Il campanilismo

Quick-win-project korte ketenin het kader van het

Strategisch Plan Korte Keten

IL CAMPANILISMO

1

Lokale verkoop

hoeveproducten aan

allochtone bevolking

Italianen en Turken

IL CAMPANILISMO

2



De uitgever heeft geprobeerd de rechthebbenden van het beeldmateriaal te achterhalen. W anneer een bron onver-

meld is gebleven, kunnen rechthebbenden contact opnemen met de uitgever.



IL CAMPANILISMO

3

Inhoud

Voorwoord ................................................................... 4

Inleiding ....................................................................... 5

Literatuurstudie ............................................................ 6

Voedingspatronen ....................................................... 7

Consumentengedrag ................................................... 9

Interessante adressen ............................................... 13

Lijst teeltfiches ........................................................... 14

Teeltfiches ................................................................. 15

The never ending story ............................................. 39

IL CAMPANILISMO

4



Voorwoord

De website, www.languageandthecity.com, omschrijft “Il Campanilismo” als een gefundeerde

gehechtheid aan hun stad en haar tradities.

Volgens sommigen is deze term anekdotisch en geïnspireerd door de rivaliteit tussen twee

communes in de provincie Napels, San Gennaro Vesuviano en Palma Campania. De wijzerplaat

van de klokkentoren van San Gennaro Vesuviano werd richting het Oosten geïnstalleerd, zodat

de bewoners van Palma Campania de tijd niet konden aflezen van hun toren.

In het kader van dit project verwijst de titel naar de roots van de allochtone bevolking.

De oorsprong van onze allochtone medemensen is zeer divers. Een bevolkingsgroep of zelfs een

individu brengt de eigen waarden, normen en tradities in meer of mindere mate mee.

Tradities die worden meegegeven van onder de klokkentoren.

Onder impuls van het Strategisch Plan Korte Keten, wordt de lokale verkoop van hoeveproducten

onder de aandacht gebracht. Het aantal producenten dat deels produceert voor de lokale markt

stijgt. Terwijl de samenstelling van de groep producenten wijzigt (bio, CSA, coöperatieven, enz.)

verandert de samenstelling van de lokale groep consumenten nauwelijks.

In Vlaanderen is 13.3% van de bevolking van vreemde origine. Hiervan zijn 6.8% van de populatie

van Europese afkomst en 6.2% van niet Europese origine (cijfers 2008). De populatie van 820.000

mensen van vreemde origine is een omvangrijk marktpotentieel dat behoudens schapenteelt tot

op heden niet of nauwelijks wordt bereikt.

De benadering van deze groep consumenten dient op een specifieke wijze uitgevoerd te worden

om een effectief verkoopsresultaat te kunnen realiseren. Deze marktbenadering vraagt specifieke

kennis van de vraagzijde als van de aanbodzijde. Literatuurstudie toont aan dat het allochtoon

consumentengedrag en voedingspatroon verschilt naargelang land van herkomst, religie, enz.

Onder invloed van de klimaatswijziging (opwarming) groeien de

mogelijkheden om langs aanbodzijde warmteminnende groenten

en variëteiten op te nemen in het teeltschema. Op termijn kan

dit project een aanzet zijn tot een specifieke proefveldwerking

‘ILVO’ voor teeltonderzoek naar mediterrane groenterassen.

We zijn ervan overtuigd dat dit project een positieve bijdrage

levert aan de verdere integratie van de allochtone bevolking.



IL CAMPANILISMO

5

Inleiding

Het consumentengedrag is rechtstreeks een gedeeltelijk gevolg van de geldende voedingspatronen

en vice versa. Beiden zijn in zekere zin onlosmakelijk verbonden en vinden hun oorsprong in

beschikbaarheid, bewaarbaarheid, transportmogelijkheden, enz.

Voor de moderne samenleving is naast de introductie van teeltspreiding, selectie op uitstalkracht,

bewaartechnieken en goede transportmogelijkheden het gedrag en voedingsp atroon sterk

gewijzigd ten gevolge van de gewijzigde aanbodmogelijkheden zoals de grootwarenhuizen en de

tijdsbesteding ten gevolge van de tweeverdienende gezinnen.

Volgens de bevolkingscijfers van 01/01/2012 waren er in ons land 451.825 mensen van Italiaanse

afkomst en 218.832 mensen van Turkse afkomst. De Italianen vormen de grootste groep van

mensen van vreemde origine en de Turken bekleden de vierde plaats. Omdat beide groepen

significant aanwezig zijn in onze samenleving hebben we voor het ganse project de onderzochte

populatie beperkt tot de Italianen en de Turken.

Voor beide populaties gelden dikwijls dezelfde normen en waarden wanneer het op voedings-

producten aankomt doch onder invloed van historische bezettingen en veroveringstochten zijn er

een aantal merkwaardige culturele verschillen. Voor beide groepen is voeding één van de

belangrijkste elementen in hun cultuur. Er zijn veel tradities, gebruiken, normen en waarden rondom

voeding die naar verwachting slechts moeilijk te beïnvloeden zullen zijn.

Een van de wetten van marketing leert dat je als producent-verkoper de markt en in wezen de

cultuur en het gedrag van je potentiële klant moet doorgronden. W anneer je de cultuur, het gedrag

tot consumeren begrijpt, slagen je kansen tot verkoop aanzienlijk.

IL CAMPANILISMO

6



Literatuurstudie

In Turkse gezinnen bepalen de vrouwen wat er gekocht wordt maar wie de boodschappen doet

varieert. De vrouwen stellen wel de boodschappenlijstjes op.

Op voeding wordt niet snel bezuinigd, de prijs is niet altijd bepalend voor wat er wordt gekocht.

Bepaalde producten zijn nodig en worden gekocht, ook als het duurdere producten zijn, zoals

kikkererwten of noten. Wanneer men een klein budget heeft, speelt de prijs wel een belangrijke

rol. Gerechten worden geïmproviseerd door de aanbiedingen van dat moment.

De Turken kopen graag op de markt en ook graag Turkse producten. Groenten worden het liefst

vers gekocht, in losse verpakking. Markten en Turkse winkels zijn hierdoor ideaal. Turken hebben

een voorkeur voor een buurtwinkel. 60% van de Nederlandse Turken doen de aankopen in een

allochtone winkel. Turken kopen ook aan lokale autochtone marktkramen maar vinden ze percipieel

duurder dan de eigen allochtone handelaren. Tevens vinden ze dat de lokale handelaars niet of

weinig open staan tot conversatie en discussie over de transactie.

