Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5...

42
Informatieblad (versie 1 december 2017) Invoering van ISO 45001 en overgang van OHSAS 18001

Transcript of Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5...

Page 1: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

1invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Informatieblad (versie 1 december 2017)

Invoering van ISO 45001 en overgang van OHSAS 18001

Page 2: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

2invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

De overtuiging -en ervaring- van SCCM is dat elke organisatie

(hoe klein ook) betere arboprestaties behaalt door het

gebruik van de plan-do-check-act aanpak uit de OHSAS 18001

en ISO 45001

Copyright SCCMAlle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt en/of verveelvoudigd door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van SCCM.

DisclaimerDe inhoud van deze brochure is met uiterste zorg samengesteld, desondanks kunnen fouten en onvolledighedenniet geheel worden uitgesloten. SCCM aanvaardt derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade ontstaan door of verband houdend met het gebruik van de inhoud van deze uitgave.

Page 3: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

3invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Invoering van ISO 45001 en overgang van OHSAS 18001

N170103, versie 1 december 2017vervangt de versie van 15 juni 2017

Page 4: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

4invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Inhoudsopgave

hoofdstuk 1

1 Inleiding 5

hoofdstuk 2

2 Invoering op basis van ISO 45001 en certificatie op basis van OHSAS 18001 7 hoofdstuk 3

3 Overgang van OHSAS 18001 naar ISO 45001 8

hoofdstuk 4

4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd op ISO High Level Structure 13 5.2 Verschillen op hoofdlijnen 13

hoofdstuk 6

6 Procedures en processen in OHSAS 18001 en ISO 45001 20

hoofdstuk 7

7 Documentatievereisten in OHSAS 18001 en ISO 45001 24

hoofdstuk 8

8 Aandachtspunten bij certificatie op basis van OHSAS 18001 27 hoofdstuk 9

9 Wijzigingen aangebracht in FDIS en tweede ISO/DIS 45001 28 9.1 Wijzigingen aangebracht in ISO/FDIS 45001 28 9.2 Wijzigingen aangebracht in ISO/DIS 45001.2 28

bijlagen 1 Documenten beschikbaar voor certificatie 322 Toelichting ISO 45001 op basis van voorbeeldbedrijf ‘Keizers Huisdiervoeders’ 33

Page 5: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

5invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

h o o f d s t u k 1

1 Inleiding

In ontwikkeling is de ISO 45001-norm voor arbo- en veiligheidsmanagementsystemen. De ISO 45001 gaat de OHSAS 18001-norm in de komende jaren vervangen. De ontwikkeling van de ISO 45001-norm is in 2013 gestart en wordt in februari/maart 2018 gepubliceerd. Vanaf het moment van publicatie start een overgangsperiode van drie jaar voor de organisaties die OHSAS 18001 zijn gecertificeerd.

De titel van de ISO/FDIS 45001 in de Engelse uitgave is ‘OH&S management system’. In het Nederlands zou de titel vertaald kunnen worden als Arbeidsgezondheid en –veiligheidsmanagementsysteem. Het College van Deskundigen van SCCM is er voorstander van om in de Nederlandse vertaling van de ISO 45001 dicht bij de originele titel te blijven en niet langer de term ‘arbo’ te hanteren. Dit voorstel wordt ingebracht bij de NEN-normcommissie voor ISO 45001. De Nederlandse vertaling van de ISO/FDIS 45001 is nog niet bekend. In deze versie van het informatieblad worden de termen ’arbo- en veiligheidsmanagementsysteem’ en ‘arbo’ (voor OH&S) gebruikt omdat dit de vertaling is in de OHSAS 18001-norm. Wanneer de Nederlandse vertaling van de ISO 45001 bekend is wordt dit informatieblad hierop aangepast. Wanneer in dit informatieblad de term arbomanagementsysteem of de afkorting AMS wordt gebruikt, wordt daarmee arbo- en veiligheidsmanagementsysteem bedoeld. De ontwikkeling van een ISO-norm gaat in een aantal stappen:> Committee Draft (CD-versie);> Draft International Standard (DIS-versie);> Final Draft International Standard (FDIS-versie).

Na elke stap volgt een stemming op basis waarvan wordt bepaald of een volgende stap in de ontwikkeling kan worden gezet. Bij de CD- en DIS-versies kunnen naast de stem ook inhoudelijke commentaren worden ingebracht. Bij de FDIS-versie is er alleen een stemming. De situatie voor ISO 45001 is dat in februari 2016 een eerste DIS-versie is uitgebracht. De stemming daarover is negatief verlopen. Dit betekende dat een tweede DIS-versie moest volgen. Deze is op 19 mei 2017 gepubliceerd. De stemming over de tweede DIS-versie is positief verlopen. Eind november 2017 is de ISO/FDIS 45001 gepubliceerd. Dit is de laatste stap in het proces van normontwikkeling. Over deze versie kan alleen worden gestemd, er kunnen geen voorstellen voor inhoudelijke wijzigingen worden ingediend. De stemmingsperiode loopt tot eind januari 2018. Uitgaande van een stemming met een positieve uitslag zal de definitieve norm in februari 2018 worden gepubliceerd. Direct na de publicatie van de ISO 45001:2018 zal door NEN een Nederlandse vertaling worden uitgebracht.

Page 6: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

6invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

De lange ontwikkeltijd van de ISO 45001 heeft een aantal gevolgen:> Organisaties die overwegen om een systeem op basis van OHSAS 18001 in te voeren wachten met de invoering tot de nieuwe norm komt.> Een deel van de organisaties die zowel ISO 14001 als OHSAS 18001 zijn gecertificeerd, wil de overgang naar de ISO 14001:2015 combineren met de overgang naar ISO 45001. Deze combinatie wordt nu bemoeilijkt. De overgang naar ISO 14001:2015 moet namelijk voor september 2018 zijn voltooid.

Het advies van SCCM aan organisaties die een arbomanagementsysteem willen invoeren, of willen overgaan van OHSAS 18001 naar ISO 45001, is om al voor de publicatie te starten met de invoering op basis van de FDIS-versie (of de eerdere DIS-versies gepubliceerd in februari 2016 en mei 2017) en dus niet te wachten tot de definitieve versie van de ISO 45001 is gepubliceerd. Wanneer organisaties in de tussentijd nog gecertificeerd willen worden op basis van de OHSAS 18001 is dat mogelijk. Verder kunnen certificatieaudits al worden uitgevoerd wanneer de FDIS-versie beschikbaar is. Het certificaat kan pas worden uitgereikt wanneer de norm is gepubliceerd en de certificatie-instelling een accreditatie heeft. Dat laatste kan een aantal maanden duren.De inhoud van FDIS-versie zal niet meer inhoudelijk wijzigen, ook de twee DIS-versies zijn al zodanig compleet dat deze goed kunnen worden gebruikt om het arbomanagementsysteem op te zetten.

Dit informatieblad geeft informatie over:> verschillen tussen ISO/FDIS 45001:2017 en OHSAS 18001;> aandachtspunten ingeval een organisatie OHSAS 18001-gecertificeerd wil worden op basis van ISO/FDIS 45001;> de belangrijkste wijzigingen aangebracht tijdens de ontwikkeling van de ISO 45001.

Dit informatieblad is bedoeld voor zowel organisaties die willen starten met het invoeren van een arbomanagementsysteem als organisaties die willen overgaan van OHSAS 18001 naar ISO 45001. Het informatieblad geeft een toelichting die de invoering zal vergemakkelijken. Aan de informatie kunnen geen rechten worden ontleend, voor het certificatieproces zijn de uiteindelijke ISO 45001-norm en het SCCM-certificatieschema bepalend. Dit informatieblad bevat suggesties en voorbeelden voor de toepassing van de norm gebaseerd op de ISO/FDIS 45001. Ook andere oplossingen en voorbeelden zijn mogelijk. Geprobeerd is om informatie te geven over onderdelen van de toekomstige ISO 45001 waar veel vragen over verwacht kunnen worden. Het blijft noodzakelijk om de ISO 45001-norm zelf goed te bestuderen want er zullen ook verschillen zijn die niet in dit informatieblad zijn genoemd.

Naast dit informatieblad zijn de volgende documenten relevant:> ISO/FDIS 45001:2017> OHSAS 18001:2007> IAF ID 10: Informative Document ‘Transition Planning Guidance for ISO 14001:2015’

Page 7: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

7invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

h o o f d s t u k 2

2 Invoering op basis van ISO 45001 en certificatie op basis van OHSAS 18001

Ook wanneer een organisatie zich op korte termijn op basis van OHSAS 18001 wil laten certificeren is het aan te bevelen om het arbomanagementsysteem op te zetten op basis van de ISO/FDIS 45001:> Organisaties lopen geen risico. De wijzigingen die nog in de ISO 45001 worden aangebracht zullen zeker geen invloed hebben op de basis van het systeem dat is ingevoerd op basis van de DIS-versie. Als er al verschillen in de praktijk zijn, zullen deze makkelijk in te vullen zijn. > Wanneer het arbomanagementsysteem op basis van ISO/DIS 45001 is opgezet, is in principe ook voldaan aan de eisen uit OHSAS 18001. Er is een beperkt aantal procedures en registraties die de OHSAS 18001 vereist en die niet zijn opgenomen in de ISO/DIS 45001. Bij een audit voor OHSAS 18001 zullen deze er wel moeten zijn. In dit informatieblad is een overzicht opgenomen.> Op termijn (binnen drie jaar na publicatie van de ISO 45001) zal het arbomanagementsysteem op basis van OHSAS 18001 toch omgezet moet worden naar ISO 45001. Het zal efficiënter zijn door dan maar direct van de ISO 45001 uit te gaan.> Door het arbomanagementsysteem direct op te zetten op basis van de ISO/FDIS 45001 is ook integratie met andere managementsystemen op basis van de HLS mogelijk (zoals ISO 14001:2015 en ISO 9001:2015).

Ook tijdens de overgangsperiode tot drie jaar na de publicatie van de ISO 45001 kan er waarschijnlijk nog op basis van de OHSAS 18001:2007 worden gecertificeerd (dit is het geval in de overgangsregeling naar ISO 9001:2015 en ISO 14001:2015). Het certificaat zal dan korter dan drie jaar geldig zijn, omdat ook deze certificaten uiterlijk drie jaar na de publicatie moeten zijn omgezet naar ISO 45001.

In hoofdstuk 8 is een overzicht opgenomen van de aandachtspunten ingeval het managementsysteem opgezet op basis van ISO/DIS 45001 wordt gecertificeerd op basis van OHSAS 18001. In hoofdstuk 9 is een overzicht te vinden van de verschillen tussen de eerste en tweede DIS-versie.

Page 8: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

8invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

h o o f d s t u k 3

3 Overgang van OHSAS 18001 naar ISO 45001

Organisaties die een OHSAS 18001-certificaat hebben, hebben na publicatie van de ISO 45001 een periode van drie jaar om het managementsysteem aan te passen aan de nieuwe norm. Certificatie-audits op basis van de ISO 45001 kunnen worden uitgevoerd vanaf de publicatie van de ISO/FDIS 45001. Het ISO 45001-certificaat kan pas worden verstrekt wanneer de ISO 45001 is gepubliceerd en de certificatie-instelling is geaccrediteerd voor ISO 45001. De ervaring leert dat het een aantal maanden duurt voordat de eerste CI’s geaccrediteerd zijn.Organisaties die met ISO 9001 en ISO 14001 al zijn overgestapt of bezig zijn om over te stappen naar de ISO 9001:2015 en/of ISO 14001:2015 willen misschien het arbomanagementsysteem gelijk ook aanpassen. Dat kan door de ISO/FDIS 45001 als uitgangspunt te gebruiken (zie hoofdstuk 2).

Een voor de hand liggend moment om over te stappen is het moment van hercertificatie. Aangezien er dan toch een volledig onderzoek naar het systeem wordt uitgevoerd, zal de extra tijd nodig om naar de nieuwe norm te kijken het minst groot zijn. Dit is uiteraard alleen haalbaar wanneer er voldoende tijd is tussen het moment van publicatie en de hercertificatie. Maar ook overstappen tijdens een controleaudit is mogelijk. De certificerende instelling zal dan wel extra tijd nodig hebben om te bepalen of aan de nieuwe norm wordt voldaan.

Het International Accreditation Forum (IAF) heeft een document over de transitie naar ISO 45001:2018 in voorbereiding. Dit wordt waarschijnlijk tegelijk met de ISO 45001 gepubliceerd. In de tussentijd kan het document IAF ID 10: Informative Document ‘Transition Planning Guidance for ISO 14001:2015’ als uitgangspunt dienen. De aanbevelingen uit dit document zijn ook op ISO 45001 van toepassing en zullen waarschijnlijk terugkomen in het IAF-transitiedocument. Voor gecertificeerde organisaties zijn daarbij de volgende punten van belang.

Gap-analyseIn IAF ID 10 wordt de uitvoering van een gap-analyse door de te certificeren organisatie aanbevolen.

De organisatie kan de beoordeling door de CI versnellen door zelf een ‘gap-analyse’ uit te voeren waarbij wordt vastgesteld op welke manier invulling is of wordt gegeven aan de verschillen tussen de eisen in de OHSAS 18001:2007 en de ISO 45001. De organisatie kan daarbij gebruik maken van:> de vergelijking van procedures/processen en documenten in OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 (zie bijlage 1);> dit SCCM-infoblad over verschillen tussen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001;> het concept SCCM-certificatieschema ISO 45001.

