Immanuël

Meevoelen

Als christenen voelen we ons verbonden met het Joodse volk. Wij

ontvingen vanuit Israël het Evangelie van Gods genade in Jezus de

Messias. Dit betekent niet dat we alles wat de Joodse Israëli’s doen

automatisch goedkeuren. Wel voelen we met de bevolking van

Israël mee. De schrik bij iedere nieuwe aanslag. De angst om in het

donker de openbare weg op te gaan. Bepaalde straten waar je niet

kunt komen. Hoe zouden we zelf zo’n situatie ervaren?

Meelijden

We zien het lijden van Israëli’s en van Palestijnen. Iedere dode is

er één te veel. Iedere familie die in rouw gedompeld is, dringt ons

tot meelijden. Het lijden van de ander kan ons niet koud laten.

Zoals we ook meelijden met de vele slachtoffers van oorlogsge-

weld op andere plaatsen. Evenals het ons ook raakt, wanneer we

de duizenden vluchtelingen onderweg zien. Naasten in nood en

verdriet. Wie zou niet willen troosten?

Meebidden

Met allen die om vrede bidden mogen we meebidden. Met name

noem ik hier de Messiasbelijdende Joden, zij bidden ook voort-

durend om vrede. Telkens ontvang ik e-mails met oproepen om

te bidden voor de situatie in Israël, voor Joden en Palestijnen. Wij

mogen met hen bidden om vrede. Wie zelf gelooft in het Evangelie

van Jezus de Messias wil alles doen om de vrede te bevorderen.

Voorgangers van Messiasbelijdende Joden en van Arabische chris-

tenen zoeken elkaar op en bidden om vrede! Als eerste bidden

Messiasbelijdende Joden dat het Evangelie van Jezus de Messias

wordt aanvaard door Joden en Palestijnen. Wij mogen met hen

mee bidden om vrede door de Vredevorst!

En wij?

We voelen ons vaak machteloos in het zich voortslepende conflict

in Israël. Blijven we geloven in de kracht van het gebed en van het

Evangelie? Messiasbelijdende Joden willen met hun volksgenoten

het Evangelie delen. Onze Joodse broeders en zusters vragen

ons gebed, maar ook onze financiële steun. De kleine gemeenten

hebben onze steun nodig voor hun gemeenteleven, maar ook voor

hun activiteiten naar anderen toe. Om met daden en woorden de

liefde van Christus te laten zien. Humanitaire projecten zijn nodig,

maar ze worden nog belangrijker wanneer ze mensen richten op de

Bron van het Licht, Jezus de Messias. Verlangen wij als christenen in

Nederland dat het Evangelie van Jezus de Messias door meer Joden

wordt aanvaard en geloofd? Dat Jezus, Het Licht der wereld niet

alleen ons, maar ook Jood en Palestijn bestraalt! Steun de gemeenten

van Messiasbelijdende Joden om van het Licht te getuigen.

Mogen de Messiasbelijdende Joden rekenen op uw gebed en

financiële steun?

Hoe steunen we Israël?

We worden opgeschrikt door oplaaiend geweld in Israël. Palestijnen steken met een

mes of schroevendraaier Israëli’s neer. De vaak jonge Palestijnen worden gearresteerd of

neergeschoten. Inmiddels zijn er tientallen doden te betreuren, aan beide zijden.

Door Ds. A. Jonker

Voorlichtingsblad van de stichting Steun Messiasbelijdende Joden

16e jaargang nummer 2

2Immanuël

Ere zij God in de hoogste hemelen, en vrede op aarde, in de mensen een welbehagen

Voorbede gevraagd

Vrede op aarde. Het typeert het

Koninkrijk van de Heere Jezus

Christus. Hij heeft deze vrede verworven. Je hoort in gedachten

de hemelse legers in de velden van Efratha deze woorden

scanderen. Het was in de nacht van Christus’ geboorte. Er valt

zoveel over dit woord vrede te schrijven. Misschien denkt u

wel, bij het lezen van deze woorden: zal dit echt werkelijkheid

worden? Komt het vrederijk van deze Vredevorst er ooit? Vast

en zeker. Jesaja heeft het eeuwen geleden al geprofeteerd. Niet

alleen sprak hij profetisch van het Kind dat eenmaal geboren zal

worden, dat de naam van Vredevorst zal dragen, maar ook dat

de vrede die Hij verwerft geen einde zal kennen. Eindeloos zal de

vrede op de troon van David zijn. Wie staat daar borg voor? De

HEERE der heirscharen Zelf. Hij zal het doen (Jes. 9:6).

De wildernis zal zich verheugen en zal bloeien als een roos. Dit

vraagt om eerbiedige stilte. Dankend opzien naar Hem, Die alles

verworven heeft. Door ons is een definitieve breuk geslagen.

Vervreemd van de HEERE en Zijn vrede. Onze wegen om terug

te keren in Gods gemeenschap zijn voor altijd onbegaanbaar. Bij

ons wordt geen vrede met God gevonden, maar het tegendeel:

vijandschap en opstand. Hoe kan de heilige God ooit gemeenschap

hebben met vijanden en opstandelingen? Door Jezus Christus,

de eeuwige Zoon van God, het vleesgeworden Woord. Hij is de

grote Vredemaker, de Middelaar tussen God en mens: waarachtig

en rechtvaardig mens en tegelijk waarachtig God. Is Zijn naam

niet Immanuël? Hij ís Immanuël, God met ons. Van Hem getuigt

het Woord, dat de straf die ons de vrede aanbrengt op Hem is

geweest (Jes. 53:5). Hij is– voor Jood en heiden – onze vrede. Hij

heeft de tussenmuur die scheiding maakte gebroken. Door Hem

alleen hebben wij beiden de toegang door één Geest tot de Vader

(Ef. 2:12-18). Stamelt u in verwondering met de apostel Paulus in

deze tijd van Advent mee dat we door onze Heere Jezus Christus

vrede hebben bij God? Hij heeft deze vrede gemaakt door het

bloed van Zijn kruis. Laat al de stromen vrolijk zingen, de handen

klappen naar omhoog; ‘t gebergte vol van vreugde springen en

hupp’len voor des HEEREN oog.

