Incident November 2008

Jaargang 8, nummer 9, 2008 Multidisciplinair vakblad voor hulpverleners

Beurs AmbulancezorgGele kolom drie dagen bij elkaar

Decontaminatieruimte Erasmus MCChemisch besmette patint op eerste hulp

Verslag en fotos van vijf oefeningenNajaar: Oefenseizoen!

Voorwoord

OefenenWe oefenen veel in Nederland, veel en vaak. Dat is goed, natuurlijk. Procedures en afspraken worden getoetst aan de praktijk. Logistiek en hulpverlening daadwerkelijk beoefend. En we leren er met zijn allen ontzettend veel van.

Traditioneel lijkt het najaar het oefenseizoen bij uitstek te worden. Vanaf midden september tot eind november volgt de ene na de andere oefening, de een nog multidisciplinairder dan de andere. We hebben in dit nummer niet minder dan zes verslagen van oefeningen en daarmee hebben we ze nog bij lange na niet allemaal gecoverd. En dan was er deze maand ook nog de landelijke oefenweek in het kader van waters-noodrampen Waterproef. Het verslag daarvan kunt u uitgebreid lezen in de volgende Incident.

Mag ik als relatieve buitenstaander wat kanttekeningen plaatsen bij al dat oefengeweld? Ik zie met enige regelmaat hordes brandweer-autos en ambulances voorbij komen en arriveren op de plaats van de oefening. Lotusslachtoffers schreeuwen en kreunen, vuur brandt al dan niet in een ton of andere beheersbare container en rook kringelt omhoog, uit vuur of rookmachine. Levensecht.

Maar ik vraag me toch af wat het met de deelnemers aan de oefening doet dat men WEET dat het maar een oefening is. Stroomt de adrenaline net zo hard door het lijf als wanneer het om echte mensen-levens gaat? Houdt men zich niet teveel aan regels en procedures, die helemaal niet meer zo belangrijk lijken wanneer het om het echie gaat? Er zijn oefeningen lees de verhalen ook in deze Incident die soms plotseling lijken te verlammen, omdat de ene eenheid op de andere wacht of officile regels teveel nageleefd worden, omdat men nu eenmaal weet dat er juist op de naleving daarvan gelet wordt.

Ik weet het niet hoor, zomaar wat gedachten. Oefenen is en blijft een must en hoe je ze nog realistischer kunt maken zonder, zeg, een olie-tank daadwerkelijk in brand te steken, lijkt me ook vrijwel onmogelijk.

Marcel Debets, hoofdredacteur

Colofon8e jaargang nr 9, november 2008Incident verschijnt tien keer per jaar,rond de 24e van de maandDe juni/juli en augustus/september-nummers zijn gecombineerd.

Vakblad Incident is een uitgave van Sdu Uitgevers

Redactieadres Sdu Uitgevers, Locatie Prinsenhof Kamer P24.038Telefoon +31 (0)70 378 99 [email protected]

RedactieMarcel Debets (hoofdredacteur)[email protected] Pijnenburg (webredacteur)[email protected]

UitgeverSdu Uitgevers: R.W. RoosPostbus 200252500 EA Den Haage-mail: [email protected]

Bladmanagement en [email protected]

Advertentie-exploitatieBureau van Vliet B.V.Postbus 20 2040 AA ZandvoortTel. 023-5714745Fax. [email protected]

Account managersMarille GrootRuud F. van Viersen

OpmaakJB&A raster grafisch ontwerp, Delft

DrukJB&A drukkerij van driel, Rotterdam

Aan dit nummer werkten meeRob Jastrzebski, Freek de Knegt, Ko van Leeuwen, Gerard Pijnenburg, TinaReinders, Tamara Schiedon

AbonnementUw abonnement wordt automatisch verlengd aan het einde van jaar. Wilt u uw abonnement opzeggen, dan moet u dat schriftelijk doen, minimaal twee maanden voor het einde van het jaar, naar:Sdu klantenservicePostbus 200142500 EA Den HaagTelefoon (070) 378 98 80Fax (070) 378 97 83e-mail: [email protected]

3INCIDENT 9-2008

www. in te r sp i ro .n l

Voor uw veiligheid:

SPIROGUIDEhet bewakingssysteem

SPIROGUIDE controleert met eenspeciale Start-Up-Check alle vitaletoestelfunkties. Automatisch, snel,betrouwbaar en overzichtelijk. Ook tijdens de inzet.

> Adembescherming boven water> Adembescherming onder water

GEMCO MOBILE SYSTEMS B.V.Science Park Eindhoven 5053, P.O. Box 1713, 5602 BS Eindhovent:040-2643700/f:040-2643690, e -mai l :[email protected] l

Brandweerzorg op maat !

Artesis Consulting:Organisatieadvies, projectmanagement (pro-actie, preparatie,

preventie), crisismanagement, interim management, detachering

brandweerpersoneel midden- en hoger kader

Artesis Academy:CoPi en ROT oefeningen, training OVD en bevelvoerders,

lezingen, presentaties en workshops, persoonlijkheidstrainingen

Artesis Virtual Training:Virtueel trainen a.d.h.v Leidraad Oefenen,

bouwen specifieke scenarios, beoordelingssysteem o.a. met

behulp van competentiemeting

Artesis Firefighting:Opzetten en/of begeleiden (bedrijfs)brandweer, uitvoeren

repressieve brandweertaken

ArtesisPlantijnweg 22, postbus 3714101 XC Culemborg

T +31 (0)345 687000 F +31 (0)345 687001

E [email protected] W www.artesis.nl

Inhoud 6 Redden en blussen achter gesloten deuren

Rob JastrzebskiSinds de geruchtmakende cellenbrand op Schiphol is het brandveiligheids-beleid voor justitile inrichtingen flink aangescherpt en heeft het oefenen voor calamiteiten in cellengebouwen op veel plaatsen nieuwe impulsen gekregen. De Justitile Jeugdinrichting De Hunnerberg in Nijmegen organiseert in totaal zon 60 calamiteitenoefeningen per jaar. Op 9 oktober werd tijdens een samenwerkingsoefening met Brandweer Nijmegen en de GHOR voor het eerst het volledige complex ontruimd. Een leerzame oefening, die een opmaat vormt voor een nog complexere oefening die voor 2009 op de agenda staat.

11 Multidisciplinaire oefening MoerasdraakKo van LeeuwenDe jaarlijkse oefening van de reddingsbrigades in Nederland is altijd een heel spektakel. Deze keer was de Bossche Reddingsbrigade in Den Bosch de gastheer, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan. Ko van Leeuwen doet verslag.

18 Geslaagde vakbeurs voor de gele kolomGerard PijnenburgDe Vakbeurs Ambulancezorg 2008 in Apeldoorn was weer een geslaagde beurs waarbij het symposium zeer goed bezocht werd. Op de beursvloer zelf werd het niet overmatig druk maar dat was voor de bezoeker juist een voordeel: geen voortschuifelende rijen waardoor bij elke stand volop gelegenheid was om zich goed te laten informeren. Tijdens de drie beursdagen hebben een paar duizend mensen uit het ambulancevak de beurs bezocht.

22 Geautomatiseerde bergingFreek de KnegtWanneer een incidentmelding binnenkomt bij een bergingsbedrijf, dan wordt dit tegenwoordig geregistreerd in een automatisch systeem. De software die door de meeste bergingsbedrijven wordt gebruikt, bestaat nog niet eens zo heel lang. Het verhaal achter Takel en Berging.

24 Alarm! Chemisch besmette patint op de eerste hulp!Rob JastrzebskiSinds begin november is het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum het eerste ziekenhuis in Nederland met een volwaardige eigen decontaminatieruimte. Doel van de investering: voorkomen dat slachtoffers met een chemische, biologische, radiologische of nucleaire besmetting bij opname ook ziekenhuispersoneel besmetten. Op 4 november werd de interne ontsmettingsorganisatie van het Erasmus MC aan een praktijkoefening onderworpen.

26 Geen water en poeder, maar schuim en gasTina ReindersIn onze serie over bedrijfsbrandweer is Tina Reinders deze keer op bezoek bij Greif, een Amsterdams bedrijf voor verpakkingsmaterialen. Door de speciale materialen die in het bedrijf verwerkt worden, werkt de brandweer niet met water en poeder, maar met schuim en edelgassen.

8 Oefening Thomassentunnel Rotterdam Europoort

13 Publieke hulpverleningColumn JSTRZBSK!

14 Industrile Brandbestrijdingspool Rotterdam

17 Voorbereiding landelijke oefenweek Waterproef

20 Katwijk: Ground Zero voor IVIC 2009

29 Kort Nieuws

*AARGANGNUMMER -ULTIDISCIPLINAIRVAKBLADVOORHULPVERLENERS

"EURS!MBULANCEZORG

'ELEKOLOMDRIEDAGENBIJELKAAR

$ECONTAMINATIERUIMTE%RASMUS-#

#HEMISCHBESMETTEPATIpNTOPEERSTEHULP

6ERSLAGENFOTOSVANVIJFOEFENINGEN

.AJAAR/EFENSEIZOEN

De Industrile Brandbestrijdingspool Rotterdam: alles heeft enorme dimensies. Hier de slangen die worden afgerold van een van de gigantische haspels. Foto: Rob Jastrzebski.

5INCIDENT 9-2008SDU UITGEVERS

Het klassieke dilemma rond brandveiligheid in cel gebouwen: hermetisch gesloten complexen waar bouwkundig en technisch alles in het werk is gesteld om de bewoners binnen te houden, terwijl ze er bij brand juist zo snel mogelijk uit moeten. En de arriverende brandweer-eenheden vinden zware hekwerken, gesloten deuren en slagvast glas tussen hen en de brandhaard. D sleutel tot succesvolle redding en hulpverlening is dan ook een tot in de puntjes voorbereide en getrainde samenwerking tussen de bedrijfshulpverlening en beveiliging van justitile inrichtingen en de hulpdiensten van buiten. Procedures en protocollen moeten perfect op elkaar aansluiten om te bereiken dat deuren die open moeten open gaan en deuren die gesloten moeten blijven dicht blijven.

Insluiten als standaardmaatregelBij de oefening op 9 oktober werd een explosie met brand in een leslokaal in het souterrain van de Hunnerberg gesimuleerd. Rookmachines, vlamsimulatoren en knetter-kasten veranderden het lokaal en de aangrenzende gang in een hel van vuur en rook. Aan de als eerste optredende bedrijfshulpverleners de taak om poolshoogte te

nemen en de juiste beslissingen te nemen voor het in gang zetten van de juiste maatregelen. Eerste klassieke fout: de te grote gedrevenheid van een van de BHVers bij het betreden van de brandende ruimte. Zij wordt door de aanwezige oefencordinator direct tot slachtoffer bevor-derd en moet wachten op redding door de brandweer.Terwijl die arriveert, zijn de interne processen van beveili-ging en bedrijfshulpverlening al opgestart. De standaard-maatregel bij brandalarm is dat alle jongeren (in een jeugdinrichting wordt niet over gedetineerden gesproken) worden teruggebracht naar hun afdeling en daar worden ingesloten, zolang die afdeling tenminste niet direct door vuur of rook wordt bedreigd. Insluiten bij een brand in het complex lijkt vreemd, maar dat is het volgens Theo Schriks, cordinator bedrijfshulpverlening van De Hunnerberg, niet. Overzicht is belangrijk. Het personeel moet weten waar alle jongeren zich bevinden. Zo houden ze over-zicht. De preventieve voorzieningen en de indeling van het gebouw zijn zodanig dat een brand minimaal dertig minuten beheersbaar blijft in n compartiment. Dat geeft het personeel de gelegenheid om indien nodig afde-ling voor afdeling het gebouw te ontruimen.Dat gebeurde in het verloop van de oefening ook. Beginnend bij de afdelingen het dichtst bij de brandhaard werden alle 80 ingesloten jongeren in groepen naar buiten

Jeugdinrichting De Hunnerberg oefent totale ontruiming

Redden en blussen achter gesloten deurenDOOR ROB JASTRZEBSKI

Sinds de geruchtmakende cellenbrand op Schiphol is het brandveiligheidsbeleid voor justitile inrichtingen flink aangescherpt en heeft het oefenen voor calamiteiten in cellengebouwen op veel plaatsen nieuwe impulsen gekregen. De Justitile Jeugdinrichting De Hunnerberg in Nijmegen organiseert in totaal zon 60 calamiteitenoefeningen per jaar. Op 9 oktober werd tijdens een samenwerkingsoefening met Brandweer Nijmegen en de GHOR voor het eerst het volledige complex ontruimd. Een leerzame oefening, die een opmaat vormt voor een nog complexere oefening die voor 2009 op de agenda staat.

