HOUDING VAN JONGEREN T.A.V. ROKEN EN TABAKSRECLAME
Transcript of HOUDING VAN JONGEREN T.A.V. ROKEN EN TABAKSRECLAME
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 1
HOUDING VAN JONGEREN T.A.V.
ROKEN EN TABAKSRECLAME Een onderzoek voor Stichting tegen Kanker
2015
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 2
50% 50% Man
Vrouw
55% 12%
33% VL
BR
WA
51% 29%
3% 17% Alg
Techn
Kunst
Beroeps
62% 17%
10% 11% Student
Bediende
Werkloze/inv
Overig
Online onderzoek via CAWI
(Computer Assisted Web Interviewing)
10 minuten vragenlijst
In NL en FR
Bij 547 jongeren (18-25 jaar)
Weging naar
Rookgedrag (roker/niet-roker)
Geslacht
Regio (VL/BR/WA)
Veldwerkperiode: 22 jan – 4 feb 2015
Profiel van de steekproef
na weging Online bevraging
Aanpak
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 3
Rookgedrag van de respondent
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 4
51%
van de jongeren heeft
nog nooit gerookt
31%
rookt
nu nog
20% rookt
dagelijks
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 5
46%
44%
55%
56%
45%
51%
15%
23%
18%
17%
19%
18%
12%
14%
10%
9%
14%
12%
26%
19%
17%
19%
21%
20%
WA (n=147)
BR (n=83)
VL (n=317)
Vrouw (n=317)
Man (n=230)
Totaal (n=547)
Nooit gerookt Ex-roker Rookt soms Rookt dagelijks
Rookgedrag
Vrouwen hebben vaker nog nooit gerookt, maar als ze roken, is het relatief gezien vaker
dagelijks. Dit geldt ook voor jongeren uit Vlaanderen. In Brussel hebben meer jongeren al
ooit gerookt, maar hiervan zijn er ook ondertussen al 40% gestopt. Wallonië telt het grootste
aandeel nog-actieve rokers, 26% van de jongeren rookt dagelijks.
Basis: Allen
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 6
Rookgedrag
58%
46%
40%
39%
59%
40%
46%
26%
51%
16%
24%
27%
13%
16%
17%
8%
36%
18%
12%
8%
7%
17%
12%
10%
13%
11%
12%
14%
22%
27%
31%
13%
33%
33%
26%
20%
ASO (n=278)
TSO (n=152)
KSO (n=18)
BSO (n=87)
Student (n=341)
Bediende (n=89)
Werkloze/Invalide (n=50)
Overige* (n=59)
Totaal (n=547)
Nooit gerookt Ex-roker Rookt soms Rookt dagelijks *Vooral arbeiders
Jongeren die nog studeren hebben het vaakst nog nooit gerookt. De ex-rokers vinden we
vooral terug bij de jongeren die als arbeider werken. De dagelijkse rokers vinden we vaker
terug bij de jongeren die als bediende werken, of jongeren die een uitkering krijgen
(werkloos/invalide). Ook het type onderwijs speelt een rol.
Kleine steekproef!
Basis: Allen
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 7
29%
% jongeren die al een elektronische
sigaret gerookt heeft
2%
Rookt nog steeds e-sigaret
dagelijks 9%
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 8
E-sigaret
64%
61%
77%
78%
64%
71%
18%
30%
18%
16%
23%
20%
8%
6%
5%
5%
5%
4% 6%
4%
WA (n=147)
BR (n=83)
VL (n=317)
Vrouw (n=317)
Man (n=230)
Totaal (n=547)
Nooit gerookt Ex-roker Rookt af en toe Rookt wekelijks Rookt dagelijks
Vrouwen hebben vaker nog nooit een elektronische sigaret gerookt dan mannen. Niet alleen
meer mannen hebben al een e-sigaret gerookt, ze roken dit ook frequenter.
In Wallonië wordt de elektronische sigaret door meer jongeren gerookt dan in Vlaanderen.