Ds. N.A. Donselaar

Nijkerk

Wilt u bidden voor de (jonge) soldaten die veel spanningen

te verwerken hebben? Onder hen zijn ook jongeren die hun

geloof in Jezus de Messias beleden hebben. Voor velen van hen

is loyaliteit aan de staat Israël zeer belangrijk. Ze willen name-

lijk laten zien dat ze goede, betrouwbare burgers zijn. Een van

de duidelijkste uitingen daarvan is de dan ook de bereidheid

en de daarmee gepaard gaande trots om in het Israëlische

leger te dienen. Ze hebben hun plek in alle onderdelen en zijn

eveneens doorgedrongen tot leidinggevende posities. Het

aantal soldaten met een ‘messiasbelijdende overtuiging’ wordt

geschat tussen de twee- en driehonderd.

Op de plaatsen waar ze worden ingezet, ontvangen ze van hun

meerderen de gelegenheid om, evenals anderen, de belangrijke

dingen van hun leven te delen. Ze worden door hun kame-

raden ‘bevraagd’ over hun geloof in Jezus. Zo hebben ze veel

mogelijkheden om met anderen te spreken en een getuigenis

af te leggen. Met dankbaarheid kan worden geconstateerd dat

er een toenemende openheid is voor deze gesprekken. Laten

we bidden dat onze (jonge) broeders en zusters wijsheid van

God ontvangen om de goede woorden te vinden. We bidden

dat ze door hun manier van optreden een leesbare brief van

Christus mogen zijn. Daarbij vergeten we niet om te bidden om

bewaring in gevaarlijke situaties, dat ze door Gods genade de

haat met liefde mogen beantwoorden en zo de vrede mogen

bevorderen.

3Immanuël

Wist u al dat de Stichting Steun Messiasbelijdende Joden sinds kort

een eigen Facebook-pagina heeft? Op deze manier zijn we struc-

tureel zichtbaar op een platform, waar zo’n 6 miljoen Nederlanders

een account hebben.

Via de pagina www.facebook.com/messiasbelijdendejoden

kunnen we onze achterban - donateurs en andere belangstel-

lenden - op de hoogte houden. U kunt de ontwikkelingen rondom

onze projecten in Israël van nabij volgen. U krijgt snel alle informatie

over de activiteiten van onze stichting in Nederland. Zo zullen we

de jaarlijkse tournees van onze sprekers uit Israël ook via Facebook

aankondigen. Bezoekers hebben dan de mogelijkheid om zich via

de pagina aan te melden en maken daarmee direct reclame voor

de activiteit. Vanzelfsprekend kunt u op berichten reageren.

Wilt u op graag op de hoogte blijven of wilt u de stichting gewoon

een warm hart toedragen? Breng eens een bezoek aan onze pagina

en click dan ook meteen op de button ‘Vind ik leuk’. U ontvangt

vanaf dan alle wetenswaardigheden automatisch in uw nieuws-

overzicht. Ook zorgt u er zo voor dat steeds meer mensen over de

Messiasbelijdende Joden in Israël en het werk van onze stichting

horen. Deze ‘vind-ik-leuk’-actie is namelijk voor alle vrienden zicht-

baar, het zogenaamde sneeuwbaleffect.

Natuurlijk is het heel goed mogelijk dat u zelf (nog) niet behoort

tot dat deel van de Nederlanders dat een Facebook-account heeft.

Deel het adres van onze pagina dan gerust onder uw familie,

vrienden of kennissen. Misschien tot ziens op Facebook!

In Karmiël, een Joodse stad in de bergen van Galilea, is een

bloeiende gemeente van Messiasbelijdende Joden. De door

Yossi en Ronit Ovadia gestartte huisbijbelstudiegroep is nu

uitgegroeid tot de gemeente ‘Kehilat HaDerech’. Er zijn in deze

gemeente relatief veel Joden die uit andere landen naar Israël

alijah gemaakt hebben en Jezus als Messias belijden. Iedere

sabbat is de zaal met 150 stoelen bezet en er is een bloeiend

jeugdwerk. Liron Shany, een afgestudeerd psychiater, is zich

sinds 2015 volledig aan het werk in de gemeente gaan wijden.

Er is veel reden tot dankbaarheid voor Gods goede gaven.

Er zijn ook zorgen, die zij graag met ons delen en om onze

voorbede vragen. Liron heeft dagelijks pijn door een goedaar-

dige niertumor, Yossi kampt regelmatig met rugklachten. De

spanningen tussen Palestijnen

en Joden zorgen er voor dat

het contact met Arabische

chris tenen in Galilea moei-

lijker verloopt. Gelukkig kunnen

de voorgangers van Messias-

belijdende Joden en Arabische christenen samen bidden om

Gods ontferming en vrede.

Tenslotte is een grote zorg dat het huurcontract van het

huidige pand in mei 2016 afloopt en door de verhuurder niet

verlengd wordt. Men zoekt biddend naar een gebouw waarin

‘Gemeente van De Weg’ kan samenkomen. Zij willen graag

anderen de weg naar Jezus de Messias wijzen!

Stichting Steun Messiasbelijdende Joden op Facebook

Blijf op de hoogte,

volg ons op Facebook!

Karmiël

4ImmanuëlImmanuël

NazarethIn deze bekende plaats in Galilea is een gemeente van Messiasbelijdende

Joden met de naam Netzer HaGalil (Spruit van Galilea). Eerst kwamen

Russischsprekende mensen uit Nazareth en omgeving naar de

samenkomsten van Leon Mazin in Haifa. Maar in 2004 heeft men een

‘dochtergemeente’ gesticht.

Op een industrieterrein maakte men een kleine zaal gereed voor de

samenkomsten op sabbat. Tevens startte men een kleine ‘gaarkeuken’

waarin gratis maaltijden gemaakt werden. Sinds 2007 is Vakif Khasanov

ouderling in deze gemeente en verzorgt hij ook de meeste sabbatten de

preek. Het uitdelen van de gratis maaltijden en later voedselpakketten

heeft een positieve uitstraling in de gemeenschap van Nazareth. Mensen

vragen geïnteresseerd naar de motieven van deze Messiasbelijdende

Joden waarom zij dit werk doen. Onder hen is ook een voormalig crimi-

neel uit de vroegere Sovjet-Unie, die we ontmoetten toen hij daar zijn

warme maaltijd opat. Hij kwam tot bekering en liet zich dopen. Vol blijd-

schap draagt hij de Tora-rol rond in de samenkomst van de gemeente.

