Ik en de maatschappij - edu-actief.nl · levensgebieden of ‘domeinen’ wonen,...

15
Ik en de maatschappij Inhoudsopgave 1. Opzet van de leerlijn Ik en de maatschappij .................................................................................... 3 Brondocumenten ......................................................................................................................... 3 Omvang en fasering...................................................................................................................... 3 Thematische ordening .................................................................................................................. 4 Verdeling thema’s in domeinen en fases ..................................................................................... 4 2. Inhoud van de Leer-/werkboeken .................................................................................................... 5 Leer-/werkboek Ik en wij .............................................................................................................. 5 Leer-/werkboek Gezondheid ........................................................................................................ 5 Leer-/werkboek Online................................................................................................................. 5 Leer-/werkboek Uiterlijke verzorging .......................................................................................... 6 Leer-/werkboek Vrije tijd ............................................................................................................. 6 Leer-/werkboek Kiezen en kopen................................................................................................. 6 Leer-/werkboek Meedoen en meepraten .................................................................................... 6 Leer-/werkboek Planten en dieren thuis...................................................................................... 7 Leer-/werkboek Reizen ................................................................................................................ 7 Leer-/werkboek Rondkomen........................................................................................................ 7 Leer-/werkboek Samen maar verschillend................................................................................... 7 Leer-/werkboek Zorgen voor je leefomgeving ............................................................................. 8 Leer-/werkboek Klussen in huis ................................................................................................... 8

Transcript of Ik en de maatschappij - edu-actief.nl · levensgebieden of ‘domeinen’ wonen,...

Ik en de maatschappij

Inhoudsopgave

1. Opzet van de leerlijn Ik en de maatschappij .................................................................................... 3

Brondocumenten ......................................................................................................................... 3

Omvang en fasering ...................................................................................................................... 3

Thematische ordening .................................................................................................................. 4

Verdeling thema’s in domeinen en fases ..................................................................................... 4

2. Inhoud van de Leer-/werkboeken .................................................................................................... 5

Leer-/werkboek Ik en wij .............................................................................................................. 5

Leer-/werkboek Gezondheid ........................................................................................................ 5

Leer-/werkboek Online................................................................................................................. 5

Leer-/werkboek Uiterlijke verzorging .......................................................................................... 6

Leer-/werkboek Vrije tijd ............................................................................................................. 6

Leer-/werkboek Kiezen en kopen ................................................................................................. 6

Leer-/werkboek Meedoen en meepraten .................................................................................... 6

Leer-/werkboek Planten en dieren thuis...................................................................................... 7

Leer-/werkboek Reizen ................................................................................................................ 7

Leer-/werkboek Rondkomen........................................................................................................ 7

Leer-/werkboek Samen maar verschillend ................................................................................... 7

Leer-/werkboek Zorgen voor je leefomgeving ............................................................................. 8

Leer-/werkboek Klussen in huis ................................................................................................... 8

Ik en de maatschappij 2

Leer-/werkboek Lichaam en geest ............................................................................................... 8

Leer-/werkboek Regels en wetten ............................................................................................... 9

Leer-/werkboek Geldzaken .......................................................................................................... 9

Leer-/werkboek Democratie ........................................................................................................ 9

Leer-/werkboek Op jezelf ............................................................................................................. 9

3. Didactische opbouw van de Leer-/werkboeken ............................................................................. 11

Competenties ............................................................................................................................. 11

6. Afsluiting ......................................................................................................................................... 14

Acties .......................................................................................................................................... 14

Reflectie ...................................................................................................................................... 14

Bewijs ......................................................................................................................................... 14

7. Aanvullende leermiddelen ............................................................................................................. 15

Samenvattende Prezi: bij aanvang of als afsluiting .................................................................... 15

Ik en de maatschappij 3

1. Opzet van de leerlijn Ik en de maatschappij

Ik en de maatschappij is een leerlijn van het leermiddelenpakket StruX.

