Zo zijn we nu eenmaal…

Frans van der Meché.Advies

Zelfbeeld vs

de realiteit

Ik denk dus ik ben

Intermezzo I

Individuele exercitie (alles is goed!)

Beoordeel uw balans in percentages t.a.v. uw keuzes/besluiten:

1. rationeel versus emotioneel

2. bewuste versus onbewuste argumenten

3. Zelfstandig als individu versus als deel van een sociaal systeem

Maar wat zijn wij eigenlijk?

Individuele en collectieve ecosystemen?

Vanaf een ster gezien????

Het denk- en doe-systeem van de mens

Het Brein in de Boardroom

Programma:

Wat is een brein?

Relatie met de evolutie

Positieve en negatieve kanten

Onderlinge gesprekken daar over

Het zenuwstelsel

Een orgaan als elk ander?

Darmstelsel?

Longen?

Nieren?

Lever?

Hart&bloedvaten?

Spieren&botten?

Zenuwstelsel?

Stof-uit-wisseling met de omgeving

Leverancier energie- en bouwstoffen

Uitvoerder van gedrag

Gedrags-uitwisseling met de omgeving

Intermezzo II

In overleg met uw buren:

1. Wat zijn de doelstellingen van ons als mens in de evolutie?

2. Wat voor eisen stelt dat aan ons brein (zie het als een organisatie)?

Daarna bouwen we gezamenlijk een brein met uw gegevens

Tekst28 standaard rood

Behoeften en

mogelijkheden

Omstandigheden

buitenwereld

Gedrag

geheugen

Het zenuwstelsel

Interactie drijfveren-omgeving, maar welk doel?

Wat moet het brein kunnen?

Hoe verhouden doel en hersenen zich met andere diersoorten?

Wat voorspelt het over ons gedrag?

Waar is het voor?

Instandhouding soort > individu

Voortplanting & zorg

Voeding en veiligheid

“Breincompetenties”

Kennis van interne behoeften

• In relatie met de (sociale) omgeving

Kennis van externe situatie

• Feitelijk

Beslissysteem rond dilemma’s

Individuele uitdaging

Behalen van persoonlijke doelstellingen vraagt positie/macht in de groep

Behalen van optimaal resultaat vraagt samenwerking en macht delen!

“What’s in for me” of “sociaal”?

Macht delen of niet?

De anatomie

Frans van der Meché.Advies

Frans van der Meché.Advies

Frans van der Meché.Advies

Limbisch systeem

Frans van der Meché.Advies

rabbit cat monkey

MacLean, 1954

Hersenactiviteit en gedrag bij de mens gevisualiseerd

N.Accumbens Amygdala Frontaal

Genot Angst Sociaal

Brain decision makers

Frans van der Meché.Advies

Frontale bestuurskamer

Constante druk vanuit basale drijfveren (3S-systeem prof. Mark van Vugt)

Finale afwegingen tussen wens en haalbaar (wikken en wegen)

Inleven in de ander (theory of mind)

Planning in de tijd

Houdt de lagere systemen in controll

Evolutie van de hersenen

Tekst28 standaard rood

Taken nu versus vroeger

Maatschappij: complexer in jaren

Hersenen: groei in miljoenen jaren

Leven op de Savanne…

In de groep-veilig, maar….

Kies dezelfde van de drie

Daar moet je wel blijven…

Conformeren

Op jacht met elkaar….

Kies dezelfde van de drie

Maar wel concurrentie..

Kies dezelfde van de drie

Optimisme

Aan de slag met het Brein

Perceptie Optimisme

Impulsiviteit

Conformisme

Stress

Dilemma’s

Eerst even Kahneman

Kahneman slow and fast

Cognitief gemak (fast decisions)

Kahneman slow and fast

Cognitief gemak (“fast decisions”)

(“twijfel vraagt meer inspanning dan geloof”)

WYSIATI

Framing

Negeren a-priorikans

Referentieniveau

Beschikbaarheid

Illusie van achteraf kennis

Illusie van achteraf kennis

Google “Het (uitstekende) verhaal hoe Google een gigant werd. Kort gesteld: bijna alle keuzes waren succesvol. Alleen: de beslissingen van de ongelukkige concurrenten zouden ook in de beoordeling betrokken moeten worden. De uiteindelijke toets van een verklaring is of deze de gebeurtenis zou kunnen voorspellen! Geen enkel verhaal kan deze toets doorstaan.

