[Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

23
IDM BLOK G beeldbanken en cultureel erfgoed VISUELE COMMUNICATIE EN IMAGE RETRIEVAL Klaas Jan Mollema MSc IDMDENHAAG InformatieDienstverlening & informatieManagement 3

Transcript of [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Page 1: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

IDM  BLOK  Gbeeldbanken  en  cultureel  erfgoed

VISUELE COMMUNICATIE ENIMAGE RETRIEVALKlaas  Jan  Mollema  MSc

IDMDENHAAGInformatieDienstverlening &informatieManagement

3

Page 2: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

collegeplanning IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

college 1 :: visuele communicatie & image retrieval de kracht van beelden het probleem van image retrieval de context van beeldmateriaal: collecties image retrieval inleiding op iconografische analyse

college 2 :: Gebruik en gebruikers + iconografische analyse gebruik en gebruikers van afbeeldingen pre-iconografisch niveau iconografisch niveau iconologisch niveau

college 3 :: iconografie en ontsluiting ico analyse in schema een andere classificatie (ook schematisch) collecties van non tekst materiaal

college 4 :: beeldbanken en open datacollege 5 :: audio en videocollege 6 :: beeldbanksoftware

Page 3: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

de  kracht  van  beeldenhoe  wij  om  gaan  met  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

HERHALING

Page 4: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

onderwerpsbepaling :: betekenis

wat stelt een afbeelding voor?hoe beschrijf / indexeer ik dat?

Page 5: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

factueel

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

expressioneel

pre-iconografisch niveau

iconografisch niveau

iconologisch niveau

objectieve betekenisfysieke manifestatie

abstracte / expressionele / symbolische betekenis

generische beschrijving vanobjecten, personen, activiteiten,plaatstype, cyclische tijd

generisch factueel

beschrijving van de stemming,sfeer, emoties

expressionele symbolischebetekenis

specifieke benoeming vanobjecten, personen, activiteitenplaatsen, liniaire tijd

specifiek factueel

identificatie van mytische wezens,symbolgische betekenissen,abstracte begrippen

cultuurgebonden expr. betekenis

kunsthistorische betekenis van een afbeelding

wat wil de kunstenaar overbrengen

Zingeving en betekenis van een kunstwerkPanofsky 1892-1968

(methodiek voor het zo volledig mogelijk en zoobjectief mogelijk beschrijven van non tekstmateriaal)

Page 6: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

ONDERWERPSBEPALINGVAN

BEELDMATERIAAL

Page 7: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

factueel

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

expressioneel

pre-iconografisch niveau

iconografisch niveau

iconologisch niveau

objectieve betekenisfysieke manifestatie

abstracte / expressionele / symbolische betekenis

generische beschrijving vanobjecten, personen, activiteiten,plaatstype, cyclische tijd

generisch factueel

beschrijving van de stemming,sfeer, emoties

expressionele symbolischebetekenis

specifieke benoeming vanobjecten, personen, activiteitenplaatsen, liniaire tijd

specifiek factueel

identificatie van mytische wezens,symbolgische betekenissen,abstracte begrippen

cultuurgebonden expr. betekenis

kunsthistorische betekenis van een afbeelding

wat wil de kunstenaar overbrengen

Op basis van dit schema

- wie of wat is het?- wat doet het?- waar is het?- wanneer is het?

Page 8: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

Op basis van dit schema

- wie of wat is het?- wat doet het?- waar is het?- wanneer is het?

Wie of wat is het?

van wie is dit een afbeelding?> specifiek> generisch

zijn afgebeelde wezens/objecten symbolen voor andere wezens of objecten? manifesteren ze een abstract begip? symboliseren ze een bepaald idee?

Page 9: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

Op basis van dit schema

- wie of wat is het?- wat doet het?- waar is het?- wanneer is het?

