Hoogtelijn 3 2015

WWW.NKBV.NL | JUNI 2015 | NR 3

BE RGSPORTMAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE NEDE RL ANDSE KLIM- E N BE RGSPORT VE RE NIGINGBE RGSPORTMAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE NEDE RL ANDSE KLIM- E N BE RGSPORT VE RE NIGING

AardbevingSTeun Nepal

z-01_HL0315_r01_cover.indd 1 21-05-15 09:13

GOED HERSTELDJE VOLGENDE AVONTUUR BEGINNEN

Na een intensieve dag in de bergen is je lichaam toe aan herstel. Goede voeding en genoeg slaap zorgen ervoor dat je weer opgeladen bent voor morgen. Ook je gear heeft regelmatig onderhoud of herstel nodig. Bever biedt je als NKBV-lid een uitgebreid pakket aan services: Was- en reparatieservice (o.a. slaapzakken en donsjassen), schoenenservice, branderservice, wintersportservice en nog veel meer. Uiteraard krijg je als NKBV-lid 10% korting. Zo ben jij én je materiaal altijd klaar voor je volgende avontuur.

VOOR MEER INFORMATIE: BEVER.NL/SERVICE

Hoogtelijn_3_2015_V2.indd 1 07-05-15 13:3902_03_HL0315_BEVER.indd 2 18-05-15 12:14

GOED HERSTELDJE VOLGENDE AVONTUUR BEGINNEN

Na een intensieve dag in de bergen is je lichaam toe aan herstel. Goede voeding en genoeg slaap zorgen ervoor dat je weer opgeladen bent voor morgen. Ook je gear heeft regelmatig onderhoud of herstel nodig. Bever biedt je als NKBV-lid een uitgebreid pakket aan services: Was- en reparatieservice (o.a. slaapzakken en donsjassen), schoenenservice, branderservice, wintersportservice en nog veel meer. Uiteraard krijg je als NKBV-lid 10% korting. Zo ben jij én je materiaal altijd klaar voor je volgende avontuur.

VOOR MEER INFORMATIE: BEVER.NL/SERVICE

Hoogtelijn_3_2015_V2.indd 1 07-05-15 13:3902_03_HL0315_BEVER.indd 3 18-05-15 12:14

Kijk voor meer informatie op:

www.nkbv.nl

www.hoogtelijn.nl

www.twitter.com/nkbv

www.facebook.com/de.nkbv

^^^ inhoud ^^^ ^^^ hoogtelijn 3 2015 ^^^ ^^^ hoogtelijn 3 2015 ^^^ ^^^ redactioneel ^^^

4 | HOOGTELIJN 3-2015 HOOGTELIJN 3-2015 | 5

NEPAL NA HET DRAMANEPAL NA HET DRAMA8NEPAL NA HET DRAMADe schok was groot. Het land van de vriendelijke, behulpzame en gastvrije Nepalezen is getro� en door een enorme aardbeving en vele naschokken. Veel berglie� ebbers hebben goede herinneringen aan deze mensen en dit mooie land in de Himalaya en zetten zich massaal in voor de opbouw en het herstel van dit verwoeste land.

Actu� l7 Column Joachim Driessen8 Op de Hoogte: ramp tre� Nepal13 Sportklimnieuws52 Jubileum op de Matterhorn:

150 jaar na Edward Whymper54 Topdrukte rond een symbool69 NKBV in de regio: Limburg70 NKBV voor jou80 Gespot82 Vooruitblik & Colofon

A� ent14-37 Zomer in de bergen16 Op de KAT-Walk in Kitzbühel20 Adrenaline in Noorwegen24 Met een baby in de Canadese

wildernis28 Wandelen in Zweden32 De Seven Summits van Saalbach36 Muggen en teken

Alpinisme40 Interview met Martijn Seuren56 Nederlanders op de Matterhorn

Noordwand62 Overschrijding van Monte

Cervino/Matterhorn76 De nieuwe Alpine Instructeurs

in opleiding

Uitrusting50 Markt & Materiaal66 Koopjes voor kinderen72 Bever-aanbiedingen

Techniek & Veiligheid37 Vijf tips bij onweer46 Oefenen in klimparken73 Voorbereid de bergen in

52JUBILEUM Op 14 juli 1865 werd de Matterhorn voor het eerst beklommen. Vele beklimmingen volgden en een flinke toeristenstroom in Zermatt. 32

SEVEN SU� ITS Een stevige dagtocht over de zeven

toppen van Saalbach

INTO THE WILD Trektocht met baby

door de Canadese wildernis

24

z-04_HL0315_r02_inhoud.indd 4 21-05-15 11:25

WWW.NKBV.NL | JUNI 2015 | NR 3

BE RGSPORTMAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE NEDE RL ANDSE KLIM- E N BE RGSPORT VE RE NIGINGBE RGSPORTMAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE NEDE RL ANDSE KLIM- E N BE RGSPORT VE RE NIGING

AardbevingSTeun Nepal

z-01_HL0315_r01_cover.indd 1 21-05-15 09:13

^^^ inhoud ^^^ ^^^ hoogtelijn 3 2015 ^^^ ^^^ hoogtelijn 3 2015 ^^^ ^^^ redactioneel ^^^


Een goeie dru� el Ik ben ontroerd, ik geneer me. De arme Nepalezen delen hun bananen en papaja’s, maken dal bhat (rijst met linzen) en zijn gul met de vettige, zoute botermelk. Er zijn cadeaus. Een topi, het traditionele Nepalese hoedje. Een bloemenkrans. Nepalese gastvrijheid die vanzelfsprekend is. Van een vriendelijk, open en hartverwarmend volk.

In Dhamilikuwa (Lamjung) ben ik een paar jaar geleden bij de o� ciële opening van een project voor schoon drinkwater. Drie grote reservoirs, vijf opslagtanks. In de grond plastic buizen naar de twintig tapplaatsen. Eenvoudige vierkante betonnen bakken met een betonnen zuil en een kraan. Gebouwd door de Nepalezen onder Nederlands toezicht. Het onderhoud moeten ze zelf uitvoeren. Een druppel op een gloeiende plaat? Misschien, maar wel een goeie druppel.

Rajendra Kadel is de trotse man achter het project. Zoals Rasindranath trots is op zijn school, een berghelling verder. De jonge Krishna van de vrouwenbeweging vertelt over cursussen voor de vrouwen van het dorp. Shivhari, negen jaar toen, loopt twee dagen hand in hand met de man van het ‘Water from Holland’, zo aandoenlijk. Thakur Bahadur Bishwokarma vertaalt. Hij studeert in Kathmandu en is vastbesloten terug te keren naar zijn dorp om meer projecten uit te voeren.

Dhamilikuwa ligt vlak bij het epicentrum van de verwoestende aardbeving van 25 april jongstleden. Als het waterproject is beschadigd, wordt het wel weer hersteld met geld en hulp. Maar hoe is het met Rajendra, Rasindranath, Krishna, Shivhari en Thakur? Zijn zij er nog?

Peter Daalder,[email protected]

28JÄMTLAND De gouden bergen

van Zweden

40MARTIJN SEUREN Geboren alpinist

Drie dagen na de aardbeving in Nepal klimt een inwoonster van het dorp Sindhupalchowk door het

puin van de verwoeste huizen. Foto: Reuters

32SEVEN SU� ITS

Een stevige dagtocht over de zeven toppen van Saalbach

INTO THE WILD Trektocht met baby

door de Canadese wildernis

24

INPA� EN EN WEGWEZEN14

Het is zomer! Tijd om je rugzak te pakken en de bergen in te trekken. pakken en de bergen in te trekken.

Zomer

z-04_HL0315_r02_inhoud.indd 5 21-05-15 09:19

www.montafon.at/nl

Ook in het BergePLUS-programma z ijn elke dag leuke activiteiten inbegrepen. Wandelen, klimmen, (e-)mountainbiken en een gevarieerd kinderprogramma maken van een vakantie in Montafon een hele bijz ondere belevenis. Overigens: voor gasten van de BergePLUS-partnerbedrijven z ijn de BergePLUS activiteiten gratis. Bel voor meer informatie +43 5556 722530 of ga naar www.montafon.at/nl of www.vorarlberg.travel.

Anzeige BergePLUS 230 mm x 297 mm.indd 1 23.04.2015 07:17:31

HOOGTELIJN 3-2015 | 7

column nkbv ^^^ column nkbv ^^^ column nkbv ^^^

Het drama met de sherpa’s op de Everest, waarbij 16 sherpa’s in de ijsval om het leven kwamen, is nog maar een jaar geleden. Toen werd door

sommigen de schuld bij toeristen gelegd, die zo nodig de hoogste berg van de wereld opgetakeld wilden worden. Nu is het domme pech. Niemand kon er iets aan doen, maar de schade en het drama is met geen pen te beschrijven.

Over de grens, het boek van Katja Staartjes over haar avonturen op de Nepal Traverse, laat het land zien zoals het was in woord, maar vooral in beeld. Vorig jaar was ik tijdens het Dutch Mountain Film Festival bij de � lm The Only Son van Simonka de Jong. Geen stoer verhaal over weer een indrukwekkende beklim-ming, maar een � lm over het verschil tussen leven in Kathmandu en op het Nepalese platteland. Uit respect voor het land is het de moeite waard om het boek nog eens te lezen en de � lm terug te zien (online te vinden via npo.nl).

De ramp in Nepal is voor het bestuur van de NKBV anders dan andere. De Himalaya wordt door veel van onze leden bezocht, er gaan expedities naartoe en leden hebben er heldenprestaties verricht. Daarom leven we extra mee met de getro� en inwoners van

D� RZ� MHEIDDe NKBV stree� naar een duurzame relatie met leden en alle partijen in het veld. Duurzaamheid is ook een kernwaarde als het gaat om natuur, milieu en sociale waarden. We brengen dit zo goed mogelijk tot uitdrukking in een duurzame inkoop en bedrijfsvoering. Hoogtelijn en onze reis- en cursus- gidsen drukken we op FSC-papier: papier uit duurzaam beheerde bossen (een keurmerk met goed-keuring van het Wereld Natuur Fonds). Voor onze correspondentie gebruiken we 100% recycled papier. De nieuwe ledenpasjes zijn gemaakt van 100% a� reek-baar pvc. We schenken duurzame ko� e (van Peeze), hebben een CO2-neutrale postbezorging en dataopslag, en promoten het reizen per openbaar vervoer naar bergbestemmingen.

Word NKBV-lid!NKBV-leden pro� teren van voordelenen kortingen en ontvangen vijf keer per jaar Hoogtelijn. Met je lidmaat-schap draag je bij aan het onderhoud van hutten en paden in de Alpen en het behoud van klimgebieden. Tip je vrienden om ook NKBV-lid te worden. Ze kunnen zich aanmelden op nkbv.nl en zien daar welke voordelen het lidmaatschap hen nog meer biedt.

OpzeggenHet NKBV-lidmaatschap loopt per kalenderjaar. Wil je je lidmaatschap voor volgend jaar beëindigen? Doe dat dan vóór 1 november op www.mijnnkbv.nl. Na deze datum wordt je lidmaatschap automatisch verlengd voor het volgende kalender-jaar. Je ontvangt per e-mail een bevestiging van je opzegging. Wil je meer weten over het lidmaatschap? Kijk op www.nkbv.nl.

BETER DE BERGEN IN MET HET NKBV-LIDM� TSCHAP

Joachim Driessenvoorzitter NKBVmail: [email protected]: @jdriessen06

Nepal. We kunnen zo weinig doen, dat maakt ons machteloos. We kunnen informatie verstrekken aan de Nederlandse media over Nepal, we konden een beetje helpen met het opsporen van Nederlanders in de getro� en gebieden en bovenal kunnen we oproepen geld te geven voor de wederopbouw van het land. Dus als je nog geen geld hebt gedoneerd, doe dat alsjeblie� alsnog, via een van de vele projecten. Er is nog zo veel nodig om het land weer op orde te krijgen. Voor ons NKBV’ers begint nu de zomer en snel ook de vakantie. Ik wens iedereen een goede vakantie toe, of het nu een verenigingsactiviteit is, of lekker klimmend of wandelend met vrienden of familie. Sta ergens deze zomer nog eens stil bij het leven in Nepal, want al klinkt doneren en medeleven als ‘weinig’, ik denk dat het voor de Nepalezen het beste is w at we kunnen doen.

Niemand hee� de beelden gemist van de verschrikkelijke ramp in Nepal eind april. Een aardbeving, die niet alleen duizenden slachto� ers kende, maar ook veel cultuurhistorie verwoestte in een land dat tot onze verbeelding spreekt.

ramp

z-07_HL0315_r04_column.indd 7 20-05-15 16:00

HOOGTELIJN 3-2015 | 98 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST ERNST ARBOUW | FOTO HENK WESSELIUS

^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^

Katja Staartjes in het totaal verwoeste Pati Bhanjyang, een dorpje 25 kilometer ten noordoosten van Kathmandu.

nz-08_HL0315_r06_opdehoogte.indd 8 20-05-15 16:26

HOOGTELIJN 3-2015 | 98 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST ERNST ARBOUW | FOTO HENK WESSELIUS

Katja Staartjes over de aardbeving in Nepal

‘Alsof er � n ro� el d� r de grond ging’

“We zaten op de binnenplaats van een lodge, de thee was net gebracht, toen het ineens heel vreemd begon te stormen. Daarna begonnen de muren te trillen. Het was alsof er een soort ro� el door de grond ging en toen begon de aarde te golven. Het voelde alsof het twee minuten duurde, maar later heb ik begrepen dat het veel korter was. Ik heb m’n rugzak gepakt en ben naar buiten gerend. Henk zat achter me. Hij zag de poort van de lodge instorten en is toen snel de tuin in gerend, de andere kant op. Toen ik buiten stond, zag ik een van de muren instorten. De familie zat binnen in de keuken, maar gelukkig konden ze allemaal op tijd buiten komen. Oma had een hoofdwond doordat een muur in de keuken was ingestort, maar verder waren ze onge-deerd. We besloten al snel om terug te gaan naar Kathmandu. Onderweg kwamen we langs andere lodges, die waren allemaal verwoest. Het eerste uur zat de beving echt nog in ons lijf. We waren helemaal van slag. Er waren de hele tijd naschokken, overal zaten scheuren in de weg, overal kapotte huizen. Toen realiseerden we ons dat het helemaal mis was. Via de satelliettelefoon kregen we contact met Nederland, zo hoorden we wat er was gebeurd – hoe zwaar de beving was en waar het epicentrum was. In

Kathmandu hoorden we dat vrienden van ons hun vrouw en hun moeder waren kwijtgeraakt, en hun huis. Vooral de omgeving van Langtang is zwaar getro� en. Wij steunen al langer een familie uit Langtang, zodat hun dochter naar school kan. Daar is alles weg. Vrijwel het hele dorp is bedolven onder een lawine.”

“De wederopbouw van Nepal wordt een kwestie van lange adem. Het land is jaren teruggezet, vooral op het platteland en in de bergen, waar hele dorpen zijn weggevaagd. Mensen leven buiten, in de openlucht, terwijl de moesson eraan komt. Dat wordt heel, heel lastig, en ik verwacht dat er nog veel meer aardverschuivingen komen.Er is � nanciële hulp nodig, maar ook organisatorische hulp. Misschien is dat nog wel de grootste opgave: zorgen dat er in Nepal de juiste mensen aan de juiste knoppen draaien. Daarvoor zijn capabele en integere leiders en managers nodig, die een eind maken aan corruptie en zelf het goede voorbeeld geven. Het is belangrijk dat we de initiatieven die er zijn voor Nepal blijven steunen, niet alleen nu, maar ook over een half jaar of een jaar. Het allerbelangrijkste is dat de toeristen blijven komen.”


Expeditieklimmers Katja Staartjes en Henk Wesselius maakten op het moment van de aardbeving in Nepal een trektocht in Helambu, vlakbij Kathmandu. Katja vertelt over haar ervaringen tijdens de beving en de wederopbouw van een verwoest land. “Het allerbelangrijkste is dat de toeristen blijven komen.”


10 | HOOGTELIJN 3-2015 | ONDER REDACTIE VAN ERNST ARBOUW HOOGTELIJN 3-2015 | 11

^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ ^^^ ^^^ op de hoogte ^^^ ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^Heb je nieuws v

oor Op de Hoogte,

mail het naar hoogtelijn@nkbv

.nl.

Meer bergnieuws vind je op www

.nkbv.nl,

of volg ons op Facebook en Twi

tter.

Expeditienieuws

Stephan Wijnkamp en zijn Duitse vrouw Conny Becker waren op het moment van de aardbeving in het vooruitgeschoven basiskamp van de Shishapangma (8029 meter) in Tibet. Als gevolg van de beving zat het team enige dagen vast in het basiskamp, maar uiteindelijk konden zij via Lhasa naar Kathmandu vliegen.Becker, van beroep trauma-arts en anesthesist,

is als vrijwilliger aan het werk gegaan in Duhlikel Hospital, net buiten Kathmandu.

Expeditieklimmers Katja Staartjes en Henk Wesselius moesten na de beving hun expeditie naar de Gurla Mandhata (7694 meter) in West-Tibet a� reken nog voor hij was begonnen. Het tweetal maakte op het moment van de beving

een trektocht in de omgeving van Kathmandu (zie pagina 8-9). Na de beving keerden zij terug naar de hoofdstad, waar na een paar dagen duidelijk werd dat de weg richting Tibet en de grensovergang tussen Nepal en Tibet zeker een maand gesloten zouden blijven. “Een grote teleurstelling, die uiteraard in het niet valt bij het drama dat zich afspeelt in Nepal”, aldus Staartjes.

Mount Everest: 19 doden na lawine

Sherpa’s opnieuw zw� r getro� enHet basiskamp aan de zuidkant van Mount Everest werd na de aardbeving van 25 april 2015 getro� en door een lawine waarbij negentien klimmers omkwamen. Alle expedities op de berg, zowel aan de Nepalese als de Tibetaanse kant, werden afgebroken. Op het moment van de beving waren er zes Nederlanders in het kamp.

Foto

Eri

c Ar

nold

De lawine op het basiskamp is de tweede grote tragedie in twee jaar. Vorig expeditieseizoen kwamen zestien sherpa’s om het leven bij een grote lawine in de ijsval, tussen het basiskamp en kamp 1. Bij de lawine van dit jaar is de sherpa-gemeenschap opnieuw zwaar getro� en: vij� ien van de negentien omgekomen klimmers waren sherpa’s. De overige slachto� ers waren a� omstig uit de Verenigde Staten, China, Australië en Japan.Op het moment van de beving waren voor zover bekend zes Nederlanders in het basiskamp: Marc van der Berg, Marc van het Hof, Pieter van den Broeke, Eric Arnold, expeditieleider Arnold Coster

en spoedeisende hulparts Anne Brants, in dienst van het Britse bedrijf van Himalayan Experience.

Eric Arnold vertelt dat hij tijdens de beving in zijn tent lag. “Ik dacht eerst dat een teamgenoot de sneeuw van het tentdak schudde, maar toen ging ineens mijn matrasje ook heen en weer. Toen ik m’n hoofd uit de tent stak, zag ik drie gigantische lawines op ons a� omen, van de Lolha-pas, van de Pumori en uit de ijsval.” Arnold vluchtte richting de eettent, waar expeditieleider Arnold Coster stond. Een paar stappen voor de tent werd hij door de drukgolf tegen de grond gegooid.

“En daarna was het weg – net zo snel als het kwam.”Coster en Arnold hadden op dat moment geen idee van de situatie elders in het kamp. Het basiskamp strekt zich uit over een groot gebied en het was een dag met slecht weer en slecht zicht. De twee besloten met Van der Berg en een sherpa de ijsval in te gaan op zoek naar eventuele slachto� ers. “Pas later hoorden we via de portofoon dat de hel� van het basiskamp weg was”, vertelt Arnold.Anne Brants beschrij� hoe het hele middelste gedeelte van het basiskamp was weggeslagen. Ook bij haar duurde het even voordat duidelijk werd wat er was gebeurd. “Er kwam via de radio

Het basiskamp na de aardbeving.

Expedities afgebroken

Foto

’s S

teph

an W

ijnka

mp


10 | HOOGTELIJN 3-2015 | ONDER REDACTIE VAN ERNST ARBOUW HOOGTELIJN 3-2015 | 11


Vraag & Antwoord

‘A e hulp is welkom en a e hulp is nu� ig’Nepal hee� hulp nodig: � nanciële steun, hulpgoederen en – misschien wel vooral – toeristen die geld uitgeven. Dat zegt consul-generaal Cas de Stoppelaar (67). “Als je een beetje � t bent, en je hebt een paar wandelschoenen, kun je naar Nepal komen.”

Wanneer hoorde u van de aardbeving?Vrij snel nadat het gebeurd was. Mijn zoon stuurde een berichtje van nu.nl. Daarna ben ik direct op Nepalese sites en social media gaan kijken. Het was vrij snel duidelijk dat het serieus was. Ik kom al 45 jaar in Nepal, en al die tijd wordt er gesproken over ‘the big one’, de grote aardbeving. Ik heb geprobeerd om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van wat er aan de hand was. Daarna heb ik alle Nepalezen in Nederland bereikt om zo snel mogelijk met elkaar samen te komen om iets op touw te zetten. Daaruit is Dutch Nepalese United ontstaan, een samenwer-king van Nepalezen in Nederland.

Inmiddels zijn de reddingswerkzaamheden voorbij, Nepal is van de voorpagina’s af – hoe gaat het de komende tijd verder?Er is heel veel nodig: geld, hulpgoederen, maar ook een masterplan – goede coördinatie en duidelijke leiding. Een van de belangrijkste dingen is het zo snel mogelijk herbouwen van de tempels en andere bezienswaardigheden, want er moeten zo snel mogelijk weer toeristen naar Nepal komen. De beste manier om Nepal te helpen, is er naartoe gaan en geld uitgeven in lodges, hotels en tea houses, en aan gidsen en dragers.

Er zijn veel kleine initiatieven – particulieren, stichtingen, noem maar op. Raakt hulp aan het land niet versnipperd?Alle hulp is welkom en alle hulp is nuttig. Er zijn héél veel initiatieven voor Nepal, niet alleen in Nederland maar wereldwijd. De wil om het land te helpen is heel groot. Een zorg zou kunnen zijn dat veel buitenlandse initiatieven zijn gericht op de sherpagemeenschap. Het is belangrijk dat er ook hulp gaat naar Nepalezen buiten de toeristische gebieden.

Ik lees berichten over bureaucratie en corruptie die het reddingswerk en de hulpacties zouden bemoeilijken.Dergelijke berichten lees ik ook. Gelukkig hee� Nepal tegenwoordig een zeer volwassen pers met

een aantal zeer goede journalisten. Ik las een stuk van een van hen waarin hij schreef dat het nu aan ‘you and me’ is – aan alle Nepalezen – om erop toe te zien dat de internationale hulp op de juiste plaats terecht komt.

Hoe gaat het de komende jaren verder, ook internationaal? Je ziet dat op dit moment China, India en deels de VS over elkaar heen buitelen om een voet aan de grond te krijgen.Nepal vormt een bu� er tussen de grootmachten China en India. Dat is in zekere zin het bestaans-recht van het land. Door de jaren heen zijn de Nepalezen ook heel handig gebleken in het tegen elkaar uitspelen van die twee grootmachten. Ik zou zeggen: laat China, India en de westerse landen maar proberen elkaar af te troeven. Nepal kan de hulp goed gebruiken.

Niet onbelangrijk: hoe gaat het verder met het toerisme? Een groot deel van de lodges ligt in puin en paden zijn weggeslagen terwijl het land economisch sterk a� ankelijk is van de trekkers en klimmers.Ik zou zeggen: neem een tent mee, huur een drager en een gids, geef geld uit in de dorpen waar je komt. Als je een beetje � t bent en je hebt een paar goede wandelschoenen, kun je naar Nepal komen. Vergeet niet dat de lokale bevolking ook a� ankelijk is van die paden. Overigens: mensen gaan naar de top van Mount Everest, daar ligt ook geen wandelpad.

Wanneer gaat u zelf naar Nepal?Zodra ik daar iets nuttigs kan doen. Op dit moment kan ik me beter vanuit Nederland inzetten. Kijk voor meer informatie over Dutch Nepalese United op dutchnepaleseunited.nl.

een oproep dat alle artsen zich moesten melden. Toen drong het tot me door dat er meer aan de hand was.” Brants schat dat er verspreid in het basiskamp vij� ig tot zestig gewonden waren, hoofdzakelijk mensen met hoofdletsel, beenbreuken en verwondingen door rondvliegend materiaal. Een van de problemen voor Brants en haar collega’s was dat de zogeheten Everest ER, de centrale dokterspost, was verdwenen waardoor ze moesten improviseren bij de opvang van patiënten.

Na de beving en de aansluitende lawine was snel duidelijk dat alle expedities zouden worden afgebroken, niet alleen aan de zuidzijde, maar ook aan de noordkant van de berg, in Tibet, waar op dat moment Peter Boogaard onderweg was met een tweemansexpeditie. Het is voor het eerst sinds 1974 dat Mount Everest in het voorjaar niet wordt beklommen.

Het basiskamp na de aardbeving.

Sinds de aardbeving van 25 april is Nepal getro� en door tientallen naschokken. De zwaarste schok was op 12 mei, toen het land werd getro� en door een beving met een magnitude van 7,3. Het epicentrum van die beving lag in de buurt van Namche Bazar in het Everestgebied. Hoewel de schade van de beving van 12 mei aanzienlijk kleiner lijkt, kwamen toch nog enkele tientallen mensen om het leven. Naar aanleiding van de tweede grote beving werd gironummer 555 langer open-gesteld voor bijdragen aan Nepal.


JAAP BIJZERWEG 10 • WOERDEN • WWW.ZWERFKEI.NL

3500 M2 BELEVING IN DE

MEEST AVONTUURLIJKE WINKEL VAN NEDERLAND

TEL. (0348) 421 648

JAAP BIJZERWEG 10 • WOERDEN • WWW.ZWERFKEI.NL

3500 M2 BELEVING IN DE

MEEST AVONTUURLIJKE WINKEL VAN NEDERLAND

TEL. (0348) 421 648

Arc’teryx Alpha SL Hybrid Jacket

Dankzij het GORE-TEX® membraan volledig wind- en waterdicht.

Op de schouders verstevigd met slijtvast 3-laags GORE-TEX®. Dit maakt deze compacte en licht-gewicht jas zeer geschikt bij het dragen van een rugzak.

van 350,- voor 250,-

Arc’teryx Women’s Alpha SL Hybrid Jacketvan 350,- voor 250,-

Alpha SL Hybrid Jacket

Dankzij het GORE-TEX® membraan volledig wind- en waterdicht.

Op de schouders verstevigd met slijtvast 3-laags GORE-TEX®. Dit maakt deze compacte en licht-gewicht jas zeer geschikt bij het dragen van een rugzak.

vanvoor

BERGSPORTBERGSPORTBERGSPORTBERGSPORTBERGSPORTBERGSPORTBERGSPORTBERGSPORTDEALSDEALSDEALSDEALSDEALSDEALSDEALSexclusief

adv hoogtelijn 01.indd 1 18-05-15 17:23


^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de hoogte ^^^ op de

sportklimnieuws

Voor de Nederlandse senioren was het Europees kampioenschap Boulder op 13-16 mei de eerste internationale wedstrijd van het seizoen. Vijf leden van het Nederlands Team Sportklimmen en Timo Tak, die in het bezit was van een wildcard, reisden af naar Innsbruck voor het EK. Bij de dames wist Vera Zijlstra een 35e plaats te behalen tussen de 67 deelneemsters. Bij de heren klommen Jorg Verhoeven en Nicky de Leeuw, voor wie het EK een thuiswedstrijd was, sterk naar een 9e en een 31e plaats. Tim Reuser en Timo Tak werden respectievelijk 35e en 51e en Maarten Nieuwenhuijsen eindigde op de 80e plek. Er deden in totaal 86 heren mee aan het EK.

Tijdens de spectaculaire strijd om de Nederlandse titel wonnen Jorg Verhoeven en Nikki van Bergen het Lotto NK Boulder 2015. Op 23 mei vond de titanen-strijd plaats in de arena van Bouldercentrum Del� s Bleau. Na de � nale, waarin de deelnemers elk vier boulderproblemen moesten oplossen, toonden Jorg en Nikki zich heer en meester. Jorg eindigde voor de zeer sterk klimmende Timo Tak, die tweede werd, en Tim Reuser die met het brons naar huis ging. Nikki won het van Kim van den Hout en Eva Vink, die respectievelijk de tweede en derde plaats bemachtigden.

Boulderkoning en -koningin

Nieuwe regels IFSCDe internationale sportklimfederatie introduceerde aan het begin van dit wedstrijdseizoen een nieuwe set regels die invloed hebben op de regels bij onze nationale wedstrijden. Naast een aantal tekstuele wijzigingen die de uitleg van de regels helderder maakt en wat wijzigingen op het organisatorisch vlak, is er één wijziging voor lead en één wijziging voor boulder die de regels van de nationale competitie beïnvloeden.

