Op weg naar een meer klantgerichte gemeente

Service Oriented ArchitectureIDC, Local Conference, Amsterdam

22 mei 2008

Bas Kooter PM Inrichting Midoffice

PM Digitaal Ontsluiten Bouwarchief

Contact: 06-53791865, b.kooter@ixxi.nl

Fasering: Verkenning, Beproeving en Realisatie

Implementatie: Servicegerichte EGEM Architectuur

Condities: Beheer(s)baar, open en toch beveiligd

Agenda

1. ContextGemeente Arnhem (ontwikkelingen)EGEM Architectuur

2. Aanpak (3 Fasen, 2 Stromen)Fase 1 Foto ICT huishouding: landschap,

bruggenkaartOntwerp beoogde Architectuur

Fase 2 Proof of Concept (3 cases, twee implementaties)

Migratieplan voor Fase 3Fase 3 Operationalisatie

Aanpassing InfrastructuurNieuwe ontwikkelingenProces inrichten met SOA

3. Afsluiting Aanbevelingen / Conclusies Afsluitende opmerkingen Vragen

Op weg naar een klantgerichte gemeente

verandering

BackOffice

(A)

BackOffice

(B)

BackOffice

(C)

Dienst A Dienst B Dienst C

Burger

Balie

Te

lefoo

n

Intern

et

Em

ail

Balie

Te

lefoo

n

Intern

et

Em

ail

Balie

Te

lefoo

n

Intern

et

Em

ail

Van

BalieTelefoon(0800..)

Internet

BackOffice

(A)

BackOffice

(B)

BackOffice

(C)

Dienst A Dienst B Dienst C

Burger

Midoffice

Gemeenschappelijke BasisGegevens

Email

Naar

Eenvoudiger voor de burger !

ArchitectuurHet EGEM referentiemodel

Frontoffice Gebruikers

Communicatie Kanalen Midoffice

Backoffice Afdelingen / Diensten

Landelijke Registraties

Onderwijs

Parkeren

Bouwen

Belastingen

Bedrijven

Openb.werken

Soc. Dienst

Burgerzaken

burger

bedrijf

Geg.Mag.

Zaken

ambtenaar

GBA

NHR

Gebouwen

Adressen

Kadaster

Topografie

Polisadm.

Inkomen

Servicebus: onderlinge gegevensuitwisselingbinnen de e-overheid

Onderwijs

Parkeren

Bouwen

Belastingen

Bedrijven

Openb.werken

Soc. Dienst

Burgerzaken

burgerburger

bedrijfbedrijf

Geg.Mag.

Zaken

ambtenaar

GBA

NHR

Gebouwen

Adressen

Kadaster

Topografie

Polisadm.

Inkomen

GBA

NHR

Gebouwen

Adressen

Kadaster

Topografie

Polisadm.

Inkomen

Servicebus: onderlinge gegevensuitwisselingbinnen de e-overheid

Twee overlappende golfbewegingen

Golf 1Focus op de voorkantDigitaal ontsluiten van diensten

Golf 2Focus op

beheer, beveiliging en integrale aansluiting

van de achterkant op voorkant

Deze presentatie gaat over de 2e golf

Fase 1

Verkenning

Foto Situatie

DefinitieGewenste

Architectuur

Fase 2

Beproeving

Proof of Concept

3 Cases

Fase 3

Operationalisatie

5 DeelresultatenNieuwe ontwikkelingen

De aanpak (fasen en stromen)

Sep 2006

Mrt 2007

Okt 2007

Verkenning Beproeving Operationalisatie

A-Stroom

Bestaande informatiehuishouding van de gemeente

“IST”

B-Stroom

Gewenste architectuur (toekomst)

“SOLL”

De aanpak (fasen en stromen)

Sep 2006

Mrt 2007

Okt 2007

Verkenning Beproeving Operationalisatie

Mid OfficeArchitectuur

Huidige situatie Lopende ontwikkelingen

+

Gewenste situatie

Mid OfficePrototype

Proof of Concept

Mid OfficeOperationeel

Hybride Situatie

Front Office

Back Office

Projectie Cases

op Architectuur

Infrastructuur aanpassenBeheer, beveiliging en regelgeving

SOA

Legacy-deel

Nieuwe ontwikkelingen

BestaandInfaseren

Bestaand Continueren

BestaandUitfaseren

Legacy

Front Office

Back Office

Front Office

Back Office

Front Office

Back Office

Front Office

Back Office

Beheer(s)bare Infohuishouding

Front Office

Back Office

Visie RealiteitAfstemming

A

B

Fase 1 Fase 2 Fase 3

Beslissing

De aanpak (fasen en stromen)