Door Gods genade is de kleine groep gegroeid tot een gemeente van 40

volwassenen en 10 kinderen. In het eerste halfjaar van 2015 werden er vijf

personen gedoopt en de groei gaat nog steeds door! Dit betekent echter

ook een grote zorg voor deze gemeente: het zaaltje wordt te klein voor

de dienst en de ruimte waarin de kinderen tijdens de dienst zijn, is ook

niet meer toereikend. Gelukkig kwam er een probleem bij. De buurman,

die het naastgelegen gedeelte huurde om een bar te exploiteren, ging

in de fout. Hij gebruikte zo maar de grond die behoort bij het pand van

de Netzer HaGalil gemeente. Dit kon natuurlijk zo niet blijven. Na een

tijd van spanningen, heeft de verhuurder de bareigenaar gesommeerd te

vertrekken. Vervolgens heeft hij het pand aan de gemeente aangeboden

om te huren. Zij zien dit als een wonder van Gods goedheid.

Hoe zal de kleine gemeente de renovatie van de bar tot een zaal voor

de gemeente bekostigen? En hoe zal men de hogere huur maandelijks

kunnen opbrengen? De meeste gemeenteleden zijn arm, maar doen

wat ze kunnen. Er moet financiële hulp uit het buitenland komen. Zullen

wij als Nederlanders ook ons steentje bijdragen?

Hulptransport Ieder jaar wordt er een transport met hulpgoederen

voor diverse Messiasbelijdende gemeenten in

Israël door onze Stichting gefinancierd. Wij helpen

daarbij de Stichting Nachamu Ami in Ede.

Hebt u nog goede kleding over, dan kunt u die

bezorgen op verschillende depotadressen, die u

kunt vinden op de website www.nachamu.org

U kunt ook zelf allerlei kleding en andere zaken

kopen in de winkel: Dorpsstraat 193, Lunteren.

Schenking door uw testamentEr zijn veel goede doelen die u kunt opnemen in

uw testament, maar wilt u daarbij het werk ten

dienste van de Messiasbelijdende Joden in Israël

niet vergeten?

Om de Stichting Steun Messiasbelijdende Joden

in uw testament of wilsbeschikking op te nemen,

dient u de volgende zin op te nemen: Ik legateer vrij

van rechten aan Stichting Steun Messiasbelijdende

Joden te Nijkerk een bedrag van € ………………. om

te worden afgegeven drie maanden na mijn

overlijden.

5Immanuël

Messiasbelijdende Joden ten tijde van de Reformatie (1)

Prof. Dr. Pieter A. Siebesma, Lunteren

Inleiding

Men zou verwachten dat in de tijd van de Renaissance en

de Reformatie, waarin de dominante positie van de Rooms-

katholieke Kerk werd aangevochten, meer Joden uit overtuiging

christen zijn geworden. Dat was echter niet het geval. Aan de

vooravond van de reformatie was namelijk de situatie van

de Joden zeer slecht. In 1290 werden de Joden uit Engeland

verdreven, daarna moesten ze Frankrijk verlaten; in 1492 werden

de Joden, bijna een half miljoen in aantal, uit Spanje verdreven

en vijf jaar later werd Portugal tot een voor Joden verboden

gebied verklaard. Ook in deze tijd waren het vooral individuen

die Jezus als Messias gingen volgen.

Marranen

De meeste Joden die in de veertiende en vijftiende eeuw

overgingen tot het christendom, deden dat uit dwang. In Spanje

bevochten christenen en moslims elkaar om de heerschappij

van dit land en werden de Joden daarvan de dupe. Grote

groepen Joden werden onder dwang gedoopt. In 1400 waren

er al zo’n tweehonderdduizend gedoopte Joden in Spanje. Deze

werden “Marranos” (een scheldwoord dat waarschijnlijk zwijnen

betekent) genoemd, Men ging er van uit dat ze in het geheim aan

de Joodse godsdienst bleven vasthouden. In 1480 werd de

Inquisitie tegen hen ingesteld om zo de Rooms-katholieke kerk

‘zuiver’ te houden. In 1492, het jaar waarin Columbus Amerika

ontdekte en het laatste steunpunt van de Moslims, Granada, viel,

werden de Joden uit Spanje verdreven. Maar de vervolgingen

tegen de Marranen gingen door. Veel Marranen vluchtten voor

de Inquisitie naar het buitenland en kwamen ook in Antwerpen

en Amsterdam terecht. In deze laatste plaats ging een aantal van

hen weer terug tot het Joodse geloof en zo werd de Portugees-

Joodse Gemeente gesticht. Dat zij voor de naam Portugees

kozen in plaats van Spaans ligt voor de hand, omdat Nederland

toen in een oorlog met Spanje was gewikkeld. Deze groep

van Spaanse en Portugese Marranen, veelal in naam katholiek,

vormden een merkwaardige groep. Enerzijds waren ze hoog

ontwikkeld en brachten ze briljante kooplieden voort. Anderzijds

waren zij ontworteld. Uit angst voor de Inquisitie hadden ze

zich in het buitenland moeten vestigen en ze hadden veel

meegemaakt. Zij stonden open voor nieuwe ideeën en waren

wars van ieder vooroordeel, omdat zij daar zelf zwaar onder

hadden geleden. Je vraagt je af of zij soms zelf wel wisten, waar

ze bij hoorden. Vandaar dat binnen een familie van Marranen

men verschillende kanten kon uitgaan. Sommigen bleven

Roomskatholiek en hielden zich daarbij al dan niet aan Joodse

gebruiken. Marranen brachten het tot bisschop en kardinaal.

Maar dat was niet altijd een garantie tegen de inquisitie: de

aartsbisschop van Braga kwam vanwege vermeende Joodse

gebruiken om in de kerkers van de Inquisitie. Anderen werden

Calvinist (zoals Marcus Perez, het hoofd van de kerkenraad

van de Gereformeerde kerk in Antwerpen) of Lutheraan, weer

anderen werden atheïst of vrijdenker (Spinoza, Uriel da Costa).

Niet weinigen gingen terug naar het Jodendom.

