Human-computer interactie

Megan Hoogenboom

3

human-computer interactie

TekstMegan Hoogenboom

Grafische vormgevingMegan Hoogenboom

Versie 12009 Megan HoogenboomAlle rechten voorbehouden

Human-computer interactie

Inhoud

VoorwoordInleidingWat is interactief ontwerpen?ContextHoe en waarom is interactief ontwerpen ontstaan?/ Wat is de geschiedenis op tech-nologisch, cultureel en maatschappelijk gebied?Actuele ontwikkelingenWat zijn de meest recente ontwikkelingen op het human-computer interactief ontwerp gebied?/ Waarvoor wordt human-computer interactief ontwerpen het meeste gebruikt?/ Wat is op human-computer interactie gebied in de toekomst mogelijk?Actuele debatWaar gaat op het human-computer inter-actief ontwerpen gebied het actuele debat over, en welke verschillende visies bestaan er?ConclusieWat is het nut van human-computer interactief ontwerpen, en welke voor en na delen kan het nu en in de toekomst bieden?

9

Deze scriptie heb ik geschreven om zelf meer te weten te komen over human-computer interactie. Ik wilde weten wat er mogelijk is op het internet en wat er nu vooral speelt. Ook de toekomst is iets wat mij blijft interesseren. Waar zal ik over 10 jaar mee bezig zijn? Eigenlijk kan je het nooit weten maar je kan wel een aantal visies te weten komen, en er een uitkiezen die voor jou het meest logisch is. In deze scriptie heb ik een aantal onderwerpen behandeld: hoe het interactief ontwerpen is ontstaan, waar we nu zijn met human-computer interactief ontwerpen en wat de toekomst ons zal en kan brengen. Er zijn nog ontzettend veel interessante onderwerpen die ik niet heb kunnen behandelen, maar wel het lezen waard zijn. Zo kan ik dan een aantal blogs en websites aanraden om die bij te houden en te lezen, zie de zijkant van deze pagina.Op elke pagina van dit boekje kan je aan de zijkanten van de pagina’s interessante links naar websites en blogs vinden die een toevoeging kunnen bieden aan de tekst.

www.johnny-holland.org

www.interac-tiondesign-blog.com

www.ixda.org

www.useit.com

www.make-zine.com.

Voorwoord

11

Deze scriptie zal vooral over human-computer interactie gaan. Dan heb ik het over de nieuwe interactieve mogelijkheden die momenteel en in de toekomst op het internet te vinden zijn. Er gebeurt op dit gebied ontzettend veel, en de human-computer interactie blijft zich dan ook ontwikkelen. Tegenwoordig willen steeds meer bedrijven een interactieve website, wat dit precies inhoudt kom ik later op terug, maar de vraag is ook waarom ze dit willen. Wat is de toegevoegde waarde van zo’n website?

Met de komst van internet 2.0 werd er steeds meer mogelijk. De drie belangrijkste onderdelen van een website ontwerpen met internet 1.0 waren: zorgen dat hij 800x600 pixels breed was, zodat iedereen hem goed kon zien, een website ontwerpen waar mensen naartoe kwamen en vervolgens zo lang mogelijk bleven en voor zoveel mogelijk zoekmachines opti-maliseren, zodat iedereen je kon vinden. Deze drie punten zijn tegenwoordig niet meer de belangrijkste punten, je hebt ze nog steeds nodig, maar ze zijn niet meer de beste dingen om van uit te gaan bij het ontwerpen van een website.

Inleiding

Wat is interactief ontwerpen?

www.webfounda-tion.org

Wanneer je het over interactief ontwerpen (of interaction design) hebt, bestrijkt dat een ontzettend groot gebied. Elke keer dat je communiceert door middel van een apparaat of toestel kan er interactief ontwerp aan te pas gekomen zijn. In deze scriptie gaat het dan ook louter om de human-computer interactie, dus tussen iedereen en zijn of haar computer, met als grootste uitgangspunt het internet.

13

Interactief ontwerpen bestaat eigenlijk al ontzettend lang, alleen nog niet als formele discipline. Indianen en andere volken zijn begonnen met rooksignalen om te communi-ceren over lange afstanden, en de Celts en Inuit maakten stapels stenen als mijlpaal, cairns of inukshuk genaamd.

Velen eeuwen later, rond 1830, ontwikkelde Samuel Morse de Morse code. Morse code is een systeem dat simpele elektromagnetische golven omzet in een taal van korte bliepjes, om woorden over een lange afstand te communi-ceren. Morse ontwikkelde behalve de code ook de machine om de code te versturen; de Telegraph. Dit was voor het eerst dat een communicatie techniek te ingewikkeld en moeilijk was om meteen te kunnen gebruiken, het eiste dat de maker het hele gebruikers-systeem ontwierp.Zo gold dit ook voor andere communicatie technieken, zoals de telefoon, radio en televisie. Hiervoor moesten ook compleet nieuwe interacties worden ontworpen, zowel voor de ontvangstkant als de verstuur-kant. Alle componenten, zoals televisie camera’s, controle kamers, en microfonen hadden interactief ontwerp nodig, maar aan het begin van deze

Context

Hoe en waarom is interactief ontwerpen ontstaan?

http://inven-tors.about.com/od/tstartinven-tions/a/telegraph.htm

14

disciplines was dit nog niet onder die naam bekend.Maar deze machines reageerde alleen op menselijke input, en ook niet op een echt geraf-fineerde manier. De machines hadden geen idee dat ze werden gebruikt, hier hebben we computers voor nodig.