Ik en de maatschappij is een breed oriënterend vormingsgebied. De leerlingen oriënteren zich op

hun huidige en toekomstige rollen op school, thuis en in de maatschappij. Ook bereiden zij zich

voor op een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij. Daarbij gaat het om de

levensgebieden of ‘domeinen’ wonen, vrijetijdsbesteding en burgerschap. Persoonlijke en

maatschappelijke redzaamheid van de leerlingen op deze drie levensgebieden is de

hoofddoelstelling van de leerlijn Ik en de maatschappij.

Oriëntatie op de toekomstige rol als werknemer speelt bij een aantal thema’s op de achtergrond wel mee, maar vind je voornamelijk terug in de leerlijn Ik, leren en werken.

Brondocumenten

De Leer-/werkboeken zijn gebaseerd op de volgende brondocumenten:

Kerndoelen VSO arbeidsmarktgerichte leerweg, vooral de leergebieden Mens en maatschappij en Mens, natuur, techniek. Zie: http://www.slo.nl/speciaal/vso/kerndoelenvso

Curriculum Praktijkonderwijs (Platform PrO, 2013), de domeinen wonen, vrije tijd en burgerschap. Zie: www.platformpraktijkonderwijs.nl

Kwalificatiedossiers Entree, met name de kwalificatie-eisen loopbaan en burgerschap. Zie: http://www.kwalificatiesmbo.nl/files/bestanden/Bijlage%201%20amvb%20Kwalificatie-eisen%20loopbaan%20en%20burgerschap.pdf

Verder is gebruikgemaakt van de volgende documenten:

VoX doelenlijsten en lessuggesties (2011) zie: www.slo.nl/vox

Praktisch Burgerschap (SLO, 2006)

Leren participeren in de praktijk, leerlingenraad in het praktijkonderwijs (SLO, 2009)

Vrije Tijd, onderzoek Ester Tilleman, RUG 2014

Omvang en fasering

De leerlijn Ik en de maatschappij is opgebouwd uit 18 leer -/werkboeken van elk ca. 24 lesuren. Door deze opbouw in relatief kleine eenheden krijg je als docent gereedschap in handen, waarmee je voor leerlingen passende arrangementen kunt samenstellen. Veel scholen faseren het leerstofaanbod en de begeleiding in 2 of 3 fases. De fases worden verschillend benoemd. Bijvoorbeeld: onderbouw, middenbouw, bovenbouw, of fase 1, 2 en 3. De fases volgen een opbouw van brede vorming en oriëntatie (fase 1), via een tussenfase (fase 2) naar de transitiefase (fase 3). Volgens deze fasering wordt de leerling voorbereid op een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. De leerlijn StruX Ik en de maatschappij biedt: fase 1 (brede vorming en oriëntatie): 8 leer -/werkboeken van 24 sbu

Ik en de maatschappij 4

fase 2 (tussenfase / scharnier): 8 leer -/werkboeken van 24 sbu fase 3 (transitiefase): 2 leer -/werkboeken van 24 sbu. De school / het team bepaalt zelf, wanneer en aan welke leerling(en) een bepaald leer -/werkboek wordt aangeboden. Wel is het zo dat de Leer-/werkboeken in aanspreektoon en moeilijkheid aansluiten bij een bepaalde leeftijd en/of niveau. Het schema hierna is een voorstel, niet meer dan dat.

Thematische ordening

In het Praktijkonderwijs en VSO geldt voor de meeste leergebieden geen ‘vakkentabel’ met vastgestelde uren per vak of leergebied. Daarom is de leerlijn Ik en de maatschappij ook niet in vakken of leergebieden geordend, maar in thema’s. Ieder leer-/werkboek omvat één thema. Veel thema’s hangen onderling samen. De thema’s zijn verdeeld over de domeinen wonen, vrije tijd en burgerschap.

