden. Er was veel
informatie en er kwamen veel regeltjes op
ons af. Zo was er bijvoorbeeld een discussie
over het boodschappen doen. Een van de re-
gels binnen het programma van Focus is dat
deelnemers zelf voor hun eigen ontbijt en
lunch (groepsgebonden) zorgen. Hiervoor is
een budget beschikbaar, maar er wordt wel
verwacht dat deelnemers de boodschappen
zelf voorschieten. Dat is echter moeilijk voor
mensen die weinig geld hebben.’
Ongeschreven regels
’Naast de boodschappen zijn er vooral in het
begin veel dingen waar je als nieuwe deelne-
mer tegen aan loopt. Er zijn veel ongeschre-
ven regeltjes waar je pas na verloop van tijd
achter komt. Zo is er een ongeschreven regel
over het soort brood dat je haalt. Wit brood
is minder gezond dan bruin brood. Bruin
brood is dus de regel, prima, en het is ook
logisch dat je gezond en verantwoord eet. Zo
doende wordt er netjes bruin brood gegeten
en leer je langzaam maar zeker de regeltjes
kennen. Soms is het wel fijn om vooraf uitleg
te krijgen, maar het idee van Focus is ook dat
mensen vragen leren stellen en zelf initiatief
tonen. We begrijpen die situatie inmiddels
goed en zien ook het nut er van in.’
’De ochtend bestaat dagelijks uit de
Groepsgeleide Interactie (GGI). Hierbij
bespreken de leden van een groep wat ze
de dag ervoor hebben gedaan en hoe zij
zich daarbij voelen met betrekking tot hun
emoties. Hoe leer je emoties te uiten en
te herkennen? Waarom is iemand blij, of
waarom is iemand boos? Waar komt die
emotie vandaan? Dit kan soms erg zwaar
zijn en soms ook heel gezellig.
De middag bestaat uit verschillende trainin-
gen, zoals kennismaking met je kwaliteiten
en valkuilen. Je leert doelen stellen en deze
SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Re-
alistisch, Tijdsgebonden) te formuleren. Ook
worden er rollenspelen gedaan met betrek-
king tot sollicitatiegesprekken. Dit onderdeel
is vaak erg nuttig en leerzaam, ook voor men-
sen die hiermee al enigszins bekend zijn.’
Vaste regelmaat
’Wij zijn van mening dat het programma-
beeld niet bij iedereen die bij Focus bin-
nenkomt past, maar het heeft wel bepaalde
voordelen. Dat geldt zowel voor de regels
als voor de dagelijkse activiteiten. Je krijgt
bijvoorbeeld een vaste regelmaat, je eet
gezond en samen, wat ook weer een positief
sociaal aspect is. Door in de groep over je
gevoelens te praten, leer je jezelf beter ken-
nen. Je zelfbeeld word hierdoor bijgesteld
door middel van de feedback van de andere
deelnemers. Jij zelf kunt vinden dat je heel
behulpzaam of vriendelijk bent, maar dat wil
niet zeggen dat je ook zo overkomt op een
ander. Kortom, je leert je zelf kennen door
de feedback van de groep. Je leert welke
kwaliteiten anderen vinden dat jij bezit en
leert ook hoe je deze kan ”verkopen” aan
een werkgever. Ook hoe je deze kwaliteiten
zou kunnen gebruiken op je CV.’
’Na over de eerste hobbel heen te zijn, zie
ik zelf wel hele mooie kanten aan het pro-
gramma. Je wordt wel echt geholpen om
sneller aan werk te komen. Zo stromen er
steeds mensen in en uit de groep naarmate
je er langer zit. Je leert anderen kennen en
kunt hen hulp bieden en dat niet alleen op
het gebied van werk. Zo kun je andere
deelnemers steunen door hen tips te geven
met betrekking tot hun persoonlijke situatie,
waardoor zij andere inzichten kunnen
krijgen in hun eigen leven. Maar ook via je
eigen netwerk kun je anderen mogelijk aan
werkcontacten helpen.’
Mooi hulpmiddel
’Naast wat je zelf kunt bereiken binnen
een groep, beschikt Focus over een breed
netwerk en kan helpen met en ondersteu-
ning bieden bij schuldhulpverlening, de
zoektocht naar een woning en nog vele
andere zaken. Dit maakt het programma
een erg mooi hulpmiddel voor mensen die
grotere problemen hebben dan alleen hun
werkloosheid. Om af te sluiten zou ik willen
zeggen dat het algemene beeld van de
groep over het programma zeer positief is.
Lang niet alles is leuk aan het programma,
maar als je dat accepteert dan is het zeker
de moeite waard om bij Focus te zitten.’
”Na de eerste hobbels zie ik hele mooie kanten aan het programma”
Het valt voor deelnemers aan het
Programma Focus niet mee om
hun ervaringen op papier te zet-
ten. Toch wilde de redactie graag
een verhaal over hoe het program-
ma in de praktijk werkt. Door de
deelnemers van een van de groe-
pen samen te laten discussiëren,
konden ze hun indrukken, erva-
ringen en gevoelens kwijt. Peter,
een van de deelnemers, heeft hier
bijgaand verhaal van gemaakt.
76
De coach
Harry van Duyne, trainer gedragscoach Focus
De coach is heel belangrijk bij
Focus. Hij begeleidt en stuurt de
deelnemers zo nodig bij op hun
route naar een vaste baan. De
deelnemer kan altijd op hem reke-
nen. Dat is alvast één belangrijke
zekerheid die Focus biedt. Adelina
Kraaijenhof ging te rade bij Harry
van Duyne. door Adelina Kraaijenhof
Waarom werk je bij Focus?
’Ik ben echt een mensenmens. Mensen
helpen en coachen, zowel psychisch als
maatschappelijk, is mijn passie. Ik heb
hiervoor achttien jaar bij jeugdzorg ge-
werkt. Ik kwam een vacature tegen voor
trainer/gedragscoach bij Focus. Hier heb
ik op gereageerd en ik mocht op sollicita-
tiegesprek. Bijzonder was dat ik ook werd
geïnterviewd door een ex-deelneemster
en een deelnemer van Focus. Dit vond ik
positief. Ik kon er meteen achter komen
of er een klik was met deze doelgroep.
Bovendien kunnen ze een gerichter oor -
deel geven over mij als sollicitant, omdat ik
met ze moet gaan werken. Ik werd aange-
nomen en op 1 augustus kon ik beginnen.’
