Il Giornale editie winter 2012

Il GIornale della FIera| edIzIone Inverno 2012 | | edItIe wInter 2012 | paGIna 1

In deze editie o.a.: Italiaans dineren met smaak en stijl Pagina 10

Kerstmenu’s uit Noord-, Midden en Zuid-ItaliëPagina 14

De traditie herleeft:drinken uit de Grolla met je vrienden Pagina 6

Bussana Vecchia. Het dorp dat niet bestaatPagina 20

Dé gratis krant voor

Italiëliefhebbers

Editie winter 2012 | onafhankelijk Nederlands nieuwsblad over Italiaanse smaken en zaken

Italië Evenement: 31 mei, 1 & 2 juni 2013

1.000.000 NEDERLANDERS2013: tutti in Italia!

Na een lichte daling in 2011 en 2012 zet Italië de komende maanden alles op alles om in 2013

meer Nederlanders te trekken. Naar Toscane en de meren, zoals

gebruikelijk, maar er zijn ook ‘nieuwe’ succesnummers; de trektocht, de

boerderij en glamping. Ook Le Marche, waar bijna de helft (!)

van de toeristen afkomstig is uit Nederland, is

verworden tot een hotspot. Italië is trotser dan ooit,

de laars is gepoetst.

e magische grens van een miljoen ligt binnen handbereik en dus is gastvrijheid komend jaar het toverwoord. Meer dan

ooit werken de Italiaanse gemeenten, regio’s en provincies samen om de vakantieganger te verleiden en te veroveren. In die jacht op meer toeristen zou je schreeuwende campagnes verwachten met pistes witter dan wit, heuvels groener dan groen en de aller-aller-allerlekkerste keukens, maar niets is minder waar. Italië voert slechts zelden campagne. Het zijn vooral de reisorganisaties en de media die ‘la dolce vita’ verkopen; een unieke, bijna arrogante luxe die het land zich kan permitteren. In de reclames die er wel zijn toont de Italiaan zich bescheiden, stijlvol en met een klein chauvinistisch knipoogje. ‘Umbrië heeft alles. Natuurlijk.’ Geen opvallend grote verrassingen dus, in het Italiaanse paviljoen op de komende Vakantiebeurs, al lijkt samenwerking tussen overheid en reisorganisaties in 2013 een sterk wapen. Zo kan enerzijds bespaard worden op

HET ULTIEME MOTIEFDe belangrijkste redenen voor een reis naar Italië, volgens het Nederlands publiek in 2012:1 Het goede leven: eten en drinken2 Klimaat: warm, veel zon3 Cultuur: bekende steden4 Natuur: strand, bergen, heuvels5 De mensen

het reclamebudget en kunnen toeristen anderzijds langer worden vastgehouden. Emilia-Romagna is daarvan een goed voorbeeld uit het verleden: twee handen op een buik.

Nederlanders zijn over het algemeen dol op aanbiedingen, maar de Italië-liefhebber maakt daarin graag onderscheid, zo blijkt uit onderzoek. Goedkoop is weliswaar aantrekkelijk, maar met de nadruk op goed en minder op koop. Nederlanders willen in Italië volop kunnen genieten en hun geld waardevol besteden. Daarom liever een mooi hotel in de stad, dan iets goedkoper logeren in een buitenwijk.

Nergens in de wereld is de Nederlandse vraag naar een landelijke villa met zwembad zo groot als in Italië. Overigens ondervindt Italië nog altijd last van het imago duur te zijn. Veel Nederlanders verkiezen daarom een ander land in Zuid-Europa. Het prijsbeeld is anno 2012 voor een deel achterhaald.

De prijsdifferentiatie is verbreed en er worden steeds meer (goedkopere) regio’s aangeboden door de reisorganisaties.

Keuken favorietFrankrijk, België en Duitsland behoren nog altijd tot de populairste vakantielanden voor Nederlanders. Italië staat wat lager in de top 10 met gemiddeld 950.000 Nederlandse toeristen. Daarvan kiest

D

De nieuwe Fiat 500 is overal een doorslaand succes. Vorige week maand rolde het 1-miljoenste exemplaar van de band in Polen. Het succesverhaal begon in 2007. Il Giornale was zonder het te weten slechts een paar kilometer van de eerste pers-presentatie destijds. We herinneren ons nog goed de maandenlange opwinding die het model teweeg bracht en dat we in Nederland nog zo lang moesten wachten voordat we hem konden kopen. Inmiddels wordt de 500 verkocht in meer dan 100 landen wereldwijd, maar tref je zelden twee exact dezelfde exemplaren aan door de opties om het Italiaanse icoon te personaliseren. Zelfs de

In deze crisis vraagt menigeen zich af of die dure wintersport nu wel zo nodig is. De grote reissite Tripadvisor kwam daarom met goed nieuws want die riep het skigebied van de Etna tot goed-koopste van Europa uit. Het risico van een uitbarsting van de hoogste actieve vulkaan van Europa moet u voor lief nemen maar spannender zal de wintersport niet worden. Bijkomend voordeel is dat u de mooie Italiaanse steden in de buurt als Catania en Taormina kunt bezoeken. Verwacht overigens geen honderden kilometers piste op de Etna. Op de noorden zuidhelling kan enkele tientallen kilometers worden geskied.

1.000.000 x 500!

Maradona Junior: “zwijggeld van 1.000.000? onzin!”

iego Sinagra (26), de zoon van de bij Napoli groot geworden wereldvoetballer Diego Armando Maradona (52),

ontkent dat hij 1 miljoen euro ontvangen van zijn vader om te zijgen over hun biologische relatie. Maradona heeft hem namelijk nooit erkend maar Diego jr. deed er alles aan om hun band te bewijzen. De Italiaanse moeder, Cristiana Sinagra, heeft altijd beweerd dat de zoon een kind van Diego Armando was en dat de zwangerschap een bewuste keuze van beide is geweest. Maradona zit nog steeds niet stil. Hij heeft nog kinderen uit zijn eerste huwelijk en kort geleden werd bekend dat zijn vriendin Veronica een baby van de voormalige voetbalster verwacht.

Amerikanen voor wie toch altijd gold ‘big-is-beautiful’, hebben het nieuwe rugzakje omarmd. In twee jaar werden er bijna 75.000 verkocht.Het aantal van 1 miljoen is imposant maar haalt het nog niet bij het originele model, daarvan rolden er 3,5 miljoen van de band.

D

Etna goedkoopste skigebied van Europa

Lees verder op pagina 5


Napolitano op bezoekPresident Napolitano heeft in oktober een bezoek gebracht aan Nederland. Het Italiaanse staatshoofd (87 jaar!) en zijn vrouw waren uitgenodigd door koningin Beatrix. Het programma was grotendeels gevuld met het schudden van handen en korte ontmoetingen, zoals met premier Mark Rutte en astronaut André Kuipers in het ruimtevaartcentrum Estec in Noordwijk. Tijdens een samenkomst met de Italiaanse gemeenschap in Nederland reikte Napolitano een hoge onderscheiding uit aan Roberto Payer, de voorzitter van de Italiaanse Kamer van Koophandel in Nederland. Climax van het bezoek was het bekende

Inspiratie uit SienaVindt u ook niet dat Amersfoort als twee druppels water lijkt op de stad Siena? Waarschijnlijk niet. Toch is er met een scherp oog en enige creativiteit een gelijkenis te vinden. De ontwerpers van het nieuwe Eemplein in het centrum van Amersfoort lieten zich vorig jaar inspireren door het Piazza del Campo in

RegenlaarsZo heet de Italiaanse zomer was, zo nat was de herfst. Uiteraard gingen de plaatjes van het hoge water in Venetië (de hoogste waterstand sinds 2008) weer de hele wereld over, maar het water bracht ook elders in de laars ellende en overlast. Zo vielen in Toscane meerdere doden en moesten honderden mensen worden geëvacueerd. Ook Rome had het zwaar in november. Het noorden van de hoofdstad stond voor een deel blank nadat de rivier de Tiber buiten zijn oevers was getreden. Het wassende water sloeg boten van hun ankers en kwakte puin op de straten.

Het Italiaanse dorpje Acqualagna, dat bekend staat om zijn witte truffels, heeft de Amerikaanse president Barack Obama een recordexemplaar van meer dan een kilo geschonken om zijn herverkiezing te vieren. Het gaat om een zeldzame truffel van 1,012 kilo, die het in de ‘haute cuisine’ goed doet. Op de beurs waarschijnlijk niet minder, want de witte oogst is behoorlijk prijzig dit jaar.

Hoge dennenboomMet Pasen wordt Nederland bedankt voor de bloemen, met kerst kan de Paus de eer aan zichzelf houden. De grote kerstboom op het Sint-Pietersplein komt dit jaar namelijk ‘uit de buurt’. De 28 meter hoge den komt uit Midden-Italië. Op 5 december komt hij overeind en op 14 december wordt hij ontstoken. De kerstboom voor de deur bij de paus komt vrijwel elk jaar uit een ander land.

Na een succesvolle try-out in het AFAS Da Vinci-theater is in november de theatertournee van Opera Familia gestart. Belinda (sopraan), Carla (mezzo sopraan) en Paul (bariton) braken vorig jaar door in het tv-programma Holland’s Got Talent en hebben sindsdien een grote schare fans. De gouden status voor hun debuutalbum Il Canto is daarvan een tastbaar bewijs. Tijdens hun theaterconcerten neemt de operafamilie de bezoekers aan de hand van vele Italiaanse klassiekers mee op een reis door hun geliefde land. Maar ook Andrea Bocelli en het bel canto van de Amsterdamse Jordaan staan op het programma. Opera Familia is deze winter onder meer te zien in Volendam, Nijmegen en Groningen, maar een volledig overzicht vindt u op operafamilia.com.

Regio Basilicata betaalt de kerststalTraditioneel staat er ook dit jaar weer een enorme kerststal (225 m2) rond de obelisk in het hart van het Sint Pietersplein. Maar Het Vaticaan zelf geeft er geen geld aan uit, de Zuid-Italiaanse regio Basilicata betaalt dit keer de rekening. Bezuinigingen van het kerkbestuur worden als verklaring gegeven maar er lijkt meer aan de hand. Uit de zogenaamde 'Vatileaks'-documenten, de onthullingen uit de privécorrespondentie van paus Benedictus, zou blijken dat bestuurders van het Vaticaan ageerden tegen de exorbitante kosten van de kerststal in 2009. Toen werd 550.000 euro voor de kerstvoorstelling uitgegeven en was er mogelijk sprake van corruptie bij de aanbesteding. Basilicata hoopt door het financieren van het project toeristen naar de regio te lokken.

ADVERTENTIE

Toen Marco Borsato twaalf jaar oud was zag hij een kokspak in de etalage en was verkocht. Hij zeurde net lang tot hij het kreeg, deed later diverse opleidingen en werkte als kok toen hij in 1990 in de Soundmixshow werd ontdekt. Geen wonder dus dat hij er wel oren naar had toen zijn vaste bassist Giovanni Caminita hem vroeg om samen in de keuken te staan. Giovanni kan namelijk niet alleen goed gitaar spelen, hij is ook de Italiaanse kok bij kookzender 24 Kitchen. Het Italiaanse gerecht dat de muzikanten hebben gecomponeerd is te zien op 17 december om 18.00 uur. Marco twitterde alvast deze foto.

Marco met TV kok en bandlid Giovanni Caminita

Bovenaanzicht Piazza del Campo, SienaZoek de verschillen: Eemplein Amersfoort en Piazza Campo, Siena

staatsbanket en een concert van Uto Ughi, één van de beroemdste violisten van Italië. Het was een muzikaal cadeautje van de president voor Hare Majesteit.

Siena. U weet wel, van de Palio. Enkele ambtenaren lieten zich zelfs verleiden tot een werkbezoek aan de Italiaanse stad. En zo kreeg ook het Eemplein een lichte helling en mediterrane steentjes, zag Il Giornale bij de opening, eerder deze maand. Een aankondiging van de paardenrennen op het plein hebben we in Amersfoort nog niet gezien.

Borsato aan de kook op 17 december

Ode aan de Opera

De kerst van San MarcoAmersfoort en Amsterdam beleven dit jaar een Venetiaanse kerst. Het Nieuw Bach Ensemble, onder leiding van Krijn Koetsveld, brengt vespers van Monteverdi in de Joriskerk in Amersfoort (13 december) en Waalse kerk in Amsterdam (14 december). Deze bijzondere concerten zullen beide kerken doen veranderen in de Basiliek van San Marco. Rond 1600 had de liturgische muziek twee gezichten: het ene streng en formeel, onder lichte dwang van de kerk en het andere nieuw en gewaagd, omdat de kerkelijk overheid ver genoeg weg was en de creatieve wil groot. Zo ook in Venetië, waar Claudio Monteverdi alles aangreep om prachtige muziek te schrijven. Deze beroemde Italiaanse componist schreef zijn vespermuziek – een hoogtepunt in de

muziekgeschiedenis – heel bewust voor de prachtige akoestiek van de Basiliek van San Marco in Venetië. De ruimte die deze muziek verder draagt dan je voor mogelijk houdt, maakt het tot een magische gewaarwording. Ook de Joriskerk en Waalse kerk zijn bij uitstek geschikt voor deze muziek.www.nieuwbachensemble.nl

TRUFFEL FOR PRESIDENT

Shirt

Supplier.nlpowered by Roling Retail

Grootste online overhemden collectie van Nederland van de merken:

7 Voordelen van Shirtsupplier.nl✓ Makkelijk en snel bestellen

✓ Veilig betalen via iDeal en Paypal✓ Gratis verzending binnen 24 uur vanaf €49,95

✓ 7 dagen per week bereikbaar

✓ Exclusieve Italiaanse overhemden

✓ Grootste online collectie Italiaanse

overhemden van de merken Giordano

Tailored, Marnelli en Thomas Maine

✓ Alle maten beschikbaar: XS t/m 5XL

Shirtsupplier.nl is 7 dagen per week bereikbaar via:

E-mail: [email protected] Mobiel: +316 42 52 32 80

BLUE INDUSTRY

Marnelli

Het duurt nog wel zestien jaar maar dan moet een treinrit van Amsterdam naar Milaan via Parijs in minder dan zeven uur kunnen. In 2028 is namelijk de nieuwe spoorwegtunnel voor hogesnelheidstreinen tussen Frankrijk en Italië klaar, zo werd begin december besloten. De nieuwe 8,5 miljard euro dure tunnel door de Alpen werd door milieubeschermers fel bekritiseerd. Ze vrezen een te grote impact op de natuur door de hogesnelheidstrein. De Franse president François Hollande wees er nog wel op dat ook de Europese Unie nog overtuigd moet worden, want die moet 40 procent van de kosten dragen. De meer dan 50 kilometer lange tunnel op het traject tussen Turijn en Lyon moet de reistijd tussen Parijs en Milaan van zeven naar ongeveer vier uur inkorten.

In een flits naar Milaan en Rome


100 jaar BasiliekHet Brabantse dorp Oudenbosch viert dit jaar feest. Een Italiaans feestje, kunnen we wel schrijven. Het is precies honderd jaar geleden dat de rooms-katholieke kerk tot Basilica Minor werd verheven en dat zullen alle bezoekers – zo’n 30.000 per jaar – goed kunnen begrijpen. De Basiliek van de Heiligen Agatha en Barbara is namelijk een copie van de Sint-Pieterskerk in Rome, maar dan wel zestien keer kleiner. Desalniettemin doet het eerste aanzicht surrealistisch aan: een megakerk in een minidorp. Op 9 december aanstaande, de feestdag van de patrones Heilige Barbara, vindt de pontificale slotviering plaats van het jubileumjaar. Drie dagen later staat het Ave Maria Kerstconcert op de agenda van de Basiliek.

Dachten milieudeskundigen voorheen dat het broeikaseffect een direct gevolg was van de industriële revolutie, onderzoekers van de Universiteit Utrecht weten beter. De Romeinen zijn ermee begonnen! Onze atmosfeer wordt al zeker 2000 jaar beïnvloed door menselijke activiteiten, zo blijkt uit minuscule hoeveelheden ‘oude lucht’ die gevangen zit in luchtbelletjes in het poolijs. Dr. Célia Sapart verklaarde in De Telegraaf: “De omvangrijke Romeinse bevolking verbrandde het nodige hout. In de periode daarna zagen onderzoekers de uitstoot van methaan door de verbranding van biomassa afnemen, omdat het Romeinse rijk in verval raakte.”

KimmmmIs Italië het land van mooie vrouwen? Nederlandse vrouwen mogen er ook zijn, vinden de Italianen. Sterker nog, ze zijn dol op ‘onze’ Yolanthe Sneijder, Monique Sluyter en Kim Feenstra. Yolanthe is er al twee jaar één van de meest favoriete voetbalvrouwen, Monique schitterde er ooit in Tutti Frutti en Kim maakte dit najaar haar debuut in de Italiaanse Vogue. Haar droom kwam uit tijdens een fotoshoot met topfotograaf Miles Alridge: ondersteboven in lingerie.

Leesvoer van NicolettaItaliaanse kookboeken; de gemiddelde boekwinkel heeft er kasten van vol. Ook op de redactie van Il Giornale belandt iedere week wel een verse uitgave op de plank.

Een uitzondering geldt voor het boek van Nicoletta Tavella. Haar Cucina di casa mia ging mee naar bed, het toilet en op de bank. Dit boek is al lekker zonder te koken en blijft nog even uit de kast!

Tavella, eigenaar van de Amsterdamse kookschool La Cucina del Sole, verzamelde familierecepten en voegde ze samen met wat tips en herinneringen in een ver(s)makelijke bundel. Het is met recht een heerlijkheid om te lezen hoe de schrijvende kok (of kokende schrijver) in haar negentien Italiaanse jaren de smaken proefde van noord tot zuid; het gevolg van regelmatig verhuizen. Toen ze uiteindelijk in Puglia haar smaakclimax bereikte, vertrok Tavella naar Nederland. Met in haar koffer… het lekkerste van thuis! Il Giornale recenseert dan ook onomwonden: Nicoletta Tavella is een vrouw om op te vreten! En dat vinden trouwens niet alleen wij. Begin december ontving het boek de Gourmand Cookbook Award 2012 in de categorie kookboeken uit Nederland en het dingt nu mee naar de titel ‘Beste kookboek ter wereld’.

