RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK RK SG THAMEN School : RK Sg Thamen Afdeling(en) : VMBO bbl-kbl-gbl-tl Plaats : Uithoorn BRIN-nummer : 05FE Onderzoeksnummer : 73977 Datum schoolbezoek : 11 en 13 april 2006 Datum vaststelling : 2 oktober 2006

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

3

INHOUDSOPGAVE

1 INLEIDING ...................................................................................................5

2 KWALITEITSPROFIEL...................................................................................7 Kwaliteitsprofiel RK Sg Thamen...................................................................7

3 BESCHOUWING .........................................................................................11 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT.................................................................15

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

5

1 INLEIDING Op 11 en 13 april 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs RK Sg Thamen in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde waarderingskader voortgezet onderwijs 2006. De Inspectie van het Onderwijs streeft ernaar het toezicht zo optimaal mogelijk toe te snijden op de situatie van de school, het zogenoemde risicogerichte toezicht. In het kader van risicogericht toezicht onderzoekt de inspectie scholen met een laag risico voor de kwaliteit van het onderwijs en met overwegend voldoende beoordelingen op de kwaliteitsaspecten in eerdere onderzoeken minder intensief. Scholen met een hoger risico worden frequenter, dan wel intensiever onderzocht. In dit PKO geeft de inspectie een oordeel op de indicatoren van kwaliteitszorg en opbrengsten en daarnaast een oordeel op kernindicatoren van aspecten die bij vorig onderzoek negatief zijn beoordeeld. Naar de overige aspecten is geen onderzoek gedaan. Zoals in het toezichtkader is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school reeds zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld in het kader van zelfevaluatie. Zo sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft hiervoor de volgende relevante documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. · Een enquête over de leerlingbegeleiding · Een kwartaal rapportage over de periode november 2005-januari 2006 · Een conceptversie van de onderwijsvisie van de school · De resultaten van een schoolgezondheidsmeter van et personeel. · Een opzet voor een 360 graden feedback-systeem. Op grond van de door u aangeleverde gegevens zijn in de inhoud van het PKO geen veranderingen aangebracht.

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

6

De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten: 1. Analyse van de documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. 2. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn, zoals het risicoprofiel, verslagen van onderzoeken Jaarlijks Onderzoek, Periodiek Kwaliteitsonderzoek en Regulier Schooltoezicht en de gegevens van de laatste drie opbrengstenkaarten. 3. Schoolbezoek:

a. gesprekken met de directie b. gesprekken met leraren c. leerlingen en ouders d. lesbezoeken

De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel van de school op (hoofdstuk 2). Dit profiel bestaat uit een overzicht van de kwaliteitsaspecten en van de beoordeelde indicatoren. In hoofdstuk 3 wordt allereerst kort een aanduiding van de uitgangssituatie van de school gegeven. Daarna volgt een toelichting op oordelen in het kwaliteitsprofiel. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, aanwijzingen vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

7

2 KWALITEITSPROFIEL De inspectie beoordeelt bij een PKO altijd de indicatoren van de kwaliteitsaspecten kwaliteitszorg en opbrengsten. Op deze school heeft de inspectie bij de overige kwaliteitsaspecten opnieuw onderzoek gedaan. Het geheel van oordelen bij dit PKO is weergegeven in onderstaande tabellen. In de waardering van de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. bij het aspect 'Opbrengsten' is ook de categorie '5' (betekent 'niet te beoordelen') toegevoegd. In sommige gevallen kan de inspectie hier namelijk geen gefundeerd oordeel geven.

Kwaliteitsprofiel RK Sg Thamen Kwaliteitsaspect: Kwaliteitszorg 1 2 3 4

1.1 De school heeft inzicht in de kenmerken van de leerlingenpopulatie.

l

1.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan.

l

1.3 De school evalueert systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten.

l

1.4 De school evalueert systematisch de kwaliteit van het leren en onderwijzen.

l

1.5 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. l 1.6 De school waarborgt de kwaliteit van leren en onderwijzen. l 1.7 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten.

l

1.8 De school rapporteert inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs aan belanghebbenden.

l

1.9 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel.

l

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

8

Kwaliteitsaspect: Leerstofaanbod 1 2 3 4

3.1 Het leerstofaanbod in de onderbouw voldoet aan de wettelijk vereisten.

l

3.2 Het leerstofaanbod in de bovenbouw is dekkend voor de examenprogramma's.

l

3.5 Het leerstofaanbod in de verschillende leerjaren sluit op elkaar aan.

l

3.6 Het leerstofaanbod in de verschillende vakken vertoont samenhang.

l

3.7 Het leerstofaanbod maakt afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen.

l

3.8 De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een leerstofaanbod dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen.

l

Kwaliteitsaspect: Tijd 1 2 3 4

4.1 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten.

l

4.3 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. l 4.4 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. l 4.5 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. l