Erasmus

Erasmus als grondlegger van het humanisme heeft in het

algemeen een goede naam. Er is zelfs een universiteit naar

hem genoemd. We kennen Erasmus vooral als degene die de

Griekse tekst van het Nieuwe Testament toegankelijk heeft

gemaakt. Maar weinigen weten dat hij zich in zijn geschriften

zeer antisemitisch heeft uitgelaten. Hij staat hierin in de traditie

van de middeleeuwse anti-joodse polemieken. Maar nieuw

>>>>>

6Immanuël

was dat hij ook zeer negatief was over de Joodse christenen.

Voor hem was er één groep erger dan de Joden en dat waren de

gedoopte Joden. In een commentaar op Matth. 23::25 schrijft hij

‘De Joden doorkruisen zee en land in de wereld, om geestelijke

leiders van de rooms-katholieke kerk te misleiden Joden te dopen.

Als een Jood gedoopt is, is het een hellekind (een zoon van satan)

geworden, twee maal zo erg als niet gedoopte Joden. Gedoopte

Joden zijn nog misdadiger dan niet-gedoopte Joden, zoals Spanje

laat zien’. Immers de gedoopte Joden bederven de christelijke

kerk. Hij schreef dit in een tijd, waarin Marranen, christenen met

een Joodse achtergrond, op de brandstapel werden gebracht en

zwaarder werden vervolgd dan de Joden zelf. Even schokkend zijn

de passages, waarin hij gedoopte Joden persoonlijk aanvalt. Over

de christen geworden Jood Pfefferkorn schreef hij: ‘Die Pfefferkorn

is werkelijk een verdorven mens…. Het zou de moeite waard

zijn geweest om hem in het doopvont te laten verzuipen. Als

Jood vermomd kon hij de vrede onder de christenen verstoren’.

Pfefferkorn (1469-1521), bekeerde zich met zijn familie in 1504 tot

het christendom en is vooral bekend geworden, omdat hij een

voorstander was van het verbranden van Joodse boeken, zoals

de Talmoed. Vandaag de dag wordt regelmatig een relatie gelegd

tussen de anti-joodse opvattingen van Luther en die van de

Nazi’s, maar Erasmus is daarvoor een geschiktere kandidaat. Voor

Erasmus, net als voor de Nazi’s maakte het niets uit of een Jood

zich liet dopen.

Luther

De jonge Luther stond gedurende de eerste periode, waarin hij

actief was (1513-1523) positief ten opzichte van de Joden. Hij

veroordeelde regelmatig de Jodenvervolgingen en drong aan op

een meer tolerante houding ten opzichte van de Joden. Ook in het

Duitse Rijk werden namelijk regelmatig Joden uit staten en steden

verdreven. Alleen al in de periode van 1388 tot aan 1519 vonden er

negentig van dergelijke verdrijvingen plaats. Zijn eerste belangrijke

geschrift over de Joden was ‘Dasz Jesus Christus ein geborener

Jude sei’, ‘Dat Jezus Christus als Jood is geboren’. Daarin schreef

hij ondermeer: ‘Ik zal door middel van de Bijbel aantonen welke

gronden ik heb om te geloven dat de Christus een Jood was, uit

een maagd geboren. Misschien zal ik een aantal Joden daardoor

tot het christelijk geloof brengen. Want onze dwazen, pausen,

bisschoppen, Sofisten en monniken hebben tot op dit ogenblik de

Joden zo behandeld, dat men om een goed christen te worden,

Jood zou moeten worden. En als ik een Jood geweest zou zijn en

gezien had hoe zulke idioten en stomkoppen de christelijke religie

leiden en leren, dan zou ik liever een varken zijn geworden dan een

christen. Want zij hebben de Joden behandeld alsof het honden

waren en geen mensen. Zij hebben niets voor hen gedaan dan

hen vervloeken en hun rijkdom in beslag nemen. Als de Joden, die

zij bekeerd hebben, duidelijk zagen dat Jodendom een zo sterke

basis vond in de Schrift en in het katholieke christendom pure

nonsens was, niet steunend op de Bijbel, hoe konden zij dan hun

hart geruststellen en werkelijke goede christenen worden? Ik hoop

dat als de Joden goed worden behandeld en op vriendelijke wijze

onderricht krijgen in de bijbel, velen van hen werkelijk christenen

zullen worden en daardoor terugkomen tot het voorvaderlijk

geloof der profeten en patriarchen.... Wij moeten hen vriendelijk

ontvangen en hen toestaan om een eerlijk stuk brood te midden

van ons te verdienen en gelegenheid te hebben om het christelijk

leven en de christelijke leer in de praktijk te zien.’

Dat deze woorden en zijn verzet tegen de verering van beelden

van Maria en heiligen hem niet populair maakten bij de Rooms-

katholieke autoriteiten, spreekt vanzelf. Zij brandmerkten hem als

een ‘semiJudaeus’, een halfjood. Luther hoopte, mogelijk hierin

beïnvloed door de bekering van een Jood, die hem regelmatig

had bezocht, dat wanneer de Reformatie in Duitsland baan zou

breken, ook de Joden tot het inzicht zouden komen dat Christus

de beloofde Messias was. Immers, zo meende hij, zij werden hierin

belemmerd, niet door hun onbekeerlijkheid, ‘maar door de absurde

en ezelachtige onwetendheid en de slechte en schaamteloze

levenswijze van pausen, priesters, monniken en geleerden.’

Hoe reageerden de Joden op deze woorden van Luther? Het valt

te begrijpen, dat zij zeker in het begin sympathie voor hem en

zijn opvattingen hadden. Alles was beter dan het verstikkende

regime van de paus, dat door de rabbijnen werd gelijkgesteld

met Edom. Zij hoopten dat de verspreiding van het Lutheranisme

religieuze vrijheid met zich zou meebrengen. Enkele rabbijnen,

zoals de Italiaanse Abraham Farrisol, meenden dat Luther een

cryptojood was, die door zijn opvattingen over de beeldendienst

een wegbereider was voor de terugkeer naar het Jodendom.