15

Aan het begin van het computertijdperk moesten mensen zich aanpassen aan de taal van de computer en niet andersom. Er werd nog gebruik gemaakt van ponskaarten en deze waren in principe de interface van de computer. Er werd weinig aandacht aan het ontwerp of de gebruiksvriendelijkheid van de ponskaarten en de computer gedaan. Pas na 1960 werd de computer gebruiksvriendelijker, er kwam een scherm bij en een aantal ingewikkelde knoppen om hem te bedienen. Bob Taylor, visionair bij Xerox PARC, was een van de eerste die computers niet zag als een procesapparaat maar als een communicatieap-paraat. Taylor heeft het mogelijk gemaakt dat de software van de computer steeds belangrijker werd in plaats van de hardware.

Met de komst van internet en email, werd ook het interactief ontwerpen steeds belangrijker en ook steeds meer nodig. Overal werd een kleine computer ingebouwd, zo leken apparaten steeds slimmer te worden. Een auto bijvoorbeeld kan nu ‘zeggen’ als er wat mis is of wanneer iets bijna kapot is, een wasmachine kan zeggen hoelang een was nog duurt. Al deze soort interfaces moesten worden ontworpen, en voornamelijk gecommuniceerd worden naar de

Wat is de geschiedenis op tech-nologisch, cultureel en maatschap-pelijk gebied?

16

gebruikers. Ook games en telefoons waren belangrijk voor het interactief ontwerpen. Zo zijn mobiele tele-foons vooral bedoeld om onderweg te kunnen bellen, maar tegenwoordig zijn het kleine computers met internet, en camera en heel veel andere applicaties.

Het internet bleef groeien. Met de komst van web 2.0 was het internet niet meer een plek om content te lezen, maar werd het een plek om dingen te verkopen en kopen, te posten, live data en foto’s plaatsen en om persoonlijke contacten te maken. Ook kwamen er nieuwe communicatie middelen bij, zoals; VoIP, Skype en MSN.

Deze decentralisatie van internet kanalen betekent ook dat het moeilijker word een goede website te maken. Wat voor soort website kan je maken voor een wereld die zich niet alleen meer binnen een browser bevind? Maar, nog belangrijker, het internet binnen de browser blijft veranderen en zich ontwikkelen. Vroeger was het internet een plek die mensen bezochten, tegenwoordig is het een plek waar mensen leven, het is een deel van ieders leven. Je moet als je een goede portfolio website wilt ontwerpen, dan ook een continue aanwezigheid bieden, anders raken de bezoekers hun aandacht te snel kwijt. Je ontwerpt niet langer een website voor de bezoekers, je ontwerpt hem met de bezoekers en dat is een van de belan-grijkste punten van human-computer interactief ontwerpen. Door alle veranderingen van het internet zelf en waar het zich afspeelt, is de belangstelling van de mensen ook veranderd. Onze aandachtstijd is veel korter geworden, men neemt niet meer de tijd om bijvoorbeeld een website goed te ontdekken. We krijgen per dag zoveel

www.skype.com

www.voip.hakstege.net/content/view/25/36/

www.milliondollar-homepage.com

www.ideo.com/thinking/voice/bill-moggridge1

17

informatie op ons af, dat we onbewust aan het filteren zijn. Wanneer iets ons verrast of wanneer we er zelf mee te maken hebben, onthouden we het wel. Hier komt de interactie dus kijken. Als jij op je website dingen door de bezoeker laat doen of veranderen, zal hij dit leuk vinden en het onthouden. Hij voelt zich meer betrokken en actief.

Bill Moggridge werkte in 1990 met een aantal anderen bij het ontwerpbureau IDEO, hij kwam er achter dat ze met een nieuw soort ontwerpen bezig waren. Het was geen product ontwerpen, maar ze waren wel bezig met producten. Het was ook geen communicatief ontwerpen, maar toch had communicatie er veel mee te maken. En het was ook geen computertechnologie, maar weer had het veel te maken met computers en software. Het was iets nieuws, het had te maken met meerdere disciplines en mensen met elkaar en met computers verbinden doormiddel van de producten die ze gebruiken. Moggridge noemde dit nieuwe discipline interaction design (interactief ontwerpen).

Interactief ontwerpen groeide van een klein, gespecialiseerd dicipline naar een groot, door miljoenen mensen gebruikte. Je kan interactief ontwerpers tegenwoordig bij elk bedrijf tegen-komen, zoals bijvoorbeeld bij; Albert Heijn, Phillips, het Erasmus MC, de HEMA en vele meer. De opkomst van internet in de midden jaren ’90 en het steeds meer integreren van microprocessors in machines als auto’s, vaatwassers en telefoons zorgde ervoor dat een aantal grote interactieve problemen opgelost dienden te worden. Steeds meer werd digitaal, en dit ging samen met een hoop onduidelijkheid over hoe je de apparaten moest bedienen. Iedereen moest opnieuw leren een telefoon-

http://producten.hema.nl/

18

nummer te draaien (wat dus van draaien naar knopjes indrukken ging), stereo’s bedienen en computers te gebruiken. Het waren de eerste interactief ontwerpers die de nieuwe interfaces en menu’s hebben ontworpen, die nu zo normaal zijn. Het zijn dezelfde mensen samen met de nieuwe generatie interactief ontwerpers, die de interacties verbeteren en ermee door gaan.