Kwaliteitsaspect: Pedagogisch handelen 1 2 3 4

5.1 De leraren bevorderen het zelfvertrouwen van de leerlingen. l 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en met leraren omgaan.

l

5.5 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. l

Kwaliteitsaspect: Didactisch handelen 1 2 3 4

6.2 De leraren leggen duidelijk uit. l 6.5 De leraren stimuleren de leerlingen tot denken. l 6.9 De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen.

l

Kwaliteitsaspect: Actieve en zelfstandige rol leerlingen 1 2 3 4

7.1 De leerlingen krijgen te maken met activerende werkvormen. l 7.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau.

l

Kwaliteitsaspect: Sfeer op school 1 2 3 4

8.3 De ouders zijn betrokken bij de school, door de activiteiten die de school daartoe onderneemt.

l

8.5 De school heeft inzicht in de beleving van de sociale veiligheid door leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen.

l

8.6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen van incidenten in en om de school.

l

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

9

Kwaliteitsaspect: Begeleiding 1 2 3 4

9.1 De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen.

l

9.2 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de ontwikkeling van de leerlingen.

l

Kwaliteitsaspect: Zorg 1 2 3 4

10.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg die de gesignaleerde leerlingen nodig hebben.

l

10.3 De school voert de zorg planmatig uit. l 10.7 De school zoekt de structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingniveau haar eigen kerntaak overschrijden.

l

Kwaliteitsaspect: Opbrengsten 1 2 3 4 5

11.1 De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.

l

11.2 De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding vmbo-b/k.

l

11.3 De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding vmbo-g/t.

l

11.7 De leerlingen van de opleiding vmbo-b/k behalen voor hun centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht.

l

11.8 De leerlingen van de opleiding vmbo-g/t behalen voor hun centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht.

l

11.11 De leerlingen functioneren naar verwachting in de vervolgopleiding of het werkveld.

l

11.13 De vaardigheden van de leerlingen liggen op het niveau dat mag worden verwacht.

l

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

11

3 BESCHOUWING In dit hoofdstuk wordt een beschouwing gegeven over de kwaliteit van het onderwijs op de school. Algemeen oordeel De Inspectie heeft vastgesteld dat het onderwijs op de scholengemeenschap Thamen op vrijwel alle kwaliteitsaspecten van voldoende tot goede kwaliteit is. De school heeft duidelijk vooruitgang geboekt vergeleken bij de uitkomst na het vorige bezoek. Dat geldt in de eerste plaats voor de opbrengsten; de betere doorstroom- en examenresultaten leiden, anders dan bij het vorige onderzoek, tot de conclusie voldoende. Twee andere belangrijke aspecten die vorige keer weliswaar voldoende waren maar wel zwakke plekken vertoonden, zijn nu over de hele linie als voldoende beoordeeld. Het gaat dan om het onderwijsleerproces en het schoolklimaat. De inspectie heeft wezenlijk verbetering geconstateerd in de pedagogisch-didactische aanpak, maar óók in de wijze waarop leerlingen aangesproken worden en zich aangesproken voelen. Het aspect kwaliteitszorg vertoont enige, maar relatief de minste verbetering. Het voldoet wel op genoeg aandachtspunten om als totaaloordeel tot de kwalificatie voldoende te komen. Op onderdelen echter, mankeren er nog belangrijke elementen. Zo is er nog geen systeem waarmee integraal kan worden nagegaan of het eigen onderwijs wel aan zelfgestelde eisen voldoet. Daarmee blijft de kwaliteitszorg de achilleshiel, omdat noch terugval van de kwaliteit, noch verdere vooruitgang, kan worden vastgesteld aan de hand van duidelijk omschreven zelfgestelde streefdoelen. Voordat de Inspectie haar oordeel op de kwaliteitsaspecten toelicht, volgt hieronder eerst een korte beschrijving van de school die in dit rapport besproken wordt. De scholengemeenschap Thamen, met een kleine 1000 leerlingen een vrij grote vmbo-school in de periferie van het grootstedelijke gebied rond Amsterdam, is er in randvoorwaardelijke zin geweldig op vooruitgegaan. Door een ingrijpende verbouwing beschikt zij over mooie praktijklokalen, die vrijwel een simulatie zijn van de werkomgeving waarin de leerlingen terecht zullen komen, zeker bij verzorging en verkoop. Ook de theorielokalen zijn goed geoutilleerd en het gebouw is zeer aantrekkelijk en uitnodigend aangekleed, waardoor de leerlingen zich 'thuis' kunnen voelen. Dat heeft effecten op de sfeer in de school. Zowel personeel als leerlingen werken er in goede condities. De bemoeienis van de schoolleider met het vergaren van fondsen voor de verbouw en de betrokkenheid bij de uitvoering daarvan heeft tot wat afstand tussen schoolleiding en personeel geleid, die naar tevredenheid van velen overbrugd is door coördinatoren. Nu de verbouw voltooid is, is er sprake van een heroriëntatie op de onderlinge taakverdeling.