EN GEWONDE IS ER SLECHT AAN TOE. HULDE AAN DE LOTUS!

HULPDIENSTEN TER PLAATSE BIJ DE HUNNERBERG.

6 INCIDENT 9-2008 SDU UITGEVERS

geleid. In alle rust, zonder stress. Daar werden zij onder toezicht van medewerkers en beveiligers opgevangen op diverse opvanglocaties binnen de hekken van het terrein.Bij de brandhaard zelf was van rust geen sprake. Zes deels zwaargewonde slachtoffers (gespeeld door LOTUS-mede-werkers) moesten door brandweerploegen onder adem-bescherming uit zeer benarde omstandigheden worden gered. Het brandweeroptreden ondervond aanvankelijk toch enige vertraging, omdat een toegangshek tot de expeditiesluis niet zo snel kon worden geopend als verwacht. Daarvoor werd echter een pragmatische oplos-sing gevonden. De brandweervoertuigen bleven buiten en brandweerlieden vonden via een andere route toegang tot het complex, waarna de hogedrukslangen tussen de tralies door werden gevoerd. Na circa drie kwartier waren alle slachtoffers gered en overgedragen aan het (beperkte) GHOR-proces buiten het gebouw en was de vuurhaard onder controle. In het complex liep de interne BHV-oefe-ning van het ontruimen van de kantoor- en celafdelingen nog enige tijd door.

LessenNa afloop van de oefening werd een eerste snelle evaluatie gehouden met alle deelnemers. Voornaamste conclusie: alle 80 aanwezige jongeren waren ruim binnen de geldende norm in veiligheid buiten het gebouw. De samenwerking tussen de bedrijfshulpverlening van De Hunnerberg en de brandweer werd als effectief ervaren. Wat wel beter kon was de overdracht van gewonden door de bedrijfshulpverlening aan de brandweer en GHOR. Informatie over de situatie waarin de slachtoffers hebben verkeerd, is voor de geneeskundige hulpverlening van belang bij het opstarten van het behandelproces.Twee belangrijke lessen voor de interne organisatie van De Hunnerberg zijn het alarmeren en informeren van het personeel en sleutelfunctionarissen in het crisismanage-mentproces n de portofoonverbindingen van beveiliging en bedrijfshulpverlening. Het alarmeren en informeren van de interne crisismanagementorganisatie verliep volgens de voorzitter van het crisisteam traag. En over de portofoonverbindingen zegt cordinator bedrijfshulpver-lening Theo Schriks: Die verliepen soms problematisch. Het is duidelijk gebleken dat de dekking niet overal in het complex goed is. Ook blijkt dat we voor een zo groot-schalige ontruimingsoperatie te weinig verbindingsmid-delen in huis hebben. Deze knelpunten zijn technisch op te lossen en daarover moeten we in overleg met de directie.De interne bedrijfshulpverleningsorganisatie van JJI De Hunnerberg, staat aan de vooravond van veranderingen. Cordinator BHV, Theo Schriks verwijst naar het nieuwe Handboek BHV, geschreven op basis van de landelijke Leidraad bedrijfshulpverlening in cellengebouwen van de

Dienst Justitile Inrichtingen. Wij hebben qua personeel eigenlijk een topzware BHV-organisatie, aldus Theo Schriks. We hebben nu 190 opgeleide BHVers binnen onze geledingen. Dat willen we terugbrengen naar een kleinere kernbezetting, zodat we de routine beter kunnen onderhouden. Een aandachtspunt is dan wel hoe we ook in de nachtelijke uren, met een kleinere personele bezetting, snel en verantwoord kunnen optreden bij calamiteiten.Schriks kondigt voor 2009 een nog grotere oefening aan in De Hunnerberg; groter in de zin van te beoefenen proces-sen. Deze oefening was voor ons al fors. We hebben nooit eerder het hele complex ontruimd. Nu eindigden de oefen-doelen echter bij het buiten opvangen van de jongeren na

de ontruiming. In het voorjaar van 2009 willen we ook een deel van het registratie- en afvoerproces beoefenen voor situaties waarin het complex als gevolg van een calamiteit helemaal niet meer bruikbaar is. De jongeren zullen dan met bussen van de Dienst Justitile Inrichtingen naar een andere locatie worden overgebracht. Voor dit soort cala-miteiten zijn alle justitile inrichten in Nederland verplicht een deel reservecapaciteit vrij te houden. Die opvang op andere locaties gaan we niet daadwerkelijk in de praktijk brengen, want zoiets is niet te oefenen. Wel het registratie- en afvoerproces tot n het busvervoer. Dat is een unicum, want zo vergaand is bij justitie tot op heden nog niet eerder geoefend.

Paul van Ooijen, adviseur oefenen en opleiden van Brandweer Nijmegen, kijkt met een goed gevoel terug op de samenwerkingsoe-fening met De Hunnerberg. Hij ziet het bevorderen van de bekend-heid met het object en met de interne organisatie van de inrichting als belangrijkste pluspunten van de oefening.Het werkt prettiger en vlotter als je elkaar al eens gesproken en gezien hebt. Dat merken we omdat we minstens n keer per jaar samen oefenen met de Hunnerberg. Ook met een andere justitie-inrichting in Nijmegen, de Pompestichting, houden we minstens n keer per jaar een gezamenlijke oefening. Een belangrijke en terugke-rende les was te ervaren hoe lastig het is dat je voor bijna alle deuren in het complex een sleutel nodig hebt. Dat geeft vooral knelpunten op plaatsen waar de bedrijfshulpverleners niet mee naar binnen kunnen vanwege de rook. Misschien is het wel handig als de BHVers ook met ademlucht kunnen optreden, zodat zij ook in met rook gevulde ruimten als gids kunnen fungeren.Volgens Van Ooijen was bij alle deelnemers aan de oefening sprake van een groot enthousiasme en een grote bereidheid om te leren van de ervaringen. Ik ben al een aantal jaren betrokken bij deze oefenin-gen en ik merk dat het wederzijds steeds beter begint te lopen.

DE JONGEREN WORDEN IN VEILIGHEID GEBRACHT EN IN EEN

AFGESCHERMDE BUITENRUIMTE OPGEVANGEN.

BHVERS EN BEVEILIGERS TREDEN OP ALS GIDS

VOOR DE BRANDWEER.


De oefenleiding had een vrachtwagen met beender-meel laten scharen aan de kop van een kettingbotsing in de tunnel en dit beendermeel stond onder verdenking van een besmetting met Gekke Koeienziekte (BSE), die bij mensen de ziekte van Creutzfeld Jacob kan veroorzaken. Reden genoeg om de gepoederde slachtoffers door de NBC-onsmettingsstraat te halen.

De regio Rotterdam-Rijnmond kent nogal wat verkeers-tunnels, waarvoor in het kader van hulpverlening en rampenbestrijding specifieke tunnelprocedures zijn ontwikkeld. Die moeten wel geregeld worden beoefend en in het licht van die wettelijke verplichting werd op vrijdagavond 12 september een grootschalig incident in de Thomassentunnel in scne gezet. Aanvankelijk was het de bedoeling om de oefening te houden in de Heinenoordtunnel, samen met de regio Zuid-Holland-Zuid, maar met het oog op de voorbereidingen van de nationale rampenbestrijdingsoefening Waterproef zag Zuid-Holland-Zuid daarvan af. Rotterdam-Rijnmond vond een multidisciplinaire tunneloefening echter

toch noodzakelijk en richtte zich daarom op de Thomassentunnel onder het Calandkanaal. Omdat ook het NBC-peloton van Rotterdam-Rijnmond, n van de vijf landelijke ontsmettingssteunpunten voor nucleaire, bio logische en chemische calamiteiten, toe was aan een periodieke praktijkoefening, werd een scenario in elkaar gezet waarmee zowel de tunnelprocedure als de groot-schalige ontsmetting kon worden beoefend.

Wit poederOm het scenario met circa tien autowrakken, een bus met passagiers en een geschaarde vrachtwagen op te bouwen, werd de tunnelbuis van Europoort richting Rotterdam om half negen s avonds afgesloten voor het verkeer. Om tien uur werd het startsein voor de oefening gegeven, waarna de eerste eenheden van de regiopolitie, het KLPD, brandweer en ambulancedienst conform de geldende tunnel procedure uitrukten. Dat wil zeggen: aanrijden via de veilige buis, die daarom k voor alle verkeer werd afge-sloten. Het autoverkeer kon vanaf dat moment alleen nog via de Calandbrug doorgang vinden.De eerste verkenning in de ongevalsbuis door een brandweerploeg met ademlucht leverde het beeld van een flinke chaos op. Een flinke kettingbotsing met circa 15 beknelde slachtoffers in autowrakken, een bus vol gewonden, een geschaarde vrachtwagen en een massa onbekend wit poeder op het wegdek en de autowrakken. De vrachtbrief verschafte duidelijkheid over de sinistere lading: vaten beendermeel afkomstig van geslachte runderen die mogelijk met BSE waren besmet. Snel werden enkele gemakkelijk bereikbare slachtoffers gered en in de veilige tunnelbuis gebracht, waar ze van hun kleding werden ontdaan en provisorisch werden ontsmet door de bemanning van een tankautospuit.Omdat de verkenning duidelijk maakte dat sprake was van een complex incident met een NBC-component, werd vervolgens fors opgeschaald. Vier tankautospuiten, een hulpverleningsunit, een geneeskundige combinatie en

Oefening Thomassentunnel Rotterdam Europoort

Alarm gekke koeien in de tunnel!

Doorgaans is het scenario van rampenoefeningen met een gevaarlijke stoffen-component redelijk voorspelbaar. In veel gevallen betreft het een lekkage van een tankwagen met chloor-achtige producten of is in het geval van een terrorisme-oefening antrax in het spel. De hulpverleners die op 12 september in de Thomassentunnel in Rotterdam-Europoort aan de bak moesten, werden echter met een bijzonder scenario geconfronteerd.

DOOR ROB JASTRZEBSKI

IN DE VEILIGE BUIS WORDEN DE SLACHTOFFERS ONTKLEED, IN

AFWACHTING VAN ONTSMETTING.


het NBC-ontsmettingspeloton van Goeree-Overflakkee, kwamen in actie. Ook werd buiten de tunnel een Commando Plaats Incident (CoPI) ingericht.

Trage startDe oefening kenmerkte zich door een trage opstartfase. Het duurde vrij lang voordat de melding bij de verkeers-centrale van Rijkswaterstaat resulteerde in een daad-werkelijke alarmering van de hulpdiensten. Vervolgens viel na de relatief vlotte eerste verkenning in de tunnel ook de hulpverlening geruime tijd stil. Oefenleider Wim de Rooij van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond denkt dat dit mede komt door het NBC-scenario dat in de oefening was verweven.Al bij meerdere oefeningen is gebleken dat scenarios met gevaarlijke stoffen of bijzondere risicos voor hulpverleners verlammend kunnen werken op het oefenverloop. Bij de nationale crisisoefening Bonfire in Amsterdam in 2005 zorgde de aanwezigheid van niet-ontplofte explosieven voor veel vertraging en ook bij oefening Voyager in Rotterdam in oktober vorig jaar ging de rem op de hulpver-lening, toen bleek dat veel slachtoffers met een giftige stof waren besmet.De Rooij is ervan overtuigd dat het oefenverloop niet teke-nend is voor de te verwachten respons bij een daadwerke-lijk NBC-incident. In een echte situatie zullen hulpverleners in zijn ogen een veel sterkere drive hebben om te handelen en slachtoffers te redden in de beperkte tijd waarbinnen zij kunnen overleven. Hij denkt dat de vertragingen die bij veel oefeningen optreden voortkomen uit de wil om alles perfect volgens de procedures te doen, omdat tal van waarnemers over de schouders van de hulpverleners meekijken. Niemand wil dan steken laten vallen en dus is de zorgvuldigheid extra groot. Maar dat gaat wel ten koste van de inzettijd, aldus Wim de Rooij, die zegt het verloop van de oefening met alle betrokken partijen grondig te zullen gaan evalueren.De vertraging werkte overigens niet door in alle onderdelen van de hulpverleningsketen rond de Thomassentunnel. De Rooij zegt met grote bewondering te hebben gadegeslagen hoe snel de NBC-ontsmettingsstraat buiten de tunnel werd opgebouwd. Hoewel die voorzie-ning organisatorisch en logistiek behoorlijk bewerkelijk is, kon de ontsmettingsstraat, mede dankzij het uitgekiende concept van opblaasbare tenten, snel operationeel worden gemaakt. Een klein deel van de besmette slachtoffers doorliep de gehele ontsmettingsprocedure, bestaande uit een voorwas- en hoofdwasprogramma en het uitreiken van een kledingpakket. Omdat de figuranten en LOTUS-slachtoffers in de tunnel al lang hadden gewacht, koos de oefenleiding ervoor om niet de hele groep te ontsmetten en het sein einde oefening te geven.