Duitse Turken kunnen de Nederlandse tomaten weinig waarderen door hun te perfecte uiterlijk. In

hun ogen maakt dit een product onecht en onnatuurlijk. Bij de tweede en volgende generatie

hoger opgeleide allochtonen is hun consumentengedrag aan het wijzigen. Het gemak van aankoop

en bewaring en het “instant” aanschaffen wint veld.

De lokale producent-deelnemer van de korte keten, dient zich te richten op de nieuwe generatie

allochtonen die ook hoger opgeleid is en zijn consumentenpatroon steeds meer aan het verwesteren

is. Gemak speelt hierbij een belangrijke rol maar kwaliteit zal een randvoorwaarde blijven. Ook

oudere generaties beginnen hun voedingspatronen licht te wijzigen op verzoek van hun kinderen,

die graag westers eten. Op deze wijze ontstaat er een eetcultuur die een mix is van tradities,

ingrediënten en eetgewoonten. Daarnaast heeft de jongere generatie meer aandacht voor de

gezondheid en overgewicht en dit in relatie tot de voeding. Uit studies van de biologische sector

blijken veel kopers van biologische producten hoger opgeleid te zijn.

Daarnaast wordt biologisch vooral geassocieerd met versproducten en een betere smaak. Doordat

de nieuwe generatie allochtonen ook vaker hoger opgeleid is en er een voorkeur is voor

versproducten zouden hier raakvlakken kunnen gezocht worden. De keren dat ook deze groep

uitgebreid kookt, gaan ze voor hoogwaardige producten met de smaak van het thuisland. W ellicht

dat de smaak van biologische producten hier eerder in past dan het beeld wat men heeft van

gangbare producten. Wanneer een versproduct een gaaf uiterlijk heef t, zonder beschadigingen

ziet het er in hun ogen eerder onnatuurlijk of plastiekachtig uit.

Italianen vinden de Italiaanse oorsprong van het product de belangrijkste en meest gewaardeerde

factor tot aankoop van voedingsmiddelen. Daarnaast zijn de naambekendheid en de prijs de

voornaamste elementen die de aankoop bepalen. Bio-certificiering is voor de Italiaan slechts van

marginaal belang. Hoe zuidelijker de Italianen wonen hoe hechter de relatie is tot het lokale

product.

(Groot)-warenhuizen zijn de geliefde aankoopbronnen. De bediening wordt hoog ingeschat en

dus gaat de Italiaan graag naar winkels met bedieningspersoneel.



IL CAMPANILISMO

7

Voedingspatroon

Over het algemeen bestaat het meest gebruikelijke maaltijdenpatroon uit twee of drie hoofdmaal-

tijden per dag, een enkele keer kunnen er vier hoofdmaaltijden gebruikt worden. Het tijdstip van

de Turkse maaltijd ligt minder vast dan dat van de Belgische. Sommige Turkse gezinnen hebben

een onregelmatig eetpatroon door de sociale situatie. Turken verkiezen nog steeds om zelf te

koken, ze eten vaak thuis en vinden het belangrijk om samen met het gezin te eten.

a) Ontbijt:

Het ontbijt wordt meestal genomen tussen 10u en 12u. Er wordt vaak Turks (pide) of bruin brood

gegeten besmeerd met roomboter of plantaardige margarine. Er wordt vaak gekozen voor hartig

beleg zoals witte kaas, gekookte eieren en worst. Er worden ook olijven, tomaten en komkommer ,

al dan niet bestrooid met zout of overgoten met (olijf)olie, geconsumeerd. Voor de kinderen zijn

de zoete belegsoorten zoals honing, jam of chocopasta populair. In plaats van brood wordt er

soms rijstpap of een dikke soep gegeten. Ook bij een uitgebreid ontbijt word t er soms yoghurt of

room met honing gegeten. Als drank wordt er vooral thee, soms ook koffie, ayran, melk, vers

fruitsap of water gedronken.

b) Tussendoortjes:

Tussen de maaltijden wordt er veel zoete thee gedronken. Ook kan er gekozen worden voor

koffie, frisdrank, ayran, water, fruitsap, chocolademelk of vruchtenyoghurt. ‘s Avonds worden

soms alcoholische dranken gedronken, vooral door mannen. Als aperitief wordt raki gedronken,

de nationale drank van Turkije met een anijssmaak. Dit wordt aangelengd met water omdat deze

drank een alcoholpercentage van ongeveer 45% bevat. Typische Turkse snacks zijn noten, zaden

en pitten zoals amandelnoten, pistachenoten, hazelnoten, walnoten of zonnebloempitten. Ook

zijn geroosterde kikkererwten, olijven, chips, schapenkaas en börek populair. Turken eten

regelmatig gedroogd fruit zoals dadels en vijgen. Ook vers fruit en lokum, ook wel Turks fruit

genoemd, worden gegeten. Lokum bevat veel suiker en is een soort snoep. Andere zoetje hapjes

zijn zoete deegwaren, snoep, chocolade, cake en koekjes.

c) Middagmaal:

Het middagmaal kan ofwel een warme maaltijd, ofwel een broodmaaltijd zijn. Een broodmaaltijd

is hetzelfde als het ontbijt. Vele Turkse gezinnen gebruiken, in plaats van drie, slechts twee

hoofdmaaltijden. In de voormiddag wordt er gebruncht en de warme maaltijd wordt in de vooravond

gegeten. Dit wordt vooral gedaan in het weekend of tijdens vakanties.

d) Warme maaltijd:

Een warme maaltijd bestaat uit twee of drie gangen: een voorgerecht, hoofdgerecht en nagerecht.

Als voorgerecht kunnen er verschillende hapjes en drankjes geserveerd worden: ‘meze’ genaamd.

Deze hapjes zijn zeer gevarieerd en kunnen bestaan uit verschillende soorten groenten, vlees,

vis, kaas of vruchten. Soms wordt er in plaats van meze, soep geserveerd vergezeld van brood.

Als hoofdgerecht worden verschillende schotels klaargemaakt. Alle schotels worden op tafel gezet

en de gasten bedienen zichnaar genoegen. Er kunnen vlees-, groenten- of peulvruchtenschotels

op het menu staan. Börek is een hartig deeggerecht gemaakt met blader- of filodeeg en gevuld

met kaas, groenten of gehakt.

IL CAMPANILISMO

8



• Populaire groenten zijn aubergines, tomaten, courgette, ajuin, p aprika, kool maar ook

aardappelen worden in de Turkse keuken beschouwd als een groentesoort. De groenten worden

vaak gebakken. Sommige groenten absorberen veel vet (bijvoorbeeld aubergines) en kunnen

dan vetrijk worden.

• Als vlees wordt vooral rund, schaap-, lams- of kippenvlees gegeten.