De gewijzigde regel voor lead is: bij een gedeelde 1e, 2e of 3e plaats, nadat de countbackregel is toegepast, is de klimtijd bepalend voor de eindpositie. Dit betekent dat er bij lead nooit meer een podium mogelijk is met een gedeelde plek. Bij boulder is de nieuwe regel: je mag andere grepen dan de startgrepen, voor de start van je poging, ‘inpo� en’. Let op: het kost je nog steeds een poging als je deze grepen met handen of voeten aanraakt. Je moet dus een borstel gebruiken om het pof aan te brengen. Overigens kost het plaatsen van een tick mark je ook een poging.

Mountain Network logo op grijs-blauwe achtergrond

grijs-blauw CMYK: 35 / 15 / 0 / 35RGB: 135 / 148 / 169web: #8794a9

Partners van het Nederlands Team Sportklimmen

Partners nationale wedstrijden

Internation� l wedstrijdseizoen van de senioren geopend

Foto

ByR

yan

Phot

ogra

phy


HOOGTELIJN 3-2015 | 1514 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST FEMKE WELVAART | FOTO BYRYAN PHOTOGRAPHY

z-14_HL0315_r30_accent_opening.indd 14 20-05-15 16:01

HOOGTELIJN 3-2015 | 1514 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST FEMKE WELVAART | FOTO BYRYAN PHOTOGRAPHY

De natuur staat weer in bloei en de zon laat zich steeds vaker zien. Het is zomer! Tijd om je rugzak te pakken en de bergen in te trekken. Hoogtelijn ging je voor op de Kitzbüheler Alpen Trail en de Seven Summits van Saalbach, we wandelden in Zweden en klauterden onszelf een weg omhoog in Noorwegen. Heb je jonge kinderen en denk je dat jij dus de komende jaren vastzit op een camping met pierenbad voor je kroost? Renate Kranenburg bewijst dat het ook anders kan: met haar man Daan en zoon Maurice ontdekte zij dat je zelfs met een baby de wildernis van de Canadese Rockies kunt ontdekken. Je leest over haar avonturen en onzekerheden op pagina 24.

Buiten spelenDe zomervakantie komt eraan

Zomer

z-14_HL0315_r30_accent_opening.indd 15 20-05-15 16:01

HOOGTELIJN 3-2015 | 1716 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST MARIEKE VAN KESSEL | FOTO’S DIM VAN DEN HEUVEL

[ ]

De route van de KAT-Walk is ontstaan uit een samen-werkingsverband van de plaatselijke toeristenbureaus en bestaat uit zes etappes, die samen goed zijn voor

104 kilometer en maar liefst 6400 hoogtemeters. Weitwandern mit Genuss, ofwel wandelen, verbazen, genieten en beleven. En om dat allemaal te garanderen, kreeg elke dag ook nog een eigen thema. We zijn benieuwd en gaan het beleven.

DAG 1: Traditie verbindtDe Oostenrijkse traditie begint al bij het ontbijtbu� et: Kaiser-semmeln! We kopen bij de bakker om de hoek nog wat broodjes voor onderweg en we nemen twee extra flessen water mee, want het beloo� een snikhete dag te worden. We stijgen vanuit Hopf-garten over een steil pad, eerst door een bos en later over een alm, naar Penningdörfl. We passeren een aantal fraaie oude boerderijen en hooischuren. Geen balkon zonder de welbekende bloembakken, die er ondanks de hitte allemaal opvallend fris bij staan. Iemand moet er een dagtaak aan hebben om de boel water te geven... In het plaatselijke kerkje is net een doopdienst afgelopen. De houten kerkbanken zijn versierd met corsages van veldbloemen.

Buiten is een bron waar we koel drinkwater kunnen tappen. We maken er dankbaar gebruik van, want er wachten ons een aantal warme haarspeldbochten omhoog, naar de Haagalm op 1349 meter. Gelukkig is het Alpengasthaus geopend waar we ons de Heiße Liebe en Radler goed laten smaken terwijl we genieten van het uitzicht over het Brixental en de Hohe Salve (1828 meter). De nog iets hoger gelegen Höhenbrandalm, tevens het hoogste punt van deze etappe, is ‘s zomers gesloten. Dan dalen we over een rustige asfaltweg af naar Kelchsau, waar de waard van Gasthof Fuchswirt – om maar even in stijl te blijven – de Kaiser-Zimmer voor ons hee� gereserveerd. Een keizerlijk bed (met sto� en bekleding rondom) en geschilderde guirlandes op het plafond. Fuchswirt bestaat sinds de achttiende eeuw, maar al in de veertiende eeuw was hier een herberg gevestigd. Tijdens de Fritattensuppe schalt er – hoe kan het ook anders – Tiroler muziek uit de speakers. Eén stem komt ons wel erg bekend voor. “Is dat niet...?” “Jazeker! Frans Bauer, aus den Niederlanden!”

Op de KAT-Walk wandelen geen torenhoge modellen in de nieuwste designs van grote modemerken. Het is de Kitzbüheler Alpen Trail, de nieuwe langeafstandswandelroute in Tirol die je in zes dagen kunt voltooien. Een route voor bergwandelaars die graag lange afstanden lopen en aan het einde van de dag in een comfortabele hut overnachten.

Met bergschoenenWandelroute door de Kitzbüheler Alpen

op de KAT-Walk

Hopfarten im Brixental - Kelchsau: 5 uur.800 meter stijgen, 650 meter dalen.

z-16_HL0315_r31_katwalk.indd 16 20-05-15 16:02


[ ]

DAG 2: Luisteren naar verhalen Onze gastheer hee� slecht nieuws: er is een lagedrukgebied op komst. Er wordt regen en onweer verwacht. Hij drukt ons op het hart om voorzichtig te zijn, vooral op de Lodron (1925 meter) waar we overheen moeten. Gestaag klimmen we omhoog, het dal uit. Dit blijkt een minpunt van de KAT-Walk: alle pleisterplaatsen liggen in het dal, maar de route steekt dagelijks een bergkam over. Dat gaat dan niet via die mooie bergpaden waarvoor wij laaglanders naar de Alpen trekken, maar via onverharde en soms zelfs verharde wegen, waar je af en toe wordt gepasseerd door een ronkende vrachtwagen die op de alm de Tiroler Milch gaat ophalen. Op de Londronalm springen we aan de kant voor een gierwagen die de mest uitrijdt... De lucht begint inmiddels aardig te betrekken. Na het Gipfelkreuz en het fenomenale panorama met uitzicht op onder andere de Hohe Tauern en de Wilder Kaiser, dalen we zo snel mogelijk af richting de Lärchenbergalm. We horen al gerommel in de verte en nog voor we goed en wel beschutting hebben kunnen vinden om onze regenkleding aan te trekken, krijgen we een ongenadige hagelbui op ons hoofd. Het is beangstigend; we bevinden ons op hoogte, in het open veld. We rennen dwars door de struiken

verder naar beneden en maken ons zo klein mogelijk wanneer het onweer pal over ons heen trekt. Het hele spektakel duurt hooguit tien minuten, daarna trekt het noodweer weg en breekt de zon weer door. Drijfnat en stijf van de adrenaline vervolgen we onze weg. De KAT-Walk loopt over het erf van een boerenwoning, waar een man met een imposante grijze baard ons vriendelijk begroet: “Dat was een flinke bui daarnet. Jullie hebben zeker de volle laag gekregen?” De man is Sepp Kahn, een plaatselijke beroemdheid. Hij is Almliterat en verblij� ‘s zomers in zijn 300 jaar oude almhut in het Windautal. Hij vindt er de rust om zijn boeken en gedichten te schrijven - met pen en papier en in dialect - en maakt boter en kaas. Sepp tipt ons een kortere afdaling en via een schitterend bos komen we uit bij Gasthof Steinberg in Westendorf. Michael Grafl zwaait hier de pollepel, en hoe! We weten hem het recept van zijn zalige aardappel-brandnetelsoep met eekhoorntjesbroodravioli te ontfutselen. Naar verhalen luisteren? Na deze etappe van de KAT-Walk hebben we vooral veel verhalen te vertellen!

Kelchsau - Windautal: 6 uur.1200 meter stijgen, 1100 meter dalen.



De waard stookt de kachel op, zet onze drijfnatte schoenen ernaast en schenkt een kop kruidenthee in

Sepp Kahn, der Almliterat, bij zijn

zomerverblijf.

Vee op de Bruggewirtsalm (1356 m).

Dat wordt schuilen bij Berggasthof Harschbichl!

Windautal - Aschau: 6,5 uur.1050 meter stijgen, 950 meter dalen.

Aschau - Kitzbühel: 6,5 uur.1000 meter stijgen, 1250 meter dalen.

DAG 3: Genieten van lekkere hapjesHet weer is inderdaad omgeslagen. Het is zwaarbewolkt en er is opnieuw regen voorspeld. Hoe hoger we komen, hoe minder zicht we hebben. Vanaf de Scheibenschlag Hochalm is alles grijs. Wandelen wordt spoorzoeken. Van rood-wit-rood gemarkeerd paaltje naar rood-wit-rood gemarkeerd paaltje is nog net te doen. We bereiken haast ongemerkt – afgezien van de voelbare hoogte-meters in de kuiten – de Hintenkarscharte op 1829 meter. Het uitzicht? Grijs. We zien vanuit het Spertental een regenbui op ons a� omen en zetten onze benen in een hogere versnelling. Dat kan helaas niet voorkomen dat we tot op de draad doorweekt aankomen op de Labalm (1264 meter). Deze Berggasthof hee� nog het meest weg van een berghut, met eenvoudige kamers (veel hout!) en het

sanitair op de gang. De waard stookt de kachel op, zet onze drijf-natte schoenen ernaast en serveert een grote pot kruidenthee. Harald Klingsbigl blijkt bovendien een getalenteerd kok. Terwijl de regen tegen de ramen klettert, genieten wij van de lekkere hapjes.

DAG 4: WereldkampioenschapHet regent ’s avonds, het regent ’s nachts, en ’s ochtends regent het nog. “En dat is nog niet alles,” zegt onze gastheer terwijl hij het ontbijt met huisgemaakte yoghurt en jam serveert, “want het sneeuwt hoog op de Hahnenkamm.” Hij raadt ons met klem af om op pad te gaan en gee� ons een li� naar Kitzbühel. Martina hee� ondertussen haar collega Claudia van Kitzbühel Tourismus gevraagd om ons toch een beetje het dagthemagevoel (‘wereld-kampioenschap’) te geven. We krijgen een privérondleiding door de mondaine wintersportplaats en bezoeken het geboortehuis en het graf van de legendarische alpineskiër Toni Sailer, het plaatse-lijke museum (met een interessante tentoonstelling over wintersport in de regio) en de beroemde Hahnenkamm. En ondertussen blij� het gieten... Dus werken we ’s avonds aan onze eigen recordtijd op de tien meter in het zwembad van viersterrenhotel Tiefenbrunner.

[ ]

[ ]



Kitzbüheler Alpen TrailRoute KAT-WalkDe KAT-Walk is een zesdaagse tocht door de Kitzbüheler Alpen, van in totaal 104 kilometer. Elke etappe begint en eindigt in het dal, dus dat betekent veel stijgen en dalen. Het hoogste punt is de Kitzbüheler Horn (1996 meter). De tocht gaat veelal over landwegen en goed begaanbare paden, soms over wat steilere paden die bij slecht weer erg glibberig kunnen zijn. Alleen de afdaling van de Kitzbüheler Horn is hier en daar wat hoogtevreesgevoelig, maar die passages zijn gezekerd. N.B. Wij liepen de tocht in 2014. Inmiddels is de route op enkele punten gewijzigd.

Reis & VervoerDe afstand Utrecht-Hopfgarten is 900 kilometer. Met de trein kun je zowel het startpunt Hopfgarten im Brixental als het eindpunt Fieberbrunn bereiken, maar de reis duurt ongeveer tien uur met vier tot zes keer overstappen. Vliegen op Innsbruck en vervolgens met het openbaar vervoer verder reizen is ook een alternatief.

VerblijfAlle accommodaties zijn te vinden op kat-walk.at onder ‘Gastgeber’. Je kunt via de website zelf de gewenste accommodaties boeken of kiezen voor een pakketreis (vier of zeven overnachtingen op basis van halfpension en, bij vertrek op zaterdag, bagagevervoer).

Kaarten & GidsDe routebeschrijving inclusief kaart kun je via kat-walk.at krijgen. De route is goed gemarkeerd met gele wegwijzers en KAT-Walkstickers, zodat je geen aanvullend materiaal nodig hebt.

Kitzbühel - St. Johann in Tirol: 6,5 uur.1250 meter stijgen, 1350 meter dalen.

Gezekerde passage bij de afdaling van de Kitzbüheler Horn.St. Johann in Tirol - Fieberbrunn: 6,5 uur.

1100 meter stijgen, 1000 meter dalen.

DAG 5: Bergtoppen beklimmenEen aangename verrassing: het is nog steeds bewolkt, maar eindelijk droog. Als we op de top van de Kitzbüheler Horn (1996 meter) staan, zien we zelfs wat opklaringen. Het levert een adembenemend schouwspel op van wolken, zon en regen. Dit is eigenlijk veel mooier dan prachtig weer. Even adembenemend is het steile pad dat vanaf de top van de Horn naar de Harschbichl-alm slingert. Het is smal en voert soms dicht langs de afgrond, maar het wordt nergens al te spannend. Enkele passages zijn met staalkabels gezekerd. De uitzichten zijn, mede dankzij de wisselvalligheid van het weer, indrukwekkend. Kijk, dit zijn die mooie bergpaden waarvoor we zijn gekomen! Als we ongeveer halverwege achterom kijken, zien we dat de regenbuien ons toch weer op de hielen zitten. Gelukkig zijn we ze deze keer wel voor. Terwijl de eerste druppels vallen, zitten wij in Berggasthof Harsch-bichl achter een reusachtige Apfelstrudel. Een uur of wat later, als we onze weg verder bergafwaarts vervolgen over een onverharde weg – aan de verlichting aan weerszijden te zien een skipiste in de winter – is het weer droog. In een haarspeldbocht takt de route af, een bos in. De knieën worden nog even flink op de proef gesteld bij de steile afdaling langs de Eisenbachwasserfall. We komen tenslotte uit in Reitham, van waar het nog een kilometer of vier is naar St. Johann in Tirol. De waard van Aktivhotel Crystal werpt een blik op onze bergschoenen en vraagt of we onze nette kleding wel bij ons hebben: “Heute Abend ist Gala-Abend!” Eh... “Haha! Witze natürlich! Jullie mogen die modderige schoenen gewoon aanhouden.” De ‘Gala-Abend’ blijkt vooral te bestaan uit, opnieuw, een serie culinaire hoogstandjes met een alcoholische versnapering erbij. Prosit!

DAG 6: Almshow met kaas, koeien en cultuurWe zien het al meteen als we ’s ochtends uit het raam kijken. Dim zucht. “Ik vrees dat de couture die vandaag op de KAT-Walk verschijnt, het thema regenkleding draagt.” Vanaf Reitham beginnen we aan een zeer lange klim over een halfverharde landweg. Het gemiezer gaat over in regen als we via een Stieg door het bos richting de Baumooskogel (1506 meter) glibberen en glijden. “Op deze etappe presenteren de Kitzbüheler Alpen hun grootsheid en veelzijdigheid in alle facetten,” jubelt de routebeschrijving. Helaas kunnen wij vanwege de laaghangende bewolking niet eens de bovenzijde van het Gipfelkreuz ontwaren. De Almshow is afgelast. We ploeteren verder over de Bruggewirts-alm op 1356 meter, waar we de beloofde koeien wel tegenkomen, en dalen dan via de Gerstbergalm af naar de Winterstelleralm. Ons humeur klaart direct op – de Almhütte is geopend en de ko� e staat klaar. Dat gee� de doorweekte bergwandelaar weer moed. De afdaling naar Jausenstation Eiblberg is vanwege de aanhoudende regen rutschig, maar dankzij de loo� omen en vele wilde bloemen ook erg mooi. Van de ‘grootsheid en veelzijdig-heid’ zien we evenwel niets. Als we om 18.30 uur aankomen bij Gasthof Grosslehen in Fieberbrunn menen we een medelijdende blik te bespeuren als ze ons feliciteren met de voltooiing van onze KAT-Walk.

[ ]

[ ]


HOOGTELIJN 3-2015 | 2120 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST FEMKE WELVAART | FOTO’S SQUASH FALCONER EN FEMKE WELVAART

We wandelen de Romsdalseggen, een route van 10,3 kilometer met een hoogteverschil van bijna

duizend meter, die in de top-5 van de populairste wandelingen in Noorwegen staat. Toch komen we ondanks die

stukjes kettingen wat meer zekerheid geven bij het klauteren. Dan zien we in de diepte Åndelsnes liggen. Hier starten 1200 traptreden die ons helemaal naar het centrum brengen, op zeeniveau. Om de trap aan te leggen, haalden de Noren vier Nepalese sherpa’s naar het dorp die hen de speciale techniek leerden en samen met locals in drie maanden tijd een prachtige solide stenen trap aanlegden. Met het zuur in mijn bovenbenen daal ik in anderhalf uur af, een heel stuk via de traptreden, dan tussen de bomen door, me schrap zettend tussen de wirwar van boomwortels. Met knikkende knieën en zwabberbenen sta ik na zeven uur middenin het centrum van Åndalsnes. Wat een wandeling!

Als de Noren een wandeling bestempelen als “mid-range to expert level” dan weet je dat je fit moet zijn. Bovendien kreeg ik de waarschuwing dat je de route moet vermijden als je last hebt van hoogtevrees. Reden te meer om snel af te reizen naar het prachtige Romsdal.

Klauteren met het hart in de keel Het uitzicht van

Romsdalseggen en Loen

populariteit geen mens tegen tijdens de wandeling. Wel spot ik twee tentjes hoog op de berg, maar ook die eigenaren zie ik niet. Met meer dan 240 gemarkeerde routes in het prachtige gebied is er voldoende ruimte voor iedereen.

Zeven uur panoramaOmdat de wandeling bestaat uit een dag stevig klimmen en dalen, starten we vroeg. We laten ons afzetten op de parkeerplaats in Vengedal op 380 meter en gaan via een slingerend pad in een paar uur naar de top van de Mjølvafjellet op 1216 meter. Eerst gaat het nog gemoedelijk omhoog, over zompig grasland met een prachtig uitzicht over het dal en de achterliggende bergtoppen. Langzaam gaat het terrein over in stenen. Na een steile klim staan we plotseling op de bergrug met een geweldig uitzicht over het Romsdalsfjord, de Romsdalshorn, Trollvegen, Trollstigen en de pieken van de Kongen, Dronningen, Bispen, Vengetindene en de Kirketaket. Wow. Wat een panorama. We nemen de tijd om alle indrukken rustig tot ons door te laten dringen. De klim is steil en best vermoeiend, maar prima te doen voor fitte wandelaars met stevige schoenen en goede grip. Ik vis een Kvikk Lunsj uit mijn rugzak en doe wat nieuwe energie op voor het vervolg van onze tocht. Kilometers lang gaat de route over het zadel met links en rechts waanzinnig uitzicht en langs een paar afgronden waar ik ver de diepte in kijk. Bij Halsaskaret gaat het steil naar beneden en even later weer strak omhoog naar Mjølvafjellet, waar op sommige

De hangbrug bij Loen is 120 meter lang en 160 meter hoog.

z-20_HL0315_r32_noorwegen.indd 20 20-05-15 16:03

HOOGTELIJN 3-2015 | 2120 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST FEMKE WELVAART | FOTO’S SQUASH FALCONER EN FEMKE WELVAART

Via ferrata in LoenDik 160 kilometer onder Åndalsnes ligt de gemeente Stryn met het dorp Loen aan de uitloper van het Nordfjord. Vergeleken met andere dalen waar dagelijks cruiseschepen aanmeren, is het in Loen een stuk rustiger. Hier zetten ‘slechts’ 100.000 toeristen per jaar voet aan wal. De meesten lopen een rondje door het dorp, doen zich tegoed aan de rijke buffetten in de hotels en kiezen voor een korte wandeling. Je kunt ook kiezen voor een klim van duizend meter, langs de via ferrata naar de top van de berg Hoven. Ervaren klimmers kunnen dit zelf doen (als je geen spullen bij je hebt, kun je die huren in het dorp), minder ervaren klimmers laten zich gidsen. Zo sta

ik met helm, handschoentjes, gordel en gehuurde approachschoenen aan de voet van de via ferrata. Omdat ik goed gezekerd ben en niet echt last heb van hoogtevrees, maak ik me geen zorgen. Een klimmetje omhoog, ergens bovenin ‘even’ via een hangbrug oversteken en dan het laatste stukje huppelend naar de top. Ik heb er zin in!

PaniekIk ben een wandelaar, geen klimmer en dit is mijn eerste keer langs de staalkabel. Waar ik in de Alpen vie ferrate zag met ijzeren uitsteeksels of traptreden, zie ik hier alleen een staalkabel, bevestigd aan de 880 meter hoge rots. Enthousiast klim

ik in de wand, als een aap met mijn voeten tegen het steen en mijn handen stevig om de kabel. Dat is een paar meter leuk, zeker als je niet zo heel erg steil hoeft, maar al gauw merk ik dat er toch iets meer techniek bij komt kijken. Zeker omdat ik elke zoveel meter een zekeringspunt tegenkom waar ik de karabiners moet overzetten. Klik, de eerste los, klak aan de kabel net na de zekering, en dan hetzelfde procedé met het tweede koord van de klettersteigset. Onzeker wiebel ik met mijn tenen op het randje, mijn armen veel te gespannen in negentig graden. Mijn spierballen protes-teren, ik krijg kramp in mijn vingers en omdat ik mijn voeten niet mooi plat tegen de rots zet, lijken mijn tenen zich in het

Op de Romsdalseggen zijn de uitzichten spectaculair.


www.meindl.de

X-SO 30 Lady GTX®

X-SO 30 Men GTX®

OUTDOOR SCHOENENVOOR ZON ÉN REGEN

GORE- TEX SURROUND SCHOENEN❚ Rondom volledig waterdicht en perfect ademend❚ Houden de voeten comfortabel droog en ook koel❚ Optimaal klimaatcomfort bij normale tot hogere temperaturen❚ Innovatieve zoolstructuur met aan beide zijden ventilatie

TM

Ausgestattet mit

Uitgerust met:

mei_Anz_XSO_muspptex_210x135_JAN15.indd 1 29.01.15 14:49

LICHT, STEVIG EN COMFORTABEL TIJDENS BERGTOCHTEN.DE DETAILS MAKEN HET VERSCHIL.

Vantage GTX® Mid I Trekking www.lowa.nlQuality since 1923

LOWBNL-15-0013_AD_VantageGTXMid_210x135_RZ.indd 1 18.03.15 16:34

48_HL0315_adv.indd 48 20-05-15 15:15


Wandelen en klauteren in Åndalsnes en LoenRoute van de RomsdalseggenDe Romsdalseggen start op de parkeerplaats in Vengedal en gaat via een prachtige route over de bergrug weer terug naar zeeniveau, naar het centrum van Åndalsnes. Tijdens je wandeling krijg je een geweldig 360-gradenuitzicht. Wil je nog meer zien, dan ga je naar links zodra je boven bent en volg je de bergrug tot aan de Blånebba. Het waanzinnige uitzicht is het extra uur naar en van dit punt absoluut waard. De route vraagt enig uithoudingsvermogen en is niet geschikt voor mensen met hoogtevrees. Want het is steil en je kijkt ver de diepte in. Op sommige

steen te willen boren. Ik kijk omhoog, langs de steile wand. Die is hier wel heel erg steil. Te steil. Voor mij. Ik kan dit niet. Ik kijk naar beneden en zie in de diepte boompjes en water. Niet kijken! Ik moet omhoog. Ik kan niet. Ik durf niet. Nee, ik durf wel, maar ik kan het niet. IK. KAN. HET. NIET! Paniek. Ik kan niet naar boven, en terug naar beneden al helemaal niet. Oi, wat ben ik boos. Stille tranen staan in mijn ogen en dat maakt me nog bozer. Dan komt gids Eric soepel naar boven geklommen. Hij gaat als een rugzak achter me staan en duwt me zo tegen de wand. Mijn eerste reactie is ergernis. Hij staat veel te dichtbij. Maar dan voel ik de kracht van dit ‘menselijk harnas’ achter me en durf ik voorzichtig te ontspannen. Plots gaat het lampje in mijn hoofd weer aan en wil ik omhoog. En wel nu! Rustig wijst Eric me de randjes waar ik mijn voeten kan plaatsen. Oempf – oempf – oempf – met een gesmoorde krachtinspanning werk ik mezelf in een paar stappen en grepen omhoog. Daar is de rots weer minder steil en geven de randjes meer houvast.

Diepe kloofIk vervolg de route langs de staalkabel en zie de brug hangen. Het waait hard op het plateau waar de brug begint, maar omdat ik me kan zekeren aan de staalkabel boven mijn hoofd, maak ik me over die wind geen zorgen. Voor me hangt de 120 meter lange brug, twee voeten breed, en met twee stalen

kabels aan weerszijden. Ik klik mezelf vast en stap op het instabiele rooster. Hum– misschien nog even niet naar beneden kijken. Terwijl ik de eerste meters oversteek, wint mijn nieuwsgierigheid het van mijn onzekerheid. Voorzichtig kijk ik de 160 meter diepe kloof in. Okee... Ik concentreer me weer op de overkant en stap door. Ik merk dat ik een geïmproviseerd en iets te vrolijk deuntje zing. Het doet me denken aan de kapseizende Titanic waar het orkest kranig bleef doorspelen om de angstige passagiers kalm te houden. Ach, waar heb ik het over? Het is maar een brug, duizenden zijn me al voorgegaan en ik ben gezekerd! Toch geef ik de koeienbel aan het einde van de oversteek een flinke dreun. Dingdong! Ik ben er.

Zel� ennisAan de overkant bijt ik met een waanzinnig uitzicht in mijn meegebrachte boterhammen en maak me op voor het laatste stuk via ferrata. Het is nog wel even klimmen, maar op de top wacht ons weer een frisse wind, nieuw uitzicht en een lange wandeling naar beneden. Ik geniet! Ja, het is zwaar voor de bovenbenen, 1000 hoogtemeters dalen, maar in die twee uur heb ik ruim de tijd om na te denken over mijn klim van net. Wat gebeurde er nou? Was het angst? Frustratie? Laat ik het emotie noemen. Iets onbestendigs diep van binnen dat ik nog niet kende. Nu voel ik me goed. Ik heb weer wat over mezelf geleerd en dat neem ik

mee naar mijn volgende bergtocht. En misschien wordt het tijd voor een NKBV C1-cursus. Om mijn basisvaardigheden weer eens bij te spijkeren en mijn zelf-vertrouwen op te krikken. Nu eerst een sprong in het ijskoude � ord. Want over mijn zwemtechniek maak ik me geen enkele zorgen.

De via ferrata van Loen hee� geen ijzeren uitsteeksels

of treedjes. Alleen een kabel.

stukjes geven kettingen wat meer zekerheid.Kijk voor meer informatie op Fjordnorway.com of op Visitnorway.com en zoek op Romsdalseggen.

Via ferrata in LoenAchter hotel Alexandra in Loen (Nord� ord) wandel je via een pad in anderhalf uur steil omhoog van 170 meter naar 440 meter. De via ferrata start op 440 meter en gaat naar 880 meter. Vanaf daar wandel je naar de top van de Hoven (1010 meter). Op tweederde van de via ferrata hangt een brug van 120 meter lang over een 160 meter diep ravijn.

Loen Active verhuurt klettersteigmateriaal en verzorgt gegidste tochten voor beginners en gevorderden. Prijs: NOK 940 tot 4200 per persoon, inclusief gids en uitrusting. De prijs a� ankelijk van het aantal personen in de groep. Kijk voor meer informatie op www.loenactive.no.

Reis & VervoerVanaf Utrecht is het, inclusief boot, 1688 kilometer naar Åndelsnes. Naar Loen is het 1645 kilometer. Je kunt ook in twee uur van Amsterdam naar Ålesund vliegen. Vanaf Ålesund is het dan nog 120 kilometer naar Åndelsnes en 139 kilometer naar Loen.


HOOGTELIJN 3-2015 | 2524 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST RENATE KRANENBURG | FOTO’S DAAN EN RENATE KRANENBURG

“Die rugzak is niet te tillen!” roep ik, terwijl ik hem met moeite op mijn rug hijs. Het monster is meer dan twintig kilo en torent een eindje boven mijn

hoofd uit. Het was de grootste die er te krijgen was: 90 liter, mannenformaat. Ons gepruts met afgemeten hoeveelheden melkpoeder voor het ontbijt, havervlokken en uitgetelde lucifers ten spijt verklaar ik onze poging om lichtgewicht op trekking te gaan de� nitief gestrand. De rugdrager die Daan draagt, is niet lichter: hij tilt de tent, het water� lter, het eten voor vier dagen en niet het minste van alles: onze elf maanden oude baby Maurice. Alles bij elkaar zeulen we bijna 45 kilo mee.

