Infobrochure Pedemolen

In en rond de Pedemolen

Brochure Pedemolen bis_Brochure Pedemolen 1/09/14 09:30 Pagina 1

Geschiedenis

32

De enige maalvaardige watermolen van hetPajottenlandIn 1989 werd de Watermolen van Pede,gelegen in Sint-Gertrudis-Pede (Schepdaal),aangekocht door de gemeente Dilbeek. Na een zeer grondige restauratie is de molensinds 2002 weer maalvaardig.

Banmolen van het Land van GaasbeekIn 1392 reeds werd hij vermeld in een akte:“Sweder van Abcoude, Heer van Gaasbeek,kocht van Arnoul, zoon van Gielelmus vanPede, een heuvel met woningen op de topen met een watermolen aan de voet.”

Volgens sommige bronnen zou Pieter Bruegelde Oude de watermolen in beeld gebrachthebben meer dan 400 jaar geleden, o.a. opde schilderijen “De terugkeer van de kudde”en “De ekster op de galg”.

In 1800 werkten in ons land zo’n 3000 watermolens en evenveel windmolens. Er was één molen per 500 à 1000 inwoners.Later werd de stoommachine de voornaam-ste energiebron. In 1935, na de elektrificatie,waren wind- en watermolens bijna uitge-speeld voorde maalderij.Wel werdenze dikwijlsnog in combi-natie metandere ener-giebronneningezet.

De Pedemolen staakte zijn economischebedrijvigheid definitief in 1965. De laatstebewoner en molenaar was Jozef Zeghers.


BakkenMalen

54

Twee keer permaand staan dedeuren van dePede molen wijdopen voor be -zoekers, en dithet hele jaar door. Met de krachtvan het water,wordt er gemalen,geluid en gebuild. De molenaarsstaan klaar omhet eeuwenoude

mechanisme en de moeilijke molenaarstaalaanschouwelijk uit te leggen. De kinderenmogen helpen bij het wannen, builen enoptrekken van de zakken.

In het woon-huis met zijnLeuven se stoofkan men nogrustig nabab-belen bij eenstreekbiertje ofeen kopje kof-fie. Foto’s uitde oude doosen schilderijen uit de streek aan de muren,oud porselein en glazen, tijdschriften uit dejaren ’60 – het is bijna alsof de laatsteberoepsmolenaar Jozef Zeghers en zijn geziner nog steeds wonen.

De molen zelf en het museum zijn toeganke-lijk voor rolstoelgebruikers. Info over maaldagen en bijzondere activitei-ten zoals wandelingen, schilderfeest, volks-dans, fruithappening, paas- en kerstfeest,...vindt men op de website.

Achter de molen staat het bakhuis met zijnsteenbakoven. Op sommige maaldagen wor-den er gratis bakdemonstraties gegeven.

Met vers gemalen meel, water, gist en zoutwordt er brood gebakken zoals in grootmoe-ders tijd. De oven wordt met houtbusselsgestookt.

Naast volwassenen zijn kinderen vanaf 8 jaarwelkom. Een bakbeurt begint om 13.30 uurmet het voorbereiden van het deeg. Tegen17 uur komen de broden uit de bakoven. Er wordt geen brood verkocht, maar deelne-mers kunnen hun brood tegen kostprijs meenaar huis nemen.

Er wordt in kleine groepjes van 2 bakkers en

3 - 4 deelnemers gewerkt. Deelname is gratis,maar inschrijving verplicht.

Data van de broodbaksessies zijn terug tevinden op de website.


Omgeving

6 7

1

3

4

5

67

2

1

5

2

3

9

8 8

1 WOONHUIS

2 WATERRAD

3 BAKHUIS

4 SCHUUR

5 HONDENRAD

6 BOOMGAARD

7 PEDEBEEK

8 SPAARVIJVERS

9 NATUURVIJVER

8


TentoonstellenHuren

98

Ben je op zoek naar een originele locatie, een uniek kader, een schitterende omgeving,een gebouw met een verhaal,... dan ben jebij de watermolen van Sint-Gertrudis-Pedeaan het juiste adres!

Kleinschalige kunstprojecten vinden hier eengedroomd kader, van concerten over film,theater, creatieve ateliers tot poëzieavonden,lezingen en voordrachten. Maar ook voorfamiliefeesten, vergaderingen, teambuilding,cursussen, biedt de site veel mogelijkheden.

De schuur, zolder enwoonhuis kun-nen gehuurdworden, alledagen behalveop maaldagen,en dit tussen 9en 21 uur.

De watermolen is een buitengewoon kader voor kleine, laagdrempelige tentoonstellingen. De schuur, de zolder, de kleine kelder en hetmolendomein bieden talrijke mogelijkhedenom schilderijen, foto’s, keramiek, beelden enandere kunstwerken op een boeiende maniervoor te stellen.

Tentoonstellen isgratis tijdensmaalzondagen(iedere 2de en4de zondag vande maand).Voorkeur ta rie venvoor de anderedagen.


LerenBezoeken

1110

Buiten de gratis maaldagen kunnen groepende watermolen op aanvraag bezoeken. Een volledige maaldemonstratie met rond -leiding en technische uitleg duurt een uur.