Je werd aangenomen en toen?
’Ik heb allereerst een paar weken zelf als
deelnemer deel uitgemaakt van de groep.
Zo kon ik precies ervaren wat de groep
dagelijks meemaakt. Zodoende heb ik een
goed beeld gekregen van het programma
en gevoeld hoe het is en wat het met je
doet om deelnemer van Focus te zijn.’
Hoe heb je de afgelopen periode beleefd?
’Heftig, het is niet altijd leuk en gezellig,
het is soms ook echt zwaar. Maar het is
wel heel dankbaar werk. Ik haal mijn
Wat is je functie binnen het
programma Focus?
‘Er is en paar jaar geleden door de gemeente
Oss gekozen om een consulent te koppelen
aan alle deelnemers van Focus en die functie
vervul ik nu zo’n twee jaar. Ik voer gesprek-
ken met mensen die geen werk hebben en
afhankelijk zijn van de gemeente. Van daar-
uit bepalen wij of ze deel kunnen nemen aan
Focus. Ook zie ik er op toe dat iedereen zich
aan de regels houdt die er voor de WWB en
voor het programma gelden.’
Welke gevolgen heeft het als iemand de
regels niet na komt?
’Vaak is een gesprek voldoende, maar is dit
niet het geval dan krijgt de deelnemer een
waarschuwing. Als hij vaker in de fout gaan,
volgt er een maatregel. Maar veel hangt
af van wat er is gebeurd. De bedoeling is
dat het gedrag veranderd. Dit probeert
Focus op een positieve manier te doen.
Alleen wanneer het echt nodig is en als we
verwachten dat het een pedagogisch effect
zal hebben, leggen we als gemeente een
maatregel op.’
Wat zijn de leuke dingen aan je werk?
’Het is leuk om te zien hoe mensen veran-
deren nadat ze eerst met weerstand binnen
komen en na verloop van tijd hun leven
een andere invulling willen geven. Ze willen
echt aan zichzelf werken. Ik hoor vaak van
de mensen dat ze dit willen, maar het komt
voldoening vooral uit kleine dingen. Nou ja,
klein… Verandering van mentaliteit van
iemand, gedrag in de groep wat positief is
geworden en dat ik ze op andere gedachten
kan brengen. Dat zijn natuurlijk geen kleine
dingen en zeker groot voor de man of vrouw
die het betreft. Maar dat is wel de reden
waarom ik dit werk doe.’
Hoe zie jij deze doelgroep?
’Ze worden vaak gezien als niet-willers. Dat
is echt niet het geval, het is meer dat ze niet
durven, niet kunnen of niet weten. Om welke
reden dan ook. Het heeft heel vaak met het
verleden te maken of met de situatie waarin ze
nu verkeren. Ik probeer hier zo goed mogelijk
mee om te gaan en probeer ze weer de goede
richting op te sturen en een opstapje te geven.
Sommige deelnemers hebben dat nodig.’
Hoe kijk je tegen de weerstand aan van de
mensen in jouw groep?
’Ik probeer ze altijd eerst de ruimte te
geven, zodat ze een beeld te krijgen van
hoe het hier werkt en waarvoor we dit doen.
Als ik ze zou pushen dan bouwen ze alleen
maar meer weerstand op. En dat is natuurlijk
niet de bedoeling. Door ze eerst hieraan te
laten wennen, verdwijnt meestal al een groot
deel van die weerstand. En de rest komt
meestal wel vanzelf. Ik ga er van uit dat
iedereen het traject met succes afrondt.’
voor dat er iets gebeurt waardoor iemand
terug valt in oud gedrag. Focus helpt om
dit te voorkomen. Toen ik eens vanuit mijn
auto naar het gemeentehuis liep, kwam
ik een oud-deelnemer tegen die op de
fiets onderweg was naar zijn werk en toen
zwaaide hij. Het ging goed met hem en hij
stond weer midden in de maatschappij.
Dat maakt me blij. Daar doe je het voor.’
Werkt het programma ook echt?
’Jazeker, was dit niet het geval dan zouden
we vanuit de gemeente ook geen toestem-
ming geven om dit programma voort te
zetten. En persoonlijk vind ik het ook een
goed initiatief. Je werkt echt aan iemands
motivatie. Focus probeert de oorzaak te
vinden van het gedrag dat iemand vertoont.
Waar komt het vandaan? De vraag is dan:
wat kunnen wij als gemeente hieraan doen
om dit te veranderen, zodat diegene er zo-
wel privé als op zijn werk profijt van heeft?’
’Als professional heb ik geleerd dat als
mensen worden gezien als ’niet werkwil-
lend’ dat vaak een achterliggende oorzaak
heeft, persoonlijke dingen, angst of hun
situatie waardoor ze niet kunnen of willen
werken. Niet iedereen laat het achterste van
zijn tong zien in een gesprek met mij en
dat verwacht ik ook niet, maar door de juis-
te vragen te stellen en iemand op de juiste
manier te benaderen komen de belemme-
ringen meestal wel aan het licht. Pas dan
kun je verder bouwen.’
De consulent
Renske van Dijk, consulent
De gemeente Oss is opdrachtgever van
Focus en zorgt ook voor de deelnemers
aan het programma. Vanuit de gemeente
worden ze begeleid door een consulent.
Deze ziet er op toe dat de deelnemer het
programma op de gewenste manier volgt.
Adelina Kraaijenhof sprak met consulente
Renske van Dijk.
98
’Als je niet weet wat je kwaliteiten zijn, mis je
kansen.Als je niet ziet wat je
valkuilen zijn, dan raak je je kans kwijt’
Wat zijn je kwaliteiten en wat zijn je valkuilen? Hier wordt
bij Focus veel aandacht aan besteed. Het is belangrijk dat
je weet wat je kan en weet waar je aan moet gaan werken
om op je best te kunnen presteren. Het geeft je immers
veel zelfvertrouwen als je weet wie je bent en wat je kan.
Dus ik zit hier wel op mijn plaats. Daar kwam ik na een
tijdje achter. Door middel van de theorie die mij andere
inzichten gaf, ben ik bewuster geworden van mijzelf en
mijn omgeving. Hierdoor kwam mijn eigen ik naar boven
en weet ik wie ik ben, wat ik wil en wat mijn kwaliteiten
en valkuilen zijn. Nu weet ik dat ik een kluwer was.