Tijdig reserverenMaanden voor vertrek beginnen we met de voorbereidingen. We willen uitdagende tochten maken in afgelegen gebieden waar we nauwelijks mensen tegenkomen. De grootse Canadese

wildernis ervaren. Maar welke tochten kun je maken met een baby? Hoeveel uur per dag houdt Maurice het uit in de rug-drager? En voor hoeveel dagen kunnen we eten meenemen? Tillen we al onze bagage zelf of moeten we een deel door lastdieren laten vervoeren? Vragen waarop we niet meteen de antwoorden hebben. Voorop staat dat ons plan uitdagend voor ons en flexibel voor Maurice moet zijn. Dit avontuur vraagt daarom meer voorbereiding dan normaal. Met een baby moet je alles tot in de puntjes uitdenken.

Om een idee van de gebieden en wandelroutes te krijgen, speuren we op internet, bestuderen topogra� sche kaarten en verdiepen ons in trekkinggidsen. Willen we onze kans op een wildkampeerplek verzekeren, dan moeten we tijdig reserveren bij het Visitor Information Center van de betre� ende parken, soms wel drie maanden van tevoren. Ik ben teleurgesteld als

De Canadese wildernis is geen plek voor baby’s. Berghutten kom je er niet tegen, beren wel. Maar de bergen roepen en het trekkingavontuur lonkt. En dus vertrekken we met onze elf maanden oude baby naar de Rocky Mountains, into the wild. Avontuur of waanzin?

Luiers drogenLuiers drogenLuiers drogenMet een baby door Canada

in de wildernis

z-24_HL0315_r33_canada.indd 24 20-05-15 16:05

HOOGTELIJN 3-2015 | 2524 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST RENATE KRANENBURG | FOTO’S DAAN EN RENATE KRANENBURG

we een maand voor vertrek te horen krijgen dat een aantal wildkampeerplekken, met plaats voor niet meer dan een handvol tenten, vol zijn.

Rugdrager vol etenWe starten bij Mount Robson, met 3954 meter de hoogste berg van de Canadese Rocky Mountains, en gaan op weg naar het turquoise Berg Lake aan de voet van de berg. Vier dagen in de natuur liggen voor ons. Maurice kan net over de rand van de rugdrager kijken; eigenlijk is die gemaakt voor grotere dreumesen. Onze keuze viel op de Deuter Kid Comfort III met zonnekap en regenhoes, omdat deze comfortabel leek en een compartiment hee� dat we kunnen volstouwen met eten voor maximaal vijf dagen. De tent binden we er aan de buitenkant omheen, en daarmee hebben we net genoeg capaciteit om al onze spullen zelf te dragen. Om Maurice te laten wennen in de drager, hebben we ‘geoefend’ in de Ardennen.

In het Mount Robson Provincial Park kijkt Maurice zijn ogen uit. Er is ook zo veel te zien door zijn zonnebril die eigenlijk nog te groot is voor zijn hoofdje: een vlinder die op papa’s schouder landt, ontelbaar veel bomen die voorbij glijden, bulderende watervallen en witte bergtoppen die glinsteren in het zonlicht. Elke keer als hij iets interessants ziet, wijst hij en roept hij: “Da, da!” Voor de derde keer in tien minuten trekt hij zijn zonnehoedje van zijn hoofd. Zijn andere favoriete bezigheid is slapen. Nu hij geen dutjes meer in zijn bedje kan doen, laat hij zich lekker in slaap schommelen op Daans rug. Bovendien kan hij de uren slaap die hij ’s nachts overslaat, overdag inhalen. Hij wel.

Slapeloze nachten’s Nachts slaapt Maurice in zijn baby-donsslaapzak op een dubbel-gevouwen matje tussen ons in. Voordat hij ’s avonds in een hoekje van de tent eindelijk in slaap valt, is de binnentent een boeiend speeldomein. ’s Nachts wordt hij meerdere keren gedesoriënteerd wakker en zet hij het op een brullen. We proberen hem te troosten, maar na een week vol slapeloze nachten zijn we bijna radeloos. Zo hadden we het ons niet voorgesteld. Bij mij slaat de twijfel toe. Hebben we hem niet te ver uit zijn comfortzone gehaald? Geniet hij wel, of doen we het alleen voor onszelf?

Eigen melkvoorraadHet scheelt gewicht en ruimte in de rugzak om geen melkpoeder en flesjes mee te hoeven nemen. Mijn permanente melkvoorraad, altijd bij de hand en op de juiste temperatuur, komt nu goed van pas. Geen gedoe met flesjes opwarmen, want ik kan Maurice op elk moment voeden. Daarnaast eet hij voor het eerst met de pot mee. Eten is een groot woord, want de boontjes zien er anders uit dan wanneer ze gepureerd uit de keukenmachine komen. Gelukkig is er nog iets dat hij wel eet: havermoutpap, aangemaakt met biologische schapenmelkpoeder en appel. Lichtgewicht instant maaltijden kwamen bij ons de rugzak niet in, goed eten is onze prioriteit. De extra kilo’s groenten en granen op Daans rug hebben we ervoor over.

Klungelen met luiersWat moet je met wegwerpluiers als je ze toch niet kunt weggooien? Uitwasbare luiers bieden uitkomst: het aanbod is overweldigend en na grondig onderzoek kies ik voor de snelst drogende luier met alleen een velletje biologisch a� reekbaar papier en dito billen-doekjes, die we beide in het pittoilet kunnen achterlaten. We hebben maar vijf luiers bij ons en hopen het daarmee te redden.

Op Daans rug doet Maurice zijn middagdutje.

z-24_HL0315_r33_canada.indd 25 20-05-15 16:05


Dat betekent na elke vieze broek de luier zo snel mogelijk uitspoelen en maar duimen dat hij op tijd droog is voor het volgende gebruik. Klungelig spoelen we ze uit boven een hoop stenen, want het water uit de rivier mogen we alleen gebruiken om te drinken. We behangen onze rugzakken met de natte luiers, die overdag snel drogen in de zon.

Vier seizoenen In de Rockies, en zeker in Jasper National Park, kun je alle typen weer verwachten. Sneeuw in augustus is bijvoorbeeld heel gewoon. Terwijl we onszelf op een rantsoen van twee onderbroeken en een dunne jas zetten, hebben we de mobiele garderobe van Maurice uitgebreid tot een collectie voor vier seizoenen. ’s Ochtends vroeg is het fris en hijsen we hem in zijn donspak. Wanneer de zon hoog staat, draagt hij een warm hemdje, een fleecetrui en een maillot met een gevoerde broek erover en babysandalen aan zijn voeten. Hoewel wij laag na laag uitdoen tijdens het lopen, zit hij uren achter elkaar stil en koelt hij ongemerkt snel af. We pakken hem in met lamswollen wantjes, een muts en een sjaal. De sandalen wisselen we af met wollen babyboots. Die waren niet zo makkelijk te krijgen in de zomer. De zon brandt fel, dus smeren we Maurice goed in met zonnecrème factor 30. Al gauw blijkt dit niet genoeg voor zijn lichte huid en stappen we over naar de hoogste die er te vinden is, factor 60. ’s Nachts draagt hij een extra warme katoenen pyjama, met voetjes, en doen we een muts op zijn hoofd zodat hij het niet koud krijgt.

Into the wildIn tegenstelling tot de Alpen, kom je in de Rockies nergens berghutten of bivaks tegen. Ook komen we onderweg maar weinig mensen tegen, op een dag zelfs helemaal niemand. Onze telefoon heeft al dagen geen bereik, we zijn volledig op onszelf aangewezen. Het geeft me een nog groter verantwoordelijkheidsgevoel. Er moet nu niets gebeuren, gaat het door me heen. Even vergeet ik dat we dankzij onze alpiene ervaring best weten wat we doen, maar toch. We hebben slechts een piepklein EHBO-tasje bij ons. Daarmee moeten we het in noodgevallen doen. Het flesje antibioticum en andere medicijnen hebben we achtergelaten in de auto. Een afweging tussen gewicht en noodzaak.

Beren op de wegDe Rockies vormen het leefgebied van tal van wilde dieren, zoals beren en elanden. We zijn in hun habitat en moeten die respecteren. Aan onze rugzak hangt een berenbel, die bij elke stap luid klingelt. We hebben ook een berenspray aan onze gordel hangen, voor noodgevallen. Het advies is om veel geluid te maken als we een beer zien. Door te klappen en te zingen kunnen beren ons vanaf een afstand horen en worden ze niet verrast. Toch kunnen we niet voorkomen dat we er totaal onverwacht een tegen het lijf lopen. Op minder dan vijf meter afstand springt een groot, zwart dier verschrikt weg in de bosjes. Het kan niet missen, het is een beer! De volgende dag zien we hem weer lopen, op het pad langs onze wildkampeerplek. Die middag, kilometers verderop langs het water, spotten we hem opnieuw. We steken snel een hangbrug over, duiken het bos in en hopen dat we de beer voor zijn. Maar nee. Opeens horen we geritsel in de struiken. Een zwarte kop steekt tussen de bladeren door. Ongeveer vijftig meter voor ons springt hij op het pad en loopt rustig verder naar beneden. Stapvoets volgen we hem, Daan voorop, met Maurice op zijn rug en de camera om zijn nek. Gespannen zing ik mijn stembanden schor. De hele weg naar beneden blijft de beer voor ons uitlopen. Af en toe neemt hij een ligpauze aan de kant van het pad. Dan neemt hij een doorsteek en zien we hem niet meer.

Maurice vermaakt zich opperbest met stukjes hout, steentjes, zand en een houten bank waaraan hij leert lopen. Binnen een mum van tijd zien zijn handen zwart van de aarde. We hebben geen zeep bij ons en kunnen hem alleen maar wassen met het water uit de rivier. Dat is teveel gedoe en dus doen we het niet. De komende dagen gaat hij alleen maar zwarter worden. Het is een gegeven dat we moeten accepteren. Op de terugweg springen Daan en ik een ijskoud meer in. “Wil je ook?” vraag ik aan Maurice. Ik til hem op en dip zijn tenen in het koude water. Hij trekt zijn beentjes meteen omhoog. Onze held. Vies blijven dus, totdat we hem weer in een wasbak op een gewone camping kunnen zetten.

Doorzetten loont Dat de Canadese overheid zijn natuurgebieden streng beschermt, wordt ons steeds duidelijker. Voor elk nationaal park moet je een

De twijfel slaat toe: geniet onze baby ook of doen we

het alleen voor onszelf?

z-24_HL0315_r33_canada.indd 26 20-05-15 16:05


Met een baby in de Canadese RockiesBeste periodeJuli en augustus zijn de beste maanden voor mooi weer, maar ook de drukste.

ReizenVliegen op Calgary of Vancouver, van daar kun je het best een auto huren.

Kaarten & Gidsen• Don’t waste your time in the

Canadian Rockies: the opinionated hiking guide, Kathy and Graig Copeland, hikingcamping.com, 2011 (zesde editie)

• Ban� , Jasper & Glacier National Parks, Oliver Berry and Brendan Sainsbury, Lonely Planet 2012

• Gem Trek Publishingseries: 1: Jasper & Maligne Lake, 1:100000 en 14: Lake O’Hara, 1:20000.

• Van Mount Robson is geen goede topogra� sche kaart te vinden. Dit is ook niet nodig; bij het Visitor Information Center krijg je een overzichtskaart van het gebied met de route.

Permits • Parks Canada Discovery

Pass: toegangsbewijs tot de nationale parken

• Backcountry permit voor overnachten op wildkam-peerplekken: Parks Canada Visitor Centers. Kijk op parkscanada.gc.ca.

toegangspas aanscha� en, er zijn quota op wildkampeerplekken en er bestaat ook een quotum voor wandelaars in bepaalde gebieden, zoals Lake O’Hara in Yoho Provincial Park, een absolute aanrader. Na drie keer tevergeefs te hebben geprobeerd een plekje in de bus te bemachtigen naar Lake O’Hara, besluiten we de elf kilometer lange busroute tot het meer te lopen. Daar begint de Alpine Circuit, een alpiene route die steil omhoog voert naar een pas en vanaf daar een omtrekkende beweging maakt om Lake O’Hara.

Waar je ook loopt, overal is het uitzicht op de vallei en het turquoise Lake O’Hara waanzinnig. Tot onze verbazing krijgen we een paar

keer de vraag van andere wandelaars of ze een foto van ons mogen maken. “Jullie doen dit met een BABY! Zie je wel dat het kan!” Na drie weken in de Rockies slaapt Maurice eindelijk weer als een echte baby.

Een beer steekt zijn kop tussen de bladeren door.

Vader en zoon zorgen voor een late lunch aan het Berg Lake.

Luiers drogen aan de waslijn.

Wil je ook met kleine kinderen de bergen in, maar ben je onzeker over de mogelijkheden? De NKBV organiseert een workshop Bergwandelen met kinderen van 2- 7 jaar. Kijk voor meer informatie op bergsportreizen.nl en klik op gezinsprogramma. Of bestel de brochure Van bengel tot berggeit via nkbvwebshop.nl.

z-24_HL0315_r33_canada.indd 27 20-05-15 16:05


Zweden? Dat is toch het land van de eindeloze bossen en meren? Valt daar ook iets te beleven voor berglie� ebbers? Jazeker! En je hoe� er niet eens helemaal voor naar het hoge noorden. Je vindt de uitlopers van het Scandinavisch Hoogland al op 500 kilometer ten zuiden van de poolcirkel.

Post bezorgen Wandelen in het Scandinavisch Hoogland

in Jämtland

z-28_HL0315_r34_zweden.indd 28 20-05-15 16:06


De weg van Särna naar Funäsdalen is al een avontuur op zich. De bijrijder vergaapt zich aan het desolate landschap waar we doorheen rijden, maar de bestuurder houdt beide

handen om het stuur geklemd en de voet vlak boven het rempedaal. Voortdurend bedacht op overstekende rendieren en gaten in het wegdek. Als we op de plaats van bestemming aankomen, lijken � kse regenen onweersbuien de zomer te hebben verdreven. Bij het plaatselijke turistbyrå informeren we naar de vele activiteiten in Funäs� ällen. En het weerbericht. “Jullie hebben geluk,” zegt Emma, “het wordt vanaf morgen weer stralend zomerweer. Zon en vijfentwintig graden.” Ze wijst op een boekje met daarin beschrijvingen van de 32 mooiste wandeltochten in de omgeving, de zogenaamde Guldturer. Dat wordt nog lastig kiezen. Emma’s favoriet? Nummer 15, naar de top van de Anå� ället: “Een korte klim met een indrukwekkend uitzicht.”

Ko� eleuten op z’n ZweedsVandaag blijven de bergschoenen nog op de hotelkamer, want ondanks de voorspellingen komt de regen met bakken uit de lucht. We bezoeken het Härjedalens Fjällmuseum, dat een mooi openluchtgedeelte hee� in de vorm van het Fornminnespark – een verzameling oude houten gebouwen uit Härjedalen, bijeengebracht

in een parkje met uitzicht over het Funäsdalssjön. Een van die gebouwen is de Vå� elstuga. Uitbaters Nina en Håkan serveren hier in juli en augustus heerlijke wafels met hjortronsylt (kruipbramen-jam) en slagroom. Ko� eleuten op z’n Zweeds; Nina schenkt gul en gratis bij. Ze blijkt näverlur te spelen, een natuurhoorn. Vroeger gebruikten boeren dit instrument om de koeien bijeen te drijven. Ook zou de hoorn boze geesten verjagen. Thor, de god van de donder, moet er duidelijk niets van hebben: het houdt op met onweren en er breekt zelfs een waterig zonnetje door.

Ontspannen in de bastuWe overnachten in Ramundberget, iets ten noordwesten van Funäsdalen. De Fjällgården is een klassiek Scandinavisch � ällhotel, gebouwd in de jaren dertig van de vorige eeuw. Hout van buiten en binnen dus. Compleet met zwart-witfoto’s uit vervlogen tijden, een huiskamer met luie stoelen en open haard, en een bastu – Zweeds voor sauna – waarin wandelaars kunnen ontspannen. Terwijl de behulpzame ober in een Zweeds-Engels woordenboek bladert om ons precies te kunnen vertellen welke plaatselijke specialiteiten op het menu staan, smeden wij onze wandel-plannen voor de komende dagen.

z-28_HL0315_r34_zweden.indd 29 20-05-15 16:06


Natte voetenTen noorden van Ramundberget ligt de Helags� ället, met niet alleen de hoogste top ten zuiden van de poolcirkel (Helags, 1797 meter), maar ook de meest zuidelijk gelegen gletsjer van Zweden. De route Guldtur 29, Helags Pilgrimsleden voert onder het massief door en volgt een deel van een oude pelgrimsroute naar Trondheim. Het is een mooie tocht die je in twee of drie dagen kunt lopen. We pakken de rugzakken in en parkeren de auto in Ripan (Ljungdalen). Het grootste deel van de route ligt boven de boomgrens, maar de wandeling start in een berkenbos. We hebben amper tien stappen gezet of we horen een vreemd gesnuif achter een boom. Een eland! Het is een vrouwtje met haar kalf. We houden onze adem in en zetten een paar stappen achteruit, zodat moeder en kind zich ongestoord uit de hoeven kunnen maken. Ze verdwijnen weer in de bosjes en wij slaan rechtsaf, richting het Öjönmeer. Het pad voert deels over planken, die verraderlijk glad kunnen zijn. De ondergrond is zompig. Waterdichte schoenen zijn noodzakelijk en gamaschen zijn ook geen overbodige luxe. We ploeteren door het met rode en oranje stippen gemarkeerde pad, waar geen planken liggen. Aan de oever van het langgerekte Öjön maken we de

balans op: we hebben amper twee kilometer per uur afgelegd. Dat betekent dat we het � ällstation, onze geplande berghut aan de voet van het Helagsmassief, niet meer halen. En met deze drassigheid is het nog maar de vraag of we verderop kunnen kamperen.

Net wanneer we ons afvragen of we niet beter rechtsomkeert maken, komen we een Zweeds stel tegen dat ‘even de honden uitlaat’. Ze vertellen ons dat het terrein ter hoogte van het Helagssjön droger wordt en wijzen op de kaart een paar plaatsen aan waar we onze tent kunnen opzetten. Dat is goed nieuws! Onderweg moeten we wel nog twee stroompjes doorwaden, waarvan het water niet diep is, maar wel ijskoud. En het stroomt bovendien behoorlijk snel. We hebben geen sandalen bij ons (dom!), dus zit er niets anders op dan er met schoenen en al doorheen te stappen, wat ons alsnog natte voeten oplevert. Net ten zuiden van de Helagsgletsjer stuiten we op een breed pad dat is gemarkeerd met rode kruizen: ’s winters een sneeuwscooter-spoor, nu een wandelroute. Helags Fjällstation halen we inderdaad niet meer, maar bij een klein meertje in de beschutting van wat rotsen zetten we onze tent op en koken een eenvoudig potje. Het omringende landschap is indrukwekkend. Het is haast onmogelijk om niet in clichés te vervallen: het weidse uitzicht, de oorverdovende stilte en het gevoel even alleen op de wereld te zijn. Een kudde rendieren in de verte, het avondlicht, het felgroene landkaartmos op de rotsen: ons geploeter zijn we allang vergeten en ook onze voeten zijn weer droog en warm.

Ansichtkaarten meeDe volgende ochtend blijken we dichter bij Helags Fjällstation te zijn dan we dachten. Een mooi excuus voor een extra ontbijt: ko� e met een kanelbulle. We willen eigenlijk de Helags bedwingen, maar de waard waarschuwt voor zwaar onweer dat

In de beschutting van wat rotsen zetten

we ons tentje op

MuskusosIn het Myskoxcentrum in Tännäs leven zeven muskusossen. Met een bezoek aan dit centrum steun je deze oerdieren, die afstammen van een groepje dat veertig jaar geleden vanuit Noorwegen de grens overstak.

Meer informatie op myskoxcentrum.se (wel in het Zweeds).

De Pilgrimsleden, met zicht op de Helags� ället.

z-28_HL0315_r34_zweden.indd 30 26-05-15 10:14


Wandelen in Funäsdalen

’s middags wordt verwacht. Een tegenvaller. Veiligheid voor alles, dus besluiten we om terug te lopen naar Kläppen. “Ah, als jullie naar het dal gaan...” De waard opent een houten kastje en haalt er wat papieren uit. “Willen jullie dan deze post meenemen en op het postkantoor afgeven?” Met een stapel ansichtkaarten in de rugzak gaan we op pad. Kwamen we gisteren slechts twee mensen tegen, vandaag zijn het er tientallen, waaronder het Zweedse stel dat ook nu weer hun honden uitlaat. “Lekker gekampeerd op de � äll?”, vragen ze. We willen eigenlijk over de hooggelegen Torkilstöten (1043 meter) terug naar Ljungdalen, maar het onweer haalt ons eerder dan verwacht in. Terwijl het natuurgeweld losbarst, dalen we in gestrekte draf af naar het weelderige Kesuvallen. In vå� elstuga Kesubon drinken we warme chocolademelk voordat we via de doorgaande weg en nog steeds in de stromende regen, in een uurtje teruglopen naar de auto.

Emma’s favorietVandaag schijnt de zon volop. We willen de Zweedse � äll natuurlijk niet verlaten zonder ten minste één succesvolle beklimming, dus kiezen we voor Guldtur 15, Emma’s Anå� ället. Met een bescheiden hoogte van 1301 meter en een ‘normaalroute’ van 5 kilometer klinkt het misschien weinig spectaculair, maar Emma hee� de wandeling terecht aangemerkt als favoriet. Het eerste stuk voert door een nat en sprookjesachtig bos, waar centimeters lange baardmossen aan de takken bungelen. Zo’n honderd meter boven de boomgrens – met 960 meter de hoogste van Zweden – komen we bij het diepblauwe Ånn� ällstjärnen. Door een steil blokken-terrein is het nu nog maar tweehonderd meter naar de top. Emma hee� niets te veel beloofd, het uitzicht is inderdaad indruk-

wekkend. De � äll, een lappendeken van vij� ig tinten groen (bos), grijs (rots) en blauw (meertjes), strekt zich uit tot aan de horizon. We kijken tot over de grens met Noorwegen en zien ook het Helags-massief, waar we gisteren en eergisteren liepen.

Op onze laatste dag wandelen we over Guldtur 21 en nemen we in onze rugzak de bärplockare mee, een soort harkje met opvangbak. Na een zeer succesvolle pluk in het bos komen we met minstens twee kilo bosbessen terug op de camping. Onze Zweedse buurvrouw grinnikt als ze ons voor de tent in de weer ziet met het fruit, een pak geleisuiker en een pannetje. Maar het lukt: de zelfgemaakte blåbärssylt gaat mee naar Nederland. Een smakelijke herinnering aan dit bijzondere gebied.

WandelingenIn de omgeving van Funäsdalen kun je diverse dagen meerdaagse wandelingen maken. Bij de plaatselijke turistbyrå kun je een Engels- of Zweedstalig boekje kopen met daarin beknopte beschrijvingen van 32 wandelingen. In 2014 kostte het boekje 79 Zweedse kronen. Je hebt daarnaast ook een kaart nodig. De wandelingen zijn doorgaans prima gemarkeerd en gaan door goed begaanbaar, soms licht alpien terrein. Zorg voor waterdichte schoenen en gamaschen, en neem sandalen en stokken mee voor als je een stukje door het water moet.

Reis & vervoerHet is 1700 kilometer van Utrecht naar Funäsdalen, inclusief veerboot. De afstand Oslo-Funäsdalen is 450 kilometer, Stockholm-Funäsdalen 550 kilometer. Een (huur)auto is onontbeerlijk; openbaar vervoer is er niet of nauwelijks. De dichtstbijzijnde luchthaven is die van Östersund, op ruim 200 kilometer.

AccommodatieKijk voor accommodaties op funas� allen.se en klik op ‘Stay’. Wij logeerden twee nachten in Ramundberget Fjällgården, een sfeervol maar prijzig � ällhotel.

We verbleven ook een paar nachten op Funäsdalens Fjällcamping, net buiten Funäsdalen. Voor tentkampeerders is er een aardig veld in het hogergelegen gedeelte. Prima sanitair, schappelijke prijzen.

Kaarten & Gids• Funäs� ällen Vandringsguide (via Turistbyrå, 79 SEK)• Z56 Helags Fjällkartan, 1:50.000 (Lantmateriet)

Nat� � eserv� t RogenOver Guldtur 21 kom je door Rogen, een natuurreservaat precies op de grens van Zweden en Noorwegen. Het is een vrij ontoegankelijk gebied met bossen en kraakheldere meren. Je loopt over een aardrijkskundig fenomeen, de Rogenmorene, en vindt in de bossen gigantische bosbessen. Aan het einde van het pad ligt de knusse Rogenstugan waar je kunt overnachten. Zorg dus dat je slaapzakken bij je hebt als je deze route loopt.

z-28_HL0315_r34_zweden.indd 31 20-05-15 16:06

HOOGTELIJN 3-2015 | 3332 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST EN FOTO’S FRANK HUSSLAGE

In het ochtendgrauw slaan we in een benzinestation snel een kop automatenko� e naar binnen, voordat we naar boven scheuren. We hebben haast. Nu, bijna oktober, is er minder daglicht en we hebben een stevige tocht voor de boeg. Met Hans Eder, die de tocht hee� uitgezet, lopen we vandaag de Seven Summits van Saalbach. We hebben 24 kilometer voor de boeg, met 1750 meter stijgen en 2300 meter dalen. Het benzinestation was de laatste horeca tot het einde van de dag.

De Seven Summits van SaalbachDe Seven Summits van Saalbach Niet v� r ‘HalbSchuh tourIsTen’

z-32_HL0315_r35_summit.indd 32 20-05-15 16:07

HOOGTELIJN 3-2015 | 3332 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST EN FOTO’S FRANK HUSSLAGE

D e autorit brengt ons tot het startpunt op de Schattberg (2018 meter). Het is de bedoeling dat je jezelf hier, op elke top en op het eindpunt fotografeert en deze selfies doorstuurt

naar je eigen topboek op de website van de Seven Summits. Over een pracht van een wolkenzee zien we alle zeven toppen en nog veel meer. Gids Hans Eder stelt het als volgt: “Deze tour gaat niet over de hoogste toppen, maar heeft wel het mooiste uitzicht op de hoge toppen om ons heen.” We kijken uit op de Noordelijke Kalkalpen: heel ver weg de graten boven Innsbruck, vlakbij de Loferer Steinberge en aan de oostelijke horizon de Dachstein. Het uitzicht naar het zuiden wordt nu nog versperd door de toppen die vandaag op ons wachten: Stemmerkogel (2123 meter), Hochkogel (2249 meter), Hochsaalbachkogel (2212 meter), Bärensteigkopf (2225 meter), Manlitzkogel (2247 meter), Mittagskogel (2092 meter) en als afsluiter Geißstein (2363 meter).

OpluchtingDe eerste kilometers is het aftasten: we weten niet van elkaar wat voor vlees we in de kuip hebben. Als bergwandelaar moet Hans een bikkel zijn: zijn dagelijkse werk is het bijhouden van de wandelpaden rondom Saalbach. Aan mijn maatje Rempe de eer om ons visitekaartje als wandelgezelschap af te geven, ik hobbel wat mee voor de foto’s. Met het inlopen van de achter-stand die ik opliep, haal ik een stijgsnelheid van ruim 900 meter per uur. In Hans’ “Warum schwitzt du so?” bij aankomst op de top, klinkt toch ook wat opluchting door: vandaag hoeft hij zich om het tempo niet druk te maken.

TechniekTerwijl ik uithijg, verstuurt Rempe zijn tweede selfie naar het digitale topboek. Op deze top hebben we ook volledig vrij uitzicht op de Hohe Tauern. Een prachtig witbesneeuwde Kitzsteinhorn met daarachter de Grossglockner domineert het uitzicht, verder naar het westen pronkt de Grossvenediger in volle glorie en

z-32_HL0315_r35_summit.indd 33 20-05-15 16:07


uiteindelijk sluiten de Zillertaler Alpen het panorama af. Hans zei niets te veel toen hij eerder vertelde over ‘het mooiste uitzicht’. In de zomermaanden gidst Hans deze wandeling wekelijks voor de VVV van Saalbach. Al voor het begin van de tocht laat hij gemiddeld de hel� van de deelnemers afvallen vertelt hij: “Die Seven Summits sind nicht geeignet für Halbschuhtouristen.” Gedrieën blijken we echter prima eenzelfde stevig tempo vol te houden: door zijn betere techniek is Hans sneller in de afdalingen, met het stijgen blijken wij een betere conditie te hebben.

De Hochsaalbachkogel hee� de naam de moeilijkste van deze wandeling te zijn. Technisch is het nog steeds eenvoudig wandelen,

je moet alleen niet vallen: dat doe je hier maar één keer. Daarom is er een staalkabel aangebracht. Mensen die deze kabel nodig hebben, kunnen ook simpel twintig meter lager onder de top door lopen, door rechttoe rechtaan gras- en puinterrein. Dat geldt voor het grootste deel van deze wandeling: de tocht kent tot op de top van de Geißstein geen echt moeilijk of valgevaarlijk terrein en waar dat wel zo is, zijn er veilige varianten.