Dit brengt ons in de verleiding om de rol van bekwaamheid te overschatten en de rol die geluk bij de uitkomst speelt te onderschatten.” p208.

Geluk: in 1999 wilden de oprichters voor 750K$ verkopen;

de koper zag er van af

Aan de slag met het Brein

Perceptie

Optimisme

Impulsiviteit

Conformisme

Stress

Dilemma’s

Hoe werkt het Brein?

http://viscog.beckman.illinois.edu/flashmovie/15.php

http://www.youtube.com/watch?v=FWSxSQsspiQ

Frans van der Meché.Advies

Een paar observaties

Johansson: Keuzeblindheid 80% merkt de verwisseling niet...

Een paar observaties

...en geven post hoc verklaringen!

I just happen to

prefer blondes

Aan de slag met het Brein

Perceptie

Optimisme

Impulsiviteit

Conformisme

Stress

Dilemma’s

Hoe leuk kan het worden…?

?

Besturen/managen

Het gaat over keuzes maken:

1938

“I believe it is peace for our time.”

Besturen

De populariteit van Chamberlains appeasementpolitiek drukte Churchill in de politieke marge. Bracht dit hem tot depressiviteit of was hij enigszins depressief en daardoor realistischer?

Het verschil? Nassir Ghaemi

Stand van de thermostaat:

somberder vs licht manisch

Realisme Veerkracht

Empathie Creativiteit

(vb: Churchill) (vb: Kennedy)

Optimisme bias

+34%

Sharot, Current Biology, 2012

-25%

Depressiescore en bias

Sharot, Current Biology, 2012

Tegen beter weten in

Sharot, Current Biology, 2012

Conclusie Optimisme

We zijn optimistisch (-25%=beter)

We laten het optimisme niet zo maar corrigeren

We verschillen onderling, licht depressieven meest reëel

Afwijken van de realiteit zichtbaar in de frontaalkwab (“daar besloten”)

Aan de slag met het Brein

Perceptie

Optimisme

Impulsiviteit

Conformisme

Stress

Dilemma’s

Impulsiviteit: Korte of lange termijn?

Adolescenten, 18-25 jaar, n=40

Peper et al. 2012 Cerebral cortex

Verbindingen

Tussen N.Accumbens en Frontaalkwab

Discount vs verbindingen

“slechtere verbindingen”, meer impulsief

“Betere verbindingen”, minder impulsief

Testosteron vs verbindingen

Hoog testosteron, “slechtere verbindingen”

Conclusie Impulsiviteit

Impulsief gedrag is afhankelijk van de controlerende verbindingen uit de frontaalkwab op (o.a.) de n.accumbens

De controlerende verbindingen zijn mede afhankelijk van hormonen als testosteron

Intermezzo III

In groepjes met koffie:

Kunt u vanuit ervaring besluiten benoemen gebaseerd op optimisme en/of impulsiviteit?

Zijn er positieve en/of negatieve aspecten

Zijn er ideeën om besluitvorming te optimaliseren?

Aan de slag met het Brein

Perceptie

Optimisme

Impulsiviteit

Conformisme

Stress

Dilemma’s

Een paar observaties

Kies dezelfde van de drie

A B C ?

Conformisme (volgen)

Klucharev et al. Neuron 2009

Bijgestelde keuze

Klucharev et al. Neuron 2009

Klucharev et al. Neuron 2009

Aan de slag met het Brein

Perceptie

Optimisme

Impulsiviteit

Conformisme

Stress

Dilemma’s

tijd tijd tijd

Mobbs et al. Science 2007

tijd

Mobbs et al. Science 2007

Basissysteem Frontale schors

Onder druk gaan we “primitief”

Emotionele systeem van de hersenstam wordt actief bij Sterke nabijheid van pijn

Sterke nabijheid van overvaller Mobbs et al. J. Neurosci., 30(2009)12236 –12243

Kans op grotere financiële winst! Mobbs et al. Psych.Sci., 20(2009)955-962

Orgasme (man) Holstege et al.