19

Als formeel dicipline is interactief ontwerpen pas twintig jaar bekend. Het is een jong discipline, wat zichzelf nog steeds aan het ontwikkelen en ontdekken is, het zoekt nog een plek tussen alle nevendisciplines zoals informatie architectuur, industrieel ontwerpen, communicatie (of grafisch) ontwerpen, user-experience ontwerpen, user-interface engineering, usability engineering en menselijke factoren. Veel van deze andere disciplines zijn ook vrij nieuw en moeten zichzelf en hun grenzen ook nog ontdekken.

Op de afbeelding op de volgende pagina is duidelijk te zien dat de verschillende diciplines elkaar overlappen. Zo vullen ze elkaar ook aan en hebben ze elkaar ook nodig. De meeste digitale producten maken gebruik van veel van de verschillende disciplines, maar dan wel op een manier waar ze allemaal in harmonie met elkaar zijn, een voorbeeld is de laptop.

Actuele ontwikkelingen

Wat zijn de meest recente ontwik-kelingen op het human-computer interactief ontwerp gebied?

20

21

22

In de volgende stukjes zal ik een aantal inter-essante nieuwe interactieve human-computer ontwikkelingen uitlichten.

Touchscreen interactieHet werken met een muis was misschien niet zo’n goede uitvinding. Muisarmen, RSI, bijna alleen te gebruiken met je rechterhand. Er waren een hoop dingen over het hoofd gezien bij het ontwikkelen van de muis, maar de ontwikkeling is dan ook nog steeds bezig. Het is eigenlijk nog steeds niet duidelijk wat de beste manier is om een computer te bedienen. Een computer heeft een scherm, dat staat vast, dus waarom niet het scherm als touchscreen. Geen muis meer, geen RSI, geen muisarm? Maar in de werkelijkheid is het anders. Een touchscreen houd in: een scherm wat je direct aan moet raken en vervolgens het gevolg meteen kan zien. Dus niet via een pen of ander voorwerp, je moet het scherm direct aanraken. Met een touchscreen raak je direct het gene aan wat je wilt openen of afspelen, het is daarom een zeer effectieve manier van computer gebruik.Steeds meer telefoons maken gebruik van touchscreen, soms indirect met een pennetje zoals bij veel PDA’s, maar meestal maakt het gebruik van directe touchscreen. Maar met natte handen, als je met twee vingers het scherm aanraakt of wanneer je net niet goed in het midden van de afbeelding of knop drukt, krijg je geen of verkeerde reactie. Zijn knopjes dan niet effectiever? Wat wel een voordeel van een touchscreen op een mobiele telefoon is, is dat je niet meer in een browser alle linkjes hoeft door te scrollen. Je kan direct klikken op de link of afbeelding die je wilt openen.Wat zeker een toekomst heeft is multi-touch-screen. Multi-touch houd in dat je een scherm met meerdere vingers tegelijk kan aanraken, zo kan je bijvoorbeeld in en uit zoemen op een

http://multi-touchscreen.com/

http://multi-touch-screen.net/

http://www.interaction-designblog.com/2008/11/inter-action-design-a-la-minority-report/

http://johnny-holland.org/magazine/2009/04/wii-spray/

Aanrader:http://johnny-holland.org/magazine/2009/01/phenome-nology-invis-ible-inter-faces-are-a-myth/

23

foto doormiddel van twee vingers van en naar elkaar toe te bewegen. (Zie voor een vervolg het hoofdstuk ‘Wat is op human-computer inter-actie gebied in de toekomst mogelijk?-Social computing’)

WiiAls interactieve game is er de Wii, een human-computer interactie succes. Een meer interac-tieve game-consul is er, nog, niet te vinden. De Wii werkt in principe als een afstandsbediening die je bewegingen opneemt. Zo kan je verschil-lende dingen ‘echt’ doen, die vervolgens terug zien op een scherm. Op deze manier kan je games spelen zoals schietspellen maar ook sporten en racen.Er zijn nu al genoeg mensen die de wii ‘hacken’, dit houd in: de wii controle zo aanpassen zodat je er ook andere dingen mee kan doen, zoals als ‘muis’ gebruiken. Zo kan je op een afstand je computer bedienen, en hoef je niet meer aan een bureau te zitten en kan je scherm immens groot worden.