Het Colosseum in Rome is hoognodig toe aan een grondige renovatie. Het gebouw is ernstig vervuild en beschadigd door trillingen die worden veroorzaakt door de metrolijn.

In verband met de bezuinigingen zoekt de Italiaanse overheid steeds vaker naar private investeerders voor de restauratie van het cultureel erfgoed. Bijna twee jaar geleden verscheen daarom schoenenmiljardair Diego Della Valle (zie foto), eigenaar van Tod’s op het toneel die een overeenkomst sloot met de gemeente om het gebouw voor 25 miljoen euro op te knappen. Della Valle had al een jaar geleden een start willen maken maar er was de nodige oppositie tegen het plan. Veel Italianen vreesden dat de miljardair het historische monument wilde commercialiseren,

Parmezaan geeft lichtDe Nederlandse actie om beschadigde Parmezaanse kazen op te kopen heeft hopelijk enige verlichting gebracht voor de getroffen ondernemers. Rond de tijd van de aardbeving zagen ook Cyrella en Tom Sprengers het licht. Deze Italiëliefhebbers raakten al eerder gefascineerd door de kaas en besloten om er een lamp van de maken en niet zonder succes. De reacties waren zo positief dat de hobby uit de hand liep en ze daarom maar een webshop zijn begonnen naast hun gewone werk. De lamp wordt speciaal op bestelling gemaakt en er zijn nu nog twee, maar binnenkort drie varianten. De goedkoopste, de ‘classic’, kost € 200,-Overigens maakt Alessandro Di Lella ook bijzondere Italiaanse lampen voor de donkere dagen. Hij maakt ze van lege koffieblikken van Italiaanse merken. Unieke en kleurrijke exemplaren en deze duurzame, gerecyclede lamp is helemaal van deze tijd. De kaaslamp is verkrijgbaar via www.qucina.nl

Schoenenmiljardair Diego Della Valle

Italiaaaaaa!Het Wilhelmus is bij de meeste basisscholen in ons land van de lessenaar verdwenen, maar in Italië klinkt nog altijd het Il Canto degli Italiani. Sterker nog, het is verplichte kost na een pittig politiek debat in de Italiaanse Senaat. Alleen de Senatoren van de separatistische Lega Nord waren woedend: ‘Dit is staatsindoctrinatie!’ Het resulteerde in 14 stemmen tegen het voorstel dat alle scholieren ‘Het lied van de Italianen’ moeten leren. De krant La Repubblica verwacht dan ook dat in de toekomst minder voetballers aan het begin van de wedstrijd zullen opvallen door niet mee te zingen. Even opletten (en meezingen) dus als Oranje tegen de Azzuri speelt, op 6 februari.

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE

UniekeVakantiehuizenVilla’sAgriturismi en B&B’s

HotelsRondreizen in Abruzzo

www.authentic-abruzzo.comT 070-3872242

iSpritz is hét nieuwe kant-en-klare

Italiaanse aperitief. Een frisse kruidenbitter met een

zoetje en weinig alcohol (8.5%) op basis van Riondo Prosecco en

spuitwater. Lekker met sinaasappel en veel ijs.

Heerlijk voor de feestdagen en tussendoor met antipasti voor

een echte Italiaanse borrel!

ondanks zijn toezegging geen grote billboards op de hangen tijdens de restauratie. Hij liet weten alleen maar te willen helpen maar bedong wel om een logo op de steigers te plaatsen en op de entreekaartjes en exclusieve toegang voor hem en zijn gasten.De versteviging en reiniging van het gebouw gaat naar verwachting twee tot drie jaar duren. In de tussentijd blijft het Colosseum wel open voor toeristen.

Renovatie Colosseum begonnen

Rare jongens

Gianluigi Buffon, keeper van La Squadra Azzurra, zong het Fratelli d'Italia gepassioneerd mee tijdens het EK Voetbal deze zomer

De beterevakantiehuizen

topictravel.nl

Italiaanse muziek voor de feestdagenIl Volo is liefdeHet is bijna kerst en dan is ‘We are Love’ een prima titel voor een nieuwe CD moeten de heren van Il Volo gedacht hebben. Het fameuze, maar ook nog piepjonge Italiaanse tenorentrio is over de hele wereld doorgebroken. Op dit moment zijn ze zelfs op tournee met Barbara Streisand in Amerika. Vandaar dat ze misschien voor het eerst in het Engels zingen. ‘We are Love’ werd opgenomen in Rome en in Los Angeles en is geproduceerd door Grammy-winnaar Humberto Gatica en door Tony Renis. Grote namen als Eros Ramazzotti en Placido Domingo werkten aan het album mee.

Italiaanse kerst met Claudio Baglioni“Claudio Baglioni?”, zult u waarschijnlijk zeggen. De breed gewaardeerde en gelauwerde Italiaanse zanger is overal beroemd maar niet in Nederland. Echte kenners en natuurlijk Italianen zelf, weten dat hij al sinds de vroege jaren ’70 is uitgegroeid tot een van de meest prominente artiesten in Italië. Baglioni bracht eind november een nieuwe kerst-CD uit, ‘Un piccolo natale in piu’. Om hem live te zien moet u het einde van het jaar naar Rome, op zich geen

slecht idee natuurlijk. Daar geeft hij zeven concerten van 26 december tot en met 3 januari 2013.

Het ‘wij-gevoel’ van ErosIets eerder dan Zucchero komt ook Eros Ramazzotti naar ons land. 20 april 2013 geeft de Italiaanse wereldster in het kader van de NOI World Tour 2013 een concert in de Ziggo Dome in Amsterdam. Op het moment van schrijven zijn nog kaarten te koop. Tijdens dat concert zal de zanger, tekstschrijver, componist en muziekproducer zonder twijfel nummers van zijn nieuwe album presenteren. Dat heet net als de tour NOI, zijn twaalfde studio-album.

Ramazzotti verkocht al meer dan 55 miljoen platen in de afgelopen dertig jaar. Met NOI voegt Eros een nieuw hoogtepunt toe aan zijn reeds indrukwekkende, muzikale oeuvre.


Yvonne van Ooijen

Maestro events en vicini Marketing

& Media wensen u Buon natale & Felice anno nuovo

Gli amici del Giornale wensen u...

Het kon de laatste weken van november niet op met creativiteit van de Italiaanse artiesten. Alleen Laura Pausini is te druk met haar zwangerschap maar verder bracht iedere ster een nieuw album uit.

Zucchero goes CubaDe oude rocker Zucchero komt op 18 mei volgend jaar naar Nederland voor een concert van zijn nieuwe wereldtournee ‘La Sesión Cubana’. Zijn nieuwe CD heeft dezelfde titel. Het album werd helemaal opgenomen in Havana met gerenom-meerde Cubaanse muzikanten. Veel oude hits als ‘Baila’ en ‘Un Kilo’ zijn in een nieuw Latijns Amerikaans jasje gestoken maar er staan ook zes nieuwe nummers op. Verrassend zijn de fantastische

duetten met de Spaanse zangeres Bebe en met de Braziliaanse ster Djavan.

“Vi auguro un anno bellissimo

e tranquillo”

Carry van DelftArtista Astrazioni di

natura e paesaggio

Buon capo d'anno 2013 800Arnold van Lindert

“L’ Acropoli di Puglia en

Delimundo wensen alle

Italiëliefhebbers fijne kerstdagen

en een gelukkig 2013”

Annemiek & Marcel

Zijdenbos

De sponsors van het

Italië Evenement 2012

wensen u

fijne feestdagen!

Gino van Koten

Kees den Bakker

Petra en Mark


Grazia Volpi presenteert

CA ESAR MUST DIECA ESAR MUST DIEeen film van paolo en vittorio taviani

regisseurs van padre padrone en kaos

Cesare deve morire

vanaf 13 dece m b e r i n de f i lmth eate rs

italiaanse inzendingOscar© Beste Buitenlandse Film

5 daVid di dOnatellO awardsO.m. Beste Film & Beste regisseur

Deze krant verschijnt vooralsnog slechts vier keer per jaar maar via de digitale media houden we u iedere dag op hoogte van leuke, nuttige, verassende en lekkere Italiaanse nieuwtjes. Via onze website www.ilgiornale.nl, via Twitter

@Il_Giornale en Facebook delen we graag onze passie voor Italië. Handig is ook onze maandelijkse nieuwsbrief met een samenvatting

Meer nieuws van Il Giornale

van de belangrijkste berichten. Gebruik deze QR code om met uw mobiele telefoon direct in te schrijven.

driekwart voor het zomerseizoen en 16.000 voor de wintersport. Het Centraal Bureau voor de Statistiek ontdekte dat de meeste Italiëgangers afkomstig zijn uit Noord- en Zuid-Holland, Gelderland en Noord-Brabant. Limburg, bekend als de regio van ‘het goede leven’, blijft hierin opvallend achter. Dat cliché van het goede leven – anders gezegd: eten en drinken – is overigens voor de meeste vakantiegangers de belangrijkste reden af te zakken naar de laars. Het klimaat en de bezienswaardigheden staan op plaats twee en drie. Verder blijkt uit onderzoek dat de Nederlander zich emotioneel sterk verbonden voelt met Italië en het land opvallend trouw blijft. De Nederlandse liefde voor de Italiaanse keuken is niet uniek. Zoover deed dit jaar onderzoek naar de meest gewaardeerde keukens onder Europeanen en dat liet geen twijfel over de numero uno: la Cucina Italiana! 25.000 vakantiegangers in 25 landen werden ondervraagd en gaven blijk van een enorme mediterrane trek. Turkije, Griekenland, Frankrijk en Spanje maakten de top vijf namelijk compleet. Saillant detail: de Nederlandse keuken is van de 25 het minst in trek. Dat verklaart misschien ook waarom 15% van de Nederlanders nog altijd zelf eten meeneemt naar zijn vakantiebestemming. Tja.

TrouwDe Nederlandse belangstelling voor het vakantieland Italië is in de afgelopen decennia enorm gestegen. Ook na de millenniumwisseling zette die trend zich voort, want in 2004 registreerde het CBS nog 700.000 lange vakanties naar Italië, terwijl de teller nu de 900.000 ruim voorbij is. Daarbij zijn we de populairste bestemmingen, zoals Toscane, de meren en de grote steden, redelijk trouw gebleven, maar kregen we ook steeds meer oog voor minder bekende regio’s.Reisorganisatie Vacanceselect.nl is bij uitstek thuis in Italië en voegt, bij monde van marketingcoördinator Debby Smits, graag een ervaren woord bij de daad: “Onze Italië-gasten zijn erg gecharmeerd van het merengebied, waarbij het Gardameer en het Lago Maggiore het populairst zijn. Andere favorieten zijn nog altijd Toscane en de bruisende Adriatische Kust. We zien twee trends onder onze gasten; eenmaal in Italië op vakantie geweest betekent vaak een tweede of een derde keer. Daarnaast is een combinatievakantie ook steeds populairder. Dat kunnen twee regio’s in hetzelfde land zijn, maar bijvoorbeeld ook een combinatie met Oostenrijk. Verder gaan onze gasten vooral naar Italië voor de fijne sfeer, het heerlijke eten en drinken, het klimaat

en het afwisselende landschap. Daarnaast stellen ze steeds mee eisen aan de accommodatie en geven ze steeds meer om authenticiteit, comfort en privacy.”

Trends 2013De Nederlandse vakantieganger in Italië mag dan trouw zijn aan zijn camping, stad of streek, de toeristische markt blijft ook in beweging. Zo laten ook de minder bekende regio’s zoals Molise, de Abruzzen, Apulië en Sardinië steeds meer van zich zien en horen. De cruisevakantie rond Italië is steeds populairder, de eilanden raken in trek en het agriturismo groeit. Met de groeiende belangstelling voor authenticiteit openen steeds meer boeren hun erven voor logees. Het klassieke ‘kamperen bij de boer’ is in Italië verboden, maar het is wel mogelijk om op de boerderij een kamer of appartement te huren. Zo hebben honderden boerenbedrijven in Südtirol zich inmiddels verenigd in de Rode Haan. Via de website rodehaan.it nodigen zij nieuwsgierige vakantiegangers voor tafel en bed, maar ook het melken van de koe en het maken van kaas. Een andere trend die ook Italië heeft bereikt is het zogenoemde glamping. Deze glamoureuze equivalent van het traditionele kamperen biedt iets minder lasten en iets meer lusten. Ook Vacanselect.nl heeft op dit gebied een nieuwtje: stacaravan Clever op Camping Orlando in Chianti (Toscane). Debby Smits: “Het is een unieke combinatie van een stacaravan en een tent, zodat je optimaal kunt genieten van het buitenleven. In het caravangedeelte zitten twee slaapkamers en een badkamer plus een airco. Verder heeft de Clever een extra grote veranda met een zithoek en een keuken. Kortom: alleen maar comfort op een hele nieuwe camping, maar voordat de Clever naar Toscane gaat, wordt ‘ie gepresenteerd tijdens de Vakantiebeurs.”

Wilt u inspiratie opdoen voor de komende vakantie? Breng dan een bezoek aan de Vakantiebeurs, van 9 tot en met 13 januari in Utrecht. Zie ook vakantiebeurs.nl. En voor een ultiem voorproefje op de zomer-vakantie, mag u het Italië Evenement uiteraard ook niet missen: 31 mei - 2 juni bij Kasteel de Haar (Utrecht).

Vervolg van pagina 1

Rome helpt Amersfoort

e kans is groot dat Amersfoort in 2015 een grote tentoonstelling van Gaspare Vanvitelli krijgt. De beroemde

schilder uit de zeventiende eeuw werd geboren in deze stad, als Caspar van Wittel, maar boekt eer en glorie nadat hij op 20-jarige leeftijd naar

Italië verhuisde. Het is dan ook in Rome waar de meeste van zijn schilderijen hangen. Om de Italianen te overtuigen van een grote expositie in zijn Nederlandse geboortestad, trok de stichting Vrienden van Caspar van Wittel dit najaar naar Rome. De Amersfoorters bezochten de paleizen met schilderijen van ‘hun’ Vanvitelli en sprak met

curatoren en directeuren. Volgens initiator Bart van Steenbergen zijn de Italianen zeer bereid om mee te werken aan een expositie in Nederland. Hij hoopt in 2015 dan ook dertig schilderijen van de Italiaanse meester naar Amersfoort te halen.

D

NIEUW

Cadeaubox Nederland B.V.Tel. +31 (0)26 - 707 44 55 | [email protected]

cadeaubox.nl

Deze Cadeaubox geeft recht op een Italiaanse activiteit of belevenis voor twee personen bij één van de geselecteerde deelnemers. Laat u door één van onze geselecteerde restau-rants verwennen met een heerlijk Italiaans twee gangen diner, geniet van een wijnproe-verij bij één van de Italiaanse wijnkenners of stel uw eigen Italiaanse kookboek samen. Ontdek nog meer cadeauboxen op www.cadeaubox.nl. Maak nu bij Il Giornale kans op één van de 20 Cadeauboxen door u aan te melden via [email protected] o.v.v. Lezersactie!

Ontdek de Cadeaubox Bella Italia!Maak kennis met al het moois wat Italië u te bieden heeft!

Verkrijgbaar bij:

Il_giornale_131x192mm_ad.indd 1 11/13/12 2:43 PM

Zin in Kerst!Museum Catharijneconvent in Utrecht beschikt als enige in Nederland over een Napolitaanse kerststal uit de 18de eeuw; een particulier geschenk uit 1932. Bestond de groep toen uit ‘slechts’ zestig figuren, tegenwoordig zijn het er meer dan honderd, waarmee het museum de komende weken vrijwel het hele verhaal kan uitbeelden. Ook de rest van het voormalig klooster is in december in kerstsfeer, zodat Utrecht ook een heel klein beetje Napels ademt. www.catharijneconvent.nl

Napolitaanse kerststallen in Museum Catharijneconvent

Buone feste

all’ItalianaFijne feestdagen op z’n Italiaans


Terwijl in Nederland de eerste kerstmarkten hun deuren al openen in de nazomer, houdt Italië zich vrij strikt aan een periode van drie weken. Alhoewel ook hier de commercie het steeds meer wint van de katholieke traditie; Santa versus Pappa. Een uitzondering betreft Napels, de stad van de stal. Immers, het geschiedde in die dagen…

Ook de wintersport heeft zo zijn tradities. De meest bekende is meteen ook de meest beruchte: de après-ski. Na een dag lang glijden duiken we met stoere praat de bierhut in, waar bijgetankt moet worden. Letterlijk. Gelukkig zijn er ook andere manieren om de skidag gezellig en ‘warm’ te besluiten: het Italiaanse alternatief voor de bierpul…

et verhaal van de Napolitaanse kerststal is van oorsprong uiteraard het verhaal van Jozef en Maria, die onderweg naar

Jeruzalem een stal vinden in Betlehem. Vervolgens was daar het Kindeke en niet veel later het kraambezoek uit het oosten met alle gevolgen van dien. Naar het hoe en waarom de Betlehemmer stal in Napels terecht is gekomen, is het slechts gissen.Historici spreken van de dertiende eeuw als het gaat over de eerste afbeeldingen van de zogenoemde kerststalscene. Een mooi voorbeeld daarvan is een beeldhouwwerk in de basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome. Maar het is waarschijnlijk de armoede en de sterke geloofsbeleving in Napels geweest, die deze stad en zijn inwoners inspireerden tot de verbeelding van het geboorteverhaal. Ze zagen Jezus als hun Verlosser, maar droomden ook van het – met alle respect – Bijbels ‘sprookjesverhaal’. De stal ging zelfs zo’n grote rol spelen bij de kerstviering, dat de Napolitanen il presepe gingen beschouwen als een Napolitaanse traditie. Niet alleen in de kerk, maar ook in eigen huis.