Sep 2006

Mrt 2007

Okt 2007

Verkenning Beproeving Operationalisatie

Resultaten Fase 1 (Verkenning - 1)

Mid OfficeArchitectuur

Huidige situatie

Gewenste situatie

Front Office

Back Office

Front Office

Back Office

Visie

A

B

Fase 1

Foto van werkelijkheid mbvICT Landschap + Bruggenkaart

Inzicht in de complexiteit van bestaande

informatiehuishouding

Bouwtekening vd toekomst volgens EGEM Architectuur

Biedt de mogelijkheid om “IST” en “SOLL” situaties hierop te projecteren eneenduidig te vergelijken

Mido

fficeB

ackoffice

Bestaande processystemenBestaande processystemen

Backoffice broker

ZakenmagazijnZakenmagazijn

Midoffice broker

Fro

ntoffice

Document management

Workflow management

Relatiebeheer (CRM)

Document management

Workflow management

Relatiebeheer (CRM)

AuthenticatieDigiD

E-formulierenWebintake

GISGeo informatie

PortaalPersonalisatie

CMSWebpublicaties

GegevensmagazijnGegevensmagazijn

KetenpartnersKetenpartners

Basisregisterhouders

Basisregisterhouders

Resultaten Fase 1 (Verkenning - 2)

Front Office

BurgersMedewerkers

Management

InformatieTakenDiensten

InternetBalieIntranet SMS

Verzoeken om infoToevoegenFax

Beveiliging

DDS (centric)

BedrijvenBBR

NL7AZR

XML-StUF

LoggingAfzender

OntvangerDatum,Tijd

Bericht(type)

META-DataAfspraken

KoppelingenBerichten, Opdrachten

Moment, Frequentie, FormaatObjecten, Rechten

Transformaties, ControlesToleranties

Onderlinge Afhankelijkheden

Nieuw

Verhuizing / mutatie

Vertrek

Vergunning

Uitkering

Rapportage

Afspraken

Besluiten

Nieuwe koppeling

…………...

…………...

Vergunning

………..

Monitoring(BAM)

Landelijke Voorziening

Belasting

Bedrijven

NL Extern (Overig)

BankBetaling

VHI: Vergunning Handhaving Internet

Adreswijziging

Oneigenlijk gebruik openbare ruimte

WEB+(InterAccess)

GebouwenBRGGBK

BGB4All

KadasterBRK

Kad4All

AdressenBRACAR

ADR4All

MedewerkersBeaufort

(Gemal - Raet)2500 mnsn1900 FTE

ProductenPEDA / PIGA(Infoprojects)

(CMS.?)

FMISFac.Dienst

EmailNTEL

Telefoon

KlachtenMeldingen

(Smile)

Opslag / Registratie / Archivering

Specifieke Functionaliteit

Workflow - Proces - Status

NDSLDAP

DataDistributieEngine

Gebouwen

BBR

PersonenGBALRD

Toegankelijkheid

Bruikbaarheid

Content

Transparantie

BSN

BIN

OTP

Generieke Functionaliteit

Kadaster

Topografie

Adressen

BRG

BRK

KenbaarheidPubliekrechtelijke

Beperkingen

BAG

BRA

GeoWeb(ESRI)

Bus. Intell. / Mgt InfoInpromptu(Cognos)

(ETL) Batch

FME(Safe)

DTAQSA

Scheduler PC(GIGA)

BISServer Engage

ArnhemMail(eMaxx)

BouwenWonen

BWT4All20.000

Soc.Zaken

GWS4All

LeerlingenLLA4All

FinancienDecade

(Unit4Agresso)

Belasting(WOZ)

GHS4All100.000

DWH

ODSPeda

DSADWHDM

Cognos

GroenBS8

WegenKunstwrknDgdialog

GBKN

DigiD

WOZ

Smoelenboek

Geboorte, Overlijden

BAG

Data (DB)Synchronisatie

Engine

Work Flow

(EAI)Real Time

BPEL(Oracle)

Zaken

SUBPGHSPMNV

WFM KVA KVR GKM PKD

IGIS(ESRI)

SQL

IZSO

MO

COSA BPMServer

VergunningenCVV

VHIVerg.