• Peulvruchten zijn vaak aanwezig in de Turkse keuken en dienen meestal als basis voor een

gerecht.

• Noten, pitten en zaden worden niet alleen als tussendoortje gegeten maar kunnen ook in

sommige gerechten gebruikt worden.

• Ook eieren hebben een belangrijke plaats in de Turkse keuken. Ze worden vooral gekookt of

gebakken gegeten bij de broodmaaltijd en verwerkt in cake en gebak.

• Als melkproducten worden zowel yoghurt, melk en kaas geconsumeerd. Yoghurt wordt vaak

verwerkt in soepen, dranken of sauzen. De Turkse yoghurt kan tot 10% vet bevatten. Melk

wordt als dusdanig voornamelijk door kinderen gedronken maar wordt wel regelmatig gebruikt

in verschillende desserts zoals pudding of rijstpap. Er wordt vooral gekozen voor witte kaas-

soorten zoals geiten- en schapenkaas.

• Als bereidingsvet wordt meestal olijfolie gebruikt, ook in salades wordt olie gebruikt.

De resultaten van een literatuurstudie wijzen erop dat Turkse allochtonen dankzij hun andere

tradities, cultuur, religie, sociaal economische status en visie op gezondheid andere voedings-

gewoontes hebben dan autochtone Belgen. Ook is hun aankoopgedrag verschillend.

Literatuurlijst

van den Berg Isabelle, Allochtonen en voeding LEI Wageningen UR, Den Haag

Ulenaers Rosanne, Voedingsvoorlichting om allochtonen van een Turkse en Marokkaanse groep

te bereiken.

Chantal Crenn, Modes de consommation des ouvriers agricoles originaire du Maroc installés

dans la région de Sainte Foy-La-Grande en Libournais.

Regione Puglia, L’acquisto di prodotti alimentari: criteri di scelta e punti vendita



IL CAMPANILISMO

9

Consumentengedrag

Een niet te onderschatten facet van marketing is het kennen van uw klant.

Voor de lokale producent die wenst te handelen binnen de korte keten lijkt dit de evidentie zelf te

zijn. Korte ketenproducenten kunnen getuigen over het consumentengedrag en aankoopgedrag.

Succesvolle korte keten producenten slaan deze waarnemingen op en doen er iets mee. Ze passen

met andere woorden hun verkoopstrategie aan in functie van de consument. Dit kan gaan over

het aanpassen van de openingsuren, de lokale markten bezoeken tot het wijzigen van het aanbod

en de prijs.

Om te produceren voor en te verkopen aan allochtonen moet je meer inzicht krijgen in de

levenssfeer van de doelgroep. De literatuurstudie toont aan dat er soms subtiele verschillen zijn

in aankoopgedrag en samenstelling van de aankoop tussen de onderzochte groepen.

De informatie vergaart uit de literatuurstudie hebben we voorgelegd en getoetst aan beide doel-

groepen.

De Italiaanse consument

Uit de literatuurstudie blijkt dat Italianen de Italiaanse oorsprong van het product de belangrijkste

factor vinden. Betekent dit dat Italianen de neus optrekken voor lokale Vlaamse producten?

We hebben deze vraag gesteld aan de Heer Piero Gallucci, zaakvoerder van LaBaronale.

LaBaronale brengt ambachtelijk Italië naar ons. En dat mag je letterlijk nemen: ze produceren er

hun eigen koffie en gaan er op zoek naar mensen die hun producten nog met liefde telen, om ze

vervolgens te importeren naar België. Dan mag je inderdaad denken aan tomaten van op de berg

en courgetten gekweekt in de volle grond. Komt daar nog eens bovenop dat Piero en Paola aan

maatschappelijk verantwoord ondernemen doen.

Het begon allemaal achttien jaar geleden, toen Caffè Piu het levenslicht zag. Limburgse koffie

inderdaad, met Italiaanse koffiebonen.

Uiteindelijk slaagde hij erin om een

mengeling samen te stellen voor de

ultieme tas. Anno 2014 zijn het niet

langer alleen de Italianen die verslaafd

zijn aan een dagelijkse portie koffie,

maar zowat de hele wereld. Caffè Piu is

de core business maar in de loop der

jaren merkte het koppel dat er vraag was

naar een ruimere waaier aan Italiaanse

producten. LaBaronale is nu een plat-

form dat lokale Italiaanse producenten

vertegenwoordigt in België en omgeving.

Het gaat vaak om familiebedrijfjes, die

van vader op zoon zijn overgegaan. ZePiero Gallucci

IL CAMPANILISMO

10



worden niet zomaar gekozen, er gaat een heel proces aan vooraf. Gewoonlijk wordt een bedrijf

een tweetal jaar gevolgd. Er wordt geproefd en vergeleken, alleen het allerbeste is goed genoeg.

De geïmporteerde producten vind je terug bij tal van Italiaanse traiteurs, maar bij Spar bijvoorbeeld

ook, daar wordt de ambachtelijke pasta door LaBaronale verzorgd. Topmarchandise, met liefde

gemaakt en met evenveel liefde door Paola en Piero aan de man gebracht.

Als importeur heeft Piero Gallucci een goed zicht op de marktsituatie in Vlaanderen en als rasechte

Italiaan is hij goed geplaatst om Italiaanse consumentengedrag te duiden.

Zoals reeds eerder geschreven, de Italiaan hecht een groot belang aan de oorsprong van het

product. Zeker wanneer de zogenaamde “terroir”, de smaak van de bodem, een essentieel facet

is van de smaakomschrijving van het product.

Dit fenomeen vindt zijn oorsprong is de eenvoudige Italiaanse keuken, beschreven door Pellegrino

Artusi in zijn alom bekende kookboek ‘La Scienza in cucina e l’Arte di mangiar bene’. Artusi had

de opvatting dat zelfs een arm Italië het plezier van goed eten kon ondervinden. Hierin werd hij

beïnvloed door de filosofie van de “cucina povera”. Vrij vertaald betekent dit “armeluis keuken”.

Dit betekent niet dat er geen kansen zijn voor de Vlaamse

producent. De Italiaan staat ook voor “Chilometro zero”. De

Italiaan is voorstander van de korte keten-handel en wenst

dat het product zo weinig mogelijk kilometers aflegt.

Wat kan de lokale producent aanbieden?

Versheid, smaak en korte afstand zijn marketingtools om de Italiaanse consument te benaderen.

Hieronder vind je een beperkte opsomming van gewassen die vers worden geconsumeerd en

waarvan de herkomst de aankoopbeslissing niet beïnvloed.