StaltoerismeDe enige echte Napolitaanse kerststal ontstond in het Napels van de achttiende eeuw. In die tijd gaf een rijke prins opdracht aan toonaangevende kunstenaars om een kerststal te maken, compleet met aangeklede figuren met terracotta hoofdjes. Het zou hem tweeduizend goudstukken hebben gekost, maar ook veel hebben opgeleverd, want iedereen wilde dit wonder bekijken. De koning van het ‘koninkrijk’ Napels was zo onder de indruk van de belangstelling dat hij besloot een groter exemplaar te laten bouwen. Zo werd de Napolitaanse kerststal steeds meer een prestigieus statussymbool waar de rijke adel fortuinen aan uitgaf. Anno 2012 is de geboorte van Jezus nog altijd een bron van dank voor gelovigen, inspiratie voor kunstenaars en inkomsten voor winkeliers.

Drie weken lang wordt de stad overspoeld door kersttoeristen. Ze slenteren langs de vele kraampjes in straten en op pleinen om stallen te bewonderen of stalfiguurtjes te kopen. En wie dacht dat het Bijbelse verhaal slechts authentieke verbeelding

kent, heeft het mis. Het Kindeke, Zijn ouders, de wijzen, de herders, de engel en het vee krijgen in Napels zo nu en dan enkele bijzondere bijrolspelers over de vloer. Steeds vaker worden beeldjes gemaakt van de hoofdpersonen uit het nieuws van dat jaar. Het kan een voetballer zijn, als Maradona, maar ook de Paus, Berlusconi of een politicus als Di Pietro. Ach, het is de vrijheid van de kunstenaar.

Volg de sterDe kerststallentraditie in Napels is uitgegroeid tot een kunstvorm en het spreekt dan ook vanzelf dat een grote collectie stallen uit de achttiende en negentiende eeuw is opgenomen in het Museo di San Martino, in het kloostercomplex in de heuvels van Sant’Elmo. Ook de beroemde Presepe di Cuciniello is hier te vinden, compleet met 180 mensen, tientallen dieren, 28 engelen en honderden andere miniaturen. Blijft u

n het noorden van Italië, grenzend aan Frankrijk en Zwitserland, ligt het prachtige Valle d’Aosta. Het is met haar reusachtige Alpentoppen ook

onder steeds meer Nederlanders een populaire skibestemming. Behalve de natuurschoon vormen ook de culturele bezienswaardigheden en eeuwenoude tradities in deze regio een hoogtepunt. De Grolla bijvoorbeeld. Deze Coppa dell’Amicizia, oftewel vriendschapsbeker, heeft veel weg van de Heilige Graal, de beker die werd gebruikt bij het Laatste Avondmaal, maar er zijn ook religieuzen die dat tegenspreken. De Grolla is een soort houten kruik met meerdere tuitjes. Erin gaat een combinatie van koffie, grappa en wat suiker, en vervolgens gaat de warme mixdrank de kring rond terwijl iedereen een slok neemt uit zijn eigen tuitje. Het zou de vriendschap bevestigen, maar het maakt bovendien warm na een koude dag in de sneeuw.

Ober!Met de revival van de klassieke mixdrankjes en cocktails in de hippe bar van tegenwoordig, staat ook de Grolla steeds vaker op de kaart in Valle d’Aosta en andere Italiaanse skigebieden. Daarbij krijg je overigens nog zelden een houten kruik op tafel. Het is veelal een pottenbaksel van de plaatselijke

Kerst met smaak en stijl

De traditie herleeft:

I

H

BUON NATALE, BUON NAPOLI!

liever buiten, dan behoeven de straten, kerken en pleinen met stalletjes geen richtingaanwijzer. En ook de weg naar de levende stallen is snel gevonden, zoals die naar de markante Borgo del Casale di Posillipo. Heel Napels is immers in kerstsfeer!Middelpunt van de festiviteiten is de wijk Chiaia, waar ook veel concerten, exposities en film- en theatervoorstellingen zijn georganiseerd. Il Giornale ontdekte de meest sfeervolle kerstmarkten in de straatjes van San Gregorio Armeno, die twee decumani

Alle soorten kerststalfiguren in Napels

Kerstmarkt in Bolzano (Noord-Italië)

Grolla met vrienden

(wijken) aan elkaar verbindt: Plateia Maggiore (de huidig Via del Tribunale) en de Plateia Inferiore (nu beter bekend als Spaccanapoli). Het is een plek waar u absoluut zult slagen voor uw kerstinkopen. Het is geen toeval dat juist hier de bekende kerststallenstraat gesitueerd is. Vroeger was er hier namelijk een tempel te vinden, gebouwd ter ere van de godin Cerere. Om haar gunsten te verkrijgen werden aan haar kleine beelden van terracotta gebracht, veelal gemaakt in de omliggende ateliers en winkeltjes.


DE ITALIAANSE KALENDER

ambachtslieden, waarbij je bij de bestelling het aantal ‘tuitjes’ kunt aangeven. Ook de drank wil per lokaal nog wel eens van smaak verschillen. Vier kopjes espresso en drie glazen grappa zijn nog altijd de basis, maar de barman van dienst voegt daar graag zijn eigen likeur, kruiden en hoeveelheid suiker aan toe. Genepy is een populair distillaat in de vallei van Aosta of Cynar, geperst uit artisjokken. Om de traditie compleet te maken, gaat ter tafel de vlam in de kruik als een lepeltje grappa wordt aangestoken. En als vervolgens de gastheer zijn vrienden heeft toegesproken, kunnen de tuitjes in de rondte. Overigens geldt in Valle d’Aosta een bekend spreekwoord bij deze traditionele rondgang: Chi beve solo si strozza (Hij die alleen drinkt, zal stikken), dus de Grolla gaat leeg tot de laatste druppel; op de vriendschap!

Dicembre 5Ook in Italië kennen ze Sinterklaas, maar dan zonder pieten en strooigoed. Zo trekt vannacht in Gualdo Tadino (Umbrië) San Niccolò door de straten, terwijl in Bari de heilige Nicola wordt geëerd, bisschop van Myra.

Dicembre 8Immacolata Concezione (Maria Onbevlekt Ontvangen). Hierbij wordt niet de vlekkeloze conceptie van haar Zoon gevierd (dat is op 25 maart), maar de conceptie van Maria zélf. Zij kwam zonder zonden ter wereld of beter gezegd: met een onbevlekte ziel.

Dicembre 16Het kerstseizoen in Italië begint traditioneel acht dagen voor kerst met kerkdiensten, het versieren van de straten en huiskamers, en het kopen van cadeaus. Verder worden in veel dorpen en steden traditionele festiviteiten georganiseerd.

Dicembre 24De nachtmis staat op het programma, maar niet nadat er eerst uitgebreid is getafeld met de hele familie. Ook de Panettone (kerstcake) wordt aangesneden, maar mag niet helemaal op! Het laatste stukje gaat mee naar het nieuwe jaar.

Dicembre 25Hoewel de meeste Italianen uitslapen na het lange avondmaal en de mis, gaat een enkeling ook vandaag weer naar de kerk. Anderen nemen genoegen met het Urbi et Orbi via de televisie. Voor de kinderen is het groot feest: Babbo Natale kan langskomen met cadeautjes!

Dicembre 26Het grote kerstfeest is voorbij en na de overvloedige maaltijd van gisteren, de pranzo natalizio, is het vandaag uitbuiken geblazen. Op tafel komen de kliekjes van (eer)gisteren. Verder wordt de Heilige Stefano geëerd, de eerste martelaar van de Rooms Katholieke Kerk.

Dicembre 31Tijdens de jaarwisseling staat het bijgeloof centraal. Met verschillende

tradities, zoals linzen en druiven op het menu, wordt vooral geluk gepredikt. Het is tijd voor een frisse start: Anno Nuovo, Vita Nuova, oftewel ‘nieuw jaar, nieuw leven’! En uiteraard

iedereen naar buiten.

Gennaio 6Met Driekoningen wordt de Italiaanse kerstperiode officieel afgesloten. De boom en stal mogen weg, het laatste stukje Panettone brengt gezondheid in het nieuwe jaar

en de heks Befana trekt langs de deuren met snoepjes voor de kinderen.

Pranzo natalizio

Panettone

Santo Stefano

De heks Befana

Grote kerstboom op het Piazza Tasso in Sorrento

De kerststallen in de via S. Gregorio Armeno zijn ook hoogzomer te koop

Kerstboom voor het Colosseum in Rome

ADVERTENTIE

Even buiten het centrum van Napels is ‘Natale in Mostra’ een aanrader. Op deze markt wordt traditionele handarbeid uit de regio gepresenteerd, uiteraard rond het thema kerst. En om de traditie extra kracht bij te zetten, vindt u hier de kerststal van Silvano del Grande, de oprichter van de Associazione Presepistica Napoletana (Vereninging van Napolitaanse Kerststalbouwers). Richting Pompei is het aanbod op de ‘Natale in Fiera’ iets moderner met veel jonge kunstenaars. En ontvlucht u de drukte liever, dan is Sorrento een aanrader in december. Ook hier liggen kramen vol stalletjes en kribbetjes, maar is de sfeer wat gemoedelijker. Afspreken bij de grote kerstboom op het Piazza Tasso en wie de mooiste Panettone heeft gekocht, wint een zoen.Vera de Luca, Metropolis Napoli

Ingeklemd tussen de Alpen en de Dolomieten, ligt in het uiterste noorden van Italië de contrastrijke provincie Zuid-Tirol. De culturele en natuurlijke diversiteit en de uitzonderlijke combinatie hiervan maakt dit gebied tot een unieke wintersport-bestemming. Zeker voor de wintersportliefhebber die niet zonder de mediterrane geneugten van de Italiaanse keuken wil.

Dolomiti SuperskiZodra je in bezit bent van een skipas, ontsluit zich in Zuid-Tirol een waar wintersportparadijs. De Dolomiti Superski is met 1.200 km aan brede, goed geprepareerde pistes en 450 skiliften het grootste skinetwerk ter wereld en kent een sneeuwgarantie van bijna 100%. Omringd door de adembenemende aanblik van de door UNESCO als natuurerfgoed bestempelde Dolomieten, bedwing je in dit sneeuwlandschap de Sellaronda. Rondom de imposante rotswanden van de Sella kunnen wintersporters met een beetje ervaring zowel links- als rechtsom deze 26 km lange route afleggen in één dag. Te midden van een fascinerende natuur en onder de 300 dagen per jaar schijnende zon zal dit geen onaangename beproeving blijken. Naast de Sellaronda maken speciale kinderroutes, uitdagende off-piste gebieden, bergwanden van Olympisch niveau een wintersport in Zuid-Tirol tot een bijzondere beleving voor wintersportliefhebbers van elk niveau.

Haute cuisine op grote hoogteWat deze beleving echter uniek maakt is dat in Zuid-Tirol het alpine karakter van wintersport uitstekend gecombineerd wordt met de genoegens van de mediterrane keuken. Wissel je ski-tocht af met enkele bezoeken aan de diverse berghutten in de omgeving. Proef hier hoe de vereniging van Italiaans culinair vakmanschap en Zuid-Tiroolse traditiegerechten is uitgegroeid tot de exclusieve haute cuisine waar de regio befaamd om is.

Een kunst waar het gebied trots op is en die ook buiten Zuid-Tirol op waardering kan rekenen. Met 17 sterrenrestaurants is er geen provincie in Italië die zoveel Michelinsterren is toegekend (20) als Zuid-Tirol, laat staan meer.Behalve verrast te worden met de meest uiteen-lopende delicatessen, biedt deze afwisseling je de kans kennis te maken met de lokale koks. Niet alleen kunnen ze je voorzien van een aantal bruikbare

Italiaans wintersportparadijs voor fijnproevers

kookadviezen, maar zullen de chefs je evenmin laten vertrekken zonder een aantal interessante ski-tips.

Wellness en rustNa een spectaculaire dag in de frisse berglucht, met je maag vol en je benen zwaar, mag een heerlijke verwensessie in de één van de vele wellnesscentra die Zuid-Tirol rijk is niet ontbreken. Vergeet echter niet te genieten van het uitzicht op de Dolomieten. Als de avond valt en de schemering inzet, kleuren de Bleke Bergen dieprood. Het adembenemende aangezicht hiervan bracht de bekende bergbeklimmer Reinhold Messner tot de conclusie dat ‘de Dolomieten dan wel niet de hoogste bergen zijn, toch zeker wel de mooiste.’

Droombestemming in de sneeuwBehalve de heerlijke omstandigheden van het winterparadijs dat Zuid-Tirol is, betekent een verblijf in Zuid-Tirol meer dan een serie afdalingen. De unieke samensmelting van contrasten - alpine versus mediterraan, traditioneel versus modern - en de wijze waarop dit wordt uitgedragen op cultureel en culinair vlak, maakt deze Noord-Italiaanse provincie tot een bestemming waar wintersportgenieters, Italië-liefhebbers en fijnproevers van dromen. Dus wordt gauw wakker!

Voor meer informatie over Zuid-Tirol, bezoek www.suedtirol.info.

ZUID-TIROL:


w w w.digusti.comE-mail: [email protected] Tel.:06-13297227

Culinair pakket Viva la vita!

aubergine tapenadewilde uien uit Tropea

proeverij van 2 wijnen uit Calabriësalami uit Calabrië

ambachtelijke chutneyLimoncello d'Amal�

jute shopper

€42,90

Limoncello d'Amal� jute shopper

€42,90

Culinair pakket Medici

artisjokken tapenadetru� eltapenade

piccantina calabrese(tapenade, pikant!)

twee ambachtelijke jamspasta uit Sicilië

jute shopper

€27,90

Mediciartisjokken tapenade

tru� eltapenadepiccantina calabrese(tapenade, pikant!)

twee ambachtelijke jamspasta uit Sicilië

jute shopper

€27,90

Culinair pakket Garibaldi

pasta regionale uit Calabriëmet peperoncino

biologische pomodori pelatiLimonciòccolat uit Amal�

(Limoncello met pure chocolade)biologische witte wijn

wilde (rode) uien uit Tropeajute shopper

€27,90

Culinair pakket Garibaldi

Culinair pakket Giotto

zongedroogde tomaten tapenade250ml biologische olijfolie

paste uit Siciliëpasta kruiden spaghettata met

eekhoorntjes broodzakje Golia

jute shopper

€17,90

biologische witte wijnwilde (rode) uien uit Tropea

jute shopper

€27,90€27,90

Culinair pakket Leonardo da Vinci

proeverij van drieexclusieve tru� elproducten

eekhoorntjesbrood tagliatelleBabà al Limoncello

(heerlijk dessert met vanille ijs)luxe chocolade bon bons

jute shopper

€32,90

Culinair pakket Dante

paste regionale uit Calabriëpaste tricolore

(met echte spinazie en tomaten)pomodorini saus (cherrytomaten)

pomodori pelatipasta kruiden aglio, peperoncino

recept - jute shopper

€12,90

(met echte spinazie en tomaten)pomodorini saus (cherrytomaten)

pasta kruiden aglio, peperoncino

Maak kennis met DiGusti, importeur van authentieke Italiaanse delicatessen. DiGusti voert een bijzonder mediterraans assortiment aan eerlijke, ambachtelijk bereidde producten,

waar we u graag van mee willen laten genieten.

Bestel online!

Gratis geleverd boven 35 euro

Digusti_220x276_f2.indd 1 19-11-12 14:07


ntonio Carluccio zegt het, maar ook Mario Uva, Roberto Payer en Giuseppe Melani:

de Italiaanse keuken is de basis van alle keukens. En zij kunnen het weten, want Antonio, Mario, Roberto en Giuseppe leerden het van de meester zelf: Pellegrino Artusi. Bij overlevering uiteraard, want de grootste Italiaanse gastronoom aller tijden overleed ruim honderd jaar geleden, op 90-jarige leeftijd. De leeftijd alleen is al een bewijs voor de goede (en smakelijke) levenskunst waarover Artusi beschikte. Toch is het niet de kalender die de meester doet herinneren, maar zijn kookboek. La Scienza in Cucina e l’Arte di Mangiare Bene (De wetenschap in de keuken en de kunst om goed te eten) was het derde boek van zijn hand en was min of meer een bundeling van regionale recepten uit zijn land. Met Toscane en Emilia-Romagna in het bijzonder als grootste en lekkerste bron van inspiratie, groeide dit boek uit tot het nationale kookboek van Italië. Niet zomaar een nationaal boek. Nee, zelfs het wetboek en de Heilige

geschriften halen het niet bij de leer van Pellegrino Artusi; een manifest voor het streekgerecht. Het is met 130 miljoen verkochte exemplaren nog altijd één van de meest gelezen Italiaanse boeken.

Proef de streekArtusi werd geboren in Forlimpopoli, studeerde handel in Bologna en heeft vervolgens het grootste deel van zijn leven in Florence gewoond. Daar waar de liefde hem geen succes bracht, stortte hij zich op twee andere fascinaties; schrijven en koken. Italiaanse historici spreken vaak over de man met een lepel in de ene hand en een pen in de andere. Maar er zijn er ook die de gastronomische kennis van de ‘meesterchef’ toeschrijven aan twee inspirerende koks die hij in dienst had. Dus terwijl anderen kookten, genoot Artusi de beproeving om vervolgens de lekkerste gerechten op te nemen in zijn kookschrift. Nieuwsgierig naar het onbekende en uitgeproefd in de eigen streek, trok de Escoffier van Italië ook door het land. Hij ontdekte er lokale kooktradities, legde verbanden, verzamelde, proefde en noteerde vele honderden gerechten. En toen zelfs de zool van de laars was genoten, vond Artusi het tijd geworden om zijn ervaringen te bundelen. Dat bleek niet zo eenvoudig. Uitgeverijen waren niet geïnteresseerd in een verzameling regionale recepten en het was in 1891 uiteindelijk een vriendendienst die tot resultaat leidde: La Scienza in Cucina e l’Arte di Mangiar Bene was een feit. Dat hij daarmee geschiedenis schreef, was bij leven al duidelijk, want bij het sterven van Pellegrino Artusi was Italië al toe aan de veertiende editie. Dat mag een goede bekomst heten.

