‘Voor duurzame kwaliteitsverbetering is de bijdrage van artsen onmisbaar. Tegelijkertijd is het niet alleen een zaak van medici. Het vraagt betrokkenheid en leiderschap van iedereen in het ziekenhuis om de zorgverlening voortdurend te vervolmaken, bij te slijpen en waar nodig radicaal te veranderen.’

Wilma van der Scheer, programmadirecteur Imagine2

Betere zorg met clinical leadership

Imagine2 is een programma om medisch specialisten én ziekenhuizen toe te rusten voor blijvende kwaliteits­verhoging. Elk ziekenhuis wil het beste doen voor zijn patiënten. Alle ziekenhuizen hebben wel een of meer projecten lopen voor de vervolmaking van behandelingen, patiëntvriendelijkheid of logistieke processen. Medisch specialisten kunnen hierin als clinical leaders bij uitstek het voortouw nemen. Zij kunnen verbeteringen in gang zetten die verder strekken dan hun eigen vakgebied en zo van betekenis zijn voor het hele ziekenhuis.

Imagine2 brengt voortrekkers – bevlogen professionals, (kwaliteit)managers en bestuurders – binnen de organisatie bij elkaar en rust hen toe voor daadwerkelijke verbetering. Zowel op de korte termijn, binnen een afdeling of organisatieonderdeel, als in de toekomst en door het hele ziekenhuis heen. Kwaliteit in de zorg is nooit af, maar vraagt om voortdurend vervolmaken, bijslijpen en waar nodig radicaal veranderen. Dat gebeurt alleen als het streven naar kwaliteit centraal staat in de cultuur en inrichting van de organisatie. Imagine2 reikt daartoe de middelen aan. Deelnemende ziekenhuizen zetten een beslissende stap naar duurzame kwaliteitsverbetering.

Imagine2 is een initiatief van STZ, de vereniging van voorhoedeziekenhuizen die samen werken aan betere patiëntenzorg. Het programma is toegankelijk voor alle ziekenhuizen in Nederland.

Een programma voor medisch specialisten én ziekenhuizen

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur

‘Medisch specialisten kunnen als clinical leaders een voortrekkersrol vervullen bij de verbetering en vernieuwing van de zorg.’ Kris Vanhaecht, kerndocent clinical leadership

Meer dan de som der delenMedisch specialisten hebben een sleutelrol in de verbetering en vernieuwing van zorg, maar zij kunnen dit niet alleen. Betrokkenheid van iedereen in het ziekenhuis is nodig om blijvende verbeteringen te realiseren. Wat Imagine2 uniek maakt, is dat het verschillende groepen in het ziekenhuis samenbrengt en aanspreekt op hun gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de zorg. Het programma bestaat uit drie onderdelen. Het eerste is gericht op strong clinical leadership van medisch specialisten. Zij verwerven de bagage die nodig is voor een leidende rol op het gebied van kwaliteitsverbetering. In het tweede onderdeel, het bestuurlijk programma, reflecteren raden van bestuur en medisch specialisten op hun rol in kwaliteitsverhoging en vernieuwing. Het derde onderdeel is het in­company verbeterprogramma. Daarin werken de artsen samen met andere professionals, managers en bestuurders aan een concrete verbetering die van strategisch belang is voor het ziekenhuis.

Imagine2 in vogelvlucht

Intake per ziekenhuisHet programma begint met een uitgebreide intake met de zieken­huizen, deelnemende bestuurders en medisch specialisten. Tijdens de intake komen commitment en inbedding van het programma binnen de organisatie aan bod. Besproken wordt hoe Imagine kan bijdragen aan de strategische doelen van het ziekenhuis en de persoonlijke doelen van deelnemende medisch specialisten.

Master ClassErasmus Centrum voor Zorgbestuur Imagine2

Duurzaam excellerenClinical-leadership-programma Een excellente dokter loopt niet alleen voorop in het eigen vak, maar neemt ook verantwoordelijkheid voor continue verbetering van de patiëntenzorg. Het clinical­leader ship­programma stelt medisch specialisten in staat die voor trekkersrol te vervullen. Clinical leadership betekent visie ontwikkelen, durven innoveren, voor beeldgedrag tonen en enthou­sias meren. In het programma krijgen medisch specialisten training in kwaliteitsverbetering en veranderkunde én versterken zij hun persoonlijk leiderschap. Ze verkennen eigen valkuilen en werken aan capaciteiten als zelfreflectie, communicatie en omgaan met tegenslagen.