Wat doet het?

wat doen de wezens / objecten?> generisch> specifiek

wat is de toestand of zijnsomstandigheid van wezens / objecten?

welke emoties worden door deze acties tot uitdrukking gebracht

welke abstracte ideeen / begrippen worden door deze acties gesymboliseerd?

Page 10: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

Op basis van dit schema

- wie of wat is het?- wat doet het?- waar is het?- wanneer is het?

Waar is het?

waar bevindt zich het afgebeelde in de geografische, kosmografische of architecturale ruimte?> specifiek> generisch

symboliseert de afgebeelde plaats een andere plaats of mythische plaats?

staat de afgebeelde plaats voor een abstract begrip?

Page 11: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

Op basis van dit schema

- wie of wat is het?- wat doet het?- waar is het?- wanneer is het?

Wanneer is het?

wanneer speelt zich het afgebeelde in de lineaire en/of cyclische tijd af?> specifiek> generisch

symboliseert het tijdssegment in het afgebeelde een abstract begrip?

Page 12: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

factuele component

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

algemeen / generisch(pre-iconografisch)

cyclische tijdsaanduiding : lente, zomer, herfst, winter; ochtend, middag, avond

Onderwerp vaneen afbeelding

wie / wat is het?

wat doen de afgebeeldeobjecten? Wat is hun zijnstoestand?

waar is het afgebeelde inde geografische, kosmo-grafische of gebouwde ruimte?

wanneer vindt het afgebeeldeplaats?

lineaire tijdsaanduiding : datumof eigennaam periode

emoties / abstracte begrippendie zich manifesteren in c.q.gesimboliseerd worden door tijd

expressionele component

specifiek(iconografisch)

specifiek en generisch(indien mogelijk)

plaatstype individueel benoembare plaatsnaam

abstracte begrippen die zich mani-festeren in een bepaalde plaats /abstracte plaatsen die door de af-gebeelde plaats worden gesymb.

activiteiten, condities, soortzijnstoestanden

individueel benoembaregebeurtenissen, zijnstoestanden

emoties / abstracte begrippen diezich manifesteren c.q. gesymboli-seerd worden door activiteiten en/of gebeurtenissen

soort:persoon, dier, mythisch wezen/ godheid, object

individueel benoembarepersonen, dieren, mytische wezens /godheden, objecten

abstracte begrippen / mythische wezens die zich manifesteren c.q. gesymboliseerd worden door wezens en/of objecten

Page 13: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

factuele component

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

algemeen / generisch(pre-iconografisch)

cyclische tijdsaanduiding : lente, zomer, herfst, winter; ochtend, middag, avond

Onderwerp vaneen afbeelding

wie / wat is het?

wat doen de afgebeeldeobjecten? Wat is hun zijnstoestand?

waar is het afgebeelde inde geografische, kosmo-grafische of gebouwde ruimte?

wanneer vindt het afgebeeldeplaats?

lineaire tijdsaanduiding : datumof eigennaam periode

emoties / abstracte begrippendie zich manifesteren in c.q.gesimboliseerd worden door tijd

expressionele component

specifiek(iconografisch)

specifiek en generisch(indien mogelijk)

plaatstype individueel benoembare plaatsnaam

abstracte begrippen die zich mani-festeren in een bepaalde plaats /abstracte plaatsen die door de af-gebeelde plaats worden gesymb.

activiteiten, condities, soortzijnstoestanden

individueel benoembaregebeurtenissen, zijnstoestanden

emoties / abstracte begrippen diezich manifesteren c.q. gesymboli-seerd worden door activiteiten en/of gebeurtenissen

soort:persoon, dier, mythisch wezen/ godheid, object

individueel benoembarepersonen, dieren, mytische wezens /godheden, objecten

abstracte begrippen / mythische wezens die zich manifesteren c.q. gesymboliseerd worden door wezens en/of objecten

Page 14: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

factuele component

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

algemeen / generisch(pre-iconografisch)

cyclische tijdsaanduiding : lente, zomer, herfst, winter; ochtend, middag, avond

Onderwerp vaneen afbeelding

wie / wat is het?