A

Dat smaken verschillen en verandering van spijs doet eten zullen wij van Il Giornale niet tegenspreken. Sterker nog: het houdt de keuken in beweging en is letterlijk voer voor discussanten. Maar voordat u aan tafel schuift, is het belangrijk de enige echte Italiaanse smaak- en stijlregel in acht te nemen: Eerlijk is heerlijk.

De authentieke smaak en stijl van Pellegrino Artusi

Tipicamente Italiani

Cucina Italiana Grote Poot 1 7411 KE Deventer 0570 615900 [email protected] www.cucinadeventer.nl

Tweede kerstdag geopend

Restaurant Cucina Italiana van Raffaele en Geke Natale doet zijn naam eer aan; er wordt gekookt op authentieke, seizoensgebonden wijze. De kaart is samengesteld uit zowel klassieke als moderne Italiaanse gerechten. In de slow-food keuken worden gerechten vers en met de beste ingrediënten bereid. Het interieur is zowel warm, authentiek als modern. Op zwoele zomeravonden geniet u van de Italiaanse keuken aan het prachtige plein aan de voet van de Lebuïnuskerk in Deventer.

Smaak: “Onze chef-kok Raoul Goovaerts brengt letterlijk de smaak van het zuiden op het bord. Je zou zelfs kunnen stellen dat de twee landen Nederland en Italië elkaar hier in Landgraaf raken. Een voorproefje van de kerstdagen? Wat dacht u van truffelspaghetti met een gepocheerd hoeve ei, Parmezaanse kaas, verschillende bereidingen van pompoen en truffelschuim of op het karkas gebakken roodpootpatrijs met zuurkool, zoete aardappel, spiegelei en tortellini van bloedworst en jus van patrijs.” Stijl: “WinselerHof maakt deel uit van ChâteauHotels en dus is er, ook in het restaurant, veel aandacht besteed aan sfeer en een stijlvol interieur. Het gaat immers om de totaalbeleving. Daarnaast beschikken we over een eigen

Ristorante Pirandello|WinselerHofTunnelweg 99, LandgraafBeste Italiaanse restaurant volgens GaultMillau

In Il Giornale zetten we, zoals u weet, al sinds de eerste editie de beste Italiaanse restaurants op een rijtje. Hier kunt u zonder zorgen genieten van de authentieke Italiaanse keuken, precies

Smaak: “Wij noemen het zelf ‘verfijnde simplesse’, wat neerkomt op authentieke en originele Italiaanse gerechten. Met chef-kok Michel Mali kunnen we onze gasten garanderen dat ze de mooiste regionale gerechten op tafel krijgen. Ook wat betreft de ingrediënten hebben we nooit concessies gedaan. Het zijn kwalitatieve producten die we rechtstreeks uit Italië laten komen of van onze lokale leveranciers.” Stijl: “We zijn inmiddels toe aan de derde generatie Uva en nog altijd is in de keuken en het restaurant de hand van mijn vader en moeder te zien. Hij wilde met weinig ingrediënten de mooiste gerechten toveren, precies zoals de Italiaanse keuken bedoeld is. Mario deed dat het liefst in zeven gangen, maar vijf of zes gangen is natuurlijk ook mogelijk. Daarnaast hebben we een prachtige kaart. Simplesse staat overigens ook voor de sfeer en het interieur van ons restaurant, noem het maar ongecompliceerd.”

AWARD

Italiaanse restaurants met Smaak & Stijl 2012

Restaurant Il Campanile

kruidentuin en wijngaard. Het is dus puur genieten van de keuken en van het schitterende uitzicht op de Limburgse natuur. En na afloop blijft u gewoon heerlijk slapen.”

Ristorante MarioAlessandro Uva en familieNeck 15, WijdewormerWinnaar Mondo Italia Award 2012

Een trotse Mario Uva met de Mondo Italia Award 2012

p r o e f e c h t …eerlijke authentieke Italiaanse productendolce – pasta – olio – formaggio – pane – antipasti – vino – liquor – piadina – aceto

bezoek ons: www.lapiada.nl

adv 131x91mm.indd 1 23-11-12 10:27


Roberto’s Restaurant | Hilton

Roberto PayerApollolaan 138, AmsterdamGoud in A Tavola

Smaak: “Uit de keuken komt de klassieke Italiaanse gastronomie, maar wel met een knipoog naar deze tijd. We hebben dus uitsluitend seizoensgerechten op basis van authentieke receptuur. Het is geweldig om gasten te verrassen met gerechten die ze dachten te kennen, maar toch lekkerder bleken te kunnen. Het is geweldig om het echte Italië hier te presenteren.”Stijl: “Restaurant Roberto’s was twintig jaar geleden een gedurfd concept. Italiaans inderdaad. Niet omdat ik er vandaan kom of omdat het hip was op dat moment, maar omdat het de beste keuken van de wereld is. Het is de meest pure keuken, basta. Dus de beste kwaliteit kwam uit de keuken en daarnaast moest de gastvrijheid van topniveau zijn. Eigenlijk hebben we aan dat concept, sinds de opening, nauwelijks iets veranderd; een harmonie van kwaliteit. Volgens mij is dat het verschil tussen stijl en trend.”

De authentieke smaak en stijl van Pellegrino Artusi

Gaetano en Pia TorellaTaets van Amerongenstraat 9, MarkeloHoogste score van Accademia Italiana della Cucina

Smaak: “Een goed product is al de helft van het werk, de rest is aan de chef. We hebben dus een belangrijk lijntje met Italië voor de beste producten en daarmee kunnen we in de keuken toveren. Niet teveel natuurlijk, want de pure smaak moet het werk doen en onze gasten hebben zo hun voorkeur; de Spaghetti Marinara bijvoorbeeld. Maar we vinden het ook fijn om af en toe wat nieuws te proberen.”

Ristorante MediterraneoGiuseppe (Pino) Melani en Angelica LehnertRechtstraat 73, MaastrichtBeste Italiaanse restaurant 2012 volgens Italië Magazine

Smaak: “Smaak en stijl horen bij elkaar, want het gaat niet alleen om lekker, maar ook om presentatie. Smaken moeten puur zijn, maar het moet er ook mooi uitzien. Dat is wat lekker eten nóg lekkerder maakt. Verder bieden wij alleen maar pure smaken en de smaken van het seizoen. Nu hebben we vooral veel truffel uit Piemonte, Toscane en Umbrië. Ja, dat is echt het hoogtepunt van deze periode.” Stijl: “Mediterraneo zijn wij allemaal. De één is meester in toetjes, de ander verzint fijne amuses en de jongste leert de kneepjes van het vak van Pino. De mannen van de bediening adviseren, de afwasser sproeit en spoelt, en ik zorg ervoor dat iedereen zich thuis voelt. Samen zijn we Mediterraneo.”

Ristorante Mario te WIjdewormer

Navolging121 jaar na La Scienza in Cucina e l’Arte di Mangiar Bene waart de geest en de culinaire scepter van Artusi nog altijd rond in de Italiaanse horeca. Dat wil zeggen: de echte Italiaanse horeca. Een pizza met shoarma heeft immers niets te maken met authenticiteit om nog maar te zwijgen over de vele variaties met Carpaccio of de soms bizarre combinaties van pasta en saus. De ‘(w)etenschapper’ Pellegrino Artusi deed onderzoek en liet de enige echte Italiaanse keuken(s) vastleggen voor de enige echte Italiaanse koks. Zijn kookboek werd een stijlboek, waarin seizoenen en streken de maat slaan. Ook nu nog, in 2012, wordt het woord van de gastronoom gepredikt in de traditionele Italiaanse keuken en is zijn ‘bijbel’ welhaast een heilige inspiratiebron voor keurmeesters. Zo worden wereldwijd Italiaanse restaurants op ‘Artusiaanse’ wijze getoetst door de Accademia Italiana della Cucina en verkiest het Italië Magazine jaarlijks het beste Italiaanse restaurant in Nederland. Ook het magazine De Smaak van Italië bracht een ode aan de meester met de eerste editie van A Tavola die het kaf van het koren moet scheiden. De jury van het magazine Lekker hanteert andere kritieken en kwam daardoor tot slechts zestien Italiaanse restaurants in de Top 500 van Nederland, terwijl de nieuwe GaultMillau de beste Italianen in ons land niet meer dan 14 van de 20 punten gaven.

Italiaanse restaurants met Smaak & Stijl 2012

Stijl: “Gaetano groeide op in Torre del Greco bij Napels en is dus helemaal thuis in de cucina povera, de keuken van de armen. Hij is een absolute visspecialist. Mijn specialiteit? Zorgen dat ons huis ook het huis is van onze gasten.”

zoals Pellegrino Artusi dat bedoeld heeft, en dineren met smaak en stijl. Speciaal voor de feestdagen geven de lekkerste Italianen van Nederland hun smaakgeheimen prijs…

Roberto's Restaurant

Pino Melani tijdens de uitreiking van het Restaurant van het Jaar. Op de achtergrond zijn vrouw Angelika.


Horeca Italiana Benelux Restaurantlijst

Accademia Italiana della Cucina Restaurantlijst

IT AA LC IE AR N

O A

H

BE XN UE L

Ristorante Porto Cervo Grote Markt 3 ALMERE 036 5300723Bellini Nederhoven 17 AMSTERDAM 020 6448390 Caffé Toscanini Lindengracht 75 AMSTERDAM 020 6232813Casa di David Singel 426 AMSTERDAM 020 6245093 Incanto Amstel 2 AMSTERDAM 020 4233681L’Ozio Ferdinand Bolstraat 26 AMSTERDAM 06 41531194La Storia della Vita Weteringschans 171 AMSTERDAM 020 6234251Pianeta Terra Beulingstraat 7 AMSTERDAM 020 6261912Pino di Vino Leidsekruisstraat 27 AMSTERDAM 020 3415947Quattro Gatti Hartenstraat 3 AMSTERDAM 020 4214585Roberto’s (Hilton Hotel) Apollolaan 138 AMSTERDAM 020 4214585Segugio Utrechtsestraat 96 AMSTERDAM 020 4214585Sogno Stadhouderskade 7 AMSTERDAM 020 5898870Zilli Caffé Trattoria Bar Marienburgstraat 1 ARNHEM 026 4420288Sapori D'Italia Javastraat 7 DEN HAAG 070 3622092 Vino & Cucina Parkstraat 37 DEN HAAG 070 3605939La Forca Frankestraat 19 HAARLEM 023 532 2500 Villa Rozenrust Veursestraatweg 104 LEIDSCHENDAM 070 2207581 Ristorante Il Mulino Heereweg 192 LISSE 0252 625420 Il Campanile Taets van Amerongenstr 9 MARkELo 0547 363 297 Pasta e Fagioli Van Welderenstraat 105 NIJMEGEN 024 3234283 La Maremma Sint Jorisstraat 9 RIDDERkERk 0180 426553 Ristorante Sardegna oudegracht 161 UTRECHT 030 2311590La Donnafugata Leidseweg 46 VooRSCHoTEN 071 7512393

Ristorante Il Trionfo Rubenplein 580 kNokkE-BELGIË 003250604080Ristorante Pizzeria La Ruota kanadeeskee 3 AkkRUM 0566 652765Brava Casa Ristorante Sluis 10 ALMERE HAVEN 036 5349477Delic./tr. Feduzzi Mercato Italiano Scheldestraat 63 AMSTERDAM 020 6646365Ristorante Pizzeria 4 Mori Groningerstraat 57a ASSEN 0592 317164Pizzeria & Catering San Marco Huyterstraat 4-6 DELFT 015 2136442Ristorante Pizzeria Stromboli Markt 6 - 8 DELFT 015 2134807Delicatesse & traiteur Il Tartufo Minderbroerstraat 2 DELFT 015 2143577Ristorante Da Enzo Marchese Aert van der Goesstraat 43 DEN HAAG 070 3541251Trattoria Da Sebastiano Javastraat 138 A DEN HAAG 070 3455291Ristorante Cucina Italiana Grote Poot 1 DEVENTER 0570 615900Giacomo’s Cucina Casalinga Markt 11a DoESBURG Ristorante Sole d’Italia Molenstraat 110 EDE 0318 611650Ristorante Da Nello Stratumsedijk 23 A EINDHoVEN 040 2135757Ristorante L’ Italiano Smidsstraat 1 ELST GLD 0481 378268Ristorante Da Enzo kettingstraat 2 EMMELooRD 0527 614000Ristorante Pizzeria Da Nando Valkenburgerweg 21 HEERLEN 045 5742424Ristorante La Dolce Vita Munnikenhof 14 HEINo 0572 394946Ristorante Pizzeria Italia Markstraat 15a HENGELo 074 2422431Ristorante Pizzeria Porto Maurizio Dorpsstraat 89-91 HoRN 0475 581846Ristorante Pizzeria La Rondine Meteriksweg 84 HoRST 077 3989089Ristorante Da Claudio Markt 4 HUISSEN 026 3258879Ristorante Pizzeria L’ Elefante Bianco Naarderstraat 15 LAREN 035 5313467Trattoria Panini kanaalstraat 31 LISSE 0252 416091Ristorante Il Giardino o.L. Vrouweplein 15 MAASTRICHT 043 3256229Ristorante Isola Sarda Vlasmarkt 17 - 19 MIDDELBURG 0118 634100Catering Da Angelo Food keizershof 29 MoLENHoEk 024 3573623La Padella Daalseweg 31 NIJMEGEN 024 3239793Ristorante Il Calatino Piusplein 74 TILBURG 013 5424248Ristorante Pizzeria Mama Mia Torenstraat 8 VAASSEN 0578 574344Ristorante Pizzeria Da Gigi PatrimoniumLaan 36 VEENENDAAL 0318 512140Tutti a Tavola Herenstraat 12 VooRHoUT 0252 232301Pizzeria Ciao Italia Achiergracht 5a WEESP 0294 481311Ristorante Pizzeria Gepetto oldambtplein 5 WINSCHoTEN 0597 417070Ristorante Sapori Stationsweg 10 ZUIDLAREN 050 4095622A Bella Vita Forelkolk 134 ZWoLLE 038 4654454

RestaurantlijstOspitalita Italiana

Artusi Utrechtseweg 261 ooSTERBEEk 026 3396372Bellini Nederhoven 17 AMSTERDAM 020 6448390 Brancatelli Boompjes 264 RoTTERDAM 010 4114151 Casa Caroni Jagerstraat 8 DEN HAAG 070 3460370 Casa da Toni Prinsesstraat 22 DEN HAAG 070 3643097 Da Braccini Egentesselaan 24a DEN HAAG 070 3634606 La Donnafugata Leidseweg 46 VooRSCHoTEN 071 7512393 Due Tonino Goudsesingel 67 RoTTERDAM 010 4331063 Galleria Gevers Deynootplein 105 SCHEVENINGEN 070 3521156 Galleria Boulevard Strandweg 51/53 SCHEVENINGEN 070 3555006 Gran Sasso Herenstraat 69 RIJSWIJk 070 3994120Il Campanile Taets van Amerongenstr 9 MARkELo 0547 363297 Incanto Amstel 2 AMSTERDAM 020 423 3681 Impero Romano kazernestraat 146 DEN HAAG 070 3646082Marea Henri Dunantlaan 82/84 RIJSWIJk 070 3937109Mare e Monte Bakkerstraat 1 BENNEkoM 0318 420 317 Mario Neck 15 WIJDEWoRMER 029 4203949 Mediterraneo Rechtstraat 73 MAASTRICHT 043 3255037Napoli Houtplein 1 HAARLEM 023 5324419 L'Ozio Ferdinand Bolstraat 26 AMSTERDAM 020 470 8183 Pianeta Terra Beulingstraat 7 AMSTERDAM 020 6261912 Quattro Gatti Hartenstraat 3 AMSTERDAM 020 4214585 Roberto’s (Hilton Hotel) Apollolaan 138 AMSTERDAM 020 7106025 Rusticana Bakkerstraat 58 ARNHEM 026 3515607 Sapori d’Italia Javastraat 7 DEN HAAG 070 3622092 Sardegna oudegracht 161 A/D Werf UTRECHT 030 2311590 Il Senso Nobelstraat 13 DEN HAAG 070 3454017 Vino e Cucina Parkstraat 37 DEN HAAG 070 3605939 Zio Ciro Toussaintkade 8 DEN HAAG 070/3650443


Tricolore Moda

Italianen bedenken van alles op basis van een ijzersterk driekleurig marketingwapen: ‘Il Tricolore Italiano’En als je denkt dat alles bedacht, ontworpen of uitgevonden is, dan komen de creatieve Italianen met weer iets nieuws. Verrassend, origineel, opvallend en zeker voor Italië-liefhebbers bijna altijd met de ‘wow-factor’. Kijk met ons mee naar deze kleine greep uit de ontelbare varianten en ontwerpen.

Ballerinas €175.- www.prettyballerinas.com

Ceintuur tricolore € 59,- www.nonhoniente.com

Andrea Cardone helm € 229,- www.vittorionegri.com

Salice Tricolore fietshelm €119,95 www.duesse.nl

Manlio Paradisi, golfschoenen 'Bandiera Italiana' € 500,- www.megamodo.com

Alberto Guardiani schoenen www.albertoguardiani.com

Alle producten en internetadressen staan ook op onze website www.ilgiornale.nl

FIAT 500 by Gucci € 19.695.- www.fiat.nl/nl/modellen

Fauteuil Adrenalina, limited editionarredamentoxarredare.lacasagiusta.it

Armband € 59.- www.carbonio.nl

Tafel Sessantunadi voor Cassina door Gaetano Pesce, limited edition arredamentoxarredare.lacasagiusta.it

Shoppingtas € 582,- www.ilbisonte.com

Kinderwagenwww.inglesina.it


Smaak & Stijl Het Italië Evenement

wenst u Fijne Feestdagen

Informatie Bezoekers: italieevenement.nl

Exposanten: italieevenement.nl/bedrijven

31 mei, 1 en 2 juni 2013 Kasteel de Haar, Haarzuilens

Buone Feste & arrivederci!