Raapstelen: Een gemakkelijk te telen gewas dat vooral vers wordt verwerkt in salades.

Courgettebloem: De courgettebloem wordt als delicatesse geoogst en gegeten. De bloemen

van de courgetteplant openen zich maar één keer. De bloem opent zich zeer vroeg en sluit zich

weer rond tien uur ‘s ochtends. De courgettebloem wordt daarom ‘s ochtends heel vroeg geoogst.

De bloemen worden gebruikt in allerlei gerechten (gefrituurd en pasta).

Kolen: De bladeren van kleine kooltjes worden geoogst om te gebruiken als omhulsel voor allerlei

gerechten.

Bonen en erwten: Snijbonen, labbonen en doperwten worden veelvuldig gebruikt in de Italiaanse

keuken.

Hoe kom ik in contact ?

Je vindt Italianen geconcentreerd wonen in de Limburgse mijnstreek. Je kan de consument daar

bereiken op de wekelijkse versmarkten of via de Italiaanse verenigingen. (zie verder).



IL CAMPANILISMO

11

De Turkse consument

In tegenstelling tot de Italiaanse consument heeft de Turkse consument minder aandacht voor de

oorsprong van het product. De Turk heeft aandacht voor versheid en smaak. Hij/zij koopt graag

kleinere producten, laag in gewicht maar boordevol smaak.

We hebben deze vraag gesteld aan de Heer Fazli Konus en

Mevrouw Humeyra Cizmeci van Terra Solutions te Brussel.

Terra Solutions heeft ervaring opgedaan met meer dan 200 projecten in het kader van de Europese

programma Leonardo da Vinci. Onder andere in de landbouwsector organiseert Terra Solutions

uitwisselingsprojecten en studiereizen voor Turkse ambtenaren, boeren en veeartsen om de

Vlaamse landbouw in Europees perepctief beter te leren kennen.

De Turkse consument hecht minder belang aan de lokale oorsprong van het product. De uitge-

strektheid van het land Turkije is hier debet aan. Het Middelandse Zee gebied kun je grosso mode

indelen in een Arabisch-Turks deel en een Latijns deel.

De van origine uit het Arabisch-Turks gebied afkomstige allochtonen kopen eerder grotere

hoeveelheden (grote gezinnen en grotere afstanden). Turken hechten meer belang aan half-

afgewerkte of afgewerkte producten. Grotere hoeveelheden en kleinere producten. Kleinere

producten hebben een vollere smaak, wat sterk wordt geapprecieerd. De Turken volgen massaal

via de satelietverbinding de Turkse media. De reclameboodschappen en human interestpro-

gramma’s beïnvloeden ook het consumentengedrag van de Turkse gemeenschap. Vooral

producten die worden aangeprezen om hun gezondheidsbijdrage krijgen ruime aandacht in de

aankoop.

De Turkse gemeenschap maakt minder lang

deel uit van onze samenleving in vergelijking van

de Italiaanse. De verbeterde communicatie met

het thuisland heeft als gevolg dat de Turkse

tradities, waarden en taal sterker aanwezig blijft

in de Turkse gemeenschap. Dit belet waar-

schijnlijk partieel de informatiedoorstroming naar

de gemeenschap.

Het is dus van belang om de Turkse consument,

die sterk geïnteresseerd is in de aankoop op

lokale markten en bij lokale producenten op een

specifieke wijze te benaderen en te informeren

over het aanbod.

Dit kan bijvoorbeeld door contacten te leggen

met Turkse winkels en met Turkse verenigingen.

Fazli Konus

IL CAMPANILISMO

12



Wat kan de lokale producent aanbieden?

Aangezien de Turk minder belang hecht aan het lokale van het product en in de samenstelling

van het boodschappenlijstje de half-afgewerkte producten een prominentere plaats heeft zijn de

mogelijkheden voor de lokale producent uitgebreider dan voor de Italiaanse gemeenschap.

De interesse van de Turk om lokaal te kopen is meer gericht naar vlees, zuivel en fruit.

Hieronder vind je een beperkte opsomming van producten vaak worden gekocht.

Groenten

De groenten dienen als basis-ingredient voor complexere gerechten.

Hiervoor gaat de Turk op zoek naar aardappelen, ajuinen, Turkse sla en kleine komkommers.

Fruit

Appelen en peren worden vers aangekocht. Om confituur en sauzen te maken (chutney) gaat de

Turkse consument graag opzoek naar lokale producten (om de versheid en prijs). De Turkse

vrouw is trots op haar home-made confituur gemaakt volgens familietraditie. Zure pruimen, bessen,

abrikozen en kweepeer vind je geregeld terug in Turkse confituur. Honing wordt vaak gebruik als

zoetstof in talrijke recepten.

Vlees en zuivel

Volgens de Turkse TV-programma’s is rauwe melk zeer gezond. Rauwe melk wordt ook gebruik

voor de aanmaak van Turkse yoghurt, die lopend is van consistentie en gebruik wordt als drank

bij de maaltijd. Lichte buitenloopkippen en schapen worden het liefst levend en op voet gekeurd

en gekozen.

Hoe kom ik in contact ?

Je vindt Turken geconcentreerd wonen in de Limburgse mijnstreek, Brussel en Gent. (zie verder)



IL CAMPANILISMO

13

Interessante adressen

LaBaronale

De Lange Beemden 29

3550 Zolder

tel. (011)72 91 50

fax (011)72 70 91

www.labaronale.be

Terra Solutions bvba

Rue des Palais 126

1030 Brussel

tel. (0486)80 45 75

ACLI Vlaanderen vzw

Rondpuntlaan 25

3600 Genk

tel. (089)35 74 16

fax (089)30 31 97

[email protected]

www.acli-vlaanderen.be

AIF vzw

Vennestraat 98

3600 Genk

tel. (089)62 15 77

www.vzwaif.be

CDF vzw

Banierstraat 32

9000 Gent

tel. (09)228 90 55

fax (09)228 90 55

[email protected]

www.cdfvzw.be

Federatie Wereldvrouwen vzw

Gouverneur A. Galopinstraat 15

3600 Genk

tel. (089)84 48 88

[email protected]

www.federatiewereldvrouwen.be

FZO-VL

Dampoortstraat 33-35

9000 Gent

tel. (09)235 26 30

fax (09)235 26 39

Vanderlindenstraat 17

1030 Brussel

tel.-fax (02)215 04 33

www.fzovl.be

Internationaal Comité vzw

Mgr. Broekxplein 6

3500 Hasselt

tel. (011)29 09 17

[email protected]

www.icvzw.be

Ons leven vzw

(vereniging voor woonwagenbewoners)

tel. (0479)93 56 84

[email protected]