HanddrukDe trendy naam van deze wandeling doet erg denken aan managers in maatpak en fout marketingvolk. Naarmate de dag vordert, neemt ons wat lacherige houding ten opzichte van dit marketingconcept toch af. Hoewel wij beiden al meerdere van de echte Seven Summits op zak hebben, begint deze tocht respect af te dwingen. Vanuit de Murauer Scharte is het in één lijn vierhonderd meter omhoog naar de Geißstein. Ik kan me voorstellen dat minder � tte wandelaars met dit vooruitzicht de tocht hier a� reken: doe hen maar Six Summits en een sixpack koele Radlers in het dal.

Wij zijn lekker op dreef en de hoogtemeters verdwijnen rap onder onze zolen: van gras wordt het even leuk klauterterrein en de laatste honderd meter gaan over een brede graat. Overal om ons heen een eindeloze, nagenoeg onbewoonde bergwereld met af en toe een

almhut. Rempe is sinds kort International Mountain Leader en hij watertandt bij de gedachte aan eindeloze sneeuwschoen-tochten die je hier ’s winters kunt maken. Om iets na drieën wordt de sel� e van de top van de Geißstein geüpload. Het laatste stuk was stevig stijgen, dus komt Hans pas na ons op de top. We hebben de zevende Summit in onze zak, dus bedanken we hem met een ferme handdruk en een grote grijns voor het gidsen van deze prachtige dag. Daarmee maken we een foutje.

deze tocht begint respect af te dwingen

De route van de S even Summits is gemarkeerd met een Romeinse VII.

Een marmot, vet volgevreten voor de winterslaap.

z-32_HL0315_r35_summit.indd 34 21-05-15 09:26


saalbachs Seven summitsDe wandelingDe beschreven wandeling is, gemeten vanaf Schattberg Ost tot aan Lindling- alm, 24 kilometer lang met daarbij 1750 meter stijgen en 2300 meter dalen. Je volgt in grote lijnen goede paden en als je een topgraatje wat smal mocht vinden, zijn er altijd alternatieven onderlangs. In de laatste afdaling vanaf de Geißstein zitten een paar niet te vermijden valgevaarlijke stukjes. Wie wil, kan vanaf de top ook teruglopen naar de Murnauer Scharte en vanaf daar, over weliswaar minder mooie paden, afdalen naar het Glemmtal. Zowel het dalstation van de kabelbaan als Lindlingalm hebben een goede verbinding met openbaar vervoer. In de zomermaanden gaat er een extra vroege rit met de kabelbaan Schattberg Express voor wandelaars. Er is onderweg geen horeca. Bij kans op onweer is de wandeling af te raden: er zijn maar weinig mogelijk-heden om tijdens de route af te dalen. Er is een noodhutje net oostelijk van de Hochsaalbachkogel. In de zomermaanden wordt de wandeling op woensdag gegidst vanuit de VVV.

Het gebiedSaalbach is vooral bekend als wintersportdorp, maar heeft ’s zomers bergwandelaars en mountainbikers ook het nodige te bieden. Alpinisten

TerreinkennisWat we nog niet weten, is dat het venijnigste stuk van de dag nog komt. Oké, we weten dat we goed duizend meter moeten afdalen voordat we bij het terras van de Lindlingalm zijn, dus dat wordt een stevige afsluiter. We hebben ons echter verkeken op het terrein. Na een stukje simpel afdalen over het zojuist beklommen pad, buigen we af naar het noorden en duiken de noordhelling van de Geißstein in. Rempe en ik hebben samen meer dan een halve eeuw ervaring in alle soorten alpien terrein, maar van de eerste kilometer van deze afdaling worden we bepaald niet vrolijk. Ja, het spoor is met rood-witte strepen gemarkeerd, dus het is een wandelpad. Maar er zitten de nodige stukken bij waar we al onze aandacht en concentratie nodig hebben om niet in het diepe dal weg te schuiven. Op deze lage hoogte vinden we zelden mooie, kale rotsblokken waar we ons altijd wel redden, maar vooral gladde modderige paadjes van soms nog geen voetstap breed. We moeten er niet aan denken dat hier minder ervaren wandelaars doorheen moeten, die aan het einde van deze dag moe en dorstig zijn. Voor hen zou het beter zijn van de top helemaal terug te gaan naar de Murauer Scharte en vanaf daar via een simpel pad naar het dal terug te keren.

Hoogtemeter na hoogtemeter veranderen de bleke, steppeachtige grashellingen in gedrongen struiken en uiteindelijk loofbomen in prachtige herfsttooi. Het lage zonlicht zet de najaarskleuren van de laatste helling volledig in brand. Het pad verandert mee en eindigt de laatste honderd meter in een asfaltweg. Bij het terras gaat de laatste selfie het web op. De serveerster die ons bedient herkent Hans, maar snapt niet waar we vandaan komen. “Woher kommst du denn?”, vraagt ze. Op zijn antwoord dat we van de Seven Summits komen, verandert er iets in haar houding. Geen idee waarom. Even later, als we gedrieën met onze Radlers vrolijk klinken op een mooie wandeldag, horen we dat vandaag het lokale record twee uur scherper is gezet.

en sportklimmers kunnen een half uur met de auto naar het noorden hun hart ophalen in de Leoganger Steinberge, terwijl op dezelfde afstand naar het zuiden het Pinzgau ligt, met bekende plaatsen als Zell am See, Mittersil en Kaprun. Voor rotsklimmers met weinig tijd is het klimgebied rondom het Riemanhaus bij het Steineres Meer interessant: een lange aanloop, maar erg veel leuks te klimmen. Onderdak in het Glemmtal is geen enkel probleem: rondom Saalbach-Hinterglemm is het dal een aaneenschakeling van hotels en appartementen, terwijl er in Viehofen ook een (winter)camping is.

BereikbaarheidSaalbach ligt op 970 autokilometers vanaf Utrecht. Met openbaar vervoer gaat de trein tot aan Zell am See, waarna de reis met de bus verder gaat tot in Saalbach.

Detailinformatie• Alpenvereinskarte Kitzbüheler

Alpen Ost, 1:50.000, nr 34/2, ISBN-13: 9783928777476

• Wanderkarte Saalbach-Hinterglemm 1:25.000. (Deze gratis wandelkaart van de VVV Saalbach is veel overzichtelijker dan de genoemde Alpenvereinskarte.)

Kijk voor meer informatie op sevensummits.saalbach.com.

Meertje met de Grossvenediger op de achtergrond.

z-32_HL0315_r35_summit.indd 35 21-05-15 09:27

36 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST MARIEKE VAN VESSEM | ILLUSTRATIE TOON HEZEMANS

^^^ medisch ^^^ medisch ^^^ medisch ^^^ medisch ^^^ medisch ^^^ medisch ^^^ medisch ^^^ medisch medisch ^^^ medisch ^^^ ^^^ medisch ^^^ medisch medisch ^^^ medisch ^^^ medisch Deze rubriek is

geschreven door de Medische

Commissie van de NKBV. Vragen?

Stuur een mail

naar [email protected] of kijk o

p nkbv.nl/

kenniscentrum onder het kopje

Medisch.

BITENDE B� sTESJe hebt ze in allerlei soorten en maten: beestjes. Van onschuldige kriebels, tot gevaarlijke sluipmoordenaars. Leer ze herkennen, weet wat te doen als je gebeten wordt en het belangrijkst, neem de juiste voorzorgsmaatregelen. We beperken ons nu tot twee soorten die je ook tijdens je wandelingen in Nederland kunt tegenkomen: de mug en de teek.

In Nederland kennen we de steekmug als een verstoorder van onze nachtrust en de veroorzaker van jeukende bulten. In

andere gebieden kan de beet van dit beestje gevaarlijke ziekten veroorzaken, waaronder gele koorts, malaria en dengue (knokkel-koorts). Controleer daarom voordat je op reis gaat altijd welke ziekten voorkomen in het gebied waar je naartoe gaat. Het is belangrijk dat je de juiste vaccinaties hebt en waar nodig anti-malariapillen slikt. Probeer tijdens je reis te voorkomen dat je wordt gestoken: draag lange kleding, slaap onder een klamboe en gebruik Deet.

Midges en knutjesIn Schotland en Scandinavië komt een speci� ek soort muggen voor, de midges

en geen andere middelen zoals alcohol. Om de teek te verwijderen, pak je de teek zo dicht mogelijk op je huid vast en trek je het beestje er in een rechte beweging langzaam uit. Was vervolgens de plek waar je bent gebeten met zeep en water. Het is verstandig om in de periode na het verwijderen van de teek goed te con-troleren of er geen lokale huidinfectie ontstaat op de plek van de beet (een ringvormige, rode uitslag) en of je klachten krijgt die passen bij de ziekte van Lyme. Als de teek langer dan 24 uur op je huid hee� gezeten, is het verstandig om met de huisarts te overleggen.

Kijk op rivm.nl voor meer informatie over muggen- en tekenbeten .

of knutjes. Deze piepkleine beestjes zijn vooral actief tijdens vochtige, warme periodes en trekken zich over het algemeen weinig aan van anti-insecten sprays. Tip: neem Skin So So� van Avon mee. Deze spray houdt de midges op afstand en zorgt ook nog eens voor een zijdezachte huid.

Ziekteverwekkers via tekenTeken kunnen verschillende ziekteverwek-kers bij zich dragen. Een van de bekendste is de bacterie Borrelia burgdorferi, die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. Als de teek binnen 24 uur wordt verwijderd, is de kans op de ziekte van Lyme erg klein. Controleer jezelf en elkaar daarom goed als je in de natuur hebt rondgelopen. Gebruik een pincet om de teek te verwijderen

Om de kriebels van te krijgen

z-36_HL0315_r15_medisch.indd 36 20-05-15 16:08

TEKST ERNST ARBOUW | FOTO NANDER WEVER | HOOGTELIJN 3-2015 | 37

1

Veel mensen kennen ze: kolkende onweersbuien die je snel ziet naderen. Hoe voorkom je dat je in de bergen plotseling door onweer wordt overvallen en wat moet je doen als je toch in een bui terecht komt? Vijf tips.

Thunderbolts and lightning

2

3Houd de lucht in de gatenVaak kun je een onweersbui zien aankomen. Een handige vuistregel is: snelle veranderingen aan de hemel vereisen snel handelen. Een warmteonweer begint met gewone stapelwolkjes die veranderen in zogeheten Cumulus congestus – stapelwolken die hoger zijn dan breed – die opbouwen tot Cumulonimbus, hoge onweerswolken met vaak aan de bovenkant een aambeeld of paddenstoelvorm. Als je om je heen Cumulus congestus snel ziet opbouwen, wordt het tijd om na te denken over inkorten, omkeren of schuilen. Een Cumulonimbus is hoe dan ook slecht nieuws. Bij een naderend koufront zie je soms Cumulonimbus-wolken ontstaan, maar vaker zijn de wolken zelf niet te zien door bewolking in alle lagen van de atmosfeer die bij het koufront horen.

4

5G� n paniekDirecte blikseminslagen komen relatief weinig voor. De meeste ongelukken gebeuren door bijkomende verschijnselen, zoals onderkoeling, uitglijden, steenslag of verdwalen. Het is dus belangrijk dat je niet in paniek raakt, maar rustig blij� nadenken en een verstandig besluit neemt. Uiteindelijk is het beste beslissingsmoment de avond en ochtend voor vertrek. Is er onweer voorspeld? Pas je route dan aan of ga niet. Als je bij de eerste bliksemflits nog moet verzinnen wat je gaat doen, heb je waarschijnlijk te lang gewacht.

Ken het w� rberichtEen onweersbui komt nooit zomaar uit de lucht vallen – � guurlijk dan. Zorg dat je voor vertrek het weerbericht kent en dat je je goed voorbereidt op de weersverwachting. Onweersbuien komen in twee hoofdsoorten: een front-onweer, veroorzaakt door een overtrekkend koufront, en warmteonweer, veroorzaakt door opstijgende warme lucht op zonnige zomerdagen. Is er een onweersfront aangekondigd, dan komt er ook echt een onweersfront. Altijd. Honderd procent zeker.

D� l af of zoek beschu� ingAls er onweer komt opzetten, is afdalen veruit de allerbeste optie. Als dit niet lukt, zoek dan een goede schuilplaats. Als er minder dan tien seconden tussen bliksem en donder zit, is er acuut gevaar van blikseminslag. Vind je nergens een overdekte schuilplaats, zoek dan in elk geval beschutting. De beste plek is in zo’n geval in de luwte van een rotswand. Trek een denk-beeldige lijn van 45 graden van de top naar de grond en zorg dat je daar binnen blij� . Houd wel minstens een meter, liefst iets meer, afstand van de rots in verband met het gevaar van overslag en bliksem die inslaat op de wand en daarna via de wand op jou. Houd ook rekening met steenslag veroorzaakt door blikseminslag of hevige regen. In geëxponeerd terrein moet je altijd gezekerd blijven, omdat nabije blikseminslagen soms tot schokgolven leiden. Leg metalen voorwerpen (pickel, stijgijzers) ver weg en ga op je rugzak zitten of zak door je knieën met je benen dicht bij elkaar.

Kijk n� r je routeKijk voor je op pad gaat op de kaart en in de routebeschrijving. Kun je de tocht inkorten om een voorspelde onweersbui voor te zijn? Kun je onderweg ergens schuilen of snel afdalen als je toch door een bui wordt overvallen? Pas als het nodig is je route aan. Een lange graatoverschrijding zonder goede ontsnappingsmogelijkheid is niet de beste keus voor een dag waarop onweer wordt verwacht. Kijk onderweg regelmatig om je heen. Is er bebouwing waar je snel naartoe kunt? Zijn er plaatsen waar je kunt afdalen of abseilen? Blij� de route begaanbaar bij slecht weer? Grashellingen of rotsplaten kunnen gevaarlijk glad worden als het begint te regenen of sneeuwen.

Wil je zelf aan de slag en leren hoe je weerpatronen herkent en weerkaarten interpreteert? Volg dan de workshop Weerkunde in de bergen. Kijk op bergsportreizen.nl en klik op workshops.

Meer lezen over onweer in de bergen? Meteoroloog en NKBV-lid Nander Wever schreef een uitgebreid artikel over onweer in de bergen. Kijk op nkbv.nl/kenniscentrum en zoek op onweer.

z-37_HL0315_r44_onweer.indd 37 21-05-15 09:31

D I S C O V E R M O R E AT T H E N O R T H F A C E . C O M

CHAMONIX / FRANCE FREDRIk ClEMENT

E X P L O R E T H E T R A I LB E Y O N D

W I T H T H E F R E E D O M O F L I G H T W E I G H T, B R E A T H A B L E G E A R T H A T T A K E S Y O U F U R T H E R .

TNF_S15_Hike_Hoogtelijn_460x297_Ola.indd 2 13/03/15 11.45

marilena Firmato digitalmente da marilena ND: cn=marilena, o, ou, [email protected], c=IT Data: 2015.03.13 11:45:59 +01'00'



38-39_HL0315_adv.indd 38 21-05-15 09:11

D I S C O V E R M O R E A T T H E N O R T H F A C E . C O M

CHAMONIX / FRANCE FREDRIk ClEMENT

E X P L O R E T H E T R A I LB E Y O N D

W I T H T H E F R E E D O M O F L I G H T W E I G H T, B R E A T H A B L E G E A R T H A T T A K E S Y O U F U R T H E R .





38-39_HL0315_adv.indd 39 21-05-15 09:09

HOOGTELIJN 3-2015 | 4140 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST ERNST ARBOUW | FOTO’S LAURENS AAIJ

Doet Martijn Seuren wel eens iets anders dan berg-beklimmen? “Ja hoor”, zegt hij zonder een spoor van ironie. “Sportklimmen, toerskiën.” Seuren (32) lee�

voor de bergen. Alleen voor de bergen. Hij is een alpinist die per ongeluk is geboren in het lichaam van een Nederlander. Door de week werkt hij als hoofd van het expeditiecentrum van bergsport-zaak Bächli in Bern, in het weekend is hij als de omstandigheden het ook maar een beetje toelaten, op pad. Ruim duizend tochten staan inmiddels op zijn naam en als hij deze zomer de Grandes Jorasses beklimt (“In juni of juli waarschijnlijk”) is hij de eerste Nederlander die op alle vierduizenders van de Alpen hee� gestaan.

In de perenboom“Ik hoor vaak dat mensen voor het eerst in de bergen kwamen met hun ouders. Mijn ouders hebben hoogtevrees en ze blijven het liefst dicht bij huis”, zegt Seuren. Hij leerde zichzelf als twaal� arige klimmen in de perenboom in de achtertuin, met een instructieboek dat hij met zijn zakgeld bij elkaar spaarde en een

stuk touw uit de bouwmarkt. “Ik was op de Megafestatie, een groot festival voor scholieren in de Jaarbeurs. Daar was een abseildemonstratie van het leger. Dat interesseerde me wel.” Seuren keek bij de Landmacht de kunst af en ging vervolgens aan de slag in de tuin. “Abseilen, Flaschenzug, knopen leggen, standplaatsen bouwen.” Hij grijnst: “De prusikknoop heb ik zelf bedacht. Ik kwam er pas later achter dat ’ie al bestond.”

“Het klinkt stom, maar ik heb nog steeds pro� jt van wat ik toen heb geleerd. In 2003 ging ik bij de Allalinhorn vol in een gletsjer-spleet. Op dat moment wist ik precies wat ik moest doen met al die touwtjes en karabiners. Ik klom er zonder verder na te denken weer uit. Met handigheid en snelheid.” Hij vat het begin van zijn bergsportcarrière kort samen: bomen, touwtechnieken, klimhal, Ardennen en in 2000 voor het eerst een wintertocht. “In de Jura, met dikke slaapzakken. Een jaar later kwam ik pas voor het eerst echt in de Alpen. Ik ben ook nooit op cursus geweest. Alles wat ik nu weet, heb ik mezelf geleerd.”

In het lichaam van een Nederlander

Martijn Seuren (32) werd als eerste Nederlander toegelaten tot de Zwitserse berggidsenopleiding. Een jongensdroom kwam uit, tot hij bij het ski-examen zijn kruisbanden scheurde. Tegenwoordig werkt hij als hoofd van de expeditieafdeling van een grote bergsportwinkel in Bern. Sinds het najaar van 2014 is hij aangesloten bij de Expeditie Academie van de NKBV.

Een geborenalpinist

z-40_HL0315_r41_interview.indd 40 20-05-15 16:08

HOOGTELIJN 3-2015 | 4140 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST ERNST ARBOUW | FOTO’S LAURENS AAIJ

“Terwijl ik bij het dode lichaam zat te wachten, ging zijn telefoon”



BerggidsErgens in zijn jaren als jonge achtertuin-klimmer besloot Seuren dat hij berggids wilde worden. Om te leren skiën, een van de toelatingseisen voor de gidsenopleiding, vertrok hij tien jaar geleden richting Alpen. “Vanaf dat moment zat ik dertig weken per jaar in de bergen. In Nederland kon ik mijn ei niet goed kwijt, in de Alpen voelde ik me een stuk gelukkiger. Ik heb vijf seizoenen als skileraar gewerkt, maar op een bepaald moment begon het toch te wringen. Dertig weken per jaar betekent dat je niet in Nederland woont, maar ook niet hier. Je kunt hier niet op zoek naar vaste woon-

ruimte, maar het hee� ook geen zin om in Nederland iets te huren.” In 2009 deed hij het toelatingsexamen voor de Zwitserse gidsenopleiding. En hij werd toegelaten. Het was een jongensdroom die uitkwam, maar ook een bittere teleurstelling. “In 2010 verprutste ik mijn knie bij een of andere stomme oefening tijdens het examen. We moesten met een zware rugzak op korte bochtjes door het terrein skiën, met open schoenen. Het idee is dat je op die manier goed je middelpunt vindt, je balans. Maar goed, ik was achter een van de opleiders aan geskied en hij stopte ineens. Daardoor moest ik een noodstop maken. Daarbij ben ik gevallen en heb ik mijn kruisband gescheurd.” Seuren maakte het examen af, onder de pijnstillers. “Ik heb het op drietiende punt niet gehaald. Iedereen wist dat ik geblesseerd was en dat ik niet vol gas kon geven, maar dit is Zwitserland. Hier zeggen ze: ‘Nee Martijn, kom volgend jaar maar terug.’ En dan kun je dat volgende jaar opnieuw vierduizend euro betalen voor je opleiding.”

“Ik heb een vreselijk jaar gehad. De huisarts zei in eerste instantie dat er niks aan de hand was, dus ben ik gewoon gaan klimmen. Daarbij ben ik drie keer vol door m’n knie gegaan, in terrein waarin je dat echt niet wilt, op de Zinalrothorn, boven de 4000 meter. Na een afdaling van 3000 meter met een rotte knie ben ik nog maar eens naar de dokter gegaan. Opnieuw zei hij: ‘Niks aan de hand.’ Uiteindelijk kwam ik bij een specialist terecht en die zag in één keer dat ik mijn kruisbanden had gescheurd.”Na twaalf maanden gedwongen stilzitten, was Seuren zijn motivatie voor de gidsen-opleiding kwijt. Hij schreef zich nog wel een keer in, maar toen hij opnieuw op een kleinigheid een examen niet haalde, gaf hij er de brui aan. “Ik kon mezelf absoluut niet meer motiveren. Ik hoef ook niet meer zo nodig berggids te zijn.”

Beslissing durven nemenSeuren verhuisde naar Engelberg, en later naar Bern, zocht werk bij een bergsport-winkel en ging verder waar hij gebleven was, bij het maken van mooie alpiene tochten, vooral op vierduizenders. Hij vertelt dat hij in de winkel en in de klimscene in Bern regelmatig jongens spreekt die hij nog

Martijn Seuren (1983) begon op zijn twaalfde met bergsport, in de perenboom in zijn achtertuin. Met ruim duizend tochten op zijn naam, waaronder op één na alle vierduizenders van de Alpen, is hij inmiddels een van de actiefste klimmers van Nederland. In 2009 werd hij als eerste Nederlander toegelaten tot de Zwitserse berggidsenopleiding. Twee jaar later vestigde hij zich de� nitief in Zwitserland.

1995 Begin klimcarrière, sportklimmen (Ardennen)2000 Eerste wintertocht: op sneeuwschoenen door

de Zwitserse Jura2001 Eerste alpiene tochten: Weissmies en Nadelhorn2004 Lange zomer in de Alpen, 21 vierduizenders2005 Dertigste vierduizender: Obergabelhorn 2006 Eerste skitoer, Écrins Frankrijk2009 Toelating Zwitserse gidsenopleiding2010 Start gidsenopleiding (twee weken later scheurde hij

zijn kruisband volledig af, één dag voor het examen)2011 Verhuizing naar Engelberg, later Bern2012 Beklimming Peuterey Integrale (Mont Blanc) en

Diablegraat (Mont Blanc du Tacul)2012 Aangenomen bij Bächli Bergsport in Bern2014 Duizendste bergtocht2014 Alle 48 vierduizenders van Zwitserland compleet

(“De laatste was een solobeklimming van de Lauteraarhorn”)

Seuren wordt sinds dit voorjaar gesponsord door Arc’teryx. Je kunt hem volgen op martijnseuren.nl.

Wie is…Martijn Seuren

kent uit de opleiding. “Er was een examen waarbij ze met stijgvellen onder de ski’s naar boven moesten lopen. Dat parcours was zo extreem steil dat iedereen terug-roetsjte, ondanks die vellen. Dan zeggen ze bij de opleiding dus niet: ‘Oh, we hebben het te steil gemaakt. In dit soort terrein loop je niet met je klanten.’ Ze hebben gewoon iedereen laten zakken. Kom volgend jaar maar terug, en betaal dan maar weer vierduizend euro. Of vorig jaar hadden we een hele slechte zomer. Ik snap dat de opleiding dan gewoon doorgaat, maar iedereen hee� dus zijn tenen bevroren. Allemaal, inclusief oplei-ders. Ik vind dat je als gids een beslissing moet durven nemen. Dat betekent dat je teruggaat als je kans loopt op bevriezingen. Het is onzin om in de zomer op de Weisshorn je voeten te laten bevriezen. Maar nee hoor: het is de gidsenopleiding, we gaan



gewoon door. Alle jongens hadden zwarte tenen. Als je op zo’n moment besluit terug te gaan, dan laten ze je doodleuk zakken. En kom volgend jaar maar weer terug.”Seuren vertelt hoe hij tijdens zijn opleiding met een groep onderweg was voor de lawinecursus, bij dichte mist en met lawinegevaar 4. “Een jongen uit onze groep kreeg de leiding, waarop hij zei dat hij onder dat soort omstandigheden nooit met klanten op pad zou gaan. Als je bij lawinegevaar 4 de hellingen niet kunt zien, en dus de steilheid niet kunt inschatten, is het levensgevaarlijk. Wat gebeurt er? Hij trapt tijdens de tocht een lawine los en wordt ter plekke naar huis gestuurd.”

Grand beauIn Nederland werkte Seuren bij een grote buitensportketen (“Regenjassen en afrits-broeken”, zegt hij zelf), daardoor was het

een voor de hand liggende stap om in Zwitserland ook op zoek te gaan naar een baan als verkoper. Tijdens zijn sollicitatie bij Bächli Bergsport in Bern werd hij al gevraagd om een klant te helpen met spullen voor een ski-afdaling van een achtduizender. Inmiddels is hij bij Bächli, een keten met winkels in heel Zwitserland, hoofd van het expeditiecentrum. “Warme schoenen, donspakken, warme jassen, broeken, alles. Ik help dagelijks mensen die naar achtduizenders gaan, of naar Denali. Zevenduizenders, zesduizenders. Wij zijn de enige winkel in Zwitserland waar je een fatsoenlijke uitrusting kunt kopen. In Nederland bestaat zoiets als dit al helemaal niet. Daar was ik de enige in de winkel die wel eens klom. Hier ben ik de enige die niet minimaal vijf keer op de Eiger Noordwand is geweest.” De verklaring is simpel: “Dit is Bern. Iederéén hee� hier

drie, vier keer de Eigerwand beklommen. Sommige mensen in het klimwereldje beklommen hem wel veertig keer.”Seuren vertelt dat hij ’s ochtends op de � ets naar zijn werk recht tegen de Eiger Noordwand aankijkt. Als het mooi weer is, kan hij zien hoe de condities zijn. “Hoe ligt de wand erbij? Hoeveel sneeuw ligt er in de route? Ik word elke dag begroet door de Eiger. En als ik hier achter het huis de snelweg oprijd, kijk ik recht tegen de Lauteraarhorn aan. Dat was een tijd lang de laatste vierduizender in Zwitserland die ik moest beklimmen. Elke dag, iedere keer als ik die zag, dacht ik: Martijn, kom op, die moet je nog hebben. Op een dag als vandaag, grand beau weer, denk ik wel

“Dit is Bern. Iederéén heeft hier drie, vier keer de Eigerwand beklommen”


[email protected] | www.hanwag.nl

www.lasportiva.com • Become a La Sportiva fan

@lasportivatwitt

Synthesis GTX®Surround

Primer GTX®Surround

Core GTX®Surround

SURROUND EFFECT

Core, Synthesis and Primer are the La Sportiva models dedicated to mountain enthusiasts looking for safety, speed and comfort. They adopt the innovative GORE-TEX® SURROUND technology that embraces the whole shoe and guarantees waterproof shoes and 360° breathability.

Surround effect, total comfort.

SURROUND EFFECT

Durably waterproof

Highly breathableall around

LA S

PORT

IVA®

is a

trad

emar

k of

the

shoe

man

ufac

turin

g co

mpa

ny “L

a Sp

ortiv

a S.

p.A”

loca

ted

in It

aly

(TN)

22_HL0315_adv.indd 22 20-05-15 14:50


even: verdorie, waarom ga ik naar mijn werk en niet naar de Eiger? Er moeten drie lampjes op groen staan: de condities moeten goed zijn, ik moet vrij zijn en mijn tochtgenoot moet kunnen.” Seuren vertelt hoe in het najaar van 2014 de klassieke noordwanden ineens allemaal in conditie waren tijdens een stabiele mooi-weer-periode. “Ik dacht: Martijn, je gaat nu die grote noordwanden oprossen. Ik had een afspraak om de Matterhorn Noord-wand te doen, maar mijn klimmaatje belde af omdat hij last had van zijn rug.” Zo raakte Seuren min of meer toevallig verzeild in de NKBV Expeditie Academie, een initiatief van de NKBV om jonge, talentvolle klimmers klaar te stomen voor tochten in het hooggebergte. “Twee dagen grand beau. Supercondities! Ik wist dat Martijn Schell onderweg was met de Expeditie Academie, dus heb ik hem gebeld om te vragen of ik een paar dagen met ze mee kon.”

