Hygiёne -

Over Do’s and Don’ts

04/12/232

Programma

14.10 – 15.00 : Wat is hygiёne?

Wat is goed (hygiёnisch)gedrag?

15.00 – 15.05 : Pauze

15.05 – 15.45 : Hoe kan gedrag beïnvloed worden?

Methodes voor het inventariseren van hygiёnegedrag

04/12/233

Wat is hygiёne?

Hygiёne Domein Relevante praktijken en aandachtsgebieden

Sanitatie

Water

Voedsel

Milieu/omgeving

Wat is hygiёne?

04/12/234

Hygiёne Domein Relevante praktijken en aandachtsgebieden

Sanitatie • Plaats waar mensen hun behoefte doen• Latrine opbouw en properheid• Behandeling van uitwerpselen van kinderen • Gebruik van wc-papier of andere methodes• Aantal gebruikers van een voorziening

04/12/235

Wat is hygiёne?Hygiёne Domein Relevante praktijken en

aandachtsgebieden

Water • Plaats van latrines t.o.v. waterbronnen • Gebruik van verschillende water bronnen en dagelijkse & seizoensgebonden patronen. • Gemiddelde afstand tot water• Hoeveelheid watergebruik per persoon per dag• Waterkwaliteit aan de bron en thuis• Water opslag • Methoden van waterbehandeling• Waterbehandeling in huis• Water gebruik en hergebruik• Handenwassen• Baden • Kleding wassen• Tanden Poetsen

04/12/236

Wat is hygiёne?

Hygiёne Domein Relevante praktijken en aandachtsgebieden

Voedsel • Voedselbereiding • Bewaren van voedsel • Wassen en drogen van keukenspullen

04/12/237

Wat is hygiёne?

Hygiёne Domein Relevante praktijken en aandachtsgebieden

Milieu / Omgeving • Behandeling van huishoudelijk afval• Behandeling van afval/grijswater • Staat van regengoten • Omgang met (huis)dieren• Stilstaand water bij huizen of waterpunten • Problemen met (bestrijding van) ongedierte• Slachtafval• Begraven van de doden

F - Diagram

04/12/238

F - Diagram

04/12/239

Wat is goed gedrag?

• Handenwassen

• Wateropslag

• Sanitatie

• Afvalwater en drainage

04/12/2310

Wat is goed gedrag?Wanneer handen wassen?

• Na het zich ontlasten / gebruiken van een latrine (toilet)

• Na het verschonen van een kind

• Voordat het eten wordt bereid

• Voordat er wordt gegeten

04/12/2311

Wat is goed gedrag?Hoe handen wassen?

•Giet een beetje water op beide handen.

•Doe zeep op de handen.

•Wrijf de handen goed over elkaar, tenminste 3x helemaal rond (duur in totaal: 2x happy birthday)

•Goed afspoelen om de resterende zeep verwijderen

•Laatste water afschudden en handen laten drogen (handdoeken worden vaak niet goed schoongehouden en zijn daarom niet aan te raden)

04/12/2312

Wat is goed gedrag?

Faciliteren van handen wassen

Bouw een tippy-taphttp://www.youtube.com/watch?v= P-Lk-GJtTbM

Meer hand washing devices op:http://www.wsp.org/scalinguphandwashing/enablingtechnologies/index.cfm?Page=Browse

p://

04/12/2313

Wat is goed gedrag?

Aan welke designcriteria zou een watercontainer moeten voldoen om een veilige wateropslag te

kunnen garanderen?

04/12/2314

Wat is goed gedrag?

04/12/2315

Promotiefilmpje schoon drinkwater Bangladesh (eerste 2):http://www.youtube.com/watch?v=I6ikgzKInJU&feature=PlayList&p=BDD5B0E775D26CA8&playnext_from=PL&playnext=1&index=6

Wat is goed gedrag?Om veilige opslag te kunnen garanderen dienen watercontainers aan de volgende

criteria te voldoen:

• Moeten gemaakt worden van duurzaam, roestvrij, lichtgewicht makkelijk schoon te maken, goedkoop en moeten lokaal geproduceerd kunnen worden.

• Moeten van standaardvolumes uitgaan en bij voorkeur aangegeven inhoudsmaten hebben.

• Moeten een nauwe opening hebben die het makkelijk maken om de tank te vullen en eventueel een desinfectiemiddel toe te voegen, maar voorkomen dat er handen of voorwerpen in gestoken kunnen worden.

• Moeten een sterk, goed sluitend deksel hebben.

• Water wordt eruit geschonken, niet opgeschept.

• Als de tanks een kraantje hebben, moet deze duurzaam, roestvrij en eenvoudig schoon te maken zijn.

• Het ontwerp van de containers moeten passen bij wat lokaal geaccepteerd en gangbaar is.

• Moeten voor gebruik schoon en gedesinfecteerd zijn.

04/12/2316

Wat is goed gedrag?

Sanitatie:

- Schoonhouden van de latrine

- Opruimen van kinderexcreta

04/12/2317

Wat is goed gedrag?

Schoonhouden van de latrine vereist:• Dat het oppervlak van een cementplaat (slab) zo glad mogelijk is.

• Dat de afstand tussen de voetstappen en het gat in de latrineplaat zo zijn afgesteld dat de gebruiker zijn/haar behoefte niet naast het gat doet.

• Het dak niet direct op de muren rust om ventilatie mogelijk te maken.

• Indien van toepassing, moeten de muren (gedeeltelijk) gepleisterd worden.

• Om te voorkomen dar vliegen de latrine invliegen en daar broeden moet: 1. een goed sluitend deksel of een ventilatiepijp worden gebruikt. Het toevoegen van zaagsel of as na gebruik kunnen het broeden van vliegen ook tegengaan.