Het programma heeft verschillende werkvormen. De gezamenlijke bijeenkomsten zijn deels gericht op kennisontwikkeling, deels op intervisie. De medisch specialisten verkennen met elkaar wenselijke toekomstbeelden voor de zorg ( futuring): welke innovaties zouden waardevol zijn voor de patiënt en hoe kunnen we die tot stand brengen? Deelnemers zoeken daarnaast een mentor om individueel te werken aan hun persoonlijk leiderschap. Ze brengen hun vaardigheden in de praktijk in een verbetertraject, met begeleiding van een veranderkundige. Ook reflecteren ze met de bestuur­ders van hun ziekenhuis op ieders rol in kwaliteitsverbetering. Na afronding ontvangen ze een certificaat van de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Bestuurlijk programmaHet bestuurlijk programma is gericht op de hoogste echelons in de deelnemende ziekenhuizen: raden van bestuur en besturen van de medische staf. Ook de deelnemers aan het clinical­leadership­programma sluiten aan. Zij staan allen voor

dezelfde uitdaging: hoe kunnen we clinical leadership structureel inbedden in het ziekenhuis, zodat we de zorg verbeteren met doelmatige inzet van middelen?

Het bestuurlijk programma biedt deelnemers een veilige omgeving om deze vraag te verkennen en eigen antwoorden te formuleren. In een korte serie bijeenkomsten bespreken ze bestuurlijke dilemma’s op het gebied van kwaliteit en (shared) governance. Welke dilemma’s actueel zijn voor de deelnemers wordt van tevoren geïnventariseerd, zodat concrete casussen als gespreksstof kunnen dienen. Samen met experts bespreken de betrokkenen hoe ze kwaliteit en leiderschap in het ziekenhuis kunnen verankeren, wat zij daarvoor nodig hebben van elkaar, en welke houding dat vergt.

VerbeterprogrammaDeelnemende ziekenhuizen zetten een verbetertraject op als onderdeel van Imagine2. Dat kan gaan om een medisch­klinische innovatie of een breder thema, zoals de samenwerking met de eerste lijn, het gebruik van

diagnostische instrumenten door patiënten, of een betere begeleiding van kwetsbare patiënten. Bestuurders en medisch specialisten kiezen samen voor een verbeterdoel, passend bij de visie van het ziekenhuis en de eigen ambities van de clinical leaders. Al tijdens de intake wordt gesproken over het verbeterdoel, de gewenste samenstelling van het multi­disciplinaire verbeterteam en de benodigde ondersteuning (in tijd en faciliteiten). De artsen gaan vervolgens aan de slag, samen met andere professionals en functionarissen in het ziekenhuis. Na de kick­off per ziekenhuis worden op gezette momenten de voortgang en vragen van het verbeterteam besproken met de veranderkundige begeleiders van Imagine2, de raad van bestuur en medische staf van het ziekenhuis. De veranderkundige begeleiders zijn ook beschikbaar als vraagbaak en klankbord. Daarnaast zijn er landelijke werkbijeenkomsten, waarin de verbeterteams uit de verschillende ziekenhuizen kennis en ervaring delen en inspiratie opdoen.

Vruchtbare wisselwerkingDoor de nauwe samenhang tussen de drie onderdelen ontstaat een vruchtbare wisselwerking. De medisch specialisten en de bestuurders versterken beide hun leiderschap op het gebied van duurzame kwaliteits­verbetering. Doordat zij ieder voor zich meer grip krijgen op dit thema, worden ze ook voor elkaar een sterkere sparring partner. In het verbeterprogramma toetsen ze de opgedane inzichten direct aan de praktijk en zien ze wat werkt en wat niet. De verbetertrajecten leveren zo waardevolle input voor het leerproces. Tegelijkertijd krijgen de trajecten wind in de zeilen dankzij de veranderkundige begeleiding en de eensgezinde betrokkenheid van medisch specialisten en bestuurders. De combinatie van versterkt leider schap, samenspraak en concrete ervaringen, brengt de gezamenlijke kwaliteitsinspanning op een hoger plan.

Bestuurlijkprogramma

Verbeter programma

Beter zorg metclinical

leadership

Imagine2Erasmus Centrum voor Zorgbestuur

Drs. Joan Verweij

ProgrammaleidingEindverantwoordelijk voor Imagine2 is dr. Wilma van der Scheer, directeur van Erasmus Centrum voor Zorg­bestuur. Het clinical­leadership­programma staat onder leiding van dr. Kris Vanhaecht. Hij is internationaal expert in kwaliteitsmanagement en –verbete ring en verbonden aan Leuvens Instituut Gezondheids zorg­beleid, KU Leuven. Daarnaast treden gastdocenten op die voorbeelden belichten van excellent leiderschap en kwaliteitsverbetering. In het bestuurlijk programma heeft prof. dr. Pauline Meurs een belangrijke rol. Zij is hoogleraar bestuur van de gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het verbeterprogramma staat onder leiding van prof. dr. Inge Bongers, hoogleraar innovatie van de gezondheidszorg, in samenwerking met drs. Joan Verweij.

STZ is als initiatiefnemer nauw betrokken bij de verdere ontwikkeling van het programma.

Opbouw en tijdsinvesteringDe looptijd van Imagine2 is een jaar. Het clinical­leadership­programma omvat zes bijeenkomsten van een tot drie dag­delen. Daarnaast zijn er intervisie­momenten in het kader van het verbeter­traject en zijn er gezamenlijke sessies met de raden van bestuur en besturen van de medische staf. Twee van de bijeenkomsten beginnen in de namiddag en omvatten een overnachting, de andere duren een dag.