wat doen de afgebeeldeobjecten? Wat is hun zijnstoestand?

waar is het afgebeelde inde geografische, kosmo-grafische of gebouwde ruimte?

wanneer vindt het afgebeeldeplaats?

lineaire tijdsaanduiding : datumof eigennaam periode

emoties / abstracte begrippendie zich manifesteren in c.q.gesimboliseerd worden door tijd

expressionele component

specifiek(iconografisch)

specifiek en generisch(indien mogelijk)

plaatstype individueel benoembare plaatsnaam

abstracte begrippen die zich mani-festeren in een bepaalde plaats /abstracte plaatsen die door de af-gebeelde plaats worden gesymb.

activiteiten, condities, soortzijnstoestanden

individueel benoembaregebeurtenissen, zijnstoestanden

emoties / abstracte begrippen diezich manifesteren c.q. gesymboli-seerd worden door activiteiten en/of gebeurtenissen

soort:persoon, dier, mythisch wezen/ godheid, object

individueel benoembarepersonen, dieren, mytische wezens /godheden, objecten

abstracte begrippen / mythische wezens die zich manifesteren c.q. gesymboliseerd worden door wezens en/of objecten

Page 15: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

factuele component

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

algemeen / generisch(pre-iconografisch)

cyclische tijdsaanduiding : lente, zomer, herfst, winter; ochtend, middag, avond

Onderwerp vaneen afbeelding

wie / wat is het?

wat doen de afgebeeldeobjecten? Wat is hun zijnstoestand?

waar is het afgebeelde inde geografische, kosmo-grafische of gebouwde ruimte?

wanneer vindt het afgebeeldeplaats?

lineaire tijdsaanduiding : datumof eigennaam periode

emoties / abstracte begrippendie zich manifesteren in c.q.gesimboliseerd worden door tijd

expressionele component

specifiek(iconografisch)

specifiek en generisch(indien mogelijk)

plaatstype individueel benoembare plaatsnaam

abstracte begrippen die zich mani-festeren in een bepaalde plaats /abstracte plaatsen die door de af-gebeelde plaats worden gesymb.

activiteiten, condities, soortzijnstoestanden

individueel benoembaregebeurtenissen, zijnstoestanden

emoties / abstracte begrippen diezich manifesteren c.q. gesymboli-seerd worden door activiteiten en/of gebeurtenissen

soort:persoon, dier, mythisch wezen/ godheid, object

individueel benoembarepersonen, dieren, mytische wezens /godheden, objecten

abstracte begrippen / mythische wezens die zich manifesteren c.q. gesymboliseerd worden door wezens en/of objecten

Page 16: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

factuele component

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

algemeen / generisch(pre-iconografisch)

cyclische tijdsaanduiding : lente, zomer, herfst, winter; ochtend, middag, avond

Onderwerp vaneen afbeelding

wie / wat is het?

wat doen de afgebeeldeobjecten? Wat is hun zijnstoestand?

waar is het afgebeelde inde geografische, kosmo-grafische of gebouwde ruimte?

wanneer vindt het afgebeeldeplaats?

lineaire tijdsaanduiding : datumof eigennaam periode

emoties / abstracte begrippendie zich manifesteren in c.q.gesimboliseerd worden door tijd

expressionele component

specifiek(iconografisch)

specifiek en generisch(indien mogelijk)

plaatstype individueel benoembare plaatsnaam

abstracte begrippen die zich mani-festeren in een bepaalde plaats /abstracte plaatsen die door de af-gebeelde plaats worden gesymb.

activiteiten, condities, soortzijnstoestanden

individueel benoembaregebeurtenissen, zijnstoestanden

emoties / abstracte begrippen diezich manifesteren c.q. gesymboli-seerd worden door activiteiten en/of gebeurtenissen

soort:persoon, dier, mythisch wezen/ godheid, object

individueel benoembarepersonen, dieren, mytische wezens /godheden, objecten

abstracte begrippen / mythische wezens die zich manifesteren c.q. gesymboliseerd worden door wezens en/of objecten