Expeditie AcademieHet team klom de Vivagel op de Grande Rocheuse (4102 meter) in het Mont Blanc-massief. (“Ook een condoommerk, trou-wens, Vivagel.”) Het beviel zo goed, dat Seuren na afloop werd gevraagd zich bij de Expeditie Academie aan te sluiten. “Ik zie het als een nieuwe stap in mijn klimcarrière. Ik blijf lekker elk weekend

klimmen in de Alpen – daarvoor woon ik tenslotte in Zwitserland – en één keer per jaar doe ik er een grote berg bij. Uiteindelijk wil ik een mooie achtduizender op. De Makalu als het even kan. Ik denk dat ik een stuk of vijf, zes expedities nodig heb om de nodige ervaring op te bouwen.” Waar-om per se de Makalu? “Heel eenvoudig: het is een mooie berg. Ik wil heel graag een keer naar een achtduizender, maar ik wil beslist niet naar Mount Everest. Veel te druk en er lopen allerlei commerciële lui die er eigenlijk niks te zoeken hebben met hun zuurstofflessen. De Makalu is relatief rustig, hij heeft een mooie piramidevorm.” Dan vertelt Seuren dat hij eigenlijk nog een doel heeft: een achtduizender afskiën. “De Cho Oyu of de Shishapangma. Maar voor ik dat doe, wil ik eerst een gewone expeditie doen, voor de hoogte-ervaring.”

RestrisicoIn de ruim duizend tochten die hij de afgelopen vijftien jaar maakte, is Seuren drie keer op het nippertje aan een ongeluk ontsnapt. Hij relativeert het weg: “Drie keer in duizend tochten, dat is drie promille.” Hij vertelt hoe hij één keer, op de Piz Bernina, het lichaam van een omgekomen klimmer vond. “Ik was in mijn eentje onderweg naar de Biancograat, vanuit het dal. Op een bepaald moment stopte ik even om iets uit mijn rugzak te pakken. Ik keek om

me heen en zag ineens twee oranje schoenen liggen. Ik dacht: hier klopt iets niet. Ik ben erheen gegaan en zag hem liggen. Nek gebroken.” Omdat er ergens anders nog iemand zou kunnen liggen, ging Seuren op zoek, maar zag geen tweede klimmer. “Daarna heb ik de bergredding gebeld. En terwijl ik bij het lichaam zat te wachten op de bergredding, ging zijn telefoon. Wat doe je dan? Stel dat het zijn vrouw is die belt.”

“Zolang het niet persoonlijk is, kan ik er goed mee omgaan: heeft hij nog een pols? Nee. Ligt er ergens nog iemand anders? Nee. Bergredding bellen, foto’s maken van de ongevalsplek… En daarna? Daarna ben ik verder geklommen.” Dat klinkt als iemand die mentaal heel sterk is, of als iemand die een beetje simpel is. Hij grinnikt: “Ik ben heel simpel.” En dan, na een tijdje: “Drie bijna-ongelukken op duizend toeren is maar drie promille, maar ik heb al van alles meegemaakt. Lawines, gletsjerspleten, onweer en steenslag. Ik kom veel in de bergen, dan is het restrisico gewoon heel groot. Eigenlijk ga ik ervan uit dat ik in de bergen om het leven kom. Ik hoop het natuurlijk niet. Ik wil heel oud worden en als het even kan, wil ik tot op hoge leeftijd blijven klimmen. Maar als het toch gebeurt, dan heb ik in elk geval mijn passie gevolgd.”

“De prusikknoop heb ik zelf bedacht. Ik kwam er pas later achter dat ’ie al bestond”


HOOGTELIJN 3-2015 | 4746 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST MARIEKE VAN KESSEL | FOTO’S NIC LIMPER

Ik klik de twee karabiners vast aan de staalkabel boven mijn hoofd. “Niet naar beneden kijken”, hoor ik achter me. Voor iemand met lichte

hoogtevrees is een houten richel op drie meter boven de grond heel wat. Ik voel mijn knieën knikken. Tussen de constructie van de hangbrug door zie ik het struikgewas op de grond. Voor me ligt een parcours vol

touwen en schommels… Met valangst een dag in het klimpark.

Passerende wandelaars kijken geamuseerd omhoog als ik mijn eerste onwennige stappen zet. De hangbrug wiebelt vervaarlijk. Als er achter me nog iemand op het touw stapt

en vrolijk op en neer springt (“Dit is gaaf!”) raak ik nog meer uit balans. Ik houd me stevig vast en denk aan de woorden van de instructeur: zolang de beide karabiners aan de staalkabel zitten, kan er weinig gebeuren. Ik probeer me te ontspannen en te genieten van het uitzicht op de boomstammen en de bladeren. Het is een vreemde gewaarwording om met kunst- en vliegwerk – soms letterlijk! – van boom naar boom te komen. Wanneer ik via allerlei ingenieuze hangbruggen, lussen, netten en schommels het eerste parcours heb afgelegd en van vijf meter hoogte naar beneden tokkel, ben ik helemaal om. Dit is wel gaaf!

Boomvriendelijke constructiesVoor wie het nog niet had begrepen: ik ben in een klimbos. Dat is een stuk bos waarin tussen de bomen verschillende klimparcoursen zijn aangelegd, op diverse hoogtes en met een oplopende moeilijkheidsgraad. In Nederland zijn er inmiddels

meer dan 65 klimbossen en -parken te vinden, en dit aantal neemt gestaag toe. De bekendste klimbossen en -parken zijn die van grote aanbieders als Buitensport Nederland, Fun Forest (“Voor kleine en grote apen”) en Staatsbosbeheer. Maar er zijn ook klimbossen en -parken van kleinere aanbieders, zoals Klimrijk in Veldhoven, en zelfgebouwde parcoursen in de spreekwoordelijke boerenschuren.

Frank Schilders is het Nederlandse aanspreekpunt van de European Ropes Course Association (ERCA) en bestuurslid van de Stichting Veilig Werken Buitensport. Hij vertelt dat de houten platforms in de bomen op twee manieren aan de stam kunnen worden bevestigd: er omheen of er doorheen. Omheen klinkt misschien ‘boomvriendelij-ker’, maar dat is het niet. “Het houten platform moet in dat geval om de stam worden gekneld en dat hee� nadelige gevolgen”, legt Schilders uit. “Het cambium – de weefsellaag die de boom in dikte laat groeien – bevindt zich namelijk net onder de schors en de constructie knelt zo de sapstroom af. De schade van zo’n knellende constructie is vaak al na zes maanden zichtbaar.” Een oplossing is om de houten platforms dan te verplaatsen. Dat is een flinke klus, die lang niet altijd (op tijd) wordt uitgevoerd. Een aantal boomchirurgen stelde vast dat bomen minder lijden onder houten platforms die door de stam heen zijn bevestigd. “Maar

DE B� MKlimparken in Nederland

IN

Voor iemand met hoogtevrees is een richel op drie meter hoogte heel wat.

z-46_HL0315_r41_klimparken.indd 46 20-05-15 16:10

HOOGTELIJN 3-2015 | 4746 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST MARIEKE VAN KESSEL | FOTO’S NIC LIMPER

een boom is en blij� een kwetsbaar levend wezen, dus moet je als klimbosbeheerder regelmatig controles en onderhoud uitvoeren. De ERCA stelde hier richtlijnen voor op: dagelijks een visuele inspectie door het personeel, ten minste één keer per kwartaal een operationele inspectie door een expert en ten minste één keer per jaar een keuring door een ona� ankelijke instantie.” Schilders, zelf uitbater van SBP Outdoor in Bergeijk, merkt op dat te weinig klimparken zich aan deze richtlijnen houden. Is dat onwil? “Niet per de� nitie. Te weinig klimparken zijn op de hoogte van het bestaan ervan en andere hebben in de begroting onvoldoende rekening gehouden met onderhoud.”

Veilig klimmenAls ik aan het tweede parcours – tot zeven meter hoogte – begin, vraag ik me af of en in hoeverre ik me zorgen moet maken over mijn veiligheid. Daarover is Schilders duidelijk: “Klimmen is per de� nitie een gevaarlijke sport, of je dat nou in de bergen doet of in een touwparcours. Je kunt de risico’s wel flink verkleinen door je te houden aan de spelregels zoals die bij het merendeel van de klimbossen en -parken gelden. Bij verreweg de meeste klimbossen en -parken is alles doorgaans keurig in orde. Je kunt zelfs klauteren boven de koeien, mits over een aantal risicofactoren goed is

nagedacht.” Volgens de Nederlandse norm NEN-EN 15567, die over de veiligheidseisen van touwbanen gaat, moet de onder-grond te allen tijde direct toegankelijk zijn, zodat klauteraars in geval van nood onmiddellijk kunnen worden geëvacueerd. “Dat kan lastig worden als het vee vrij rondloopt en eerst moet worden weggejaagd. Een parcours dat achteraf ligt of die je alleen via een zandweg kunt bereiken, is voor hulpdiensten bovendien minder snel toegankelijk. Het is dus van belang dat er met deze zaken rekening is gehouden bij het opstellen van een noodplan.” Kortom, bij de exploitatie van een touwparcours komt veel meer kijken dan alleen het neerhangen van touwbruggen en er mensen overheen sturen. Het roept bij mij de vraag op wat er eigenlijk gebeurt als ik op zes meter hoogte geen stap meer durf te zetten. Hans Zoeter, kliminstructeur en werkzaam bij Klimbos Brabantse Wal in Bergen op Zoom, glimlacht wanneer ik hierover begin. “Dan word je uit het parcours gehaald. Medewerkers van het klimbos zijn er speciaal voor opgeleid om dat snel en veilig te doen.” Als iemand in de problemen komt, dan hebben medewerkers dat meteen in de smiezen. Zij houden namelijk de boel vanaf de grond in de gaten, zodat ze direct kunnen ingrijpen. “Vaak is het voldoende om een klauteraar die is bevangen door de schrik instructies te geven of met een medewerker een deel van het parcours te laten afleggen”,

IN

wat gebeurt er als ik niet m� r

verder durf?


INN

SBRU

CK T

OURI

SMUS

GRA

FIK

h. a

.

Hoge bergen, rondom een mooie stad STAD EN LAND BELEVEN.

De almen en bergen rondom Innsbruck bieden alles voor een perfecte vakantie: Bijvoorbeeld bergtochten en klim- en fietspaden in elke moeilijkheidsgraad. Of paragliden, raften en zomerbobslee – inclusief adrenalinekick! Beleef het allemaal exclusief in Innsbrucks vakantiedorpen.

Campingaanbiedingen, hotels en nog veel meer vindt u onder: www.innsbruck.info/zomervakantie

Innsbruck Tourismus, Burggraben 3, 6020 Innsbruck, Oostenrijk, tel. +43 512 / 54 84 10, [email protected]

ww

w.in

nsbr

uck.

info

20150515_I Hoogtelijn_230_297_NL_RZ_ML.indd 2 18.05.15 11:48


legt Zoeter uit. “Maar soms moeten we iemand die erg angstig is of zelfs gewond is geraakt inderdaad evacueren.” Even zie ik voor me hoe ik naar beneden wordt getakeld, maar zo ver komt het gelukkig niet. Zelfs op zeven meter ben ik, iemand die bij vrienden en familie bekend staat om haar hoogtevrees, mijn zenuwen nog aardig de baas.

Angst en risico’s“Hoogtevrees is eigenlijk valangst,” stelt een van de vrienden met wie ik vandaag op pad ben en die mij wit ziet wegtrekken als ik de hoogte van tien meter bereik. Valangst. Daar zeg je wat. Ik check nog maar eens mijn karabiners, die beide keurig aan de staalkabel zijn vastgeklikt. Bij een zogenaamde self belay of zelfzekering moeten klauteraars bij de verschillende onderdelen van een parcours steeds zelf in- en uithaken. Dat zorgt er enerzijds voor dat je je heel bewust bent van je eigen verantwoordelijkheid, maar het brengt anderzijds ook risico’s met zich mee omdat het betekent dat je ongezekerd kunt klimmen. Bij een doorlopend zekerings -systeem is dat laatste onmogelijk, omdat je inhaakt op het moment dat je nog op de grond staat en pas uithaakt wanneer je het parcours hebt volbracht. Je zou hieruit de conclusie kunnen trekken dat een zelfzekeringssysteem onveiliger is dan een doorlopend zekeringssysteem, maar, zo benadrukt Schilders, dat is beslist niet waar. “Ook al ben je goed gezekerd, dan nog wil

meer risico op relatief lichte verwondingen, zoals schaafwonden, kneuzingen en botbreuken. Vooral tokkelbanen, waarbij deelnemers van boom naar boom vliegen en zo afdalen, zijn berucht. Elk seizoen moeten een aantal enkels en scheenbenen het ontgelden doordat mensen net iets te laat hun voeten of benen optrekken en daardoor tegen de houten platforms botsen. Ondanks deze waarschuwing houdt ook ondergetekende een geschaafde knie en twee blauwe scheenbenen over aan haar avontuur tussen de bomen...

Balans, behendigheid en krachtAls ik weer veilig op de grond sta – het parcours met een hoogte tot ruim twintig meter heb ik maar even gelaten voor wat het was – vraag ik me hardop af of (en in hoeverre) een bezoek aan een klimbos of -park nuttig kan zijn als voorbereiding op een tocht in de bergen. Schilders is daar heel duidelijk over: “Je leert zekeren, je leert de risico’s kennen, je leert op elkaars veiligheid te letten en voor mensen met hoogtevrees is het goed te ervaren hoe het is om op hoogte actief te zijn.” In de wetenschap dat touwparcoursen ooit ontstonden als leeromgeving voor militairen die hun balans, behendigheid en kracht moeten trainen, is het duidelijk: een dagje klimpark is niet alleen een aanrader voor iedereen die van klauteren houdt, maar ook voor (aspirant-)bergsporters die onzeker zijn over hun zekerheid en balans op hoogte.

Ga voor een overzicht van alle 65 klimparken in Nederland naar klimparkgids.nl.

European Ropes Course A� ociation (ERCA)De ERCA is een Europese vereniging van touwparcoursbouwers, -instructeurs, -redders, parkeigenaren en inspecteurs. De ERCA telt ongeveer 400 leden verspreid over zo’n dertig landen in de wereld. De ERCA:• werkt aan de internationale norm voor touwparcoursen (EN15567)• leidt instructeurs, redders en inspecteurs op• verzorgt opleidingen, keuringen en inspecties• certi� ceert opleidende en keurende instanties• zorgt voor kennisuitwisseling door professionals binnen de branche• werkt aan de voortdurende ontwikkeling en verbetering van de branche

dat niet zeggen dat je bij een val geen (ernstig) letsel kunt oplopen. Hiervoor moet je kijken naar de ‘valfactor’: de verhouding tussen de hoogte van de val en de lengte van de veiligheidslijn die de klap van de val moet absorberen.” Aha. Je kunt dus ondanks en ongeacht het soort zekeringssysteem nog steeds een flinke smak maken. Vooral de ‘landing’ in de klimgordel blijkt daarbij niet zonder gevaar. Een klauteraar die uit het parcours kukelt moet daarom zo snel mogelijk worden bevrijd. En omdat aan een dergelijk ongeval speci� eke risico’s kleven, is specialistische training van personeel en overige hulpverleners essentieel. Gelukkig is de kans om uit een parcours te vallen statistisch gezien erg laag, weten Schilders en Zoeter uit eigen ervaring. Waaghalzen die zich in een touwparcours begeven lopen veel



MARKT & MATERI� L[BASISCURSUS ALPINISME]

Gletsjer? Zo� ebril op!Hoe hoger je komt in de bergen, des te sterker is de UV-straling. Als je dan ook nog over sneeuw loopt, moet je je ogen goedbeschermen. Het wit reflecteert de straling namelijk ook nog eens vanuit alle kanten. Kies daarom voor een zonnebril met bij voorkeur categorie 4-glazen. Deze Julbo Tensing hee� die glazen en doordat de bril om je gezicht is gevormd, komt er ook geen straling vanaf de zijkant binnen. De bril is verkrijgbaar in medium en large.Prijs: € 54,95 (beide maten, met categorie 4 Spectron glazen)Meer informatie: julbo.ch

Het is juni: het cursusseizoen staat weer voor de deur! Neem bijvoorbeeld de NKBV-basiscursus Alpinisme (C1). Tijdens zo’n cursus heb je best veel spullen nodig. Onze tip: probeer zo veel mogelijk materiaal te lenen. Mocht het alpinisme tegenvallen, dan heb je in elk geval niet te veel geïnvesteerd. Een paar dingen zijn wel de moeite waard om alvast aan te scha� en, zoals een rugzak of een waterdichte bergsport-jas. Die kun je bij andere buitensportactiviteiten ook weer gebruiken. Verder zijn vooral schoenen heel belangrijk voor het slagen van de cursus: zorg voor een paar dat goed past!

Wat heb je nodig voor een C1-cursus van de NKBV?

Zelf meenemen: stijgijzervriendelijke of stijgijzervaste bergschoenen

(minimaal C-categorie)

bergsportrugzak met pickelbevestiging, inhoud 45 à 50 liter

3 prusiktouwtjes, 1x5m, 1x3m, 1x 1,5m in verschillende kleuren

1 bandschlinge van 120 cm

Reverso of vergelijkbaar zekerapparaat (alleen indien in bezit)

1 extra beveiligde HMS karabiner, bijvoorbeeld DMM Belay Master

2 schroe� arabiners (mogen HMS zijn)

2 even grote gewone karabiners

voor de C1-cursus Sneeuw en IJs in Wallis heb je ook

1 ijsboor van minimaal 16 cm nodig.

Wat heb je verder nodig? jas, wind- en waterdicht

broek, wind- en waterdicht, met doorlopende ritsen

bergsportbroek, winddicht en sneldrogend

fleecejack (beter twee dunne dan één dikke)

wandelsokken

thermo onderkleding, bijvoorbeeld van Merinowol

2 paar waterdichte handschoenen

1 paar onderhandschoentjes

gamaschen

muts, die over de oren gaat

zonnepetje

zonnebril, categorie 3, beter nog 4

EHBO-setje, zonnebrandcrème en waterfles

lakenzak en oordopjes, voor in de hut

De NKBV zorgt voor je klimtechnische uitrusting zoals de pickel,

stijgijzers, helm, klimgordel en het touw.

Mountain Hardwear’s Quasar Lite is een lichte jas met een ontwerp dat is gericht op bergsport. Zo past de capuchon over een helm en blijven de jaszakken vrij wanneer je een gordel over de

jas draagt (en als je het te warm krijgt, doen ze dubbel dienst als ventilatiegaten).

De jas is natuurlijk volledig wind- en waterdicht. Kortom: een prima keuze als

je een bergsportjas zoekt.Prijs: € 230

Meer informatie: mountainhardwear.eu

SchroefkarabinersOp de C1-uitrustinglijst staat dat je twee schroe� arabiners

mee moet nemen naar de cursus. Als je die nergens kunt lenen, of gewoon liever zelf koopt, raden we

HMS karabiners aan. Deze zijn het meest veelzijdig. Deze Petzl Attache is een prima allrounder: groot, licht en voldoet aan alle veiligheidsnormen.Prijs: € 14,95

Meer informatie: petzl.com

Paklijst

50 | HOOGTELIJN 3-2015 | ONDER REDACTIE VAN SIETO VAN DER HEIDE

Wind- en waterdichte jas

Kijk voor meer informatie over de C1-cursussen van de NKBV op bergsportreizen.nl en klik op Alpiene cursussen.

z-50_HL0315_r10_m&m.indd 50 20-05-15 16:11

HOOGTELIJN 3-2015 | 51HOOGTELIJN 3-2015

In 1997 maakte ik mijn eerste wandelreis, aan de Amerikaanse westkust. Toen ik in San Francisco aankwam en de plannen voor de komende drie weken doornam, realiseerde ik me dat mijn gympen niet genoeg waren. Ik moest op zoek naar wandelschoenen. Het werden een paar toen net in de markt gezette ‘so� walkers’. Ze zaten als gegoten en brachten me de hele wereld over. Maar inmiddels zijn we 18 jaar verder en is het pro� el van mijn zolen weggesleten. De stiksels van het suède laten los en de originele veters liggen in stukken. Op mijn laatste trip in de bergen werd het echt te gevaarlijk. Ik vind afscheid nemen van spullen lastig, maar realiseer me wel dat het zo niet meer kan. Wat nu? Hoe vind ik een paar nieuwe trouwe wandelslo� en?

Ik heb al verschillende schoenen gepast, maar hoe bepaal ik op een paar meter winkelvloer of ze echt lekker zitten? Toen ontdekte ik het Lowa Testcenter in Gulpen. Een mooi concept: in het klimcentrum Rocca kun je de verschillende Lowamodellen een dag lang gratis uitproberen. Dat leek me een mooie kans om eens een nieuw paar schoenen te testen. De regen kwam al een week met bakken uit de hemel, maar ik had geluk: die dag was het droog. Gegeneerd leverde ik aan het einde van 13 kilometer door zompig gras- en kleilandschap de dik bemodderde schoenen weer in. Gelukkig deden ze daar niet moeilijk over, kennelijk worden de schoenen na elk rondje grondig van binnen en buiten gereinigd.

Toch heb ik nog steeds geen keuze gemaakt: ik vrees dat het mijn karakter is, dat matig afscheid kunnen nemen. Ik zoek dus nog even verder – deze zomer ga ik weer naar Amerika en Canada, hopelijk vind ik daar een nieuw paar trouwe wandelslo� en voor de volgende 18 jaar!

Rik Burger skiër en wandelaar, NKBV-lid sinds 2014

G� I G� N OUDE SCHOENEN WEG V� RDAT...

Gebruik jij ook onverwoestbaar

bergsportmateriaal dat de tand

des tijds heeft doorstaan?

Mail het ons! [email protected]

Lichte rugzakVoor een C1-cursus heb je veel materiaal nodig en je rugzak is dus best snel vol. Zorg daarom dat je overbodige spullen thuis laat. Tijdens de C1-cursus van onze redacteur mochten zelfs zijn extra paren sokken en onderbroeken niet mee van de gids – één reserve, that’s it. Is je rugzak erg groot, dan loop je het risico toch te veel mee te nemen; de ruimte die je hebt, vul je meestal toch op. Deze Mountain Attack 35:45, verkrijgbaar in een dames- en herenmodel, hee� een mooie maat om het gewicht dat je draagt bescheiden te houden. Verder is de rugzak lekker allround, zodat je er in het vervolg van je bergsportcarrière nog even mee vooruit kunt.Prijs: € 129Meer informatie: lowealpine.com

De juiste afstelling

50 | HOOGTELIJN 3-2015 | ONDER REDACTIE VAN SIETO VAN DER HEIDE

Voor het draagcomfort is een juiste afstelling van je rugzak belangrijk. Hoe doe je dat?Maak alle bandjes lang en de gespen los.Doe de rugzak op je rug en maak vervolgens de heupband op maat. De heupband moet ongeveer voor de hel� op de bovenkant van je heupbot drukken.

Maak de schouderbanden op maat, niet te los, niet te strak.

Maak nu het bandje bij je sleutelbeen dicht en trek de load li� ers (de kleine bandjes bij je schouders) naar gevoel op maat.

1.2.3.4.

Ga je een nieuwe rugzak kopen? Pas deze dan met wat gewicht erin. De betere winkel kan je daarmee helpen.

z-50_HL0315_r10_m&m.indd 51 26-05-15 10:14

HOOGTELIJN 3-2015 | 5352 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST PETER DAALDER | FOTO’S ZERMATT TOURISMUS

Aan de Italiaanse kant, waar de Matterhorn Monte Cervino heet, is de berg veel minder indrukwekkend. Aan de Zwitserse kant is de berg, die 100 miljoen jaar geleden ontstond met

Afrikaanse roots, een plaatje. De steile flanken zijn zo glad alsof ze zijn bewerkt met een kaasschaaf. Om de top kringelt vaak een lichte wolkennevel. Het lijkt een hoed, die de berg iets extra voornaams gee� .

MagneetDe Matterhorn is het boegbeeld, de magneet voor het dorp dat behalve door deze berg wordt omringd door de fraaiste uit de Alpen. Zomer en winter gaat er een continue stroom treinen met toeristen naar Zermatt, waar auto’s nog steeds taboe zijn en inmiddels 500 elektrokarretjes rondrijden. Het dorp hee� jaarlijks twee miljoen overnachtingen en krijgt per jaar 750 journalisten op bezoek. In Europa is het de berg waarover het meest wordt gepubliceerd.Op 14 juli 1865 beklommen de Brit Edward Whymper en zes anderen de berg voor de eerste keer. Daar was een zware strijd met Italiaanse klimmers aan vooraf gegaan. Op het moment dat

de zeven op de top stonden, moesten de Italianen onder leiding van gids Jean Antoine Carrel nog geen 200 meter onder de top aan de zuidzijde van de berg hun missie opgeven.

Jubel en tragedieHet ongeluk dat de klimmers op de terugweg overkwam, over-schaduwde de jubel over de beklimming. Volgens de overlevering hadden de twee groepen zich aan elkaar verbonden met een dun touw. Toen een van de voorste vier viel, de rest meetrok en Taugwalder senior het touw om een rots zekerde, brak het dunne verbindingstouw. Vier mannen, berggids Michel Auguste Croz uit Chamonix en de Britten dominee Charles Hudson, Lord Francis Douglas en Douglas Robert Hadow vonden de dood. Whymper (25) en de Zermatter berggidsen vader (45) en zoon (22) Peter Taug-walder overleefden de tragedie. Het touw, niet veel dikker dan een paar millimeter, ligt nu in het ondergrondse Matterhorn-museum Zermatlantis. Daar kun je ook de uitrusting van destijds te zien: de schoenen met spijkers, de sobere kleding, grote pickels en mooie slappe hoeden. De klimmers woonden in kleine hotels, het eerste had maar drie bedden. De gebroeders Seiler kochten dat hotel, Cervie, en maakten er Hotel Monte Rosa van, het eerste hotel van hun dynastie. Het was het eerste van de 125 hotels die het dorp nu hee� . Het zijn grotendeels bedrijven van families die horen tot de Burgergemeinde, de 1500 oorspronkelijke inwoners van het dorp.

De berg trekt nog steeds zowel toeristen als klimmers. De latere Amerikaanse president Theodore Roosevelt beklom de Matterhorn in 1881: “Ik wil de Engelsen laten zien dat een Yankee dat ook kan.” Veertien jaar later was sir Winston Churchill in Zermatt. Hij

Vraag een kind om een berg te tekenen. Tien tegen één dat het iets wordt dat veel op de Matterhorn lijkt. De ruwe kale piramide, hoog boven Zermatt. Eenzaam en alleen, geen concurrent in de buurt, majestueus. Tussen voet en de 4478 meter hoge top 1200 meter aan ijzingwekkende wanden. Het is een symbool, een icoon, moeders mooiste. Op 14 juli is het 150 jaar geleden dat de Matterhorn voor het eerst werd beklommen.

MOEDERS M� ISTE

150 jaar na de eerste beklimming

Ulrich Inderbinen beklom de Matterhorn voor het eerst in 1921 en stond daarna nog 370 keer op de berg.

z-52_HL0315_r45_opening_matterhorn.indd 52 20-05-15 16:16

HOOGTELIJN 3-2015 | 5352 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST PETER DAALDER | FOTO’S ZERMATT TOURISMUS

had meer belangstelling voor de Monte Rosa. ‘’Die is hoger en de gidsen zijn er goedkoper’’, aldus de zuinige staatsman. Talloze bekenden volgden, zoals prinses Juliana en prins Bernhard en hun kinderen in 1974. In 1977 schonk de Koninklijke Nederlandse Alpen Vereniging, een van de voorlopers van de NKBV, ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan aan de Schweizer Alpen-Club het Arben-biwak. Vanaf die plek heb je een fraai zicht op de noordflank van de Matterhorn.

Hörnlihut heropendDe herdenking van de historische beklimming wordt groots aangepakt. Ter gelegenheid van het jubileum is de Hörnlihut op 3620 meter aan de voet van de Matterhorn een jaar dicht geweest en grondig verbouwd. De hut wordt op 14 juli o� cieel heropend. Er kunnen dan 130 mensen overnachten, vij� ig minder dan in de oude hut. Bezoekers moeten 140 frank per nacht neertellen, voor halfpension. Er is veel comfort en de hut voldoet

nu aan de strenge milieueisen. En op de Ri� elberg, vlakbij het station van de Gornergratbaan, wordt in juli en augustus met de Matterhorn als natuurlijk decor ruim veertig keer een openlucht-voorstelling opgevoerd over de eerste beklimming.

DodenherdenkingEr is ook plaats voor een herdenking van de vij� onderd berggidsen en klimmers die op de berg het leven lieten. Uit respect voor alle slachto� ers wordt de berg op de jubileumdag afgesloten, zowel aan de Zwitserse als de Italiaanse kant. Op zondag 12 juli is er een openluchtkerkdienst bij de kapel van Schwarzsee, een plek in de schaduw van de majesteit onder de bergreuzen, waaraan klimmers en gidsen vroeger voor en na hun tocht een bezoek brachten. Nu leggen velen er een steentje neer. Voor een succesvolle en veilige beklimming.

Meer informatie over het jubileum en de festiviteiten vind je op zermatt.ch, freilichtspiele-zermatt.ch, zermatt.ch/museum en myswitzerland.com/nl.

Tragedie tijdens de afdaling na de geslaagde eerste beklimming.