04/12/2318

Wat is goed gedrag?Opruimen van kinderexcreta

Waarom?

Excreta contains many disease causing micro-organisms. One gram of excreta can contain: 10,000,000 viruses, 1,000,000 bacteria, 1,000 parasite cysts and 100 parasite eggs. A low dose of excreta (only 100 viruses or 10,000 bacteria) can make another person sick if it is passed to them via fingers, flies, food and water.

Excreta van kinderen is niet minder gevaarlijk voor de publieke gezondheid dan dat van volwassenen!

Hoe?

• Begraaf de excreta of gooi het in de latrine (leer het kind z.s.m. de latrine te gebruiken)

• Was de billen van een kind nadat het gepoept heeft.

• Handen wassen na het verschonen van een kind

• Besmuikte kleding niet in de buurt van een drinkwaterbron wassen

04/12/2319

Wat is (geen) goed gedrag?Drainage

Zo moet het dus niet.

04/12/2320

Gedragsverandering

Fasen van gedragsverandering:

– (H)erkennen dat bepaald gedrag verkeerd, gevaarlijk of a-sociaal is en dit willen veranderen.

– Alternatief, beter gedrag ontdekken dat praktisch en passend is– Nieuwe gedrag uittesten en de voors en tegens tegen elkaar afwegen.– Een positieve uitkomst ervaren als gevolg van de gedragsverandering.

04/12/2321

Gedragsverandering

4 factoren die van grote invloed zijn op het veranderen van hygiëne gedrag:

- Gemak, het nieuwe gedrag is makkelijk(er)

- Begrip, de persoon in kwestie begrijpt dat de verandering beter is

- Invloed en ondersteuning van anderen

- Autonomie, de middelen en macht om het nieuwe gedrag uit te voeren.

04/12/2322

Gedragsverandering

04/12/2323

Factoren die mensen ertoe zetten hun hygiëne gedrag te veranderen

Gemak / Facilitatie · Watervoorzieningen zijn dichterbij, de aanvoer is betrouwbaar en voorspelbaar, het halen van water is makkelijker en veiliger.

· Nieuwe voorzieningen helpen om problemen met het omgaan met uitwerpselen op te lossen, zoals het gebrek aan privacy, gebrek aan veiligheid, vieze geuren, vliegen, werklast

· Nieuwe faciliteiten/diensten helpen afval en afvalwater op te ruimen, overlast van vuil, modder, ratten en vieze geuren wordt tegen gegaan.

Begrijpen · Mensen concluderen dat binnen hun eigen kaders bepaalde voorzieningen en praktijken ongezond of ongewenst zijn en zouden moeten veranderen.

· Mensen ondervinden economische gevolgen van onhygiënische omstandigheden.

Invloed · Mensen krijgen aanzien door het nieuwe gedrag.

· Anderen ondersteunen het nieuwe gedrag/ wijzen ander gedrag af.

· De groep/gemeenschap verbinden zichzelf aan het nieuwe gedrag.

· Mensen zijn het eens over specifieke straffen of beloningen.

Autonomie · Middelen (tijd, energie, financiën etc.) om het nieuwe gedrag uit te voeren zijn voor handen.

· Het proces voorziet in vaardigheden en bronnen die gewaardeerd worden.

· De gebruikers zijn vrij om hun vaardigheden en bronnen te gebruiken.

Inventarisatie en aanpak4 stappen voor het opzetten van een

hygieneprogramma:• Vaststellen , met represenatieve vertegenwoordiging van de bevolking,

wat de huidige omstandigheden en gedragingen zijn en welke daarvan risicovol zijn.

• Plannen welke goede praktijken gepromoot zullen worden, welke risicovolle praktijken aangepakt dienen te worden en op welke manier dat gedaan zal worden.

• Voer een programma uit dat aansluit bij de verschillende behoeften en prioriteiten van de verschillende doelgroepen, dat voor iedereen begrijpelijk en uitvoerbaar is.

• Monitor en evalueer, samen met de verschillende groepen of de doelen zijn bereikt.

04/12/2324

Aanpak: focus!

Hlk262754539

04/12/2325

AanpakDoelgroepen

04/12/2326

Primair Uitvoerders van risicogedrag

Secundair Beïnvloeders uit nabije omgeving van uitvoerders

Tertiair Opinieleiders

AanpakDoelgroepen

04/12/2327

Primair Uitvoerders van risicogedrag: o.a. moeders met kleine kinderen, volwassen en adolescente mannen (die minder gebruik maken van latrines)

Secundair Beïnvloeders uit nabije omgeving van uitvoerders van risicogedrag: vaders, schoonmoeders

Tertiair Opinieleiders: docenten, politieke leiders, traditionele leiders,religieuze leiders en dorpsoudsten

Inventarisatie

Onderzoeken van de context:

• Health (transect) walk

• Gestructureerde observatie

• Interviews met sleutelinformanten

• Geschiedenis

• Community mapping

• Seizoenskalender

• Analyse van genderrollen

04/12/2328

04/12/2329

Community mapping

watervoorziening

Plaats voor ontlasting

InventarisatieOnderzoeken van hygiёne gedrag:

• Three-pile sorting (goed, slecht of er tussenin)

• Semi-gestructureerde interviews

• Focus group discussions

04/12/23 30

04/12/2331

Bespreekposter voor bv. 3 pile sorting

Hygienevoorlichting

Voor meer info over het opzetten van een participatief hygiёneproject:

http://www.who.int/water_sanitation_health/hygiene/envsan/phastep/en/index.html

04/12/2332