PAJ vzw

Schoenstraat 15b

2140 Borgerhout

tel. (03)677 15 80

[email protected]

www.paj.be

Turkse Unie van België

Stationstraat 96

3582 Beringen

tel. (011)45 41 41

fax (011)45 38 38

[email protected]

www.turkseunie.be

UTV

Lange Achteromstraat 32

2018 Antwerpen

tel. (03)289 91 13

fax (03)289 77 10

[email protected]

www.utvweb.be

IL CAMPANILISMO

14



Lijst teeltfiches

Nederlands Latijn Italiaans Turks Frans

Aardpeer Helianthus tuberosus topinambour yer Elmasi topinambour

Ajuin Allium cepa cipolla sogan oignon

Sjalot Allium ascalonicum cipollotto arpacýk soganý échalote

Andijvie Cichorium endivia indivia hindiba endive

Artisjok Cynara scolymus carciofo enginar artichaut

Batata Ipomoea batatas barbieri tatlý patates babot

Boon Phaseolus vulgaris fagiolo fasulye haricot

Veldboon Vicia faba fava bakla fève

Cichorei Cichorium intybus cicoria hindiba chicorée

Erwten Pisum sativum pisello bezelye pois

Kikkererwt Cicer arietinum ceci nohut pois chiches

Knoflook Allium sativum aglio sarýmsak ail

Kolen Brassica oleracea cavolo Karnabahar chou

Prei Allium porrum poro pýrasa poireau

Pompoen Cucurbita zucca squash ve courge

Courgette Cucurbita pepo zucchino kabak courgette

Radijs Raphanus sativus ravanello turp radis

Rapen/raapstelen Brassica napus rapa salgam navet

Rode biet Beta vulgaris var. ruba barbabietola pancar betterave rouge

Snijbiet (warmoes) Beta vulgaris var. Cicla bietole pazý blette

Selderij Apium graveolens sedano kereviz céleri

Sla Lactuca lattuga marul laitue

Spinazie Spinacia oleracea spinacio spanak épinard

Venkel Foeniculum vulgare finocchio rezene fenouil

Wortel Daucus carota carota havuç carotte



IL CAMPANILISMO

15

Teeltfiche AARDPEER (Helianthus tuberosus)

Italiaans topinambour

Turks Yer Elmasi

Frans topinambour

Algemeen

De aardpeer is een vaste plant van Amerikaanse oorsprong, behorende tot de familie

Compositae.

De knollen zijn minder voedzaam dan die van de aardappel en zijn beperkt houdbaar na de

oogst.

De aardperen bevatten inuline in plaats van zetmeel.

Teelttechniek

De teelttechniek is vergelijkbaar met die van de aardappel.

De aardpeer is bestand tegen koude doch gedijt beter in een warm-gematigde omgeving.

Variëteit

IL CAMPANILISMO

16



Teeltfiche AJUIN (Allium cepa)

Italiaans cipolla

Turks sogan

Frans oignon

Algemeen

Aan weinig gerechten in het gebied worden geen uien toegevoegd. Eigenaardig doch de

“terroir” van de uien wordt als vanzelfsprekend beschouwd.

Ook hier geldt, liever smaak dan gewicht.

Teelttechniek

Teeltrotatie is van groot belang voor de teelt van ajuinen. Een teeltrotatie van minimum 4 jaar is

aanbevolen.

De teler dient rekening te houden met de juiste lichtomstandigheden. Vroege rassen vereisen

een periode van 10-12 uur licht terwijl middelvroege rassen 10-12 u licht nodig hebben. Late en

zeer late rassen hebben minimum 12-14 uur zonlicht nodig.

Bodem: diep gekruimelde en van voldoende organische stof voorzien.

Diepte/in de rij /rijafstand: -/16/20

Variëteit

Ajuinen zijn er in alle kleuren en vormen en smaken. De gekendste zijn de witte baretta en

Rossa di Tropea.

Red Creole, Agostana, Ramata di milano.



IL CAMPANILISMO

17

Italiaans cipolloto

Turks arpacýk soganý

Frans échalote

Algemeen

De sjalot is oorspronkelijk afkomstig van Ascalon, een oude stad in Palestina.

Teelttechniek

Voldoende ruime vruchtafwisseling is een noodzaak.

Variëteit

Teeltfiche SJALOT (Allium ascalonicum)

IL CAMPANILISMO

18



Teeltfiche ANDIJVIE (Cuchorium endivia)

Italiaans indivia

Turks hindiba

Frans endive

Algemeen

De andijvie is een bladgroente die in de Zuiderse keuken rauw wordt opgediend als toemaat in

een menu.

De andijvie voorziet de keuken vooral in de latere herfst aan rauwkost.

Teelttechniek

Bodem: Fijn gekruimelde grond


Kg N: 180

Kg P: 90

Kg K: 120

Bladandijvie wordt een tweetal weken voor de oogst samengebonden om het blad te bleken.

Krulandijvie heeft meer gekartelde bladeren en vraagt minder zorg.

Variëteit

De meest voorkomende soorten zijn:

Bubikopf, Giant van hoveniers, Green Fiorentina, Volledig Hart



IL CAMPANILISMO

19

Teeltfiche ARTISJOK (Cynara scolymus)

Italiaans carciofo

Turks enginar

Frans artichaut

Algemeen

De artisjok is een plant van mediterrane afkomst. De artisjok teelt is wijdverspreid in de landen

van de Middellandse Zee.

Het merendeel van de commerciële productie is bestemd voor verse consumptie, de rest van

het conserveren en diepvriesproducten.

Botanisch kunnen we het geslacht in drie soorten indelen:

• Cynara cardunculus silvestris:

van deze soort wordt er plantaardig stremsel gemaakt, Carduccio, die o.a. wordt gebruikt bij

de bereiding van de zogenaamde cagliofiore. Stremsel uit distel, wordt verkregen door water

extractie van de enzymen die aanwezig zijn in de bloemen (stampers) distels van het geslacht

Cynara (voornamelijk C. cardunculus L., C. scolymus L. en C. humilis L.). Vooral in Spanje,

Portugal en Italie vind je lokale typische kazen geproduceerd van melk gestremd met

carduccio.

• Cynara scolymus cardunculus: de gekende artisjok

• Cynara cardunculus altilis: de distelblaren, kardoen.

Teelttechniek

De plant is niet bestand tegen vorst en dient als meerjarige plant tijdens de winter beschut te

worden.