Transmedia interactiesTransmedia interactie is alles wat de titel al zegt: interactie tussen en met verschillende media. Als ontwerper ben je steeds meer bezig met verschillende kanalen te werken. Zo is het mogelijk naar een radiostation te sms’en om een nummer aan te vragen en op je telefoon internetten. Sommige content is gemaakt voor transmedia interacties, zoals Pokémon. Het merk Pokémon maakt games, cartoons, tv-shows, websites en speelkaarten. Het is de bedoeling dat waar je ook bent of wat je ook doet, je altijd iets met Pokémon kan doen of dat je het overal tegen kan komen. Ook veel films maken gebruik van transmedia interactie, voor het promoten voor een, aankomende, film. Zo worden er korte games gereleased, teasers,

http://www.youtube.com/watch?v=ZKw_Mp5YkaE

http://www.youtube.com/watch?v=oHkUOpYNhoM

http://john-nyholland.org/magazine/2009/03/a-true-augmented-reality-experience/

24

magazines, guerrilla acties, websites en ga zo maar door, een voorbeeld is voor de film watchmen: http://www.6minutestomidnight.com/.

Augmented realityAugmented reality is een van de allerlaatste ontwikkelingen op het gebied van human-computer interactie. Wanneer je kijkt naar virtual reality, wat computer-gegenereerde omgevingen creëert, en de echte wereld, ligt augmented reality dichter bij de echte wereld. Augmented reality voegt geluiden, animaties, afbeeldingen en nog veel meer toe aan de echte wereld. Nu word het vooral gebruikt voor reclame campagnes en festivals. Je kan dan een bepaalde afbeelding voor je webcam houden en dan word op je computerscherm er iets aan toegevoegd. Dit is een erg leuke en succesvolle toevoeging aan een campagne of magazine. Maar er zijn eindeloos veel mogelijkheden met Augmented reality. Het kan in games gebruikt worden, voor militaire troepen, voor toeristische kaarten en ga zo maar door.Augmented reality heeft het in zich de manier waarop we nu de wereld bekijken totaal te veranderen. Zo zou het over een tiental jaar mogelijk kunnen zijn dat je door een straat rijdt en doordat je een bril op heb, die overal infor-matie bijzet, reclames ziet of juist niet ziet. Dit kan de toekomst worden, maar het is ook goed mogelijk dat dit nooit zo ver zal komen, doordat we misschien niet zo veel informatie tot ons willen hebben. Maar dat Augmented reality het helemaal gaat worden is zeker, in welke vorm of voor welk doeleinde dan ook. Een voorbeeld is voor de campagne van the smart grid. Zie de afbeelding op de volgende pagina, ga naar de URL die hier aan de zijkant van de pagina staat. Druk op wind of zon energie en je ziet vanzelf

http://ge.ecomagination.com/smart-grid/#/augmented_reality

http://sema-code.com/

http://zxing.appspot.com/gener-ator/

http://nl.sema-pedia.org/community/learnmore

het resultaat.

Sema-codeEen Semacode is een nieuw soort streepjescode. Het is in principe een koppeling tussen het analoog en digitaal, vergelijkbaar met Augmented reality. Maar een Semacode op zich doet niets, het is alleen een verwijzing. Een semacode kan je fotograferen met je mobiele telefoon, waardoor je naar de bijbehorende URL, kalender-event, e-mailadres of locatie in Google maps gaat, ook kan je contact informatie, een tekst of een telefoon nummer ermee opvragen. Dit is een medium waarmee opnieuw erg veel mogelijk is, maar nog niet iedereen aan mee kan doen. Niet iedereen heeft internet op zijn tele-foon, wanneer je het wel hebt kan het ook niet goed werken, omdat je een kleine applicatie nodig hebt om het goed te kunnen gebruiken. De telefoon waarbij dit het beste werkt is de iPhone. Mensen met een iPhone gebruiken vaak ook de kalender, adresboek en browser. Het is meer een kleine computer dan een telefoon, andere telefoons zijn op dit gebied nog niet gelijk met Apple. Een interessant project met Semacodes is Semapedia. Hier kan je een Wikipedia artikel selecteren, van de URL een Semacode op een sticker uitprinten en vervolgens op een object in de ‘echte’ wereld plakken. Zo kan je bijzondere koppelingen maken, of het gebruiken voor een verslag of bronnenlijst, http://nl.semapedia.org/community/learnmore

26

27

Op de vraag waarvoor wordt human-computer interaction vooral gebruikt is het antwoord voor bijna alles. Eigenlijk hebben alle bedri-jven, organisaties, winkels, scholen, overheden en mensen een website of account bij Hyves, LinkedIn of FaceBook. Maar als je iets verder gaat kijken doen niet al deze bedrijven, organi-saties, winkels, scholen, overheden en mensen aan interactief ontwerpen, soms doen ze een poging, die niet altijd slaagt. In het dagelijks leven hebben we tegenwoordig de hele dag door te maken met human-computer interactie. Zoals wanneer we een treinkaartje kopen, foto’s op flickr plaatsen, Twitteren of op onze telefoon internetten.