Maar toen de verwachte massale bekeringen van het joodse volk

uitbleven, raakte Luther aan het eind van zijn leven steeds meer

gefrustreerd en teleurgesteld. Immers door zo’n massale bekering

zou duidelijk zijn geworden, dat Luthers opvattingen over het

geloof waar waren, dat zijn strijd tegen de Roomskatholieke

kerk gerechtvaardigd was en dat de wederkomst van Christus

aanstaande was. Het tegendeel gebeurde echter. Doordat

christenen opnieuw de bijbel gingen bestuderen en daarover

met Joden in discussie gingen, kwam het wel voor dat christenen

Jood werden in plaats van Lutheraan. In zijn latere geschriften

ging Luther zich dan ook steeds meer anti-Joods opstellen,

waarbij hij zijn vroegere woorden schijnt te zijn vergeten. Een

dieptepunt in zijn geschriften vormt zijn ‘Von den Juden und

7Immanuël

ihre Lügen’, ‘over de Joden en hun leugens’. Het is met name

dit werk geweest dat door de nationaalsocialisten is gebruikt als

rechtvaardiging van hun anti-joodse opvattingen. Zo schreef hij:

‘De joden zijn bloeddorstig en wraakzuchtig en ze wijzen tegen

hun eigen geweten in de christelijke interpretatie van hun eigen

geschriften af en ze praktiseren zelf ook niet de Tien Geboden van

de Sinaï, zodat de heidenen beter leven.’ Luther vervalt hierbij in

scheldpartijen, waarbij niet alleen de Joden, maar ook de paus en

de geestelijkheid het moeten ontgelden.

Calvijn

Gelukkig waren er ook reformatoren die zich niet zo antisemitisch

hebben uitgelaten, zoals bijvoorbeeld Wolfgang Capito (1478 –

1541) en Calvijn. Voor zover ons bekend heeft Calvijn nauwelijks

contact met Joden gehad. Uit Frankrijk, waar Calvijn is opgegroeid,

waren de Joden vijftien jaar voor zijn geboorte verdreven. Ook in

Genève, waar Calvijn lang heeft gewoond, verbleven sinds 1490

geen Joden meer. Hij is wel in plaatsen geweest met Joodse

gemeenschappen, zoals in het Duitse Frankfurt en Worms, maar

of hij daar met Joden heeft gesproken, is niet met zekerheid

bekend. De enige Jood met wie hij nauw contact had, was de van

origine Italiaanse Immanuel Tremellius (1510 -1580), die op dertig

jarige leeftijd christen was geworden en als docent Hebreeuws

werkzaam was. Tremellius werd later voor de leer van Calvijn

gewonnen en vertaalde onder andere de catechismus van Calvijn

in het Hebreeuws.

Calvijn constateert weliswaar dat de Joden gehaat zijn, maar hij

roept in tegenstelling tot Luther nooit op tot Jodenhaat. De Joden

zijn, aldus Calvijn, voor ons een spiegel. Wat hen overkwam, kan

evengoed ons overkomen. Laten wij daarom maar oppassen, wij

zijn niet beter dan zij, wij hoeven ons niet te verheffen boven hen.

Calvijn kende uitstekend Hebreeuws en was goed op de hoogte van

de rabbijnse exegese. Voor hem zijn de rabbijnen gelijkwaardige

partners, zeker waar het gaat om de gemeenschappelijke Heilige

Schrift. De historische lezing staat bij hem voorop. Calvijn gaat

met veel Joodse exegeten in gesprek. De meeste waardering

Geciteerde literatuurDan Cohn-Sherbok, Messianic Judaism, London 2000

Hugh Schonfield, The History of Jewish Christianity,

London 1936

Dr. Hans Jansen, Christelijke theologie na Auschwitz,

deel 1, Den Haag 1981, p. 146-162 (voor o.m. de citaten uit

Luthers werken)

Heiko A. Oberman, Wortels van het antisemitisme,

Kampen 1983

Wulfert de Greef, Van een stam, Calvijn over Joden

en christenen in de context van de late Middeleeuwen,

Eburon Delft 2012,

Dr. Hans Jansen, Protest van Erasmus tegen renaissance

van Hebreeuwse literatuur, Groen Heerenveen 2010

heeft hij voor David Kimchi (ca. 1160-1235), juist omdat deze de

tekst op eenzelfde letterlijke uitlegt als hij. Hier speelde het Oude

Testament (denk bijvoorbeeld aan de nadruk op de Tien Geboden)

een belangrijke rol. In de kerkdiensten zong men de Psalmen van

Israël. Doordat men zich ging vereenzelvigen met het Joodse

volk van het Oude Testament, beïnvloedde dat hun houding

tegenover de Joden van die tijd positief. Net als de Joden moesten

veel Calvinisten vanwege hun geloof hun land verlaten en waren

vreemdelingen. In een aantal landen vormden de calvinistische

groepen een vervolgde en geminachte minderheid. Bijvoorbeeld

de Hugenoten in Frankrijk werden tot aan de Franse Revolutie

vervolgd. Mede daardoor waren ze projoods tot op de huidige dag.

Niet alleen in de Nederlanden, maar ook in Transsylvanië onder de

Calvinistische vorst Gabor Bethlen (1580-1629) konden Joden een

veilige toevlucht zoeken.

Messiasbelijdende Joden in de tijd van de Reformatie

Zoals eerder gezegd waren het vooral individuen die christen

werden. Opvallend is dat velen van hen een belangrijke positie

innamen bij de vertaling en verspreiden van de Bijbel. Paulus

Nunez Coronel, Alfonso de Zamora en Alfonso d’Alcala waren

betrokken bij de eerste uitgave van een zogenaamde polyglot, een

Bijbel met verschillende versies en vertalingen naast elkaar, onder

leiding van de Spaanse kardinaal Ximenes. Anderen doceerden

Hebreeuws, zoals Dominicio Irosolimitano (afkomstig uit Safed)

in Rome en Giovanni Baptista Jonas (afkomstig uit Polen en daar

in 1625 christen geworden), die het zelfs tot bibliothecaris in het

Vaticaan bracht en de evangeliën in het Hebreeuws vertaalde.

Maar we komen ook hoogleraren tegen zoals de Duitse Paulo

Riccio aan de universiteit van Pavia en artsen als Rodrigo Lopez,

de lijfarts van koningin Elizabeth I in Engeland.

In een volgend artikel ga ik in op de Joodse christenen in de tijd

van de Reformatie in de Lage Landen.

Het jaarlijkse werkbezoek is dit jaar gedaan door dhr. J.H. van

Asperen, ds. A. Jonker en ds. C.J. Overeem. Zij waren van 26

mei t/m 3 juni 2015 in Israël. Alle projecten zijn bezocht en

de banden met de broeders en zusters werden aangehaald.

Daarnaast hebben we ook mensen voor het eerst ontmoet.