Kluwen betekent: je problemen op een stapel gooien
waardoor je door de bomen het bos niet meer ziet. Je
probeert alles in een keer op te lossen en dat lukt niet. Ik
was aan het dweilen met de kraan open. Focus heeft mij
geleerd dat ik elk probleem apart moet aanpakken. Dat
ik moet denken in oplossingen en niet in problemen. Zo
werd mijn stapel beetje bij beetje kleiner. Het is dus niet
zo dat al je problemen ineens weg zijn als je bij Focus
zit, maar je moet het zien als begeleiding die jou hand-
vatten geeft, zodat je eigenaar van je eigen leven wordt.
Ik huur nog steeds particulier, maar mijn leven is minder
chaotisch waardoor ik minder pieker en meer rust heb.
Die tijd en energie besteed ik nu aan mijn zoontje. Daar
zijn we allebei heel tevreden mee. (A.K.)
’We eten, praten en sporten samen’
Nu zal je wel denken: sporten? Dit houdt in dat wij elke
dinsdag- en donderdagmiddag gezamenlijk naar de
sportschool gaan om te sporten. Gewoon even ons hoofd
leeg maken, stukje ontspanning en bewegen. Ik moet
eerlijk zeggen, de eerste 3 weken heb ik daar alleen
maar koffie gedronken, een stukje op de loopband ge-
lopen en ben weer gegaan. Ik had totaal geen zin om te
sporten en wilde liever mijn zoontje van de opvang opha-
len. Toen ik hierop werd aangesproken door mijn coach
was het over met de koffie en moest ik wel sporten. Na
een rondje in de sportschool gemaakt te hebben had ik
zoveel energie en ging bijna stressloos naar huis. Waar-
door ik nu het liefst elke dag zou willen sporten. (A.K.)
Stijn Steenbakkers, Oud-deelnemer Focus
Een paar jaar geleden
kwam Stijn Steenbak-
kers thuis te zitten. Hij
zat in de put, kon niks
en wilde niks. Liever
lui dan moe zogezegd.
Dat zijn trouwens zijn
eigen woorden. Stijn
houdt niet van bede-
len, wilde zijn hand
niet ophouden bij de
gemeente en had dus
ook geen inkomen.
Intussen stapelden de
problemen zich alleen
maar op. Toen moest
hij wel. Bij Focus
kwam hij weer op het
goede spoor. Nu heeft
hij grootse plannen.
door Adelina Kraaijenhof
”Eerst creëerde ik problemen. Nu los ik
ze op”’Ik maakte het moeilijk voor mezelf, creëerde
mijn eigen problemen en had ik geen andere
keus dan een uitkering aan te vragen.
Toen kreeg ik een brief van de gemeente
waarin stond dat ik deel moest nemen aan
het programma Focus. Niemand vertelde me
wat het programma precies inhield.
Erg vervelend! Daarom kwam ik de eerste dag
ook met een lang gezicht bij Focus aan.’
’Toen ik binnen kwam liep ik John tegen het
lijf. We maakten een praatje en dit maakte
mijn eerste dag al een stuk prettiger.
Mijn weerstand was al voor negentig pro-
cent verdwenen. Ik ben er vol ingegaan,
maar wist nog niet precies wat ik wilde.
Evenmin kon ik de motivatie opbrengen om
daar achter te komen. Focus heeft mij hier-
mee geholpen. In de loop van het programma
ben ik er achter gekomen welke talenten ik
heb. Hier maak ik nu dankbaar gebruik van.
Zo interview ik bijvoorbeeld elke tweede
zondag van de maand politici in het politiek
café Zout. Erg leuk om dit te doen.’
Wat mag er volgens jou anders?
’Er mag wel wat meer informatie gegeven
worden. Hoeft niet perse inhoudelijk, maar
meer over het doel om aan Focus deel te
nemen. Maar aan de andere kant is het ook
onderdeel van de methodiek, kijken met
welke weerstand iemand binnen komt als hij
geen idee heeft van wat hem te wachten staat.
Weerstand tegen het onbekende. Dit is voor
sommige mensen ook de reden dat ze geen
baan hebben. Ze zijn bang voor nieuwe
dingen. Hun angst krijgt dan de overhand en
het gevolg hiervan is dat ze blijven hangen in
hun veilige omgeving en geen stap verder
komen. Als het mij niet werd verplicht om
deel te nemen, had ik er zelf niet voor
gekozen. Maar dan zat ik waarschijnlijk nog
steeds in het zelfde schuitje. Ik ben blij dat ik
deze kans heb gehad.’
Hoe zie je jouw toekomst?
’Ik werk nu als orderpicker, maar ik ga een
studie SPW volgen, zodat ik als coach aan
het werk kan. (SPW staat voor Sociaal Peda-
gogisch Werker, redactie). Ik wil jongeren
helpen om een betere toekomst op te bou-
wen. Zoiets als Focus. Omdat ik zelf in een
vervelende, nutteloze situatie heb gezeten
en de ervaring heb, denk ik dat coach
voor mij de uitgelezen baan is. Ik heb hele
goede ervaringen met de methodiek en het
heeft mij echt geholpen. Eerst creëerde ik
mijn problemen, nu los ik ze op. Dat zou
ik graag willen overbrengen naar mensen
die dit nodig hebben.’
Heb je nog wel eens contact met Willem of John?
’Ja, ik kan ze altijd bellen of langs komen
voor een gesprek. Ze geven goede onder-
steuning, ook al maak ik geen deel meer
uit van het programma. Af en toe kom ik
gewoon even kijken hoe het gaat. Even
bijkletsen met een bakje koffie erbij.’
1110
”Stijn heeft bij Olympia aangegeven
op zoek te zijn naar werk.
Hij heeft hier geen kruiwagen voor
gebruikt vanuit Focus.
Het programma Focus heeft
Stijn voorbereid op een situatie waar-
bij hij zijn eigen keuze maakt en op
zoek gaat naar werk zodat hij vanuit
deze positie verder kan bouwen aan
zijn toekomt.
We zijn blij met Stijn als werknemer.
Zo zie ik het verhaal van Stijn.
Ik kan dit alleen maar aanmoedigen.”
Eugenie Kroot, Directrice Olympia
’Na een jaar bij Unox te hebben gewerkt,
werd ik in 2011 ontslagen en kwam in de
ww. In maart 2012 is mijn zoontje Marcus
geboren. Dat zelfde jaar gingen zijn vader en
ik uit elkaar gegaan en werd ik een alleen-
staande moeder met een bijstandsuitkering.