Tussen de bijeenkomsten door werken de clinical leaders met hun zelfgekozen mentor aan hun persoonlijk leider schaps­plan. Ze steken daarnaast enige tijd in voorbereiding, bijvoorbeeld door literatuur te lezen of een opdracht uit te voeren.

Het bestuurlijk programma bestaat uit drie bijeenkomsten, waarvan twee samen met de medisch specialisten. Deze sessies beginnen in de namiddag en lopen door tot en met het ‘werkdiner’.

DeelnemersAlle ziekenhuizen in Nederland kunnen deelnemen aan Imagine2: STZ­ziekenhuizen, algemene en academische ziekenhuizen.

Het bestuurlijk programma staat open voor leden van raden van bestuur, het bestuur van de medische staf van de deelnemende ziekenhuizen, en voor de verantwoordelijk manager voor kwaliteit en veiligheid. Om het draagvlak voor kwaliteit in de raad van bestuur te verbreden, is aanwezigheid van alle leden gewenst.

In het clinical­leadership­programma is ruimte voor maximaal twintig medisch specialisten. Ieder deelnemend ziekenhuis vaardigt twee tot drie medisch specialisten af. De relatief bescheiden groepsomvang maakt een vruchtbare interactie mogelijk tussen de deelnemers en met de docenten. Leidraad bij de samenstelling van de groep is variatie in medisch specialisme, sekse, leeftijd en formele leiderschapsrol.

Programmaopzet

Dr. Wilma van der Scheer

Dr. Kris van Vanhaecht

Prof. dr. Pauline Meurs

Prof. dr. Inge Bongers

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur Imagine2

Praktische informatie

Kosten, aanvang en locatiePer ziekenhuis kunnen twee tot drie medisch specialisten deelnemen. Bij deelname van twee medisch specialisten zijn de kosten voor het programma € 30.000 per deel­nemend ziekenhuis. Bij deelname van drie medisch specialisten namens het ziekenhuis bedragen de kosten € 37.500.

Het programma start 14 september 2017. De bijeenkomsten vinden plaats op een centraal gelegen locatie in het land.

Informatie, aanmelding en intakeVoor meer informatie kunt u terecht bij Bianca de Haan, programmacoördinator:T 010­408 8554E dehaan@bmg.eur.nlAanmelding voor een intake kan via bijgevoegd formulier.

Na aanmelding volgen zo snel mogelijk de intakegesprekken met de bestuurders en deelnemende medisch specialisten van het ziekenhuis. Daarin komen wensen, ontwikkeldoelen en wederzijdse verwachtingen aan bod en wordt een in­company verbetertraject besproken.

Imagine2Erasmus Centrum voor ZorgbestuurErasmus Centrum voor Zorgbestuur

InstellingsgegevensInstelling ...............................................................................................................................................

Postadres ...............................................................................................................................................

Postcode en adres ...............................................................................................................................................

Clinical-leadership-programmaBeoogde deelnemers aan clinical­leadership­programma (maximaal 3):Deelnemer 1Voorletters en naam dhr/mw ............................................................................................................................... Roepnaam ............................................................................................................................................... Titel ............................................................................................................................................... Functie ............................................................................................................................................... Medisch specialisme ............................................................................................................................................... Telefoon ............................................................................................................................................... E­mail ...............................................................................................................................................

Deelnemer 2Voorletters en naam dhr/mw ............................................................................................................................... Roepnaam ............................................................................................................................................... Titel ............................................................................................................................................... Functie ............................................................................................................................................... Medisch specialisme ............................................................................................................................................... Telefoon ............................................................................................................................................... E­mail ...............................................................................................................................................

Deelnemer 3Voorletters en naam dhr/mw ............................................................................................................................... Roepnaam ...............................................................................................................................................

Titel ............................................................................................................................................... Functie ............................................................................................................................................... Medisch specialisme ............................................................................................................................................... Telefoon ............................................................................................................................................... E­mail ...............................................................................................................................................

IntakeBij de intake zijn de bestuurders en deelnemende medisch specialisten van het ziekenhuis aanwezig. De intake neemt twee uur in beslag en vindt plaats in het ziekenhuis. Graag ontvangen we drie data­opties vanuit het ziekenhuis.

Contactgegevens van persoon met wie de intake gepland kan worden: Naam ...............................................................................................................................................

Telefoon ...............................................................................................................................................

Email ...............................................................................................................................................

Naam bestuurder(s) ...............................................................................................................................................

Handtekening ...............................................................................................................................................

Datum ...............................................................................................................................................

AanmeldingsformulierImagine2

Meer informatieVoor meer informatie kunt u terecht bij Bianca de Haan: T 010­408 8554 E dehaan@bmg.eur.nl

U kunt dit formulier zenden naar: Erasmus Universiteit Rotterdam Erasmus Centrum voor Zorgbestuur­iBMG (kamer J6­11) T.a.v. Bianca de Haan, programmacoördinator Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam

Of scannen en mailen naar: dehaan@bmg.eur.nl

Erasmus Centrum voor Zorgbestuur Imagine2