Een organisatie kan de CI opdracht geven tot het uitvoeren van een gap-analyse.

Page 9: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

9invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Planning certificatieonderzoek ISO 45001Het certificatieonderzoek voor ISO 45001 kan afzonderlijk worden ingepland of worden gecombineerd met een controle- of herbeoordelingsonderzoek voor OHSAS 18001. In het laatste geval wordt hetOHSAS 18001-certificaat in stand gehouden tot aan alle eisen van ISO 45001 is voldaan.

De CI dient de volledige conformiteit met de ISO 45001 te beoordelen. Overeenkomstig een initieel onderzoek voor ISO 45001 dient ook bij de overgang zowel de documentatie als de implementatie te worden beoordeeld. Het is aan de CI om van geval tot geval te beoordelen of deze beoordelingen in één audit kunnen worden gecombineerd dan wel beter kunnen worden gescheiden. Het gaat dan primair om de verschillen met de OHSAS 18001. De eerdergenoemde gap-analyse is daarvoor de basis.

Page 10: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

10invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

h o o f d s t u k 4

4 Opzet ISO 45001

Om de verschillen tussen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001:2018 zoals uitgewerkt in hoofdstuk 5 makkelijker te kunnen plaatsen, is in de volgende figuren de opzet van ISO 14001:2015 en de samenhang van de onderdelen van de norm samengevat. De opzet van ISO 45001 en ISO 14001:2015 is vergelijkbaar omdat alle ISO-managementsysteemnormen worden opgezet volgens de zogenaamde ISO-HLS (High Level Structure). In 4.1 wordt dit toegelicht. In het informatieblad over de overgang van ISO 14001:2004 naar ISO 14001:2015 zijn dan ook vergelijkbare figuren opgenomen.

In figuur 1 wordt duidelijk gemaakt dat ISO 14001:2015 een verbetercyclus op zowel strategisch als operationeel niveau bevat. De analyse van context en belanghebbenden is een belangrijke input voor de verbetercyclus op strategisch niveau. De strategische verbetercyclus maakt het beter mogelijk om ISO 14001 te gebruiken als basis voor het MVO-beleid (op basis van bijvoorbeeld ISO 26000).

FIGUUr 1: PDCA-CyCLUS OP STrATEGISCH EN OPErATIONEEL NIVEAU (BrON: NEN)

28CertifiCatiesChema milieumanagementsystemen volgens iso 14001:2015 |n150504, ConC eptversi e 15 j u li 2015

Figuur 3: pdca-cyclus op strategisch en operationeel niveau (bron: nen)

5.3

organisatie

7

ondersteuning

ondersteunende

eleMenten

pdca

strategisch niveau

operationeel niveau operationele

beheersmaatregelen

operationele

risicobeoordeling

externe/interne belangrijke punten stakeholders, eisen en verwachtingen

strategische analyse

5.2

beleid

5.1

leiderschap

4.3, 4.4

systeem

9.3

directie-

beoordeling

4.1, 4.2contextanalyse

pdca

9

evaluatie van

prestaties/

interne audit

8

uitvoering

6.2

doelstellingen

en planning

10

corrigerende

maatregelen en

verbetering

6.1oppakken risico’s

en kansen

Page 11: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

11invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Op basis van de HLS wordt in de ISO 45001 naast het begrip ‘risico’ ook het begrip ‘kans’ geïntroduceerd. In de ISO 45001 wordt onderscheid gemaakt tussen arborisico’s en -kansen en risico’s en kansen van de organisatie. Figuur 2 maakt duidelijk hoe deze met elkaar samenhangen en hoe deze in verband staan met de uitkomsten van de contextanalyse.

FIGUUr 2: rISICO’S EN kANSEN

Het voldoen aan complianceverplichtingen (waaronder ook de wettelijke en andere eisen vallen) is een belangrijke doelstelling van het arbomanagementsysteem. Figuur 3 laat de samenhang tussen alle voor het compliancemanagement belangrijke onderdelen uit ISO 45001 zien.

26CERTIFICATIESCHEMA MILIEUMANAGEMENTSYSTEMEN VOLGENS ISO 14001:2015 |N150504, CONC EPTVERSI E 15 J U LI 2015

b i j l a g e 2

Toelichtende schema’s met betrekking tot het milieumanagementsysteem

FIGUUR 1: RELATIE CONTEXTANALYSE, MILIEUASPECTEN, RISICO’S ETC. / OPERATIONEEL EN STRATEGISCHE VERBETERCYLUS

CRITERIA

CONTEXT VAN DE ORGANISATIE

(4.1/4.2)

RISICO’S EN KANSEN

(6.1.1)

ACTIES PLANNEN

(6.1.4)

ARBODOELSTELLINGEN EN

PLANNING (6.2)

ONDERSTEUNING

(7)

UITVOERING

(8)

WETTELIJKE EN ANDERE EISEN

(6.1.3)

ARBORISICO'S EN -KANSEN

(6.1.2.2/6.1.2.3)

GEVARENIDENTIFICATIE

(6.1.2)

Page 12: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

12invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

FIGUUr 3: SAMENHANG NOrMONDErDELEN rELEVANT VOOr COMPLIANCEMANAGEMENT

27CERTIFICATIESCHEMA MILIEUMANAGEMENTSYSTEMEN VOLGENS ISO 14001:2015 |N150504, CONC EPTVERSI E 15 J U LI 2015

FIGUUR 2: SAMENHANG NORMONDERDELEN RELEVANT VOOR COMPLIANCEMANAGEMENT

COMMITMENT OM TE VOLDOEN AAN WETTELIJKE EN ANDERE EISEN

(5.2)

DIRECTIEBEOORDELING

(9.3)

ACTIES PLANNEN

(6.1.4)

ONDERSTEUNENDE ACTIES (7):> middelen (7.1) > competenties (7.2) > bewustzijn (7.3)

> informatie en communicatie (7.4)> gedocumenteerde informatie (7.5)

OPERATIONELE PLANNING EN BEHEERSING

(8.1)

VOORBEREID ZIJN EN REACTIE OP NOODSITUATIES

(8.2)

COMPLIANCE-EVALUATIE

(9.1.2)> bepalen frequentie van beoordeling

realisatie van concrete eisen> actie bij afwijking (ook 10.1)

> bepaling compliancestatus

DOELSTELLINGEN EN PLANNING

(6.2.1/6.2.2)

IDENTIFICATIE VAN EISEN VAN

BELANGHEBBENDE PARTIJEN

(4.1)

BEPALEN AAN WELKE CONCRETE WETTELIJKE

EN ANDERE EISEN MOET WORDEN VOLDAAN

(6.1.3)

EISEN WAARAAN RISICO’S EN KANSEN

VERBONDEN ZIJN

(6.1.1)COMPLIANCESTATUS

WIJZIGING EISEN?

Page 13: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

13invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

h o o f d s t u k 5

5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001

5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd op ISO High Level Structure

ISO 45001 heeft ten opzichte van de OHSAS 18001 een nieuwe hoofdstuk- en paragraafindeling. Deze zijn gebaseerd op de zogenaamde ISO High Level Structure (HLS). Door ISO is bepaald dat alle normen voor managementsystemen op basis van de HLS worden opgebouwd en in elke norm de basistekst met eisen voor een managementsysteem uit de HLS wordt gebruikt.

De ISO 9001:2015 en ISO 14001:2015 zijn ook op de HLS gebaseerd. De HLS-basistekst voor een managementsysteem is in alle ISO-normen voor managementsystemen terug te vinden. Dit geldt ook voor de ISO 45001.

In de verschillende managementsysteemnormen wordt de HLS-basistekst aangevuld met eisen die voor het betreffende onderwerp van belang zijn. Grofweg bestaat circa de helft van de ISO 45001 uit HLS-tekst en de andere helft uit tekst die specifiek is voor arbo- en veiligheidsmanagement.

Veel organisaties hebben de managementsystemen op basis van de oude normen al geïntegreerd. Door de gelijke indeling en de gelijke basistekst voor organisaties wordt het makkelijker om de managementsystemen te integreren.

T I P! > De nieuwe hoofdstuk- en paragraafindeling op basis van de HLS is geen aanleiding om iets aan het managementsysteem te veranderen. De essentie is dat aan alle eisen van de norm wordt voldaan. Wanneer het managementsysteem in een handboek is beschreven (wat niet hoeft!) kan dat worden behouden. Wel is het handig om in dat geval een referentietabel te maken.

5.2 Verschillen op hoofdlijnen

In de volgende tabel zijn de belangrijkste verschillen weergegeven. Vermeld staat of dit verschil uit de HLS voortkomt of niet. Wanneer verschillende managementsystemen worden gecombineerd is belangrijk te weten of een verschil ook voor bijvoorbeeld ISO 14001 (voor milieumanagementsystemen) en ISO 9001 (kwaliteitsmanagementsystemen) geldt. Dit is van belang wanneer de verschillende managementsystemen worden gecombineerd.

Page 14: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

14invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Omdat de ISO 45001 een geheel nieuw opgestelde tekst is, is het niet mogelijk alle verschillen te benoemen. In onderstaande tabel zijn de belangrijkste verschillen weergegeven.

In de kolom ‘HLS’ is aangegeven of het betreffende verschil voorkomt uit de HLS die voor alle ISO-managementsystemen van toepassing is. Bij een aantal normparagrafen staat zowel een ‘Ja’ (verschil komt voort uit HLS) als een Nee (verschil komt niet voort uit HLS). Dit houdt verband met het feit dat in ISO 45001 eisen zijn toegevoegd ten opzichte van de HLS. Deze eisen hoeven dan bijvoorbeeld niet in de ISO 14001:2015 en ISO 9001:2015 te staan. Bij de ontwikkeling van de ISO 45001 is wel gekeken naar toevoegingen ten opzichte van de HLS in de ISO 14001:2015. Een aantal toevoegingen uit de ISO 14001:2015 zijn in de ISO 45001 overgenomen. Dit zal in de toelichting worden vermeld.

In de eerste kolom is aangegeven in hoeverre de verschillen groot zijn ten opzichte van de OHSAS 18001:2007:++: geheel nieuw;+ : bestaande eis is aangevuld of aangescherpt.

N O r M Pa r.

V e r S C h I l O h Sa S 18001:2007 e N I S O/F D I S 45001:2017

h lS TO e l I C h T I N G (Da a r wa a r N O D I G)

1

Algemeen

Er worden geen (schriftelijke)

procedures gevraagd.

Ja In de norm wordt vaak de term ‘processen’ gebruikt. Deze moeten worden

‘ingericht, geïmplementeerd en onderhouden’. Daarnaast worden vaak

‘documenten’ of ‘registraties’ vereist om de aanwezigheid en werking van

onderdelen van het systeem en van het juist, beheerst en volgens planning

verlopen van de processen aantoonbaar te maken.

Wanneer een proces moet worden vastgesteld betekent dit dat de

organisatie moet kunnen aangeven door wie, wat, wanneer en hoe wordt

gedaan om de betreffende normeis te realiseren.

Een organisatie kan ervoor kiezen om de processen geheel of gedeeltelijk vast

te leggen, dit heeft een aantal voordelen:

- de overdracht van taken van de ene naar de andere medewerkers wordt

gemakkelijker;

- voor taken die niet zo vaak worden uitgevoerd is het makkelijk om terug te

vinden hoe deze moeten worden uitgevoerd;

- bij certificatie is het eenvoudiger om aan te tonen dat de processen er zijn

en deze worden uitgevoerd zoals beschreven. De certificatie-instelling zal dan

minder tijd nodig hebben.

2

Algemeen

De norm richt zich op het

ontwikkelen en uitvoeren van

arbobeleid op zowel ‘strategisch’ als

‘operationeel’ niveau.

Ja OHSAS 18001 maakte het mogelijk om het arbomanagementsysteem

(AMS) te beperken tot het operationele arbobeleid (het beheersen van

de arborisico’s en het voldoen aan wettelijke eisen). Op basis van de

nieuwe norm is het noodzakelijk om risico’s en kansen ten aanzien van

arbeidsomstandigheden en veiligheid te betrekken in het strategisch beleid

van de organisatie en andersom ervoor te zorgen dat het arbobeleid spoort

met het strategisch beleid. Dit komt voort uit de eisen in bijvoorbeeld

4.1/4.2/5.1/6. Zie ook het voorbeeld in bijlage 2.

Page 15: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

15invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

N O r M Pa r.

V e r S C h I l O h Sa S 18001:2007 e N I S O/F D I S 45001:2017

h lS TO e l I C h T I N G (Da a r wa a r N O D I G)

4.1

++

Inzicht in de organisatie en haar

context (in- en extern).

Ja Het gaat om het krijgen van inzicht in de belangrijke punten of

ontwikkelingen die zowel binnen als buiten de organisatie spelen en die

relevant (kunnen) zijn voor het behalen van de met het AMS beoogde

resultaten. De punten of ontwikkelingen worden relevant wanneer er op de

korte of langere termijn voor de organisatie relevante risico’s of kansen aan

verbonden zijn.

Doelstelling van de nieuwe norm is om het arbobeleid en het streven naar

duurzaamheid en de strategie van de organisatie op elkaar af te stemmen

(zie ook 5.1 leiderschap).