Verdeling thema’s in domeinen en fases

Wonen Vrije tijd Burgerschap

Fase 1 Gezondheid Online Ik en wij

Uiterlijke verzorging Vrije tijd Meedoen en meepraten

Planten en dieren thuis Kiezen en kopen*

Fase 2 Zorgen voor je leefomgeving Reizen Rondkomen*

Klussen in huis Samen maar verschillend

Lichaam en geest

Regels en wetten

Geldzaken*

Fase 3 Op jezelf Democratie

* Deze drie delen betreffen financiële educatie, en kunnen eventueel ook bij ‘wonen’ ingedeeld

worden.

Ik en de maatschappij 5

2. Inhoud van de Leer-/werkboeken

Leer-/werkboek Ik en wij

Het leer-/werkboek Ik en wij gaat over de eigen culturele achtergrond en die van anderen. Hoe ga

je om met eigen gevoelens en wensen? Hoe ga je respectvol en verantwoordelijk om met anderen?

Hoe communiceer je met hen? Het betreft – in voorbereidende zin – de sociaal-maatschappelijke

dimensie van burgerschap.

1. Wie ben ik? (tijdlijn van het eigen leven)

2. Met wie leef ik? (o.a. stamboom maken)

3. Wie zijn mijn vrienden?

4. In welke cultuur leef ik?

5. Wat zeg ik?

6. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Gezondheid

Het leer -/werkboek Gezondheid gaat onder andere over de bouw en functie van het menselijk

lichaam. Onderwerpen die aan bod komen, zijn lichamelijke ontwikkeling, gezond eten en

bewegen. Hoe vind je balans tussen inspanning, ontspanning en rust? Het betreft de dimensie

vitaal burgerschap.

1. Het menselijk lichaam (basiskennis bouw en functie van het menselijk lichaam)

2. Lichamelijke ontwikkeling (in fases van geboorte t/m adolescentie)

3. Gezond eten (met de schijf van vijf)

4. Gezond bewegen (ook aspect ergonomie)

5. In balans (eten/bewegen; stresspreventie: inspanning/ontspanning/rust)

6. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Online

Het leer -/werkboek Online gaat over veilig omgaan met internet en sociale media. Onderwerpen

die aan bod komen, zijn de invloed van sociale netwerken, verschillende manieren van informatie

zoeken, beoordelen en gebruiken, online shoppen en gamen.

1. Sociale netwerken (social media, zoals Facebook e.a.)

2. Meningen op het internet (via Twitter e.a.)

3. Informatie zoeken op het internet (zoekvragen, zoekwoorden)

4. Kopen en boeken via internet

5. Gamen via internet en apps

6. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Ik en de maatschappij 6

Leer-/werkboek Uiterlijke verzorging

Het leer -/werkboek Uiterlijke verzorging gaat over persoonlijke hygiëne en uiterlijke presentatie in

de school-, leef- en werkomgeving. Hoe kies je bijvoorbeeld de juiste kleding die past bij de

verschillende situaties?

1. Je lichaam verzorgen (+ basiskennis huid, omgaan met geurtjes)

2. Je gezicht en haar verzorgen (+ make-up en haarstyling)

3. Handen en voeten verzorgen

3. Je gebit verzorgen (incl. tandartscontrole)

4. Je passend kleden (kleding kiezen, passend bij gelegenheid, seizoen, weer, werkkleding en

persoonlijke beschermingsmiddelen)

5. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Vrije tijd

Het leer -/werkboek Vrije tijd gaat over verschillende mogelijkheden van vrijetijdsbesteding en het

actief verkennen van de eigen mogelijkheden om deel te nemen aan activiteiten in de vrije tijd.