Benadering incidentenOok Raymond Bras van de Gezamenlijke Brandweer, lid van de oefenstaf, signaleert de vertragende factor als gevolg van de risicos van een biologische besmeting als leer moment van de oefening. Op zich is iedere brandweer-eenheid voldoende toegerust om bij een chemisch of biolo-gisch incident verantwoord een eerste inzet te doen, aldus Raymond Bras. Wachten op gaspakteams of een ontsmet-tingseenheid is lang niet altijd noodzakelijk. Bluskleding en ademlucht bieden brandweerlieden voldoende bescher-ming om veilig een redding uit te voeren. Eventueel kan

ook van chemicalinpakken gebruik worden gemaakt, die op alle tankautospuiten aanwezig zijn. Een redding bij een NBC-incident moet snel worden uitgevoerd, want besmette slachtoffers hebben betere kansen om te over-leven als ze snel worden ontsmet en aan de geneeskundige keten worden overgedragen voor behandeling.Ook de benadering van tunnelincidenten verdient volgens Bras en De Rooij meer aandacht. Het aanrijden en opstellen van de hulpdiensten is altijd lastig. Wat is de beste en meest veilige aanrijroute? Is opstellen in de veilige tunnel-buis de beste optie? Of juist aanrijden via de ongevalsbuis, met de stroomrichting van de tunnelventilatie mee? Bij de oefening in de Thomassentunnel constateerde Wim de Rooij dat ook met het omrijden van de hulpdiensten om het incident via de veilige tunnelbuis te benaderen de nodige tijd verloren ging. Ook dat is een thema dat we meenemen met de evaluatie. Misschien moet de tunnel-procedure op onderdelen wel worden herzien om een snellere respons te waarborgen. De oefening heeft in ieder geval de nodige leerpunten aan het licht gebracht, maar dat is dan ook het nut van oefenen.

VervolgInmiddels is de volgende tunneloefening reeds in voorbereiding. In het voorjaar van 2009 wil de regio Rotterdam-Rijnmond, samen met Zuid-Holland-Zuid en Rijkswaterstaat, alsnog de al eerder geplande oefening in de Heinenoordtunnel houden. Of ook dit een grootschalige oefening met veel LOTUS-slachtoffers en figuranten zal worden, kan Wim de Rooij nog niet zeggen. Ook een klein-schaliger opzet kan meerwaarde hebben, omdat je dan heel gericht op bepaalde deelprocessen kan focussen. Daar zijn niet altijd massas oefenslachtoffers voor nodig.

MANNEN IN GELE PAKKEN...

LEKKER DOUCHEN IN EEN NBC-ONTSMETTINGSTENT.


CORETM Technologie i-Bolt Technologie LED verlichting in draaggreep

4000-SERIE

De kracht van innovatie.

Holmatro Rescue Equipment BV - Postbus 33 - 4940 AA Raamsdonksveer - T 0162-589200 - E [email protected]

Rescue equipment In onze 4000-serie komen tal van innova-ties samen:

t $03&OTMBOH TZTUFFNtJ#PMUFFOQMBUUF DFOUSBBMCPVUDPOTUSVDUJF

t -&%WFSMJDIUJOHJO draaggreept 4QFFE7BMWFPQBMMF SBNNFOFOTQSFJEFST WPPSTOFMMFSPQFOFO

0QCBTJTWBOEFOJFVXTUFUFDIOPMPHJFOPOUXJLLFMU)PMNBUSPSFEHFSFFETDIBQQFOEJFCFUFSQSFTUFSFOFOXBBSNFFVTOFMMFSWFJMJHFSFOHFNBLLFMJKLFSkunt werken.

www.holmatro.com

E8EEfad_8[dWYZf[`YEgbbadf

7W`g`[W]TWVd[\X[`VWTdS`ViWWdeWUfad

E8EEfad_8[dWYZf[`YEgbbadf4H6[`fWîWY*+%#+*>47gdabaadfDaffWdVS_FW^WXaa`,"#*#&')"#"8Sj ,"#*#&')"#+7_S[^ ,[`Xa2eXeTh `^;`fWd`Wf,iii eXeTh `^

GVcYffchaWdfg[YW`T^geba_bW`W`TdS`ViWWd_SfWd[S^W`

GVc\`àbT_e_SfWd[S^W`W`YWdWWVeUZSbbW`

DVcgZTVdfdSèbadf_a`fSYW[èbWUf[W

a`VWdZagVdWbSdSf[WW`fdS[`[`Y

Metalen stemmen klinken over het water, aangevuld met een monotoon gebrom. In de ochtendnevel wordt langzaam een aantal oranje vletten zichtbaar. Op het moment dat de zon opkomt zijn een kleine 30 vletten van Reddingsbrigade Nederland (RN) al anderhalf uur op het water. Voor veel bemanningsleden is het een vroegertje. Vanuit het hele land hebben ze zich om 06:00 uur verzameld bij de Genie aan het Engelsche Gat aan de rand van Den Bosch. Hier vond op 25 oktober de jaarlijkse oefening van Reddingsbrigade Nederland (RN) plaats. De Bossche Reddingsbrigade (BRB) was organisator en gast-heer ter gelegenheid van hun 100-jarig bestaan hetgeen hen de oudste reddingsbrigade van Nederland maakt.

Om 05:15 stond Noordwijk als eerste klaar op de afge-sproken positie. Niet lang daarna stond een mistig landweggetje vol met een bonte stoet van autos, waarvan veel in de officile oranje kleur of anders in ieder geval met een oranje vlet op de trailer. Dat de navigatie-apparatuur ze bij de verkeerde ingang had neergezet, werd snel recht-gezet door Mark Rpke van RN. Binnen tien minuten reed de lange stoet naar een brede trailerhelling op het terrein van de Genie. Na een materiaalcontrole waren met een half uur de eerste eenheden onderweg naar hun aangege-ven positie en was rampenoefening Moerasdraak van start.

DeeloefeningenIn verband met het opkomende water moet aan de Brede Haven een gezin van 6 personen worden gevacueerd. Dit gezin krijgt prioriteit omdat een van de bewoners met een

gebroken been aan huis is gekluisterd. Omdat het water op dat moment nog niet hoog is moet het gezin via een ladder van de kade naar de vletten. Dat is tenminste wel de bedoeling. Inspelend op de situatie ter plaatse besluit de reddingsgroep echter om gebruik te maken van een trap op 150 meter afstand. Voorzichtig wordt de kuipbrancard met daarin het slachtoffer van de steile trap naar beneden getild. Aan de eis van het gezin om niet gescheiden te worden, kan voldaan worden doordat de reddingsgroep bestaat uit 5 vletten. Onderweg naar het gewondennest kan het gezin zien dat een andere reddingsgroep bezig is bij een ongeval met brand bij de Citadel. Hierbij worden ook twee personen gereanimeerd.Andere oefeningen bestaan uit het redden van mensen die vastzitten tussen de palen van een kade, het redden van zeeverkenners die hun vlet vol met water hebben na een aanvaring en het aanmeren van een ponton van de Genie, dat is losgeslagen. Een meer psychologische oefening is aan het riviertje de Dommel, waar een groep mensen, waarvan een in een rolstoel, wel weg willen maar wel met medeneming van heel veel spullen. Een handpontje durven ze niet zelfstandig te gebruiken en ze leggen, mede door de grote hoeveelheid spullen, grote druk op de reddingsgroep die keuzes moet maken en tegelijkertijd de slachtoffers tot rust moet manen.

Aanvaring/scheepsbrandOm kwart voor elf worden alle oefeningen plotseling stil gelegd in verband met een aanvaring tussen een vrachtschip en een rondvaartboot. Dit is het begin van

Oefening met onder andere Reddingsbrigade

Multidisciplinaire MoerasdraakDOOR KO VAN LEEUWEN

De jaarlijkse oefening van de reddingsbrigades in Nederland is altijd een heel spektakel. Deze keer was de Bossche Reddingsbrigade in Den Bosch de gastheer, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan. Ko van Leeuwen doet verslag.

>


een multidisciplinaire oefening waarbij de tankauto-spuiten van Den Bosch en Rosmalen alsmede de GHOR worden betrokken. Op de Ertveldplas is de rondvaartboot Zoete Lieve Gerritje met zn steven in de zijkant van het vrachtschip Makke Beer III gevaren. Op de Beer is brand uitgebroken terwijl de Gerritje zon 50 personen aan boord heeft. Hiervan zijn er enkele ernstig gewond en vijf personen zijn in het water terecht gekomen. Terwijl de de GHOR begint met het opzetten van een gewondennest moet de eerst aangekomen reddingsgroep de brandweer ophalen en naar de Beer brengen.

Heikel punt in deze oefening was dat de reddings groepen niet mochten beginnen met het ontruimen van de rond-vaartboot zolang de brandweer niet het sein veilig gaf. Vervolgens werd er voorrang gegeven aan de zwaarge-wonden en ontstond er een file van vletten omdat bij de aanlandingsplaats maar ruimte was voor n vlet. Dit leidde uiteraard tot ongeduld en frustratie bij de slachtof-fers bovenop de rondvaartboot. De brigadeleden die naast de rondvaartboot lagen kregen zo af en toe de volle laag en werden geconfronteerd met mensen die op eigen gezag in de vletten wilden stappen. In een poging om wat rust te creren is tot twee keer toe een brigadelid op een tafel geklommen om de slachtoffers toe te spreken. Gezien de tijdsduur vielen de slachtoffers soms uit hun rol en begonnen pepernoten uit te delen aan de brigadeleden om daarna weer hun rol op te pakken. Aan de andere kant speelden enkele Lotusslachtoffers hun rol formidabel

waarbij zelfs een chaotisch weerzien op de aanlandings-plaats niet ontbrak. Niet helemaal voorzien was dat bij gebrek aan wind de rook van de rookgenerator en de benzinedampen van de buitenboordmotoren boven de rondvaartboot bleven hangen maar dat leidde verder niet tot problemen.

Degelijke voorbereidingAan de oefening lagen twee gedegen draaiboeken ten grondslag waarbij niets aan het toeval werd overgelaten. Risico-inventarisatie en bevoegdheden waren duidelijk beschreven. Per onderdeel was duidelijk aangegeven waar de eventuele gevaren waren. Op een aantal punten moest het slachtoffer vervangen worden door een dummy, onder andere bij het tillen van de kuipbrancard op de steile kade-trap. Ook wordt de oefening waarbij brand is ontstaan door de locatieleider gestopt op het moment dat de reddings-groep heeft aangegeven hoe ze de situatie gaan oplossen. Hierna wordt dit onderdeel afgewerkt als instructie. Voor alle mensen op het water inclusief figuranten en came-ramensen was het dragen van een zwemvest verplicht. Waar nodig werden deze door de BRB verstrekt. Ook de waterwacht werkt perfect. Een vlet dat meldt een kapotte buitenboordmotor te hebben heeft binnen 5 minuten een snelle boot langszij die de motor overneemt. Terwijl de groep doorgaat met de vlet op sleeptouw gaat de snelle boot de motor wisselen. Binnen 25 minuten is deze terug en wordt op de Zuid Willemsvaart in een paar minuten tijd de vervangende buitenboordmotor aan de vlet gehangen.