ODSGBA

ODSWOZ

ODSBRA

ODS Webplus

Archief

DocumentenDIV - DIGADMS / RMS

(COSA)

DISUEWI

PersonenBRP/GBA

ReintegrClientenVolg Sys

CVSStratech

Europese Ontw

INSPIRE, GMES, OGC

Wereld Ontw

Google Earth, ….

Vastgoed(Vicrea)

GIGA(Oracle-Spatial)

SchedulingPlanning

Powerplay(Cognos)

DivWeb

(Getronics)

COSA

7 x 24AnyTime

AnyWhereAnyHow

‘5 x 9-17’

ArcGIS(ESRI)

GWS(Bentley)

tbv VHI

Wet AuthentiekeRegistraties01-01-2009

Nachtelijke batches

ArnhemCard

MsAccess10.000

BankzknAllegroKredÍT6000

TekeningenProjectwiseMicrostation

(Bentley)

CultuurGebruikers

VoorzieningenRenFlex Sport

GebruikersVoorzieningen

Lamires

PersonenPIV4All142.000

BRMMwkrs

CVS

WMO@All

ServiceDesk

BeveiligingPasjes

NO

RA

InternetKassa

AOProces

beschrijvingenPROTOS

RelatiesPerfect View

BAVAK

MSSASchouwburgZaalverhuur

Events

Abo'sKaarten

ProvenueMuseaQuestorKassa's

DSP

RiolenRIOB

VerlichtingOV

HRFlex

PID (SO)MSAcces

LLvervoerLLVR

ParkeerPVS4all

MilieuMPM4all

BodemBOS

BIS4AllSchuld

OPUS-DBAC

OPUS-R

HuursubsidieWalvis

RolstoelenHumis

UitkeringenWBS

ScholenVoorz.atlas

Go'4O.wijs Huisv.

OnderhoudGebouwenHomerun

MilieukrtPromil

DierenEcomodule

MonumentenAMIS

GemalenTelview

Verkeerstromen

Omnitrans

ADR4all

GIGABWT4all

BIS4all

MPM4all

KAD4all

DIVWeb

18

9

3

20

AMIS

SUB4all

SmileSmartscreen

SmileSmartcom

BRM

DGDialog

BGB4all

PIGA

GlobalFM

RDW

Cyclomedia

42

31

10

41

13

15

14

45

44

36

35

43

19

29

33

32

GHS4all

107

34

21

Starwatch

PIV4all

ArnhemCard

ODAS4ALL

Web+

DIGA

50

68

11127

2

25

23

LLA4all

16

26

30

12

46

Cendrispostcodetabel

Decade

84

GWS4all

Stratech

Allegro

Pvberoep/bezwaar

BS8

Nemesys

Huisstijl

finstream

Coherence

Telegids

NDS/LDAPBKR

72

51

52

53

54

Beaufort

55

Lamires

56

57

ArtEvent

58Renflex

60

KVK

61

Quarto 62

Pass63

UeWI64

Bedrijvenbestand 112

PID

66 (118)

67

70

71

73

74

75

83

LRD

8

Deztaplan37

RoPlan

38

ArcGis

39

Digidata76

Smoelen-boek

77

Arnhemmail

79

78

Groupwise

80

Projectwise

82

86

85

97

88

89 90

91

TNT post92

VHI

48

93

BIS

COSA-VG

95

Printservice(Cendris)

99

Belasting-dienst

100

Water-schappen

101

CBS 102

Postbank103

BDS

104

105

Orthax108 + 109

Huis-uitzetting

113Humis(rolstoelen)

114

Kinderopvang

115

Leerlingen-vervoer 116

Ordersysteem

117

118

Adresdata

119

Vastgoed

120

47

96

110

22

HR Flex

12

3

DIS/IZ

10

6

40

Cool

122

Digi-D

12

4

Ogone

125

126

94

CS

IZ

SB

SO

MO

FD

EXTERN

Kleurenlegenda

Mid OfficeArchitectuur

Huidige situatie

Gewenste situatie

Front Office

Back Office

Front Office

Back Office

Visie

A

B

Fase 1

Fase 2: Beproeving - 1

Lopende ontwikkelingen

Mid OfficePrototype

Proof of Concept

Front Office

Back Office

Front Office

Back Office

Afstemming

A

B

Fase 2

ICT Landschap+Bruggenkaarten

Gedefinieerde Cases geprojecteerd op beoogde architectuur

Migratieplan

Werkende Cases & Architectuur

Fase 1 Fase 3

Lessons Learned

Resultaten Fase 2 (Beproeving - 2)