Bodem: Goed doorwerkte grond met een goede structuur en textuur


Kg N: 250

Kg P: 75

Kg K: 350

Kg Opbrengst: 200.000

Variëteit

Romanesco

Toscaanse

IL CAMPANILISMO

20



Teeltfiche BATATA (zoete aardappel) (Ipomoea batatas)

Italiaans barbieri

Turks tatlý patates

Frans babot

Algemeen

De Batata, zoete aardappel werd in Spanje geïntroduceerd door Columbus. Van daaruit werd de

zoete aardappel geïntroduceerd in de andere landen.

De Batata vereist hoge temperaturen (ten minste 15°C gedurende kieming en ten minste 20°C

gedurende de gehele cyclus) en een hoge waterbehoefte.

Teelttechniek

De planten worden gekweekt zoals de gewone aardappel.

Bodem: Goed doorwerkte grond met een hoog organisch stofgehalte

Diepte/in de rij /rijafstand: 8/ 40 / 50

Kg N: 60

Kg K: 150


Variëteit



IL CAMPANILISMO

21

Teeltfiche BOON (Phaseolus vulgaris)

Italiaans fagiolo

Turks fasulye

Frans haricot

Algemeen

De grootste producent van Europa is Spanje, gevolgd door Portugal, Italië en Griekenland.

Teelttechniek

Bodem: Fijn gekruimeld

Diepte/in de rij /rijafstand: 4-6/-/-


Variëteit

Bonen zijn er in talloze variëteiten en soorten.

Er zijn twee types van peulen: • vezelige met draad,

• draadloze peulen.

De vorm varieert van bolvormig, kubus, niervormige en ovaal.

De kleuren zijn zeer verschillend: van wit tot zwart, geel, beige, bruin, roze, rood, paars.

De kleur kan uniform of verschillend gevlekt zijn.

IL CAMPANILISMO

22



Teeltfiche VELDBOON (Vicia faba)

Italiaans fava

Turks bakla

Frans fève

Algemeen

Reeds van in de Oudheid verbouwen de volkeren rond de Middellandse Zee en het Midden-

Oosten de veldboon.

Teelttechniek

Deze boon ontkiemt reeds bij een bodemtemperatuur van 5 ° C. De boon kan een vorst tot -6°C

weerstaan.

Bodem: Zware grond, klei en leem

Diepte/in de rij /rijafstand: 15 zaden per m²

Kg P: 60-80


Variëteit

Sfardella

Aguadulce Supersimonia

Windsor



IL CAMPANILISMO

23

Teeltfiche CICHOREI (Cichorium intybus)

Italiaans cicoria

Turks hindiba

Frans chicorée

Algemeen

De teelt van cichorei is in het gebied niet beperkt tot witloof, wat internationaal “Brussels lof”

wordt genoemd.

De teelt kan vergeleken worden met de bladeren van de paardenbloem.

Teelttechniek

Bodem: Goed doorwerkt, waterafvoerende grond

Diepte/in de rij /rijafstand: 2/5/25

Kg N: 25

Kg P: 80

Kg K: 100

• Bladoogst: Herhaaldelijke oogsten zijn mogelijk. De groene bladeren worden vers gebruikt.

• Kroppen: De kroppen worden geoogst op het einde van de herfst en zijn vergelijkbaar met

kleine kolen. Tevens kunnen de kroppen geforceerd worden.

• Witloof: De teelt is vergelijkbaar met onze witloof. De kroppen worden grumolo genoemd.

Variëteit

• Bladoogst: Spadona, Verbeterde, breedbladige.

• Kroppen: Rosso di Treviso, Verona Rood, Sanguineous van Milaan, Bonte Castelfranco,

Bonte Chioggia.

• Witloof: e witlof (of Belgische), van Brabant, van Brunswick, Magdeburg.

IL CAMPANILISMO

24



Teeltfiche ERWTEN (Pisum sativum)

Italiaans pisello

Turks bezelye

Frans pois

Algemeen

De erwt is een weinig veeleisende teelt en kan dus zonder zware risico’s in het teeltplan opge-

nomen. Echter moet de teler zich wel vergewissen over de vraag en afzet en in welke vorm,

erwtenpeul of erwt.

Teelttechniek

Een teeltafwisseling van tenminste 4 tot 5 jaar is aan te bevelen.

Diepte/in de rij /rijafstand: 5-7 cm / 70-100 zaden /m²

Kg N: 20-30

Kg P: 60-80

Variëteit

De variëteiten zijn te verdelen onder erwten, peulen en gemengd gebruik.

• Erwten: Progress, Stirone

• Peulen: Carouby

• Gemengd: Rondo, Lincols



IL CAMPANILISMO

25

Teeltfiche KIKKERERWT (Cicer arietinum)

Italiaans ceci

Turks nohut

Frans pois chiches

Algemeen

Op wereldvlak is de teelt van de kikkererwten de derde peulvruchtteelt en beslaat ongeveer

11 miljoen hectare. Het grootste deel van het product wordt lokaal geconsumeerd.

De grootte van de zaden is bepalend voor de commerciële waarde van kikkererwten.

Bepaalde culturen (Italië, Spanje en Noord-Afrika, waar deze peulvrucht in zijn geheel wordt

gegeten) geven de voorkeur aan grote erwten, terwijl de culturen van het midden-oosten (Iran,

India) liever de kleinere formaten consumeren.

Teelttechniek

De kikkererwten kiemen bij een temperatuur van 10°C, dus zaaien in het latere voorjaar.

Kalkrijke bodems hebben een negatieve invloed op de kookbaarheid van de vruchten.

Bodem: geen te rijke grond , licht en luchtig

Diepte/in de rij /rijafstand: 5-7 / - /-

Kg N: 20-30

Kg P: 40-60

Kg K:

Kg Opbrengst: 3000

Variëteit

Pascià

Tabulate

IL CAMPANILISMO

26



Teeltfiche KNOFLOOK (Allium sativum)

Italiaans aglio

Turks sarýmsak

Frans ail

Algemeen

In Italië wordt deze vaste plant hoofdzakelijk geteeld in Campania, Emilia-Romagna, Veneto en

Sicilië.

Teelttechniek

In onze koudere streken worden de teentjes in het voorjaar uitgeplant. De teentjes worden met

de top naar boven uitgeplant.

Knoflook verdraagt geen onverteerde organische bemesting.

Stikstof wordt gefaseerd toegediend.

Bodem: losse grond, met een goede vruchtbaarheid, textuur en structuur, en vooral in de late

zomer en herfst een snel afwaterend vermogen.geen te rijke grond, licht en luchtig.