Hele diverse punten kunnen naar voren komen. Zie het voorbeeld in bijlage 2.

4.2

++

Inzicht in de behoeften en

verwachtingen van

belanghebbenden.

Ja Dit is een geheel nieuwe eis, deze sluit ook aan bij de het uitgangspunt dat

het AMS op basis van ISO 45001 gebruikt moet kunnen worden om delen van

de ‘people’ invalshoek van MVO (op basis van bijvoorbeeld ISO 26000) in te

vullen. Belanghebbenden zijn er zowel binnen als buiten de organisatie. Zie

het voorbeeld in bijlage 2.

4.3

+

- Eisen worden gesteld aan

de beschrijving van het

toepassingsgebied (scope).

- Alle activiteiten, producten en

diensten van de organisatie die

impact hebben op de arboprestaties

moeten worden meegenomen.

- De beschrijving moet worden

gedocumenteerd. In ISO 14001

moet deze beschikbaar zijn voor

belanghebbende partijen.

Ja ISO 45001 geeft aan dat in het toepassingsgebied ook de grenzen en

toepasbaarheid van het AMS moeten worden vastgelegd. In de OHSAS 18001

stond alleen dat het toepassingsgebied moest worden vastgelegd. Waar op

basis van OHSAS 18001 vaak alleen de activiteiten werden benoemd is van

belang ook andere relevante ‘grenzen’ aan te geven om duidelijk te maken

wat wel of juist niet onder het certificaat valt. Denk daarbij aan fysieke

grenzen, juridische grenzen, Kamer van Koophandelgegevens.

ISO 45001 vereist dat alle activiteiten, producten en diensten waar de

organisatie controle of invloed op heeft en die invloed hebben op de

arboprestaties moeten worden meegenomen.

Uitbestede processen worden wel tot de te beheersen processen gerekend.

De organisatie zal in het toepassingsgebied moeten vaststellen hoe ver haar

invloed reikt. Zie het voorbeeld in bijlage 2.

5.1

++

Nadruk op leiderschap/rol directie:

- Directie moet verantwoordelijkheid

nemen voor preventie van

werkgerelateerde ongevallen en

ziekte en zorgen etc.

- Directie moet zorgen dat er

processen zijn voor consultatie en

participatie van personeel.

- Directie moet zorgen dat personeel

dat melding doet van incidenten,

gevaren en risico’s wordt beschermd.

- Directie moet zorgen voor een

cultuur die ondersteunend is aan de

beoogde resultaten van het AMS.

- Relatie strategie/business

processen.

Ja

Nee

Nee

Nee

Nee

Ja

In ISO 45001 is de betrokkenheid van de directie bij het

arbomanagementsysteem expliciet gemaakt in een dertiental punten.

Daarbij staat bovenaan dat de directie ook ‘verantwoordelijkheid moet

nemen’ voor de gezondheid en veiligheid van personeel. Op basis van

de OHSAS 18001 was het mogelijk dat een directie niet of nauwelijks

betrokken was en alleen de directieverklaring tekende. ISO 45001 vereist

een (pro-)actieve rol van de directie. Dat betekent onder andere initiatieven

nemen om de arboprestaties en/of het AMS te verbeteren. De directie zal

bijvoorbeeld op de hoogte moeten zijn van de belangrijke risico’s en kansen,

de verwachtingen van belanghebbenden en de compliancestatus.

De introductie van het begrip ‘cultuur’ is nieuw in ISO 45001. Ook bij

gevarenidentificatie (6.1.2) dient cultuur mee te worden genomen. Bij de

invulling van continue verbetering (10.3) dient ook expliciet aandacht aan

cultuur te worden besteed.

De directie is in de ISO 45001 verantwoordelijk voor de afstemming van

het arbobeleid en de strategie van de organisatie. Dit betekent enerzijds

dat uitgangspunten uit de strategie van de organisatie die relevant zijn

voor het arbobeleid ook in het arbobeleid terug te vinden zijn en andersom

belangrijke risico’s en kansen uit het arbobeleid ook terug te vinden zijn in de

strategie van de organisatie. Een totale integratie is natuurlijk ook mogelijk.

Page 16: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

16invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

N O r M Pa r.

V e r S C h I l O h Sa S 18001:2007 e N I S O/F D I S 45001:2017

h lS TO e l I C h T I N G (Da a r wa a r N O D I G)

5.3 Rollen en verantwoordelijkheden:

er wordt geen ‘directie-

vertegenwoordiger’ als persoon

aangewezen.

Ja Zoals ook onder 5.1 aangegeven is, wordt in de ISO 45001 veel nadruk gelegd

op het belang van leiderschap. De directie kan taken delegeren maar niet de

verantwoordelijkheid. ISO 45001 vraagt om een persoonlijke betrokkenheid

van de directie bij het arbomanagementsysteem.

5.4 Consultatie en participatie van

personeel

- Proces voor consultatie en

participatie moet betrekking hebben

op alle fases van ontwikkeling en

functioneren van AMS.

- Consultatie van ‘non-managerial’

personeel moet bij een 9-tal

onderwerpen extra worden

benadrukt.

- Idem voor participatie bij een 7-tal

punten.

Nee In OHSAS 18001 wordt geen onderscheid gemaakt tussen participatie en

consultatie. In OHSAS 18001 worden een 4-tal onderwerpen genoemd

waarop participatie zich richt. In ISO 45001 wordt onderscheid gemaakt

naar verschillende fases van het invoeren/functioneren van het AMS

en heeft participatie/consultatie betrekking op alle onderdelen van het

managementsysteem.

In ISO 45001 is onderscheid tussen ‘managerial’ en ‘non-managerial’

personeel. Onderwerpen zijn genoemd waar de organisatie de betrokkenheid

van ‘non managerial’ personeel moet benadrukken.

6.1/6.1.1

++

Nieuw is dat ook ‘kansen’ moeten

worden geïdentificeerd. Onderscheid

is gemaakt naar arborisico’s en

-kansen en risico’s en kansen van de

organisatie.

Ja Nieuw is dat de risico’s en kansen van de organisatie moeten worden

bepaald. Deze bestaan uit:

- arborisico’s en complianceverplichtingen (die ook op basis van OHSAS 18001

moeten worden bepaald). Niet alle arborisico’s en complianceverplichtingen

hoeven namelijk een risico (of kans) te zijn. Dit betekent dat duidelijk moet

worden gemaakt welke arborisico’s een risico of kans voor de organisatie zijn.

Dit is een extra stap die bijvoorbeeld met een (aanvullende) risicoanalyse kan

worden ingevuld;

- de meer strategische risico’s en kansen die volgen uit de context van de

organisatie (4.1 en 4.2). De verschillende risico’s en kansen (volgend uit de

arborisico’s en -kansen; complianceverplichtingen en contextanalyse) zijn

van belang om acties te kunnen plannen (6.1.4), doelstellingen te formuleren

(6.2.1) en uiteindelijk kansen voor continue verbetering te bepalen tijdens de

directiebeoordeling (9.3).

6.1.2 Bij gevarenidentificatie meenemen

van:

- incidenten uit verleden (zowel

intern als extern);

- sociale factoren als werkdruk,

cultuur;

- noodsituaties.

Bij bepaling en beoordeling van

risico’s meenemen van:

- effectiviteit van bestaande

maatregelen;

- issues uit contextanalyse (4.1 en

4.2).

Nee Dit onderdeel van ISO 45001 komt overeen met de gevarenidentificatie en

risicobeoordeling uit OHSAS 18001. Zoals aangeven bij 6.1.1 is nieuw dat ook

kansen moeten worden geïdentificeerd.

Een aantal invalshoeken is in ISO 45001 wat explicieter geformuleerd.

6.1.4

++

Planning van acties: expliciet moet

worden gemaakt wat het vervolg is

van de geïdentificeerde risico’s en

kansen, complianceverplichtingen

en noodsituaties.

Ja Dit is een nieuw onderdeel in de norm. De essentie is dat duidelijk wordt

gemaakt op welke manier de risico’s, kansen, complianceverplichtingen en

maatregelen in het kader van noodsituaties, die volgen uit 6.1.2, 6.1.3 en

8.2, een vervolg krijgen in het managementsysteem. Het vervolg kan zijn

dat beheersmaatregelen worden genomen die terugkomen in de uitvoering

(8), het kan ook zijn dat er (verbeter)doelstellingen worden geformuleerd en

deze terugkomen in 6.2. Aan de doelstellingen is het uit de OHSAS 18001

bekende ‘programma’ gekoppeld (6.2.2). Zie figuur 2 en 3 in hoofdstuk 3 en

het voorbeeld in bijlage 2.

Page 17: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

17invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

N O r M Pa r.

V e r S C h I l O h Sa S 18001:2007 e N I S O/F D I S 45001:2017

h lS TO e l I C h T I N G (Da a r wa a r N O D I G)

6.2

+

Arbodoelstellingen:

- Aangeven hoe doelstellingen

worden geëvalueerd (inclusief

indicatoren voor voortgang).

- Integratie van acties in andere

bedrijfsprocessen.

Nee In essentie komen de verplichtingen uit ISO 45001 en OHSAS 18001 overeen.

De evaluatie van doelstellingen was in OHSAS 18001 opgenomen onder

monitoring. Nieuw is dat indicatoren moeten worden bepaald om de

voortgang te kunnen beoordelen.

Ook is nieuw dat overwogen moet worden hoe de acties om de doelstellingen

te realiseren worden geïntegreerd in andere bedrijfsprocessen.

7.2

+

Vaststellen van benodigde

competenties (om werk te doen en

gevaren te kunnen identificeren).

Ja Op basis van OHSAS 18001 diende de organisatie te zorgen dat ‘een ieder’

bekwaam is op basis van geschikte opleiding, training of ervaring om

de toegewezen taken uit te voeren. Daarbij werd niet vereist om deze

bekwaamheid (in de vorm van competenties) te onderbouwen, wel moesten

de trainingsbehoeften worden geïdentificeerd. ISO 45001 vereist dat eerst

de benodigde competenties worden vastgelegd (voor de uitvoering van het

werk en ook het kunnen identificeren van gevaren). Samen met opleiding en

ervaring kunnen de trainingen zorgen voor de benodigde competenties.

7.3 Personeel moet bewust gemaakt

worden van:

- arbobeleid en doelstellingen;

- incidenten en resultaten van

onderzoeken van incidenten;

- mogelijkheden om bij gevaarlijke

situaties de werkplek te verlaten.

Nee Ook in OHSAS 18001 zijn eisen opgenomen ten aanzien van het bewust

maken van personeel. In ISO 45001 is daar een aantal items aan toegevoegd.

7.4

++

- Een proces voor interne- en externe

communicatie moet worden

geïmplementeerd.

- Inhoud van communicatie moet

consistent en betrouwbaar zijn.

Ja

Nee

(ook

in ISO

14001)

OHSAS 18001 vereist dat de organisatie een procedure heeft voor interne

communicatie en communicatie met aannemers en bezoekers. In ISO 45001

moet er een proces zijn waaruit blijkt waarover, wanneer, met wie en hoe

wordt gecommuniceerd. Communicatie met aannemers is ook vereist op

basis van 8.1.6.

Ook nieuw is dat de organisatie ervoor moet zorgen dat de gecommuniceerde

informatie betrouwbaar is en overeenkomt met de informatie die voortkomt

uit het arbomanagementsysteem.

7.5.3

++

Beveiliging van gedocumenteerde

informatie is toegevoegd (7.5.3 b).

Ja

8.1

+

Operationele planning en

beheersing:

- Op plaatsen waar meerdere

werkgevers werkzaam zijn moeten

relevante onderdelen van het AMS

met andere organisaties worden

afgestemd.

- Vaststellen, implementeren en

onderhouden van proces voor

reductie van gevaren en arborisico’s

op basis van hiërarchie van

maatregelen.

Nee

Afstemming met andere organisaties op een locatie met meerdere

werkgevers wordt in OHSAS 18001 niet genoemd.

In OHSAS 18001 worden beheersmaatregelen in de planningsfase vastgesteld

en moet rekening worden gehouden met de hiërarchie van maatregelen. In

ISO 45001 is dit opgenomen bij uitvoering en is een proces vereist.

Page 18: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

18invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

N O r M Pa r.

V e r S C h I l O h Sa S 18001:2007 e N I S O/F D I S 45001:2017

h lS TO e l I C h T I N G (Da a r wa a r N O D I G)

8.1.3 Management of Change

- Vaststellen proces.

- Zowel tijdelijke als permanente

wijzigingen.

- Veranderingen in wet- en

regelgeving.

- Veranderingen in kennis over

bijvoorbeeld gevaren, technologie.

Nee In OHSAS 18001 zijn eisen ten aanzien van MoC opgenomen bij zowel

gevarenidentificatie als beheersing van uitvoering. In ISO 45001 is een apart

artikel in het hoofdstuk Uitvoering. Op basis van ISO 45001 is een proces

vereist en zullen meer onderwerpen in het MoC-proces moeten worden

meegenomen.

8.1.4 Inkoop.

Aannemers.

Uitbestede processen moeten

worden beheerst. De mate van

beheersing wordt in het AMS

vastgelegd.

Nee

Nee

Ja

OHSAS 18001 vraagt beheersmaatregelen. ISO 45001 vereist dat processen

worden ingevoerd waardoor bij inkoop van producten en services wordt

gewaarborgd dat deze voldoen aan eisen uit het AMS.