Case 1: Opvoeren nieuwe medewerkerBeaufort (personeelsnr)NDS (emailadres)Telegids (telefoonnr)

Case 2: Adreswijziging BurgerVerificatie bij de BAG (adres)Verspreiding gegevens (PIV, ADR, GIGA)

Case 3: Aanvraag van vergunningInvoer via E-formulierProces opstarten en afhandeling volgenInzet van zakenmagazijn

Alleen ORACLE

ESBals

BOB

ORACLE ESBén

DDS4ALLals

BOB

Resultaten Fase 2 (Beproeving - 3)

Mid Office Broker (Dirigent)Oracle - BPEL

BAGADRPIVGIGA

Back Office Broker (Postbode)ESB

BRMBeaufort

WorkflowWFM

TelegidsNDSEmail

COSAVHI

Web+ Zaken

Web Schermen

RedLine Zaken

WEB+ODS

BAM

Back Office Broker (ORACLE ESB) Bulkberichtenverkeer = Postzakken

Mid Office Broker (ORACLE BPEL) Individueel berichtenverkeer = Brieven

Mid Office Broker (Dirigent)Oracle - BPEL

BOBDDS4ALL

BAGADRPIVGIGA

Back Office Broker (Postbode)ESB

BRMBeaufort

WorkflowWFM

TelegidsNDSEmail

COSAVHI

Web Schermen

Web+ Zaken

RedLine Zaken

WEB+ODS

BAM

Back Office Broker (ORACLE ESB) Bulkberichtenverkeer = Postzakken

Mid Office Broker (ORACLE BPEL) Individueel berichtenverkeer = Brieven

Fase 3 – Operationalisatie

Mid OfficeOperationeel

Hybride Situatie

Infrastructuur AanpassenBeheer, Beveiliging& Regelgeving

SOA

Legacy-deel

Nieuwe ontwikkelingen

BestaandInfaseren

Bestaand continueren

Bestaand uitfaseren

Front Office

Back Office

Front Office

Back Office

Beheer(s)bare Infohuishouding

A

B

Fase 3

Migratieplan Fase 3

Resultaten Fase 2

Eindrapport Fase 2

Beslissing

Inzicht in debestaande ICT huishouding

+Migratiestrategie

naar nieuwe architectuur

DigitaleDocumenten

E-formulier

Financien

Aanbesteding: Nieuw systeem (zonder midoffice)

Subsidiesysteem

Subsidie dossiers

Documenten, emails

Begrotingsinfo

Actuele budgetinfo

Boekingsopdrachten

Betalingsopdrachten

Subsidieaanvraag

Burger

Medewerker subsidieverstrekking

Financieel Medewerker

MidofficeDigitaleDocumenten

E-formulier

Financien

Aanbesteding: Nieuw systeem (met midoffice)

Subsidiesysteem

Subsidie dossiers

Documenten, emails

Begrotingsinfo

Actuele budgetinfo

Boekingsopdrachten

Betalingsopdrachten

Subsidieaanvraag

Burger

Medewerker subsidieverstrekking

Financieel Medewerker

Toegevoegde waarde van het midoffice

Subsidiesysteem

koppelvlak

1

E-formulier

Subsidieaanvraag

34

5

Zaken- & Gegevensmagazijn

(Conform EGEM Architectuur)

Webservice

Webservice

Financien

2.1

5

DigitaleDocumenten

Webservice

Webservice

2.2

koppelvlak

Boekingsopdrachten Betalingsopdrachten

Begrotingsinfo Actuele budgetinfo

Subsidie dossiers Documenten, Emails

Midoffice (Synchronisatie, Proces, Workflow)

Burger

Backoffice Medewerker

Backoffice Medewerker

5 5Voortgangsinfo

Subsidieaanvraag

Frontoffice Medewerker

Gerichte communicatie met identieke informatie

Proces: Verhuizing zonder midoffice

WebIntake

BAG

GBA

Zakenmagazijn

BurgerIndienen

Adres controle

Resultaat controle

Doorsturen GBA

Status: Ontvangen Status: In Behandeling

Status: Ontvangen

Status: Akkoord

Status: Akkoord

Zaak bijwerken Zaak bijwerken Zaak bijwerken

Gegevens bijwerken Gegevens bijwerken Gegevens bijwerken

Status: In Behandeling

Locale proceskennis, beslissingen en activiteiten.