Aan de oefening lagen twee gedegen draaiboeken ten grondslag waarbij niets aan het toeval werd overgelaten.


Vers van de pers: het digitale alarmerings-systeem P2000 krijgt er een nieuwe gebruikers groep bij: journalisten! Eind oktober zijn de Nederlandse Vereniging van Journalisten en de Raad van Hoofdcommissarissen overeengekomen dat het systeem landelijk gebruikt zal gaan worden om de pers te informeren over nieuwswaardige incidenten. Hoera, triomf! U begrijpt het al, ik ben ook journalist en ik kan het niet laten de collec-tieve blijdschap van mijn beroepsgroep passend onder woorden te brengen. Uit eigen ervaring en uit discussie met collegas kan ik u zeggen dat het thema persalarmering sinds de invoering van C2000 een heet hangijzer is.

Even terug in de tijd, naar het hrlijke scannertijd-perk. Aanrijding met letsel gemeld op de Plorkejan-drubbeldijkerstraat! Enkele minuten later zijn de eerste meeluisterende journalisten n ramptoeris-ten al ter plaatse, soms eerder dan politie en ambu-lance. Want als er iets te beleven is, dan willen we er allemaal als eerste bij zijn! Logisch toch? Niets menselijks is ons vreemd. En rampen en inciden-ten zijn toch zeker publieke evenementen? Waar zouden de hulpverleners zijn zonder journalisten om hun heldendaden te verslaan en zonder hordes enthousiaste toeschouwers die hen aanmoedigen bij hun zware werk?

Daar werd in sommige kringen anders over gedacht. Met name de politie waren al die lastige ramptoeristen die in de weg lopen een doorn in het oog. En journalisten? Ach, die zijn een noodzakelijk kwaad, al worden nog maar al te vaak pogingen gedaan om ook die uit de frontlinie te weren, omdat ze toch alleen maar de fouten van de hulp-verleners in beeld brengen en kritiek leveren op politieoptreden.

Met groot genoegen kondigde het ministerie van BZK jaren geleden bij de invoering van C2000 dan ook aan dat dit digitale en beveiligde radionet, dat niet kon worden afgeluisterd, een einde zou maken aan de plaag van meeluisterende ramp toeristen. Er zou weer rust zijn op de incident locaties, hulpverleners zouden ongestoord hun werk kunnen doen en inbrekers en andere criminelen zouden niet meer voortijdig worden gewaar-schuwd voor naderende politie-eenheden. En in stilte zullen veel leidinggevenden in het politie- en hulpverleningsdomein ook wel gemeend hebben dat zij na de invoering van C2000 zelf konden bepalen of en op welk moment de pers in kennis gesteld zou worden.

Maar hoe anders kan het lopen. Want voor de brandweeralarmering kon geen gebruik worden gemaakt van C2000 en dus koos men voor een open pagingsysteem, waarvan inmiddels ook tal van ambulancediensten, politiespecialisten en andere hulpverleningsdiensten gebruik maken. Een ware internetrevolutie van P2000-websites met live-alarmeringen, de vrije verkoop van pagers en de open verspreiding van nuttige alarmeringscodes, heeft ervoor gezorgd dat er nu aan het hulpverle-ningsfront mr ramptoeristen staan dan er tijdens het scannertijdperk ooit geweest zijn.

Veel journalisten maken inmiddels ook gebruik van eigen P2000-pagers. Noodgedwongen, omdat regionale regelingen voor persalarmering bij inci-denten maar al te vaak falen. Meldingen worden te laat of soms helemaal niet doorgegeven. Als men niet meer vrij kan meeluisteren, heeft de overheid immers de sleutel tot het wel of niet openbaar maken van een misdrijf of incident in eigen hand, nietwaar? Maar hoe zit het dan met de openbare controle op het overheidsoptreden? De rol van de pers bij incidenten? Met een eigen pager kunnen namelijk wel brandweeralarmeringen, inzet van traumahelikopters en dergelijke worden ontvangen, maar veel meldingen in het politie-domein worden nog altijd aan het zicht onttrok-ken. De politie maakt immers operationeel niet of nauwelijks gebruik van P2000. De professionele pers was dus afhankelijk van soms zeer gebrekkig functionerende voorlichtingsregelingen, waardoor veel nieuwswaardige feiten niet of te laat bekend werden om nog gepubliceerd te kunnen worden. De vrijheid van nieuwsgaring was in het geding!

Dat wordt nu gelukkig rechtgetrokken. In Rotterdam-Rijnmond is het afgelopen jaar een experiment uitgevoerd, waarbij ook incidentmel-dingen van de politie rechtstreeks op P2000 werden uitgezonden, om zo journalisten te informeren op hetzelfde moment dat ook de eenheden werden aangestuurd. Net zo snel als in het scannertijdperk in feite, maar dan in tekst in plaats van via spraak-berichten. Een systeem dat tot volle tevredenheid van journalisten n de korpsleiding werkt, zonder vertragende tussenschakels. Het is dit systeem dat men in 2009 landelijk gaat invoeren, al zal nog moeten worden bezien of alle regios dat ook daad-werkelijk en zonder beperkingen gaan doen. Zo ja, dan is de vrijheid van nieuwsgaring in het digitale radiotijdperk eindelijk verzekerd en worden inciden-ten net als vanouds weer publieke gebeurtenissen. Zoals het hoort in een open democratie...

Publieke hulpverlening

SafetyEquipment bvleverancier van diensten en materialen voor BEDRIJFSHULPVERLENING

* AED* alarm nooduitgang* alarmbel* anglia evacuatiedoek* armbandherkenning* bedrijfsnoodplan* bedrijfsnoodplankoffer* blusdekens* brancards* brandblustoestellen* brandmeldcentrale* brandslanghaspel* brandwondenkompres* break a light* cursus BHV* cursus brandbest.* cursus EHBO* deurcontroller* eerste hulppaneel* eerste hulptas m/cap* evacuatiestoel* handstaaflantaarns* helmen* heuptas BHV* instructieplaten* isolatiedekens* keybox* kiss of life* koolmonoxyde meld.* mag charger* megafoon* metaaldetector* micro mask* mini-pictogrammen* nalichtende borden* noodsleutelkastje* noodverlichting* omikron* ontruimingsplattegronden* oogspoelhulppost* oogspoeldouche* ontruimingssticker* opbergkast BHV* opslagkast chem.stoffen* personenzoeksysteem* pictogrammen* portofoons* powerflare* rook/vluchtmaskers* rookmelders* safety firestop* signalisatie* sirenes* sleutelbeveiliging* smokeXcape* stroboscoopflitser* veiligheidsbrillen* veiligheidsmes* veiligheidsvesten* verbandtrommels* vluchtladders* vluchtweganalyse* vluchtwegmarkering* vluchtwegplattegronden* "wat te doen bij brand"

Vraag brochure:Safety Equipment bvBosrand 293121 XA Schiedamtel.010-4705354 / fax 010-4490137E-mail: [email protected]: www.safetyequipment.nl

incident-safety equipment.indd 1 17-01-2007 13:47:3613INCIDENT 9-2008SDU UITGEVERS

JJ SS TT RR ZZ BB SS KK !!

Het IBP-systeem voor industrile brandbestrijding is in september 2006 in bedrijf gesteld en wordt sinds-dien jaarlijks geoefend. Als dit blusmateriaal daadwerkelijk moet worden ingezet, is er wel iets aan de hand in het Rijnmondgebied. Het opbouwen van het blussysteem is een enorme logistieke operatie, vanwege de grote dimen-sies van de bluspompen, de slangen en het ondersteunend materiaal. Om het bij een echte inzet allemaal binnen de afgesproken normtijden in werking te krijgen, moet er dan ook fors worden geoefend om routine te krijgen.

Arbeidsintensief en preciesOp 8 oktober werd op een tankpark van Shell aan de Rijndwarsweg een brand in een olie-opslagtank gesimu-leerd, waarbij het IBP-systeem integraal werd beoefend. Doel van de oefening was vast te stellen of het mogelijk is om het hele systeem binnen vier uur na alarmering in werking te hebben.Circa een uur na de alarmering rolde een indrukwekkende hoeveelheid materieel en personeel gefaseerd het

Industrile Brandbestrijdingspool Rotterdam

En dag werk voor n uur blussenDOOR ROB JASTRZEBSKI

Het kost de nodige opbouwtijd, maar dan heb je ook wat. De Industrile Brandbestrijdingspool (IBP) van de Gezamenlijke Brandweer in het Rotterdamse haven- en industriegebied, is een systeem van grote getallen. Twee blusunits 37.5000 liter per minuut, twee blusboten, een verdeelstuk in zeecontainerformaat en acht superdikke slangleidingen van anderhalve kilometer lengte, staan garant voor het blussen van de grootst denkbare tankbrand in het Europoort-Botlekgebied. Op 8 oktober werd het volledige IBP-systeem geoefend, inclusief alarmering en transport van het materiaal. Effectieve blustijd: circa n uur. Geschatte totale opbouwen opruimtijd: een hele dag.

NAUWKEURIGE INZETPLANNING.


Shell-terrein op. Twee haakarmvoertuigen met de twee kolossale blusunits, een haakarmvoertuig met dubbele slangenhaspel en acht achtduims slangleidingen, een haakarmvoertuig met de manifold-unit, een magazijnunit, twee trailers met elk 20.000 liter schuimvormend middel en vier tankautospuiten met personeel voor logistieke ondersteuning bij de operatie.Het opbouwen van het IBP-systeem is niet alleen een arbeidsintensieve maar ook nauwkeurige klus. Van tevoren moet heel precies worden gepland in welke volgorde het materieel moet worden aangevoerd en welke componen-ten op welke locaties moeten worden geplaatst. Door de omvangrijke afmetingen is het materieel na plaatsing niet zo eenvoudig te manoeuvreren als een tankautospuit of een paar straatwaterkanonnen.Ook de lengte van de af te leggen slangleidingen moet exact worden opgemeten, om na te gaan of men bij het uitrijden van het 8 slangen brede parcours met de slangenhaspelunit goed uitkomt. Meerdere slangen-haspelunits bevatten voldoende slangleiding voor een

inzetdiepte van n tot anderhalve kilometer vanaf de water winplaats. Tijdens deze oefening werd een lengte van slechts 440 meter overbrugd vanaf de waterleve-rende blusboten tot aan de blusunits. En dat was al een hele klus voor de tientallen brandweerlieden die die dag ondersteuning boden bij het logistieke proces.

Oefendoel gehaaldHet inzetten van de IBP is niet uitsluitend een brand-weeraangelegenheid. Zonder ondersteuning van de Rotterdam Port Authority zouden de blusunits niet kunnen functioneren. De inzet van twee incident-bestrijdingsvaartuigen van de Rotterdam Port Authority is noodzakelijk om de vereiste hoeveelheid bluswater voor de superwaterkanonnen te kunnen leveren. Voor het op een veilige manier aan wal brengen van de acht slangleidingen van 200 mm wordt gebruik gemaakt van een ponton, dat tussen de vaartuigen en de wal wordt gelegd. Ook dit ponton werd tijdens de oefening ingezet.

AANKOMST VAN DE BLUSUNITS. SLANGETJE KOPPELEN.

DE SLANGLEIDINGEN WORDEN OVER EEN LENGTE VAN 440 METER UITGEREDEN.

