IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

16
IBD EN VOEDING IBD EN VOEDING 13 november 2008 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes Daniëlle Staes

Transcript of IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Page 1: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

IBD EN VOEDINGIBD EN VOEDING

13 november 200813 november 2008

Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w.Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w.

Daniëlle Staes Daniëlle Staes

Page 2: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

IBDIBDInflammatory Bowel DiseaseInflammatory Bowel Disease

IBD, de verzamelnaam voor darmziekten als IBD, de verzamelnaam voor darmziekten als de ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa.de ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa.

Darmziekten waarbij ontstekingsproces Darmziekten waarbij ontstekingsproces gekend zijn:gekend zijn:– Ziekte van CrohnZiekte van Crohn: dunne darm + dikke darm : dunne darm + dikke darm

dieper dan mucosa, ook fistels en abcessen.dieper dan mucosa, ook fistels en abcessen.– Colitis ulcerosaColitis ulcerosa: eerder dikke darm, enkel : eerder dikke darm, enkel

mucosa.mucosa.

Page 3: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Oorzakelijk verband met voedingOorzakelijk verband met voeding

Ontstekingen in de darmen worden Ontstekingen in de darmen worden veroorzaakt door een systematisch veroorzaakt door een systematisch overdreven reactie van de darmen op overdreven reactie van de darmen op stoffen in de darm.stoffen in de darm.

Kunnen de darminhoud en dus de voeding Kunnen de darminhoud en dus de voeding de aanzet zijn voor het mogelijke ontstaan de aanzet zijn voor het mogelijke ontstaan van IBD en tevens acute opstoten?van IBD en tevens acute opstoten?

Page 4: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Verscheidene onderzoekenVerscheidene onderzoeken

Geraffineerde suikers (snoep, zuivere enkelvoudige Geraffineerde suikers (snoep, zuivere enkelvoudige KH). Ook cornflakesKH). Ook cornflakes

Enkelvoudige en meervoudige vetzuren (fast food, Enkelvoudige en meervoudige vetzuren (fast food, veel vleesverbruik).veel vleesverbruik).

Vit. B6.Vit. B6. Melkproducten, bakkersgist, …Melkproducten, bakkersgist, …

Echter geen enkel van deze onderzoeken kunnen Echter geen enkel van deze onderzoeken kunnen bewijzen dat het ontstaan van IBD voedings-bewijzen dat het ontstaan van IBD voedings-gerelateerd is, m.a.w. we hoeven ons geen zorgen gerelateerd is, m.a.w. we hoeven ons geen zorgen te maken over het al dan niet zelf uitgelokt hebben te maken over het al dan niet zelf uitgelokt hebben van IBD door voor het uitbreken van de ziekte van IBD door voor het uitbreken van de ziekte “verkeerde” voeding tot zich genomen te hebben.“verkeerde” voeding tot zich genomen te hebben.

Page 5: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Wat echter wel duidelijk isWat echter wel duidelijk is

De juiste voeding vanaf het vaststellen van IBD is De juiste voeding vanaf het vaststellen van IBD is belangrijk om opstoten of recidieven te voorkomen.belangrijk om opstoten of recidieven te voorkomen.

Er zijn enkele algemene richtlijnen op voedingsvlak, Er zijn enkele algemene richtlijnen op voedingsvlak, echter een individuele aanpak, en zelf experimenteren echter een individuele aanpak, en zelf experimenteren is nodig.is nodig.

Vandaar is het ook moeilijk om een algemeen dieet op Vandaar is het ook moeilijk om een algemeen dieet op te stellen, een IBD dieet verschilt van persoon tot te stellen, een IBD dieet verschilt van persoon tot persoon. Een diëtiste kan wel helpen in de zoektocht persoon. Een diëtiste kan wel helpen in de zoektocht naar welke voedingsmiddelen best verdragen worden.naar welke voedingsmiddelen best verdragen worden.

Page 6: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Eerste voedingsrichtlijnen bij IBDEerste voedingsrichtlijnen bij IBDAlgemene voedingsadviezen bij IBDAlgemene voedingsadviezen bij IBD

In de niet acute faseIn de niet acute fase

Geen specifiek dieetGeen specifiek dieetwel gevarieerde, smaakvolle voedingwel gevarieerde, smaakvolle voedingeiwitrijk, energierijk en vetarm.eiwitrijk, energierijk en vetarm.

Uitlokkers van ontsteking:Uitlokkers van ontsteking:- notennoten- rauw fruitrauw fruit- groene groenten en tomatengroene groenten en tomaten- gluten – melkgluten – melk- bepaalde pijnstillers: ibuprofen, diclofenac, …bepaalde pijnstillers: ibuprofen, diclofenac, …

Page 7: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Acute faseAcute fase

Streven naar calorierijk dieet om te voldoen Streven naar calorierijk dieet om te voldoen aan caloriebehoefte per dag.aan caloriebehoefte per dag.

Zo nodig: parenterale voeding (advies arts).Zo nodig: parenterale voeding (advies arts).