Dit is belangrijk voor de verdere uitbreiding van het werk in de

toekomst. Door een verslag is het bestuur op de hoogte gesteld

van de bevindingen.

Groei

Het was onvergetelijk om te horen en te ervaren hoe

Messiasbelijdende Joden leven en werken in het land van de Bijbel.

Messiasbelijdende Joden krijgen steeds duidelijker een groeiende

plaats in de samenleving. Het sociale werk via de verstrekking van

gratis maaltijden of voedselpakketten wordt door de sociale dienst

van die plaats opgemerkt als zeer waardevol. Het zorgt er ook voor

dat mensen vertrouwen krijgen in deze kleine en bijzondere groep

van Messiasbelijdende Joden. Er is soms zelfs de mogelijkheid dat

een leerling in de klas vertelt over haar geloof in Jezus de Messias.

En dat terwijl zij in haar klas de enige is. Zoals op pagina 2 te lezen

is, worden Messiasbelijdende Joodse soldaten in het leger steeds

meer gewaardeerd!

Hun aantal groeit en men vertelt ons dat het aantal gemeenten

en de omvang daarvan ook groeit. Dit wordt door veel orthodoxe

Joden niet gewaardeerd, want zij vrezen dat door het getuigenis

van Messiasbelijdende Joden steeds meer Joden tot geloof in

Jezus komen en zo – naar hun mening - hun Jood-zijn zullen

verliezen. Wat hun vrees is, is juist het gebed en de drive van de

Messiasbelijdende Joden. Wie zelf weet van de redding door de

Heere Jezus, wil graag dat anderen ook door Hem gered worden.

Met zichtbaar verdriet spreekt men over familieleden of vrienden

die nog niet gelovig zijn. Met een nog duidelijker blijdschap vertelt

men over jongeren en ouderen die de Heere Jezus mochten

aanvaarden en zich lieten dopen. We constateerden dat voor de

kleine gemeenten hulp vanuit het buitenland onmisbaar is. Tevens

werd steeds tegen ons gezegd dat men dankbaar en blij is met de

gebeden en de financiële steun die door u en ons gegeven wordt.

Abortus?

We hebben een indrukwekkende ontmoeting met Sandy Shoshani.

Zij is directeur van Be’ad Chaim, wat ‘voor het leven’ betekent.

Deze Messiasbelijdende Jodin heeft samen met anderen een

organisatie opgericht met als doel om zo veel mogelijk kinderen te

redden van een abortus provocatus. Er is in Israël een grote nood

rondom ongewenste zwangerschappen. Per jaar worden in Israël

ongeveer 170.000 kinderen geboren. Maar daarnaast worden er

ieder jaar ongeveer 40.000 abortussen gepleegd, 20.000 legaal

in ziekenhuizen en vermoedelijk 20.000 in privéklinieken. Op dit

ogenblik worden er door Be’ad Chaim 350 aanstaande moeders

begeleid en dit aantal groeit elk jaar exponentieel. De grootste

zorg is mensen te vinden die voor de begeleiding ingezet kunnen

worden. Daarnaast is er ook ieder jaar meer geld nodig. Dit noemt

Sandy ‘groeipijn’.

We horen dat men met een aanstaande moeder in nood niet

alleen spreekt, maar haar ook vraagt of men met haar mag bidden.

Daarbij weet die vrouw dat zij op dat moment spreekt met een

Messiasbelijdende Jodin. Heel vaak stemt de vrouw daarin toe en

is aan het eind van het gebed zichtbaar ontroerd. Er is namelijk niet

alleen voor haar gebeden, maar ook voor haar ongeboren kindje!

Het is een zegen dat op deze wijze al honderden kinderen van de

dood ‘gered’ zijn. Maar we horen ook dat deze ontmoetingen door

God gebruikt worden om vrouwen te leiden tot Jezus de Messias

Die de grote Redder van zondaren is. Dit laatste geeft ons de

bemoediging om de financiële bijdrage aan dit werk te verhogen!

Nieuws uit Israël

8Immanuël

Het Israël College of the Bible (ICB) is gevestigd in Netanya. Een

goede locatie, aangezien de meerderheid van de bevolking en van

de Hebreeuwse en Arabische gemeenten zich niet in Jeruzalem,

maar in het kustgebied bevindt. Het Israel College of the Bible

heeft sinds oktober 2010 onderdak gevonden in een prachtig

gebouw, bestaande uit twee verdiepingen met elk een oppervlakte

van 1000 vierkante meter en ruimte biedt aan klaslokalen, een

grote bibliotheek met Messiasbelijdende Joodse literatuur, een

conferentiecentrum en een centrum voor pastoraat.

Opleidingen

Deze onafhankelijke academisch geaccrediteerde instelling, die

enkele honderden studenten in haar programma’s heeft, werd

opgericht in 1990 met het doel om voorgangers en oudsten van

gemeenten theologisch en praktisch te scholen. De noodzaak

hiervan werd wel duidelijk, toen uit een onderzoek van het Caspari

Centrum voor Bijbelse en Joodse Studies was gebleken dat het

grootste gedeelte van de Messiasbelijdende voorgangers minder

dan één semester theologische training had gehad. Een theologisch

opleidingsinstituut, waarin zij - maar vooral ook een nieuwe

generatie voorgangers - theologisch en praktisch geschoold

worden, voorziet dan ook in een grote behoefte. Er is een eenjarig

programma dat opleidt voor een certificaat in de evangeliebediening,

Bijbelwetenschappen en theologie. Studenten die willen doorleren,

kunnen het eerste jaar meerekenen voor een bachelor – waarvoor

ze nog drie jaar extra achter de studieboeken moeten zitten. Dan is

er verder nog een tweejarig masterprogramma.

Van de afgestudeerde studenten vindt 80 procent voltijds werk

in de evangeliebediening. Ze worden evangelist, voorganger of

welzijnswerker. Sommigen komen terecht in de opvang voor

alcohol- en drugsverslaafden. De anderen gaan in andere beroepen

aan de slag of besluiten verder te studeren. Het merendeel van de

programma’s aan het Israel College of the Bible is gericht op Israeli’s,

zowel Messiasbelijdende Joden als Arabische christenen, maar ook

internationale studenten zijn welkom. Deze laatste groep vormt

ongeveer een tiende deel van het totaal aantal studenten.