>


Rond het middaguur werd duidelijk dat de oefendoel-stelling was gehaald. Het IBP-systeem was volledig opge-bouwd, de slangen stonden onder druk en de motoren van de blusunits waren opgestart. Dit alles binnen vier uur na alarmering.Na een korte lunchpauze werd in de middag daadwerkelijk geblust met de twee IBP-blusmonitoren. De kanonnen werden niet echt op een opslagtank gericht, maar op de havenarm die aan het Shell-Terrein grenst. Bij het richten van de waterstralen op installaties op het terrein zelf, zou het risico groot zijn dat taluds en dijken rond de tank-putten compleet zouden wegspoelen en zou enorme wateroverlast ontstaan. Een oefening rechtvaardigde dergelijke nevenschade niet.Na een klein uur in bedrijf te zijn geweest, werd de druk weer van het systeem gehaald en konden de blusunits, slangen en alle ondersteunende materialen weer worden opgeruimd. Opnieuw een klus van enkele uren, waarmee duidelijk wordt dat voor een uurtje blussen al gauw een dag werk moet worden verzet. Bij een echte tankbrand loont al die inzet echter wel degelijk. De IBP is het enige brandbestrijdingssysteem waarmee een grote tankbrand in de Rotterdamse haven in een uur tijd effectief kan worden geblust. De enige andere optie is het gecontroleerd uit laten branden van de tank en dat kan, zo is uit diverse tankbrandincidenten elders in de wereld gebleken, dagen duren. In die periode is sprake van een enorme belasting van het milieu en de volksgezondheid door de grote uitstoot van roet en andere verbrandingsproducten, terwijl ook de economische schade groter is, omdat de bedrijfs-processen in de haven door een grote brand kunnen worden verlamd. Vanwege de complexiteit van de inzet en de lange opbouwtijd, zal de IBP niet bij iedere industrile brand worden gealarmeerd. Het is uitsluitend bedoeld voor situaties waarvoor het reguliere materieel van de Gezamenlijke Brandweer en de regio Rotterdam-Rijnmond niet toereikend zijn.

Eerste praktijkinzet voor IBPDe oefening van de Industrile Brandbestrijdings pool op 8 oktober kreeg drie weken later een opmerkelijk vervolg. Op vrijdag 31 oktober is het systeem voor het eerst daadwerkelijk ingezet. Bij de VOPAK-tankterminal deed zich een incident voor met een nafta-opslagtank, waarvan het drijvende dak door nog onbekende oorzaak in de vloei-stof is gezonken. Om ontbranding van de vrijkomende dampen te voorkomen, rukte de Gezamenlijke Brandweer met groot materieel uit. Aanvankelijk werd met het reguliere materieel binnen korte tijd een schuimdeken in de tank aangebracht. Om voorbereid te zijn op eventuele escalatie van het incident, besloot de Gezamenlijke Brandweer om de IBP preventief op te starten. Beide blusunits en de zes trailers van schuimvormend middel werden rond de getroffen tank opgesteld. Omdat het systeem volledig onder druk is gebracht, kan bij een eventuele spontane ontbranding binnen vijf minuten een effectieve blussing in gang worden gezet.Het leegpompen van de naftatank is een moeilijke en tijdrovende klus, waarbij voortdurend brandweerpersoneel aanwezig is. Totdat de operatie is afgerond zal het IBP-materieel rond de tank opgesteld blijven.

EEN VAN DE BLUSUNITS WORDT IN STELLING

GEBRACHT.

NA DRIE UUR HARD WERKEN GEVEN DE BLUSUNITS WATER. TWEE BLUSBOTEN VOOR DE WATERWINNING.

VOOR DERGELIJKE TANKPARKEN IS DE IBP BEDOELD.


In voorbereiding op de landelijke overstro-ming oefenweek in november is ook het bureau GHOR Zuid-Holland Zuid in rep en roer. Voorbereiden op ongevallen en rampen is hetgeen waar de medewerkers dagelijks mee bezig zijn. Het is voor de medewerkers het primaire proces. Ketenpartners worden voorbereid en het bureau GHOR ondersteunt de ketenpartners bij hun voorbereiding. Daar is niets vreemds aan Maar de landelijke oefenweek die draait om de bestrijding van de negatieve gevolgen van overstromingen, brengt toch wel wat hectiek met zich mee. Iedereen is in de ban van deze oefenweek en vooral om 4 november. Want dan oefent de regio Zuid-Holland Zuid zowel bestuurlijk als operationeel. Een van de onderdelen binnen de operationele oefening is de evacuatie van een verpleeghuis. Over de voorbereiding op deze evacuatie heeft u in de vorige uitgave van Incident uitvoerig kunnen lezen.

Extranet van de GHOR beheert alle gegevensDe GHOR Zuid-Holland Zuid heeft zich jaren geleden al voorbereid op een situatie als die van een evacuatie van een verpleeghuis. In 2004 is een procedure geschreven die de continuteit van zorg van alle regionale zorginstellingen waarborgt in geval van een ontruiming of bij de tijdelijke opvang van bewoners elders. Deze procedure, de proce-dure Ontruiming en Onderlinge Bijstand Zorg, is onlangs door de medewerkers van de productgroep Operationele Voorbereiding

(OPV) binnen het bureau GHOR ZHZ opnieuw bekeken. Gerard Steenveld, Staffunctionaris OPV, vertelt dat alle zorginstellingen en thuiszorgorganisaties schriftelijk zijn bena-derd. Wij hebben de instellingen gevraagd de gegevens die wij in ons systeem hebben staan, te checken op juistheid. Naast correcte NAW gegevens, zijn wij graag op de hoogte van specifieke details met betrekking tot de opvangcapaciteit en omvang van de instelling, noodvoorzieningen zoals het hebben van een noodstroomaggregaat, warmtevoorziening en drinkwatervoorraad. Al deze gegevens staan op het extranet van onze website. Op ieder uur van de dag is het mogelijk de gegevens in te zien, te wijzigen en rapporten uit te draaien. Ook door de instelling zelf, geeft Gerard aan.Ten tijde van een incident, bijvoorbeeld bij een evacuatie, kan het ActieCentrum GHOR met behulp van de opgeslagen gegevens een instelling ondersteunen naar het zoeken van een gepaste oplossing voor haar bewoners.

Productgroepen werken nauw samenGerard: Naast het checken van deze proce-dure, hebben wij onze medewerking ook verleend bij het testen van de ontruimings-

procedure van Verpleeghuis Lingesteyn. Wij hebben de ontruimingsprocedure nagelopen en alle processen praktisch getoetst. Daarna volgden wat aanbevelingen om de procedure kwalitatief te verbeteren. Dit doen wij als productgroep OPV natuurlijk niet alleen. Samen met de productgroep Opleiden, Trainen en Oefenen (OTO) binnen het bureau GHOR ZHZ hebben wij deze case bekeken. OTO heeft daaropvolgend Lingesteyn ondersteund bij de table-top oefening van 18 september.

Naast ondersteuning levert het bureau GHOR ZHZ ook capaciteit aan de voor-bereiding op oefening Waterproef Zuid-Holland Zuid. Zo wordt Angela Loeffen, Staffunctionaris OTO, ingezet bij de werkgroep Multidisciplinair Opleiden en Oefenen binnen de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Angela: Alle deelnemende organisaties (brandweer, GHOR, GMC, waterschappen, politie, Defensie en gemeenten) leveren zowel inhoudelijk deskundigen en oefenleiders, als deelnemers, en daarmee is dit een gezamenlijk traject. De deelnemende organisaties zijn verant-woordelijk om de gezamenlijke vastgestelde oefendoelen uit te zetten binnen de eigen disciplines.

Nieuw ActieCentrum GHORKwaliteit staat bij het bureau GHOR ZHZ altijd voorop. Wij willen de ketenpartners in de Witte Kolom graag van een hoog kwalitatief niveau ondersteunen. Ons kwaliteitssysteem vraagt daar ook om. Het verbeteren van de inrichting van het ActieCentrum stond in dit kader al een tijdje op ons To-Do lijstje, moet Gerard bekennen. Met de voorbereiding op oefening Waterproef Zuid-Holland Zuid is daar een beetje vaart achter gezet. Dan beschikken wij over een nieuw ActieCentrum compleet uitgerust met een smartboard en twee LCD schermen. Alles conform de laatste technolo-gische ontwikkelingen. Je kunt wel zeggen dat wij als GHOR ZHZ helemaal klaar zijn voor de oefening!

In de volgende Incident leest u een uitgebreid verslag van diverse oefeningen in het kader van Waterproef.

Voorbereidingen op landelijke oefenweek

GHOR ZHZ is Waterproef!!DOOR TAMARA SCHIEDON

Begin november was de grote landelijke oefenweek onder de naam Waterproef. Daaraan vooraf waren er op diverse locaties al voorbereidingen aan de gang. Zo ook in de regio Zuid-Holland Zuid. Tamara Schiedon verhaalt van het waterproef maken van de GHOR aldaar.


FRED TEEVEN OPENT HET SYMPOSIUM EN REIKT DE AMBULANCEONDERSCHEIDING UIT.

Op vrijdag 31 oktober vond tijdens de Ambulancebeurs 2008 in Apeldoorn het 16e Symposium Ambulancezorg plaats. Het symposium, georganiseerd door de Stichting VCHV en de beroepsvereniging V&VN Ambulancezorg, was met ruim driehonderd deelnemers druk bezocht. De nadruk van het symposium lag deze keer op de veiligheid in de ambulancezorg. Het ging om de vraag wat onze Nederlandse Ambulancezorg kan leren van het omgaan met veiligheid in de ambulancezorg van Belgi, Engeland en Canada. Daarnaast was het de vraag hoe bij de politie en in de luchtvaart met veiligheid wordt omgegaan en wat de psychotraumahulpverlening met betrekking tot de veiligheid van ambulancemedewerkers kan betekenen.

SymposiumHet symposium werd geopend door Fred Teeven, lid van de Tweede Kamer voor de VVD. In zijn openingsrede gaf Teeven aan dat er de laatste jaren duidelijk iets veranderd is in de werkomstandigheden van de ambulancehulpverle-ners. Niet zozeer de moeilijke omstandigheden waaronder men moeten werken, dat was vijftien of vijfentwintig jaar geleden ook zo en vijfentwintig jaar geleden ook. Vooral de agressie tegen hulpverleners is de laatste jaren groter geworden. Dat realiseert de politiek zich heel goed en die wil zich dan ook inzetten om dat terug te dringen. Dat zijn beslist geen loze woorden, de politiek wil de hulp-verlening daarin steunen. Moet dat door cameras op de voertuigen? Ik vind van niet, maar daarover verschil ik van mening met de minister van Binnenlandse Zaken. Maar er moet een veilige werkomgeving zijn op straat en dat kan onder andere door een nog nauwere samenwerking tussen de politie en de ambulancehulpverlening. Er moet ook gewerkt worden aan begrip onder de bevolking voor dit probleem. Maar waak voor een overkill aan publiciteit, daarmee kun je mensen ook op bepaalde ideen brengen.Teeven reikte de tweejaarlijkse Ambulanceonderscheiding uit aan Hans de Jong, directeur van het Witte Kruis Holding. Teeven: Een man die vindt dat hij als werkgever in de ambulancezorg ook ondernemer is en teamwork moet leveren. Hij is niet alleen iemand die zijn onderneming van de grond af aan heeft opgebouwd, maar ook mede sturing heeft gegeven aan de ambulancesector wat betreft kwali-teit en professionalisering

Zaterdag gezinsdagVakcollegas uit de ambulancehulpverlening kwamen met partners, kinderen en familieleden naar de ambulance-vakbeurs. Sommige standhouders speelden daar op in door leuke hebbedingetjes aan de kinderen uit te delen.

Vakbeurs en symposium Ambulancezorg 2008

Geslaagde vakbeurs voor de gele kolom

De Vakbeurs Ambulancezorg 2008 in Apeldoorn was weer een geslaagde beurs waarbij het symposium zeer goed bezocht werd. Op de beursvloer zelf werd het niet overmatig druk maar dat was voor de bezoeker juist een voordeel: geen voortschuifelende rijen waardoor bij elke stand volop gelegenheid was om zich goed te laten informeren. Tijdens de drie beursdagen hebben een paar duizend mensen uit het ambulancevak de beurs bezocht.

DOOR GERARD PIJNENBURG


DE VRIENDELIJK INGERICHTE AMBULANCE VAN STICHTING TWENTSEWENS.

De Stichting Twentsewens Ambulance deelde bouwplaten uit aan de kinderen die ook een kijkje konden nemen in de ambulance van de stichting die een bijzondere uit straling heeft. De Stichting Twentsewens vervoert langdurig chronisch zieken of mensen die (pre)terminaal zijn en die een wens hebben waarbij vervoer noodzakelijk is. Dat kan van alles zijn, van een familiebezoek tot een dagje uit of nog even langs de vereniging waarvan je jarenlang lid bent geweest.De Landelijke Meldkamer Ambulance Zorg (LMAZ) deelde kleurplaten uit aan de basisschooljeugd. Op de kleurplaat wordt door middel van een grote cartoontekening uitge-legd wat de functie van de LMAZ is. Op de achterkant staat nog een drietal vragen die de kinderen moeten beantwoor-den. Kinderen die de kleurplaat insturen naar de LMAZ kunnen een spannend dagje winnen met bezoek aan een meldkamer, een ambulancepost en misschien zelfs een bezoekje aan een traumaheli.