1. Wat vind ik leuk? (thuis, buiten de deur)

2. Wat is er te doen? (verkenning in eigen omgeving: sport, jongerencentrum, cultuur)

3. Iets organiseren met anderen (samen met anderen organiseren / uitgaan)

4. Iets doen voor anderen (vrijwilligerswerk, goede doelen steunen)

5. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Kiezen en kopen

Het leer -/werkboek Kiezen en kopen gaat over de rol van de consument in de Nederlandse

samenleving en het maken van bewuste en kritische keuzes als consument, daarbij rekening

houdend met het milieu.

1. Hoe werkt reclame? (invloed van media en reclame op koopbehoeften van jongeren)

2. Informatie over producten

3. De ecologische voetafdruk

4. Vergelijken van producten (op prijs, kwaliteit, duurzaamheid, gezondheid)

5. Heb ik het nodig? (omgaan met sociale druk, keuzes maken i.r.t. budget)

6. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Meedoen en meepraten

Het leer -/werkboek Meedoen en meepraten gaat over actief deelnemen aan vormen van overleg

thuis, in de klas of groep, op school, op stage/werk en in de eigen woonomgeving (wijk/gemeente).

Het betreft – in voorbereidende zin – de politiek-juridische dimensie van burgerschap.

1. Meepraten en meebeslissen thuis

2. Meepraten en meebeslissen in de klas (bijv. over klassenregels, activiteiten e.d.)

3. Meepraten op school (bijv. leerlingenraad)

4. Meepraten op stage (werkbespreking, werkoverleg)

Ik en de maatschappij 7

5. Meedoen en meepraten in de politiek (inspraak, actiegroepen en belangengroepen, grenzen van

inspraak)

6. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Planten en dieren thuis

Het leer -/werkboek Planten en dieren thuis gaat over het verzorgen van planten en dieren in de

thuissituatie.

1. Bloemen verzorgen en schikken (en enkele soorten herkennen)

2. Kamerplanten verzorgen (en enkele soorten herkennen)

3. De tuin verzorgen (en soorten planten herkennen, beplanting bijhouden)

4. Huisdieren verzorgen (en enkele soorten kennen, levensbehoeften, verzorging, zieke dieren,

bezoek dierenarts)

5. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Reizen

Het leer -/werkboek Reizen gaat over reizen met het openbaar vervoer in en buiten de eigen regio,

en reizen naar het buitenland. Daarnaast wordt hierbij basiskennis topografie aangeboden.

1. Reizen in de eigen regio (Plus: basiskennis topo eigen regio, kaart lezen)

2. Reizen in Nederland (Plus: topo NL, kaart lezen.)

3. Een vakantiereis plannen (topo NL, Europa, populaire reisdoelen, stedentrips)

4. Verre reizen (topo Europa en wereld, reisdocumenten, inentingen)

5. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Rondkomen

Het leer -/werkboek Rondkomen gaat over financiële educatie, zoals betalen met verschillende

betaalmiddelen, budgetteren, sparen en lenen. Het betreft de economische dimensie van

burgerschap.

1. Inkomsten en uitgaven (en kasboekje bijhouden) 2. Betalen (manieren van betalen) 3. Een begroting maken 4. Sparen 5. Lenen 6. Herhaling Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Samen maar verschillend

Het leer -/werkboek Samen maar verschillend is gericht op bevordering van actief burgerschap en

sociale integratie. Onderwerpen die aan bod komen, zijn mensen- en kinderrechten, (sub)cultuur,

migratie, integratie en diversiteit. Het betreft de sociaal-maatschappelijke dimensie van

burgerschap.

1. Mensenrechten en kinderrechten

Ik en de maatschappij 8

2. Cultuur en subcultuur

3. Migratie

4. Diversiteit

5. Integratie

6. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Zorgen voor je leefomgeving

Het leer -/werkboek Zorgen voor je leefomgeving gaat over de zorg voor de eigen woon- en

leefomgeving. Onderwerpen die aan bod komen, zijn kleding en huishoud-textiel wassen en

verzorgen, leefruimten schoonmaken en sanitair schoonmaken. Hierbij is er aandacht voor veilig en

planmatig werken.