Ik moest op zoek naar een andere woon-
ruimte, particulier, omdat ik te weinig
woonjaren had en niet voor urgentie in
aanmerking kwam.’
’Vlak daarna kreeg ik via de gemeente een
werk-aan-werk-traject aangeboden, twee
ochtenden in de week, zes weken lang.
Het traject was gericht op solliciteren en
alles wat met een baan te maken heeft.
Ondanks alle sollicitaties kreeg ik geen
baan. Einde traject.’
’Ik zat al een tijdje thuis toen ik opgeroepen
werd om me bij de Rotonde te melden. Ro-
tonde is een ’werkervaringsplek’ om men-
sen voor te bereiden op de arbeidsmarkt.
Ervaring heb ik hier echter niet opgedaan,
”Ik ben er nog lang niet, maar maak nu toch maar mooi dit blad”
door Adelina Kraaijenhof
Toen ik te horen kreeg dat ik aan het Programma Focus mee moest doen,
had ik mijn twijfels. Mijn ervaring, of beter gezegd: mijn aanwezigheid
bij de Rotonde was niet bijster po sitief. Ik had geen zin in een nieuw
programma, ik wilde gewoon aan h et werk. Toch leek het de gemeente
goed om mij aan het programma de el te laten nemen. Zo gezegd, zo ge-
daan. Ik heb er geen spijt van.
wel een jaar lang stickers geplakt en com-
puters uit elkaar gehaald. Weinig zinvol
werk, als je het mij vraagt. En hier is, je
raadt het al, ook geen baan uitgekomen.
Toen regelde de gemeente een afspraak
voor een intakegesprek voor een nieuw
traject: programma Focus. Nieuw kansen,
nieuwe prijzen…’
Weerstandmodus’In april 2014 kreeg een brief met de
startdatum. Ik wilde echter helemaal niet
deelnemen aan een nieuw traject, ik wilde
aan het werk. Toen ik hoorde dat het
traject ook nog voor de ongemotiveerde
doelgroep is bedoeld, schoot ik helemaal
in de weerstandmodus.’
’Had ik in het intakegesprek misschien de
indruk gegeven dat ik ongemotiveerd ben en
niet aan het werk wil? Nee, ik had juist aan-
gegeven dat ik wél dolgraag weer deel wilde
nemen aan het arbeidsproces. Maar blijkbaar
hadden ze uit mijn antwoorden opgemaakt
dat ik nog niet klaar was voor werk. Dat wist
ik in mijn achterhoofd ook wel, maar ik had
er geen aandacht aan besteed. Ik ben moeder
en wil Marcus een goede toekomst geven.
Dat kan alleen als ik een baan heb en niet
afhankelijk ben van de gemeente.’
Verantwoordelijk’De druk die op mij werd gelegd bezorgde
me alleen maar stress. ’Je moet dit en je
moet dat.’ En ik had al zoveel zorgen, dit
kon ik er echt niet bij hebben. Natuurlijk
snap ik heel goed dat je eerst aan je plichten
moet voldoen en dan pas rechten hebt,
maar de consulenten van de gemeente
mogen wel wat meer begrip hebben voor
hun cliënten en hun situatie. Ze zeggen
glashard ’Je bent zelf verantwoordelijk
voor de situatie waar je in zit.’
’Daar ben ik het niet mee eens. Ik héb er
niet voor gekozen om mijn zoontje alleen
op te voeden. En evenmin om bij mijn zieke
vader te wonen en afscheid te moeten
nemen van mijn beste vriend die door een
ongeluk om het leven is gekomen. Ik kies
er niet voor om zorgen te hebben over mijn
broertje en mijn vader, terwijl ik tegelijk
ook nog mijn eigen leven samen met mijn
zoontje in goede banen moet leiden.’
’Ik had totaal geen rust, zat continue in de
stress en was alleen maar aan het piekeren.
Dit was niet waar ik om gevraagd had en
hoe ik mijn leven voor mij zag. Natuurlijk,
er gebeuren altijd dingen die je niet aan
ziet komen, maar daar ben je toch niet
altijd zelf verantwoordelijk voor? Ze over-
komen je, je hebt er niet om gevraagd.’
Aan de slag’Inmiddels zit ik nu een half jaar in het
programma Focus. Ik moest wel, ik had
geen keus. Maar ik heb er geen spijt van
en vind het zelfs leuk om er aan mee te
doen. Ik ben aan de slag gegaan met en
voor mezelf. En niet alleen. Ik zit in een
groep van dertien mensen, collega’s,
leeftijd vanaf 16 jaar. Vier dagen per
week volg ik het programma. Wij helpen,
begrijpen en steunen elkaar, omdat wij
open zijn tegen elkaar. We praten over
wat ons dwars zit, wat ons tegenhoudt
om te werken en een goede toekomst op
te bouwen. Van de groep kun je kritiek
verwachten als je terug dreigt te vallen in
’oud’ gedrag of een onverantwoorde keuze
hebt gemaakt. Dit is niet negatief, maar
juist bedoeld als een schop onder je kont
om aan je doel(en) vast te houden en die
ook te bereiken.’
’Het heeft invloed op je denken en op je
functioneren als mens. Dan zeg ik tegen
mezelf: ’focus’. Focus geeft je een positieve
instelling en hoop voor de toekomst.
Die hoop heb ik weer volop. Nee, ik ben er
nog lang niet, maar ik maak nu toch maar
mooi dit blad. Nooit gedacht dat ik dat
zou kunnen. Leuk werk ook, schrijven en
vormgeven. Misschien dat ik daar ooit nog
eens mijn werk van kan maken.’
1312
’”Wat heb ik hier te zoeken? Ik ken niemand
en alles is vreemd, ik ga naar huis.”
Dat was het eerste wat ik dacht toen ik bij
Focus binnenstapte. Gelukkig heb ik de keus
gemaakt om te blijven. Ik was erg onzeker
over mijzelf en had het niet op veel mensen
bij elkaar. Ik heb de eerste drie weken niks
gezegd, geen woord, tegen niemand niet.’
’We maakten kennis met elkaar en na een
tijdje werd ik wat losser, maar de groep
moest alles uit mij trekken. Ik vertelde niks
vanuit mijzelf. Dit kwam deels door mijn
situatie. Ik zorgde voor mijn zieke moeder
en de hele familie kwam met zijn problemen
bij mij. Alles kwam op mijn schouders te lig-
gen en op momenten dat ik zelf mijn ei kwijt
moest of hulp nodig had, was er niemand
thuis. Hierdoor kropte ik alles op en moest
Adrie kwam in maart 2011 in de allereerste Focus-groep. Het duurde een
tijd voordat hij zich er op zijn gemak voelde. Dat lukte. Adrie volgde een
opleiding en kreeg een baan. Toen sloeg het noodlot toe. Hier zijn ver-
haal en hoe hij ontsnapte aan een levenslange handicap.