GastronomiaItaliana

Gas

tronomia

Italian a

Nu bij Gastronomia Italiana:• Exclusieve Italiaanse wijnen, Prosecco & frisdranken• Unieke en ambachtelijke cannoli, schepijs & patisserie• Authentieke producten uit Umbrië, Toscane & Sicilië • Heerlijke Ionia koffi e, amaretti & cantuccini• Pizzaworkshops, catering & antipasti

Kortom Passione Italiana ligt bij u om de hoek!

Openingstijden:di. t/m za. 11.00 - 20.30 uur ~ ma. & zo. gesloten‘t Dorp 70 ~ 5384 MC Heesch ~ T. 0412 - 47 40 [email protected] ~ www.g-italiana.nl

Intens genieten met de feestdagen van authentieke Italiaanse delicatessen en streekproducten. U kunt onze verse en ambachtelijk gemaakte producten zo op tafel zetten.

@Il_Giornale www.facebook.com/IlGiornaledellaFiera

www.ilgiornale.nl


a, dat begon vorig jaar als een geintje bij de opening van de Graskaasdag in Woerden. Toen de kaashandelaren

hoorden dat ik een functie kreeg bij de Wereld-voedselorganisatie FAO in Rome, zeiden ze ‘wij komen je straks kaas brengen’. En dat is dit najaar gebeurd! Maar het is niet bij een geintje gebleven. De Goudse Kaas heeft, net als de Edammer, een beschermde status gekregen van de Europese Unie, een zogeheten Beschermde Geografische Aanduiding (BGA). Die bescherming is gebaseerd op een Europese verordening die namaak van geregistreerde streekproducten probeert tegen te gaan. Dat is heel belangrijk, want als je nu, waar ook ter wereld, Gouda Cheese eet, dan weet je dat het kwaliteit is. Dus kaas van koeien en boeren uit deze streek. Ja, een beetje vergelijkbaar met de Parmigiano Reggiano, al is dat een heel andere soort.”

U kunt het verrassend mooi vertellen voor

iemand die geen kaas lust.

“Haha, niet lusten is een groot woord. Ik houd er persoonlijk inderdaad niet zo van, zelfs niet van de mozzarella. Maar u weet niet half waar ik allemaal wel dol op ben. De wereld is gelukkig niet van kaas.”

De voormalig landbouwminister Gerda Verburg

is sinds 1 juli 2011 permanent

vertegenwoordiger van Nederland bij de FAO,

de voedsel- en landbouworganisatie van de

VN in Rome. Daarnaast is ze betrokken bij het

Internationaal Fonds voor Landbouw-

ontwikkeling. Kortom: een baan in voeden en

opvoeden in la Bella Italia. Hoe bevalt het

‘goede leven’, 500 dagen na de start?

“Ik ben blij dat u heeft meegeteld, want daar heb ik niet zo op gelet. Ik moet eerlijk bekennen dat mijn werk en het leven in Italië mij op geen enkele manier is tegengevallen. Oké, zeven hittegolven in de zomer was best pittig, maar daar had iedereen last van. Dan nemen ze hier gewoon wat gas terug. Nou is het wel zo dat er cultuurverschillen zijn tussen Nederland en Italië, maar daar wen je snel aan. Zo gaan we hier ’s avonds veel later aan tafel, zoals u weet, maar dat heeft als voordeel dat je daarna ook niet meer hoeft te werken. De maaltijd sluit echt de dag af. Ik vind dat een voordeel. En het is natuurlijk een land met geweldige producten, dus dat eten bevalt prima en ook de Italiaanse wijnen zijn echt uitstekend. De taal? Daar ben ik flink op aan het studeren, samen met mijn partner. Gelukkig is de voertaal voor mijn werk Engels, zodat ik het eerste jaar vrij makkelijk ben doorgekomen, maar ik wil graag Italiaans met de Italianen spreken. Ik heb onlangs wel mijn eerste speech in het Italiaans gehouden. Dat was best eng, moet ik u zeggen, maar het werd zeer gewaardeerd. Ik zeg altijd ‘do as the Romans do,’ want daarmee kom je het verst. Het is een kwestie van aanpassen, al zijn we in heel veel dingen gelijk. ‘Afspraak is afspraak’ geldt ook hier steeds vaker en dat is wel zo prettig in mijn werk.”

U ging niet naar Rome om de Goudse Kaas onder de aandacht te brengen. Wat was uw missie na uw Haagse carrière?

“Ik heb me in de afgelopen jaren in Nederland en in Brussel sterk gemaakt voor innovatieve duurzame landbouw en daar ben ik me steeds meer in gaan verdiepen en voor gaan interesseren. In Rome zag ik een uitdaging en kansen om dat thema internationaal op de agenda te zetten, al zou het wel

“Na het zaaien gaan we langzaam oogsten”Gerda Verburg – 500 dagen in Italië

Rome en kaasAl meer dan tweeduizend jaar wordt in het Groene Hart in Nederland kaas gemaakt. De oorsprong van het kaasmaken ligt echter bij de Romeinen. Deze leermeesters brachten, op hun weg van Rome naar het noorden van Europa, de plaatselijke bevolking het vak van kaasmaken bij, zo ook in Gouda en omstreken. Sterker nog: het Latijnse woord caseus leeft nog altijd voort in het Nederlandse woord kaas.

moeilijk worden. Dat wist ik van tevoren. Kijk, voor het grootste deel van mijn missie geldt met recht de wet van de landbouw: eerst zaaien en later oogsten. Ik kwam in Rome op het moment dat het niet goed ging met de FAO. Het imago was niet best, er waren grote prijsstijgingen, voedselrellen en de organisatie kreeg nauwelijks nog voet aan de grond . Dat was voor mij – en is nog steeds – de grootste uitdaging. Ik wil dat deze organisatie haar gezag terugwint. Ik wil dat politiek, producenten en burgers inzien hoe belangrijk het is om te investeren in voedsel en in duurzame ontwikkeling. We hebben een lange

weg te gaan, maar juist deze moeilijke economische tijd maakt het mogelijk om een nieuwe duurzame richting in te slaan en succes te boeken.”

Heeft u een concreet voorbeeld?

“Ja hoor. En dat zeg ik met trots. Sinds ik in Rome zit promoot ik de samenwerking met de private sector. Dat is niet altijd makkelijk en het vraagt veel uitleg

en voorbeelden, maar het kwartje begint te vallen. Zo hebben we de eerste grote partij gevonden die de uitdaging aangaat: de Nederlandse Rabobank. Zij zetten binnenkort hun handtekening onder een contract met FAO met als doel om kleine boeren in Afrika te ondersteunen. Dat gebeurt met maatwerk in financiële dienstverlening, zoals dat mooi heet, maar ook door kennis over te dragen en een voedselverwerkingsketen te organiseren: ‘van grond tot mond’. Rabo is van oudsher de Boerenleenbank, dus ze weten daar in Utrecht precies wat ze doen. Daarbij kunnen we met die samenwerking belangrijke stappen zetten in het verbinden van onze voedselketen. Fantastisch toch?!”

Dat is u nota bene gelukt vanuit Rome, terwijl u

daarvoor jarenlang bijna naast de Rabobank

woonde en veel sneller zaken had kunnen

doen.

“Nee, ook dat heeft tijd nodig gehad. Ik heb in de tijd dat ik in Nederland zat vaak contact gehad met Rabobank en daar is een goede relatie uit voortgekomen. Dat heeft dus ook met zaaien en oogsten te maken. Bovendien draag ik sinds vorig jaar een andere pet en dat is toch anders handelen, begrijpt u?”

Tot slot: is er nog een weg terug naar

Nederland?

“U bedoelt definitief? Ik zit hier pas 500 dagen, zoals u heeft uitgerekend, en ik heb het enorm naar mijn zin met alle uitdagingen, dus er is nog genoeg werk aan de winkel. Bovendien is er ook privé nog heel veel te ontdekken in Italië. Het is een geweldig land met fantastische mensen en heerlijk eten. Nee, ik blijf nog wel even in Rome als u het goed vindt.”

“J

Nederlanders en mozzarella; we raken er steeds meer mee vertrouwd. Maar Italianen en Goudse kaas, dat blijft nog even een ongebruikelijke combinatie. Het was dan ook wennen om de trots uit het Groene Hart in oktober te zien rollen door de straten van Rome. Hoog tijd dus om de ‘Romeinse’ Gerda Verburg om opheldering te vragen…

Gerda Verburg

Slecht oogstjaar voor Italiaanse landbouwproductenNederland is internationaal geroemd om zijn landbouwtechnologie maar de smaak is in het streven naar hogere productie vaak ondergeschikt gebleven. Op een of andere manier smaken de tomaten, uien, aubergines en appelen altijd beter als we in Italië zijn. Het is kennelijk het een of het ander want Italië kan niet in de eigen voedselbehoefte voorzien, 30% moet worden geïmporteerd en naar verwachting zal dat percentage in de toekomst alleen maar groeien.

en mindere oogst helpt dan ook niet mee en al helemaal niet gezien de economische situatie. Dit jaar daalde de Italiaanse

appeloogst met 13%, het aantal peren was een stuk minder en de tomaten- en maisoogst daalde zelfs met meer dan 35%!

Ook de wijnoogst was niet goed. Eind oktober maakte de Assoenologi (De Italiaanse Associatie van Oenologen) bekend dat de wijnproductie dit jaar tot een dieptepunt van 39,3 miljoen hectoliter is gedaald, de laagste oogst in 50 jaar. Dat is maar liefst 8% minder dan het volume van 2011, ook al een laagterecord. De vereniging verwacht dat de prijzen fors zullen stijgen.

Klimaatverandering beïnvloedt Italiaanse wijnoogstIn Nederland worden de dijken verhoogd, want door de klimaatverandering moeten we rekening houden met een stijgende zeespiegel en meer regen. Italië krijgt juist vaker met droogte en hogere temperaturen te maken, zo laten de modellen al jaren zien. De afgelopen zomer lijkt de cijfers van de deskundigen te bevestigen. Het was de heetste zomer sinds 2003. In de maanden juni en juli 2012 lag de temperatuur méér dan twee graden boven het gemiddelde. De druiven waren door de hitte extra snel rijp en daarom werd de oogst in veel regio’s

vervroegd. Waar half september normaal gesproken het startsein voor de ‘Vendemmia’ wordt gegeven, begon men nu eind augustus al te plukken. Dit past helemaal in de trend van de afgelopen jaren. De oogst vindt nu al bijna een maand eerder plaats dan 30 jaar geleden.

Slechte kwantiteit, goede kwaliteitHogere temperaturen en droogte gaan misschien ten koste van de kwantiteit, maar niet persé van de kwaliteit. De druiven zijn extra zoet en het alcoholgehalte steeg de afgelopen 30 jaar met ongeveer 1 graad. De wijnboeren in Italië verwachten dan ook een kwalitatief uitstekend jaar. Een ander voordeel van de warmte, is dat nu ook in hoger gelegen gebieden wijn verbouwd kan worden. In de Noordelijke regio Valle d’Aosta zijn er nu al wijngaarden op 1200 tot 1300 meter hoogte. Het lijkt er op dat wijngebieden met relatief lagere temperaturen, in het algemeen het meest profiteren van de klimaatverandering.

Nederlandse techniek voor Siciliaanse tomatentelersHet telen van smakelijke tomaten hoef je Italianen niet te leren, het zijn de lekkerste ter wereld. Maar wat betreft efficiënte productiemethoden valt er nog wat bij te brengen, dat vond in ieder geval de Nederlandse exporteur Schego. Dit bedrijf doet veel zaken met Siciliaanse tomatentelers. In Sicilië is het bijvoorbeeld de gewoonte om rond een uur of tien te gaan oogsten maar dat is eigenlijk te laat volgens Schego. Het is beter om ’s ochtends vroeg of ’s nachts al te beginnen. Dan is men tien uur klaar voordat de warmte in de kas komt en heb je minder last van droge trossen en zijn de tomaten langer houdbaar. De Italiaanse telers waren zeer geïnteresseerd in het advies. Het viel hun op dat Hollandse producten er goed uitzien, aldus Schego.

De Italiaanse regio Zuid-Tirol produceert 70% van de Italiaanse appelen en 15% van de Europese markt

Droge druiven door extreme hitte

Nederlandse techniek voor Sicilaanse tomaten. Als het maar niet ten koste van de smaak gaat...

E


PRIMO (VOORGERECHT)

Risotto met paddenstoelen en hazelnotenRisotto ai funghi e nocciole

Ingrediënten voor 6 personenBereidingstijd: ca. 35 min.• 1,2 l groentebouillon • 480 g risottorijst (vialone nano, arborio) • 350 g vers eekhoorntjesbrood (3 stuks) • 80 g geroosterde hazelnoten • 1 sjalot • peterselie • laurier • droge witte wijn • hazelnotenolie • geraspte parmezaan • extravergine olijfolie • zout en peper

Borstel de paddenstoelen voorzichtig schoon of veeg ze af met een vochtige doek om aarderesten te verwijderen. Snijd ze vervolgens in blokjes. Doe 3/4 deel van de blokjes in een koekenpan met 2 el olie, een pluk fijngehakte peterselie, peper en zout. Bak ze 4-5 minuten op hoog vuur. Fruit in een braadpan in 3 el olijfolie de in partjes gesneden sjalot met de helft van de hazelnoten, grof gehakt, en 1 laurierblad. Roer er na 2-3 minuten de rijst door en rooster deze iets korter dan 1 minuut mee. Blus af met 1/2 glas witte wijn. Wacht tot de wijn is verdampt en voeg vervolgens een soeplepel warme bouillon toe. Voeg, onder voortdurend roeren, telkens nieuwe bouillon toe zodra de vorige is geabsorbeerd. Voeg na 12-13 minuten de voorgebakken paddenstoelen toe. Maak de risotto smeuïg door er 1 el hazelnotenolie en 2 el parmezaan door te roeren. Draai het vuur na 1 minuut uit. Hak de resterende paddenstoelen en hazelnoten fijn en klop ze in een kommetje met 1 el hazelnotenolie, een pluk peterselie en een snufje fijn zout tot een emulsie. Verdeel de dampende risotto over de borden en maak af met de emulsie. Dien op.

WIJNADVIESBij dit voorgerecht past een wijn die niet teveel houtrijping heeft gehad en een tikje zoet heeft.

Ripasso/a della Valpolicella is zeer geschikt, een Dolcetto zou ook kunnen maar dan een zachte met ietwat hout. Ripasso/a staat voor de wijze waarop deze wijn gemaakt wordt. De gebruikte most van de Amarone krijgt een tweede gisting ( opnieuw gepasseerd) met verse Valpolicella druivensap. Door deze tweede vergisting ontstaat als het ware een kleine Amarone. De Ripassa van Zenato is een mooie keus,o.a. verkrijgbaar bij Gavi.nl en Joostwijn.nl

PORTATA PRINCIPALE (HOOFDGERECHT)

Quajëtte (kalfsrolletjes)Quajëtte (involtini di vitello)Streekgerecht: Piëmonte

Ingrediënten voor 6 personenBereidingstijd: ca. 30 min.• 6 kalfslapjes (450 g) • 100 g brood zonder korst • 6 plakjes vet spek (100 g) • 6 reepjes fontina (50 g)• 2 eidooiers • ansjovisfilets in olie• aromatische kruiden (salie, peterselie, tijm, majoraan) • boter • droge marsala (slijter) • zout en peper • Materialen: cocktailprikkers

Hak het brood grof, doe het in een kom en meng het met de eidooiers, 4 ansjovisfilets en een fijngehakt bosje kruiden.Bestrooi de plakjes vlees met zout en peper. Beleg elk plakje met het broodmengsel en een reepje fontina. Rol de lapjes op, wikkel om elk lapje een plakje spek en prik de rolletjes vast met cocktailprikkers. Bak de rolletjes ca. 3 minuten in 20 g boter in de koekenpan. Blus af met 1/2 glas marsala. Doe een deksel op de pan en laat ca. 10 minuten op middelmatig vuur garen.Bak 6 vlezige salieblaadjes in een beetje boter.Haal de cocktailprikkers uit de rolletjes en serveer ze met een salieblaadje en hun bakvocht.In Piëmonte heten deze vleesrolletjes ‘quajëtte’, in Veneto ‘ontsnapte vogeltjes’ (uccelletti scappati) en in Zuid-Italië ‘karbonaatjes’ (bracioline). De vulling verschilt per regio.

WIJNADVIESkalf is zacht vlees met fijne finesse; Hier kan zowel een zachte rode fruitige Barbera, maar mag ook een mooie

witte zijn: Roero Arneis of Gavi di Gavi. Roero Arneis van het huis Malvira is aan te bevelen, bijvoorbeeld de Trinita. Verkrijgbaar bij o.a. wine2taste.nl en Purapassione.nl

DOLCE (NAGERECHT)

Panna cotta met sinaasappelPanna cotta all’arancia

Ingrediënten voor 10 stuksBereidingstijd: ca. 35 min. + opstijven• 400 ml verse room • 100 ml melk • 60 g fijne suiker • 15 g sinaas-appelschil • 10 g gelatineblaadjes • een stuk peer • een stuk appel • boter • poedersuiker • citroen

Laat de melk met 200 ml room, 50 g suiker en de sinaasappelschil 1 minuut koken. Draai het vuur uit, voeg de vooraf in koud water geweekte, uitgeknepen en opgeloste gelatine toe. Haal de massa door een zeef en laat hem afkoelen. Klop de resterende room lobbig en voeg deze toe aan het afgekoelde mengsel. Schenk het in glaasjes (4,5 cm Ø, hoogte 7 cm) en zet deze 2 uur in de koelkast (panna cotta). Garnering: snijd de peer en appel in blokjes en bak ze afzonderlijk 3 minuten in een koekenpan, de peerblokjes met een beetje citroensap en 10 g suiker, de appelblokjes met 10 g boter en een beetje poedersuiker. Garneer met de appel- of peerblokjes.

WIJNADVIESBij dit gerecht past een frisse, fruitige licht zoete Moscato d’ Asti, bijvoorbeeld van Cascina

Fonda Deze dessertwijn heeft weinig alcohol, een karakteristiek muskaataroma met heldere tonen van acacia en lindebloesem die goed samen gaan met de sinaasappelsmaak. Verkrijgbaar bij diverse (online)wijnwinkels; oa. Bij De Haas, Pura Passione e.a.