In 1865 beklommen de Brit Whymper en zes anderen als eerste n de Matterhorn.

z-52_HL0315_r45_opening_matterhorn.indd 53 20-05-15 16:16

54 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST PETER DAALDER

Ooit gehoord van Matterhornsigaretten, of Matterhornbier? Matterhorndeodorant? Kleurpotloden, horloges, postzegels, koekjes, brood, chocolade: het is er in een Matterhorn-variant. Een met briljanten afgezette gouden hanger? Ook te koop in Zermatt.

Matterhornparafernalia

ChocoladedriehoekDe Matterhorn stond model voor de beroemde chocolade van Toblerone, ontstaan in 1908. Wat velen niet weten is dat in het beeldmerk een beer verstopt zit, het symbool van Bern waar de oprichters Theodor Tobler en zijn neef Emil Baumann woonden.

Heftige strijdA� che van de stomme � lm Der Kampf ums Matterhorn uit 1928, met onder anderen Luis Trenker als de Italiaanse gids Carrel die een he� ige strijd voerde met Whymper om als eerste op de top te staan.

St� n uit de b� rtEen mini-Matterhorn van Verde

Dorato-gesteente, gewonnen aan de zuidkant van de Matterhorn in

het Aostadal.

Vind ik leukEen gefotoshopt kaartje

van Zermatt Tourismus om de Facebookpagina van het dorp te ‘liken’.

Met Winston Churchill en Zermatts legendarische

berggids Ulrich Inderbinen, die bijna 400 maal op de

top van de Matterhorn stond.

WereldbierAlcoholvrij bier voor het Midden-Oosten met de Ei� eltoren,

de Akropolis, de zeemeermin uit

Kopenhagen en… de Matterhorn.

Stones on tourToen de Rolling Stones in 1976 hun Tour of Europe maakten (Mick Jagger was toen 33), stond de Matterhorn model voor de poster.

ChocoladebergAl sinds 1965 maakt de familie Fuchs

(Bergsteiger)brood en -chocolade. Beroemd zijn inmiddels de

Matterhörnli: kleine bergen van chocolade en nougat.

Kaas, shampoo, keelsnoepjes? Verkrijgbaar in een Matterhornverpakking. Net zoals de Matterhorn-airconditioning en het Matterhornaudiosetje voor de auto. Puzzels, bankpassen, mineraalwater, appelsap, wijn en Japanse ijsko� e. Yoghurt, worstjes, Parmezaanse kaas, kruidenschnaps: ook die dragen de Matterhorn prominent op het etiket. Straatnamen, hotels, li� passen; in Zermatt kun je niet om hun berg heen. De kamerdeur in Hotel Europe is beschilderd met een Matterhorntafereel en zelfs de wi� code doet mee: 4478. De Matterhorn wordt meer dan welke andere berg gebruikt als reclameobject, als landmark, als symbool. De Matterhorn is een topper, in alle opzichten.

top

z-54_HL0315_r05_tabletop.indd 54 20-05-15 16:16

HOOGTELIJN 3-2015 | 5554 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST PETER DAALDER

MerchandisingActiviteiten kunnen tegenwoordig nauwelijks meer

zonder merchandising. Rond het jubileum van de eerste beklimming van de Matterhorn lanceerde het

Zwitserse horlogemerk Tissot een nieuw model, met hoogtemeter. Mammut brengt speciale kleding op de markt

en Calanda, Zwitsers bier uit Chur van de Heinekengroep, maakte een speciaal etiket op de festiviteiten.

Ark van NoachIn 1980 schilderde de Italiaan Paolo Parente uit Florence een tafereel op het plafond van de Mauritiuskerk. Het stelt de Ark van Noach voor, met de Matterhorn op de achtergrond in een fraaie regenboog.

Japans souvenirZermatt is ongelofelijk populair bij Japanners. Omdat er zo veel dagtoeristen uit Japan komen, vind je er veel aanwijzingen in

het Japans. Deze ijsko� e is voor velen een herinnering aan hun

bezoek aan de Matterhorn.

TopwijnenIn het Rhônedal en de route naar

Zermatt staan veel wijnranken. Daar komen de bekende Walliser topwijnen Fendant, Pinot Noir en

Dôle vandaan.

Elke dag sn� uwBij de souvenirs vind je alle

denkbare Matterhornvarianten. Zo mag de sneeuwbal natuurlijk

niet ontbreken.

Fri� e lucht?In Jamaica maken ze met de frisse Matterhornberglucht

reclame voor sigaretten.

He� ie uit de AlpenThe Alpine Touch, reclame in Italië voor een audioset in de auto.

In het hartNaast de Pfarrkirche St. Mauritius in Zermatt staat een sculptuur ter herinnering aan de eerste beklimming. We zien de berg die de dorpelingen letterlijk in het hart hebben gesloten.

IJsEen ijssculptuur

van de Matterhorn in de ijsgrot op

Klein Matterhorn.

Versierde deurAlle hoteldeuren in Hotel Europe hebben een versiering die iets te maken hee� met de Matterhorn.

z-54_HL0315_r05_tabletop.indd 55 20-05-15 16:17

HOOGTELIJN 3-2015 | 5756 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST EN FOTO’S JELLE STALEMAN

Jonas beklimt het laatste stukje van de Zmuttgraat.

z-56_HL0315_r46_noordwand.indd 56 20-05-15 16:17

HOOGTELIJN 3-2015 | 5756 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST EN FOTO’S JELLE STALEMAN

Kra� ende stijgijzers

Beklimming van de Matterhorn Noordwand

Nadat de maanden juli en augustus in 2014 ons bar slecht weer brachten, met vooral heel veel regen, brengt september dan eindelijk het stabiele weer waar iedereen naar snakte. In die

maand gids ik Jan en Arjen en hebben zij wat het weer betre� de beste week van het seizoen uitgekozen. Dat resulteerde in de beklimming van de Dom, Täschhorn en de Rimp� schhorn. En elke keer hadden we vanaf die toppen een perfect uitzicht op de Matterhorn Noordwand. Ik hoop al jaren deze berg eens te mogen beklimmen en net wanneer ik met de verrekijker vanaf de Domhut de Schmidroute in de noordwand bestudeer, krijg ik een berichtje van Jonas met de vraag of ik zin heb om de komende week de Croz Pijler op de Grandes Jorasses te beklimmen. Want de condities zijn top. Maar omdat ik een paar jaar geleden de Grandes Jorasses al heb beklommen, stel ik voor om een poging te wagen op de Matterhorn.

Drie klassieke noordwandenDe Matterhorn Noordwand spreekt zo tot de verbeelding, omdat hij samen met de Grandes Jorasses en de Eiger tot de drie grootste noordwanden van de Alpen behoort. Daarbij is de Matterhorn qua vorm een van de mooiste bergen van de Alpen! Ook de gebroeders Schmid sprak dit erg aan en in 1931 � etsten ze vanaf München richting Zermatt en beklommen ze in twee dagen de toen nog onbeklommen noordwand. Dit terwijl ze nog nooit in de Westalpen waren geweest! En daarna � etsten ze gewoon weer terug naar München. Logistieke chaosDoordat mijn auto voor de zoveelste keer kapot is en dat aardig wat logistieke problemen met zich meebrengt, heb ik een nogal chaotisch seizoen achter de rug. Met de trein kun je tenslotte lang niet zo veel spullen meenemen. Daarom vraag ik Jonas nog een extra jas voor me mee te nemen en huur ik in Zermatt nog een paar ijsbijlen. Met al het geluk van de wereld kan ik nog net het laatste baantje richting Schwarzsee pakken en na een uur lopen sta ik in het futuristisch ogende Matterhorn Basecamp. Omdat de Hörnlihut wordt verbouwd, overnachten we in stalen tenten.

Hier heb ik met Jonas afgesproken en horen we dat de wand de vorige dag beklommen is en dat de klimmers om vijf uur de volgende dag alweer in het basecamp stonden. De condities lijken dus erg goed en daarom besluiten we geen slaapzakken mee te nemen. Wel gaan een donsjas, bivakzak en brander mee.

Met mijn stijgijzers probeer ik grip te vinden op de gladde, aflopende

rotsplaten. Zenuwslopend is het geluid van de krassende stijgijzers

op de rots. Mijn ijsbijlen roeren, zoekend naar grip, tevergeefs door de losse sneeuw. Ik vraag me af of dit wel de goede weg is. Een meter of acht van mij verwijderd zit mijn

laatste twijfelachtige tussen-zekering. De gapende afgrond van zo’n 700 meter roept en motiveert me om geconcentreerd te blijven.

Hier vallen is geen optie…



We willen om 12 uur ’s nachts opstaan, zodat we optimaal van de harde sneeuw kunnen profiteren. Met 150 frank per persoon beleven we hier de duurste nacht van ons leven: met drie uur slaap is dat 50 frank per uur! Spanning voorafVanaf het Basecamp lopen we in het donker richting de Hörnli-hut en de gelijknamige graat. We weten dat we vlak na de hut naar rechts moeten afbuigen om op de gletsjer uit te komen. Tijdens het lopen is er genoeg tijd om na te denken. Over de wand die bekend staat om zijn slechte compacte rots en dat hij zo moeilijk af te zekeren is. Ik vraag me af of het allemaal wel goed zal gaan en of we de juiste weg vinden. De ‘standaard-vragen’ dringen zich weer aan me op: waarom doe ik dit ook alweer? Het is koud, gevaarlijk en vermoeiend. Maar het is ook erg mooi en ik weet dat als ons plan lukt, de voldoening groot is. De maan achter ons verlicht de wand en dat is onheilspellend en geruststellend tegelijk.

Op schemaBij de Hörnlihut passeren we twee anderen die nog in hun bivak-zak slapen. Vlak voor ons zien we drie lichtjes die een doorgang door de rotsband lijken te zoeken. Na een kwartier traverseren, komen ook wij daar aan. Het is niet helemaal duidelijk waar we de rotsband moeten passeren. Vrijwel overal hangt de rots over en verder naar rechts hangt er een grote serac boven. Hmm…

Misschien hadden we dit de vorige dag toch in het licht moeten verkennen, denk ik bij mezelf. Na tien minuten zoeken, vinden we toch een doorgang en na vijftig meter tweedegraads rotsklimmen komen we aan op de gletsjer boven de rotsband. Er ligt een dik spoor en dit volgen we een paar honderd meter naar rechts.

We zien de touwgroep voor ons de Bergschrund passeren. Dan volgt er een zeventig graden schoorsteenachtige passage in het ijs en zitten we in de route van de gebroeders Schmid! Een soort trap van sneeuw voor ons stelt ons gerust. Het is half drie ’s nachts, nog tweeënhalf uur voordat het licht wordt. We zitten op schema!De eerste drie- tot vierhonderd meter gaan vlot. Gestaag klimmen we in een heerlijk ritme omhoog. Ik denk aan mijn vriendin en heb zin om haar te zien, wat een vreemde gedachte op deze plek. De wand is 1100 meter hoog en om vier uur ’s nachts hebben we er al een derde op zitten! Verkeerd gekozenIk waak voor overmoed want ik weet dat het deel dat we hebben gehad het makkelijkere deel van de wand is. We zien de hoofd-lampen van de touwgroep boven ons over een steile wand schijnen en we horen hen heen en weer roepen. Het dikke spoor loopt recht omhoog.Jonas en ik vertrouwen het niet en overleggen met elkaar. De topo zegt duidelijk dat we continu rechts moeten aanhouden. Tot nu toe zijn we steeds iets naar links geklommen. Bij de beklimming

in 1931 beklommen de gebroeders Schmid de

toen nog onbeklommen noordwand

Jonas geniet van het korte moment dat de zon in de noordwand staat.



van de Rimp� schhorn kwam ik Frank Peters tegen die vanaf de Schönbielhut een paar overzichtelijke foto’s van de noordwand had gemaakt. Jonas en ik pakken die foto erbij en het blijkt dat we zeker niet verder omhoog moeten klimmen! We verlaten het dikke spoor en traverseren naar rechts. In het donker hebben we misschien een meter of twintig zicht, dus is het niet makkelijk om de weg te vinden. Zijn we niet te vroeg ingestapt? Na een meter of zestig traverseren, vinden we een oude mephaak en lijkt een klein sneeuwgootje ons om de hoek te leiden. Waar ‘om de hoek’ precies toe leidt weten we ook niet, maar het lijkt een logische klimlijn. Soepel klimt Jonas door het lastige mixed terrein en na twee korte lengtes bereiken we het schuine couloir dat onder een steile rotswand doorloopt en ons naar het bovenste deel van de wand moet leiden.

Het couloir is verhoudingsgewijs in goede conditie. Overal ligt een laagje hard opgevroren sneeuw over de rotsen, maar bij de hel� van de keren dat ik mijn ijsbijlen insla, lijk ik de rots te raken. Dit maakt het klimmen niet al te moeilijk maar het afzekeren wel lastig of zelfs onmogelijk. We klimmen simultaan door en zijn blij als we per touwlengte tenminste één goede zekering kunnen leggen. Hier en daar een mephaak in combinatie met een klein friendje of een half ingedraaide ijsschroef zorgen voor twijfelachtige standplaatsen. Deze hangen we in met de microtraction (een apparaat waar het touw door loopt en dat blokkeert als iemand valt) waardoor we toch nog tempo kunnen blijven maken. Het gaat lekker, maar concentratie blij� het devies! Waar moeten we heen?Aan het eind van het couloir komen we uit in onoverzichtelijk terrein. Schuin naar links loopt een breed en duidelijk couloir met goed ijs dat goed afzekerbaar lijkt. Verleidelijk, maar de topo vertelt ons dat we over platen en vervolgens over een band naar rechts moeten traverseren. Ik denk aan de gebroeders Schmid. Zij hebben dit lastige terrein met veel slechtere uitrusting geklommen, zonder te weten of er daadwerkelijk een weg omhoog is. In deze slechte compacte rots is het vrijwel onmogelijk om te abseilen, zeker met de uitrusting die ze toentertijd hadden. Wat een lef en wat een commitment! Boven ons herkennen we, van de foto van Frank, twee ijsgoten. Naar ons idee kunnen we beide volgen. Na een meter of veertig traverseren, komen we bij de eerste ijsgoot aan en besluiten we deze te volgen. Jonas klimt een stukje voor van tachtig graden ijs, dat zich perfect met ijsschroeven laat afzekeren. De ijsgoot vervolgt haar weg omhoog, maar het ziet er minder goed uit dan gehoopt. We staan voor een stukje dun, loodrecht ijs dat niet af te zekeren lijkt en omdat het inmiddels wat warmer is geworden, begint het ijs hier en daar al wat los te raken van de rots. Ik besluit over een band naar rechts te traverseren. Dat ziet er ook niet heel goed uit, maar misschien brengt het ons op de juiste route. Een spannende en luchtige traverseMijn ijsbijlen roeren door de losse sneeuw en vinden maar geen grip. Ik besluit mijn handschoenen uit te trekken en veeg de gladde, aflopende rotsplaten schoon van sneeuw. Met mijn blote handen vind ik een paar greepjes die enig houvast bieden. Afzekeren is onmogelijk en mijn laatste tussenzekering verdwijnt om de hoek. Ik kijk om de hoek en zie tot mijn opluchting dat we op de goede weg zitten. Nog steeds op de tast verplaats ik mijn stijgijzers naar rechts. Shit, ik laat mijn bijl vallen! Hij blij� op zijn

kop aan de leash hangen. Een centimeter of dertig onder het bandje waarop ik sta, haakt de bijl zich ondersteboven vast in de rots en komt de leash vast te zitten in mijn stijgijzer… Ik wil mijn been optillen, maar dat lukt niet omdat de bijl zich vasthaakt. Ik laat mijn been zakken om de bijl te onthaken, maar doordat de leash aan mijn stijgijzer vastzit wil ook dit niet lukken. Hoe is het mogelijk! Met mijn stijgijzers nog steeds op de gladde rotsplaten, geen grip met mijn bijlen en mijn laatste tussenzekering een meter of twaalf naar links, probeer ik niet in paniek te raken. Na een paar minuten pielen krijg ik de bijl eindelijk los.

Ondanks dat het terrein iets gaat liggen, moeten we nog steeds goed oppassen. Eindelijk weet ik een friendje te plaatsen en kan ik wat ontspannen. Dan weet ik gelukkig in goed ijs een standplaats te maken. Jonas kan nakomen en als hij de hoek om komt, had ik de mooiste foto van de route kunnen maken.

Vlak na de 40 meter traverse.

Perfecte condities in het onderste deel van de wand.

Jonas Vandermaesen (links) en Jelle Staleman na hun veilige terugkomst bij Hotel Schwarzsee.


erd

man

npei

sker

/ R

ober

t Bös

ch

Matterhorn calling.Vier wint. De eerste klimmers hadden het ongeloofl ijk moeilijk bij de eerste beklimming van de Matterhorn. Toch geldt ook vandaag nog: alleen wanneer de uitrusting, fi theid en voorwaarden kloppen, is een succesvolle beklimming van de top mogelijk. Met Whymper Jackets als betrouwbare weersbescherming, de Magic Advanced High GTX voor optimale stapvastheid, de Trion als lastendrager en de Inifi nity als levensverzekering heb je alles wat ook Whymper 150 jaren geleden graag zou hebben gehad. www.mammut.ch

Whymper Jacket Magic Advanced High GTX Trion Matterhorn 9.5 Matterhorn Dry


Door de spanning vergeet ik het. Balen! Later blijkt dat we na de veertigmetertraverse nog eens een meter of dertig hadden moeten traverseren om dan in de juiste route uit te komen. Bij- en ingehaaldWe hebben flink doorgeklommen en zijn best trots op onszelf omdat het zo vlot gaat. Dan worden we even met beide benen op de grond gezet: de 23-jarige Michi Wohlleben haalt ons in en hij heeft haast, want hij moet het baantje naar Zermatt nog halen! De jongen met wie hij klimt lijkt afgepeigerd, maar Michi sleept hem omhoog. Goed, we hoeven ons niet echt te schamen, want hij klom de Eiger Noordwand ook in vijfenhalf uur en met Ueli Steck klom hij de drie noordwanden van de Drei Zinnen in zestien uur!

De ZmuttgraatHet terrein gaat weer iets liggen en uiteindelijk komen we op de Zmuttgraat terecht. We besluiten het touw weg te doen. Dat klinkt misschien gevaarlijk, maar snelheid is ook veiligheid in de bergen en daarbij valt er niets te zekeren. Als er nu iemand valt, dan valt er tenminste maar één… Gestaag klimmen we door en boven ons zie ik Michi langzaam uit beeld verdwijnen.

De Zmuttgraat lijkt ons iedere keer weer te belazeren. Elke keer als we denken dat we bijna op de top staan, blijkt het slechts een gendarme op de graat te zijn. Jonas heeft ondertussen wat last van de hoogte gekregen en daarom zijn we toch weer aan het touw gegaan. Ik klim voor en zeker hem omhoog. We horen stemmen van de mensen die op de Liongraat klimmen; een teken dat we nu toch echt dichter bij de top komen! Een droom komt uitEindelijk staan we op de top. Het is half twee ’s middags en we hebben de Matterhorn Noordwand beklommen! We nemen uitgebreid de tijd om van het moment te genieten.

Dan klimmen we vanaf de Italiaanse top over de scherpe graat, langs het kruis naar de Zwitserse top.Nu ligt de afdaling van de Hörnligraat nog voor ons, wat nog één keer opperste concentratie van ons vraagt. Het is lastig route zoeken, de rots is slecht en het is behoorlijk steil. Maar om vier uur ’s middags komen we bij het Solvaybivak aan. Ondanks dat we het dal nog wel kunnen halen, besluiten we hier te overnachten. Zo kunnen we nog even goed nagenieten!

Jelle Staleman is een van de Nederlandse UIAGM-berggidsen en wordt gesponsord door Rab.

Een droom komt uit: de top van de Matterhorn bereikt via de noordwand.

De topgraat met linksonder in het dal Zermatt.


HOOGTELIJN 3-2015 | 6362 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST EN FOTO’S EVERT HEINTZ EN MICHIEL VAN DER LANS

In augustus 2013 gaan Evert Heintz en Michiel van der Lans de Matterhorn over. Tijdens de klim worden ze meteen met hun neus op de feiten gedrukt. Het is een fantastische berg en een geweldige speeltuin, maar ze zien ook dat één misstap grote gevolgen kan hebben. We volgen Michiel tijdens de tocht aan de Italiaanse zijde omhoog en gaan met Evert via de Zwitserse kant mee naar beneden.

Monte Cervino op, de Ma� erhorn af

Overschrijding vanuit Breuil-Cervinia

z-62_HL0315_r47_overschrijding.indd 62 26-05-15 10:06

HOOGTELIJN 3-2015 | 6362 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST EN FOTO’S EVERT HEINTZ EN MICHIEL VAN DER LANS

Boem! Daar staat hij: de majestueuze piramide. We rijden via de slingerende weg omhoog naar Breuil-Cervinia, aan de Italiaanse zijde van de Matterhorn, die hier Monte Cervino

heet. Jaren lang hoefde ik deze icoon niet zo nodig op. Ik vond het er te druk. Totdat ik bedacht dat het ook zonde is om mezelf een klim op zo’n fantastische berg te ontzeggen. En zo sta ik hier nu met Evert en ons tentje, op het sportveld van Breuil-Cervinia en uitzicht op de berg.

Klaar voor vertrekVandaag gaan we omhoog. Op de grond ligt een bazaar aan materiaal. Light is right, maar waar ligt de grens tussen too light en just right? We besluiten een 40 meter touw mee te nemen, een paar cams en een set nutjes, plus een stuk of zes setjes. Aangezien we de overschrijding gaan doen, nemen we ook wat bivakmateriaal mee. Ik besluit dat ik de nacht moet kunnen doorkomen met alleen een donsjack. Rest ons nog een brander en een pannetje, plus een zak eten voor drie dagen. We zijn klaar voor vertrek.

Gistermiddag zijn we al even naar de Abruzzihut gewandeld om het begin van de route te verkennen en de condities te bekijken. Vandaag gaat het met de volle rugzak wat langzamer omhoog. Bij de hut wordt Evert in zijn oranje overbroek aangemoedigd met “Forza arancia!”. Ons doel is de Carrelhut op 3829 meter, op het begin van de Liongraat. Hiervoor gaat het eerst gemakkelijk door rots en sneeuw omhoog tot onder de Testa del Leone, dan traver-seren we horizontaal naar rechts over “Schutt, steile Schneecou-loirs und Felsbänder”, aldus het gidsje. Als we het eerste couloir traverseren, horen we geschreeuw om de hoek. Bij het volgende couloir zien we wat er is gebeurd: iemand is uitgegleden en naar beneden gevallen. Als door een godswonder is hij naar rechts gegleden en in een hoop blokken blijven liggen. Tien meter naar links en de glijpartij was in het dal geëindigd… Geen best begin van de tocht. We zijn nog onderaan onze klim en worden weer even goed met onze neus op de feiten gedrukt. Ook al lijkt het een grote speeltuin hier, één misstap kan grote gevolgen hebben.

ReddingsactieEen van de jongens daalt aan een touw af naar het slachtoffer; die blijkt gelukkig niet ernstig gewond te zijn. Ze komen uit Polen, maar spreken goed Engels. Zo kunnen we ze wat kalmeren terwijl we wachten op de reddingsdienst. Dan horen we de wieken van de helikopter, maar na een rondje boven ons zien we hem aan de Zermattkant weer afdalen. We bellen een tweede keer; zo moeilijk kan het toch niet zijn om ons te vinden? We staan bijna op Colle del Leone. Het wachten duurt lang en wolkenflarden nemen af en toe het zicht weg. Uiteindelijk vliegt er een uit het dal van Cervinia, draait een rondje boven ons hoofd en laat dan een reddingswerker aan een kabel naar beneden zakken. Het ronddraaien van de bladen is oorverdovend en indrukwekkend en zorgt voor de nodige emoties. Dit was niet zoals we de start van ons avontuur hadden voorgesteld! Als de gewonde jongen wordt weggevlogen, nemen we afscheid en klimmen we verder omhoog, naar Refugio Carrel.

Overvolle hutIn het Carrelbivak zijn we niet de enigen. Na een slechtweerperiode besloten meer mensen dat het vandaag een mooie dag is om omhoog te gaan. Door onze late aankomst zijn bijna alle veertig

bedden al bezet. Om te koken, hebben we water nodig. Gelukkig is er in de winter veel sneeuw gevallen waar we nu plezier van hebben. Evert laat me achter de hut aan een touw zakken zodat ik met een sneeuwschep een vuilniszak kan vullen. De berg sneeuw verdwijnt in een enorme pan zodat meer mensen er plezier van hebben. We koken ons prutje en kijken buiten naar de zonsondergang. Het is hier schitterend!

In de overvolle hut slapen we slecht. Overal liggen mensen, ook op de grond en buiten. Bij een gevoelstemperatuur van plus dertig graden gaat om kwart voor drie ’s nachts onze wekker. Het is vroeg, maar we zijn blij als we buiten staan om te beginnen aan het volgende deel van ons avontuur.

Vliegende pickelsDe route begint meteen boven de Carrelhut met het eerste vaste touw, een ketting. In de hut zag ik al een beschrijving hangen die grappig stelde dat als je nog niet wakker was bij de start van de klim, je in deze passage wel wakker wordt! En dat klopt precies. Ik worstel me het eerste overhangende stuk aan de ketting omhoog. De lichtjes voor ons zijn te ver weg om een goede richting aan te geven, maar heel af en toe komen we een (boor)haak tegen en weten we dat we goed zitten. Evert klimt een stuk voor en ik wijs hem naar rechts waar we om een pijler heen klauteren. “Weet je wel hoe diep het hier is?” vraagt hij terwijl hij de hoek om gaat. We halen mensen in en worden zelf weer ingehaald. We zijn duidelijk niet de enigen op Monte Cervino. Op sommige passages moeten we zelfs wachten tot de touwgroep voor ons erdoorheen is. Bij het sneeuwveld, de Linceulpassage genoemd, is het te ijzig om op gewone schoenen te klimmen, dus pakken we onze stijgijzers. Via een dunne staaldraad traverseren we het ijsveld omhoog en staan we even later onderaan het Tyndallseil. De polsdikke touwen hier lijken wel scheepstouwen. Halverwege het Grande Corde hoor ik een Fransman vloeken. Dan suist er iets langs me. Onder me zie ik

Overnachten in Breuil-Cervinia.


X ULTRA GTX® Technische wandelschoen met stabiel chassis, extra bescherming en GORE-TEX®, ideaal voor fast & light hiking. De X Ultra is ook verkrijgbaar in een non GORE-TEX® variant en in zowel een laag als een mid-hoog model. Alle dames en heren modellen zijn te bekijken op www.salomon.com.

BESCHERMINGDe rubberen toe cap beschermt je voeten tegen het stoten aan stenen, rotsen en overige obstakels die je tijdens je hike tegen kunt komen.

GORE-TEX® PERFORMANCE COMFORTWaterdicht en voorzien van een hoog ademend vermogen.

PASVORMHet Quicklace™ vetersysteem zorgt voor een comfortabele pasvorm gedurende je hele hike. Sensifit™ zorgt ervoor dat de schoen zich heel precies om de voet heen sluit.

STABILITEIT Het Advanced chassis™ zorgt voor stabiliteit en weerstand op oneffen ondergrond.

GRIPContagrip® biedt ultieme grip en is duurzaam dankzij de mix van verschillende materialen.

RUBBEREN TOE CAP

SENSIFIT™

WWW.SALOMON.COM

230x297_Hoogtelijn4-2014_X-Ultra.indd 1 8/18/2014 9:00:08 PM


een pickel op de rotsen stuiteren, poing, kloing… Op een rotsband blij� hij liggen. Je moet hier dus niet alleen met steenslag rekening houden.

De laatste meters omhoogDe rots aan deze Italiaanse kant is van prima kwaliteit. Ruw, vast en we hebben overal zekeringsmogelijkheden. Waar we kunnen, gaan we aan een touwtransport of lopende zekering omhoog. Aangekomen op de Pic Tyndall, op 4241 meter hoogte, zien we het verdere verloop van de route. Vaste touwen in de topwand; een duidelijker routeverloop kun je niet hebben. Het weer houdt zich super, er is geen wolk aan de hemel. Fris is het wel, zeker als we aan de linkerkant van de graat in de schaduw klimmen. Mijn donsjack gee� me hier comfort.

Met nog maar 200 hoogtemeters te gaan, zijn we zeker dat we de top gaan halen. Ik geniet met volle teugen, zuig de ijzige lucht met een glimlach licht hijgend naar binnen. Wat is dit fantastisch zeg! Over de laatste vaste touwen trekken we ons een weg omhoog. Tja, erg elegant is het niet, maar op dit moment kan me dat niet zo veel schelen. Alle beroemde passages uit het gidsje komen voorbij. Evert klimt de Echelle Jordan omhoog, een ladder die door een zekere meneer Jordan uit Engeland op eigen kosten is aangebracht om de overhang te beklimmen. Nog een vast touw en dan via gemakkelijker rotsen sneeuwterrein naar de laatste meters. Wat een berg, wat een tocht, wat een avontuur.