Een traumahelikopter, de Lifeliner 3 (PH-ELP) van trauma-regio Oost zette om 12.10 uur onder grote belangstelling

de landing in om vervolgens op het voorplein bij de beurs-hallen te landen. Voor deze gelegenheid was het trauma-team met een extra vierde teamlid naar de beurs gekomen. Wie dat wilde kon vragen stellen aan de piloot, de twee traumaverpleegkundigen of aan de trauma-arts. Kinderen mochten om beurten even in de cockpit zitten. Om 14.00 uur vertrok het team weer met de traumaheli richting standplaats Volkel, in afwachting van een inzet door een regionale meldkamer ambulancezorg.

GeslaagdChris de Vogel, voorzitter van de beroepsvereniging V&VN Ambulancezorg kijkt terug op een geslaagde beurs. We kunnen terugkijken op een geslaagd symposium en leuke, gezellige en zinvolle beursdagen. Tussen alle activiteiten door is het ons ook nog gelukt om leden te werven voor de afdeling Ambulancezorg en de V&VN. Als iedereen zijn of haar toezegging waarmaakt, dan hebben we er minimaal dertig nieuwe leden bij.


Het voormalige marinevliegkamp is een uitgelezen locatie voor een groot hulpverleningsevenement als IVIC, vertelt Bas de Leeuw. Op het terrein is een uitste-kende infrastructuur en is veel ruimte beschikbaar voor tentoonstellingsdoeleinden en voor parkeergelegenheid. Ook zijn er grote hangars die gemakkelijk aan te passen zijn als beurshal. Grote investeringen in de brandveiligheid zijn daarbij niet nodig, want vanuit hun oorspronkelijke functie als vliegtuighangar voldeden ze al aan strenge eisen qua branden constructieveiligheid. Tenslotte is op veel plaatsen sprake van een vloeistofdichte bodem; een belangrijke voorwaarde voor het houden van praktijk-demonstraties met open vuur. Wat dat laatste betreft ben ik optimistisch over het demonstratieprogramma van IVIC. De laatste keer dat de beurs in Rosmalen werd georgani-seerd, was het voor de organisatie en de bezoekers heel teleurstellend dat vrijwel alle demonstraties en oefeningen met open vuur moesten worden afgelast, vanwege de strenge milieu-eisen. Maar het terrein in Rosmalen lag dan ook in een waterwingebied. Hier is dat niet het geval en de vloeistofdichte bodem onder het terrein is een gunstig

vertrekpunt. Bovendien ligt er een ruime groenbuffer rond het terrein en is er een behoorlijke afstand tot de woon-bebouwing. Dat zijn allemaal gunstige omstandigheden, maar de gesprekken met de gemeente over de vergunning-verlening moeten nog worden gevoerd, dus niets is nog concreet.

Van vliegveld tot evenemententerreinHet militaire vliegkamp Valkenburg werd na het vertrek van de Koninklijke Marine in 2007 leeg opgeleverd en kwam op dat moment in eigendom van de Dienst der Domeinen. Die verhuurt het terrein nu aan organisatoren van grote evenementen. Tijdelijk, want het terrein heeft een woningbouwbestemming en op termijn zullen er 2000 tot 3000 woningen verrijzen. Omdat de plano-logische procedures naar verwachting nog wel enkele jaren in beslag zullen nemen, kan het terrein tot die tijd perfect als tijdelijk evenemententerrein dienen. Of ook de volgende IVIC-beurs in 2011 op Valkenburg kan worden gehouden, is volgens De Leeuw nog de vraag.Brandweer Katwijk heeft op twee manieren met de aan komende beurs te maken. Enerzijds als veiligheids-adviseur voor de gemeente in het kader van de af te geven evenementenvergunning, waarbij alle aspecten van milieu, brandveiligheid op het terrein en in de hallen en verkeers-circulatie integraal worden bekeken, anderzijds als deel-nemer in de organisatie.Als brandweerkorps vinden we het natuurlijk geweldig dat Katwijk vier dagen lang de hoofdstad van de multi-disciplinaire hulpverlening is. Het zet de gemeente mooi op de kaart bij de Nederlandse en buitenlandse hulpdiensten die als deelnemers of als bezoekers op het terrein neerstrijken. Maar als korps dragen we zelf ook actief een steentje bij door onze deelname aan het demonstratie-programma. In dat opzicht biedt de beurs ook voor ons

Interview brandweercommandant Katwijk

Ground Zero voor IVIC 2009DOOR ROB JASTRZEBSKI

BAS DE LEEUW, COMMANDANT VAN BRANDWEER KATWIJK.

Nog een half jaar te gaan tot IVIC 2009, maar in Katwijk zijn de verwachtingen al hooggespannen. Het voormalige marinevliegkamp Valkenburg in de Zuid-Hollandse gemeente is in mei volgend jaar vier dagen lang Ground Zero voor de grootste multidisciplinaire hulpverleningsvakbeurs van Nederland. Commandant Bas de Leeuw van Brandweer Katwijk blikt vooruit op de kansen en mogelijkheden die de nieuwe locatie voor IVIC biedt.


korps kansen. De korpsleden zijn in ieder geval enthousiast over het naderende evenement.

OefenpaspoortEen nieuw element in de vakbeurs in 2009 is dat de organisatie werkt aan een programma, waarbij actieve deelname van brandweerkorpsen aan demonstraties en oefeningen meetelt in de oefenurenregistratie in het oefenpaspoort. Het mes snijdt dan aan twee kanten, aldus Bas de Leeuw. Bezoekende brandweerkorpsen kunnen actief aan diverse demonstraties meedoen, waar-door de beurs voor hen veel aantrekkelijker wordt, terwijl ze tegelijk extra oefenuren kunnen registreren conform de Leidraad Oefenen. Dat scheelt weer in hun eigen oefen-programma, dat de korpsen toch al veel oefenavonden kost. Brandweer Katwijk zal graag van die mogelijkheid gebruik maken. In overleg met de organisatie zullen we bekijken hoe we die oefenmomenten kunnen invullen.Brandweer Katwijk is momenteel druk doende om de herziene Leidraad Oefenen in de organisatie in te vullen. De drie vrijwillige oefencordinatoren van de posten Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg hebben er een flinke klus aan. De Leeuw ziet het deelnemen aan de praktijkoefenin-gen tijdens IVIC als een leuke aanvulling op de reguliere oefencyclus.

Gebrek aan water?Het programma voor IVIC 2009 is nog volop in ontwikke-ling. De ambities van de organisatie zijn hoog; de beurs moet groter en spectaculairder worden dan ooit. Aan ruimte is zoals gezegd geen gebrek en de oorspronkelijke taakstelling van het terrein laat een grote inbreng van vliegende hulpdiensten toe. Waar het volgens De Leeuw wel een beetje kan wringen is op het gebied van open water.

In tegenstelling tot het Autotron in Rosmalen zijn hier geen uitgestrekte waterpartijen op het terrein aanwezig. Dat kan een knelpunt zijn bij het organiseren van de water-gebonden hulpverleningstaken, zoals het duiken en het demonstreren van grootvermogenpompen, waterwerpers en vaartuigen. We onderzoeken nog hoe we voor bepaalde expositiedoeleinden voldoende water kunnen genereren. Misschien bieden bassins een oplossing. Een andere moge-lijkheid is gebruik te maken van een zandwinplas in de omgeving, maar die grenst niet direct aan het vliegkamp. Of de afstand een onoverkomelijke hindernis is, is nog niet te zeggen. Het is allemaal nog onderwerp van studie. We hebben ook nog ruim een half jaar te gaan.Gevraagd naar de definitieve status van het terrein voor de toekomst, zegt De Leeuw dat de woningbouw bestemming vastligt. Jammer, want het terrein zou ook bij uitstek geschikt zijn geweest als nationaal multidisciplinair oefen-centrum. Het zou mooi geweest zijn als we, naar het voor-beeld van het oefencentrum dat nu over de grens op de voormalige vliegbasis Weeze wordt gerealiseerd ook hier een nationaal oefencentrum hadden kunnen realiseren. Maar dat is inmiddels een gepasseerd station. Toch denk ik dat er in Nederland nog steeds behoefte is aan zon landelijk multidisciplinair oefenterrein. De mogelijkheden voor zon grootschalige oefenvoorziening zijn beperkt, dus moet je elke potentile locatie onderzoeken. Maar het staat vast dat op dit terrein uitsluitend ten behoeve van IVIC zal worden geoefend en dat het terrein daarna definitief tot zijn nieuwe woningbouwbestemming zal worden ontwikkeld.

Brandweer Katwijk in kort bestekBrandweer Katwijk, de informele gastheer van IVIC, is in zijn huidige orga-nisatievorm nog vrij jong. In 2006 werden de tot dat moment zelfstandige gemeenten Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg tot n nieuwe gemeente Katwijk samengevoegd. Ook de drie brandweerkorpsen fuseerden tot n korps, met drie posten. Katwijk telt circa 62.000 inwoners en het brand-weerkorps telt circa 90 leden. De uitrukdienst van de drie posten is geheel vrijwillig, maar wordt overdag bij alarm wel aangevuld met beroepsleden uit de dagdienst. In de tijd dat het marinevliegkamp nog operationeel was, hadden de omliggende brandweerkorpsen een intensieve samenwerking met de Marinebrandweer en werd er veelvuldig samen geoefend. Grote inci-denten op het vliegveld hebben zich in de praktijk nooit voorgedaan.

DE BRANDWEERKAZERNE VAN KATWIJK,

MET TWEE UITRUKNIVEAUS!

DOOR DEZE POORT STROMEN IN MEI VOLGEND JAAR DUIZENDEN

HULPVERLENERS EN BEZOEKERS HET TERREIN OP.


Nog niet eens zo heel lang geleden kwamen er heel wat losse kladblaadjes, mobilofoongesprekken en denk-werk bij kijken als bergingsbedrijf Bergnet een melding binnenkreeg. Negen jaar geleden vond directeur Nicole Vlaar dat het tijd werd voor een stabieler softwarepakket dan het programma waar de meeste takelen bergings-bedrijven toen nog mee werkten. Belangrijkste criteria waar een nieuw pakket aan zou moeten voldoen, waren een eenvoudige bediening en dat het mee zou kunnen gaan in de ontwikkelingen en mogelijkheden binnen de automatiseringsmarkt . Automatiseringsbedrijf Pacx pakte samen met Vlaar de handschoen op en die samenwerking leidde tot de module Takel en Berging binnen Promatie, waar inmiddels het merendeel van de takelen bergings-bedrijven mee werkt. Alles werkt nu automatisch, dus sneller, goedkoper en met minder fouten; al is de romantiek van het bakkie wel een beetje verdwenen.

Bergnet behoort met ruim veertig medewerkers en drie vestigingen - in Amsterdam, Blaricum en Almere - tot de top vijf van bergingsbedrijven in Nederland. De hulp varieert van het takelen en transporteren van beschadigde voertui-gen, het verlenen van pechhulp aan een gestrand voertuig tot het transporteren van overige voertuigen in binnen- en buitenland. Twintig gekeurde en herkenbare gele bergings-voertuigen staan 24 uur per dag en zeven dagen per week paraat. Dagelijks krijgt Bergnet gemiddeld tachtig meldingen binnen in zijn plancentrale in Amsterdam.