Amazon, Ebay & Flickr Ook Amazon maakt gebruik van human-computer interactie, er is van alles mogelijk op de website. Je kan je registreren, en het slaat je laatst bekeken objecten op. Ook kan je wish- en shoplist maken en objecten aanprijzen. Eigen-lijk is er een hele community rondom Amazon ontstaan, welke vergelijkbaar is met Ebay. Alleen werkt Ebay met objecten die gebruikers op de website zelf kunnen zetten en Amazon is een webwinkel waar de organisatie zelf de objecten opzet. Ebay is een veilingsite, waar

Waarvoor wordt human-computer interactief ontwerpen het meeste gebruikt?

http://www.thefwa.com/

http://www.amazon.com/

http://www.amazon.com/

http://www.flickr.com/

28

jij een object op zet en waar vervolgens op geboden kan worden voor een bepaalde tijd, de hoogste bieder wint het object. Ebay kan je ook helpen je eigen webwinkel te beginnen, het beschikt over de tools die je nodig hebt en adverteren kan op Ebay zelf. Flickr daarin tegen is geen webwinkel of veil-ingsite, maar het is wel vergelijkbaar. Flickr is ook een site die bestaat uit de content van de gebruikers, net als Ebay. Amazon zou wel bestaan zonder gebruikers, Ebay en Flickr niet. Op Flickr kan je een eigen foto albums maken, en de foto’s taggen met zoektermen. Zodat andere gebruikers jouw foto’s kunnen zien en gebruiken. Je kan ook verschillende foto’s bij elkaar zetten in een aparte Set. Zo hoef je ze er niet twee keer op te zetten, maar is het een soort snelkoppeling. Ook kan je reageren op foto’s van anderen.

Hyves, LinkedIn en FacebookCommunity, of sociale netwerk websites blijven in populariteit stijgen, bijna iedereen van de westerse bevolking heeft een profiel met vrienden, foto’s, een profiel en verdere info over zichzelf. Ook gaan steeds meer mensen bloggen, of blogs volgen en lezen. Volgens onderzoeksbureau Nielsen bezoekt 67 procent van de totale internetters blogs en sociale netwerksites. De grootste groei is te zien bij mensen van 35 tot 49 jaar, ook bezoekt men de sociale netwerksites steeds vaker via de tele-foon of PDA. Het is zelfs zo ver dat de websites en blogs de email voorbij zijn gestreefd, ze zijn officieel populairder. Mensen houden contact via het internet, en om niet meteen een email te hoeven sturen kan je iemand krabbelen op Hyves of op FaceBook iets op iemands ‘wall’ schrijven. Op de websites word ook steeds meer mogelijk, soms kan je het hele profiel customizen (zie het hoofdstuk

http://www.hyves.nl/

http://www.linkedin.com/

http://www.facebook.com/

29

‘Wat is op human-computer interactie gebied in de toekomst mogelijk?-Customizen en Person-aliseren’), je kan filmpjes en foto’s plaatsen en zelf bepaalde applicaties toevoegen en verwijderen. Zo kan het voor anderen leuk zijn om jou profiel te bezoeken omdat jij bijvoor-beeld leuke games erop hebt staan. LinkedIn is eigenlijk de professionele versie van FaceBook. Hier kan je je zaken relaties bijhouden en nieuwe relaties leggen. Ook kan je er zelfs solliciteren en zoeken naar banen. Ook is het mogelijk mensen aan te prijzen, zodat ze door jou weer nieuwe relaties kunnen leggen. LinkedIn is erg functioneel voor het nieuwe werken, dit houdt in; meer thuis werken, geen vaste werkplek meer en freelancen.

Een aantal goede websites die op een originele manier gebruik maken van human-computer interactie:

30

http://msnb-cmedia.msn.com/i/msnbc/components/spectra/index.html

MSNBC: Deze nieuws website werkt op een hele andere manier dan andere nieuws websites. In plaats van de manier te gebruiken waarop we ook een analoge krant lezen, maakt MSNBC Spectra optimaal gebruik van human-computer interactie en de mogelijkheden op een computer en internet. Er draaien bovenin een

31

aantal nieuws items waar je op kan klikken, ze vouwen dan open en komen onder in beeld te staat zodat je ze kan lezen. Je kan ook je eigen nieuws onderwerpen selecteren, links onderin, dan verschijnen er alleen onderwerpen in die categorieën.

32

http://www.micoach.com/

Adidas MiCoach: Dit is een website waar je je als hardloper kan registreren en vervolgens een persoonlijk hardloopschema kan samenstellen. Je registreert, geeft je leeftijd en geslacht op en je selecteert een doel, bijvoorbeeld oefenen voor een hardloop wedstrijd. De website wekt erg goed, en is zeer duidelijk en overzichtelijk.

33

Ook de vormgeving is mooi gedaan. Er is hier sprake van human-computer interactie omdat de computer als het ware een hardloopschema voor jou samenstelt. Hij heeft alle verschillende opties en jij als gebruiker maakt de laatste stap door een aantal opties op te geven, waardoor je een persoonlijk schema krijgt.

34

http://www.insidepiet.com/

Insidepiet: Een portfolio website van een flash/interactief ontwerper uit België. Je kan er regis-treren, alles beweegt en maakt geluid. Hij heeft op een aparte manier, zijn computerskills en portfolio neer gezet, en veel dingen kan je als gebruiker ook bewegen.