Geen bewaking/monitoring van het totale proces.

Generieke Proceslaag

Proces: Verhuizing met midoffice

WebIntake

BAG

GBA

Zakenmagazijn

Burger

BusinessProcessExecutionLanguage

BeginAdres

ControleDoorsturen

GBA

Loop

StatusOntvangen

StatusBijwerken

VerhuizingAkkoord

Status:•Ontvangen•In Behandeling•AkkoordIndienen Verwerkt

Einde

Generieke Proceslaag

Proces: Verhuizing met midoffice

WebIntake

BAG

GBA

Zakenmagazijn

Burger

BusinessProcessExecutionLanguage

BeginAdres

ControleDoorsturen

GBA

Loop

StatusOntvangen

StatusBijwerken

VerhuizingAkkoord

Status:•Ontvangen•In Behandeling•AkkoordIndienen Verwerkt

Einde

Globaal: Proceskennis, Monitoring en Signalering

Lokaal: Activiteiten en Beslissingen

Globale proces lijkt complex, en …….. dat is het ook!

maar …

Elk proces wordt op vergelijkbare wijze gerealiseerd.

Voorheen was elk proces zogenaamd uniek.

Nu heeft elk proces generieke & specifieke aspecten.

Deelresultaat 1: Infrastructuur

Mid

office

Ba

ckoffice

Bestaande processystemen

Fro

nto

ffice

Oracle EnterpriseService Bus

Ketenpartnersen

Basisregisterhouders

Oracle W

ebServices

Manager

Oracle Service Registry(UDDI)

Oracle R

DB

MS

Proce

s en m

eta

da

ta

Adapters

Zakenmagazijn

Gegevensmagazijn

Oracle BPELProcess Manager

Oracle Portal

Oracle Data Integrator (ODI)

Single Sign-On

Document / Record management

Oracle UniversalContent Management

(Stellent)

Oracle RDBMS

Oracle RDBMS

Mid

office

Ba

ckoffice

Bestaande processystemen

Fro

nto

ffice

Ketenpartnersen

Basisregisterhouders

Ketenpartnersen

Basisregisterhouders

Oracle Service Registry(UDDI)

ZakenmagazijnZakenmagazijn

GegevensmagazijnGegevensmagazijn

Oracle WebCenter(Incl Portal) Single Sign-On

Document / Record managementDocument / Record management

Oracle Identity M

anagement (ID

M)

Oracle BPEL Process Manager

Oracle Enterprise Service Bus

(ESB)

Ora

cle R

DB

MS

Proce

s en m

eta

da

ta

Ada

pte

rs

Ora

cle W

eb

service

Ma

na

ger (W

SM

)

COSA/DIGA +Oracle UCM (tbv DIBA)

Redora: Redline Zaken(EGEM + Oracle RDBMS)

Redora: Redline Gegevens(EGEM + Oracle RDBMS)

Ora

cle D

ata

Integ

rato

r (OD

I)

Ora

cle D

ata

Integ

rato

r (OD

I)

Aanbevelingen / conclusies

• De twee stromen zijn cruciaal• Bestaande Informatiehuishouding – IST• Gewenste toekomst (architectuur) – SOLL

• Duidelijke fasering met tussentijdse beslismomenten• 1. Verkenning• 2. Beproeving• 3. Operationalisatie

• Goede resultaatdefinitie (cases = bedrijfsprocessen)• Overzichtelijk, niet te groot, groeibriljantjes, olievlek• Geeft herkenning/aansluiting bij de business• Geeft focus aan het ontwikkelteam

• Techniek is cruciaal maar niet de issue• Afstemming met organisatie: 60-80%• Technische realisatie: 40-20%

• Een goed team• Klein maar krachtig• Aanvullende en deels overlappende competenties• Mix van extern met intern

• Een rechte rug

Afsluitende opmerkingen

De gemeente zit in een stroomversnelling.

Dienstverlening richting burger is leidend.• 7x24 uur, via alle kanalen• transparantie, informatie op maat

Ontwikkelen en beheren onder architectuur.• Strictere regels bij aanbestedingen

Ontkoppeling van functionaliteiten • Generieke koppelvlakken (webservices) • Flexibeler Informatiehuishouding.

Gemeente komt meer “in control”.

Vragen / opmerkingen?