Basis: Allen
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 9
E-sigaret
77%
66%
69%
62%
78%
63%
70%
44%
71%
15%
22%
25%
28%
16%
20%
25%
36%
20%
5%
8%
4%
7%
6%
11%
5%
6%
8%
6%
5%
ASO (n=278)
TSO (n=152)
KSO (n=18)
BSO (n=87)
Student (n=341)
Bediende (n=89)
Werkloze/Invalide (n=50)
Overige*
Totaal (n=547)
Nooit gerookt Ex-roker Rookt af en toe Rookt wekelijks Rookt dagelijks
De e-sigaret werd vooral uitgetest door jongeren die geen student/bediende of werkloze zijn.
Het betreft in hoofdzaak arbeiders. Maar vaak zijn ze er ook weer mee gestopt.
Jongeren die als bediende werken, gebruiken ze vaker wekelijks.
Basis: Allen
Kleine steekproef!
*Vooral arbeiders
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 10
Rookgedrag
47%
54%
92%
71%
35%
33%
5%
20%
12%
5%
8%
Roker (n=178)
Ex-roker (n=94)
Niet-roker (n=275)
Totaal (n=547)
Nooit gerookt Rookt niet meer Rookt af en toe Rookt wekelijks Rookt dagelijks
Niet –rokers hebben meestal ook nog nooit een elektronische sigaret gerookt.
Rokers en ex-rokers zetten sneller de stap naar de e-sigaret, maar een groot deel is daar
ondertussen weer mee gestopt.
Bij de ex-rokers rookt 8% dagelijks een e-sigaret, bij de rokers gaat het meer om sporadisch
gebruik van de e-sigaret.
Basis: Allen
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 11
Jongeren en tabaksreclame
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 12
Elementen die rol spelen bij het beginnen met roken
4,2
3,1
5,9
6,3
5,9
6,4
4,4
5,1
5,7
5,9
7,0
7,0
Verpakking
Bekende personen
Merk
Smaak
Vrienden/familie
Prijs
Alle respondenten (n=547)
(Ex-)Rokers over zichzelf (n=272)
Prijs en vrienden/familie die roken beschouwen de
jongeren als belangrijkste elementen bij het
beginnen met roken.
Voor jongeren die zelf roken blijft prijs belangrijkste
element, maar weegt dit minder sterk door, en
merk en smaak krijgen bij hen hogere score
Enkele verschillen tussen subgroepen:
• Prijs: weegt sterker door bij vrouwen,
studenten
• Vrienden en familie die roken krijgt meer
belang bij vrouwen, in Vlaanderen en Brussel,
bij jongeren uit het algemeen secundair
onderwijs en niet-rokers
• Smaak krijgt een hoger belang in Brussel en
bij arbeiders, alsook bij ex-rokers
• Merk: belangrijker in Brussel, bij jongeren uit
het beroepsonderwijs en bij arbeiders
• Bekende personen krijgen hoger belang bij
vrouwen
• Verpakking is minder belangrijk in Vlaanderen
en bij jongeren met diploma lagere
school/lager secundair
Gemiddelde score op 10
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 13
Reclame voor tabaksproducten
34%
66%
Tabaksreclame gezien voorbije 3 maanden
Ja
Nee
45%
55%
Reclame voor e-sigaret gezien voorbije 3 maanden
Ja
Nee
Meer door jongeren uit Brussel of
Wallonië
Minder door Vlaamse jongeren, en door
jongeren uit technisch onderwijs
Meer door mannen, in Brussel en
Wallonië, door werklozen/invaliden
Minder door vrouwen, jongeren in
Vlaanderen en studenten
Basis: Allen, n=547
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 14
Reclame voor tabaksproducten
7%
7%
7%
50%
45%
28%
35%
4%
10%
16%
29%
31%
41%
74%
Ergens anders
Fuif
Festival
In de media
Op internet
Ander verkooppunt
Tabaks/krantenwinkel
Tabaksproducten
Elektronische sigaret
De kanalen waarlangs jongeren reclame opmerken, verschilt al naargelang het klassieke tabaksproducten
betreft, dan wel de elektronische sigaret.
Voor de tabaksproducten is de tabaks-/krantenwinkel het meest uitgesproken kanaal. Bij de elektronische
sigaret zijn niet-fysieke verkooppunten, maar het internet en de media de belangrijkste kanalen.