KladpapiertjeDirecteur Nicole Vlaar kan zich nog goed herinneren hoe opdrachten vroeger werden verwerkt: Als er werd gebeld door een opdrachtgever, maakte de telefoniste een

notitie met alle belangrijke gegevens, zoals de aard van de opdracht, de locatie, merk auto, kenteken en de eigenaar. De planner zocht vervolgens een beschikbare chauffeur voor de opdracht. De planning zat volledig in zijn hoofd. De planner gaf de opdracht met de mobilofoon door aan een chauffeur, die de gegevens zelf weer op een kladpapiertje schreef. Die reed naar de stranding en als hij klaar was maakte hij een vrachtbrief, waarmee hij naar de administratie ging. Deze vrachtbrief werd handmatig in het systeem gezet en aan de hand van verschillende codes werden daar op de administratie de facturen van gemaakt zo stond bijvoor-beeld A1 voor een berging, A6 voor transport en A8 voor pechhulp. Het hele proces was behoorlijk omslachtig, legt Vlaar uit. Gegevens werden meerdere malen overgebracht en opgeschreven, om vervolgens ingevoerd te worden in een datasysteem. Bovendien was er nogal wat hand- en denkwerk nodig voor het maken van facturen: Je moest al die codes goed kunnen beheersen. Je kon niet zomaar een invalkracht inhuren om facturen te maken, daarvoor was het te ingewikkeld.

StoringenHet softwarepakket waar Bergnet (en de meeste andere bergingsbedrijven) destijds mee werkte, werkte onder het oude besturingssysteem MS-DOS. Het systeem vertoonde regelmatig storingen . Dan moest er weer iemand komen om aanpassingen door te voeren en dat was best duur. Op een gegeven moment dacht ik: dat moet ook anders kunnen.Een echt alternatief was er niet. Toen ben ik op zoek gegaan naar een bedrijf om samen een oplossing mee te ontwikkelen. Ik dacht: er is een markt voor, als je dit goed oppakt. Ik ben bij Pacx uitgekomen en die zijn daar serieus

Van losse kladblaadjes tot boardcomputerDOOR FREEK DE KNEGT

Wanneer een incidentmelding binnenkomt bij een bergingsbedrijf, dan wordt dit tegenwoordig geregistreerd in een automatisch systeem. De software die door de meeste bergingsbedrijven wordt gebruikt, bestaat nog niet eens zo heel lang. Het verhaal achter Takel en Berging.


op ingesprongen. Het ontwikkelen van een programma voor het verwerken van meldingen heeft heel wat uren aan programmeertijd van Pacx gekost en aan input en kennis van Vlaar. Dat was een dappere stap voor een klein automatiseringsbedrijf. Wat de directeur graag wilde, was dat als er een melding binnenkwam, alle gegevens meteen ingevoerd zouden kunnen worden in de computer. Dat is gelukt: Als er nu een melding binnenkomt, voert een tele-fonist de relevante gegevens in, een planner ziet de melding in zijn scherm en kan die meteen oppikken. Inmiddels kan Bergnet zelfs via het zogeheten track & trace-systeem zien welke chauffeur waar rijdt, en waar hij mee bezig is. Het is dus ook vrij gemakkelijk om te bepalen welke chauffeur het beste naar een opdracht gestuurd kan worden: De planner stuurt de opdracht door naar de chauffeur en als die accepteert, krijgt de planner een retourmelding in zijn scherm. Tussentijds komen via het systeem ook meldingen binnen, bijvoorbeeld om te laten weten dat de chauffeur ter plaatse is of dat er een reparatie is uitgevoerd.

Tijd en energiePromatie, zoals het softwarepakket van Pacx heet, heeft zich hard ontwikkeld in de loop der jaren. Wij zijn begonnen als eerste gebruiker. Toen meer bergingsbedrijven met het pakket gingen werken, is een evaluatiegroep opgezet met meerdere gebruikers. Pacx heeft daar heel veel tijd en energie ingestoken. Niet zonder gevolgen, overigens: van de 170 takelen bergingsbedrijven in Nederland werken er inmiddels 100 met het programma. Om bij te blijven met de ontwikkelingen, houdt Pacx nauw contact met de branche-verenigingen en organiseert het twee keer per jaar een gebruikersbijeenkomst. Om het hele proces vanaf het binnenkomen van de melding tot het administratief verwerken van de factuur te auto-matiseren, is er een koppeling tussen Promatie en het boekhoudprogramma Unit 4 Multivers van Unit 4 Agresso. Alle gegevens worden automatisch gexporteerd, zodat ze in de boekhouding verwerkt kunnen worden. Het streven is dat op termijn de vrachtbrief verdwijnt en dat er een elektronische vrachtbrief en factuur voor in de plaats komt. Om het hele meldingsproces voor zowel bergers als opdrachtgevers te versnellen, heeft Pacx ook opdracht-gevers benaderd. Diverse opdrachtgevers maken al gebruik van de mogelijkheid om rechtstreeks te communiceren met het pakket van de berger. Er zijn zelfs opdrachtgevers die

hun meldingen online versturen en zo veel tijd besparen op het telefonisch doorgeven en terugmelden van gegevens.

Van n naar drie vestigingenWat levert deze manier van werken eigenlijk op? Werkt het sneller, bespaart Bergnet er veel geld mee? Vlaar: Nou, het belangrijkste is eigenlijk dat we door dit systeem efficinter werken en zo in staat zijn geweest om op een gecontro-leerde manier te groeien als bedrijf. In 1999 hadden we nog maar n vestiging, in Blaricum. Daar zijn in 2002 Amsterdam en in 2004 Almere bij gekomen. Het was veel moeilijker geweest om met drie vestigingen en n plan-centrale te werken in de oude situatie. Een ander voordeel is dat het een stuk gemakkelijker is geworden om rapportages en statistieken te leveren aan de opdrachtgevers. Vlaar: We merken dat onze opdrachtgevers continue aan het ontwikkelen zijn om hun processen efficinter te laten verlopen en over voldoende management informatie te beschikken. Hiervoor hebben ze van ons ook informatie en statistieken nodig. Dat is nu wel gemakkelijker dan vroeger.

BakkieVoordelen genoeg dus, maar doen al die automatische meldingen niet een beetje afbreuk aan de goede ouwe tijd van het bakkie? Vooral de chauffeurs hebben er in het begin erg aan moeten wennen. Omdat ze inderdaad graag met de mobilofoon werkten, maar ook omdat ze het gevoel hadden dat ze heel erg werden gecontroleerd. Dat gevoel is in de loop der tijd wel weggegaan. Het scheelt ook gewoon een hoop gedoe. Het risico dat een melding foutief wordt doorgebeld of begrepen is nu veel kleiner. Chauffeurs lezen de gegevens af van hun boardcomputer in de vrachtwagen.

DIRECTEUR NICOLE VLAAR VAN BERGNET.

Het streven is dat op termijn de vrachtbrief verdwijnt en dat er een elektronische vrachtbrief en factuur voor in de plaats komt.

SCHERMAFBEELDING VAN TAKEL EN BERGING.


Het Erasmus MC heeft in november vorig jaar een zogeheten secundaire besmetting van hulp ver-leners in de praktijk mogen ondervinden. Een schrik voor de medische staf en de directie van het ziekenhuis. Een decontaminatieruimte bij de afdeling Spoedeisende Hulp, een getraind decontaminatieteam, opleiding voor het personeel van de Spoedeisende Hulp n een gedegen protocol moeten dergelijke gebeurtenissen vanaf nu voorkomen. Dat juist een academisch ziekenhuis in Rotterdam het eerste ziekenhuis is met een ontsmettingsvoorziening, is geen toeval. Het Rijnmondgebied heeft het grootste cluster chemische en petrochemische industrien van Nederland, inclusief intensieve goederenstromen van gevaarlijke stoffen over de weg, het water en het spoor. Grote calamiteiten waarbij mensen met gevaarlijke stoffen worden besmet zijn in deze regio dan ook een reel risico. Om die reden besloot de directie van het Erasmus MC op voorstel van een interne projectgroep dan ook om bij het uitwerken van een decontaminatievoorziening niet te beknibbelen en het project grondig aan te pakken. Een compleet ingerichte ontsmettingsruimte is het resultaat van het project.

Op eigen gelegenheidIn sommige kringen zal het nut van een decontaminatie-ruimte in een ziekenhuis wellicht worden betwist. De procedures en protocollen in de rampenbestrijding schrij-ven immers voor dat ontsmetting bij CBRN-incidenten al p het rampterrein wordt uitgevoerd, door specialisten van de brandweer. Een niet-ontsmette patint mag nooit in een ambulance belanden, laat staan op de afdeling Spoedeisende Hulp van een ziekenhuis.Zo luidt althans de theorie. Maar volgens crisiscordinator Jeanne de Vetter van het Erasmus MC, verantwoordelijk voor de interne ontsmettingsorganisatie, is de praktijk weerbarstiger. Ervaringen met rampen wereldwijd wijzen uit dat slechts zeven procent van de slachtoffers die in het ziekenhuis belanden per ambulance zijn vervoerd. De rest gaat op eigen gelegenheid of met hulp van derden naar de eerste hulp. Het gebeurde op nine-eleven in New York, het gebeurde bij de vuurwerkramp in Enschede en het zal ook bij chemische of biologische incidenten gebeu-ren. Oefening Voyager in 2007, waar heel veel besmette

figuranten braaf lang bleven wachten tot de decontamina-tiestraat was opgebouwd, was geen realistische weergave. In werkelijkheid is tachtig procent van die slachtoffers zelf al vertrokken naar huis, de huisarts of het ziekenhuis, als de hulpverleners nog volop aan het opschalen zijn. Als je als ziekenhuis niet bent voorbereid op slachtoffers die op eigen gelegenheid binnenkomen, worden ziekenhuisme-dewerkers zelf slachtoffer.En dat is precies wat er in november vorig jaar gebeurde. Bij het openen van een zeecontainer die was behandeld met een giftig ongediertebestrijdingsmiddel, werden enkele werknemers van een bedrijf in Hardinxveld-Giessendam ernstig ziek. Ook enkele bedrijfshulpverleners, ambulance-medewerkers, leden van het Mobiel Medisch Team en een personeelslid van de afdeling Spoedeisende Hulp van het Erasmus MC, werden na contact met de slachtoffers onwel.

Erasmus-MC Rotterdam leidt eigen decontaminatieteam op

Alarm! Chemisch besmette patint op de eerste hulp!DOOR ROB JASTRZEBSKI

Sinds begin november is het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum het eerste ziekenhuis in Nederland met een volwaardige eigen decontaminatieruimte. Doel van de investering: voorkomen dat slachtoffers met een chemische, biologische, radiologische of nucleaire besmetting bij opname ook ziekenhuispersoneel besmetten. Op 4 november werd de interne ontsmettingsorganisatie van het Erasmus MC aan een praktijkoefening onderworpen.

SEH-MEDEWERKERS KRIJGEN LES IN HET OMGAAN

MET BESMETTE SLACHTOFFERS.


Op dat moment beschikten we nog niet over persoonlijke beschermingsmiddelen en een protocol voor het omgaan met dergelijke gevallen, vervolgt Jeanne de Vetter. Om ons beter voor te bereiden hebben we na het incident direct beschermingsmiddelen voor het personeel van de afdeling Spoedeisende Hulp aangeschaft, in de vorm van wegwerpoveralls, nitril handschoenen, overschoenen, een filtermasker en veiligheidsbril. Bij twijfel geldt het devies: eerst persoonlijke bescherming aan, dan handelen. De veiligheid en gezondheid van het ziekenhuispersoneel komt op de eerste plaats.