Page 8: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Dieet (orale voeding)Dieet (orale voeding)

Mijden van fruit en rauwe groentenMijden van fruit en rauwe groentenbij een opstoot, ontsteking (diarree, krampen) neem danbij een opstoot, ontsteking (diarree, krampen) neem dan

eerder gestoofde of gestoomde groenten.eerder gestoofde of gestoomde groenten.

Mijden van gasvormers zoals :Mijden van gasvormers zoals :

koolzuurhoudende dranken,koolzuurhoudende dranken,

koolsoorten (behalve bloemkool en broccoli), prei, ui, koolsoorten (behalve bloemkool en broccoli), prei, ui, knoflook, peulvruchten en spruiten.knoflook, peulvruchten en spruiten.

Geen pikante gerechten, mosterd, pickles, Geen pikante gerechten, mosterd, pickles, augurken en ui.augurken en ui.

Page 9: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Wees matig met koffie, zwarte thee, Wees matig met koffie, zwarte thee, cafeïnehoudende frisdrankencafeïnehoudende frisdranken

Vermijd alcoholVermijd alcohol

Geen vetrijke maaltijden welke zwaar Geen vetrijke maaltijden welke zwaar verteerbaar zijn, verteerbaar zijn, wel essentiële vetzuren;wel essentiële vetzuren;vetstoffen van goede kwaliteit : vetstoffen van goede kwaliteit : (minarine, olijfolie, vloeibaar bak- en (minarine, olijfolie, vloeibaar bak- en braadproduct, …)braadproduct, …)

Page 10: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Voedingsstatus bij IBDVoedingsstatus bij IBD Bepalen van voedingsstatus door middel Bepalen van voedingsstatus door middel

van opmeting van vetmassa, vochtmassa, van opmeting van vetmassa, vochtmassa, vetvrije massa, botmassa, … is van belang.vetvrije massa, botmassa, … is van belang.

Een bepaling alleen op basis van gewicht Een bepaling alleen op basis van gewicht zegt uiteraard weinig.zegt uiteraard weinig.

Verder dienen bepaalde vitamines en Verder dienen bepaalde vitamines en mineralen, spoorelementen in het bloed op mineralen, spoorelementen in het bloed op regelmatige basis te worden gecontroleerd.regelmatige basis te worden gecontroleerd.

Page 11: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Kook- & VoedingswijzerKook- & Voedingswijzer

Page 12: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Kook- & VoedingswijzerKook- & Voedingswijzer

In dit boek werd bij een aantal recepten een codering opgenomen die specifieke aspecten van

het gerecht aangeeft.

V : Hoeveelheid vezels D : Verteerbaarheid L : Laxerend C : Constiperend G : Gasvormend R : Geurvormend

Het aantal herhaalde symbooltjes geeft de intensiteit aan.

Page 13: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Kook- & VoedingswijzerKook- & VoedingswijzerVoedingsadviezen bij stoma

“Een stomapatiënt met de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa krijgt geen specifiek dieet voorgeschreven. De patiënt dient zelf te ondervinden welke voedingsmiddelen goed verdragen worden, en welke problemen geven. Toch kunnen er bijkomende voedingsadviezen gegeven worden afhankelijk van het type stoma: een ileostomie (= stoma op de dunne darm) of een colostomie (=stoma op de dikke darm). Indien men reeds een dieet volgde omwille van een andere reden, dan blijft men dit dieet natuurlijk wel volgen. We willen er nogmaals op wijzen steeds het advies van de arts op te volgen.”

De Kook- & Voedingswijzer is gratis voor leden van de Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w.

Page 14: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Facilitair documentFacilitair document

Page 15: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

Besluit Besluit

Er is geen specifiek dieet voor IBDEr is geen specifiek dieet voor IBD

Het dieet dient steeds individueel en situatie- Het dieet dient steeds individueel en situatie- afhankelijk aangepast te wordenafhankelijk aangepast te worden

Doch, voeding speelt een erg belangrijke rol:Doch, voeding speelt een erg belangrijke rol:

- vermijden en verzachten van opstoten- vermijden en verzachten van opstoten

- zorgen voor nutritioneel goede doorvoeding- zorgen voor nutritioneel goede doorvoeding

Page 16: IBD EN VOEDING 13 november 2008 Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging v.z.w. Daniëlle Staes.

LiteratuurLiteratuur Leven met langdurige darmziektenLeven met langdurige darmziekten

– Dr. G. D’Haens & Prof. Dr. P. RutgeertsDr. G. D’Haens & Prof. Dr. P. Rutgeerts

101 vragen over langdurige darmziekten101 vragen over langdurige darmziekten– Dr. G. D’Haens & Prof. Dr. P. RutgeertsDr. G. D’Haens & Prof. Dr. P. Rutgeerts

Voeding bij IBDVoeding bij IBD– Voordracht voor CCV v.z.w. door Mevr. Suzy MichielsVoordracht voor CCV v.z.w. door Mevr. Suzy Michiels

Kook- & VoedingswijzerKook- & Voedingswijzer– Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging, v.z.w.Crohn- en Colitis ulcerosa Vereniging, v.z.w.