Basis: Tabaksreclame gezien afgelopen 3 maanden, n=178 voor tabaksproducten en n=248 voor elektronische sigaret
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 15
Reclame voor tabaksproducten via sociale media
52%
9%
22%
17%
e-sigaret
Youtube
Andere sociale media
48%
11%
30%
11%
tabaksproducten
17% heeft reclame gezien op
sociale media
27% heeft reclame gezien op
sociale media
Op sociale media hebben meer jongeren reclame gezien voor de elektronische sigaret dan
voor de klassieke tabaksproducten.
Vooral facebook en youtube zijn de belangrijkste kanalen.
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 16
Verpakking: belang van kleur S
maak 1 58% 26% 7% 9%
2 22% 44% 20% 14%
3 12% 16% 55% 17%
4 8% 14% 18% 60%
Sch
ad
eli
jk 1 71% 14% 3% 12%
2 17% 44% 21% 17%
3 6% 20% 55% 19%
4 6% 22% 21% 52%
1 = meest
De kleur van de verpakking beïnvloedt de smaakperceptie: Een rode verpakking associëren
de jongeren met de meeste smaak, gevolgd door groen, blauw, en pas in laatste plaats wit.
Verpakkingen die hoog scoren op smaak, scoren ook hoog op schadelijkheid.
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 17
Verpakking: voorbeeld uit Australië
Aantrekkelijk Aanstootgevend
6,9
Informatief
6,9 2,0
Vrouwen geven lagere scores op aantrekkelijkheid van de verpakking (1,5), evenals
jongeren uit Vlaanderen, met een diploma hoger secundair, uit het algemeen secundair
onderwijs, en studenten.
Vrouwen, jongeren met een diploma hoger secundair, en studenten vinden dit meteen ook
meer aanstootgevend, samen met jongeren uit Brussel en Wallonië, en jongeren uit het
technisch onderwijs.
Inzake het informatief karakter zijn er geen significante verschillen tussen subgroepen.
De getoonde verpakkingen
worden als weinig aantrekkelijk
ervaren (score 2,0), als
aanstootgevend (6,9) maar ook
als informatief (6,9).
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 18
Het tonen van tabaksverpakkingen in de winkel
65% vindt dit
een vorm van
tabaksreclame
72% gaat
akkoord met
een verbod
Bij de niet-rokers liggen deze
percentages hoger: 70% vindt dit
reclame, en 81% gaat akkoord met
een verbod.
Bij de rokers is dat slechts 59% (2x)
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 19
Conclusies
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 20
Rookgedrag
• Bijna de helft van de jongeren heeft al ooit gerookt, iets minder dan een derde rookt nog
steeds en een vijfde rookt zelfs dagelijks.
• 29% heeft ook al ooit een elektronische sigaret gerookt, 9% rookt deze nog steeds.
Rokers en ex-rokers zetten sneller de stap naar de e-sigaret dan niet-rokers.
Het rookgedrag van jongeren hangt sterk samen met hun profielkenmerken zoals geslacht,
regio, diploma, werksituatie. Dit geldt zowel voor de klassieke tabaksproducten als de
elektronische sigaret.
Conclusies
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 21
Reclame
• Een derde van de jongeren heeft de voorbije drie maanden reclame voor tabaksproducten
gezien. Het belangrijkste kanaal is de tabaks-/krantenwinkel. Een groter aandeel jongeren
(45%) heeft reclame gezien voor de elektronische sigaret. Dit gebeurde vooral via de media
of het internet.
• Ook via de sociale media hebben jongeren vaker reclame gezien voor de e-sigaret dan voor
klassieke tabaksproducten. Facebook en Youtube zijn veruit de belangrijkste kanalen.
Conclusies
© GfK 2015 | Jongeren en tabaksreclame | 8 juli 2015 22
Tabaksverpakkingen
• De verpakking heeft een impact op de perceptie die jongeren hebben van het product
• Producten met rode of groene verpakkingen percipiëren de jongeren als meer smaakvol,
maar ook als schadelijker dan producten in blauwe of witte verpakkingen.
• Verpakkingen waarop de schadelijke effecten van roken visueel worden getoond (cfr
Australië) worden als weinig aantrekkelijk, zelfs aanstootgevend, maar ook als informatief
beschouwd.
• Het tonen van tabaksverpakkingen in een fysiek verkooppunt wordt door de jongeren
beschouwd als een vorm van tabaksreclame en meer dan 7 op 10 gaat akkoord met een
verbod hierop. Dit is vooral het geval bij de niet-rokers.
Conclusies