”Zo’n leven wilde ik niet accepteren”
ik alles alleen doen. Maar naarmate de tijd
verstreek kroop ik meer uit mijn schulp en
durfde het gesprek met de groep aan te
gaan. Ik kreeg vertrouwen in de mensen en
vertelde waar ik tegen aan liep.’
’Ik krijg niet de kans om aan mijzelf te
denken, om tijd voor mezelf vrij te maken,
omdat ik altijd maar in de weer ben met
alles en iedereen behalve met mezelf. Ik ben
bang dat ik vereenzaam als ik zo doorga.
Dat was kort gezegd mijn verhaal.’
’Vrij snel is er thuis hulp geregeld voor mijn
moeder, zodat niet meer alle taken op mij
neer kwamen. Ik begon de groep al snel als
familie te zien, had het hier fijn en kon over
alles praten. Ik werd gesteund, kreeg tips
en voelde me geaccepteerd. Dit gaf mij een
goed gevoel en de motivatie om weer aan
het werk te gaan. Er werd mij een opleiding
aangeboden als vrachtwagenchauffeur.
Ik heb de opleiding afgemaakt en kon aan
het werk.’
’Die zaterdag had ik gewerkt. Ik kwam thuis
met wat hoofdpijn en zondag belde mijn
baas met de vraag of ik ’s-maandags kon
komen werken. Ondanks de hoofdpijn heb
ik ja gezegd. Maar toen begon de ellende.
Ik werd ’s-nachts rond drie uur wakker en
wilde naar de wc. Maar het lukte niet, ik kon
niet opstaan, ik kon niet praten, ik kon niks!
Ik ben in de badkamer beland, hoe weet ik
niet. Mijn moeder heeft mij gevonden.
Ze heeft meteen de ambulance gebeld.
”U heeft een hersenbloeding gehad, meneer.
U moet mee naar het ziekenhuis.”
’Ik wist niet wat mij overkwam, ik was in de
war en kon niet goed volgen wat er alle-
maal om me heen gebeurde. Eenmaal in
het ziekenhuis vertelde een arts me dat ik
niet alleen een hersenbloeding, maar ook
een herseninfarct en een hersenstaminfarct
had gehad. Ik kon het niet geloven. Hoe had
ik dit in godsnaam overleefd?. ’s-Morgens
kwamen Willem en John van Focus in het
ziekenhuis op bezoek. Dat vond ik erg fijn.’
’Na een tijdje ben ik overgeplaatst naar een
revalidatiecentrum in Den Bosch. Daar kreeg
ik te horen dat ik nooit meer zou kunnen
praten en nooit meer zou kunnen lopen.
Ik zou een kasplantje blijven. Maar hier ging
ik niet mee akkoord, dit zou ik niet accep-
teren. Focus heeft mij geleerd, dat ik me op
mijzelf moet richten, mezelf niet mag weg-
cijferen. Ik mag er zijn! En ik wil er ook zijn!’
’Zo begon mijn strijd, mijn gevecht om
weer alles te kunnen. Ik heb gevochten voor
mezelf. Met veel zweet en tranen is het mij
gelukt. Nu loop, praat en lach ik weer! Ik zit
nu in een revalidatiecentrum in Uden, omdat
nog niet alles optimaal werkt, maar…’
’…ik kan weer lopen en praten! Het gaat
steeds beter. Pas heb ik tweeëneenhalf uur
gewerkt bij mijn oude baas. Als slagroom
op de taart. Als ik niet bij Focus terecht was
gekomen, had ik waarschijnlijk geen moeite
gedaan om weer op te krabbelen.
1514
De ondernemer
Pietro Lai, directeur Lai graphics bv
‘Werkloos zijn is niet alleen een pro-
bleem voor degene die zonder werk is,
maar van de hele samenleving. Het kost
veel geld en er moeten veel maatrege-
len worden genomen om het probleem
op te lossen. De politiek lijkt er nog
niet heel veel raad mee te weten.
Alle goede voornemens en beloften
ten spijt is de werkloosheid nog steeds
huizenhoog.
Dat is vooral schrijnend voor de jonge
generatie die er steeds moeilijker in
slaagt een passende baan te vinden.
Ik begrijp, dat veel mensen hierdoor
het vertrouwen verliezen in de samenle-
ving en persoonlijke problemen krijgen.
John Veldhuis van Focus heeft me eens
uitgelegd in wat voor omstandigheden
mensen kunnen komen verkeren als ze
zonder werk zijn of raken. Een aantal
van hen komt in het programma Focus
terecht.
Toen hij mij vroeg of ik een plek had
voor een deelneemster, kon ik ondanks
de subsidieregeling geen vaste baan
bieden. Maar wel een tijdelijke plek om
dit blad te maken. De afgelopen vier
weken heeft Adelina bij Lai graphics ge-
bruik kunnen maken van de faciliteiten
die wij als grafisch servicecentrum en
drukkerij tot onze beschikking hebben.
Met veel plezier hebben wij haar van
tips en adviezen voorzien. Ze was voor
even een prettige collega, die ik alle
goeds toewens in haar carrière die ze
misschien ooit in de mooie grafische
sector vindt.’
Waarom Programma Focus?
’Programma Focus is er voor mensen, die afhankelijk zijn van de gemeente, maar dit niet fijn vinden en liever zelfstandig voor-uit willen in het leven. Niet iedereen slaagt daar zomaar in. Soms zijn er omstandighe-den waardoor dit verhinderd wordt, zoals teleurstellingen, schulden, wat dan ook. Vaak komen deze mensen in een negatie-ve spiraal terecht waaruit ze zelf moeilijk kunnen ontsnappen. De denkwijze, ik kan niks of ik wil niet weer op m’n bek gaan, krijg je er maar moeilijk uit. Als we deze mensen via het programma Focus kunnen helpen en hun gedachten en gedrag kun-nen ombuigen, is dat een heel nobel iets.’
Wat vindt u van het Programma?