Protocol en opleidingDe decontaminatieruimte die het ziekenhuis heeft laten bouwen, is gevestigd naast de ambulancesluis bij de afdeling Spoedeisende Hulp. Wanneer een patint met verschijnselen van CBRN-besmetting arriveert, wordt die in de vuile zone van de ontsmettingsruimte ontkleed en met water en zeep ontsmet en vervolgens in de schone zone gereedgemaakt voor opname op de afdeling Spoedeisende Hulp.Omdat er voor ziekenhuizen geen protocol bestond voor het omgaan met CBRN-besmette patinten, heeft het Erasmus MC in samenwerking met het AMC in Amsterdam en het Elisabeth-ziekenhuis in Tilburg een totaalpakket ontwikkeld, bestaande uit een richtlijn, een opleidings- en trainingsprogramma en een oefensystematiek. Dit pakket is als eerste in het Erasmus MC gentroduceerd en is tevens aangeboden aan alle Nederlandse ziekenhuizen.Met het oog op de ingebruikname van de decontamina-tievoorziening, heeft het Erasmus MC een eigen deconta-minatieteam laten opleiden, dat gebruik maakt van een chemiepak. Medisch handelen is in deze beschermende uitrusting onmogelijk. In situaties waarin een onstabiele patint in levensgevaar arriveert, wordt daarom een aangepaste procedure gevolgd, waarin personeel van de afdeling Spoedeisende Hulp met beschermende kleding in de decontaminatieruimte eerst de stabilisatie uitvoert. Al het personeel van de afdeling Spoedeisende Hulp en specialisten die daar kunnen worden opgeroepen voor behandeling van binnenkomende patinten, hebben even-eens een cursus Besmette slachtoffers op de Spoedeisende Eerste Hulp gevolgd. Voor al het SEH-personeel is eveneens beschermende kleding aangeschaft; de eerder genoemde wegwerpoveralls, filtermaskers, overschoenen en hand-schoenen. Die uitrusting biedt een minder hoge bescher-mingsgraad dan de kleding van het decontaminatieteam, maar is in principe afdoende voor het uitvoeren van een stabilisatie van een onstabiele patint, mits correct volgens de opgestelde richtlijn wordt gewerkt. Overigens zal het SEH-personeel ook na ontsmetting van de patint nog in de eigen beschermende kleding werken als de patint naar de SEH wordt doorgestuurd. Zelfs na ontsmetting is er namelijk altijd nog het risico dat een patint ingeademde gevaarlijke stoffen uitademt. Ook daar moet het personeel rekening mee houden.De opleiding van het SEH-personeel is de afgelopen maanden uitgevoerd in samenwerking met de GHOR-academie. Verpleegkundigen, artsen, anesthesiologen en andere specialisten met een SEH-taak, werden zowel theoretisch als praktisch bijgeschoold in het herkennen van de symptomen en risicos van een CBRN-besmet-ting n in het werken in beschermende kleding. Voor de meeste ziekenhuismedewerkers een bijzondere en

nieuwe ervaring, waarbij duidelijk werd dat het werken in beschermende kleding beperkingen heeft en de communicatie met de patint bemoeilijkt.

Maximale variantDe in het project ontwikkelde landelijke richtlijn geeft minimumeisen voor voorzieningen die eigenlijk ieder ziekenhuis beschikbaar zou moeten hebben om adequaat te kunnen reageren op een ongeleide instroom van besmette patinten. De richtlijn is echter niet meer dan een advies, aangezien er landelijk geen wettelijke regeling is die ziekenhuizen een ontsmettingsinrichting kan opleggen. Per ziekenhuis zal de directie moeten beslissen of zij willen investeren in een ontsmettingsvoorziening en bijbehorende organisatie of niet. Een investering die behoorlijk fors kan uitpakken, zoals in het Erasmus MC, waar de bouw en inrichting van de decontaminatie-unit enkele tonnen heeft gekost.Onze Raad van Bestuur heeft met de bouw van een degelijke ontsmettingsruimte gekozen voor de maximale variant, besluit Jeanne de vetter. Rotterdam-Rijnmond heeft immers een hoog risicoprofiel wat betreft chemi-sche ongevallen, dus we kunnen op ieder moment met zon incident of ramp worden geconfronteerd. Alle zieken-huizen moeten echter zelf afwegen welke voorziening voor het maatgevende risico in hun werkgebied passend is. In de meeste van de ongeveer honderd ziekenhuizen volstaat wellicht een provisorische ontsmettingsvoorziening met persoonlijke beschermingsmiddelen voor het personeel. Met de vergaande organisatievorm waarvoor wij gekozen hebben, zijn we vooralsnog uniek in de Nederlandse ziekenhuiswereld.

EEN BEETJE ONWENNIG IN HET BESCHERMENDE PAK.


Greif in Amsterdam maakt verpakkingsmaterialen. Geen dozen of kratten, maar stoppen die worden toegepast bij vaten voor olie en chemicalin. Het is een fabriek met zware machines, waar tijdens de productie gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Greif heeft dan ook een bedrijfsbrandweer om de eerste aanval uit te voeren bij kleine en beginnende branden. Rien Berger werkt op de technische dienst en is bevelvoerder van de twaalf vrijwilligers.Wanneer er brand is en een melder gaat af, dan gaat het alarm af bij onze centrale. Een man gaat vast kijken wat er aan de hand is en twee anderen gaan onmiddellijk naar de garage om de kar te halen. Al onze vrijwilligers hebben een pieper bij zich en tegen de tijd dat de kar er is, zijn de mensen er ook.

TrainingskampWij hebben twaalf vrijwilligers binnen Greif. Geen van allen zijn vrijwilliger bij een lokale brandweer en dus hebben ze ook geen officile brandweeropleiding. Ik noem ons ook geen brandweer. Bij een echte brandweer denk ik toch aan een grote ploeg die kan uitrukken en adembescherming heeft. Dat hebben wij niet.Ik heb wel een brandweeropleiding, vertelt Berger, omdat ik al zon 36 jaar meedraai in de brandweerwereld. Ik ben vrijwilliger bij de brandweer in Breukelen. Daarom vroegen

ze mij drie jaar geleden om hier bevelvoerder te worden. Dat heb ik gedaan, maar ik heb er gelijk bij gezegd dat ik niet wil lesgeven. Nu oefenen we eens in de vijf weken met een externe instructeur en gaan we een keer per jaar op trainingskamp. Greif is een 24-uurs bedrijf en we proberen om half vijf s middags te oefenen zodat zowel de mensen van de dagploeg als van de avondploeg mee kunnen doen.

Risicos De afsluitdoppen die Greif maakt worden gelakt, krijgen een speciale behandeling en er komen speciale ringen omheen voor de afdichting. Bij dat proces worden brandbare stoffen gebruikt. Greif heeft op het bedrijfsterrein twee risicogebieden. In de verzinkerij wordt gewerkt met zoutzuur en loog. Maar het grootste risico bij de verzinkerij zijn de transformatoren die naast de machines staan. In iedere trafo zit minimaal vierhonderd liter olie. Daardoor is er branden ontploffings-gevaar. Een nog groter risicogebied is de spuiterij. Daar werken de medewerkers met verdunningsmiddelen en er kunnen dampen vrijkomen. Daarom zit daar een automatische CO2 blusinstallatie in.

GasblusmachineAls een van de weinige fabrieken in Nederland, beschikt Greif over een gasblusmachine. Deze manier van blussen is alleen toe te passen in volledig afsluitbare ruimtes. Berger: In de kelder hebben we 23.000 liter koelolie en daarom

Bedrijfsbrandweer in de fabriek van Greif Packaging

Geen water en poeder, maar schuim en gasDOOR TINA REINDERS

In onze serie over bedrijfsbrandweer is Tina Reinders deze keer op bezoek bij Greif, een Amsterdams bedrijf voor verpakkingsmaterialen. Door de speciale materialen die in het bedrijf verwerkt worden, werkt de brandweer niet met water en poeder, maar met schuim en edelgassen.

RIEN BERGER.

DE KAR MET ZELFGEMONTEERDE HANDPOMP.


zijn er ook noodmaatregelen in de kelder. We hebben daar een argon gasblusmachine. Dit is een soort sprinkler, maar dan in gasvorm. Wanneer het hoofdalarm gaat, moeten de mensen in de kelderruimte binnen 25 seconden weg zijn. De flessen bevatten 300 bar en het gas komt er met 50 bar uit. Dan wil je niet in de weg staan. Het gas zelf is niet giftig, maar verdrijft wel de zuurstof. Het grote voordeel van de gasblusinstallatie is dat het geen rommel achterlaat. In de kelder hebben we de computers en elektrische installaties staan en die worden niet aangetast door het gas. Na de brand kun je meteen weer aan het werk.

Preventie en materiaalBij Greif bepaalt de verzekering voor een groot deel wat er aan apparatuur is. Berger: Oorspronkelijk is Greif een familiebedrijf. Maar toen het naar de beurs ging, is het overgenomen door Finnen en later weer doorverkocht aan een Amerikaans bedrijf. Het voordeel van een Amerikaans bedrijf is dat die veel banger zijn dan Nederlandse bedrij-ven. Wat de verzekering aangeeft, gebeurt ook. Daardoor krijgen we binnenkort ook een elektrische bluspomp. We hebben nu een handpomp voor het eerste bluswerk en die hebben we zelf op een kar gemonteerd. Het is simpel, maar het werkt goed, juist omdat we met onze kar ook in de hallen moeten komen. We gebruiken door het hele bedrijf geen poeder, maar schuim. In poeder zit natrium dat in de computers vreet. Met schuim kun je de computers opsturen om te laten drogen. Het enige poeder dat we nog hebben, gebruiken we voor de grote oliebak.

IncidentenVorig jaar was er bij Greif een klein incident. Een lasser was vergeten de ventilator uit te zetten. Een paar spettertjes vloog tegen het filterdoek aan en toen was er een korte, maar heftige brand. Het team van Rien Berger heeft de brand door snel ingrijpen zelf kunnen blussen. Voor het lassen heeft Greif een hele procedure en onderdeel daarvan is dat er een brandwacht bij staat om op te letten. Deze keer was in de procedure iets fout gegaan en toen ging het ook gelijk mis.

Drie jaar geleden was er een grote brand, waarbij de hele expeditiehal is afgebrand. Hoe de brand is ontstaan, is

nooit achterhaald. Vreemd genoeg is de brand bovenin de hal begonnen. Het vuur kwam vervolgens op de krimpfolie terecht waardoor de hal binnen een kwartier in lichterlaaie stond. De melder ging af en een van onze mensen ging kijken, vertelt Rien Berger. Onze man zag het vuur bovenin de hal zitten en belde onmiddellijk de brandweer. Dat is hier ook de regel. Als je brand ziet en je ziet een collega binnen een straal van een meter liggen, dan mag je hem er natuurlijk uithalen. Maar we hebben geen perslucht en geen brand-werende pakken, dus ze moeten vooral onmiddellijk de knop indrukken. De brandweer is hier binnen drie minuten en die hebben veel betere apparatuur dan wij. Er zijn hier een hoop vetten en olie en dan breng je de mensen alleen maar in gevaar. We kunnen proberen alles nat te houden zodat brand niet over kan slaan, maar een grote brand blussen kunnen we toch niet.

Wanneer de brandweer bij Greif moet komen, zijn ze op bekend terrein: twee keer per jaar komt de lokale brand-weer bij Greif om het terrein te verkennen en om de aanvalsplannen te controleren. De brandweer zit in de buurt, binnen een paar minuten kunnen ze op het terrein zijn. Dat is ook mede de reden dat de bedrijfsbrandweer is uitgerust voor alleen de eerste aanval bij kleine brandjes. Zodra een brand groter is, is de lokale brandweer snel ter plaatse.

ENKELE VAN DE

PRODUCTEN VAN GREIF.

CO2 BLUSINSTALLATIE.FLESSEN ARGON VOOR HET BLUSSEN VAN OLIEBRAND.


Marelko benelux garandeert de levering van: Kwaliteitsproducten & deskundige adviezen Eigen technische dienst & uitstekende service In- en opbouw en service van de apparatuur

zowel op locatie als in eigen werkplaats

Leveringsprogramma:Daksets, draailampen, flitslampen, sirenes, handlampen, black boxen, veiligheidsmarkering, verkeersvideo apparatuur, ademanalyse apparatuur.

Daksets uit te voeren met o.a.:- draailampen- flitslampen- 3-lens optiek lampen- zijlichten- werklichten - richtingaanwijzers

MARELKO SIGNALERINGSSYSTEMENKOM JE OVERAL TEGEN!

Postbus 2674, 6026 ZH Maarheeze

Tel: + 31(0)495-592290, Fax: + 31(0)495-591014

[email protected]

www.marelkobenelux.nl

- LED lampen- luidsprekers- verlicht middenstuk - hoogtes

Incident November 2008

Documents

Transcript of Incident November 2008

imec InterConnect 28 (november 2008)

spil november 2008 vv ijmuiden

MoneyTalk – November 2008

Ledenvergadering 25 november 2008

Schoolkrant november 2008

BB 58 - november 2008

Incident December 2008

zuidwester november 2008

Klik november 2008

HSK 2008 november

Onderzoek ouderbijdrage 2008 - November 2008

Boekje Technische Gegevens, November 2008

De Nieuwe Tijd - november 2008

SK november 2008

November 2008

Agapè Magazine november 2008

2008-11 november 2008

Langs de slooplat - November 2008

CLOU nr. 38, november 2008

Zondag 30 November 2008