PRIMO (VOORGERECHT)

Ravioli van kastanjemeel met ui en rode wijnRavioli di farina di castagne con cipolla e vino rosso

Ingrediënten voor 6 personenBereidingstijd: ca. 1 uur + wachttijd• 300 g rode ui • 250 ml rode wijn • 100 g bloem voor pasta (type 00) • 100 g brood • 60 g walnoten • 60 g gruyère, geraspt • 50 g kastanjemeel (natuurwinkel) • 25 g • boter • 2 eieren • laurier • extravergine olijfolie • zout• Materialen: vershoudfolie, deegroller of pastamachine, schuimspaan, keukenmachine, gekartelde pastasnijder of ravioli-uitsteekvorm

Kneed de bloem, het kastanjemeel, 1 ei, 1 el olie en een snufje zout tot een deeg. Voeg als het deeg te droog is 1 el water toe. Wikkel het deeg in vershoudfolie en laat het minstens 30 minuten rusten. Rol het deeg uit tot een dikte van 2-3 mm en snijd het in repen van 10 cm breed. Verwarm de oven voor op 200°C. Kwast de sneetjes brood in met olie en rooster ze 8-10 minuten in de oven. Maal het brood fijn met de walnoten, de gruyère en 1 ei (vulling). Verdeel 42 lepels vulling over de pasta op 5 cm afstand van elkaar en 2 cm afstand van de rand. Vouw de pasta over de vulling, druk hem dicht en snijd of steek er 42 ravioli uit. Snijd de ui in ringen en doe hem in een braadpan met de boter, 1-2 el olie en 1 laurierblad. Fruit de ui 2-3 minuten op hoog vuur. Blus af met de wijn. Zet het vuur lager en laat het vocht in 8-10 minuten verdampen. Breng op smaak met zout, voeg 250 ml water toe en zet na 6-7 minuten het vuur uit (saus).Kook de ravioli enkele minuten vanaf het punt dat ze boven komen drijven. Neem ze uit de pan en doe ze in de pan met de saus. Roer de ravioli voorzichtig door de saus en serveer er 7 per persoon.

WIJNADVIESDe kastanjemeel en ui vragen om een mooie rode wijn, vol, zacht en rond maar niet te zwaar zoals

bijvoorbeeld een Vino Nobile di Montepulciano uit Toscane van Avignonesi of Poliziano. Avignonesi is o.a. verkrijgbaar bij Bloem’s wijnkoperij. Poliziano: o.a. bij Villa Fattoria.

Als de winter in aantocht is en het buiten steeds eerder donker wordt,

worden in de warme keuken binnen de lekkerste traditionele gerechten bereid. Stoofschotels, gepureerde of gestampte

groenten, maar ook mooi gekruide schotels die tijdens de feestdagen de

tafel rijkelijk versieren.

inter is de tijd van het jaar waarin gerechten geen grenzen kennen. Alle

kruiden zijn toegestaan, alle wijze van bakken en braden, marineren, larderen en alles wat normaal niet zou mogen wanneer we rekening zouden houden met de calorieën.

WDe ‘Fogolar’, in Friuli, is de grote haard die centraal in de kamer staat. Er brandt hout in om de kamer heerlijk te verwarmen en er hangt een koperen pan waar de Polenta bereid werd.Delen met elkaar in de winter is elkaar iets gunnen, samen overleven in donkere tijden, genieten van wijze verhalen van opa’s en oma’s. Ineens werd de winter een stuk korter en aangenamer.

Alles kan dus maar neem in ieder geval de tijd deze feestdagen. De keuken is ook een symbool van de warmte, genegenheid en gezelligheid die je met familie of vrienden deelt. En dat wordt gewaardeerd.

Drie menu's uit Noord-, Midden-, en Zuid-ItaliëDe Italiaanse keuken telt ontelbare gerechten en al die gerechten ook nog verschillende bereidingswijzen.

Per familie, per dorp, stad, provincie en per regio. We kunnen ze niet allemaal opnoemen maar om u toch de diversiteit in de regio's te laten proeven op deze pagina's drie kerstmenu's om de feestdagen met Italiaanse Smaak en Stijl te vieren. Buone Feste!Aris Spadaorganisator Italië Evenement

KERSTMENU NOORD-ITALIË

La Cucina dell’inverno, a Tavola con Aris


Braadstuk met truffelArrosto tartufato

Ingrediënten voor 12 personenBereidingstijd: ca. 2 uur• 1,8 kg dikke kalfslende • 100 g zwarte truffel• 1 stengel bleekselderij • 2 wortels • 1 ui • salie• rozemarijn • groentebouillon • droge witte wijn• extravergine olijfolie • zout en peperGarnering: • 300 g kastanjes, gekookt • 300 g aardappels• 2 goudreinetten • sjalot • boter • zout en peperMaterialen: • zeef, keukengaren, keukenkwast

Verwarm de oven voor op 200°C. Wrijf het vlees in met zout en peper. Steek plakjes truffel in het vlees door kleine sneetjes in het vlees te maken. Bind het vlees vast met keukengaren en kwast het in met olie. Braad het vlees ca. 1 uur in de oven, draai het vlees af en toe om. Voeg een half glas wijn, de in stukken gesneden groenten, een bosje salie en wat rozemarijn toe en braad het vlees ca. 40-45 minuten verder in de oven. Schenk af en toe een soeplepel (ca. 100 ml) bouillon over het vlees. Haal het vlees uit de oven en laat rusten. Garnering: Snijd de goudreinetten en de aardappels in blokjes. Snijd de sjalot in ringen. Schraap het

braadvocht van het vlees van de bodem van de ovenschaal en zeef het. Bak de aardappels en de sjalot in een flinke klont boter in een grote koekenpan. Voeg wanneer de aardappels bijna gaar zijn de gekookte kastanjes, de appelblokjes, zout, peper en het gezeefde braadvocht van het vlees toe. Laat het geheel enkele minuten op smaak komen en serveer bij het vlees.

WIJNADVIESStevige kost die vraagt om een stevige wijn- bij truffel moet er een wijn tegenover staan die overeind

blijft. Zowel Brunello di Montalcino als Sagrantino di Montefalco zijn geschikte kandidaten- beiden met zo’n 3 jaar houtrijping achter de rug om de prachtige tannines te beteugelen. Sagrantino is de meest tannineuze druif van Italië en komt alleen in Umbrië voor; Brunello staat bekend om zijn lange houdbaarheid en complexiteit. Wij raden u bijvoorbeeld de Sagrantino van Roberto di Filippo aan, een biologisch werkende wijnboer die uitgeroepen is tot biologsch wijnmaker van het jaar. Verkrijgbaar o.a. bij Pura Passione, lekker-puur.nl

DOLCE (NAGERECHT)

Gepeperd brood uit UmbriëPan pepato

Streekgerecht: Umbrië

Ingrediënten voor 10 personenBereidingstijd: ca. 40 min.• 100 g bloemenhoning of acaciahoning• 75 g pure chocolade • 50 g geroosterde hazelnoten • 50 g blanke amandelen • 50 g walnoten • 50 g gemengd gekonfijt fruit • 50 g rozijnen • 50 g bloem • kaneelpoeder • nootmuskaat • zout • zwarte peperMaterialen: • zeef, bakpapier

Wel de rozijnen in water. Breek de chocolade in stukjes. Hak de hazelnoten, de amandelen, de walnoten en de gekonfijte vruchten fijn en doe ze in een kom met de uitgelekte en uitgeknepen rozijnen, de chocolade, een snufje zout, een snufje nootmuskaat, wat kaneelpoeder en royaal versgemalen peper. Breng de honing met 1-2 el water aan de kook om hem vloeibaar te maken en schenk hem in de kom over het notenmengsel. Meng alles goed door elkaar terwijl de chocolade smelt door de warmte van de honing.Zeef de bloem boven het mengsel en roer goed door. Verwarm de oven voor op 180°C. Bekleed een bakplaat met

bakpapier. Schep met 2 lepels 5 hoopjes beslag van gelijke grootte op de bakplaat. Bak de peperkoek 10-12 minuten in de oven. Haal de koek uit de oven en laat helemaal afkoelen. Elk stuk is genoeg voor 2 personen. Van Emilia-Romagna tot Lazio komen verschillende soorten pan pepato (soort peperkoek) voor. Bovenstaande komt uit Umbrië. In het verleden voegde men veel meer specerijen toe, waaronder koriander. Voeg naar smaak koriander toe aan bovenstaand recept.

WIJNADVIESAfhankelijk van uw smaak past een zoete dessertwijn als Vin santo of Vernaccia di Cannara, of anders

een Vin santo die veel droger is zoals die van Rietine (10 jaar rijping), o.a.verkrijgbaar bij Dooijewaard in Wijn. of de Rietine van Castellare di Castellina (Bloem). Rocca di Montegrassi behoort tot de toppers (o.a. bij Eck & Maurik). Vernaccia di Cannaria wordt slechts door paar producenten in Umbrië gemaakt en is een rode, zoete, stevige dessertwijn. Roberto di Filippo maakt een heel bijzondere (zie boven).

KERSTMENU MIDDEN-ITALIË


PRIMO (VOORGERECHT)

Tagliolini met pistachepestoTagliolini con pesto di pistacchi

Ingrediënten voor 6 personenBereidingstijd: ca. 30 min. + rusttijd• 250 g tarwebloem type 00 • 120 g pistachenoten • 60 ml sinaasappelsap • 50 g gries van harde tarwe • 3 eieren • 1 envelopje saffraan • geraspte parmezaan • extravergine olijfolie • zout en peper

Kneed de bloem met het griesmeel, de eieren, de saffraan en een snufje zout tot een glad deeg. Wikkel het in huishoudfolie en laat het 1 uur rusten in de koelkast. Rol het deeg uit tot een dunne lap (2 mm), rol deze op en snijd hem in dunne partjes zodat er tagliolini ontstaan (2-3 mm breed). Doe 100 g pistachenoten in de beker van de staafmixer. Voeg 100 ml olie, het sinaasappelsap, peper en zout toe en mix het geheel tot een crème. Klop er vervolgens 2 el parmezaan door (pistachepesto). Kook de tagliolini 2-3 minuten vanaf het kookpunt in ruim kokend water met zout. Giet ze af. Doe de pasta in een koekenpan met antiaanbaklaag en voeg de pesto toe. Meng het geheel op hoog vuur, niet langer dan 2 minuten, zorgvuldig door elkaar. Serveer meteen met de resterende grof gehakte pistachenoten.

WIJNADVIESEen zachte rode, niet te complexe wijn zoals een Primitivo (di Manduria) of de Primitivo Terrea

Melixia uit Puglia, met zacht, vol rond, zondoorstoofd fruit (Pura passione). Zoniet een wat stevigere witte wijn met wat houtrijping uit Sicilie, bijvoorbeeld la Segreta of Cometa van Planeta (Anfors, Gall & Gall).


Tonijn met kruiden in saus van kikkererwten en mosselenTonno alle erbe in sugo di ceci e cozze

Ingrediënten voor 8 personenBereidingstijd: ca. 35 min.• 1,5 kg mosselen • 2 tonijnfilets van 20 cm en 600 g per stuk • 200 g uitgelekte kikkererwten uit blik • witte wijn • peterselie • salie • rozemarijn • bieslook • majoraan • knoflook • extravergine olijfolie • zout en peper

Was een bosje peterselie, 2 blaadjes salie, de naaldjes van een takje rozemarijn, 6 sprietjes bieslook en de blaadjes van 3 takjes majoraan. Dep de kruiden droog met keukenpapier, hak ze fijn en spreid ze uit op een dienblad (kruidenhaksel).Peper de visfilets en haal ze door het kruiden-haksel zodat ze goed bedekt zijn. Leg ze vervolgens in een ovenschaal, schenk er een scheutje olie overheen en zet ze 15 minuten in de oven op 250°C (tonijn met kruiden). Maak in de tussentijd de mosselen schoon en laat ze opengaan in een kookpan met 2 el olie en een knoflookteen. Haal ze vervolgens uit de schelpen en haal het kookvocht door een fijne, met watten bekleedde zeef. Haal de ovenschaal uit de oven. Neem de tonijn eruit, breng hem op smaak met zout en houd hem warm.

Voeg 1 glas witte wijn, 1 soeplepel (ca. 150 ml) van het kookvocht van de mosselen, de mosselen en de in water afgespoelde en uitgelekte kikkererwten toe aan het bakvocht van de tonijn. Zet het geheel op het vuur en laat het 3 minuten indikken (saus van kikkererwten en mosselen). Serveer de tonijnfilets in moten met de saus.

WIJNADVIESDit visgerecht vraagt om een stevige witte met structuur uit het zuiden: Donna Giovanna

Vendemmia Tardiva (beste witte wijn 2008 Zuid-Italië) van Tenuta Luzzolini uit Calabrië. De Greco Bianco druiven voor de Donna Giovanna worden laat geoogst (vendemmia tardiva) en hebben hierdoor een lichte aangenaam restzoet. De wijn heeft verder prachtig fruit en hele fijne zuren. (karakter wijnimport, Pura Passione). Bij voorkeur voor rood voor lichtere wijn gaan zoals een Pinot Nero of eventueel een Cerasuolo di Vittoria.

DOLCE (NAGERECHT)

Taart met amandelenFlan alle mandorle e profumo di arancia

Ingrediënten voor 12 personenBereidingstijd: ca. 1 uur + rusttijd• 300 g tarwebloem type 00 • 150 g boter • 100 ml verse slagroom • 100 ml melk • 90 g suiker • 50 g amandelmeel • 2 sinaasappels • 2 eieren • 2 eidooiers • zout

Klop de bloem met de boter, een snufje zout en een beetje water tot een glad deeg. Wikkel het in huishoudfolie en laat het 30 minuten rusten in de koelkast. Rol het uit tot 3-4 mm dikte en bekleed er een springvorm mee (22 cm Ø, 4,5 cm hoog). Klop de eieren en de eidooiers met de slagroom. Voeg de zeer fijn geraspte schil van de sinaasappels toe. Breng de melk met de suiker aan de kook en schenk hem langzaam, onder voortdurend kloppen, bij de eieren. Voeg het amandelmeel toe. Schenk het mengsel in de bakvorm. Zet de taart 20 minuten in de oven op 200°C. Stel de temperatuur daarna in op 170°C en bak de taart nog 20-25 minuten. Neem hem uit de oven, laat hem afkoelen op een rooster en haal hem uit de vorm. Bestrooi

de taart desgewenst met poedersuiker. Serveer hem naar keuze met toefjes geklopte slagroom, kleine schuimpjes en sliertjes sinaasappelschil.

WIJNADVIESklassieke dessertwijnen van Sicilië zijn Malvasia delleLipari en Passito di Pantelleria, maar die zijn voor dit

nagerecht te stevig. We moeten uitwijken naar het Noorden voor een licht zoet witte zoals een Fior d’Arancio; een zoete mousserende wijn van muskaat-druiven, met een subtiele bubbel en het aroma van sinaasappelbloesem en druiven. En, niet onbelangrijk, slechts 5,5% alcohol! (Verkrijgbaar bij Proseccosi)

Coppa met truffelCoppa tartufo

Bereidingstijd: ca 10 minutenIngrediënten voor 4 personen

• Italiaanse Coppa ham • olijfolie • truffelolie• zomer of winter truffel • peper • zout • Ciabatta (of stokbrood)

Bereidingswijze: Voor elke persoon leg je 5 plakken coppa ham mooi gerangschikt op een bord. Vervolgens meng je gelijke delen olijfolie (extra vergine) en truffel olie in een mengbeker (per persoon 3 à vier eetlepels).Voeg daarna wat peper en zout toe en schenk het geheel over de coppa. Maak met een truffelschaafje dunne plakjes truffel en verdeel dit over de coppa. (wees niet te zuinig!). Serveer met warm ciabatta (stokbrood) en een lekkere witte wijn (bijvoorbeeld Tocai of Pinot grigio).

Makkelijk en heerlijk als voorafje!

KERSTMENU ZUID-ITALIË ANTIPASTO OF AMUSE:


exclusieve verwenkoffie

Caffé Musetti Topkwaliteit van Caffé MusettiOnvervalste Italiaanse espressokoffie voor espressomachines, exclusief bij HANOS verkrijgbaar.Musetti genoot al in 1934 bekendheid om de geselecteerde koffiemelanges die op traditionele Italiaanse wijze werden gebrand, met name voor bars en restaurants. Inmiddels is het verfijnde productieproces nog verder ontwikkeld en worden de bonen gebrand conform verschillende interna-

tionale smaken. De melanges staan voor een topkwaliteit, zoals Evoluzione, 100% Arabica, Miscela en Cremissimo met een traditionele branding en kwaliteit. Om ervoor te zorgen dat het product echt vers blijft, levert Musetti de koffie in een unieke verpakking die oxidatie helpt voorkomen en waardoor het aroma behouden blijft. Caffé Musetti wordt als HANOS-merk op de markt gebracht. Dit betekent: hoge kwaliteit voor een scherpe prijs.

Grand cru dei CafféDe familie Musetti heeft gedurende haar hele bestaansgeschiedenis gezocht-

naar de beste plantages ter wereld, om uiteindelijk het allerbeste product inhet kopje te krijgen. Vol van echt bijzondere geuren en smaken. Deze zoektocht heeft geleid tot een hoogtepunt: Achille Musetti, riserva del Fondatore. Met dit onvergelijkbare product creëerde Torrefazione Musetti een voortreffelijke koffie in de rijke Italiaanse espressotraditie. Zowel qua smaak en aroma als vanuit commercieel oogpunt. Dit dank-zij de unieke verpakking: een technisch geavanceerd blik. Deze bijzondere HANOS-koffie wordt verwerkt en verpakt onder beschermende atmosfeer, waardoor haar magnifieke aromakwaliteiten bewaard blijven.