OHSAS 18001 vereist dat bij inkoopprocessen de identificatie van gevaren

en arborisico’s met aannemers worden afgestemd. In de inkoopprocessen

dienen arbocriteria te worden gehanteerd bij de selectie van aannemers.

In OHSAS 18001 staan geen eisen met betrekking tot uitbestede processen.

In ISO 45001 staat de eis om uitbestede processen te beheersen omdat de

HLS dit verplicht. In ISO 45001 is dit genuanceerd doordat de mate waarmee

de verschillende uitbestede processen worden beheerst kan worden

aangegeven.

8.2 Voorbereid zijn en reageren op

noodsituaties:

- inclusief eerste hulp;

- communicatie en informatie naar

personeel, aannemers, etc.

Gedocumenteerde informatie over

proces en plannen.

Nee

(ook

in ISO

14001)

Op een aantal punten is de paragraaf over noodsituaties uit OHSAS 18001

explicieter gemaakt.

9.1.1

+

Toegevoegd zijn:

- methoden voor monitoren, meten,

analyse en evaluatie moeten worden

vastgesteld om te zorgen voor valide

resultaten;

- criteria en indicatoren moeten

worden vastgesteld om de

arboprestaties te evalueren.

Ja

Nee

(ook

in ISO

14001)

- In ISO 45001 is de kwaliteit van de informatie een belangrijk aandachtspunt.

Volgens ISO 14001:2015 dient de monitoring valide resultaten op te leveren.

Dit sluit ook aan op de eis in 7.4 om betrouwbare informatie te

communiceren.

- In OHSAS 18001 wordt vereist dat de monitoring is gericht op onder andere

de arboprestaties en het behalen van de doelstellingen. In ISO 45001

wordt daar aan toegevoegd dat ‘criteria’ en ‘indicatoren’ moeten worden

vastgesteld.

9.1.2

+

De organisatie dient kennis en

begrip te hebben over de status van

compliance.

Nee

(ook

in ISO

14001)

De term ‘compliancestatus’ is een nieuw begrip. Dit wordt beschouwd als de

aanwezigheid van een totaaloverzicht van de stand van zaken met betrekking

tot de compliance met wettelijke en andere eisen. In OHSAS 18001 is de

verplichting opgenomen om een eigen beoordeling van de compliance uit te

voeren. Daarbij was het mogelijk om de beoordeling en de afhandeling van

afwijkingen te delegeren naar bijvoorbeeld afdelingen zonder dat voor de

organisatie als geheel een totaaloverzicht werd opgebouwd. Op basis van ISO

45001 dient de organisatie een actueel zicht te hebben op de compliance.

Page 19: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

19invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

N O r M Pa r.

V e r S C h I l O h Sa S 18001:2007 e N I S O/F D I S 45001:2017

h lS TO e l I C h T I N G (Da a r wa a r N O D I G)

9.3

+

- Voor de directiebeoordeling is

in plaats van de input vastgelegd

welke onderwerpen moeten worden

overwogen. Nieuw zijn bijvoorbeeld

de veranderingen in de behoeften en

verwachtingen van belanghebbende

partijen; risico’s en kansen; de

adequaatheid van middelen.

- Bij de output zijn resultaten van de

directiebeoordeling verder

gespecificeerd.

Ja

Nee

In de directiebeoordeling komt een aantal veranderingen in de ISO 45001

samen. Deze norm vraagt (op basis van 5.1) om een grotere betrokkenheid

van de directie. In de ISO 45001 ligt de nadruk op de ‘input’: het opstellen van

een document dat vervolgens door de directie wordt geaccordeerd. In de ISO

45001 ligt de nadruk op de ‘output’. De norm geeft onderwerpen die door de

directie moeten worden overwogen. Bij certificatie zal duidelijk moeten zijn

dat de directie daarbij ook daadwerkelijk betrokken is.

In de directiebeoordeling komen ook andere nieuwe elementen zoals de

veranderingen in de contextanalyse (4.1 en 4.2) terug. Ook nieuw is dat de

adequaatheid van de beschikbare middelen moet worden beoordeeld.

Meer nadruk is gelegd op beslissingen die de directie dient te nemen,

deze zijn gespecificeerd. Nieuwe onderwerpen waarover een besluit moet

worden genomen zijn bijvoorbeeld de acties die moeten worden genomen;

mogelijkheden tot integratie met andere bedrijfsprocessen en de gevolgen

voor de strategische richting van de organisatie.

10.3

+

Continue verbetering moet naast de

verbetering van de arboprestaties

ook gericht zijn op verbetering van

de cultuur die ondersteunend is aan

het AMS.

Nee De term ‘cultuur’ is nieuw in ISO 45001 en valt onder de verantwoordelijkheid

van de directie (zie 5.1).

Page 20: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

20invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

h o o f d s t u k 6

6 Procedures en processen in OHSAS 18001 en ISO 45001

Voor een aantal onderdelen uit het arbomanagementsysteem is in de OHSAS 18001 de implementatie van procedures vereist. De term procedures suggereert dat deze schriftelijk moeten zijn vastgelegd. Dit is echter alleen vereist wanneer dit expliciet staat vermeld. Een beperkt aantal keren is dat het geval.In de ISO 45001 wordt de term ‘procedures’ niet gebruikt. Het vaststellen, implementeren van ‘processen’ is daarmee vergelijkbaar. In de volgende tabel worden de eisen in OHSAS 18001 en ISO 45001 met betrekking tot procedures en processen met elkaar vergeleken. Ingeval een proces is vereist betekent dit dat de organisatie heeft vastgesteld wat, hoe, wanneer, door wie en op welke manier de benodigde activiteiten worden uitgevoerd.

O h Sa S 18001 - V e r e I ST e P rO C e D u r e S I S O/F D I S 45001 - P rO C e S S e S

4.3.1 Gevarenidentificatie, risicobeoordeling en vaststelling

van beheersmaatregelen

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden voor voortdurende

gevarenidentificatie, risicobeoordeling en vaststelling

van de benodigde beheersmaatregelen.

6.1.1/

6.1.2

General

The organization shall maintain documented information on:

- risks and opportunities;

- the process(es) and actions needed to determine and address

its risks and opportunities (see 6.1.2 to 6.1.4) to the extent

necessary to have confidence they are carried out as planned.

The organization shall establish, implement and maintain

a process(es) for hazard identification that is on-going and

proactive.

The organization shall establish, implement and maintain

a process(es) to: a) assess OH&S risks from the identified

hazards ....

The organization shall establish, implement and maintain

a process(es) to assess: a) OH&S opportunities to enhance

OH&S performance, while taking into account: …..

4.3.2 Wettelijke en andere eisen

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden voor het identificeren

van en toegang hebben tot wettelijke en andere arbo-

eisen die op haar van toepassing zijn.

6.1.3 Determination of legal requirements and other requirements

The organization shall establish, implement and maintain

a process to:

a) determine and have access to up-to-date legal requirements …

b) determine how these legal requirements and other

requirements apply …

c) take these legal requirements and other requirements into

account …

Page 21: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

21invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

O h Sa S 18001 - V e r e I ST e P rO C e D u r e S I S O/F D I S 45001 - P rO C e S S e S

4.4.2 Bekwaamheid, training en bewustzijn

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden om personen die onder

haar gezag werken bewust te maken van: ……

7.2

7.3

Competence (geen proces vereist)

The organization shall:

a) determine the necessary competence of workers that affect or

can affect its OH&S performance;

b) ensure that workers are competent on the basis of

appropriate education, induction, training, or experience;

c) where applicable, take actions to acquire the necessary

competence, and evaluate the effectiveness of the actions

taken;

d) retain appropriate documented information as evidence of

competence.

Awareness

Workers shall be made aware of:

a) … to e) …

4.4.3.1 Communicatie

De organisatie moet met betrekking tot haar

arbogevaren en haar arbomanagementsysteem

(een) procedure(s) vaststellen, implementeren en

bijhouden voor

a) interne communicatie

b) communicatie met aannemers en andere

bezoekers aan de werkomgeving,

c) het ontvangen, documenteren en reageren

op relevante communicatie van externe

belanghebbenden.

7.4 Communication

The organization shall establish, implement and maintain the

process(es) needed for internal and external information and

communications relevant to the OH&S management system

including determining:

a) on what it will communicate;

b) when to communicate;

c) with whom to communicate:

1) internally among the various levels and functions of the

organization;

2) among contractors and visitors to the workplace;

3) among other external or interested parties.

d) how to inform and communicate.

4.4.3.2 Participatie en overleg

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden voor:

a) participatie van medewerkers door: ….

b) overleg met aannemers….

5.4 Consultation and participation of workers

The organization shall, establish, implement and maintain

process(es) for consultation and participation of workers at all

applicable levels and functions, and where they exist, workers’

representatives in the development, planning, implementation,

performance evaluation and actions for improvement of the

OH&S management system.

The organization shall:

a) …. to e) ….

4.4.5 Beheersing van documentatie

Documenten vereist door het

arbomanagementsysteem en door deze OHSAS-norm,

moeten worden beheerst. Registraties vormen een

speciaal type document en moeten worden beheerst

overeenkomstig de in 4.5.4 gestelde eisen.

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden om

a) … t/m g) ….

7.5 Documented information (geen proces vereist)

When creating and updating documented information the

organization shall ensure appropriate:

a) identification and description (e.g. a title, date, author, or

reference number);

b) format (e.g. language, software version, graphics) and media

(e.g. paper, electronic);

c) review and approval for suitability and adequacy.

Page 22: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

22invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

O h Sa S 18001 - V e r e I ST e P rO C e D u r e S I S O/F D I S 45001 - P rO C e S S e S

4.4.6 Beheersing van de werkzaamheden

De organisatie moet de werkzaamheden en

activiteiten identificeren die samenhangen

met de geïdentificeerde risico’s en waarvoor

beheersmaatregelen moeten worden

geïmplementeerd om de arborisico’s te beheren. Dit

moet ook beheer van wijzigingen (“management of

change”) omvatten (zie 4.3.1).

Voor die werkzaamheden en activiteiten moet

de organisatie het volgende implementeren en

bijhouden: a) t/m c)

d) gedocumenteerde procedures, bedoeld voor

situaties waarin het ontbreken ervan zou kunnen

leiden tot afwijking van het arbobeleid en de

arbodoelstellingen,

8.1.1

8.1.2

8.1.3

8.1.4

Operational planning and control - General

The organization shall plan, implement and control the

processes needed to meet requirements of the OH&S

management system, and to implement the actions determined

in Clause 6, by: a) to d)

At multi-employer workplaces, the organization shall coordinate

the relevant parts of the OH&S management system with the

other organizations.

Eliminating hazards and reducing OH&S risks

The organization shall establish, implement and maintain a

process(es) for the elimination of hazards and reduction of

OH&S risks using the following hierarchy of control: a) to e).

Management of change

The organization shall establish a process(es) for the

implementation and control of planned temporary and

permanent changes that impact OH&S performance including:

a) to d).

Procurement

The organization shall establish, implement and maintain

a process(es) to control the procurement of products and

services in order to ensure.........

Contractors

The organization shall coordinate its procurement process(es)

with its contractor(s) to identify hazards and to assess and

control the OH&S risks, arising from the:

a) contractors’ activities and operations that impact the

organization;

b) organization’s activities and operations that impact

contractors’ workers;

c) contractors’ activities and operations that impact other

interested parties in the workplace.

The organization shall ensure that the requirements of

the organization’s OH&S management system are met by

contractors and their workers. The organization’s procurement

process(es) shall define and apply OH&S criteria for the selection

of contractors.

4.4.7 Voorbereid zijn en reageren op noodsituaties

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden om:

a) mogelijke noodsituaties te identificeren,

b) op dergelijke noodsituaties te reageren.

8.2 The organization shall establish, implement and maintain a

process(es) needed to prepare for and respond to potential

emergency situations, as identified in 6.1.2.1, including: a) to g).

4.5.1 Prestatiemeting en monitoring

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden voor het regelmatig

monitoren en meten van de arboprestaties. Deze

procedure(s) moet(en) het volgende omvatten: a)

t/m f)

9.1.1 The organization shall establish, implement and maintain

a process(es) for monitoring, measurement, analysis and

performance evaluation.

The organization shall determine: a) tot e)

Page 23: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

23invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

O h Sa S 18001 - V e r e I ST e P rO C e D u r e S I S O/F D I S 45001 - P rO C e S S e S

4.5.2.1/

4.5.2.2

De organisatie moet overeenkomstig haar verbintenis

tot naleving (zie 4.2c)) (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden om de naleving van

de van toepassing zijnde wettelijke + andere eisen

periodiek te beoordelen (zie 4.3.2).

9.1.2 Evaluation of compliance

The organization shall establish, implement and maintain

a process(es) for evaluating compliance with legal requirements

and other requirements (see 6.1.3).

The organization shall: a) to d)

4.5.3.1 Onderzoek van incidenten

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden om incidenten te

registreren, onderzoeken en analyseren, om: ...

10.2 Incident, nonconformity and corrective action

The organization shall stablish, implement and maintain a

process(es), including reporting, investigating and taking action,

to determine and manage incidents, and nonconformities.

When an incident or a nonconformity occurs, the organization

shall: a) to g).