1. Kleding en textiel wassen en verzorgen

2. Leefruimten schoonmaken

3. Sanitair schoonmaken

4. Ramen lappen (en veilig op een huishoudtrap werken )

5. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Klussen in huis

Het leer -/werkboek Klussen in huis gaat over eenvoudig technisch onderhoud, zoals

fietsonderhoud, schilderen en behangen, en elektriciteit in huis. Hierbij is er aandacht voor veilig

en planmatig werken.

1. Fietsonderhoud

2. Schilderen en behangen in huis

3. Montage

4. Elektriciteit in huis

5. Installaties in huis

6. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Lichaam en geest

Het leer -/werkboek Lichaam en geest gaat over zorg dragen voor de eigen gezondheid, bewustzijn

van eigen leefstijl, inschatten van gezondheidsrisico’s en maken van verantwoorde keuzes die

bijdragen aan een gezonde leefstijl. Onderwerpen die aan bod komen, zijn geestelijke ontwikkeling

en gezondheid, verantwoord omgaan met genotsmiddelen zoals roken, alcohol en drugs,

gebruikmaken van medische voorzieningen en ggz. Het betreft de dimensie vitaal burgerschap.

1. Hersenen en zenuwstelsel

2. Geestelijke ontwikkeling

3. Genotsmiddelen

5. Hulp zoeken

6. Wat te doen bij medische klachten (gebruikmaken van medische voorzieningen)

7. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Ik en de maatschappij 9

Leer-/werkboek Regels en wetten

Het leer -/werkboek Regels en wetten gaat over de belangrijkste rechten en plichten van burgers in

Nederland. Het betreft de politiek-juridische dimensie van burgerschap.

1. Regels thuis en op school

2. Regels en wetten in NL

3. Tegen de regels (strafbare feiten, overtredingen en misdrijf)

4. Handhaving van regels (de rol van de politie en het OM)

5. Voor de rechter

6. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Geldzaken

Het leer -/werkboek Geldzaken gaat over het beheren van de eigen financiën met het oog op

zelfstandigheid. Onderwerpen die aan bod komen, zijn inkomen en afdrachten (bruto/netto-

inkomen), budgetteren: plannen van uitgaven, vaste lasten, verzekeringen en (het voorkomen van)

schulden. Het betreft de economische dimensie van burgerschap.

1. Inkomen (bruto-/nettoloon, loonstrook lezen, belasting en premies, uitkering)

2. Uitgaven (dagelijkse uitgaven, vaste lasten, reservering voor incidentele uitgaven)

3. Vaste lasten (bij zelfstandig wonen)

4. Verzekeringen (verplichte en vrijwillige verzekeringen)

5. Schulden (voorkomen van schulden, wat te doen bij schulden)

6. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Democratie

Het leer -/werkboek Democratie gaat over het functioneren van de Nederlandse parlementaire

democratie en hoe je daarbij een actieve rol kunt spelen. Onderwerpen die aan bod komen, zijn

politieke stromingen en partijen, verkiezingen, de regering en de EU. Het betreft de politiek-

juridische dimensie van burgerschap.

1. Democratie

2. Parlementaire democratie

3. Politieke stromingen en partijen

4. Verkiezingen

5. De regering

6. Invloed van de EU

7. Herhaling

Eindopdracht en reflectie

Leer-/werkboek Op jezelf

Het leer -/werkboek Op jezelf gaat over het herhalen en toepassen van vaardigheden gericht op zo

zelfstandig mogelijk functioneren in de thuissituatie. Onderwerpen die aan bod komen, zijn

bereiden van gezonde voeding, huishoudelijk werk, klussen thuis, reizen, beheren van eigen

administratie en financiën, maar ook het - waar nodig - inroepen van hulp of ondersteuning bij het

dagelijks functioneren.