Ondersteuning, koffiekaart en bereidingBij Caffé Musetti krijgt u ondersteuning van een barista, die u enuw medewerkers adviseert over de keuze van de melange die het beste bij u en uw gasten past. Daarnaast geeft de barista training in het berei-den van espresso en espressospecialiteiten. Ook geeft HANOS zijn Caffé Musetti-klanten ondersteuning bij de ontwikkeling van een koffiekaart op maat!

Kijk voor meer informatie op www.musetti.nlCaffé Musetti is exclusief verkrijgbaar bij HANOS.

Exclusieve villa’s te huur in Zuid-Europa

www.cuendet.nl


Najaar 2012 in Italië: een andere belevenis

In oktober zijn wij afgereisd naar Montecatini (Val di Cecina, Toscane), om bij een Nederlandse familie voor het derde jaar op een rij de olijvenpluk te gaan doen. Ik neem u in dit verslag mee en probeer u de beleving mee te laten maken van een geheel ander seizoen in Italië.

Herfst in ToscaneAls we op 18 oktober aankomen oogt de natuur schitterend, vol warme kleuren: geel, bruin en rood. Je merkt dat het landschap in het teken staat van alles wat de natuur te bieden heeft: de druivenoogst is net gedaan, de olijvenoogst staat voor de deur, het laatste fruit hangt aan de bomen. De jachtdagen zijn ingepland, de zoektocht naar truffels ook, de streek rondom Volterra biedt nu een rijkdom aan wijn, olie, paddenstoelen, kastanjes, truffels en wild.

OlijvenDe olijven gaan voor eind december van de bomen. Het stuk particulier terrein waar wij plukken bij Montecatini heeft ca. 80 bomen met groene, zwarte en beide kleuren olijven. De groene zijn onrijp, de zwarte rijp en zachter. Je kunt ze echter niet zo rechtstreeks eten, daar gaat een proces aan vooraf om ze eerst 24 uur in een loogoplossing te leggen. Een olijf bestaat gemiddeld voor 70% uit water. Afhankelijk van het ras, de bodemgesteldheid en de weeromstandigheden kan een rijpe (zwarte) olijf 15 tot 35% olie bevatten. Verder bevatten olijven koolhydraten, eiwitten, voedingsvezels, vitamine E en mineralen zoals calcium, fosfor, ijzer, natrium en kalium. Een goede oogst in afhankelijk van verschillende factoren zoals het weer in voorjaar

en zomer (hoeveel zon, regen), maar ook op welke hoogte de bomen staan et cetera. Ieder jaar heeft een andere opbrengst.

Het plukken van de olijven (‘la raccolta’)Het plukken kan met de hand worden gedaan (harkje/’rastrello’) of een industriële hark of ‘scuotitore’. Met dit laatste hulpmiddel haal je per persoon een hogere opbrengst per dag binnen, maar verliest het geheel aan authenticiteit.Op de grond rondom de boom ligt een groot net (‘rete’) waar alle olijven in vallen die later in kratten worden gedaan. Met de opbrengst ga je naar een perser (frantoio) waarbij je overigens lid moet zijn van een coöperatie of consortium om te kunnen laten persen. De olijven worden machinaal gewassen,

de blaadjes worden er afgehaald, dan gaat alles in een grote persmachine, die vermaalt alles tot pulp, deze pulp wordt later gescheiden van de olie, waarna de olie gescheiden wordt van een olie/waterachtige substantie.Olie met een zuurgraad van < 2% mag zich ‘vergine’ noemen. 'Extra vergine'; wil zeggen < 0,8%. Deze olijfolie kan verder bewerkt worden. tot bijvoorbeeld frituurolie. Van de pulp wordt brandstof, zeep en schoonheidsproducten gemaakt. Olijfolie is meteen na persing groen van kleur. Door blootstelling aan zuurstof en zonlicht wordt deze snel steeds geler. Uit 100 kg olijven wordt bij benadering 15 liter geperst.

Culinair genietenAls we Volterra bezoeken is er een proeverij georganiseerd: Volterragusto tartufo bianco. Hier kan men genieten van alles wat de streek te bieden heeft: noten, kazen, truffels (wit), olie, worsten. De eigen bevolking verzamelt zich in de straatjes van Volterra en wisselt de laatste nieuwtjes uit. Ook in dit seizoen blijft het buitenleven centraal. Je hoort praten over de olijvenpluk en men ruilt de eigen wijnen, olijfolie, wildvlees uit om elkaar te laten delen in deze overvloed, een ware ruilhandel. Er staat ons een verrassing te wachten als er bij particulieren 'vlaamse gaaien’ op het menu staan, klaargemaakt als ‘brodo’(bouillon).De mensen maken zich op voor de donkere wintermaanden en men legt groenten in en wekt, men droogt zaden en kiemen voor verder gebruik, men is op zoek naar funghi porcini

Lezersverhaal Régine van Pelt

(eekhoorntjesbrood) en truffels, en het drijven van de honden voor de jacht op de zwijnen is hoorbaar in de heuvels. De appels en kaki fruit (cacchi) komen van de bomen. Alles voor eigen gebruik, ruilen of commercieel.

Pecorino met truffel uit Volterra

Uit 100 kg olijven wordt bij benadering 15 liter olie geperst

Van het albast uit Volterra worden schitter-ende kunstwerken gemaakt

(ADVERTENTIE)

Albast uit VolterraRondom Volterra vindt men Albast: een steensoort die in twee vormen voorkomt: gips of calciet. De soort van Volterra is de gips-soort en is een mineraal gesteente dat goed door ambachtslieden bewerkt kan worden. Veel mensen uit de omgeving zijn dan ook werkzaam in de sector. Er worden vooral kunst- of gebruiksvoorwerpen van gemaakt, in de wit doorschijnende natuurlijke kleur of geverfd. Het albast van Volterra is dan ook een belangrijk exportproduct.

Tekst en fotografie: Régine van Peltwww.italservices.nl

Zeker geen signorina...oen we na jaren van samenwonen besloten om te gaan trouwen was de voornaamste reden toch wel omdat we in Italië, en dan

ook nog eens in Zuid-Italië zouden gaan wonen. Je hebt daar namelijk een andere positie als je niet als signorina maar als signora wordt voorgesteld. Bovendien bracht dit ook wat meer zekerheid voor mijn partner, want zolang je nog signorina heette, lagen al de opties nog open en mochten de mannen nog geoorloofd een poging wagen! Overigens is er onlangs in Frankrijk hard voor gepleit door de feministen om deze aanduiding op te heffen en met succes, nu hoef je daar alleen nog maar aan te geven of je een mevrouw of meneer bent. Als je er goed over nadenkt, is het ook wel iets uit de andere eeuw. De klassieke rolpatronen waren duidelijk aanwezig daar in het zuiden, en mijn schoonzusjes leken zich daarbij te hebben neergelegd, dit was hun lot en daar heb je mee te leven. Ik zag ze altijd maar weer haasten om 's middags en 's avonds hun man van een warme maaltijd te voorzien, inclusief een liefdevolle bediening en precies zoals manlief het lekker vindt. Desondanks werd er altijd nog kritiek geleverd, terwijl ze ondertussen langs hun vrouw heen naar de dagelijkse quiz keken op de RAI Uno, die zoals altijd opgesierd werd met schaars geklede dames, terwijl wij vrouwen genoegen moesten nemen met die kleine kale quizmaster...Ik herinner me toen wij een klein speelhalletje, alias bar exploiteerden in het kleine dorp van

Lezersverhaal Sandrina Krijger

mijn schoonfamilie, daar werd als een soort van ongeschreven regel mijn man vervangen zodra hij de zaak even moest alleen laten door een van zijn vrienden, die dan een plek bij de voordeur innam om als een soort van uitsmijter te dienen tegen eventuele kwaadaardige bezoekers. Hoe goed bedoeld ook, natuurlijk liet ik als Nederlandse deze rol van kwetsbaar vrouwtje niet helemaal over mijn kant gaan, en waar het even kon, probeerde ik mijn zelfstandigheid te laten blijken. Daar waar

mijn schoonzus niet heen durfde te rijden, wegens de grote verkeerschaos, reed ik stoer dwars doorheen. Natuurlijk vond ik dat ook best spannend maar liet dat niet merken. Het gevolg hiervan was wel dat daar waar mijn schoonzussen het lef niet voor hadden, ik misschien nog een

optie kon zijn, dit tot plezier van mijn schoonmoeder, die in tegenstelling tot haar dochters zeer zelfstandig en daadkrachtig was ingesteld. Helaas voor haar had ze nooit haar rijbewijs gehaald en zat dus wat dat betreft in een afhankelijke positie. Op een dag moest mijn schoonvader de trein halen om naar zijn werk in Noord-Italië te gaan. Eerst moest hij het boemeltreintje nemen naar het grote station, en van daaruit vertrok dan de rechtstreekse trein naar het Noorden. Ik bracht hem samen met mijn schoonmoeder naar het stationnetje en zien het boemeltreintje net voor ons wegrijden. Een lichte irritatie met verwijten ontstond, maar we wisten

ook dat de rechtstreekse trein vanaf het andere station echter pas over een half uur zou vertrekken. Ze vroegen het mij niet, maar ik voelde wat mij te doen stond, ook al was dit typisch zo'n moment van liever niet. Want daar waar het treintje 10 minuten over deed, doordat deze door een rechtstreekse kilometerlange tunnel reed, daar zou ik minstens een half uur over doen. Dwars door de bergen met donkere tunnels en flinke bochten, deze route had ik nog nooit zelf gereden en dan nu ook nog eens met een tijdslimiet! Maar dit was mijn kans, het ultieme moment om voor altijd het respect te verdienen bij mijn schoonouders, en zo reed ik met mijn blauwe Volkswagen dwars door de bergen alsof ik de formule 1 aan het rijden was, en mijn schoonouders namen zich waarschijnlijk voor nooit meer de trein te missen, maar de aansluiting werd gehaald, en mijn doel was bereikt! Ik zou voortaan niet meer aan de klassieke rolpatronen hoeven te voldoen, ik vervulde immers ook andere waardevolle taken en wanneer ik bij mijn schoonmoeder mocht aanschuiven, liet ik me voortaan ook heerlijk bedienen!Sandrina Liguori-Krijger

Sandrina Krijger is 43 jaar en woonde een lange tijd in Calabrië. Eind januari openen zij en Sergio Piazza Italia, Italiaans restaurant te Geldrop. Op haar blog, www.zuid-italie.nl doet Sandrina verslag van haar Nederlands-Italiaanse leven.

Sandrina en Sergio in het prille begin

U vindt onze krant in honderden restaurants (delicatessen) winkels, bij Italiaanse autodealers, webshops en bij uw docent Italiaans. Sinds kort is de krant ook bij groothandel HANOS verkrijgbaar. Onder andere in de vestigingen in België en op de Waddeneilanden! Ci vediamo!

Il Giornale nu Il Giornale nu ook verkrijgbaar ook verkrijgbaar in België en opin België en op de Waddende Wadden-- eilanden!eilanden!

ITALIAANSITALIAANS SERVIESSERVIES

T


et best kun je olijfolie op je nuchtere maag proeven, zo tussen negen en elf uur ‘s ochtends. Vooral koffie van te voren

is uit den boze. Vaak worden er bij een proeverij maximaal vijf oliën achter elkaar geproefd. Als er meer oliën worden getest, wordt de mond te ongevoelig om nog nauwkeurig te kunnen oordelen.Nu zitten we midden in de oogsttijd, een drukke maar wel hele leuke en interessante periode.Als ik bedenk welk werk er al is gedaan, voordat we konden oogsten, dan word ik bijna alweer moe! Maar ik blijf ervan overtuigd: het is de moeite meer dan waard! Zeker als ik onze driejarige Willem na het proeven van onze olijfolie vol trots hoor zeggen: “dit is MIJN smaak!”. Wel zegt hij met nadruk dat hij de lichte olie lekkerder vindt (van de vorige oogst en dus al milder), want de donkere (groen, net van de molen) is hem te prikkerig. Tja, onze kinderen worden er groot mee.

Smaakles voor kinderenGelukkig zit het proeven van olijfolie hier nog aardig in de cultuur. Op lagere scholen wordt onder kinderen van acht à negen jaar een korte cursus gegeven over geur en smaak en krijgen zij verschillende olijfoliën te proeven. Het blijkt dat een groep van veertig kinderen over het algemeen dezelfde olie tot beste kiest als een officieel smaak-panel! Ik ben heel blij dat mijn jonge zoon onze olijfolie kan waarderen.

In de ban van de olijfIk raak steeds meer in de ban van dat kleine, ongelofelijk eigenzinnige mediterrane vruchtje: de olijf. Het is onvoorstelbaar hoe die het iedere keer weer klaarspeelt om anders te zijn. De smaak van olijfolie is nooit identiek. Iedere keer als je oogst, al is het op hetzelfde plekje: altijd zijn er nuanceverschillen in de olie. Juist om die verschillen steeds beter te leren kennen en erkennen, ben ik bezig met de opleiding tot olijfolieproever; ‘assaggiatore’. Een vak apart.

Toch telt een individu bij het olijfolie proeven niet. Hoe goed je ook bent, als individu tel je niet mee. Olijfolie wordt in een groep beoordeeld. Weliswaar wordt de olijfolie in eerste instantie altijd individueel blind geproefd, maar de uiteindelijke waardering komt tot stand met alle individuele resultaten. Alle beoordelingen (van minimaal acht personen) worden in een speciaal computerprogramma ingevoerd en vergeleken. Als de bevindingen teveel uit elkaar liggen, telt de uitslag niet en moet er opnieuw blind geproefd worden.

De olijfolieproever; ‘assaggiatore’De ‘assaggio’ is hier in Italië een hele studie. Het is bijzonder om de opleiding te mogen doe op de plaats waar het proeven van olijfolie allemaal is begonnen: Imperia. Wat een geluk dat ik nou net op een steenworp afstand woon! Iedere week is er wel een bijeenkomst, en daar ga ik dan ook maar wat graag naartoe. Het leuke van zo’n opleiding is, dat je veel mensen tegenkomt die ook vol passie bezig zijn met olijven. Ieder op zijn eigen manier en daar leer je heel erg veel van. Laatst heb ik bijvoorbeeld meegewerkt met twee broers; Luca en Simone, begin dertigers en voltijds olijfboeren. Zij werken met allerlei verschillende gereedschappen om de olijf van de boom te halen die ik zo ook eens kon proberen.

Vooral werken we op ons eigen land, er is altijd zoveel te doen en we willen natuurlijk maar wat graag olie maken! Als we een afspraak maken bij de molen, zorgen we dat we voldoende olijven hebben voor een complete maling. Van iedere producent gaan de olijven dan in aparte, grote bakken bij de ‘frantoio’, en wordt voor iedere boer zijn eigen olijfolie gemaakt. In twee uur tijd zie je de olijvenmaterie - poef - veranderd in de nog warme, verse olie. Want al wordt er koud geperst, de temperatuur bij koude

persing kan toch altijd nog oplopen tot maximaal 27°C. De nieuwe olie wordt direct bij de frantoio in onze INOX-tanks (RVS) gegoten. Want zoals ze zeggen: “l’inox è l’amico dell’olio”. Aangezien olijfolie alle geuren absorbeert, is het heel erg belangrijk de olie op te slaan in goed schoongemaakte roestvrijstalen tanks.

Iedere olie is uniek‘s Avonds nemen we de olie vaak al mee naar de opleiding. Dat is zoiets bijzonders: eerst de olie maken en daarna met z’n allen de olie proeven, beoordelen en bediscussiëren. Net verse olie - een paar uur na het persen - is vaak te overweldigend om de details eruit te halen, maar wel leerzaam en juist een uitdaging. Natuurlijk wist ik wel dat iedere oogst anders is, maar nu leer ik die verschillen ook écht proeven! Iedere keer is de olie uniek als deze van de molen komt, en ook daarna blijft de smaak veranderen. Enorm fascinerend al die variaties! Zo vers van de pers heb je wel een goede eerste indicatie, maar eigenlijk moet de olie minstens een paar weken ‘rusten’ om het blijvende

H

Un pezzo di paradiso

Een stukje paradijs

Lezersverhaal Joëlle Renders

In 1050 heeft de graaf van Ventimiglia boven op een rotsheuvel een kasteel laten bouwen. En wat ben ik deze man hier dankbaar voor! Dit was namelijk het begin van het dorp Bussana Vecchia, het dorp waar ik mijn hart aan heb verpand en mijn liefde voor Italië geboren is. Idyllisch gelegen aan de Bloemenrivièra op de 1e heuvel vanaf zee, op enkele kilometers van San Remo en Imperia. Er heerst een magische sfeer die vele bezoekers betovert. De romantische steegjes, prachtige uitzichten over de zonovergoten zee… Het valt niet te omschrijven, je moet er gewoon geweest zijn om dit te begrijpen. Niet voor niets dat we in dit dorp getrouwd zijn. Ik kan me geen romantischer plek bedenken!

aar Bussana kent ook een ander verhaal. Op 23 februari 1887 werd Bussana getroffen door een aardbeving. Het was

op een aswoensdag, en vele bewoners bevonden zich in de kerk. Het dak van de kerk stortte in, het dorp werd vernield. Vele bewoners vonden de dood. In plaats van het dorp weer op te bouwen besloten de overlevenden om dit verdoemde dorp te verlaten. een paar kilometer verder, halverwege de heuvel, werd een nieuw dorp gebouwd, 'Bussana Nuova'. Het oude Bussana, 'Bussana Vecchia', werd bijna een eeuw aan haar lot overgelaten en werd een spookstad. De

Dai nostri amici!Uw eigen verhaal op deze pagina? Stuur het ons: [email protected]

Il Giornale

Postbus 479

4700 AL ZEIST

OLANDA

Het is geweldig

hier in bella Italia,

groetjes aan

iedereen!

Willem: "Dit is MIJN smaak!"

Onrijpe olijven

ADVERTENTIE

M

Fiorella van Wel en Marcel Kat (r) samen met ouders Ansie en Peter van Wel

Bussana Vestraten lagen vol puin, huizen stortten steeds verder in en het dorp raakte uiteindelijk overwoekerd in de jaren 50.