4.5.3.2 Afwijking, corrigerende en preventieve maatregelen

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden voor het omgaan met

(een) feitelijke en mogelijke afwijking(en) en voor het

nemen van corrigerende en preventieve maatregelen.

De procedure(s) moet(en) eisen definiëren voor: a)

t/m e).

10.2 See above

4.5.4 Beheersing van registraties

De organisatie moet (een) procedure(s) vaststellen,

implementeren en bijhouden voor het identificeren,

opslaan, beschermen, opvragen, bewaren en

verwijderen van registraties.

7.5.3 Control of documented Information (geen proces vereist)

Documented information required by the OH&S management

system and by this International Standard shall be controlled to

ensure:

a) it is available and suitable for use, where and when it is

needed;

b) it is adequately protected (e.g. from loss of confidentiality,

improper use, or loss of integrity).

For the control of documented information, the organization

shall address the following activities, as applicable: ….

4.5.5 Interne audit

(Een) auditprocedure(‘s) moet(en) worden

vastgesteld, geïmplementeerd en bijgehouden met

aandacht voor:

9.2.2 Internal audit programme

The organization shall:

a) plan, establish, implement and maintain an audit

programme(s) including the frequency, methods,

responsibilities, consultation, planning requirements and

reporting, which shall take into consideration the importance of

the processes concerned and the results of previous audits,

b) define the audit criteria and scope for each audit,

c) to f)

Page 24: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

24invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

h o o f d s t u k 7

7 Documentatievereisten in OHSAS 18001 en ISO 45001

Bij de paragrafen in de kolom voor ISO/FDIS 45001 is aangegeven of de documentatievereisten zijn vereist op basis van de HLS. Wanneer dat het geval is, zijn deze in alle ISO-managementsysteemnormen (waaronder ISO 45001) terug te vinden. Wanneer ISO 14001 staat vermeld, betekent dit dat een vergelijkbare verplichting niet volgt uit de HLS maar wel als aanvullende eis in de ISO 14001:2015 is opgenomen.

O h Sa S 18001 - D O C uM e N TaT I e e N r e G I ST r aT I e I S O/F D I S 45001 - V e r e I ST e D O C uM e N TaT I e

4.1 De organisatie moet het toepassingsgebied van haar

arbomanagementsysteem definiëren en documenteren.

4.3

(HLS)

The scope shall be available as documented information.

4.2 e) De directie moet het arbobeleid van de organisatie

definiëren en goedkeuren en bewerkstelligen dat het

binnen het gedefinieerde toepassingsgebied van haar

arbomanagementsysteem wordt gedocumenteerd,

geïmplementeerd en bijgehouden.

5.2

(HLS)

The OH&S policy shall be available as documented

information;

4.3.1 De organisatie moet de resultaten van

gevarenidentificaties, risicobeoordelingen en vastgestelde

beheersmaatregelen documenteren en actueel houden.

6.1.1

(ISO

14001)

The organization shall maintain documented information

on:

- risks and opportunities;

- the process(es) and actions needed to determine and

address its risks and opportunities (see 6.1.2 to 6.1.4) to

the extent necessary to have confidence they are carried

out as planned.

6.1.2.2

(ISO

14001)

The organization’s methodology(ies) and criteria for the

assessment of OH&S risks shall be defined with respect

to scope, nature and timing, to ensure that they are

proactive rather than reactive and are used in a systematic

way. Documented information shall be maintained and

retained on the methodologies and criteria.

6.1.3

(ISO

14001)

The organization shall maintain and retain documented

information on its legal requirements and other

requirements and shall ensure that it is updated to reflect

any changes.

4.3.3 De organisatie moet gedocumenteerde arbodoelstellingen

vaststellen, implementeren en bijhouden, voor de

relevante functies en niveaus binnen de organisatie.

6.2.2

(HLS)

The organization shall maintain and retain documented

information on the OH&S objectives and plans to achieve

them.

4.4.1 taakverdeling, verantwoordelijkheden, toerekenbaarheden

en bevoegdheden moeten worden gedocumenteerd en

kenbaar worden gemaakt.

5.3 Top management shall ensure that the responsibilities

and authorities for relevant roles within the OH&S

management system are assigned and communicated at

all levels within the

organization and maintained as documented information.

Page 25: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

25invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

O h Sa S 18001 - D O C uM e N TaT I e e N r e G I ST r aT I e I S O/F D I S 45001 - V e r e I ST e D O C uM e N TaT I e

4.4.2 De organisatie moet bewerkstelligen dat elke persoon

die onder het gezag van de organisatie taken uitvoert die

invloed kunnen hebben op de arbeidsomstandigheden,

bekwaam is op basis van geschikte opleiding, training

of ervaring en moet de daarbij behorende registraties

bijhouden.

Zij moet in de training voorzien of andere maatregelen

treffen om aan deze behoeften te voldoen, de

doeltreffendheid van de training of de getroffen

maatregelen beoordelen en de daarbij behorende

registraties bewaren.

7.2

(HLS)

d) retain appropriate documented information as evidence

of competence.

4.4.3.1 het ontvangen, documenteren en reageren op relevante

communicatie van externe belanghebbenden.

7.4.1 The organization shall retain documented information as

evidence of its communications, as appropriate

4.4.4 c) een omschrijving van de hoofdonderdelen van het

arbomanagementsysteem en de interacties daartussen

en verwijzingen naar ermee samenhangende documenten,

4.4.6 De organisatie moet de werkzaamheden en activiteiten

identificeren die samenhangen met de geïdentificeerde

risico’s en waarvoor beheersmaatregelen moeten worden

geïmplementeerd om de arborisico’s te beheren. Dit moet

ook beheer van wijzigingen (“management of change”)

omvatten (zie 4.3.1).

d) gedocumenteerde procedures, bedoeld voor situaties

waarin het ontbreken ervan zou kunnen leiden tot

afwijking van het arbobeleid en de arbodoelstellingen,

8.1.1

(HLS)

The organization shall plan, implement and control and

maintain the processes needed to meet requirements of

the OH&S management system, and to implement the

actions determined in Clause 6, by:

a) establishing criteria for the processes;

b) implementing control of the processes in accordance

with the criteria:

c) keeping documented information to the extent

necessary to have confidence that processes have been

carried out as planned.

4.5.1 f) registratie van voldoende gegevens en resultaten van

monitoring en metingen, om daaropvolgende analyses

ten behoeve van corrigerende en preventieve maatregelen

mogelijk te maken.

Er moeten registraties worden bewaard van kalibratie- en

onderhoudsactiviteiten en van de resultaten daarvan.

9.1.1

(HLS)

The organization shall retain appropriate documented

information:

- as evidence of the results of monitoring, measurement,

analysis and performance evaluation

- on the maintenance, calibration or verification of

measurement of equipment.

4.5.2 Naleving van wettelijke en andere eisen. De organisatie

moet registraties bijhouden van de resultaten van de

periodieke beoordelingen.

9.1.2

(ISO

14001)

d) retain documented information of the compliance

evaluation result(s).

4.5.3.1 De resultaten van onderzoeken van incidenten moeten

worden gedocumenteerd en bijgehouden.

10.2

(HLS)

The organization shall retain documented information as

evidence of:

- the nature of the incidents or nonconformities and any

subsequent actions taken;

4.5.3.2 d) het registreren en kenbaar maken van de resultaten

van de corrigerende en preventieve maatregelen die zijn

genomen, en

10.2

(HLS)

The organization shall retain documented information as

evidence of:

- the results of any action and corrective action, including

their effectiveness.

4.5.5 a) de verantwoordelijkheden, bekwaamheden en

eisen voor planning en uitvoering van interne audits,

rapporteren van resultaten en bewaren van de hiermee

samenhangende registraties,

9.2.2

(HLS)

f) retain documented information as evidence of the

implementation of the audit programme and the audit

results.

Page 26: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

26invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

O h Sa S 18001 - D O C uM e N TaT I e e N r e G I ST r aT I e I S O/F D I S 45001 - V e r e I ST e D O C uM e N TaT I e

4.6 Registraties van directiebeoordelingen moeten worden

bewaard.

9.3

(HLS)

The organization shall retain documented information as

evidence of the results of management reviews.

7.5.3 Documented information of external origin determined

by the organization to be necessary for the planning and

operation of the OH&S management system shall be

identified as appropriate, and controlled.

8.2 The organization shall maintain and retain documented

information on the process(es) and on the plans for

responding to potential emergency situations.

10.3

(HLS)

The organization shall continually improve the suitability,

adequacy and effectiveness of the OH&S management

system, by:

a) to d)

e) maintaining and retaining documented information as

evidence of the results of continual improvement.

Page 27: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

27invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

h o o f d s t u k 8

8 Aandachtspunten bij certificatie op basis van OHSAS 18001

In dit hoofdstuk staan de punten waar extra aandacht moet worden besteed ingeval het arbomanagementsysteem is ingevoerd op basis van ISO 45001 en het voor de tussenliggende periode gecertificeerd wordt op basis van OHSAS 18001:2007.

ProceduresISO 45001 kent geen procedures. In plaats daarvan wordt de term process(es) gebruikt. Een organisatie dient voor verschillende onderdelen van het managementsysteem processes in te richten (The organization shall establish and maintain processes to ensure that...). Een procedure en een ‘process’ zullen in de praktijk met elkaar overeenkomen. Bij een aantal normelementen in ISO 45001 worden activiteiten beschreven die moeten worden uitgevoerd, daarbij is niet aangegeven ‘that the organization shall establish and maintain process(es) .... Dit is het geval bij de volgende onderdelen uit de ISO 45001:> 7.2 Competence> 7.5.3 Control of documented Information> 9.2.2 Internal audit programme

Bovenstaande activiteiten moeten dus wel in ISO 45001 zijn uitgevoerd, er hoeft alleen geen proces voor te zijn. Ingeval van OHSAS 18001-certificatie op basis van ISO 45001 dient voor deze onderdelen dus wel een proces (of procedure) beschikbaar te zijn.

Documentatie> OHSAS 4.3.1: documentatie van de vastgestelde beheersmaatregelen (in relatie tot resultaten gevarenidentificatie en risicobeoordeling). In ISO 45001 par. 6.4.1 worden de beheersmaatregelen bepaald (Planning to take action). Documentatie daarvan is vereist op basis van 6.1.1 (tot op het niveau dat nodig is dat ...). Aandachtspunt is dat voor OHSAS 18001 alle beheersmaatregelen moeten worden gedocumenteerd en voor ISO 45001 voor zover het ontbreken ervan tot problemen leidt.> OHSAS 4.4.2 vereist dat de doeltreffendheid van de training of de getroffen maatregelen worden beoordeeld en de daarbij behorende registraties worden bewaard. De beoordeling van de doeltreffendheid moet ook op basis van ISO 45001 worden uitgevoerd (7.2 C where applicable, take actions to acquire the necessary competence, and evaluate the effectiveness of the actions taken). Documentatie van de evaluatie is echter op basis van ISO 45001 niet vereist.> OHSAS 4.4.4 c vereist ‘een omschrijving van de hoofdonderdelen van het arbomanagementsysteem en de interacties daartussen en verwijzingen naar ermee samenhangende documenten’. ISO 45001 vereist dit niet.> OHSAS 4.6 vereist dat er documentatie is van de directiebeoordelingen. ISO 45001 vereist alleen documentatie van de resultaten van de directiebeoordeling.

Page 28: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

28invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

h o o f d s t u k 9

9 Wijzigingen aangebracht in FDIS en tweede ISO/DIS 45001

De ontwikkeling van een ISO-norm verloopt via een aantal vaste stappen. Onderstaand zijn de belangrijkste wijzigingen weergegeven die tijdens de laatste twee stappen van het ontwikkeltraject zijn aangebracht.

9.1 Wijzigingen aangebracht in ISO/FDIS 45001

Op de ISO/DIS 45001.2 is een groot aantal commentaren ingediend. Bij de behandeling van deze commentaren is het uitgangspunt van de internationale normcommissie geweest om onderwerpen die al eerder inhoudelijk zijn bediscussieerd niet opnieuw ter discussie te stellen. Deze zijn ‘geparkeerd’ voor de periodieke revisie. Er zijn derhalve alleen tekstuele wijzigingen aangebracht om bijvoorbeeld inconsistenties te verwijderen of de leesbaarheid te verbeteren. Op een beperkt aantal plaatsen zijn teksten verplaatst.

De volgende wijzigingen hebben inhoudelijke consequenties:> Paragraaf 6.1.1: Bij het bepalen van de risico’s en kansen is de eis dat risico’s en kansen in relatie tot het functioneren van het arbomanagementsysteem moeten worden overwogen komen te vervallen.> Paragraaf 8.1: De artikelen met betrekking tot inkoop, aannemers en uitbesteding zijn samengebracht in 8.1.4. (Inkoop). De inschakeling van aannemers en het uitbesteden vallen daarmee onder de processen voor inkoop van producten en diensten. Het identificeren van gevaren en risico’s in relatie tot de inschakeling van aannemers moet wel worden uitgevoerd, er hoeft echter geen proces meer voor te zijn.

9.2 Wijzigingen aangebracht in ISO/DIS 45001.2

Een groot aantal commentaren is ingebracht op de eerste ISO/DIS 45001 (publicatie februari 2016). De internationale normcommissie heeft een aantal keren vergaderd om deze commentaren te bespreken. Het resultaat, ISO/DIS 45001.2, is op 19 mei 2017 gepubliceerd. Een groot aantal veranderingen is tekstueel van aard en heeft geen praktische consequenties. In onderstaande tabel is een aantal meer inhoudelijke veranderingen vermeld die zijn aangebracht in de tweede DIS-versie.