In de afdalingWe staan op de top van Matterhorn! Wat een prestatie en wat een uitzonderlijk wijds uitzicht. We zitten bij het kruis van de Italiaanse top en kijken anderhalve kilometer recht naar beneden. ‘Luchtig’, zoals we dat noemen in de bergsport. We houden een half uurtje pauze en maken ons op voor de tweede hel� van ons avontuur, de afdaling via de Zwitserse kant, de Hörnligraat.

Het eerste deel van de afdaling bestaat voornamelijk uit sneeuw en ijs en een gemiddelde van zo’n vij� ig graden. Met een pickel in onze berghand gaan we rustig naar beneden. Michiel besluit om sommige stukken te abseilen, omdat hij zich daar prettiger bij voelt. Het is inderdaad een immense diepte waar je inkijkt als je hier afdaalt. Op dit bovenste deel van de Hörnligraat zitten elke twintig meter ankerpunten in de rotsen, dus dat komt de abseil-snelheid ten goede. Ons meegebrachte 40 meter touw komt precies goed uit.

De SolvayhutVia rotsterrein komen we bij de Solvayhut aan op 4003 meter hoogte. Nieuwsgierig nemen we er een kijkje. Het is een bivak voor maximaal tien personen en het ruikt er flink naar urine. Voor je plezier blijf je hier niet slapen.Tijdens onze afdaling door de rotsen klimmen we zo veel mogelijk af en houden we goed links aan, in de buurt van de graat. We moeten nog goed zoeken om de veiligste route te kiezen. Te veel naar rechts aanhouden, betekent verzanden in losliggende stenen en puin. Onderweg komen we drie jonge Engelsen tegen die voor het eerst in de Alpen klimmen. Ze kozen de Matterhorn omdat ze het een mooie berg vonden, maar gaandeweg komen ze erachter dat het toch wel een hele serieuze berg is en hebben ze besloten om onder de Solvayhut weer af te dalen. Een heel verstandige keuze van deze klimmers met nauwelijks alpiene ervaring.

Weer aan de voet van de Matterhorn!Inmiddels tikken de uren gestaag verder. We zijn al dertien uur letterlijk in touw. We zien de Hörnlihut liggen op 3260 meter hoogte, maar hij blijkt verder weg dan we dachten. Het laatste deel van onze afdaling over de graat is het weer even zoeken en daardoor vorderen we maar langzaam. Bovendien voelen we de vermoeidheid en realiseren we ons hoe belangrijk het is om alert te blijven zodat we de juiste keuzes maken en veilig afdalen.

Uiteindelijk staan we om half negen ’s avonds, na zeventien uur onderweg te zijn geweest, aan de voet van de Matterhorn met een indrukwekkende overschrijding in onze benen. Wat een ervaring. Het voelt alsof de berg ons toestond om hem te beklimmen. Dank u wel Matterhorn.

Onze welverdiende beloning. Enjoy the moment!

Evert op weg naar de top.

De afdaling richting Hörnlihut.


66 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST EN FOTO’S ERNST ARBOUW, DIM VAN DEN HEUVEL, MARIEKE VAN KESSEL, FLORIAN VAN OLDEN HOOGTELIJN 3-2015 | 67ERNST ARBOUW, DIM VAN DEN HEUVEL, MARIEKE VAN KESSEL, FLORIAN VAN OLDEN

Drie redactieleden van Hoogtelijn kregen de volgende eenvoudige opdracht: steek je zoon, dochter of

nee� e voor honderd euro in het nieuw. Nou ja, in tweedehands spullen. Maar al te graag bereid de stacaravan voor de zomer te annuleren, nam de redactie de uitdaging aan. Marieke vond haar nee� e Robin (7) graag bereid om zich te laten omkleden tot stoere bergsporter. Ernst bracht zijn zoon Roemer (5) in. Die werkte graag mee, zolang hij maar niet op de foto hoefde, want dat

Iemand die vindt dat zijn bergpassie wel erg veel kost, schrikt pas echt als hij kinderen krijgt. Over dure hobby’s gesproken. Dan resten je twee opties: je hangt je rugzak en bergschoenen aan de wilgen en boekt een stacaravan op Texel, of je haalt diep adem, neemt een tweede hypotheek, en stapt met je kroost en creditcard een bergsportwinkel in om een hele berguitrusting in mini-uitvoering aan te scha� en. Of is er toch nog een derde optie?

Robin• Slaapzak Catnap van Coleman gratis (van iemands zolder)• Schoenen van Lowa, maat 32 € 25• Rugzak Puck van Deuter € 15 (inclusief extra kinderspulletjes)• Fleecevest van Deuter € 10• Regenjack van The North Face € 30Totaal € 80

was maar saai. Florians dochter Ida (2) wilde juist wel op de foto, en ze wilde daarvoor zelfs wel die gekke kleren en schoenen aan.

De buit Na een maandje rondvragen, marktplaatsen afspeuren en onderhandelen vonden de tweedehandsshoppers een mooie verzame-ling kleding en materiaal. Is de missie dus geslaagd? Nee, net niet. Een stevige broekin maat 134 hee� Marieke niet kunnen vinden. Wellicht hebben broeken van jonge bergwandelaars op vakantie te veel te lijden om ze nog te kunnen doorverkopen. Wat ook niet lukte, is honderd euro uitgeven. Het gemiddelde bedrag per kind bleef steken op 66 euro of een kleine 198 euro voor drie kinderen. Voor dat bedrag scha� en de redactieleden bij elkaar achttien serieuze uitrustingstukken aan en kregen ze er een hoop leuke contacten gratis bij. Vooral als het om spullen voor kinderen gaat, blijken verkopers erg welwillend en vriendelijk in de verkoop.

Zo goed als nieuw

Tweedehands bergsportkleding

z-66_HL0315_r43_kidsmarktplaats.indd 66 20-05-15 16:20

66 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKST EN FOTO’S ERNST ARBOUW, DIM VAN DEN HEUVEL, MARIEKE VAN KESSEL, FLORIAN VAN OLDEN HOOGTELIJN 3-2015 | 67

Ida• Slaapzak Hudson Junior van Coleman € 12,50 (uit de buit van Roemer)• Schoenen van Meindl met Gore-Tex € 15 (afgehaald)• So� shell trui van Meru gratis (gekregen na rondvragen)• Fleecevest, merk niet bekend, € 2 (op Koningsdag)• Slaapmatje van Therm-a-rest (120 cm) € 20 (twee voor € 40)• 2 kampeerstoeltjes van Tattlejee gratis (inbegrepen bij de matjes)• Rest uitrusting gratis (gekregen van neven, nichten en vrienden)Totaal € 49,50

Roemer• Slaapzak Hudson Junior van Coleman € 12,50 (twee voor € 25) (afgehaald)• Rugzak Junior (18l) van Deuter € 15 + € 6,95 verzendkosten• 2 Truien van Icepeak € 13 + € 5,50 verzendkosten• Regenbroek, merk niet bekend, € 5 + € 2,76 verzendkosten• Sandalen van Teva € 7,50 (afgehaald)Totaal € 68,21

Begin op tijd en heb geduld Er komen misschien niet veel goede kinderrugzakken of geschikte slaapzakken voorbij, maar uiteindelijk vind je ze altijd wel. Als je maar geduld (en dus de tijd) hebt.

Vertel iedereen in je omgeving dat je spullen voor je kind zoekt Als je veel mensen laat weten dat je kleding voor je kind zoekt, zal je merken dat spullen je ook zomaar in de schoot worden geworpen.

MarktplaatsenMarktplaats.nl staat vol spullen, maar wist je dat ook de NKBV een marktplaats hee� ? Kijk op nkbv.nl/marktplaats.

Kijk voor de wat duurdere spullen ook op ebay.de Via Ebay.de kom je op de veel grotere tweedehandsmarkt van Duitsland en Oostenrijk. De portokosten zijn hoger, maar bieden op een eBay-veiling is wel leuk en spannend.

Ga erop uit Kijk niet alleen online, maar struin ook tweedehandswinkels en ruilbeurzen af. En houd natuurlijk de vrijmarkt op Koningsdag in de gaten!

bij het kopen van tw� dehands kleding10 tips1

2

3

4

5

Maak een afweging tussen opsturen en a� alenLaat je de spullen opsturen, dan vergroot je je actieradius aanzienlijk. Nadeel is dat je de spullen dan niet van tevoren kunt bekijken of passen.

Houd rekening met de verzend- en andere kostenLaat je de spullen opsturen, dan zijn de verzendkosten binnen Nederland € 6,95 voor pakketten tot 10 kilogram die niet door de brievenbus kunnen. Past het pakketje (tot 2 kilogram) wel door de brievenbus, dan zijn de verzendkosten € 3,95. Kies je voor zelf ophalen, houd er dan rekening mee dat je ook extra kosten maakt als je de auto, bus of trein moet nemen.

Er is bijna altijd onderhandelingsruimteVraag niet naar de verkopers allerlaagste prijs, maar kom met een bod dat je zelf laag, maar nog wel redelijk vindt.

Wees niet bang voor miskopenDe bedragen zijn vaak zo laag, dat je een risico wel kunt nemen. Is de jas te klein, dan geef of verkoop je hem weer door.

Tweedehands spullen kopen is niet armoedig Bergsportartikelen zijn duur en de kinderen groeien er zo weer uit. Al die mooie spullen verdienen een tweede leven bij jouw zoon, dochter of neef.

6

7

8

9

10

z-66_HL0315_r43_kidsmarktplaats.indd 67 20-05-15 16:20

Vakantiegeluk in het ‘Tal der Almen’ Ontluiken van de lente � Zomer op de bergweide � Boerenherfst

Informatie en boeking: TOURISMUSVERBAND GROSSARLTAL A 5611 Großarl · Markt 1 · Tel.: +43 (0) 6414 / 281 · Fax: - 22

[email protected] · www.grossarltal.info

• 40 bemande Almhutten• 400 km gemarkeerde wandelwegen• 140 km mountainbike wegen• Gondelbanen-met zomer openingstijden• Vissen, zwemmen, tennis• Meer dan 100 toerentips op internet

Geniet van de charme van de 40 gezellige Almhutten, de geur van de bloeiende bergweides, de reinheid van glasheldere bergmeren en het adembenemende panorama in het Nationaalpark Hohe Tauern.

7 overnachtingen met halfpension in een viersterren hotel incl. 5 toertochten met een gids uit het Actief programma van Berg-Gezond vanaf € 329,- pp.

7 overnachtingen in een appartement voor 2 volwassenen en 2 kinderen incl. Actief programma van Berg-Gezond vanaf € 385,--

• Reuzengroot sport- & vrijetijdscentrum voor de hele familie met een zwempa radijs en een grote speeltuin vol avonturen.• Actief programma Berg-Gezond (www.berg-gesund.at) met dagelijks professioneel bege leide outdoor programma’s zoals klimmen, yogawandeling, toeren in het hooggebergte onder leiding van berggidsen, bergbloemenwandeling, hike & fly …

TEKST BEREND BERLIJN | FOTO ROCCA SPORT & ADVENTURE | HOOGTELIJN 3-2015 | 69

^ ̂ ^^ nkbv in de regio ̂ ^^ nkbv in de regio ^^^

S P O R T & A D V E N T U R E

Feb. zo 22 ROCCA Gulpen

Maart zo 29 Friends & Nuts Venlo

April za 11 Graviton Sittard

Juli zo 5 Fliegerhorst Venlo

Okt. za 10 I-VY climbing Sittard

Nov. zo 22 Neoliet Heerlen

LIMBURGS JEUGDKLIM KAMPIOENSCHAP2015

Inschrijvingen:via de website van de betreffende klimhallen.Kosten per wedstrijddag:€ 12,50 tot op de wedstrijddag zelf vanaf 11.00 uur.Kosten voor 6 wedstrijden:€ 47,50 tot 14 dagen voor aanvang te voldoen op rek.nr.NL74 INGB 0002 1441 34 t.n.v. NKBV-Regio Limburg - Amstenradeonder vermelding ‘Limburgs Jeugd KlimKampioenschap 2015’.Meer info: www.limburg.nkbv.nl

Wedstrijd + side eventsaanvang 12.00u - einde ca.17.00u

Foto: © A. Bijlsma

Regio Limburg De regio Limburg is een van de vij� ien regio’s van de NKBV. Hier krijgt de klim- en bergsport op lokaal niveau vorm, voor en door leden. Het bestuur van de regio bestaat uit Alex Bijlsma (voorzitter), Ans Bijlsma-Nahuijs (penningmeester), Henk van Kampen (secretaris) en Remco van Bergen (algemeen bestuurslid). Voor de 2400 leden wordt een breed activiteitenaanbod georganiseerd. Kijk voor meer informatie op limburg.nkbv.nl.

Ben je benieuwd welke activiteiten bij jou in de buurt worden georganiseerd? Ga naar nkbv.nl/de-nkbv/regio-s en klik op jouw regio.

Ieder� n wi� � rDe NKBV maakt zich dit jaar landelijk hard voor regiocompetities in het sportklimmen. Een mooi voorbeeld is de NKBV-regio Limburg: daar wordt de laatste drie jaar het Limburgse Jeugd Klim Kampioenschap (LJKK) georganiseerd. In een originele mengvorm van plezier en prestatie.

Wat willen de leden? Voor Alex Bijlsma, voorzitter van de regio Limburg, is het soms een zoektocht. Een eerste expe-riment met trailrunning leverde alvast een bemoedigend startaantal van zes deelnemers op en het wandelen met gezinnen met jonge kinderen groeit als kool. “Nu zitten de kids nog in de rug-drager, later gaan ze hopelijk klauteren en klimmen”, aldus een lachende Bijlsma.

BreedtesportgedachteBijlsma en zijn bestuur gingen in overleg met de zes Limburgse klimhallen en ze bedachten samen een opzet voor een regionale jeugdcompetitie. Wie dan meteen denkt aan een fanatieke afvalrace tot de beste overblij� , hee� het mis. Voor Bijlsma staat de ‘breedtesportgedachte’ voorop. “Kom eens kijken naar zo’n wedstrijd, en je ziet een mêlee van ouders hun kinderen, van 7 tot 18 jaar oud, zekeren. Iedereen is

ingedeeld in een van de drie klimniveaus – dus niet op lee� ijd – en vecht in routes die zijn opgesplitst in zones. Ben je een zone doorgekomen, dan krijg je sowieso punten. Zo voelt iedereen zich een beetje winnaar. De besten komen in de � nale en dan doen we het wel voor het ‘echie’, met klimmers in afzondering en presteren in de spotlight.”

Stiekem touwsteunBijlsma geniet volop van de sportieve reuring. Hoe de klimmertjes blijven proberen door een passage te komen en elkaar advies geven. “Wat opvalt is dat de ouders soms, hoe zeg ik dat netjes, ‘gedrevener’ zijn dan de kinderen.”

Het succes van het LJKK blijkt uit de verdubbeling van het aantal deelnemers de afgelopen drie jaar, van 25 naar 50 kinderen. “De klimlocaties stonden er

Jeugd klimkampioenschap regio Limburg

eerst aarzelend tegenover, maar hebben hun reserves laten varen. Haleigenaren, beheerders en trainers komen ‘hun jeugd’ aanmoedigen als zij op andere plekken actief zijn.”

Verbreding regioactiviteitenHet is Bijlsma’s grote wens om een buiten-wedstrijd aan het kampioenschap toe te voegen, zodat op een gegeven moment meer jeugd het rotsklimmen in België gaat ontdekken. En zo hee� hij nog meer plannen voor regioactiviteiten. ‘Iets’ met GPS of ‘geocashing’, een introductiecursus ‘Voor het eerst de bergen in’ voor niet-leden, en een eigen bergsportdag. Of het aanslaat, blij� afwachten. “Maar als je het niet doet, weet je het nooit zeker.”

Limburg

69_HL0315_r22-NKBVregio.indd 69 21-05-15 16:12

HOOGTELIJN 3-2015 | 7170 | HOOGTELIJN 3-2015

^^^ de nkbv voor jou ^^^ de nkbv voor jou ^^^ de nkbv voor jou ^^^ de nkbv voor jou ^^^ de nkbv voor jou ^^^

WIN � N P� R

UN� KS!WIN

� N P� R

UN� KS!

Ga je deze zomer de bergen in? Check voor vertrek of je voldoende verzekerd bent. Veel Nederlanders realiseren zich namelijk niet dat ze tijdens een bergwandeling vaak onverzekerd zijn, omdat hun reisverzekering geen bergwandeltochten op ongebaande paden dekt. Zodra ze de aangelegde Wanderweg verruilen voor een Bergwanderweg, is er geen garantie meer dat dit pad ook gebaand en goed onderhouden is. Ga je op zo’n Bergwanderweg door je enkel waardoor je niet meer verder kunt, dan is de rekening van de helikoptervlucht als het even tegenzit voor jou.

Met de NKBV-reisverzekering kom je niet voor dit soort verrassingen te staan. De verzekering kost slechts 28 euro per jaar en je sluit hem gemakkelijk af via je pro� el in MijnNKBV.nl.

Ook voor minder actieve vakanties Lig je tijdens je vakantie liever op het strand met een boek? Dan is deze verzekering ook handig. Met dekking van reisbagage,

Stuur voor 1 september je topvlagfoto naar [email protected] en maak kans op een van de twintig prijzen. Onder alle inzenders verloten we vier jassen van The North Face, een laptoptas van Lowe Alpine, vijf Petzlhoofdlampjes, vijf NKBV-Siggflessen en vijf Bevercadeaukaarten. Heb je nog geen topvlag? Bestel hem dan op nkbvwebshop.nl (€ 3,95 excl. verzendkosten) en neem hem nog deze zomer mee de bergen in.

Win m� ie prijzen met je topvlagfoto

Pieter Roodenburg maakte deze topvlagfoto

in Torcal, Andalusië.

Duurzaamheid is een belangrijk thema binnen de NKBV. Daarom is er een Commissie Duurzaamheid, die zich buigt over vraagstukken zoals ‘Hoe kunnen we onze footprint in de bergen verminderen?’ en ‘Hoe kunnen ook toekomstige generaties blijven genieten van al het moois dat de bergen bieden?’ Om hier actief mee aan de slag te gaan, is de commissie op zoek naar good practices:

Goed voorbeeld doet volgen

KEEN en duurzaamheidMet Hybrid.Care onder-steunt KEEN projecten die bijdragen aan een gezondere planeet en geven ze twee keer per jaar 10 x 10.000 US dollar aan non-pro� torganisaties. Daarnaast produceert het merk steeds meer lokaal om zo de impact van het transport op het milieu te verminderen. Kijk voor meer informatie op keene� ect.com.

wat zijn volgens jou goede voorbeelden van duurzaamheidsprojecten in de bergen? Of heb je misschien een goede tip voor andere bergsporters die hun footprint willen terugbrengen? Onder alle inzenders mogen we een paar Uneeks van KEEN verloten. Deze comfortabele sandalen zijn gemaakt van slechts twee koorden en een zool. Heb je een duurzaam idee? Stuur het voor 15 juli 2015 naar [email protected],

o.v.v. Duurzaamheid, en wie weet win jij die sandalen van KEEN!

#Bergwandelen bij ons wel goed verzekerd

WINACTIE

z-70_HL0315_r20-NKBVvoorjou.indd 70 20-05-15 16:21

HOOGTELIJN 3-2015 | 7170 | HOOGTELIJN 3-2015

^^^ de nkbv voor jou ^^^ de nkbv voor jou ^^^ de nkbv voor jou ^^^ de nkbv voor jou ^^^ de nkbv voor jou ^^^

TIP!

Tw� t m� met de @NKBV

Siked @SikedClimbing 6 mei Timo Tak en Nikki van Bergen wonnen #boulder4 in @monkamsterdam, Tim Reuser en weer Van Bergen de competitie.

Huibert Boer @HuibertBoer 6 mei Allemaal lid worden! “@NKBV: Maak je vrienden lid en ontvang 10 euro NKBV-webshop tegoed! http://www.nkbv.nl/lwl”

@VisieenPassie 4 mei Wat een pech de @tukhut helemaal vol. Hopelijk is er morgen nog wel een plaatsje vrij voor 2 kinderen en 1 volw. @NKBV

Giro555 @Giro555 1 mei @Menno_Boermans @NKBV goed om te horen dat Nepalfanaten zoals jullie ook de actie steunen! #NLhelptNepal ^CH

NKBV @NKBV 30 apr. Stephan Wijnkamp: Noordzijde onder de hoofdtop Shishapangma (8027 m) afgebroken door aardbeving http://bit.ly/1bi� 0f

NKBV @NKBV 30 apr. #NLhelptNepal Vanaf morgen op acht locaties langs de snelweg dankzij mediapartner @interbestNL, Steun #Nepal @Giro555

Ernst Arbouw @ErnstArbouw 28 apr. Voor wie het gemist hee� : @nkbv directeur Robin Baks en @wilcovanrooijen bij #pauw over aardbeving #Nepal. http://bit.ly/1JPR855

Rutger Burgers @rutgerburgers 26 apr. Plan uitwerken voor korte 4-daagse huttentocht voor @nkbv #Bergsportreizen, want daar blijkt vraag naar. #Stubaier #Hohenweg heel geschikt.

Paul van Liempd @paulvanliempd 25 apr. @monkeindhoven: twee keer **bling** mee naar #040 @NKBV

Jacquet-Events @JacquetEvents 17 apr. Mooi verhaal in het @NKBV tijdschri� Hoogtelijn over een mythische rugzak vol honing, uit het leven gegrepen. Zo’n rugzak heb ik ook.

Eddy Elsinga @EddyElsinga 15 apr. En daar het o� ciële bewijs, dochter hee� haar #klimvaardigheidsbewijs Indoor Voorklimmen van @NKBV #sportklimmen

juni13 Basis alpiene touwtechnieken 14 Klettersteig jeugd 14-17 jaar 14 Weerkunde in de bergen 14 Basis alpiene touwtechnieken 19-21 Kaart, kompas en GPS, Ardennen26-28 Bergwandelen, Ardennen, gezinnen (kinderen 2-7 jaar)

september5-6 On the Edge in a portaledge

Kijk voor meer informatie over deze workshops en het complete cursus- en reisaanbod op bergsportreizen.nl.

Workshopsongevallen, geneeskundige kosten, wette-lijke aansprakelijkheid en rechtsbijstand.

NKBV-alarmcentrale Mocht er tijdens je vakantie iets gebeuren, dan staat de NKBV-alarmcentrale 7 dagen per week, 24 uur per dag voor je klaar. Deze is onderdeel van de ANWB-alarmcentrale, dus word je altijd door deskundige medewerkers in het Nederlands verder geholpen.

Expedities verzekerd Ook expedities vallen onder de dekking van de NKBV-reisverzekering. Elke beklimming vanaf 7.000 meter wordt als expeditie aangemerkt, evenals tochten naar de noorden zuidpool.

Wil je een adreswijziging doorgeven of checken of je via de NKBV bent verzekerd? Wil je je polisblad doornemen of de NKBV-reisverzekering afsluiten? Je kunt dit soort zaken eenvoudig zelf regelen op MijnNKBV.nl. Log in op MijnNKBV.nl, klik op ‘pro� el’ en dan op ‘diensten’. Je komt zo op de overzichts-

Je regelt het zelfop MijnNKBV.nl

M� k je vrienden lidJe gaat regelmatig de bergen in en profiteert al van de voordelen van het NKBV-lidmaatschap, zoals huttenkorting, 10% korting bij Bever en de beste reisverzekering voor bergwandelaars.Maar hoe zit het met je vrienden? Tip ze om ook lid te worden en ontvang 10 euro webshoptegoed die je kunt besteden in de NKBV-webshop.

In onze webshop vind je allerlei producten waarmee je je optimaal kunt voorbereiden op je avontuur in de bergen. Zo schaf je al voor 7 euro een AV-kaart aan en kun je vanaf 2 euro diverse voorlichtingsbrochures bestellen, zoals Van bengel tot berggeit, Het weer in de Alpen, Bergsport in het kort, of Bergwandelen.

Kijk op nkbv.nl/lwl voor meer informatie over deze actie.

pagina van alle beschikbare en voor jou afgesloten diensten. Hier kun je nieuwe diensten afsluiten, bestaande opzeggen of het polisblad van je reisverzekering afdrukken.

z-70_HL0315_r20-NKBVvoorjou.indd 71 20-05-15 16:21

72 | HOOGTELIJN 3-2015

De Black Diamond Ultra Mountain FL wandelstokken zijn geschikt voor lichte wandelingen tot zware trektochten, sneeuwschoenen toerskitochten. Door de compactheid van de driedelige Z-Pole technologie, de 20 cm FlickLock Pro verstelmogelijkheid en een binnenkabel met speed cone technologie is de stok makkelijk mee te nemen en razendsnel in elkaar te zetten. De stokken worden geleverd met seizoenspeci� eke tellers.

* Kijk voor de voorwaarden op Bever.nl/nkbv.

MULTISTO� EN

Speciaal voor NKBV-leden

Een goede uitrusting verhoogt het comfort tijdens een zomerse huttentocht. Laat je daarom bij Bever adviseren over de laatste high-end kleding en materialen.

Met het naadloze AntiGravity rugpand met ventilerende heupband biedt deze Osprey Atmos AG 50 trekkingrugzak optimaal draagcomfort tijdens je avontuur. Het compartiment op de tas kun je losmaken van de rugzak en gebruiken als los tasje. Met de slimme compressiebanden trek je de tas mooi in vorm en blij� de inhoud op zijn plek zitten. Verder hee� de rugzak een speciaal vak voor je slaapzak, een stretch voorvak, zijvakken, en bevestigingsmogelijkheden voor je wandelstokken. • Inhoud: 50 liter (M), 53 liter (L)• Gewicht: 1790 gram (S), 1930 gram (M), 1960 gram (L)

SLI� E TAS

Als NKBV-lid krijg je op vertoon van je ledenpas 10% korting in de winkels van Bever. Shop je liever online, stuur dan eerst een kopie of foto van je NKBV-ledenpas naar [email protected]. Vermeld in de mail je naam, adres, telefoonnummer

en eventueel je Bever Cardnummer. Zodra de NKBV-korting aan je Bever Card is gekoppeld, ontvang je een bevestiging en kun je ook online gebruikmaken van 10% korting in de webshop van bever.nl.*

Materiaal:• 100% aluminium • lichtgewicht EVA foam grip met

ademende , vochtafvoerende band

Gewicht per paar: • 110 cm: 591 gram • 125 cm: 600 gram• 140 cm: 612 gram

prijs € 132,95

NKBV-leden betalen € 119,95

prijs € 179,95

NKBV-leden betalen € 161,95

Lengte opgevouwen: • 110 cm: 36 cm • 125 cm: 40 cm • 140 cm: 42 cm

Juiste stok bij persoonslengte: • 154-171 cm: 110 cm • 172-183 cm: 125 cm • 183+ cm: 140 cm

BERGTOCHTMATERI� L

z-72_HL0315_r21_bever.indd 72 20-05-15 16:22

TEKST EN FOTO HARALD SWEN | HOOGTELIJN 3-2015 | 73

Goed ‘alpineren’ vraagt om ervaring. Je leert door te doen en je leert nog meer door dingen verkeerd te doen.

Iedere alpinist maakt de fase ‘onbewust onbekwaam’ mee, waarin je nog niet weet wat je fout doet, en kan jaren later vertellen over tochten die maar net goed afliepen. Dat zijn belangrijke leermomenten. Onge-vallen als struikelen, vallen, steenslag, blikseminslag, lawines en zelfs hartstil-stand door inspanning zijn gerelateerd aan je eigen handelen. Vroeger werden zulke gevaren ‘objectief’ en ‘onvermijdbaar’ genoemd en werd na een ongeval de schuld buiten het slachtoffer gelegd, want hij was een ‘ervaren bergsporter’. Nu weten we beter. Risico is persoonlijk: jouw gedrag en jouw bereidheid om risico te lopen, bepalen hoe gevaarlijk de bergen voor jou zijn. Alle risico’s uitsluiten, lukt nooit in de bergsport; daarvoor zijn te veel variabelen in het spel. Wel kun je het risico terugbrengen.

Kennis en conditieOnder alle 58.000 leden van de NKBV die bergwandelen, toerskiën en (sport)klimmen,

Ongelukken voorkomen

Klaar voor vertrekDe bergen zijn een geweldige speeltuin, maar ze dragen ook risico’s in zich. Struisvogelpolitiek of de overtuiging ‘mij gebeurt het niet’ helpt nooit. Steenslag in het couloir maakt echt geen onderscheid tussen jou of die lompe snurker die in de hut je pantoffels inpikte. Bij vrijwel alle bergsportongevallen geven de betrokkenen achteraf aan dat ze het ongeluk hadden kunnen voorkomen.

zijn er gemiddeld drie à vier doden per jaar te betreuren door een klim- of bergsport-ongeval. Dat aantal is stabiel, maar we kunnen nog steeds een slag maken. Zo zien we bijvoorbeeld dat relatief veel vijftigers verongelukken. Hoe komt dat? Het kan te maken hebben met ‘herintreden’ en fysiek minder goed zijn dan in de jongere jaren. Mede daarom organiseert de NKBV alpiene opfriscursussen. Meer informatie hierover vind je op bergsportreizen.nl (klik op Alpiene cursussen - Techniekcursus).