’Ik ben er de afgelopen jaren een keer of acht geweest. Ik heb helaas nog nooit een dag mee mogen draaien, maar heb wel een ggi (Groepsgeleide Interactie, red.) uitgelegd gekregen van een van de deelnemers. En uiteraard heb ik met mensen gepraat die hun ervaring met mij wilden delen. Ooit had ik een gesprek met een deelnemer en die kon heel mooi vertellen hoe zijn leven totaal om-gedraaid was. Hij kwam uit een ellendige si-tuatie en ik was erg onder de indruk van zijn verhaal. Vooral hoe hij er in geslaagd was om weer een fijn leven te leiden. Dat is toch een teken dat het werkt. Natuurlijk begrijp ik best dat er mensen zijn voor wie dit programma niet geschikt of niet goed is, maar die hebben dan vaak een andere vorm van hulp nodig.’
Hoe hebt u de raadsleden meegekregen?
’Het ging een beetje van links naar rechts, maar de meeste raadsleden waren er wel enthousiast over. Als je de effecten laat zien zeggen ze: wow, da’s mooi! Over de inhoud konden sommige raadsleden niet echt een goed beeld krijgen, dus heb ik die meege-nomen naar het programma om daar mee te lunchen. Door met de deelnemers te praten werden ze wel enthousiast en heb ik uiteinde-lijk toch iedereen over de streep gekregen.’
Is Focus voor u een succesverhaal?
’Ik sprak een man die zei: ”Ik lig de hele dag alleen maar op de bank een beetje
’Thuis zitten helpt niks, tempo
maken wel’
Voor het dagelijks werk heeft Oss vier wethouders, zo lezen we op
de website van de gemeente. Ze hebben nagenoeg een dagtaak aan
hun werk voor de gemeente. René Peters (CDA) is een van hen.
Hij is verantwoordelijk voor het inkomen/minimabeleid, re-integratie,
sociale werkvoorziening, arbeidsmarkt en werkgelegenheid. De uitvoe-
ring van het Programma Focus is een van zijn taken. In zijn werkkamer
op het gemeentehuis legde ik de wethouder enkele dringende vragen
voor. Het werd een openhartig gesprek.
door Adelina Kraaijenhof
De bestuurder
René Peters, wethouder gemeente Oss
met mijn kat te spelen en verder kwam er niks uit mijn vingers. Ik ben 35. Dat is toch triest. Via het programma Focus werk ik weer.” Ook sprak ik een dame die zei: ”Als ik niet dunner word ga ik dood. Ik moet iets doen, anders gaat het niet goed.” Ik zag haar laatst bij een ander interview en ze heeft er echt iets mee gedaan. Ze kan weer aan het werk. Daar geniet ik van.’
Iedereen die onafhankelijk wordt van
de gemeente is een succes?
’Nee! Voor de gemeente wel, financieel ge - zien dan, maar voor mij persoonlijk niet. Ik vind het veel belangrijker dat de mensen de regie in eigen hand nemen. Dat doet er toe, dan kunnen mensen vooruit. Zelfstandigheid en onafhankelijkheid is goed voor iemands eigenwaarde, maar dat is niet mijn eerste doel.’
Is er budget voor 2015/2016 voor
het programma Focus?
’Daar hoef ik niet moeilijk over te doen, ik hoef nergens geld vandaan te halen. Het blijft op de begroting staan. Programma Fo-cus wil ik continueren en dus blijft het. Het is aangetoond dat het werkt, omdat het van het positieve uitgaat. Er wordt namelijk nog-al snel negatief geoordeeld. Mensen zonder werk worden gezien als uitkeringstrekkers en fraudeurs, terwijl dat helemaal niet het goede beeld is van deze doelgroep. Natuur-lijk zit er wel eens een enkeling bij die echt niet wil werken, maar het grootste deel wil wel degelijk aan de slag. Duidelijk is wel dat mensen die kunnen werken, maar dat niet willen een probleem hebben. Wie niet werkt zal niet eten.’
Programma Focus en de Rotonde:
wat bepaalt wie waar terechtkomt?
’Dat is soms niet eenvoudig te bepalen. Welke persoon past waarin en wat is het beste voor hem? Daar moeten we beter naar kijken. Als het alleen maar negatief is, zoals de Rotonde blijkbaar voor jou was, dan levert het niks op. Ook is niet iedereen geschikt voor Programma Focus. Dus we moeten beter kijken naar de persoon, de situatie en van daaruit bepalen wat het beste is voor de kandidaat.’
1716
De manager
John Veldhuis, operationeel manager
In een organisatie als Programma Focus
moet iemand de dagelijkse leiding
hebben. Dat is John, operationeel ma-
nager. Hij is de spil in het web tussen
enerzijds de deelnemers, anderzijds de
gemeente, de instellingen, de werkge-
vers en zelfs de politiek.
John Veldhuis is verantwoordelijk voor de uitvoe-
ring van het programma en draagt zorg voor de
verbindingen in de richting van de werkgevers.
Daarnaast verzorgt en onderhoudt hij alle externe
contacten, zoals hulpverleners, politiek, gemeente,
enzovoorts.
Wij waren benieuwd hoe hij er in slaagt een deel-
nemer aan een werkgever te koppelen.
John: ’Ten eerste kijken wij of de deelnemer wel
klaar is voor werk. Staat hij in zijn kracht?
De deelnemer heeft in de loop van het traject
aangegeven wat hij het liefst voor werk zou willen
doen en wat zijn mogelijkheden en capaciteiten
zijn. Daar moet dus een baan bij worden gezocht.
Wij gaan hiernaar op zoek. We proberen uiteraard
altijd zo dicht mogelijk in de buurt te komen van
zijn ’wensberoep’.’
Focus werkt met een stappenplan om dit te bereiken,
vertelt John. Maar levert dat altijd een 100 procent
match op? Volgens John is dat het streven, maar
daar moet wel heel wat voor gebeuren.
’Natuurlijk proberen we een 100 procent match te
maken tussen deelnemer en werkgever. Dit doen
wij door bij bedrijven op bezoek te gaan, per-
soneelsinterventies te plegen, werkgevers bij te
staan en zo de juiste inzichten te krijgen. Zo komen
wij te weten hoe het bedrijf werkt en hoe het in
elkaar steekt. Die informatie is belangrijk om in te
kunnen schatten of een deelnemer in dit bedrijf
past. Wij geven ook adviezen aan bedrijven.’