Diepte/in de rij /rijafstand: 4-5 / 10-15 / 30-35

Kg N: 100

Kg P: 28

Kg K: 130


Variëteit

Rode: Rosso di Sulmona en French Red

Witte: White Piacenza



IL CAMPANILISMO

27

Teeltfiche KOLEN (Brassica oleracea)

Italiaans Cavolo

Turks Karnabahar ve Brokoli

Frans chou

Algemeen

Alle vormen van kolen zijn erg in trek in het Middellandse Zeegebied.

Vooral bloemkool en broccoli zijn er sterk geliefd.

In de Zuiderse landen worden de kolen als nateelt gekweekt van granen en bonen en voor de

uitplant van tomaten.

Teelttechniek

Bodem: Goed doorluchte grond met een hoog gehalte aan organische stof


Kg N: 130

Kg P: 40

Kg K: 50

Variëteit

De cultivars van de kool kan worden ingedeeld in kleur, bestemming en oogstperiode.

• Savooiekool - Brassica oleracea L. var. Savoy L. : Primaticcio, Verzotto, Verzotto d’Asti,

Milaan en Victoria, Pontoise, Triumph Winter, WinterKoning, Vertus.

• Koolrabi - Brassica oleracea L. var. gongylodes (L.) Miller

• Kale kroezen - Brassica oleracea L. var. acephala Sabellic

Staat rechtop, tot 1 meter hoog, met donkergroene bladeren, ruw en blaren, die worden

gebruikt in overmaat en de jonge scheuten die op de stam en de takken vormen. Wordt vooral

gebruikt in Toscane, bij de voorbereiding van de beroemde “ribollita”.

IL CAMPANILISMO

28



Teeltfiche PREI (Allium porrum)

Italiaans poro

Turks pýrasa

Frans poireau

Algemeen

Terwijl prei hier voornamelijk gebruikt wordt in soepen, worden de prei bladeren en stam ver-

werkt in talrijke recepten. De prei is zeer geschikt voor zowel warm-gematigde als gematigd-

koude klimaten. Deze oorsponkelijk van Afrikaanse origine plant gedijt wonderwel in onze

streken.

Teelttechniek

Bodem: De plant vraagt een goed doorwaterde grond. Het wortelstelsel kan wel tot 50 cm diep

gaan.


Kg N: 120 gespreid

Kg P: 100

Kg K: 150

Variëteit

Porro gigante de inverno



IL CAMPANILISMO

29

Teeltfiche POMPOEN (curcurbita) en COURGETTE (curcurbita pepo)

Italiaans zucca / zucchine

Turks Squash ve Kabak

Frans courge / courgettes

Algemeen

Pompoen en courgette zijn ook in onze welbekend.

Wat niet zo bekend is, is dat de s’ochtens geplukte bloemen van de courgette, een lekkernij zijn

voor de zuiderse volkeren.

De bloemen worden na de pluk, gevuld met vlees en groenten en gebakken in frituurolie.

Teelttechniek

De plant doet het wonderwel in goed bemeste grond (compost en stalmest).

In het Zuiden kunnen pompoenen en courgetten reeds vanaf maart op zuiders gelegen hellin-

gen geplant worden.

In onze streken kunnen vroege rassen uitgeplant worden onder kleine plastiek tunnels die naar

gelang de teelt vordert verwijderd kunnen worden.

Variëteit

Tondo, Pienna lunga, lunga da pergola

IL CAMPANILISMO

30



Teeltfiche RADIJS (Raphanus sativus)

Italiaans ravanello

Turks turp

Frans radis

Algemeen

De radijs duikt steevast op in iedere koude schotel of toemaat.

Mediterrane volkeren geven de voorkeur aan smaak boven volume.

Tevens hebben ze meer oog voor kleur en vorm.

Teelttechniek

Bodem: Losse bodem met voldoende organische stof


Variëteit

De cultivars zijn talrijk en zijn ingedeeld naar de vorm en de kleur van de wortel of het

groeiseizoen.De meest voorkomende soorten zijn rond en rood (Cherry Belle).



IL CAMPANILISMO

31

Teeltfiche RAPEN EN RAAPSTELEN (Brassica napus)

Italiaans rapa

Turks Salgam, Salgam Kökü

Frans navet

Algemeen

De raap is een plant waarvan de knol voornamelijk in de winter wordt gebruikt.

Ongekend echter is dat de Zuiderse volkeren verlekkerd zijn op de stengels en bladeren van de

rapen.

Ganse vrachten worden in paloxen jaarlijks uitgevoerd naar de Noordelijke landen.

Teelttechniek

Bladrapen hebben een lagere weerstand tegen de koude en dienen dus vroeger geoogst te

worden. De techniek is vergelijkbaar met die van de raap, maar de afstand in de rij en tussen de

rij is groter.

In het Zuiden worden raapstelen gezaaid in de herfst en aangeplant in de winter om de eerste

keer te oogsten na de winter.

Bodem: Goed gedraineerde bodem

Diepte/in de rij /rijafstand: 1-2/20/40

Kg N: 80

Kg P: 120

Kg K: 150

Variëteit

IL CAMPANILISMO

32



Teeltfiche RODE BIET (Beta vulgaris var. ruba)

Italiaans barbabietola

Turks pancar

Frans betterave rouge

Algemeen

Vooral in de noordelijke streken van de landen rond de Middenlandse zee worden de rode

bieten geteeld.

Teelttechniek

Bodem:Goed doorwerkte grond met een hoog organisch stofgehalte

Diepte/in de rij /rijafstand: 1-2/ 15 / 30

Kg N: 60

Kg P: 120

Kg K: 300


Variëteit



IL CAMPANILISMO

33

Teeltfiche SNIJBIET (warmoes) (Beta vulgaris var. cicla)

Italiaans bietola

Turks pazý

Frans blette

Algemeen

In tegenstelling tot de rode biet is de snijbiet een bloedgroente. In de ganse regio rond de

Midde nlandse zee wordt de bladgroente (blad en steel) gebruikt.

De snijbiet is een typische wintergroente.

Teelttechniek

Bodem: Goed doorwerkte grond met een hoog organisch stofgehalte

Diepte/in de rij /rijafstand: 1-2/15/30

Kg N: 180

Kg P: 90

Kg K: 180


Variëteit

Argentata, Vedre da Taglio

IL CAMPANILISMO

34



Teeltfiche SELDERIJ (Apium graveolens)

Italiaans sedano

Turks kereviz

Frans céleri

Algemeen

De selderij wordt geteeld voor de stelen en bladeren, groene selderij of voor de knol.

Teelttechniek

Diepte/in de rij /rijafstand/ -/25/70

Ook in de Zuiderse landen wordt de selderij op het einde van de winter gezaaid in verwamde

serres. De zaailingen worden nadien uitgeplant in volle grond.