35

36

http://www.volkswagen.pt/tiguan/

Volkswagen Tiguan: Een website over een model Volkswagen. De hele website beweegt en verandert van vorm wanneer je niets doet als gebruiker. Er schuiven dingen uit die 3d lijken te worden, zo lijkt de website zich steeds weer op en af te bouwen. Zonder de gebruiker doet hij dit, maar de gebruiker heeft er wel degelijk

37

invloed op. Wanneer hij iets aanklikt gaat de website zich op een andere manier op en af bouwen.

38

De toekomst van interactief ontwerpen begint nu, dat lijkt een standaard gezegde, maar voor interactief ontwerpen geldt dit echt. Interac-tief ontwerpers over de hele wereld zijn bezig de interactie van de producten die wij gaan gebruiken in het dagelijks leven te ontwerpen. Zo kunnen ze onze perceptie van interactie met producten volledig veranderen dan wat we gewend zijn. De komende jaren gaan dan ook waarschijnlijk een aantal veranderingen plaatsvinden in bijna alle aspecten van ons leven, zoals; electronisch patientendossier, hoe we winkelen, hoe we onszelf entertainen en hoe we ons verplaatsen. Wat ook steeds blijft veran-deren is hoe, wanneer en waar we informatie op ontvangen. Zoals in het eerste hoofdstuk al besproken verplaatst het internet vanachter de browser vandaan, naar objecten en gebouwen overal om ons heen. Het internet zal niet meer gezien worden als een plek, maar meer als iets wat altijd om ons heen is, zoals electriciteit.

Customizen en PersonaliserenZo word customizen en personalisatie steeds belangrijker voor de gebruiker. Alles word in massa’s geproduceerd, dat jij je mobiele tele-foon het liefst zo persoonlijk mogelijk laat zijn.

Wat is op human-computer inter-actie gebied in de toekomst mogelijk?

39

Customization is een onderwerp op zich, omdat ontwerpers tools ontwerpen waarmee andere mensen iets ‘eigens’ kunnen maken. Is het dan wel customizen? Personaliseren gaat net een stapje verder dan customizing. Personaliseren gaat meer over de functionaliteit, door deze zo aan te passen dat het persoonlijk gebruik geop-timaliseerd word. Een alternatief voor opzettelijke manipulatie en onderhoud is adaption (adaptie). Adap-tieve objecten veranderen van vorm, content en mogelijkheden gebaseerd op waar en hoe ze gebruikt worden. Bijvoorbeeld email: Wanneer je voor een lange tijd op vakantie gaat, stapelen de mails zich op. Een adaptieve emailaccount zou, onder andere, dit meteen door kunnen hebben omdat je je mail niet meer checkt. Vervolgens kan hij de verzenders van de e-mails een email sturen dat jij de mails nog niet heb kunnen lezen. Adaptieve programma’s moeten zich niet na een verandering al meteen aanpassen, dat is te snel en waarschijnlijk ook niet goed. Het moet veranderingen op de lange termijn meenemen, en vooral ook ‘leren’. In principe reageert het programma op de gebruiker en de gebruiker op het programma, het gaat heen en weer.

Binnen nu en tien jaar zal het internet alleen maar blijven groeien. Er zal een groot aantal diensten en producten online te vinden zijn, van zeer gestructureerd tot bijna ongedefinieerd. De gestructureerde producten zijn onder andere; de blogs, home pages, content sites en zoekmachines. Hun vorm word bepaald door de ontwerpers. De ongedefinieerde producten zijn gebouwd om het meeste uit het internet te halen, het tot het uiterste te benutten, zoals; collectieve acties en data (websites die dingen opslaan van gebruikers en deze vervolgens omzetten in data en dit op de website zelf laten

40

zien), sociale communities (FaceBook), real-time toegang tot live data en gemakkelijk online zetten van content op blogs, flikker of twitter.Ook zal het internet niet alleen meer in de browser te gebruiken zijn. Het zal geïntegreerd zijn in elk apparaat en applicatie. Zo kan er informatie beschikbaar zijn over bijvoorbeeld; het gebruik, onderhoud en locatie van het product.Interactief ontwerpers zullen dit gaan ontwerpen. Zij zullen de toekomst van het internet onder handen nemen, en deze tools zullen ons helpen met: vinden, lezen, fileren, gebruiken, mixen en ons verbinden met internet op een nieuwe, veel slimmere manier dan dat we nu gewend zijn. Vorm zal steeds meer bepaald worden door de tools en manieren waarop of waar we iets lezen. Zoals nu met RSS-readers gebeurt, hierop kan je informatie lezen die over het hele internet verspreid staat, deze kan je ook volledig naar je eigen wensen en smaak instellen.

Human-Robot interactionRobots worden momenteel alleen nog gebruikt in autofabrieken, maar fictie zijn ze allang niet meer. Een robot is in principe een combinatie van een product en een dienst. In Zuid-Korea wordt al voorspeld dat in 2020 ieder Koreaans huishouden een robot heeft, die kan schoon-maken, oppassen en bewaken. Andere landen focussen meer op robots voor in het leger of overheidsinstellingen. Er zijn al een aantal robots in gebruik en te koop, zoals; automatische stofzuigers en gras-maaiers, muziekinstrumenten en speelgoed. Omdat er nog veel problemen met de robots bestaan, moeten interactief ontwerpers hier meer betrokken bij raken. De problemen

http://inter-actiondesign.tv/the-future-is-led-the-future-is-flexible/

http://johnnyhol-land.org/magazine/2009/04/social-comp-uting-beyond-facebook-and-twitter/

41

bestaan onder andere uit emotionele problemen en technische problemen. Hoe moet zo’n robot er uit zien, hoe ziet het bedieningspaneel eruit, enzovoort.