’Ik kwam in contact met
Focus tijdens een ken-
nismakingsgesprek met
Willem en John. Als goede
buren (Zowel PBS als Focus
zijn gevestigd aan de
Griekenweg in Oss, red.)
hebben ze mij hun werk-
wijze uitgelegd. Daarnaast
hoorde ik positieve gelui-
den over het programma
van oud-deelnemer Stijn
Steenbakkers.’
’Mij werd duidelijk dat
programma Focus er aan
bijdraagt dat mensen met
’Een deelnemer mag fouten maken’
De werkgever
Arno Groot, directeur PBS Holland.
een uitkering op een mens-
gerichte manier kunnen
herintreden in de arbeids-
markt. Omdat PBS als een
echt familiebedrijf ook
haar sociale verplichtingen
herkent bracht het gesprek
met Focus mij op een idee.
Wellicht zijn er deelnemers
bij die mij zouden kunnen
komen werken.’
’Deelnemers aan het
programma Focus zijn
gemotiveerd, zij willen
echt werken. Doordat zij
al in de situatie gezeten
hebben dat ze geen werk
hadden en zich daardoor
bewust zijn hoe belang-
rijk het is om een baan te
hebben.’
’Het is voor PBS moeilijk om
de juiste werknemers te vin-
den. Het is specifiek werk
en vraagt ook de nodige
zorgvuldigheid. Omdat wij
de enige producent in Ne-
derland zijn, worden er niet
zomaar mensen opgeleid
voor dit werk. Daarom zijn
wij in samenwerking met
Focus sinds kort gestart
met interne opleidingen
tot zelfstandig verhoog-
de-vloerenmonteur via het
meester-gezelprincipe. Bij
PBS is nu een Focus-deelne-
mer aan het werk.’
’Natuurlijk zijn er afspra-
ken gemaakt tussen de
deelnemer, Focus en PBS.
De deelnemer mag fouten
maken, maar loopt hij
steeds tegen dezelfde
fout aan dan praten wij
erover. Als wij er samen
niet uitkomen, dan staat
de afspraak dat wij met
Willem om de tafel gaan
zitten en kijken hoe we tot
een goed plan van aanpak
kunnen komen om verder
te gaan. Afscheid nemen
doen we niet zomaar en
dat is dan ook nog niet
voorgekomen.’
1918
Ook de werkgever
komt in dit blad
aan het woord.
Zoals Arno Groot,
directeur bij PBS
Holland. PBS is
Nederlands enige
producent van
verhoogde vloe-
ren. Het bedrijf
verzorgt voor haar
opdrachtgevers
het gehele project,
van calculatie tot
en met de monta-
ge en het onder-
houd. De redactie
sprak met hem
over zijn ervarin-
gen met Focus-
medewerkers.
Ester Biezen, Hoofd Sociale zaken gemeente Oss
We gaan echt niet over een nacht ijs, maar
verantwoordelijkheid ligt bij de klant
De overheid is er duidelijk over: alle burgers moeten naar vermogen mee-
doen in de samenleving. Het liefst via betaald werk. Dat ze zelf regelen
wat ze kunnen, is hierbij het belangrijkste uitgangspunt. Alleen als het
nodig is, biedt de gemeente ondersteuning.
Dat blijkt nodig. Een flink aantal inwoners
kan het niet alleen redden en maakt gebruik
van de regelingen. Een ervan is de bijstands-
wet die het mogelijk maakt om burgers die
zonder werk zijn of anderszins niet of
onvoldoende in hun eigen inkomen kunnen
voorzien financieel bij te staan. Dat is echter
aan strenge voorwaarden gebonden, regels
die met de invoering van de nieuwe Partici-
patiewet alleen maar strenger worden.
Omslag in denken
De uitvoering van het beleid met betrek-
king tot werk en inkomen ligt in handen
van twee teams van ambtenaren. Die zijn
daar op het gemeentehuis dagelijks druk
mee. De redactie sprak met drie van hen.
Ester Biezen geeft als Hoofd Sociale zaken
leiding aan de hele afdeling. Ondersteu-
ning daarbij krijgt ze van Nicole van der Aa
van het Team Werk en Martien van Hoof,
die het Team Inkomen vertegenwoordigt.
Er is een omslag in denken nodig om
mensen zonder werk die in de bijstand
zitten aan een passende baan te helpen.
Volgens Ester Biezen is die omslag er al.
‘Vroeger werd een klant die ongemotiveerd
over kwam al snel gezien als een niet-wil-
ler. Nu gaan we er veel meer van uit dat dit
meestal een achterliggende oorzaak heeft.
De kunst is om die oorzaak te achterhalen
en hiermee aan de slag te gaan.’
Oplossingen
Wanneer de consulent een gesprek met de
klant heeft probeert hij zo goed mogelijk
in te schatten wat hij nodig heeft om weer
aan het werk te kunnen. Als blijkt dat hij
echt niet meer weet wat hij moet doen om
weer aan de slag te kunnen of zijn drive
kwijt is, komt hij in principe in aanmerking
voor het programma Focus.
Nicole van der Aa: ‘Focus kan er voor
zorgen dat mensen weer in hun kracht
komen en weer in zich zelf gaan geloven. Er
wordt aan de oorzaak van een probleem
gewerkt. Als hiervoor oplossingen worden
gevonden, wordt de kans op werk een stuk
groter. Bovendien heeft hij meer kans om
baan behouden en hij zorgt voor zijn eigen
inkomen. Zo kan voorkomen worden dat hij
weer afhankelijk wordt van de gemeente.’
Zolang een deelnemer van Focus nog niet
aan het werk is en zijn eigen salaris
verdient, blijft hij zijn bijstandsuitkering
krijgen. Dat is wel aan regels gebonden.
Behalve de verplichting om aan het pro-
gramma deel te nemen, gelden ook de
regels die aan het recht op uitkering kleven.
‘Ja, we zijn daarin strenger geworden’,
aldus Martien van Hoof van Team Inko-
men. ‘Als de afspraken worden geschon-
den volgt een maatregel. Die zijn er niet
om mensen te straffen, maar het is een
consequentie. Welke maatregel? Dat is
afhankelijk van de situatie. Wij gaan uit
van vertrouwen in de klant, maar die wordt
wel geacht zijn eigen verantwoordelijkheid
te nemen. Mochten er dan onverhoopt nog
dingen fout gaan, gaan we met elkaar in
gesprek. We praten het liefst al met de
klant voordat het mis gaat, zodat we
helemaal geen maatregelen hoeven te
nemen. Wederzijds vertrouwen is de basis
voor een goede relatie.’