Om veiligheidredenen en om iedereen degelegenheid te geven de werking van de

molen van dichtbij te volgen, kunnen maxi-maal 25 deelnemers tegelijk in de molen toegelaten worden. Grotere groepen moetengesplitst worden. Voor kinderen is de molen een boeiende

ervaring. Een bezoek aan de watermolen isleerrijk en speels tegelijk. Het programma isgevarieerd en biedt stof voor een bezoek vaneen halve of een hele dag:

- Hoe werkt een watermolen? De kinderen mogen de molenaar helpen bijhet openen van de sluizen, het optrekkenvan de graanzakken, het builen van hetmeel.

- Waarvoor dient het hondenrad? Bezoek van het molenmuseumpje met

koffie molens, vleesmolens en botervat.- Hoe bakt men brood in een steenbakoven?- Wat is een wanmolen?

De kinderen helpen het kaf van het korente scheiden.

- Welke dieren leven in het molendomein?Wandeling langs de vijvers, naar deschapen weide.


Ontdekken

1312

Het grote molendomein van 3,5 ha is vrijtoegankelijk. Het is een oase van volslagenrust en stilte, een klein natuurreservaat. Het is trouwens in zijn geheel als landschapbeschermd en wordt volledig ecologischbeheerd.

De vijvers met meerkoeten, waterhoenders,ganzen en eenden bieden in elk seizoen eenboeiend schouwspel. In de boomgaard en rond het molenhuis kanmen kennis maken met oude fruitrassenzoals de palokes, Schaarbeekse krieken (de enige echte voor de lokale Kriek), kwee -peren, walnoten en nog veel meer. In oktober worden de appelen en peren tijdens een maaldag verwerkt tot vers sap encider.

De Pedemolen is een goed vertrekpunt voorwandelingen en fietstochten. Hij ligt op eenboogscheut van het kasteel van Gaasbeek.Pieter Bruegel de Oude kwam in zijn laatstelevensjaren te voet van Brussel naar dePedevallei en heeft ze in tal van schilderijenvereeuwigd. De Bruegelfietsroute (45 km)komt langs 19 reproducties van zijn werken,waarvan er twee aan de watermolen staan. Het Openlucht-Bruegelmuseum in Sint-Anna-Pede is een ommetje waard.

De Pedemolenwandeling (10 km) combineert prachtige vergezichten met rustige hollewegen en open weidelandschappen.

De Vier-elementenroute (27 km) leidt langsmonumenten en gebouwen waar gewerktwerd met de vier elementen: water, vuur,lucht en aarde. Tijdens de tocht komt menvoorbij de Tramsite Schepdaal en brouwerijTimmermans. Een ijskelder, een hopast,andere watermolens... illustreren het thema.

Ook de Fietsroute Dilbeek (29 km) komtvoorbij de watermolen. Goede plek om even uit te rusten en te genieten van het landschap.

De wandelen fietsfolders van Dilbeek zijngratis. Tijdens maaldagen zijn ze ook bij demolenaars verkrijgbaar.

Wandelen en fietsen


14 15

1

GRAANZOLDERSTEENZOLDERMEELZOLDER

1 4

5

6

8

9

7

10

2 3 3 3

2

HOOFDINGANG& MACHINEKAMER

3

VOORMALIG MOLENAARSHUIS (MUSEUMCAFÉ)

7

GEUZEKELDER(MET OUDE UITRUSTING)

5

MAQUETTE HOPAST

6

INGANG SCHUUR /ZOLDER

8

BALKONMAQUETTE-MUSEUM

9

BAR

4

ZOLDER (VERGADERINGEN, TENTOONSTELLINGEN)

10

SCHUUR (FEESTEN, VERGADERINGEN, TENTOONSTELLINGEN)


PraktischWATERMOLEN VAN SINT-GERTRUDIS-PEDELostraat 84, 1703 Dilbeek (Schepdaal)

MET DE WAGEN:Ring rond Brussel, afrit 13(Ninove/Molenbeek); N8 Ni noof sesteenwegtot brouwerij Eylenbosch; IJsbergstraat (L);Isabellastraat (R); Lostraat (L)

OPENBAAR VERVOER:Met de bus (www.delijn.be):• De Lijn 118: Brussel-Zuid – Itterbeek –

Schepdaal (halte Lostraat of Sint-Gertrudis-Pede) – op 200m van de Pede molen

• De Lijn 127 of 128: Brussel-Noord (Liedekerke) – Ninove (halte Weg naar Pedeof Spanuit ± 2 km)

• De Lijn 141: Brussel-Zuid, Kapellekerk –Lennik – Leer beek (halte Pedestraat ± 2 km)

Alle info over openingsuren, bijzondere activiteiten, bakdemonstraties, huurvoor-waarden en tarieven is terug te vinden opwww.dilbeekserfgoed.be

Foto’s: Renate Devreese, Tine Van Wambeke, Miel Verhasselt

INFOvzw Dilbeeks Erfgoed p/a Cultuur & toerismeKasteelhoeve, de Heetveldelaan 4, 1700 DilbeekTel. 02 451 69 [email protected]

Schepdaal

It

Sint-Gertrudis-

Pede

Roomstraat

IJsbergstraat

Oude Geraardsbergsebaan

Isabellastr.

N8 NINOOFSESTEENWEG

Geraardsbergsestraat

Lost

raat

Kothemstraat

Eylen

bosst

r

R

Plankenstraat Akkerstraat

Viaduct'De 17 bruggen'

Tramsite Schepdaal

WatermolenPede

Spanuit (Brij Eylenbosch)


Infobrochure Pedemolen

Documents

Transcript of Infobrochure Pedemolen