Variëteit

Verga Barreled vol, guldenroede, Selderij Trevi Resistant Pascal



IL CAMPANILISMO

35

Teeltfiche SLA (Lactuca)

Italiaans lattuga

Turks marul

Frans laitue

Algemeen

Het mediterrane gebied leent zich opperbest voor meerdere teelten per jaar. In onze contreien

wordt de teelt verlengd door gebruik te maken van koud en warm glas.

Naast de gekene kropsla en krulsla is er vraag naar de zogenaamde Romeinse Sla.

Teelttechniek

De gewone sla is een lente/zomersla, gezaaid in regels en uitgedund of uitgeplant.

De romeinse sla wordt gezaaid in zaaibedden in augustus-september.

Variëteit

Lattuga romana Ballon,

Letissima a monyare,

Lattuga a cappuccio,

IL CAMPANILISMO

36



Teeltfiche SPINAZIE (Spinacia oleracea)

Italiaans spinacio

Turks spanak

Frans épinard

Algemeen

De teelt van spinazie is voornamelijk gericht op de diepvriesindustrie en wordt omwille van de

beperkte bewaring zelden als vers verhandeld.

Teelttechniek

Spinazie is een echte zomerplant die omwille van de snelle groei nood heeft aan minstens

14 uren zonlicht.

Bodem: Goed gedraineerde bodem


Kg N: 260

Kg P: 175

Kg K: 300

Variëteit

Re dell’estate, giganto de invierno



IL CAMPANILISMO

37

Teeltfiche VENKEL (Foeniculum vulgare)

Italiaans finocchio

Turks rezene

Frans fenouil

Algemeen

Venkel wordt opgenomen als tussenteelt binnen een teeltrotatie.

Om gelijkwaardige “kroppen” te oogsten, mag de plant niet in een stresstoest and koen. Daarom

dient de temperatuur, licht en vochttoestand van de bodem geen bruske afwijkingen te kennen.

Variëteit

De variëteiten hebben meestal de namen van de streek waar deze verbouwd worden.

IL CAMPANILISMO

38



Teeltfiche WORTEL (Daucus carota)

Italiaans carota

Turks havuç

Frans carotte

Algemeen

De teelt is wijdverspreid in het Middellandse Zeegebied.

Teelttechniek

Bodem: voorkeur licht zure bodems


Kg N: 80

Kg P: 100

Kg K: 140

Variëteit

Half lang Nantes,

Rood Nederlands,

Chantenay,

Red Parijs,

Berlicum 2



IL CAMPANILISMO

39

The never ending story

In essentie is het quick-win-project korte keten “ Il Campanilismo” een boeiende en tevens inspire-

rende zoektocht geworden naar het koopgedrag en bereikbaarheid van de allochtone bevolking.

We hebben de kenmerkende eigenschappen inzake voedselconsumptie vergeleken tussen de

Latijnse volkeren en de Turks-Arababische gemeenschap. Voedsel behoort tot de basisbehoefte

van de mens. Toch is de verscheidenheid per land of entiteit enorm groot. Zeg me wat je eet en ik

zal zeggen wie je bent.

De Italianen zijn volledig geïntegreerd in onze gemeenschap zonder hun roots verloochend te

hebben. De vrees voor verloochening leeft sterker door bij de Turkse bevolking.

Niettegenstaande de Arabisch-Turkse gemeenschap nog steeds een hechte band heef t met de

rurale gemeenschap in het thuisland, zijn er weinig Turken die vertrouwd zijn met onze landbouw.

Landbouw kan, mede door het korte keten-verhaal, een bijdrage leveren aan de verdere integratie

van de allochtonen.

Een integratie waaraan zowel de autochtonen en de allochtonen een steentje dienen bij te dragen.

Het is duidelijk voor het Vlaams Agrarisch Centrum, dat dit project niet ten einde is. Als boeren-

organisatie gaan we dit project verder uitbouwen.

We blijven de allochtonen overtuigen van onze hoogstaande voedselkwaliteit en zullen waar mo-

gelijk de paden effenen naar de lokale producent.

Korte keten producenten kunnen sterker marketing gericht. Ga de baan op, ga de allochtonen

opzoeken en verzamel verkoopsargumenten.

Als inspirator van dit project ben ik ervan overtuigd dat er enorme mogelijkheden voor het grijpen

liggen. Integratie betekent kansen ontwikkelen.

Het is aan de allochtone consument en de autochtone producent om deze opportuniteiten waar te

waken.

Mijn dank gaat uit naar de Vlaamse Overheid, departement Landbouw en Visserij, de geïnter-

viewde partners, de meewerkende verenigingen en de medewerkers van het Vlaams Agrarisch

Centrum.

Danny Vandebeeck

Vlaams Agrarisch Centrum

IL CAMPANILISMO

40



VLAAMS AGRARISCH CENTRUMAmbachtsweg 20 - 9820 Merelbeke

tel. (09)252 59 19 - fax (09)252 40 66

www.vac.eu - [email protected]

STEEDS TOT UW DIENST

En wat kunnen we voor u doen?

Het is onze missie om een onafhankelijke en deskundige dienstverlening, voorlichting en

belangenverdediging uit te bouwen voor de autonome familiale landbouwbedrijven.

De persoonlijke aandacht naar de landbouwer en tuinder speelt een centrale rol in onze

werking. Onze enthousiaste, vakkundige en uitstekend opgeleide medewerkers ijveren voor

een duurzame en optimale samenwerking met de boer in wederzijds vertrouwen.

We nemen de administratieve last weg…

… zo houdt ‘de boer’ de handen vrij om te doen waar hij goed in is: ‘boeren’.

Bedrijfseconomische boekhouding, Landbouwadministratie (Verzamelaanvraag,

Mestbank- en Wateraangifte, ...), Consulting (Overnamedossiers, Bedrijfsoriëntering,

Begeleiding starters, Samenwerkingsverbanden, Bemiddeling, Diverse studies en

verslagen, ...), Bedrijfsbegeleiding bio, .....

Ons studie- en adviesbureau gespecialiseerd in milieuregelgeving,

stedenbouw, ruimtelijke ordening en energie

We organiseren in samenwerking cursussen en infovergaderingen in heel

Vlaanderen, onderzoeken naar en informeren over verbeterde

landbouwtechnieken, ondernemerschap, marketing, korte keten,

alternatieve teelten, enz…

We behartigen uw fiscaal en sociaal dossier met een toekomstgerichte

visie. Samen met onze professionele relatie staan we u met raad en

daad bij.

Van boeren voor boeren, van uw bedrijf tot in Brussel

Il campanilismo

Documents

Transcript of Il campanilismo