RisicocheckAls Nederlander moet je je net even beter voorbereiden dan bergbewoners. Doordat je relatief ver van de bergen woont, maak je weinig ervaringsuren en moet je elke vakantie weer acclimatiseren en wennen aan het omhooglopen en afdalen. Vaak is de vakantie eigenlijk te kort om fit genoeg te zijn voor de geplande tocht.Vaak compenseren beginners hun beperkte kennis en ervaring door extra voorzichtig te zijn. Maar na een paar jaar slijt die voorzichtigheid. Mensen vinden zichzelf

al snel ‘ervaren’. Het inzicht dat je nog lang geen expert bent, is essentieel om risico’s te minimaliseren en vormt de basis voor goed risicomanagement: stel jezelf voor elke tocht de vraag of jij en je maatje voldoende kunnen en weten om de speci-fieke tocht of klim te maken. Kloppen de condities van de route? Zijn jullie fit? Weet je wat het weer gaat doen? Op basis waarvan besluit je om te draaien? Een handig hulpmiddel hierbij is de risicocheck ‘3x3 Zomer - Risicomanagement in Alpien Terrein’. Je vindt deze op nkbv.nl/ kenniscentrum (zoek op 3 x 3 zomer). Ken je grenzenHelp ons mee het aantal ongevallen terug te dringen: ken je eigen grenzen en die van je tochtgenoten. Het plezier en de unieke ervaringen die klim- en bergsport met zich meebrengen, zijn het meer dan waard!

Heb je een bergsportongeval of -incident meegemaakt? Deel je ervaring (mag anoniem) via klimongevallen.nl.

z-73_HL0315_r44_veiligheid.indd 73 20-05-15 16:22

Ventilation and comfort in 3D.

ospreyeurope.com

The new Atmos and Aura AG series

Naamloos-1 2 26-05-15 11:16

Ventilation and comfort in 3D.

ospreyeurope.com

The new Atmos and Aura AG series

Naamloos-1 3 26-05-15 11:16

HOOGTELIJN 3-2015 | 7776 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKSTBEWERKING FLORIAN VAN OLDEN | FOTO’S MARTIJN SCHELL, FREEK STREBE EN VINCENT PERRIN

Vincent Perrin en Joris Korevaar oefenen gidstechnieken in de Westliche Zinne.

Regien, Joris en Sytse volgden samen met Ruben, Vincent, Sjoerd en Julius de NKBV-opleiding tot Alpiene Instructeur (AI). Deze kaderopleiding bestaat uit een theoriegedeelte

van een paar avonden met huiswerk en een theorie-examen, een praktijkweekend in Nederland of België en twee weken praktijk-opleiding in de Alpen.

Van jongs af aan“Als klein meisje maakte ik al grootse beklimmingen”, vertelt Regien Winnubst. “Van de spijlen van de box tot de stenen van het pad naar de berghut. Op deze eerste schreden volgden vele bergsportkampen en avonturen met mijn vader en broers. Toen ik 18 was, vond ik het tijd om mijn bergsportcarrière buiten mijn familie voort te zetten en werd ik lid van de Amsterdamse Studenten Alpen Club (ASAC). Ik wilde vooral de C1-cursus van de NSAC

volgen en veel weekendjes buiten klimmen met lee� ijdsgenoten. Dat heb ik geweten! Vijf zomers lang alpien klimmen, een jaar bestuur bij de ASAC, ontelbaar veel klimweekenden, en na de C1 volgden een C2- en een C3-cursus.”

Regien was zo gegrepen door de bergsport, dat ze haar passie en enthousiasme wilde overbrengen op anderen. “Het leek me leuk om berglie� ebbers op te leiden tot verantwoordelijke alpinisten. De opleiding tot Alpien Instructeur maakte dat mogelijk. Dus vulde ik het formulier voor de opleiding in en ben ik er vol voor gegaan.” Tijdens de eerste ontmoeting in Woerden bleek ze de enige vrouw te zijn tussen zes sterke mannen. “Het is me prima bevallen; naast sterk bleken ze ook nog eens charmant te zijn. Typerend voor deze groep waren de discussies ʼs ochtends over wie het touw mocht dragen. Want de man met het touw had

NKBV-opleiding AI

NKBV-leden die graag in de bergen zijn en hun kennis en passie het liefst ook

delen met anderen, kunnen bij de NKBV diverse opleidingen volgen tot instructeur.

Met het diploma Alpien Instructeur bijvoorbeeld, kun je de alpiene cursussen

van de NKBV begeleiden en je passie op andere leden overbrengen. We vroegen

drie cursisten naar hun ervaringen.

NKBV-opleiding AI

De nieuwe alpieneDe nieuwe alpieneDe nieuwe alpieneDe nieuwe alpieneinstructeurs

z-76_HL0315_r42_alpiene.indd 76 20-05-15 16:23

HOOGTELIJN 3-2015 | 7776 | HOOGTELIJN 3-2015 | TEKSTBEWERKING FLORIAN VAN OLDEN | FOTO’S MARTIJN SCHELL, FREEK STREBE EN VINCENT PERRIN

Je analyseert reconstructies van ongevallen die ooit plaatsvonden en leert zo veel van het enthousiaste begeleidingsteam.”

De eerste maanden van de opleiding waren voor Joris confronterend. “Het praktijkweekend was in Drenthe. Nee, daar zijn inderdaad weinig bergen om op te oefenen, maar na een les didactiek had de organisatie een groep vriendelijke buren opgetrommeld aan wie wij les moesten geven. Dat valt niet mee als de klimgordel op het Drentse platteland nog een onbekend fenomeen is...” De grootste beproeving doorstond Joris toen hij op zaterdagnacht uit zijn bed werd getrommeld. “We moesten een afgedwaalde begeleider redden. Na een uitgebreide zoekactie vonden we hem, maar omdat hij zijn rol met iets te veel overtuiging speelde, raakte hij tegen het einde van onze oefening bijna onderkoeld. Dat vond ik met mijn medische achtergrond best confronterend.” Na zes maanden theorie leren en opdrachten en reddingsacties uitvoeren, merkte Joris dat zijn kennis en veiligheidsbesef veranderden van ʻonbewust onbekwaamʼ, naar ʻbewust redelijk bekwaamʼ. “Mijn volgende stap? Naar de Alpen om zowel mijn bekwaamheid als het bewustzijn twee weken lang op de proef te stellen!”

Eerste Alpenweek “De zomervakantie was begonnen, de zon scheen, dus was het tijd om naar de Alpen te gaan”, vertelt Sytse Roos. “Voor de eerste week was gekozen voor het hoge Ortlergebied in Noord-Italië: de perfecte plek om onze vaardigheden in sneeuw en ijs te toetsen en verder te ontwikkelen. We zouden die week drie toetsmomenten krijgen en volgens de opleidingsrichtlijnen moet je voor alle onderdelen slagen. Je krijgt het papiertje niet zonder slag of stoot.”

De eerste toets was spleetredding op de gletsjer, waarbij de deelnemers binnen een kwartier hun partner veilig op het droge moesten krijgen. “Een grote overhangende sneeuwluifel aan de bovenkant van de diepe ijsbreuk was wel even anders dan wat we gewend waren. Omdat het touw dat naar mijn partner liep diep in het sneeuwdak sneed, stonden wij – slachtoffer en redder – voor een onverwacht grote uitdaging. Dit examenmoment ging niet bij iedereen zonder slag of stoot, maar uiteindelijk kwam elk slachtoffer boven.”

Kijk voor meer informatie over de alpiene opleidingen van de NKBV op nkbv.nl/de-nkbv en klik op Academie.

volgens hen het meeste aanzien.” Hoe was het voor Regien om thuis te komen met de AI-titel op zak? “Mijn vader was zo trots toen ik mijn diploma naast zijn 35 jaar oude diploma kon leggen.”

Voorbereiding in Nederland“Poeh, waar ben ik aan begonnen?”, vraagt Joris Korevaar zich vertwijfeld af wanneer hij aan zijn eerste huiswerkopdracht begint. “Ik had net een week coschappen gelopen op de afdeling Kindergeneeskunde in Helmond, maar dit jaar was mijn laatste kans om de AI-opleiding te doorlopen.” Gelukkig vielen de praktijkstages precies goed in zijn rooster, dus was het een kwestie van doorbijten. “Eigenlijk is de afwisseling heel leuk; om even iets anders te leren dan de behandeling van obstipatieklachten. Tijdens de opleiding ging het over onderwerpen zoals weerkunde, veiligheid en groepsdynamica.

IJstechniek oefenen.


Wijverzetten

bergen voor u

W.A. Hienfeld b.v.Postbus 75133, 1070 AC Amsterdam

T 0031 (0)20 - 5 469 469F 0031 (0)20 - 6 427 701

E [email protected]

Voor informatie: Koninklijke NKBV te Woerden

WIJVERZETTEN

BERGEN VOOR U

Specialist inbergsportverzekeringen

W.A. HIENFELD B.V.

Postbus 75133 1070 AC Amsterdam

Telefoon 0031(0)20 - 5 469 469Telefax 0031(0)20 - 6 427 701E-mail [email protected]

Voor informatie: Koninklijke NKBV te Woerden.

hienveld 1-2 fc.adv 27.3.2003 14.33 B&R Pagina 1

Specialist in

bergsportverzekeringen

adv.heinfield.indd 1 26-05-14 09:56

www.deuter.nl

SERIE AIRCONTACT Het Deuter Aircontact draagsysteem zorgt voor een optimale gewichtsverdeling op de rug waardoor de bepakking lichter en comfortabeler aanvoelt.

AIRCONTACT 50+10 SL

Pa

titu

cciP

ho

to

ZWAAR BEPAKTLICHT BELAST

78_HL0315_adv .indd 48 20-05-15 15:20


De volgende twee toetsen vonden op één dag plaats. “Die dag startte met een conditietest. ʼs Ochtends vertrokken twee opleiders met de auto naar een parkeerplaats. Vanaf die plek was een huttenaanloop van 600 hoogtemeters. Wij moesten datzelfde stuk naar de parkeerplaats lopen en hadden zo’n twintig minuten achterstand. De opdracht was om eerder bij de hut aan te komen dan de opleiders. Om als groep in een cadans te komen, besloten we verjaardagsliedjes te zingen. Het was vast een raar tafereel om een groep zo pu� end en zuchtend lang-zal-die-leven te horen zingen. Ongeveer vij� ig hoogtemeters voor de hut haalden we de opleiders in, die ons lachend opwachtten met een motiverend snoepje.”

De groep sloot de week af met het ijsexamen. “Het eerste onderdeel was een vij� ien meter lange ijsklim door een deels overhangende gletsjera� reuk, het tweede een ijsparcours waarbij we onder andere 55 graden steil ijs ‘met het gezicht naar het dal’ moesten aflopen en op een klein stukje loodrecht ijs met de pickel moesten klimmen. Al met al een heel leerzame eerste week dus, die me erg nieuwsgierig maakte naar de tweede week in rots!”

Tweede Alpenweek De spectaculair steile wanden van de Dolomieten waren het decor voor het rotsklimgedeelte van de opleiding. “In deze week lag de nadruk op gidstechnieken en didactiek”, legt Ruben Verschoof uit. “Want ook lesgeven is een belangrijk onderdeel van het examen.” De normaalroute van de Westliche Zinne was voor iedereen een goede les in gidstechnieken. “De normaalroute is niet moeilijk – max III+ – maar het loopt door onoverzichtelijk terrein, waar je voortdurend op je hoede moet zijn. We moesten laten zien dat we in dat terrein met een beginner aan het touw veilig konden klimmen. Touwtransport, kort touw, verkort touw en uitzekeren wisselden elkaar razendsnel af. Iedereen gidste een gedeelte omhoog, de anderen gedroegen zich als goedbedoelende beginners. Verder moest iedereen lesgeven over onderwerpen als a� limmen, abseilen, mobiele tussenzekeringen en plaatklimmen. Sommigen hadden als sportkliminstructeur al ervaring met lesgeven, voor anderen was het volledig nieuw. Omdat een aantal van ons volgens de leiding slecht oefenterrein hadden gekozen, moesten zij in de herkansing om te slagen, maar uiteindelijk wist iedereen deze hobbel te nemen.”

De laatste dag van de Alpencursus was gereserveerd voor een mooie beklimming. “Ik stapte samen met gids Martijn en mede-cursisten Vincent en Sytse de Via Lacedelli op de Cima Scotoni in, een route die in de jaren vij� ig nog een ware ‘testpiece’ was en nu een prachtige klassieker is. Martijn en Sytse haalden de top, Vincent en ik moesten helaas abseilen vanwege kleine kwetsuren na een voorklimval. Ondanks dat was het ook voor ons een geweldige tour en een waardige afsluiting van de AI-opleiding. We hebben veel geleerd, zowel op klimtechnisch als persoonlijk vlak, en zijn klaar om onze eerste cursus te leiden!”

Tijdens het examen spletenredding snijdt het touw in de sneeuwluifel.

Gidstechnieken oefenen.Klimmen op de Cima Scotoni.Examen ijsklimmen.

bij de gletsjerspl� t stonden we v� r � n onverwachte uitdaging


HOOGTELIJN 3-2015 | 8180 | HOOGTELIJN 3-2015 | ONDER REDACTIE VAN FRANK HUSSLAGE EN ICO KLOPPENBURG

^^^ gespot ^^^ gespot ^^^ gespot ^^^ gespot ^^^ gespot ^^^gespot ^^^ gespot ^^^ gespot ^^^

Cerro Torre, voor velen de mooiste piek van de wereld. Wanden tot in de hemel, gemaakt van het beste graniet, in een prachtig, buitenaards panorama. De rots is zo steil en de stormen die de berg teisteren zo he� ig, dat lange tijd werd geloofd dat de berg – op welke manier dan ook – onbeklimbaar was. Al in 1959 claimt de Italiaan Cesare Maestri dat hij de piek hee� bedwongen; zijn maatje en enige getuige Toni Eggers komt daarbij om het leven. Omdat de beklimming later wordt betwist, komt Maestri terug om opnieuw op de top te staan. Ditmaal neemt hij een enorme compressor mee de wand in. In een aantal dagen boort hij een eindeloze hakenladder tot vlak onder de top van Cerro Torre. The Tower gaat over deze omstreden gebeur-tenissen en de aangewakkerde discussie. Maar het boek is veel meer dan een geschiedenisles over wie er wel of niet op de top hee� gestaan. Kelly Cordes beschrij� op een persoonlijke en speelse manier de ontwikkelingen binnen het alpinisme sinds de jaren zeventig. Centraal staat de beweging van ‘siege style’ alpinisme (belegering met vaste touwen) naar superlichte, snelle en gecommitteerde beklimmingen.

The Tower is een verhaal over heldenmoed, eindeloze ambitie en onbuigzame trots. Het is een prachtig boek over de liefde voor de bergen. Een absolute aanrader. [Anne van Leeuwen]

The Tower: A Chronicle of Climbing and Controversy on Cerro Torre, Kelly Cordes Uitgave: Patagonia Books (hardcover of eBook), 2014, patagonia.com/us/shop/booksISBN: 9781938340338Prijs: € 26,99

Volg @hoogtelijn op Twitter

voor de laatste nieuwtjes van

de redactie. Tips zijn welkom

op [email protected].

Heldenmoed en eindeloze ambitie

Jong, jonger, jongst…Al eerder spotten we jonge klimmers die heel volwassen routes klimmen. Hier komt er nog één: Shinfei Quek is 11 en klom The Grand Hustle, een 8B boulder. Check het � lmpje via siked.nl/get-siked-weekend-video-mix-7. En hij is niet eens de jongste die zo’n moeilijke boulder klom: Ashima Shiraishi deed dat al eerder en was toen 10 jaar!

Wat doe je als je bij toeval langs een rotswandje rijdt dat je nog niet kende? Juist, je gaat er klimmen! Wat doe je als blijkt dat je maar één gordel mee hebt? Ga je een andere gordel halen? Dat kan, maar je kunt ook je auto als zekerpunt gebruiken. Op de site van Climbing kun je de serie Unbelayvable volgen: climbing.com/blog/unbelayvable-archives-scary-and-true-tales-from-a-crag-near-you.

Auto als zekerpunt

Er is niets zo Zwitsers als de Matter-horn. Omdat de eerste beklimming 150 jaar geleden was, verschijnt er een zeer uitgebreid lexicon bij de Oostenrijkse uitgever Schall, geschreven door de Duitser Uli Au� ermann. Dezelfde combinatie verzorgde eerder het eveneens goed uitgevoerde Eiger Lexikon. In een kloek boekwerk verzamelde de auteur ruim 800 onderwerpen die met Ds’Hore (in Zermatter dia-lect, pagina 65) te maken hebben. Van ‘Abschreckende Mauer’, de afschrikwekkende 1200 meter

800 k� r Ma� erhorn

Das grosse Matterhorn Lexikon, Uli Au� ermannUitgave: Schall-Verlag, www.schall-verlag.atISBN: 978-3-900533-79-3Prijs: € 32,00

hoge noordwand, tot ‘Zwei von drei’, het feit dat twee van de drie klimmers die zonder gids op weg gaan, moeten opgeven.

Au� ermann is een ervaren berg-sportjournalist en hee� een gevarieerd lexicon gemaakt met oog voor de activiteiten op en rond de berg. Veel klimmers en beklimmingen, het toerisme in Zermatt, opmerkelijke plekken op de Matterhorn en de nodige weetjes over de 4477,54 meter hoge berg (pagina 119). [Peter Daalder]

AlpineFlower FinderMet de app AlpineFlower Finder ga je op zoek naar de naam van bloemen die je onderweg tegenkomt. Je kunt � lteren op kleur, aantal bloemblaadjes, bladvorm en bloeiperiode, en ziet dan duidelijke foto's van de geselecteerde bloemen. Sorteren kun je op naam, familie en soort. De app gee� relevante informatie over de bloem en tevens de naam van de bloem in het Engels, Duits en Frans. Tenslotte kun je per bloem notities en eigen foto's toevoegen. Dit is misschien wel de beste bloemenapp die we kennen! [Peter Mienes]Alleen verkrijgbaar in de iTunes store.Prijs: € 6,99.

Tochtenwiki-appMet ruim 4500 tochten is de Tochtenwiki van de NKBV al meteen flink gevuld. De app is gemaakt door Outdoor Active, in samenwerking met onder andere de Deutscher Alpen Verein (DAV). Alle besturingselementen en kopjes in de informatie zijn vertaald naar het Nederlands. De feitelijke informatie over de tocht is veelal in het Duits. Prima informatie in de overzichten van hutten en andere overnachtingsadressen en bij de actuele condities. Ook het overzicht van de tochten is handig, zodat je meteen ziet hoeveel er bij jouw locatie zijn beschreven. En verder: vullen maar. [Peter Daalder]Verkrijgbaar voor Apple en Android. Prijs: gratis.

z-80_HL0315_r13_gespot.indd 80 20-05-15 16:24

HOOGTELIJN 3-2015 | 8180 | HOOGTELIJN 3-2015 | ONDER REDACTIE VAN FRANK HUSSLAGE EN ICO KLOPPENBURG

^^^ gespot ^^^ gespot ^^^ gespot ^^^ gespot ^^^ gespot ^^^gespot ^^^ gespot ^^^ gespot ^^^

Als de naam Piz Uccello, de top van het vogeltje, al associaties oproept, dan gaan die waarschijnlijk eerder richting lieflijk wandelen dan naar ongenaakbare noordwanden. Maar niets is minder waar. De onterecht rood-wit gemarkeerde wandelroute naar de hoogste top van de Apuaanse Alpen is hartje zomer eigenlijk al een heuse alpiene beklimming. Ook de lange rotsklimroutes aan zijn noorden westzijde zijn dan al bepaald stevig te noemen. Versante Sud brengt een topo voor dit gebied in de winter. De winterse foto van Piz Uccello die de inleiding siert, hee� echt niets lieflijks meer.

De Apuaanse Alpen liggen onder Genua, hemelsbreed nog geen tien kilometer van de zeerotsen bij Cinque Terre. ’s Zomers is het een prima goedweeralternatief als Ticino of de Urner Alpen weer eens te nat zijn. Een gletsjerbril is ook dan prettig, omdat de marmerachtige rots vaak hagelwit is: de marmergroeven van Carrara grenzen aan de Apennijnen. In de winter is de nabijheid van de warme Middellandse zee een garantie voor vette pakken sneeuw. De bergen zijn door deze sneeuw een prima gebied voor alpiene tochten op alle niveaus. Van relatief eenvoudig PD+ tot zeer he� ige, zelf af te zekeren gullies en volwassen alpiene graatoverschrijdingen. Leuk: in het voorjaar is hier een alpiene klimdag af te sluiten met warm sportklimmen boven de Middellandse Zee in bijvoorbeeld Muzzerone bij La Spezia.De topo Ghiaccio Salato is volledig in het Italiaans geschreven, maar door de duidelijke opbouw en heldere foto’s met ingetekende routes is hij ook voor minder taalbegaafden nog steeds zeer bruikbaar. [Frank Husslage]

Ghiaccio Salato, Giampaolo Betta e.a. Uitgave: Versante Sud, 2014 www.versantesud.itISBN: 978-88-98609-27-7Prijs: € 29,00

Medite� � n winterf� st

Eén van de meest markante persoonlijkheden van de Nederlandse klimgeschiedenis laat weer van zich horen. In een document met de titel De groei van het gidsloze Nederlandse alpinisme tot haar volwassenheid beschreef De Booij een paar jaar geleden een belangrijke periode uit het Nederlandse alpinisme. Centraal staat daarin de fameuze Invitatiecursus, waarvoor hij al in 1953 het initiatief nam. Het complete document kun je nu vinden op nkbv.nl (zoek op Booij). Ook een � lm over de relatie tussen De Booij en de Franse legende Lionel Terray, met wie hij veel hee� geklommen, gee� een interessant tijdsbeeld. De � lm Presque des frêres is niet commercieel verkrijgbaar, maar wel te zien op vimeo.com/114753821 (gebruik het wachtwoord vimeomcp123).

De meeste ‘bergboeken’ zijn niet interessant voor wie niet van de bergen houdt. Het boek Bergtocht is een uitzondering hierop, want de beschreven tocht is een metafoor voor het leven. De Zwitserse schrijver Ludwig Hohl (1904-1980) hee� dit pareltje in een periode van veertig jaar, in fasen geschreven. Zijn Bergfahrt is gebaseerd op een tocht die hij in 1926 samen met een vriend in Les Grandes Rousses maakte, een Frans Alpenmassief. In realistisch proza beschrij� Hohl niet alleen de schoonheid van de natuur, maar ook wat deze barre tocht in het gemoed van deze “antipodisch verwandte” vrienden teweegbrengt: tegenstrijdigheden die de meesten van ons ook in zichzelf kunnen herkennen. Daarnaast is het verhaal spannend. De titels van de hoofdstukjes spreken boekdelen, zoals “Een reusachtig schip”, “De berendroom” (het Zwitser-land van Hohl ligt niet ver van het Wenen van Freud), “Helling der melancholie”, “De rampzalige rots” en

Bergtocht, Ludwig HohlUitgave: Editie Leesmagazijn, 2013ISBN: 978-94-91717-06-2Prijs: € 12,50

Bergtocht a er bergtochten“De stem van zijn vriendin”. De afloop is zoals wij allen kennen. Aan het verhaal is een lezenswaardig essay toegevoegd, van de hand van Anna Stüssi, de biografe van Hohl. Ook het nawoord van vertaler Ard Posthuma zegt veel over Hohl, die zeven jaar in Den Haag woonde, waar hij zijn hoofdwerk Notizen oder Von der unvoreiligten Versöhnung schreef. Een onsje papier en inkt, het past in bijna iedere rugzak. [Klaas Marck]

Tegenwoordig leiden de bekendste pelgrimsroutes naar het zuiden: naar Santiago de Compostela, Rome, Jeruzalem. In de middeleeuwen trokken bedevaartgangers niet alleen naar het zuiden, maar ook naar het noorden: naar Trondheim. In die tijd heette de stad nog Nidaros en kwamen mensen van heinde en verre naar de laatste rustplaats van Olaf II van Noorwegen, beter bekend als Olaf de Heilige. Sinds 1997 is de route opnieuw gemarkeerd en eind vorig jaar verscheen een Nederlandstalige wandelgids. De 643 kilometers van Oslo naar Trondheim zijn verdeeld over 33 etappes en voeren de wandelaar door boerenland, langs het grootste meer van Noorwegen (Mjøsa), door het bosrijke Gudbrandsdal en over de ruige Dovre� ell, om tenslotte af te dalen naar de Trondheim� ord. De wandelgids is zeer compleet en bevat behalve een uitgebreide routebeschrijving met duidelijke kaartjes ook hoogtepro� elen, praktische informatie over overnachten en proviand onderweg en allerlei leuke weetjes over de omgeving waar je doorheen loopt. Het is evenwel aan te raden om naast de wandelgids ook nog topokaarten mee te nemen. En vergeet je pelgrimspaspoort niet, zodat je aan het einde van je tocht de Olavsbrev in ontvangst kunt nemen. [Marieke van Kessel]

Het Olavspad - van Oslo naar Trondheim, Ria WarmerdamUitgave: Op Vrije Voeten, 2014 ISBN: 9789082251005Prijs: € 24,90

Pelgrimsroute n� r Nidaros

Tom de Booij: document en � lm

z-80_HL0315_r13_gespot.indd 81 20-05-15 16:24

82 | HOOGTELIJN 3-2015

^^^ vooruitblik ^^^ vooruitblik ^^^ vooruitblik

Hoogtelijn 4-2015 verschijnt 4 september

TU� EN DE ORENVoorklimangst, persoonlijke competenties, hoogtevrees, groepsprocessen, klimmen in een TBS-kliniek en de kunst van het omkeren

KLI� EN IN EUROPAMartin Fickweiler in Rätikon

ColofonHoogtelijn is het o� ciële tijdschri� van de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging (NKBV). Het verschijnt vijf keer per jaar.De redactie staat open voor bijdragen van leden en derden waarbij de redactie het recht hee� , zonder opgave van redenen, de bijdragen niet te plaatsen. Het al dan niet op verzoek van de redactie aanbieden van artikelen aan Hoogtelijn impliceert toestemming voor openbaarmaking en verveelvoudiging ten behoeve van de elektronische ontsluiting van Hoogtelijn.Overname van (delen uit) artikelen is alleen toegestaan na schri� elijke toestemming van de redactie van Hoogtelijn.

RedactiePeter Daalder (hoofdredacteur) Femke Welvaart (eindredacteur) Ernst Arbouw, Mirte van Dijk, Sieto van der Heide, Frank Husslage, Marieke van Kessel, Ico Kloppenburg, Anne van Leeuwen, Bram Munnichs, Florian van Olden, Ivar Schute.

MedewerkersJody Hagenbeek, Christine Tamminga, Arnold Tang, Peter Uijt de Haag, Milka van der Valk Bouman (correctie), Saskia Gottenbos (cartogra� e), Toon Hezemans (cartoons).

Redactie-adresNKBV, t.a.v. Hoogtelijn,Postbus 225, 3440 AE [email protected], www.hoogtelijn.nl

Advertentie-exploitatieManagementMedia BVPostbus 1932, 1200 BX HilversumTel. 035-6232756, fax 035-6232401Peter Dierdorp, Olger Kooring, Maikel van Wiggen [email protected]@[email protected]

VormgevingStudio ManagementMedia, Edith van de Giessen (art director), Anita Baljet

Druk Senefelder Misset, DoetinchemOplage: 37.500ISSN: 1387-862X

Los abonnementNiet-leden kunnen zich abonneren op Hoogtelijn voor € 22,50 per jaar. Kijk op nkbvwebshop.nl.

Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport VerenigingBellen0348-409521BezoekenHouttuinlaan 16-A, 3447 GM WoerdenSchrijvenPostbus 225, 3440 AE WoerdenFax 0348-409534, [email protected]: IBAN NL84RABO0161417213BIC RABONL2U

NEPALNederland in actie na de ramp

z-82_HL0315_r12_vooruitblik.indd 82 20-05-15 16:25

KONINKLIJKE NEDERLANDSE KLIM- EN BERGSPORT VERENIGING I WWW.NKBV.NL

• Meer dan 4500 geregistreerde tochten voor zomer en winter met uitgebreide route-informatie• Meldingen van actuele condities bij tochten• Eigen tochten plannen op de kaart en opslaan in je persoonlijk profi el• Meer dan 4000 geregistreerde hutten met contactinformatie

PLAN JE VAKANTIE MET DE NKBV-TOCHTENWIKITOCHTENWIKI.NKBV.NL

NIEUW! GRATIS APP

ADV-tochtenwiki.indd 1 13-05-15 14:17

LOWE ALPINE AIRZONE RUGZAKKEN COMBINEREN EEN GEBRUIKSVRIENDELIJK ONTWERP MET COMPROMISLOOS DRAAGCOMFORT. DAAROM ZIJN ZIJ DE IDEALE KEUZE VOOR MOMENTEN ALS DEZE

Hoogtelijn 3 2015

Documents

Transcript of Hoogtelijn 3 2015