WearablesSteeds meer kleding- en andere merken gaan wearables maken, zoals de in 2005 geïntro-duceerde Adidas_1, een hardloopschoen met een microprocessor die de soepelheid van de schoen aanpast op het gebruik. De Adidas_1 was de eerste succesvolle wearable, vorige pogingen waren finaal mislukt wegens het ontbreken van het interactieve ontwerp. De Adidas_1 is stylish en hip, en heeft een functie waar je echt wat aan hebt, Het idee van wear-ables komt van het idee dat mensen altijd kleren aan hebben, en als je daar dus wat meer doet ze ook altijd jouw product bij zich hebben, het nooit kunnen vergeten. Maar wearables hoeven geen kleding te zijn, het kunnen ook apparaatjes zijn die je om je arm doet en die vervolgens je gezondheid weergeven, of het kan een PDAhorloge zijn. Een handschoen kan bijvoorbeeld met een vingerbeweging een deur open doen en een mouw kan een ‘scherm’ worden voor het weergeven van plaatjes en foto’s.

Social ComputingZoals in het hoofdstuk ‘Waarvoor wordt human-computer interactief ontwerpen het meeste gebruikt?’ beschreven zijn community websites erg populair, en krijgen ze er elke dag vele nieuwe gebruikers bij. Dit word ook wel sociaal genoemd, maar iedereen zit alleen achter zijn computer, dus in hoeverre is dit nu echt sociaal?Stel dat je met een vriend of collega samen achter een computer zit, je werkt samen aan een project of speelt samen een game. Dit is het idee achter Microsoft Surface. Surface is een

multi-touchscreen wat 52 verschillende punten van aanraking kan herkennen, van vingers tot objecten. Maar Surface is niet alleen een multi-touchscreen, het is ook een computer. In princiepe is het meer dan een computer, het is een sociale ruimte. Sociaal computing wordt omschreven als de snelweg tussen sociaal gedrag en computer systemen. Je kan je afvragen in hoeverre wat iedereen doet op FaceBook en Hyves echt sociaal gedrag is. Het enige echte sociale wat je kan vinden op community websites is dat je afbeeldingen en andere digitale objecten deelt met andere mensen.Maar of de Microsoft Surface nu echt een succes gaat worden, is nog niet duidelijk. Het is nog in een pril stadium, net als andere soortgelijke apparaten, zoals de Cabinet en de Interactive LED coffee table.

43

Waar het actuele debat over gaat is eigenlijk de toekomst van de human-computer interactie. Hoe ver kunnen we gaan, wat is er mogelijk en hoever willen de gebruikers gaan. Dat gaat niet meer over wat er mogelijk is maar juist over wat we willen. Er is al zo veel mogelijk en heel veel mensen worden erg enthousiast over de toekomst van mens en computer, maar wanneer zegt de gebruiker ‘nu is het genoeg’? In het stukje ‘Augmented reality’ praat ik over de mogelijk met een bril over straat te lopen, die allemaal informatie weergeeft over war je bent, wat je ziet en waar je heen kan. Dit beeld is al vaak in films en comics gebruikt, maar wanneer je iemand zo’n bril opzet doet hij hem waarschijnlijk liever af. Er komt dan misschien wel te veel informatie op je af, dat je helemaal niets meer op kan nemen. En kijken we niet veel liever even op een telefoon waar we zijn? In films word al tijden gespeculeerd over de toekomst, en veel van deze toekomstvi-sies hebben met human-computer interactie te maken. Neem bijvoorbeeld i-Robot, waar mensen robots in huis hebben, langzaamaan worden ze steeds menselijker en gaan voor zich-zelf denken. Ze kunnen dan een gevaar worden, waardoor een ‘oorlog’ tussen mens en computer uitbreekt. Dit is ook te zien in de matrix. Ook de

Actuele debat

Waar gaat op het human-computer interactief ontwerpen gebied het actuele debat over, en welke verschillende visies bestaan er?

44

weareables die al eerder genoemd zijn, worden door verschillende groepen in twijfel getrokken. Want in hoeverre willen we kleren aan die computers zijn, in hoeverre willen we kunnen knuffelen op een afstand. Dat is eigenlijk elke keer de vraag. Wat een mogelijkheid is, is dat de techniek te snel gaat. Vroeger gingen er tientallen jaren over een ontwikkeling, tegenwoordig is een product al verouderd op het moment dat je het koopt. Iedereen maakt zoveel ontwikkeling mee, dat te veel kan zijn voor in een mensenleven. Wie hoort er niet van ouders/ouderen dat ze het allemaal niet meer bijhouden en dat ze gek worden van de hoeveelheid informatie die er op een dag op hun afkomt? De laatste generatie zal beter met de informatie verwerking om kunnen gaan dan de eerste generatie. Maar de eerste generatie is wel de generatie die van bijna niets naar alles mogelijk is gegaan.