”Er is een omslag in denken nodig om mensen zonder werk die in de bijstand zitten aan een
passende baan te helpen.”
2120
Aan de nieuwe wet is het voornemen gekop-
peld dat de werkgevers en de overheid samen
voor 125 duizend extra banen zorgen. Deze
zijn vooral bedoeld voor mensen met weinig
kans op werk. De gemeente kan hierbij een
handje helpen door voor de werkzoekende
een aangepaste werkplek te vinden of extra
begeleiding te bieden. Werkgevers kunnen
gebruik maken van loonkostensubsidie. Men-
sen die aan het werk kunnen krijgen dan een
salaris en niet langer een uitkering. De nieu-
we Participatiewet komt in de plaats van de
Wet werk en bijstand (WWB), de Wet sociale
werkvoorziening (Wsw) en een groot deel van
de Wajong. Deze komen hierdoor te vervallen.
Ook de bijstandsregels veranderen ingrij-
pend. De overheid wil mensen met een
uitkering aansporen om sneller werk te ac-
cepteren. Zo zal iedereen met een bijstands-
uitkering worden beoordeeld op zijn per-
soonlijke situatie en kan de uitkering daarop
aangepast worden. Iedereen die op 1 januari
2015 een bijstandsuitkering ontvangt krijgt
met de nieuwe regels te maken. Deze nieuwe
regels heten de ‘WWB-maatregelen’.
Vooral de spelregels rond het zoeken naar
werk worden duidelijker en strenger. Het kan
betekenen dat iemand werk moet accepteren
waarvoor hij drie uur moet reizen. Ook is
iedere bijstandsgerechtigde verplicht om zijn
kansen op werk te vergroten, bijvoorbeeld
door het volgen van een cursus, een oplei-
ding of re-integratieprogramma.
De gemeente kan mensen ook verplichten om
Voor iedereen die kan werken, maar het op de arbeidsmarkt zonder een steun-
tje in de rug niet redt, geldt vanaf 1 januari 2015 de nieuwe Participatiewet.
Mensen met een bijstandsuitkering vallen ook onder deze wet. Met de nieuwe
wet beoogt de overheid dat mensen met een bijstandsuitkering eerder aan
de slag kunnen. De wet wordt uitgevoerd door de gemeente. Deze zorgt voor
begeleiding naar werk en als dat nodig is voor een uitkering.
Participatiewet moet betere kansen op werk bieden
vrijwilligerswerk te doen of activiteiten te ont-
plooien die nuttig zijn voor de samenleving.
Er zijn echter nog meer wijzigingen. De ge-
meente gaat preciezer kijken hoe ze mensen
met een uitkering kan ondersteunen. Zo kan
bijvoorbeeld de uitkering wijzigen als men
zijn woonkosten kan delen met andere vol-
wassenen op hetzelfde adres. De langdurig-
heidstoeslag en de gemeentelijke toeslagen
verdwijnen. Deze worden vervangen door een
individuele inkomenstoeslag. Ook de bijzon-
dere bijstand verandert. De uitvoering van de
nieuwe wetgeving houdt ook in dat men te
maken krijgt met strengere maatregelen als
men zijn verplichtingen niet nakomt.
Inmiddels heeft iedereen in Oss die nu een
bijstandsuitkering ontvangt een folder ont-
vangen, waarin de nieuwe regels op een rij
zijn gezet en uitvoerig worden toegelicht.
(Bron: Vereniging Nederlandse Gemeenten)
22
Willem moet mijn onbehagen ongetwij-
feld aangevoeld hebben. Ik was tenslotte
niet de eerste kandidaat-deelnemer die
hij onder ogen kreeg. Willem heeft bijna
twintig jaar ervaring in zijn vak. Hij weet
hoe hij mensen zoals ik moet aanpakken.
Nu zegt hij: ‘Ik heb de mooiste baan van
de wereld.’
Sinds zeven maanden maak ik deel uit
van zijn groep en al die tijd heb ik gezien
hoe Willem zijn best doet om ons verder
te helpen. Hij pakt ons daarbij stevig aan,
maar als ik hem dat voorhoud, protesteert
hij meteen.
‘Aanpakken? Nee, dat is niet het juiste
woord’, reageert hij . ‘Ik ben meer een
soort spiegel. Ik confronteer jullie op een
positieve manier met je eigen ik. En dat
doe ik niet voorzichtig .’
Als coach probeert hij ons inzicht te
verschaffen en draagt hij alternatieven
“Ik heb de mooiste baan van de wereld”
’Weer zo iemand die denkt dat hij mij kan helpen.’ Dat was mijn eerste
gedachte toen ik in een kamertje op het gemeentehuis mijn eerste ont-
moeting had met Willem Brouwer. Nee, ik was al niet zo gemotiveerd voor
het intakegesprek waarvoor ik ruim een week eerder was uitgenodigd.
Tot dat moment waren alle pogingen om via een programma aan een
baan te komen mislukt. Mijn hoop was al vergaan voordat ik Willem te-
gen het lijf liep. Dat veranderde in het halve uur dat ik met Willem sprak.
Eindelijk iemand die echt naar je luistert.
De coach
Willem Brouwer,
Trainer gedragscoach Focus
aan. We worden geacht onze problemen
te herkennen, te erkennen en er vervol-
gens anders mee om te gaan. Ga ik in de
fout, dan zal Willem de groep vragen mij
te corrigeren. Dat heet groepsdynamica.
Daardoor leer je zelf verantwoordelijkheid
te dragen voor je daden.
Die aanpak bevalt de groepsleden wel. Hij
is duidelijk en als het nodig is ook streng.
‘Streng? Nou, dat vind ik wel meevallen.
Maar het moet duidelijk zijn dat niet ik,
maar jullie zelf verantwoordelijk zijn voor
je succes.’
Zelf ben ik na zoveel maanden een stuk
positiever geworden over mijn toekomst.
Een baan heb ik nog niet, maar ik heb
mezelf in de afgelopen tijd heel wat beter
leren kennen. Ik heb mijn valkuilen en mijn
latente talenten ontdekt.
Adelina Kraaijenhof
23
Lai graphics
Lai graphics bv Griekenweg 21, 5342 PX Oss
Telefoon: 0412 - 66 96 80
Correspondentieadres: Rossinistraat 48, 5344 AK Oss
• drukkerij • printservice • uitgeverij
”Een scherp oog voor uw communicatieprobleem”