Hersenstam overactief: meer fouten!

Mobbs et al. J. Neurosci., 30(2009)12236 –12243

Mobbs et al. J. Neurosci., 30(2009)12236 –12243

Aan de slag met het Brein

Perceptie

Optimisme

Impulsiviteit

Conformisme

Stress

Dilemma’s = +/- totaalbeeld

Dilemma’s

Positief vs negatief gevoel

“Pleasure”: N. Accumbens

“Pain”: Amygdala

Detectie dilemma:

Cingulum anterior

Insula anterior

Bestuurskamer: prefrontale schors

Tweekoppig, steeds in overleg

Frans van der Meché.Advies

N.Accumbens&Amygdala

Frans van der Meché.Advies

Dilemma-detectiecentra

Insula Cingulum Anterior

Impuls, narcisme, empathie

Cascade:

Dilemma activeert “Cingulum en Insula”

C&I activeren Intern en Extern gerichte systemen: beide limbisch+frontaal

Balans naar intern: narcisme (eigen gewin)

Balans naar extern: empathie (groepsvoordeel)

Besluitvorming dilemma’s

Meer of minder gericht op de ander

via verschillende neurale netwerken

Netwerken zijn beïnvloedbaar

In de opvoeding

Planmatig: meditatie, mindfulness

Door leerprocessen in het hele leven “het goede gesprek”

Lerende verbindingen

Tussen N.Accumbens en Frontaalkwab

Intermezzo IV

Kunt u uit eigen ervaring besluiten ophalen gebaseerd op conformisme en/of stress die juist goed/fout afliepen?

Waarom goed/fout?

Zijn er ideeën om de besluitvorming te optimaliseren?

We zijn anders dan we denken

“Keuzes worden ingegeven”

Spinoza: “we weten wel wat we willen, maar niet waarom we iets willen”

Dat is de achtergrond van de leergang: idee krijgen hoe het wel (of juist niet) werkt!

Zijn de drijfveren ons de baas?

N.Accumbens Amygdala Frontaal

Genot Angst Sociaal

Brain decision makers

Hoe verder?

Afstand nemen (extern gezichtspunt;

advocaat van de duivel spelen)

Reflecteren (laten bezinken; komen er

andere gevoelens boven)

Het goede gesprek met de juiste persoon

Het goede gesprek!

D.Jung, Front.Neurosc.2013

Vragen voor jezelf

Ga ik de gemakkelijke weg? (WYSIATI én WYTIATI? Systeem II helpt systeem I?)

Heb ik ruimte voor reflectie genomen? (stress voldoende gereduceerd?)

Ben ik bewust van valkuilen? (risicogevoeligheid voor winst vs verlies, optimisme, conformisme)

Heb ik ‘t voldoende vanuit “extern” bekeken? (ook het goede gesprek gevoerd?)

Daniel Kahneman (Nobel laureate)

“My general view would be that you should not take your intuitions at face value; overconfidence is a powerful source of illusions”

FvdM: wanneer het “niet goed voelt” bv in een organisatie-(onderdeel), is er mogelijk al veel aan de hand

Meer in de leergang

Het Brein in de Boardroom

Erasmus Universiteit

Info: Marisca Stolp

Frans van der Meché www.eur.nl/esaa/executive_programs/het_brein_in_de_boardroom/

Het Brein in de Boardroom

Uitgangspunt: Het Brein en gedrag

Van brein naar de praktijk Hoe te beoordelen vanuit de filosofie?

Wat weten we van “echte” besluiten?

Hoe zit het met neuro-economie?

Hoe beoordeel je risico’s?

Hoe werk je in onzekerheid?

Van waar komt leiderschap/narcisme?

Strategieontwikkeling en breingedrag?

Het Brein in de Boardroom

Uitgangspunt: Het Brein en gedrag

Van brein naar de praktijk Hoe te beoordelen vanuit de filosofie?

Wat weten we van “echte” besluiten?

Hoe zit het met neuro-economie?

Hoe beoordeel je risico’s?

Hoe werk je in onzekerheid?

Van waar komt leiderschap/narcisme?

Strategieontwikkeling en breingedrag?