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

12

De kwaliteitsaspecten De kwaliteitszorg vertoont beperkte vooruitgang. Hoewel er op bestuurlijk niveau wel modellen voor kwaliteitszorg zijn ontwikkeld, is de schooleigen invulling van dat model onvoldoende herkenbaar als Thamen-specifiek. Feitelijk doet zich een zelfde verschijnsel voor in de schoolgids, deze is zeer informatief over belangrijke onderwerpen als leerlingenzorg, overgang en becijfering e.d., maar de eigen uitgangspunten rond goed onderwijs, toch de 'core-business', worden niet duidelijk benoemd. Omdat de organisatie-opbouw van de school nogal wat schijven kent: schoolleiding, coördinatoren, onderwijscommissie en een separaat zorgteam, behoren juist de uitgangspunten voor iedereen duidelijk te zijn om het overzicht op de geboden kwaliteit te behouden. Het onderwijsaanbod De school heeft gekozen voor aantrekkelijke methodes die in onder- en bovenbouw veel differentiatiemogelijkheden bieden. Er is winst te behalen door betere afspraken te maken over vergelijkbaar gebruik van vaktermen bij verwante vakken, maar ook door betere afspraken te maken bij het aanbod van hetzelfde vak in opeenlopende jaren. De inspectie constateert dat er pedagogisch een duidelijke lijn te herkennen is in wat docenten als aanvaardbaar gedrag beschouwen, al menen docenten vaak dat hun collega's zich soepeler opstellen. Wat zeker ook belangrijk is, docenten en leerlingen tonen wederzijds respect. Docenten benadrukken regelmatig wat goed gaat. "Lokaal 100", een inlooplokaal voor een pedagogische time-out, heeft een goede functie als uitlaatklep. Didactisch is er minder sprake van één duidelijk herkenbare lijn. Hoewel het oordeel over de didactiek en actief leren op alle fronten positief is, wordt er bij de beroepsgerichte vakken in de bovenbouw flink wat ruimte gegeven om zelfstandig te werken, en hetzelfde geldt voor de theoretische component van het beroepsgerichte vak. Bij de algemeen vormende vakken is er wat meer de neiging om één tempo aan te houden voor de hele groep, differentiatie is geen regel. De zorg en begeleiding van leerlingen die meer nodig hebben dan een aanmoedigend woord, bijvoorbeeld de leerlingen met een leerhandicap als dyslexie, is goed ontwikkeld en wordt doordacht uitgevoerd. De inspectie constateert dat ook in de gewone lessen de docenten op de hoogte zijn van de specifieke aanpak die een willekeurige zorgleerling behoeft. Dit bewijst dat de communicatie tussen het zorgteam en de docenten goed loopt. Het leerlingvolgsysteem, als archief, is naar de inspectie vaststelt, voor te veel niet bij de specifieke begeleiding betrokkenen toegankelijk. De opbrengsten van de school, dus de doorstroom van de leerlingen en het uiteindelijk gemiddelde examenresultaat dat zij behalen, is vergeleken bij de vorige keer verbeterd en over de hele linie voldoende. De inspectie heeft vastgesteld dat de resultaten per vak nog onvoldoende specifiek worden geëvalueerd, bijvoorbeeld op steeds terugkerende verschillen tussen docenten of verschillen tussen het gemiddelde schoolexamencijfer en centraal examencijfer. De soms zeer ruime gemiddelden bij bepaalde vakken geven tevens aan dat de advisering naar niveau, zeker op individueel vakniveau, te streng zijn.

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

13

Het ontwikkelingsperspectief De scholengemeenschap Thamen is het soort vmbo-school dat zelfs de twijfelaars over deze onderwijssoort zal overtuigen van de waarde van dit onderwijs. Het is een school in een mooi en leerlingvriendelijk gebouw, waar op een pedagogisch doordachte manier aantrekkelijk onderwijs wordt geboden aan leerlingen die hun verstand én hun handen willen gebruiken. De resultaten van de school geven aan dat men greep heeft op het gewenste niveau, en misschien zelfs nog een wat uitdagender niveau aan sommige leerlingen zou kunnen bieden. De inspectie acht het wel van groot belang dat de school nu specifieker vastlegt wat haar uitgangspunten voor goed onderwijs zijn. Om de continuïteit van dit niveau te waarborgen verdient het aanbeveling om het ambitieniveau per onderscheiden doel vast te leggen, zodat bij een te voorzien of onverhoopt vertrek van docenten en stafleden geen breuk in de opgaande lijn ontstaat.

Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek RK Sg Thamen - 11-4-2006

15

4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit betrof onder meer de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een onderzoek plaats, waarbij de school eenmaal wordt bezocht.