Page 29: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

29invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Pa r aG r a a F O N D e rw e r P V e r S C h I l

3.3 worker

person performing work or work-related activities that

are under the control of the organization

Het gaat om werk of werkgerelateerde activiteiten die onder

controle van de organisatie zijn. Onafhankelijk van de relatie

tot de degene die het uitvoert. Dus ook wanneer er maar

gedeeltelijk controle over deze personen is.

4.3 Once the scope is defined, the OH&S management

system shall include activities, products and services

within the organization’s control or influence that can

impact the organization’s OH&S performance.

Verwijderd is om ‘once the scope is defined’. Het is niet

duidelijk wat de praktische consequentie van deze wijziging is.

5.1 e) ensuring active participation of workers, and where they

exist, workers’ representatives, using consultation and

the identification and removal of obstacles or barriers to

participation;

Genuanceerd: ensuring the organization establishes and

implements (a) process(es) for consultation and

participation of workers (see 5.4);

5.1 k) developing, leading and promoting a culture in the

organization that supports the OH&S management

system.

Verduidelijkt: toegevoegd dat het om ‘culture’ gaat welke

‘the intended outcomes’ of the OH&S management system

ondersteunt.

5.1 m) Toegevoegd: directie dient de instelling van ‘health and

safety committees’ te overwegen en het functioneren te

ondersteunen.

5.2 Top management shall establish, implement and

maintain an OH&S policy in consultation with workers

591 at all levels of the organization (see 5.3 and 5.4)

Laatste deel van de zin is geschrapt. Over gehele tekst is

betrokkenheid van workers genuanceerd en minder specifiek

gemaakt. Zie ook 5.1 e) en 5.2 f).

5.2 d) d) includes a commitment to the control of OH&S risks

using the hierarchy of controls

Is geherformuleerd zonder ‘using hierarchy of controls’ en

‘hazards’ wordt toegevoegd.

5.2 f) includes a commitment to participation, i.e. the

involvement of workers’, and where they exist, workers’

representatives, in the decision-making processes in the

OH&S management system.

Toegevoegd: commitment to ‘consultation’. Laatste deel zin

m.b.t. ‘decision making’ is verwijderd.

5.3 Organizational roles, responsibilities, accountabilities

and authorities

De term accountabilities is in de hoofdtekst geschrapt.

6.1.1 The organization shall consider the effective

participation of workers (see 5.4) in the planning process

and, where appropriate, the involvement of other

interested parties.

Verwijderd. Consultatie en participatie is al vereist op basis van

paragraaf 5.4.

6.1.2.1 Hazard identification

The organization shall establish, implement and

maintain a process for the on-going proactive

identification of hazards arising. The process shall take

into account but not be limited to: a) to h)

Volgorde is gewijzigd om ook belang aan te geven:

- g) wordt a)

- h) wordt b)

Bij h) (straks b) zijn termen toegevoegd: ‘victimization,

harassment and bullying’

6.1.2.3 planned changes to the organization, its processes or its

activities;

Toegevoegd changes in ‘policies’

6.2.2 e) e) how it will be measured through indicators (if

practicable) and monitored, including frequency;

Is geherformuleerd waarbij 6.2.2 e en f zijn samengevoegd.

‘measured’ is vervangen door ‘evaluated’. Verwijderd is:

‘including frequency’

6.2.2 Toegevoegd: how the actions to achieve OH&S objectives will

be integrated into the organization´s business process(es).

7.2 b) b) ensure that these persons are competent on the

basis of appropriate education, induction, training, or

experience;

Toegevoegd: including the ability to identify hazards. De term

‘induction’ is verwijderd.

Page 30: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

30invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Pa r aG r a a F O N D e rw e r P V e r S C h I l

7.3 a) Workers Persons doing work under the organization’s

control shall be made aware of:

a) the OH&S policy;

Toegevoegd: naast ‘policy’ ook ‘objectives’

7.3 e) e) OH&S hazards and risks that are relevant for them. Toegevoegd: naast ‘hazards and risks’ moet personeel ook

bewust worden gemaakt van ‘actions determined’

7.3 NOTE The ILO’s ILS recommend that where workers

……. should be able to remove themselves and inform

the organization of the circumstances, without risk of

penalization.

Note is met andere formulering verplaatst naar hoofdtekst

(7.3 f): personeel moet bewust worden gemaakt van de

afspraken om zich te verwijderen van gevaarlijke plaatsen

7.4.1 Communication Paragraaf is in lijn gebracht met 7.4.1 in ISO 14001:2015:

- De term ‘information’ is geschrapt.

- Toegevoegd: establish, implement process ...

- Toegevoegd: Take into account legal requirements

- Toegevoegd: Ensure communication is consistent with... and

reliable.

- Verwijderd: The organisation shall define objectives ... and

shall evaluate ...

- Internal and external communication staan nu in aparte

paragrafen.

7.5.3 b) Access by workers to relevant documented information Verplaats naar Note: invulling geven aan toegang van workers

and their representatives tot documentatie

8.1.1 Operation, general

d) determining situations where the absence of

documented information could lead to deviations from

the OH&S policy and the OH&S objectives;

Verwijderd (op basis van 8.1.1. C moet een organisatie

gedocumenteerde informatie onderhouden in de omvang die

nodig is om …)

8.1.1 On multi-employer workplaces, the organization shall

implement a process for coordinating the relevant parts

of

the OH&S management system with other

organizations.

Verwijderd: ‘process’. Activiteit moet wel worden gedaan, er

hoeft alleen geen proces voor te zijn.

8.1.2 c) Hierarchy of controls

c) use engineering controls

Toegevoegd: and/or reorganization of work

8.2 Management of change 8.2 a) en b) zijn samengevoegd.

Verduidelijkt: proces moet betrekking hebben op

- zowel tijdelijke als permanente wijzigingen;

- zowel nieuwe als gewijzigde producten, processen en services.

8.4 Procurement Toegevoegd: The organization shall establish, implement and

maintain process(es) to controls the procurement

8.5 d) Contractors Verwijderd: identificeren van OH&S risks of d) contractors’

activities and operations to contractors’ workers

8.6 The organization shall identify potential emergency

situations; assess OH&S risks associated with these

emergency situations (see 6.1.2) and maintain a process

to prevent or minimize .....

Gewijzigd: het identificeren is verwijderd omdat dit al is

gedaan bij 6.1.2.1.

Organisatie moet proces vaststellen en implementeren om zich

voor te bereiden en reageren op ‘emergency situations’

9.1.1 Monitoring Toegevoegd: Documented information on maintenance,

calibration or verification of measurement of equipment shall

be retained

Page 31: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

31invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Pa r aG r a a F O N D e rw e r P V e r S C h I l

9.3 The outputs of the management review shall include

decisions related to:

Toegevoegd (in overeenstemming met ISO 14001:2015): Het

resultaat van de directiebeoordeling moet bevatten:

- mogelijkheden om arbomanagementsysteem te integreren in

andere bedrijfsprocessen

- eventuele gevolgen voor de strategische richting van de

organisatie

9.3 The organization shall communicate the relevant

outputs of the management review to its relevant

workers, and where they exist, workers’ representatives.

Gewijzigd:

- ‘The organization’ wordt ‘top management’

- ‘relevant workers’ wordt ‘workers’

10.1 Process to manage incidents and non conformities Toegevoegd:

Process to determine and manage incidents...

10.1 a) a) react in a timely manner to the incident or

nonconformity, and, as applicable:

1) take direct action to control and correct it;

Gewijzigd:

- ‘take direct action’ wordt ‘take action’

10.1 b) 1) reviewing the incident or nonconformity; Verduidelijkt:

- investigating incident (i.p.v. reviewing) and reviewing

nonconformity

10.1 a) - f) Nieuw item is tussengevoegd:

OH&S-risks moeten worden onderzocht voordat acties worden

ondernomen die kunnen resulteren in nieuwe of veranderde

gevaren.

10.2 Continual improvement Verduidelijkt:

- subparagrafen zijn vervallen

- ‘implement continual improvement process’ vervalt

- ‘promote positive culture’ vervangen door ‘promote a culture

that supports OH&S management system’

- ‘ensure participation’ vervangen door ‘promote participation’

Page 32: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

32invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

b i j l a g e 1

Documenten beschikbaar voor certificatie

De volgende documenten/registraties dient de organisatie beschikbaar te hebben (bij hercertificatie over een periode van drie jaar):> Beschrijving toepassingsgebied (4.3)> Arbobeleid (5.2)> Verdeling van rollen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden (5.3)> risico’s en kansen (6.1.1)> De processen en de acties die nodig zijn voor het vaststellen en oppakken van risico’s en kansen in 6.1.2-6.1.4 (6.1.1)*> De methodologie en voor het beoordelen van de arborisico’s en criteria om deze te bepalen (6.1.2.2)> Complianceverplichtingen (6.1.3)> Arbodoelstellingen en de plannen om deze te realiseren (6.2.2)> Bewijs van competenties (7.2)> Bewijs van communicatieactiviteiten (7.4.1)> Processen voor de operationele planning en beheersing (8.1.1)*> Processen en plannen voor het voorbereid zijn en reageren op noodsituaties (8.2)> Bewijs van resultaten van monitoring, metingen, analyse en evaluatie van prestaties (9.1.1)> Bewijs van onderhoud, kalibratie of verificatie van metingen van apparatuur (9.1.1)> Compliance-evaluatie (9.1.2)> Intern auditprogramma en resultaten interne audits (9.2.2)> resultaten directiebeoordeling (9.3)> De achtergrond van incidenten en afwijkingen, genomen maatregelen en de resultaten van maatregelen en corrigerende maatregelen en de effectiviteit ervan (10.2)> Bewijzen van het resultaat van het proces tot continue verbetering (10.3)

Documenten/registratie waarvan SCCM de aanwezigheid aanbeveelt: > resultaat contextanalyse (zie 4.1 en 4.2)> Beschrijving van organisatie en verantwoordelijkheden> Overzicht van gedocumenteerde informatie en registraties (waaronder eventuele beschrijvingen van processen/procedures anders dan al min of meer vereist op basis van 6.1.1, 8.1 en 8.2)

* De gedocumenteerde informatie moet worden bijgehouden in de omvang die nodig is om het vertrouwen

te hebben dat de processen volgens planning zijn uitgevoerd.

Page 33: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

33invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

b i j l a g e 2

Toelichting ISO 45001 op basis van voorbeeldbedrijf ‘Keizers Huisdiervoeders’

Op basis van de onderstaande beschrijving van keizers Huisdiervoerders is in tabel 1 van deze bijlage voor een aantal onderdelen van de ISO 45001-norm een mogelijke uitwerking gegeven.

Samenvattingkeizers Huisdiervoeders BV is een producent van voer voor huisdieren gemaakt van grondstoffen uit dierlijke materialen. Een deel van de tussenproducten wordt doorverkocht aan andere bedrijven.

keizers Huisdiervoerders BV heeft verschillende aandeelhouders. De aandelen zijn verdeeld over het management (10%), de familie keizer (30%) en twee externe investeerders die elk 30% hebben.

Bij het bedrijf zijn 105 medewerkers in dienst die werken op de volgende afdelingen:> directie en ondersteuning (kAM-afdeling, voedselveiligheid, P&O, secretariaat);> inkoop en logistiek;> magazijn;> financiële administratie;> productie;> laboratorium;> verkoop;> technische dienst.

Het managementteam bestaat uit de directeur, manager financiële administratie/inkoop, manager kAM/voedselveiligheid, productiemanager en verkoopmanager.

Er werken ongeveer 30 personen op kantoor, 4 in de technische dienst, 6 in het laboratorium, 65 in de productie en magazijn. In de buitendienst (verkoop en transport grondstoffen) werken 9 personen. Transport van gereed product wordt uitgevoerd door een externe transporteur. De schoonmaak is uitbesteed aan een schoonmaakbedrijf dat is gespecialiseerd in industriële reiniging.

De technische dienst heeft een aantal mensen voor het dagelijkse onderhoud. Er is een technisch dienstverlener die regelmatig aanwezig is voor de uitvoering van groot onderhoud aan de technische installaties.

Page 34: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

34invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Het transportbedrijf dat werkt voor keizers Huisdiervoeders is de buurman op het industrieterrein. Er is een directe doorgang tussen het terrein van keizers Huisdiervoeders en de transporteur. Een deel van de opslag van gereed product is op het terrein van de transporteur.

In de productie wordt in twee ploegen gewerkt. Van de 65 medewerkers in de productie zijn er circa 50 in dienst en circa 20 flexibel via een detacheringsbureau dat gespecialiseerd is in buitenlands productiepersoneel. Van de 65 medewerkers zijn er circa 55 laaggeschoold. De 55 productiemedewerkers hebben een verschillende achtergrond. Bij meer dan de helft is de spreek- en leesvaardigheid in het Nederlands zeer beperkt. In totaal worden circa 8 verschillende talen gesproken.

keizers Huisdiervoeders BV biedt medewerkers de mogelijkheid om de contributie voor het lidmaatschap van de vakbond te betalen via de salarisafrekening. Dit geeft de betreffende medewerker een fiscaal voordeel. Circa 10% van het vaste personeel is vakbondslid.

keizers Huisdiervoerders BV heeft een contract met een arbodienst.