45

Interactiviteit tussen mensen via media bestaat al ontzettend lang, de eerst bekende zijn de rooksignalen van de indianen. Zo konden zij communiceren over lange afstanden. Zo heeft het zich altijd blijven ontwikkelen, maar de laatste eeuw is het ontzettend hard gegaan. Het ging van morse-code naar internet, naar internet om ons heen als elektriciteit. Het nut van human-computer interactief ontwerpen is heel erg hoog, het is erg nodig en belangrijk. Dit komt doordat bijna alles in de westerse wereld te maken heeft met inter-actie tussen mens en computer, we gebruiken computers bij alles wat we doen. In principe zouden we nergens zijn zonder al deze hulp-middelen. Vaak word gezegd dat computers ons leven makkelijker hebben gemaakt, maar het tegenovergestelde is ook waar. Computers hebben ons leven ook veel ingewikkelder gemaakt. Technologie gaat sneller dan je denkt en voor je het weet is er weer een oplossing gevonden voor een menselijk probleem. Voor al deze menselijke problemen waar computers en digitale hulpmiddelen voor zijn bedacht moeten interfaces worden vormgeven. Dit vormgeven word gedaan door alle interactief ontwerpers die de wereld nu kent. Het worden er steeds meer, en ze worden steeds slimmer in het

Conclusie

Wat is het nut van human-computer interactief ontwerpen, en welke voor en na delen kan het nu en in de toekomst bieden?

ontwerpen van de interfaces. Welke voordelen het interactief ontwerpen bied is niet moeilijk: het maakt het gebruik van alledaagse objecten en het internet steeds makkelijker. Dit komt doordat een interface natuurlijk moet aanvoelen, het ontwerpen zelf is niet zo gemakkelijk als het gebruik van de objecten. In het begin van de human-computer interactietijd moest de mens zich aanpassen aan de taal van de computer. Je moest deze taal kunnen lezen en toepassen om een computer te kunnen gebruiken. Dit was niet handig omdat maar een select groepje mensen deze taal kende en daarom is het omgedraaid, tegenwoordig spreekt een computer een taal die makkelijker door mensen te begrijpen is. In plaats van een taak van de programmeurs is het de taak van de interactief ontwerper. Er zijn sinds de persoonlijke computer en het internet ontzettend veel nieuwe mogelijkheden bijgekomen waardoor mensen interacties met computers kunnen aangaan. Zo is de computer steeds meer een individueel ding geworden, je computert alleen. Nu willen veel interactief ontwerpers hier verandering in maken, de computer een gezelschapsding maken. Zo zijn er tafels met multi-touchscreens waarmee je met meerdere mensen aan kan zitten en aan projecten kan werken. Dit word ook wel Sociaal computing genoemd.

Alles wat interactief ontwerpers ontwerpen moet natuurlijk aanvoelen voor de gebruiker, het mag niet te veel zoeken zijn en ook niet te ingewik-keld eruit zien. Natuurlijk zijn dit geen verplic-htingen, maar wel een aantal eisen waar je aan moet voldoen wanneer je voor de alledaagse persoon iets ontwerpt. In de toekomst zal inter-actief ontwerpen nog steeds blijven stijgen in belangrijkheid. Steeds meer objecten worden aan het internet gekoppeld en aan deze twee einden moeten interfaces ontworpen worden.

47

Het interactief ontwerpen zal net als de technol-ogie blijven groeien, veranderen en zich blijven ontwikkelen.

Waar we in de toekomst heen gaan met human-computer interactie kan nog alle kanten op. Er zijn mensen die denken dat alles mogelijk is. Dat we met brillen op gaan lopen die overal informatie bij kunnen zetten bijvoorbeeld hoe duur een product is. Maar wat ook belangrijk is, is dat mensen daar misschien wel helemaal geen behoefte aan hebben. Willen we wel dat er overal commercials staan en dat we constant te bereiken zijn en overal op internet kunnen? De mogelijkheden zijn eindeloos, maar de gebruiker kan er nog niet klaar voor zijn.

Een ding is zeker de toekomst gaat verschrik-kelijk veel mogelijkheden bieden en ook hele leuke en spannende, maar internet zal over een aantal jaren om ons heen bestaan als elektric-iteit.

48

49

Geraadpleegde literatuur en websites

BoekenDesigning for interactionCreating smart applications and clever devicesDan SafferNew Riders 2007

One hundred and one tings to doKesselskramerKesselskramer en BIS publishers 2006

Don’t make me thinkA common sense approach to web usabilitySteve KrugNew Riders 2006

Analog in, Digital outBrandan Dawes on interaction desginNew Riders 2007

TijdschriftartikelenItems 2001 nr. 1 ‘Super innovatoren gezocht: Interaction Design Institute Ivrea’ door Frans Haks

Items 1994 nr. 5 ‘De vierde dimensie, interaction design, nieuwe klus voor ontwerpers’ door Marc Vlemmings

Kunst en Museum Journal 1993-1994 ‘From objects to people: interaction in the Art Museum’ door Stephen Willats.

Websiteswww.johnnyholland.org www.interactiondesignblog.com www.ixda.org www.useit.com www.makezine.com.