Ik en de maatschappij 10

1. Koken voor jezelf (en anderen)

2. Jezelf verzorgen

3. Huishouding (was doen, schoonmaken)

4. Je geld en administratie beheren

5. Zelfstandig reizen

6. Hulp vragen (als dat nodig is)

Ik en de maatschappij 11

3. Didactische opbouw van de Leer-/werkboeken

Alle leer -/werkboeken binnen de leerlijn Ik en de maatschappij volgen dezelfde didactische

opbouw:

Korte algemene inleiding

Ongeveer 5 hoofdstukken van gemiddeld 4 lesuren

Binnen ieder hoofdstuk korte stukjes theorie, direct gevolgd door verwerkingsopdrachten over deze theorie; deze opdrachten kunnen in een theorielokaal gemaakt worden.

Waar dat passend is, wordt verwezen naar praktijkopdrachten. Deze staan op de website van StruX. De praktijkopdrachten moeten in een praktijklokaal of op een praktijklocatie gemaakt worden.

Na de inhoudelijke hoofdstukken komt 1 hoofdstuk met herhalingsopdrachten, voor ca. 3 lesuren, gevolgd door

2 eindopdrachten: - 1 kennistoets (quiz) - 1 praktische opdracht (presentatie, (groeps-)discussie, spel e.d.)

Acties

Reflectievragen ter afsluiting van het leer -/werkboek.

Competenties

Binnen StruX wordt er gewerkt aan zeventien competenties. Deze competenties zijn opgesteld op basis van de kerndoelen VSO, het curriculum praktijkonderwijs en het Kwalificatiedossier Entree.

Competentie Gedragsindicatoren

Samenwerken en overleggen

Denk bijvoorbeeld aan: Geeft op tijd aan wanneer hij/zij niet kan komen. Of wanneer hij/zij later

komt. Doet mee met de groep. Ook als hij/zij iets niet zo leuk vindt. Vertelt duidelijk wat hij/zij heeft gedaan. Helpt mee aan de goede sfeer in de groep. Vraagt anderen om hun mening over zijn/haar werk. Vertelt anderen over wat hij/zij weet en wat hij/zij denkt. Maakt afspraken met anderen. Vraagt om hulp als hij/zij dat nodig heeft. Vraagt naar de mening van anderen.

Materialen en middelen inzetten

Denk bijvoorbeeld aan: Verspilt geen materialen en energie. Weet hoe hij/zij materialen en gereedschappen moet gebruiken. Zorgt dat zijn/haar werkplek altijd schoon en netjes is. Gaat voorzichtig met materialen en gereedschappen om. Kiest de juiste materialen en gereedschappen om mee te werken.

Instructies en procedures opvolgen

Denk bijvoorbeeld aan: Past altijd de regels van de Arbowet toe. Maakt het werk af volgens afspraak. Houdt zich aan de regels voor veilig werken. Voert afval en restmateriaal volgens de regels af. Volgt opdrachten en aanwijzingen op. Houdt zich aan de regels van het bedrijf. Houdt zich aan gemaakte afspraken.

Ik en de maatschappij 12

Relaties bouwen en netwerken

Denk bijvoorbeeld aan: Vraagt familie of vrienden om hulp als hij/zij dat nodig heeft. Probeert het op te lossen als hij/zij ruzie heeft. Voelt zich snel thuis in een groep. Houdt contact met mensen die hij/zij niet vaak tegenkomt. Komt snel in gesprek met anderen.

Leren Denk bijvoorbeeld aan: Probeert een tip uit, die hij/zij krijgt. Weet wat hij/zij moet doen om zijn/haar doelen te halen. Vraagt zijn/haar begeleider wat hij/zij goed doet en wat niet. Probeert nieuwe dingen te leren en te doen. Kan, samen met zijn/haar begeleider, bij hem/haar passende doelen

stellen. Bespreekt samen met zijn/haar begeleider wat goed gaat en wat nog niet.