Page 17: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

factuele component

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

algemeen / generisch(pre-iconografisch)

cyclische tijdsaanduiding : lente, zomer, herfst, winter; ochtend, middag, avond

Onderwerp vaneen afbeelding

wie / wat is het?

wat doen de afgebeeldeobjecten? Wat is hun zijnstoestand?

waar is het afgebeelde inde geografische, kosmo-grafische of gebouwde ruimte?

wanneer vindt het afgebeeldeplaats?

lineaire tijdsaanduiding : datumof eigennaam periode

emoties / abstracte begrippendie zich manifesteren in c.q.gesimboliseerd worden door tijd

expressionele component

specifiek(iconografisch)

specifiek en generisch(indien mogelijk)

plaatstype individueel benoembare plaatsnaam

abstracte begrippen die zich mani-festeren in een bepaalde plaats /abstracte plaatsen die door de af-gebeelde plaats worden gesymb.

activiteiten, condities, soortzijnstoestanden

individueel benoembaregebeurtenissen, zijnstoestanden

emoties / abstracte begrippen diezich manifesteren c.q. gesymboli-seerd worden door activiteiten en/of gebeurtenissen

soort:persoon, dier, mythisch wezen/ godheid, object

individueel benoembarepersonen, dieren, mytische wezens /godheden, objecten

abstracte begrippen / mythische wezens die zich manifesteren c.q. gesymboliseerd worden door wezens en/of objecten

Page 18: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

Collecties bepalen wat geindexeerd moet worden

- classificatieschema’s als uitgangspunt- vervolgens bepalen wat van belang is

Page 19: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

Collecties bepalen wat geindexeerd moet worden

- classificatieschema’s als uitgangspunt- vervolgens bepalen wat van belang is

aard en gebruiksdoel van de collectie

zie college 2

Page 20: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

Collecties bepalen wat geindexeerd moet worden

- classificatieschema’s als uitgangspunt- vervolgens bepalen wat van belang is

aard en mate van gebruik

- welke gebruikers- welke vraag naar beeld- kwantitatieve gegevens over het gebruik

Page 21: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

Collecties bepalen wat geindexeerd moet worden

- classificatieschema’s als uitgangspunt- vervolgens bepalen wat van belang is

uitputtendheid / specificiteit van ontsluiting

wanneer stop je met indexeren?hoe specifiek zijn de descriptoren?

detaildrempel :: wat is het hoofdmotief?

pertinentiedrempel :: wat zijn de betekenisvolle gehelen / entiteiten?

Page 22: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

Onderwerpsbepalingde  betekenis  van  beeldmateriaal

IDM-­‐  G  beeldbanken  en  cultureel  erfgoedBEELD  TOEGANKELIJK  GEMAAKT

Collecties bepalen wat geindexeerd moet worden

- classificatieschema’s als uitgangspunt- vervolgens bepalen wat van belang is

aard van de afbeelding

is het een reproductie of het orgineel?

beschrijf je het gepresenteerde werk of het oorspronkelijke werk... of wellicht beide.

Page 23: [Idm g] iconografische analyse van afbeeldingsmateriaal 3

opdracht voor deze collegeserie

Kies een foto om te beschrijven aan de hand van het analyseschema iconografische analyse

eisen aan de foto:- de foto moet meerdere betekenisniveau’s bevatten- de foto moet expressieve kenmerken hebben- de foto bevat idealitair ook een achterliggende boodschap

laat de foto checkenprint de foto uit en laat em zien in college 3[ZORG DAT JE EM BIJ JE HEBT!]

Uiteindelijk product+ Uitgewerkt analyseschema iconografische analyse + onderbouwing+ Toegekende descriptoren + onderbouwing / verantwoording