Ondernemingsraadkeizers Huisdiervoeders BV heeft een ondernemingsraad. Hierin zitten 3 personen. Dit is iemand van de financiële administratie, een ploegleider van de verpakkingsafdeling en een medewerker van de technische dienst. De samenstelling van de Or is al jaren ongewijzigd. Al jaren wordt er geprobeerd nieuwe Or-leden te krijgen maar dat is tot nu toe niet gelukt.

ManagementsysteemHet managementsysteem is gecombineerd voor ISO 9001 , ISO 45001, ISO 14001 en HACCP (voedselveiligheid). Daar waar mogelijk zijn procedures en instructies geïntegreerd. Het bedrijf is al vanaf 1995 gecertificeerd voor ISO 9001. ISO 45001, ISO 14001 en HACCP zijn later toegevoegd.

In het managementsysteem is vastgelegd dat het systeem betrekking heeft op:> In principe vallen alle activiteiten binnen de BV keizers Huisdiervoeders met kvk no. 3242992 en vestigingsnummer 2232345 onder het arbomanagementsysteem. Tenzij daar onderstaande uitzonderingen op zijn gemaakt.> In principe vallen alle activiteiten op het terrein aan de Industrieweg 8 te Leerveld onder het arbomanagementsysteem.> De volgende activiteiten vallen buiten het arbomanagementsysteem: - transport (zowel door keizers Huisdiervoeders zelf als het uitbestede transport); - de uitbestede industriële schoonmaakactiviteiten.

De scope op het ISO 45001-certificaat is: het ontwikkelen, produceren en verkopen van voeding voor kleine huisdieren.

Page 35: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

35invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

GebouwDe oudste delen van het bedrijfspand zijn gebouwd in 1924, de nieuwste delen in 2006. Het bedrijf is gelegen op een klein industrieterrein en bevindt zich aan een kant op ongeveer 300 meter van de dichtstbijzijnde woning en aan de andere kant grenst het aan weilanden. Het pand bestaat uit diverse ruimten waaronder een ontvangstruimte voor grondstoffen, de productieruimte, de afvalwaterzuivering, opslagruimten voor hulpstoffen, halffabricaat en gereed product. Daarnaast is een deel van het pand ingericht als kantoorruimte.

Beschrijving processenBij het bedrijf vinden de volgende productieactiviteiten plaats:> aanvoer en voorbewerken van grondstoffen;> drogen en verdampen;> mengen, persen en verpakken.

Belangrijke ondersteunend proces is de opslag van grondstoffen, hulpstoffen en eindproducten.

Aanvoer grondstoffenGrondstoffen (o.a. slachtafval en diverse droge materialen) worden aangevoerd met eigen vrachtwagens van het bedrijf. Grondstoffen worden binnen deels gestort en deels gelost met vorkheftrucks.

De meest gebruikte grondstoffen worden in bulk aangeleverd en gestort in bunkers. Alleen minder gevaarlijke stoffen worden aangeleverd in kleine verpakkingen, geleverd op pallets. Er worden geen grondstoffen getild, gemorste grondstoffen worden direct opgeruimd.

VoorbewerkingVoorbewerken van slachtafval, denk hierbij aan sorteren (het ontdoen van verontreinigingen zoals stukken plastic, metaal e.d.), snijden en breken van aanhangend bot, ontvetten (door middel van verwarmen en wassen) en drogen. Er is een lopende band waar een deel van de voorbewerking plaatsvindt.

Medewerkers staan bij de lopende band om grote vervuilingen handmatig te verwijderen: staand werk aan een bewegende band waarop slachtafval voorbij komt. De medewerkers dragen handschoenen. Snijden en breken vindt plaats in gesloten machines. risico’s voor medewerkers zijn er o.a. bij het schoonmaken, het vervangen van messen en bij het vastlopen van de machines.De productieruimte is warm met een relatief hoge luchtvochtigheid door de vrijgekomen warmte van het proces, op sommige plekken glad door gemorst (vet)water.

Productie huisdiervoedersUit de halffabrikaten die uit de voorbewerking komen, worden samen met andere ingekochte grondstoffen huisdiervoeders geproduceerd. Dit gebeurt door mengen en kneden. Vervolgens worden de voeders in brokjes gedraaid o.a. door middel van snijden en drogen. Er worden alleen maar droge huisdiervoeders geproduceerd, bij het productieproces komt nogal wat warmte vrij.

Page 36: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

36invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

VerpakkenDe fabriek produceert diverse merken diervoeding (voornamelijk voor honden en katten), zowel een eigen merk voor het hogere marksegment als diverse huismerken voor klanten. Elk merk heeft zijn eigen verpakking in plastic- of papierenzakken. De klanten geven aan in welk soort verpakking en formaat zij het product willen hebben en keizers Huisdiervoeders zorgt ervoor dat de verpakkingen worden geproduceerd en gedrukt in de huisstijl van de klant. Elk product is er in verschillende verpakkingsformaten. Gereed en verpakt product worden vervolgens in dozen ingepakt om geschikt te maken voor verzending naar distributiecentra, waarna ze doorgezonden kunnen worden naar de diverse verkooppunten. De dozen worden op een pallet gestapeld en omwikkeld met krimpfolie om beschadigingen te voorkomen.

Het verpakken is een volledig geautomatiseerd proces waardoor er geen verpakkingen hoeven te worden getild. Bij het verpakken komt stof vrij, dit wordt afgezogen maar de filters moeten maandelijks door het personeel worden vervangen.

Externe transporteurs verzorgen het vervoer van gereed product van keizers Huisdiervoeders naar de distributiecentra. Gemiddeld vinden er 2 vrachtbewegingen per dag plaats voor de afvoer van gereed product. Vrachtwagens worden via een dock geladen met een heftruck.

Facilitaire processenBij het proces komt afvalwater vrij met een te hoge verontreiniging om ongezuiverd te lozen. Op het terrein is daarom een biologische waterzuivering aanwezig. In het bedrijf is een stoomketel aanwezig voor de productie van stoom, nodig voor het productieproces. Daarnaast is er een persluchtnet met 4 compressoren die in het ketelhuis zijn geplaatst.

Op het bedrijfsterrein zijn twee gebouwen ingericht voor de opslag van gevaarlijke stoffen, één voor de opslag tot 10 ton, de andere voor de grote volumes waar meer dan 10 ton is opgeslagen met o.a. zuren en logen en waar een grote zwavelzuurtank aanwezig is. Beide gebouwen voldoen aan de eisen van de PGS 15.

Interne en externe communicatieIntern zijn er de diverse overleggen waarbij arbo en veiligheid vast op de agenda staat. Verder wordt er twee keer per jaar een interne nieuwsbrief uitgegeven waarin de arbo- en veiligheid een vast onderwerp is. Het verslag van de directiebeoordeling is voor het gehele bedrijf beschikbaar.De nieuwsbrief wordt ook gestuurd naar de bedrijven die diensten verlenen bij keizers Huisdiervoeders BV (schoonmaakbedrijf, technisch dienstverlener en transporteur).

MoC-procedureVoor het op een goede wijze doorvoeren van wijzigingen beschikt het bedrijf over een MoC-procedure. Hierin wordt de te volgen werkwijze geregeld in geval van wijziging van bedrijfsactiviteiten, processen, producten en grondstoffen. Onderdeel van de beschreven werkwijze is onder andere het bepalen van:> de eventuele arborisico’s tijdens de uitvoering en de eventuele aanpassing van risico’s en kansen na uitvoering;> de veranderingen in wet- en regelgeving na wijziging (incl. vergunning);> de benodigde opleiding en voorlichting na wijziging;> de risico’s voor de omgeving en te nemen maatregelen.

Page 37: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

37invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

TABEL 1: VOOrBEELD VOOr INVULLING ISO 45001:2018 BIJ kEIzErS HUISDIErVOEDErS

Pa r aG r a a FI S O 45001:2018

I N Vu l l I N G K e I z e r S h u I S D I e rVO e D e r S

2

Koppeling met

strategisch beleid

Onderdeel van de strategie van Keizers Huisdiervoerders is dat het duurzaam wil ondernemen. Duidelijk moet

zijn op welke wijze dit is gekoppeld aan het arbobeleid. In het geval van Keizers Huisdiervoeders zijn belangrijke

arbogerelateerde strategische vragen:

- verschillende arborisico’s zijn verbonden aan het (deels verouderde) productieproces. Door het proces wordt

productiepersoneel zwaar belast door klimaatomstandigheden en fysieke belasting. Verbetering kan door

verdere automatisering/robotisering worden bereikt. Dit betekent een strategisch andere benadering.

- Door steeds zwaardere eisen aan hygiëne/voedselveiligheid is de strategische vraag of een deel van de

activiteiten moet worden uitbesteed.

4.1

Inzicht in

organisatie en

haar context

Keizers Huisdiervoerders heeft op basis van de intentie om duurzaam te ondernemen een brede stakeholderanalyse

uitgevoerd waarbij de ISO 26000 is gebruikt om onderwerpen te identificeren die zijn gebruikt. Voor wat betreft

arbo zijn uit deze analyse de volgende belangrijke punten naar voren gekomen.

Intern

Voorbeelden van ‘issues’, die vanuit de organisatie zelf komen:

- de arbeidsomstandigheden in de productie (vooral klimaat en fysieke belasting);

- onderwerpen waarover door het personeel klachten zijn ingediend;

- technologische verbetermogelijkheden;

- de staat van de installaties (onderhoudssituatie; economisch afgeschreven).

Extern

De volgende ‘issues’ kunnen aan de orde komen op basis van informatie van externe partijen:

- strategische en/of financiële verwachtingen van de aandeelhouders;

- ontwikkelingen in wet- en regelgeving op het terrein van arbo, voedselveiligheid en brandveiligheid;

- technologische ontwikkelingen (zoals robotisering);

- wensen eindafnemers (bijv. biologische voeding, dierenwelzijn).

4.2

Behoeften en

verwachtingen van

belanghebbende

partijen

De belanghebbende partijen voor Keizers Huisdiervoeding zijn:

- personeel (zowel vast als flexibel);

- aandeelhouders;

- Inspectie SZW;

- verzekeraars;

- brancheorganisatie;

- vakbonden;

- arbodienst;

- hulpdiensten (zoals brandweer);

- uitzendbureau dat flexibel personeel levert);

- schoonmaakbedrijf en dienstverleners voor onderhoud.

Voor alle genoemde organisaties is van belang om te overwegen of er relevante belangen zijn.

Per belanghebbende partij zal onderzocht worden welke verwachtingen deze hebben. Dit kan op basis van

schriftelijk onderzoek (bijvoorbeeld een internetsearch) maar ook door in contact te treden met de verschillende

partijen. De wijze waarop informatie is verzameld en partijen rechtstreeks worden betrokken is afhankelijk van de

zwaarte van het belang en de directe betrokkenheid.

De verwachtingen en behoeften van het personeel is periodiek door een het uitvoeren van een

personeelstevredenheidsonderzoek worden bepaald.

Page 38: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

38invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Pa r aG r a a FI S O 45001:2018

I N Vu l l I N G K e I z e r S h u I S D I e rVO e D e r S

4.3

Toepassingsgebied

Het toepassingsgebied van het arbomanagementsysteem betreft alle activiteiten op de locatie van Keizers

Huisdiervoeders BV gelegen aan de Industrieweg 1 te Wameldam. De juridische grens beperkt zich tot de

volgende BV’s waarvan Keizers Diervoerders eigenaar is: Keizers Productie BV (met daarin alle productie-afdelingen,

de supportafdelingen (waaronder facilitair, HSE), Keizers Zuivering BV en de kantooractiviteiten van Keizer Verkoop

BV in Nederland. Beide BV’s zijn gevestigd op dezelfde locatie. De verkoopkantoren in de Benelux vallen niet onder

de scope van het certificaat.

De schoonmaak en het transport van gereed product worden uitbesteed. De schoonmaak en het transport

vallen voor zover de invloed reikt, ook onder het arbomanagementsysteem. Dit betekent dat het beleid van het

schoonmaakbedrijf en de externe transporteurs wordt beoordeeld, er afspraken worden gemaakt over de uitvoering

van het contract met betrekking tot de arbeidsomstandigheden en veiligheid bij de uitvoering van de schoonmaak

en het transport.

5.1 De directie is eindverantwoordelijk voor de werking van het arbomanagementsysteem. Om invulling te

kunnen geven aan de in 5.1 genoemde punten zet de directie zich actief in en is zodanig betrokken dat

het op de hoogte is van de belangrijkste risico’s en kansen op het terrein van arbeidsomstandigheden en

veiligheid, de compliancestatus, de visies van belanghebbende partijen en de verschillende onderdelen van het

arbomanagementsysteem. De directie heeft regelmatig contact met de projectleiders van de verbeterprojecten,

volgt de voortgang en stuurt waar nodig ook tijdig bij. De noodzakelijke middelen worden beschikbaar gesteld.

Door ook regelmatig deel te nemen aan looprondes en interne audits is de directie goed op de hoogte van de

operationele stand van zaken en wordt tegelijkertijd het belang van kennis van het arbobeleid bij de medewerkers

ondersteund.