E-learning

Een prachtige mogelijkheid om mensen toe te rusten is het

E-learningproject, dat in 2012 mede door hulp van onze stichting

werd opgezet. Op deze manier is het mogelijk om thuis, vanachter

het bureau, diverse cursussen te volgen op het gebied van Bijbel

en theologie, Joodse studies, archeologie, Bijbelse geografie

en cultuur.

Doordat de hoorcolleges online staan, bieden ze de studenten

meer flexibiliteit. Belangrijk, wanneer er naast de studie andere

bezigheden zijn. Zo hebben vooral oudere studenten vaak een baan

of een gezin waar ze veel tijd aan besteden. Deze online cursussen

helpen om de studie in te passen in hun drukke schema, doordat

de hoorcolleges op verschillende tijden en plaatsen kunnen

worden bekeken.

Na ons bezoek heeft ook ons bestuurslid ds. C.J. Overeem op deze

manier de mogelijkheid gekregen om een aantal van de beschikbare

online cursussen te doorlopen, namelijk: ‘Joodse wortels van het

christelijk geloof’, ‘Joods-christelijke betrekkingen’ en ‘De Dode

Zeerollen & Het Nieuwe Testament’. Hoorcolleges op video,

opgenomen vanaf verschillende locaties in Israël, door deskundige

Israëlische docenten, worden aangevuld met de bestudering van

wetenschappelijke literatuur. Aan het einde van iedere les kan er

een korte test worden gemaakt, om de opgedane kennis te toetsen.

Wie dat wil, kan deze cursussen afronden met een tussentijds

tentamen en een afrondend paper om zo internationaal erkende

studiepunten ontvangen. Maar ook voor persoonlijke verrijking en

verdieping van kennis zijn ze zeer de moeite waard. Bestudering van

de Joodse wortels van het christelijk geloof, de Joodse feestdagen,

de taal en de cultuur draagt immers bij aan een nieuwe, diepere en

meer historische kijk op de Bijbel.

Israel College of the Bible

9Immanuël

10Immanuël

Ebenezer HomeHet huidige centrum voor bejaarde Messiasbelijdende Joden en

Arabische christenen moet dringend gerenoveerd worden. Net

zoals in Nederland zijn de eisen van de kamers voor bewoners nu

veel hoger dan 40 of 50 jaar geleden. Daarnaast ligt er de eis van

het ministerie van gezondheid dat er een Verpleegafdeling komt.

Tijdens het werkbezoek in juni zagen we de schetsen van de

Verpleegafdeling en de uitbreiding met extra lift. Ook moet er

een schuilkelder komen voor de verpleeghuispatiënten en een

voorraadkamer, beide onder het naast het gebouw gelegen

parkeerterrein. De schets is door het ministerie van gezondheid

goedgekeurd en men is nu bezig met aanpassingen. Dit is in de

laatste fase zodat men deze plannen kan gaan uitwerken in

tekeningen en bestek. De samenwerking met architect Amos

Livnat is goed en men heeft goede contacten met de instanties in

het stadhuis. Op dit moment is men in gesprek met de buren, een

Messiasbelijdende gemeente, om te kijken hoe zij de schuilkelder

kunnen gebruiken als fundering voor hun uitbreiding. U merkt dat

iedereen volop bezig is met deze plannen. We hopen door uw

giften telkens een steentje bij te dragen aan dit enige Zorgcentrum

voor Messiasbelijdende bejaarden.

Voor veel kinderen is het klassieke Hebreeuws erg moeilijk, zoals

voor onze kinderen de klassieke Statenvertaling dat ook is. Wij

gebruiken dan wel een kinderbijbel, dat wil zeggen een bundel

Bijbelse verhalen die zijn naverteld en van illustraties voorzien.

Messiasbelijdende Joden vinden het erg belangrijk dat hun

kinderen de tekst van Bijbel zelf lezen en daaruit leren. Daarom is

jaren geleden gestart met een uitgave van het Oude Testament

in het moderne Ivriet. Die is voorzien van prachtig ingekleurde

tekeningen van een Joodse kunstenares. De vijf delen van het O.T.

zijn gereed en worden verkocht en verspreid. Er zijn zelfs aanvragen

van orthodox-joodse families.

Op dit moment wordt er hard gewerkt aan het Nieuwe Testament,

waarbij heel bewust illustraties die eerder in het Oude Testament

gebruikt werden, opnieuw worden gebruikt en verwerkt. Zo kunnen

de kinderen beter de verbinding leggen tussen Oud en Nieuw

Testament. De vertaling van het N.T. wordt gemaakt door Baruch

Maoz. Vervolgens wordt die besproken en zo nodig gecorrigeerd.

De vertaling van de evangeliën en de brieven van Paulus is bijna

klaar. De bedoeling is dat eind 2017 het hele project is afgerond. We

zijn dankbaar dat dit project onder de bezielende leiding van Ds. D.

Zadok gestadig voortgaat. Met uw steun zullen we de verschijning

van deze complete ‘Kinderbijbel’ blijven financieren.

Voorlichting op verenigings- of gemeenteavond

Bestuursleden komen graag voor u spreken, met of zonder

powerpointpresentatie, over Israël. Graag bezoeken wij uw

gemeente, vereniging of school. ‘Israël en Messiasbelijdende

Joden’, ‘Wat moet ik met Messiasbelijdende Joden?’, ‘Zijn

Messiasbelijdende Joden tweederangsburgers?’ Hierover

vertellen we u graag meer. Voor inlichtingen en opgave kunt

u contact opnemen met: ds. A. Jonker

ajonker@messiasbelijdendejoden.nl

Geïllustreerde Bijbel voor kinderen

11Immanuël

Tournee Yoyakim Figueras Yoyakim Figueras, ouderling van de Chasdey

Yeshua gemeente in Arad, hoopt van D.V. 25 t/m

28 januari 2016 enkele avonden te verzorgen. We

zijn blij dat hij naar Nederland wil komen.

In zijn toespraak geeft hij aandacht aan de moei-

lijke situatie van Messiasbelijdende Joden in Arad,

maar ook aan de zegeningen die God daar geeft!