Met druk en tegenslag omgaan

Denk bijvoorbeeld aan: Blijft rustig als iets niet lukt. Doet ook dingen die minder leuk zijn. Zegt het als iemand onaardig tegen hem/haar doet. Blijft goed werken onder tijdsdruk. Werkt snel weer door nadat hij/zij kritiek heeft gekregen. Blijft rustig als iemand boos tegen hem/haar doet Laat het duidelijk merken als hij/zij iets niet wil. Wordt niet boos als hij/zij kritiek krijgt. Kan goed met zijn/haar gevoelens omgaan.

Beslissen en activiteiten initiëren

Denk bijvoorbeeld aan: Gaat meteen aan het werk als hij/zij weet wat hij/zij moet doen. Weet wat de gevolgen van zijn/haar gedrag zijn. Geeft het toe als hij/zij een fout heeft gemaakt. Weet goed waarom hij/zij een beslissing neemt. Neemt op tijd beslissingen. Gaat vanuit zichzelf op zoek naar iets om te doen.

Aandacht en begrip tonen Denk bijvoorbeeld aan: Kan anderen steunen als ze het moeilijk hebben. Zegt het als hij/zij iets leuk of vervelend vindt voor iemand. Laat de ander uitspreken. Kan vertellen hoe hij/zij zich voelt. Kan zich inleven in de gevoelens van anderen. Vertelt of hij/zij de opdracht begrijpt en kan doen. Blijft luisteren naar de ander. Ook als hij/zij boos is of ruzie heeft. Laat merken dat hij/zij het gedrag en de mening van de ander begrijpt.

Ethisch en integer handelen

Denk bijvoorbeeld aan: Gaat met respect om met mensen en dieren. Houdt rekening met het milieu. Gaat met iedereen op een eerlijke manier om. Houdt zich aan regels en afspraken.

Presenteren Denk bijvoorbeeld aan: Merkt of iemand het interessant vindt wat hij/zij vertelt. Kan iets enthousiast aan een groep vertellen. Stelt zich voor als hij/zij ergens nieuw binnenkomt. Legt zaken duidelijk en vriendelijk uit. Spreekt mensen op een vriendelijke manier aan.

Ik en de maatschappij 13

Kijkt de ander aan als hij/zij met hem praat. Houdt er rekening mee aan wie hij/zij iets vertelt. Geeft een goede omschrijving van iets of iemand.

Formuleren en rapporteren

Denk bijvoorbeeld aan: Kan kort en duidelijk iets zeggen. Vult formulieren goed in. Houdt er rekening mee voor wie hij/zij iets schrijft. Kan duidelijke verslagen maken. Gebruikt de juiste spelling en grammatica.

Onderzoeken Denk bijvoorbeeld aan: Zoekt en gebruikt verschillende soorten informatie. Weet waar hij/zij informatie kan vinden. Staat open voor nieuwe informatie. Weet hoe hij/zij informatie kan zoeken.

Creëren en innoveren Denk bijvoorbeeld aan: Probeert zelf dingen te veranderen. Kan meerdere oplossingen bedenken voor een probleem. Kijkt of dingen sneller of anders kunnen. Komt zelf met een oplossing.

Plannen en organiseren Denk bijvoorbeeld aan: Plant zijn/haar werkzaamheden in. Doet dingen in de goede volgorde. Doet de dingen op de afgesproken tijd. Heeft alle spullen die hij/zij nodig heeft bij zich. Let erop dat hij/zij zijn/haar werk goed doet. Kan duidelijke en haalbare doelen stellen.

Op de behoeften en verwachtingen van ‘de klant’ richten

Denk bijvoorbeeld aan: Houdt in de gaten of de klant tevreden is. Blijft vriendelijk en beleefd. Helpt de klant zo goed mogelijk. Verwijst de klant door naar een ervaren collega, als dat nodig is. Luistert naar wat de klant zegt. Stelt vragen aan de klant om erachter te komen wat hij wil.