Elk kwartaal besteedt de directie tijdens het wekelijkse overleg aandacht aan de stand van zaken met betrekking tot

het behalen van de arbodoelstellingen.

Om de continue verbetering van de arboprestaties te promoten (par. 5.1) wordt door de directie veel aandacht

besteed aan het belang van verbetering en de inbreng van medewerkers daarbij, dit wordt gedaan door

bijvoorbeeld:

- in communicatie met de medewerkers (bijvoorbeeld tijdens personeelsbijeenkomsten en interne nieuwsbrieven)

aan te geven wat de risico’s en kansen zijn en medewerkers uit te nodigen ideeën in te brengen;

- medewerkers met ideeën voor verbetering van bijvoorbeeld de productieprocessen daarvoor ook openlijk voor te

belonen;

- in de communicatie aandacht te besteden aan projecten die zijn afgerond en de resultaten hiervan.

6.1.2

Gevarenidentificatie

en bepaling van

risico’s en kansen

De RI&E van Keizers Huisdiervoerders gaf een vrij compleet inzicht in de operationele arborisico’s verbonden aan de

eigen productieprocessen. Om te kunnen voldoen aan ISO 45001:2018 is dit op een aantal punten aangevuld:

- Kansen in de zin van verbeteringen aan het productieproces waren bekend en zijn aangevuld met de gevaren en

risico’s van dienstverleners die op de locatie komen (schoonmaak, onderhoud en transport).

- Bij het beoordelen van de risico’s en de implementatie van de maatregelen is ook de invloed van de

veiligheidscultuur in overweging genomen.

- Een overzicht is gemaakt van interne en externe incidenten en de eventuele arborisico’s die hieraan verbonden

zijn. Voor zover nog geen onderdeel uitmaken van de RI&E, zijn deze in de RI&E opgenomen.

- Keizers Huisdiervoerders beschikte over een noodplan. Het overzicht van de risico’s dat daaraan ten grondslag lag

is geactualiseerd en nu opgenomen in de RI&E.

De strategische risico’s en kansen had Keizers Huisdiervoerders niet systematisch in beeld en zijn gekoppeld aan het

beleidsplan. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld:

- Het risico dat door strengere wettelijke eisen aan voedselveiligheid de arbeidsomstandigheden negatief worden

beïnvloed.

- De mogelijkheid door automatisering/robotisering en uitbesteding risico’s worden weggenomen.

Page 39: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

39invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Pa r aG r a a FI S O 45001:2018

I N Vu l l I N G K e I z e r S h u I S D I e rVO e D e r S

6.1.4

Planning van

maatregelen

Om aan te geven wat er met de geïdentificeerde risico’s, kansen en complianceverplichtingen wordt gedaan

heeft Keizers Huisdiervoeders in de RI&E en in het register wet- en regelgeving een kolom toegevoegd waarin kan

worden aangegeven of het onderwerp procedureel beheerst wordt (procedure of werkinstructie), organisatorisch

beheerst (training, overleg, inwerken, …), beheersing door supervisie (toezicht, controles, metingen, registraties)

of een technische beheersing (technische maatregelen of voorzieningen). Met links in beide registraties kan direct

doorgeklikt worden op de betreffende maatregelen.

6.2

Arbodoelstellingen

Nieuw ten opzichte van de oude werkwijze is dat Keizers Huisdiervoerders bij alle doelstellingen indicatoren heeft

bepaald waarmee de realisatie kan worden gemonitord. Waar mogelijk zijn de indicatoren zo geformuleerd dat ook

op afdelingsniveau de prestaties kunnen worden gevolgd. Zo zijn er indicatoren voor:

- de doelstelling om het aantal ongevallen (met en zonder verzuim) terug te brengen;

- het gebruik van PBM’s;

- het geluidsniveau en de temperatuur in de productieruimten.

In het MT zijn vaste momenten afgesproken om de voortgang te bespreken en wanneer nodig verbetermaatregelen

te formuleren.

7.2

Competenties

Keizers Huisdiervoerders had een overzicht van per functie noodzakelijke opleiding/training. Om te voldoen aan

ISO 45001:2018 is per functie het volgende vastgelegd:

- taakomschrijving en verantwoordelijkheden;

- belangrijkste risico’s (gekoppeld aan arborisico’s en complianceverplichtingen);

- benodigde kennis en ervaring (om taken uit te kunnen voeren en om te gaan met de risico’s);

- mogelijke opleidingen / trainingen om kennis op te doen (eventueel verplichte opleiding)

- wijze waarop competenties naast de opleidingen worden geschoold (dit kan door een inwerkprogramma, interne

training of voorlichting, toolbox, ….);

- frequentieherhaling training / voorlichting (indien noodzakelijk).

7.3

Bewustzijn

Keizers Diervoerders voert de volgende activiteiten uit om ervoor te zorgen dat medewerkers bewust zijn van de

arborisico’s en complianceverplichtingen:

- Op basis van de voor de functie vereiste competenties is er een basis kennis en bewustzijn.

- Door regelmatige terugkoppeling van de monitoringresultaten, resultaten van interne audits en arboprestaties

en toolboxmetingen wordt het bewustzijn ‘onderhouden’.

- Het beleid is dat personeel elkaar ook direct aanspreekt op eigen gedrag in relatie tot de belangrijke arborisiso’s

en verplichtingen.

- De directie geeft het belang van het arbobeleid aan door zich in de communicatie uit te spreken over het belang

van het realiseren van de arbodoelstellingen.

De mate van bewustzijn wordt afgeleid uit een analyse van meldingen van afwijkingen en bijna-afwijkingen, uit de

frequentie waarmee het nodig is om elkaar aan te spreken op houding en gedrag, uit resultaten van interne audits

en looprondes.

7.4

Communicatie

Keizers Huisdiervoeders heeft een analyse gemaakt van de noodzaak tot communicatie. In het verleden werd er

zowel intern als extern gecommuniceerd. Dit verliep meestal min of meer op ad-hocbasis. Om te kunnen voldoen

aan de ISO 45001:2018 is de communicatie meer systematisch ingevuld.

Er zijn vaste momenten bepaald voor de interne communicatie (via een overzicht van de arboprestaties en de stand

van zaken van verbeterprojecten). Deze worden viermaal per jaar in afdelingsoverleggen en met de OR besproken.

Uit de contextanalyse is naar voren gekomen dat een aantal belanghebbende partijen (in het bijzonder het

schoonmaakbedrijf, de arbodienst en de hulpdiensten) behoefte hebben aan een regelmatige communicatie (niet

alleen wanneer er een probleem is). In ieder geval is er eenmaal per jaar communicatie met deze partijen.

Page 40: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

40invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Pa r aG r a a FI S O 45001:2018

I N Vu l l I N G K e I z e r S h u I S D I e rVO e D e r S

8.1

Operationele

planning en

beheersing

Om te kunnen voldoen aan de eisen van ISO 45001:2018 heeft Keizers Huisdiervoeding de operationele planning en

beheersing op twee punten aangepast.

Om beter kunnen anticiperen op de geplande en ongeplande wijzigingen is geanalyseerd op welke plaatsen in de

organisatie deze aan de orde zijn. Dit bleek bijvoorbeeld aan de orde te zijn bij:

- inkoop van nieuwe stoffen of stoffen waarvan de samenstelling is gewijzigd;

- wijzigingen in procesapparatuur, procescondities, procesuitvoering;

- wijziging of uitbreiding van gebouwen;

- engineeringsprojecten.

In de omschrijving van functies zijn de verantwoordelijkheden voor de MoC-processen vastgelegd. Deze worden

geregistreerd.

Op basis van het aangepaste register van arborisico’s is voor een aantal arborisico’s die optreden bij schoonmaak en

uitvoering van onderhoud en/of bij partners waaraan activiteiten zijn uitbesteed afspraken gemaakt. Onder meer

zijn er afspraken gemaakt met de transporteur en het schoonmaakbedrijf die vast voor Keizers Huisdiervoerders

werken. Deze zijn contractueel vastgelegd en de afspraken worden gevolgd.

9.1

Monitoring, meting,

analyse en evaluatie

Anders dan in de oude norm moet de organisatie een continu beeld hebben van het voldoen aan de

complianceverplichtingen (compliancestatus). Om dit te realiseren heeft Keizers Huisdiervoeders voor alle

complianceverplichtingen een controlefrequentie bepaald. Deze variëren van:

- 1x per 2 maanden (eisen waar snel niet aan wordt voldaan);

- 1x per jaar;

- 1x per 3 jaar (meer ‘statische’ verplichtingen, zoals gebouwgebonden eisen die alleen wijzigen bij verbouwingen).

De afweging van de frequentie is bepaald op basis van een risicoanalyse.

Per afdeling zijn afdelingsgebonden overzichten van eisen gemaakt waarvan de resultaten door de KAM-coördinator

per kwartaal worden samengevoegd.

De KAM-coördinator wordt direct op de hoogte gebracht van afwijkingen die niet direct kunnen worden

gecorrigeerd.

Hiermee wordt een actueel beeld verkregen van de compliancestatus.

De uitgevoerde metingen of onderzoeken hebben een relatie met de arborisico’s van Keizers Huisdiervoeders.

Hieronder valt ook periodiek onderzoek onder personeel (bijvoorbeeld PAGO en cultuuronderzoek). Om aan de eis

te voldoen voor het leveren van betrouwbare, reproduceerbare en traceerbare resultaten is er een overzicht van bij

te houden registraties en metingen waarbij is aangegeven waar het risico zit ten aanzien van betrouwbaarheid en

reproduceerbaarheid (dit is volgens ISO 45001:2018 niet expliciet vereist). Deze risico’s worden door maatregelen of

afspraken afgedekt. Waar nodig zijn meetprotocollen aanwezig om te komen tot betrouwbare waarden.

9.3

Directiebeoordeling

De directiebeoordeling bij Keizers was een jaarlijkse beoordeling die voor het grootste deel werd uitgevoerd door de

KAM-coördinator. Het verslag werd in het MT besproken. Om te voldoen aan de nieuwe norm staat de uitvoering

van het arbobeleid nu elk kwartaal op de agenda van de directie. Hiervoor heeft Keizers een format gemaakt waarin

de arborisico’s waarvan registraties worden bijgehouden zijn opgenomen en de voortgang van arbodoelstellingen.

Ook ongevallen en gevaarlijke situaties en geconstateerde afwijkingen van naleving van wet- en regelgeving worden

besproken en waar nodig maatregelen genomen.

Als afsluiting van het jaar vindt een eindbeoordeling plaats waarin aandacht wordt besteed aan onderwerpen

die niet elk kwartaal terugkomen. Dit betreft onder andere de stand van zaken met betrekking tot de cultuur.

De output van het systeem wordt ook beoordeeld in het licht van de resultaten van de contextanalyse en de

eventuele wijzigingen daarin. Op basis van de directiebeoordeling worden het (strategisch)beleid herzien en nieuwe

doelstellingen geformuleerd.

Page 41: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

41invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Pa r aG r a a FI S O 45001:2018

I N Vu l l I N G K e I z e r S h u I S D I e rVO e D e r S

10

Continue

verbetering

Keizers Huisdiervoeders houdt een overzichtslijst bij waarop alle verbetermaatregelen worden verzameld. Bij elke

verbetermaatregel is aangegeven op welk doel/arborisico het is gericht. Ook de verbetering van de cultuur kan

een doel van een verbetermaatregel zijn. Per maatregel wordt aangegeven of deze wordt aangepakt en wanneer

deze gereed moet zijn en wie hiervoor verantwoordelijk is. Ook de oorsprong van de verbetermaatregel en daarbij

eventueel een verwijzing naar een verslag of een ander document wordt opgenomen. Wanneer nodig worden de

maatregelen in de kwartaalbeoordeling door de directie bekrachtigd (bijvoorbeeld indien tijd en middelen nodig

zijn of wanneer maatregelen betrekking hebben op geïdentificeerde risico’s en kansen of het strategisch beleid).

Maatregelen die geen prioriteit hebben maar niet vergeten mogen worden, worden tijdelijk op PM gezet. De lijst

wordt beheerd door de KAM-coördinator die er een levend document van maakt wat continu wordt aangevuld en

waarin verbeteringen op gereed worden gezet.

Page 42: Informatieblad Invoering van ISO 45001 en overgang van ... · 4 Opzet ISO 45001 10 hoofdstuk 5 5 Verschillen OHSAS 18001:2007 en ISO 45001 13 5.1 Hoofdstukindeling norm gebaseerd

42invoering van iSo 45001 en overgang van oHSaS 18001 |n170103 v e r S i e 1 d e c e m b e r 2017

Contact

U bent van harte uitgenodigd uw vraag aan ons voor te leggen.Bedrijven, organisaties, adviseurs, toezichthouders, certificatie-instellingenen andere belanghebbenden helpen we graag verder.

Mijn.sccm is hét kennisplatform voor ISO 14001 en OHSAS 18001/ISO 45001. Op mijn.sccm vindt u onder andere samenvattingen van de meest relevante milieu- en arbowet- en -regelgeving en halfjaarlijkse overzichten van gewijzigde wet- en regelgeving. kijk op mijn.sccm.nl en meld u aan!

Stichting Coördinatie Certificatie Milieu- en arbomanagementsystemen

Postbus 135072501 EM Den HaagT 070 - 362 39 [email protected]

Uitgave SCCM, Den Haag, 1 december 2017