Na de lezing is er gelegenheid om vragen te

stellen. De agenda is als volgt:

Tournee Leon Mazin Leon Mazin is voorganger van de Shavei Tsion

Gemeente in Haifa. Hij hoopt van D.V. 11 t/m 18

maart 2016 naar Nederland te komen. Naast een

boodschap uit de Bijbel vertelt hij uitgebreid over

zijn werk en de activiteiten van de gemeente,

o.a. in de gaarkeuken, voor overlevenden van de

Holocaust, muziekschool, Theologische toerusting

en evangelisatieblad Oasis. Zijn agenda is:

Kampen, vrijdag 11 maart: 20.00 uur in de Nieuwe

Kerk, Broederweg 34, Benefietconcert door Chr.

Kamper Mannenkoor D.E.V., dirigent Gerwin van der

Plaats, Organist: Harry Hamer, m.m.v. Trianka van der

Weerd. Appèlwoord: Leon Mazin. Info: Ds. Wout van

Dijk, tel. 038 – 3762 633.

Tournee ds. D. ZadokDs. D. Zadok is directeur van de uitgeverij HaGefen en predikant van de gemeente Chesed weEmet (Genade en

Waarheid) in Kanot/Gedera. Hij houdt altijd een boeiend referaat waarna er gelegenheid is om vragen te stellen

en verder contact te leggen. Hij komt weer naar Nederland en hoopt van D.V. 26 t/m 29 september 2016

voor ons avonden te verzorgen. Wanneer u graag wilt dat hij op uw gemeenteavond spreekt, kunt u contact

opnemen met: ds. A. Jonker, ajonker@messiasbelijdendejoden.nl of tel. 0341-357766.

Contact met Messiasbelijdende JodenAlkmaar, maandag 25 januari: 20.00 uur in ‘Orgelzaal

Booy’, Daalmeerpad 13. Info: Mw. Anneke Wordragen-

Smits, tel. 072 – 5619 690.

Apeldoorn, dinsdag 26 januari: 20.00 uur in

Scholengemeenschap De Heemgaard, Heemradenlaan

125. Info: Johan Roukema, tel. 06 – 51334346.

Valburg, woensdag 27 januari: 19.30 uur in

Venigingsgebouw, Kerkstraat 12. Info: Ds. B. van

Leeuwen, tel. 0488 – 745 003.

Ederveen, donderdag 28 januari: 20.00 uur in

‘Kerkheem’(achter de Herv. Kerk), Hoofdweg 85. Info:

C. den Boon, tel. 0318 – 574 004.

Bennekom, maandag 14 maart: 20.00 uur in

‘Kerkheem’(achter Oude Kerk), Kerkhoflaan 34. Info:

dhr. J.D.C. Laurens, tel. 0318 – 416 396.

Capelle a/d IJssel, dinsdag 15 maart: 20.00 uur in

Nieuwe Westerkerk, Valeriusrondeel 670. Info: W.J.

Goudriaan, tel. 010 – 4510 415.

Scherpenzeel, woensdag 16 maart: 19.30 uur in de

Hervormde Kerk, Kerkplein. Info: S.A. Blokland, tel.

033 – 2772 821.

Donderdag 17 maart: NOG VRIJ

Ridderkerk, vrijdag 18 maart: 20.00 uur in

‘Immanuëlkapel’, Pruimendijk 99. Info: ds. J.H.

Lammers, tel. 0180 – 424 636.

Bezoek aan Jaffastraat 17In het pand van de Bat Tsiongemeente ontvangen ds. en mevr. Ben Zvi u graag. Er is de mogelijkheid om

op zondag als groep uw samenkomst te houden in dit centrum. Ds. Ben Zvi wil voor u spreken en daarna

kunt u daar koffie drinken. Ook kunt u hier op een doordeweekse dag terecht voor uw souveniraankopen.

Wanneer u er zeker van wilt zijn dat u als groep ontvangen kunt worden, neem dan telefonisch contact op

met ds. Ben Zvi om een afspraak te maken.

Thuis: 00-972 – 2 – 53 55 506; Jaffastraat 17: 00-972 – 2 – 62 23 030 Mobiel: 00-972 – 544 - 37 57 67

Een Messiasbelijdende Jood in uw gemeente in 2016? Voor een van bovenstaande sprekers op uw gemeenteavond kunt u contact opnemen met: ds. A. Jonker

(ajonker@messiasbelijdendejoden.nl) 11

12Immanuël

Voor het opgeven als donateur

en voor adreswijzigingen:

Dhr. G.J. Gersie

Simon Vestdijkstraat 133

3842 LK Harderwijk

Tel. 0341 – 421 181

E-mail:

info@messiasbelijdendejoden.nl

Voor het aanvragen

van een spreekbeurt

of presentatie:

Ds. A. Jonker

Havikstraat 40

3882 JH Putten

Tel. 0341 – 35 77 66

Email:

ajonker@messiasbelijdendejoden.nl

Bestuur:

Voorzitter:

Ds. A.D. Goijert, Nijkerk

Secretaris:

Dhr. G.J. Gersie, Harderwijk

Penningmeester:

Dhr. M. Hop, Nijkerk

Dhr. J.H. van Asperen, Nijkerk

Ds. N.A. Donselaar, Nijkerk

Ds. W. van Dijk, Kampen

Ds. H. de Graaf, Urk

Dr.ir. H. Kievit, Barneveld

Dhr. G. Kok, Apeldoorn

Ds. J.C.V. Krijtenburg,Veenendaal

Ds. C.J. Overeem, Zegveld

Dhr. D.C. v. Voorthuijsen,

Groot-Ammers

Postbus 223860 AA NijkerkKvK Amersfoort 320 76147www.messiasbelijdendejoden.nl

op Jezus het Licht der wereld.

De Stichting Steun Messias­belijdende Joden werd in 1999 opgericht. Inmiddels is er steun

gegeven aan 19 projecten!

LAAT (OOK) IN ISRAEL HET LICHT SCHIJNEN

ISRAEL IS GODS UITVERKOREN VOLK - UIT LIEFDE TOT GOD STEUNEN WIJ ZIJN VOLK

In Israel zijn ongeveer 15.000 Joden die Jezus als Messias belijden. Zij komen samen in kleine gemeenten. Als christenen in Neder land zijn wij in Christus verbonden met deze ‘Joodse christenen’. Zij vragen om ons gebed en meeleven.

Uw Kerstgift voor Israel wordt gevraagd:­ Om kleine gemeenten te steunen­ Om diaconale steun te geven­ Om hun (jonge) leden toe te rusten

IBAN: NL90 RABO 0377 8534 96