KunstenaarsEind jaren 50 komen de eerste kunstenaars. Gefascineerd door het dorp en haar geschiedenis worden langzamerhand wat woningen 'bewoonbaar' gemaakt, maar er is nog geen elektra, geen water en geen riolering. Het dorp krijgt wel steeds meer aantrekkingskracht op kunstenaars over heel de wereld, waaronder mijn ouders Ansie en Peter van Wel. Eind jaren 60 trokken zij als Amsterdamse hippies in hun lelijke eend door heel Europa, totdat zij in Ligurië aankwamen. Direct voelden zij zich thuis in deze prachtige regio en vriendelijke bevolking. Ze waren nog zeer jong en kregen goedbedoelde waarschuwingen om vooral niet naar Bussana te gaan. Het zou er spoken en er leefden enkel maar een paar gekke kunstenaars. Tja, wat doe je dan als je begin twintig bent?

BetoverdAangekomen in Bussana werden ook zij direct

cchia, het dorp dat niet bestaat

Ontdek de warmekleuren van Liguria

Sicilië, het eiland van

zon, zee en gezelligheid

Vakanties onder de Italiaanse zon

LiguriaToscaneLe MarcheMerengebiedPiemonteUmbriaSicilië Zoekt u een sfeervolle vakantiewoning

of luxe villa in Italië ?Dan bent u bij ons aan het juiste adres!Alle accommodaties hebben wij persoonlijk bezocht.Met veel plezier zoeken wij voor u de idealevakantiewoning in bella Italia!

www.casamia.nl [email protected]: 036-5378358 Met z

onnige groeten ,

Fiorella van Wel

Relaxen in het

mooie Merengebied

Piemonte L

uilekkerla

nd

Ga terug in de tijdin authentiek Umbrië

Genieten van alles wat

Toscane te bieden heeft

Thuis in Bella Italiaen Bussana Vecchia

Casa iaM


Cucina di Casa Mia- Recepten van een Italiaanse familie geeft een uniek kijkje in de echte Italiaanse keuken. Een onmisbaar kookboek voor iedere thuiskok die de echte Italiaanse keuken wil ontdekken.

Cadeautip: Cucina di Casa Mia nu €5,-

korting!

Bestel Cucina di Casa Mia van €24,95 voor slechts €19,95

Bestel nu op: cucinadicasamia.nlo.v.v. ‘actie Il Giornale’

karakter ervan te kunnen beoordelen. Pas na enkele maanden, als de olie op natuurlijke wijze bezonken is, komt de olie in de definitieve verpakking.

Zelf proevenWij proeven continu, maar ook u kunt onze olie proeven. Onze olijfolie is in Nederland te koop. Vaak doe ik kleinschalige proeverijen om in Nederland meer bekendheid te geven aan dit mooie product. Er is zoveel te vertellen over olijfolie en er zijn helaas nog veel misverstanden... Zoals ik al zei: een vak apart en ik zou Il Giornale er geheel mee kunnen vullen, maar ik laat het hierbij, volgende keer weer verder!Mocht u zelf graag een serieuze start maken in het proeven van olijfolie: dat kan! Begin april wordt er door de opleiding een internationale cursusweek voor officieel olijfolieproeven in het Engels georganiseerd, uiteraard in Italië! Geïnteresseerden kunnen met mij contact opnemen.

Joëlle [email protected] beschreef in alle voorgaande edities van Il Giornale haar leven in Italië. Lees al haar sfeervolle artikelen terug op www.ilgiornale.nl (ook eenvoudig uit te printen)

betoverd door dit magische dorp. Letterlijk over de puinhopen dwalend hebben zij een huis uitgekozen in het hart van het dorp om op te knappen. Of eigenlijk meer om een kamer stabiel te maken om daar een tent op te zetten voor paar dagen. Maar dagen werden weken, en weken werden maanden. Het huis was een kamer, werden kamers

en nu, na ruim 40 jaar, is het een prachtig huis geworden. Letterlijk met puin uit de straten en vooral met heel veel liefde opgebouwd. Elk steen, elk hoekje, elke kamer heeft haar eigen verhaal. En dit geldt voor heel het dorp. De een ziet het nog als een ruïne. Maar de meeste mensen, waaronder ik, vinden het een paradijs.

Bussana bestaat nietOfficieel is Bussana nog steeds een ruïne en bestaat het eigenlijk niet. Maar inmiddels is het wel een bruisend dorpje geworden met aantal leuke restaurants, barretjes, B&B’s en diverse kunstgaleries, waaronder die van mijn ouders in de eerste straat van het dorp. Regelmatig zijn er optredens, zoals muziek, theater, dans enz. georganiseerd door de bewoners of door kunstenaars van buitenaf, die inmiddels dit dorp ook in hun hart hebben gesloten. Vaak zijn dit spontane optredens van bekende en minder bekende artiesten die gegrepen worden door de magische sfeer. Zo kan het ook zomaar voorkomen dat op een zondagochtend de Russische ex-president Gorbatsjov in je straat loopt, of de Frank Zappa band spontaan in de kerk optreed! Er is nog steeds geen burgemeester en er zijn geen officiële straatnamen of huisnummers. De paar

straatnamen die er zijn hebben de dorpsbewoners zelf gegeven. Meestal vernoemd naar personen die veel voor ons dorp betekend hebben. Zo ben ik ook zeer trots erop dat wij nu in 'Via Peter van Wel' wonen, vernoemd naar mijn vader. De post wordt pas sinds paar jaar in begin van ons dorp bezorgd in geïmproviseerde brievenbussen. Vaak is er één brievenbus voor meerdere bewoners bestemd. Enkele jaren geleden moesten we naar het postkantoor in een nabijgelegen dorp om te vragen of er misschien post voor je was. Dus dit is al weer een kleine vooruitgang. En ik denk dat dit ook wel symbool staat voor het dorp, dat stapje voor stapje groeit, maar toch altijd haar authentieke charme behoudt.

Mijn jeugd in BussanaDe eerste keer dat ik in Bussana kwam was ik pas drie maanden oud. Gedurende mijn hele jeugd hebben we zomers in Italië gewoond en 's winters in Nederland. Er is geen verkeer mogelijk in het dorp. Dus als kind was het een groot speelparadijs. Kan me geen mooiere plek bedenken waar je verstoppertje kan spelen! Lekker lopend naar het strand, wat schelpjes en stenen zoeken die ik dan moest optellen…dat was dan meteen mijn rekenles van die dag en had ook meteen dan gymles gehad. Wat wil een kind nog meer! Vwo en de Universiteit heb ik wel helemaal in Nederland gedaan, maar elke vakantie was ik weer in Bella Italia te vinden.

Gerijpte olijven

Luca trilt de olijven uit de boom

L'inox è l'amico dell'olio

ADVERTENTIE

Een aantal jaar geleden hebben we deze traditie opnieuw kunnen oppakken. Ik heb het grote geluk gehad dat ik ook tijdens mijn studie veel baantjes heb gehad die met Italië te maken hadden. Na de universiteit kreeg ik meteen een baan aangeboden bij het Italiaans Verkeersbureau in Amsterdam. Erg leuk, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ook al kwam ik voor mijn werk regelmatig in Italië, maar met vijf weken vakantie per jaar daarbij opgeteld was het toch veel te kort voor mij. En zo in 2004 mijn stoute schoenen aangetrokken en mijn eigen reisorganisatie begonnen: CasaMia (www.casamia.nl). We verhuren vakantiewoningen in heel Italië, van knusse appartementen in agriturismi tot luxe villa’s. Super spannend natuurlijk en er komt veel bij kijken. We bezoeken ook alle accommodaties persoonlijk en zoeken echt de plekjes waar je je gewoon direct thuis 'a casa mia' voelt. Mijn man had nog een fulltime baan maar heeft een paar jaar

geleden dit opgezegd en we zijn samen verder gegaan met ons bedrijfje. Dit gaf ons ook de mogelijkheid om paar maanden per jaar in Italië te wonen. 's Zomers verruilen we onze standaard eengezinswoning in Almere voor ons huisje uit 1300 in het middeleeuwse Bussana. Een groter contrast kun je haast niet bedenken! Maar misschien dat je daardoor juist beide culturen zo gaat waarderen. Ik prijs mezelf dan ook zeer gelukkig om zowel de Nederlandse als Italiaanse cultuur te kunnen omarmen.

Fiorella van WelDe aardbeving ruïneerde ook de kerk ... ... en die is nog steeds niet hersteld

Kunstenaars trokken naar Bussana, o.a. Ansie en Peter (foto) van Wel

Lezersverhaal Fiorella van Wel

cchia, het dorp dat niet bestaat

“nella quale si legano le vigne con le salcicce, (…) ed eravi una montagna tutta di formaggio parmigiano grattugiato, sopra la quale stavan genti che niuna altra cosa facevan che far maccheroni e raviuoli, e cuocerli in brodo di capponi, (…); e ivi presso correva un fiumicel di vernaccia, della migliore che mai si bevve, senza avervi dentro gocciol d’acqua”. Si noti qui il neologismo “Bengodi” (godi bene), diventato poi parte del vocabolario italiano e sinonimo di “Paese della cuccagna”, luogo utopico tipicamente europeo caratterizzato dall’abbondanza di cibo insieme alla menzione del “formaggio parmigiano”, orgoglio della gastronomia italiana.

La fame e la sua soddisfazione con cibi semplici e naturali è anche tema centrale nel celebre Le sottilissime astuzie di Bertoldo (1606) di Giulio Cesare Croce. Bertoldo,

astuto e saggio contadino invitato a corte dal re, muore perché costretto a mangiare i cibi squisiti dei nobili: “…non essendo egli usato a gustare di quelle vivande gentili e delicate s’infermò gravemente a morte, con grandissimo dispiacere del Re e della Regina” , ma si sarebbe salvato se quei gentiluomini avessero potuto portargli “una pentola di fagiuoli con la cipolla dentro e delle rape cotte sotto la cenere”.

E’ fame atavica anche quella, per esempio, di Pinocchio, che sogna cibi normalissimi e quotidiani come lische di pesce, polenta, un nocciolo di ciliegia, o le tre pere che mangia insieme a bucce e torsoli, e che, nel famoso episodio della sosta insieme al Gatto e alla Volpe all’osteria del Gambero Rosso (cap. XIII delle Avventure di Pinocchio), assiste al comportamento a tavola dei due manigoldi, e in particolare della Volpe, la quale “dové contentarsi di una semplice lepre dolce e di galletti di primo canto. Dopo la lepre, si fece portare per tornagusto un cibreino di pernici, di starne, di conigli, di ranocchi, di lucertole e d’uva paradisa; e poi non volle altro”.

Ma è un vero e proprio orrore dell’eccesso, senza alcuna traccia dell’ironia collodiana, che ritroviamo

in La grande abbuffata, film di Marco Ferreri del 1973, dove il cibo viene scelto come strumento di suicidio da parte di un gruppo di borghesi benestanti (un produttore televisivo, un pilota di aerei, un proprietario di ristorante e un giudice), i quali si rinchiudono in una villa sontuosa nei sobborghi di Parigi per riempire, fino alla morte, i propri corpi di cibo preparati secondo ricette fantasiose e astruse. Si oppone qui una modernissima idea di “quantità”, accompagnata dal vuoto di

valori, al perduto equilibrio ispirato dalle antiche tradizioni culinarie di qualsiasi paese e non solo dell’Italia, che nell’alimentazione hanno sempre visto una componente primaria del loro sistema culturale.


Il Giornale della Fiera is een uitgave van Maestro Events B.V. en Vicini Marketing & Media www.maestro-events.nl | www.vicinimedia.nl

Redactie: Marco Bosmans, Edgar van Bueren, Aris Spada, Sandrina Krijger, Fiorella van Wel, Regine van Pelt, Josje van Oostrom, Joëlle Renders, Vera de Luca en Rita Venturelli. Contact: [email protected] Advertenties: Vicini Marketing & Media, 030 276 68 17, www.vicinimedia.nl

Vormgeving: Drost advies & creatie, Utrecht, www.bendrost.nl

Druk: Dijkman Offset, Diemen

Oplage: 70.000 exemplaren

Il Giornale della Fiera, dé gratis krant voor alle Italiëliefhebbers in Nederlandjaargang 2, nummer 4

Copyright © December 2012 Maestro Events B.V./Vicini Marketing & Media Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, kopie, internet, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Kerstpuzzel Il Giornalee komende feestdagen lenen zich uitstekend om alle tijd te nemen voor de mooie Italiaanse taal. Onze kerstpuzzel is niet

alleen een leuke manier om uw kennis te testen, goede inzendingen maken kans op een interessante prijs!Il Giornale verloot namelijk 5 DVD-boxen uit de serie Italiaanse meesterwerken. In de box vier films van Paolo en Vittorio Taviani. Deze inmiddels 80-jarige Italiaanse regisseurs maken dit jaar furore met hun film Cesare deve morire (Ceasar must die, Ceasar moet sterven) De film van de twee bejaarde broers won belangrijke prijzen zoals de Gouden Beer in Berlijn en de ‘Italiaanse Oscars’, de Premi David di Donatello. Cesare deve morire is ook de Italiaanse inzending voor de Oscars

die op 24 februari 2013 worden uitgereikt. De film gaat over een groep gedetineerden in de zwaar beveiligde Rebibbia-gevangenis in Rome die “Julius Caesar” van Shakespeare opvoeren. De gevangenen zelf spelen de hoofdrollen.13 december gaat Cesare deve morire in de Nederlandse bioscoop in première, met ondertitels.

Perfect dus om de taal te oefenen, misschien wel samen met uw docent en medecursisten. De oplossing is te lezen in de grijze vlakken. U kunt die tot 1 januaristuren naar [email protected] oplossing staat daarna op onze site www.ilgiornale.nl en daarop maken we ook de winnaars bekend.In bocca luppo! (=veel succes!)

VERTICALI1. Abbellito come l'albero di Natale2. Splende di giorno3. Istituto Nazionale delle Assicurazioni4. Simbolo del Nichel5. Abitazione6. Segno aritmetico8. Non manca al cristiano10. Dimora per auto12. Targa di Ravenna13. Metà zona14. Indietro al contrario15. Voce di gatto16. Tutte le feste porta via18. Posta dentro19. Consunto

20. Prematuri21. Parla al processo22. Ampio, esteso25. La città con la torre che pende26. Forte avversione28. Digital Object Identifier29. Il Pinkerton poliziotto31. Milligrammo

ORIZZONTALI1. Un animale del presepe5. Casella Postale7. S'impacchettano a Natale8. Fondo per l'Ambiente Italiano9. Si fa sugli spalti10. Il personaggio principale del Natale

11. La seconda nota12. Insenatura marina13. La sorella di mamma15. Vasta distesa d'acqua17. Strade alberate20. Uguali in coppia21. …22. Luogo smosso da forti raffiche23. Nel refe24. Reggono bandiere26. Palmipede da cortile27. Si fa con un ferro28. Rintocchi di campana30. Bevanda pomeridiana31. Composizioni di pietruzze32. Il presepio ... Latino

D

Cultura e gastronomia italiana Tra antica fame e eccess

’ fortissimo il legame fra fame, cibo e creatività nella cultura italiana, collegato com’è con la storia di un paese dalla

popolazione prevalentemente contadina in lotta, durante secoli, con carestie e penurie di ogni tipo, con la continua urgenza di liberarsi dalla fame e sempre pronta a rappresentare la lotta tra un’idea di cibo dei poveri e una di cibo raffinato con la vittoria del primo sul secondo. Da qui, negli ultimi decenni di relativa affluenza, la riscoperta, nell’ambito della gastronomia più esclusiva, di prodotti “poveri” come certi legumi o cereali (fave, farro, lenticchie, ecc.), e la valorizzazione estrema del biologico, e da qui l’idea stessa della “dieta mediterranea” tanto universalmente apprezzata.

Ma vediamo qualche esempio famoso dalla letteratura e dal cinema. Una vera e propria celebrazione dell’utopia del superamento della fame con fantastiche immagini di abbondanza la ritroviamo, per esempio, nella novella terza dell’ottava giornata del Decameron (1351) di Giovanni Boccaccio, dove il sempliciotto Calandrino crede di potere trovare la leggendaria elitropia, pietra dalle virtù miracolose mai specificate, nella lontana contrada di Bengodi,

E

Dot.ssa Rita Venturelli is Directrice van het Italiaans Cultureel Instituut in Amsterdam

Calandrino, Bruno, Buffalmacco e Iselda

Brueghel il Vecchio, Il Paese della cuccagna (1567)

Bertoldo, acquerello di Giuseppe Maria Crespi (1665-1747)

Illustrazione di Carlo Chiostri (1901) da Le avventure di Pinocchio (1901). Colore aggiunto.

Marco Ferreri, La grande abbuffata (1973)

Waar iedereen rechts afslaat, gaat Eliza linksaf... Boek Eliza’s ontdekkingen:

www.elizawashere.nl

Ineens doemde het op: de eeuwenoude boerderij van Allesandra. Na haar warme onthaal, zei ze:

‘Ontspan, ruik de geuren, geniet.’ En nu ben ik letterlijk zelf tussen de prachtige Toscaanse

heuvels neergestreken. Een vogel fl uit en ik zucht, van puur geluk. ’t Klinkt misschien gek, maar

zo ben ik in Zuid-Europa altijd op zoek naar de meest prachtige plekken. Nooit hetzelfde, maar

altijd ongerept en écht.

Liefs, Eliza

Genieten tot in je tenenDe rust ervaren op geheime plekjes …

1047592_EWH_genietenen_ilgironale_267x386.indd 1 07-11-12 07:29

Meer dan 1000 vakantiehuizen om bij weg te dromen…Een vakantie in een agriturismo is genieten van het Italiaanse leven. Karakteristieke vakantiehuizen, vakantie-parken en villa’s. Een lange vakantie of een weekendje weg. Zoek & boek online of bel ons voor advies.

T 0348-43 46 49 • E [email protected] • www.italissima.nlItalissima is een handelsnaam van Chalet.nl B.V., specialist in vakantiewoningen

Il Giornale editie winter 2012

Documents

Transcript of Il Giornale editie winter 2012