Kwaliteit leveren Denk bijvoorbeeld aan: Kan langere tijd hetzelfde werk doen. Controleert zelf zijn/haar werk voordat hij/zij het door anderen laat

controleren. Meldt het als er een storing is. Of als hij/zij denkt dat iets onveilig is. Concentreert zich op de dingen waar hij/zij mee bezig is. Heeft zijn/haar werk altijd op tijd af. Zijn/haar werk is van goede kwaliteit.

Omgaan met verandering en aanpassen

Denk bijvoorbeeld aan: Kan goed omgaan met mensen. Ook als ze anders zijn dan hij/zij. Staat open voor nieuwe ideeën en plannen. Raakt niet in de war als iets niet duidelijk is. Vindt het niet erg als hij/zij ineens een andere opdracht moet doen. Past zich goed aan als iets verandert. Vindt het niet erg om steeds een andere taak te doen.

Ik en de maatschappij 14

6. Afsluiting

Het laatste hoofdstuk van elk leer -/werkboek biedt de leerling de mogelijkheid om te laten zien

wat hij of zij heeft geleerd van het leer -/werkboek.

Ieder leer -/werkboek kan worden afgesloten met 2 soorten opdrachten:

de quiz, een kennistoets met meerkeuzevragen. De quiz kun je printen en op papier door de

leerling laten maken. Andere mogelijkheid is om de quiz digitaal te laten maken. Dat kan door

een individuele leerling, maar ook klassikaal via het digibord.

de praktische eindopdracht.

De docent kiest welke opdracht(en) de leerling gaat maken.

Daarnaast zijn aan sommige leer -/werkboeken praktische opdrachten toegevoegd op de website

van StruX. Dat zijn ‘gewone’ praktijkopdrachten en/of Acties.

Acties

Acties zijn integratieve opdrachten en kunnen gezien worden als toetsen van competenties en

vaardigheden. Bij elke opdracht staat datgene centraal, wat écht belangrijk is om te kunnen. Het

doel van de Acties is, naast generalisatie, de leerlingen leerlijnoverstijgend te laten werken.

De Acties staan in het docentengedeelte van www.strux.nl.

Reflectie

Na de eindopdrachten staat er een aantal reflectievragen, waarmee de leerling de geleerde kennis

en vaardigheden kan koppelen aan zijn of haar toekomst voor wat betreft de domeinen wonen,

vrije tijd en burgerschap.

Gewoon laten invullen is niet zo zinvol. Belangrijk is dat er met de leerling gesproken wordt over (of na aanleiding van) deze vragen.

Bewijs

Bij ieder leer -/werkboek hoort een bewijs waarin leerling en docent/begeleider vastleggen wat er

geleerd en ontwikkeld is.

De belangrijkste vaardigheden en competenties, en ook verworven kennis en inzicht worden genoteerd.

Ik en de maatschappij 15

7. Aanvullende leermiddelen

Op de website van StruX staan de volgende ondersteunende leermiddelen:

samenvattende Prezi.

aanvullende praktijkopdrachten

Acties

de quiz, digitaal en als pdf. Verder vindt u op de website:

docentenhandleiding met lessuggesties en een overzicht van de behandelde leerdoelen

bewijs: een document waarin leerling en begeleider vastleggen wat er geleerd en ontwikkeld is.

Samenvattende Prezi: bij aanvang of als afsluiting

De Prezi geeft een samenvatting van alle theorie die in een leer -/werkboek aangeboden wordt,

met illustraties. Het gebruik van de Prezi kan op allerlei manieren. U kunt de Prezi na afloop

individueel door een leerling laten doornemen. U kunt de Prezi voordat de leerlingen aan een

nieuw hoofdstuk of stukje theorie gaan werken via het digibord doornemen en bespreken. U kunt

na afloop van een hoofdstuk of leer -/werkboek de Prezi samen met een leerling of groepje

leerlingen doornemen en nabespreken.