1

Hoogbegaafden op het werk

Rianne van de Ven voorzitterRianne van de Ven, voorzitter Noks Nauta, secretaris

IHBV

Dialogues House, 21 augustus 2013

www.ihbv.nl

Programma

• Wat is hoogbegaafdheid?

• Herkenning?

• Het beste eruit halen

• Perfectionistisch gedrag

• Hoe verder?

Hoogbegaafd?

• Wat roept dit woord bij je op?Wat roept dit woord bij je op?

Hoogbegaafd?

Wat roept dit woord bij je op?

Antwoorden uit de groep:humor, irritant, elitair, kans, intelligent, anders denkend, onderbenut, onbegrip, , , g p,ondergewaardeerd, onderbetaald, boeiend, verwarrend, bedreiging, knap om te zien, origineel, uitdaging, soorten HB (muzikaal), snel van begrip, snel geboeid en snel verveeld, niet te volgen, perfectionistisch, alleen, veelzijdig, creatief, autoriteitsproblemen, gedreven

Positief en negatief

• Snelle denker

• Gevoelig

• Autonoom

• Veel nieuwe ideeën

• Ongeleid projectiel

• Overgevoelig

• Lastig

• Gaat alle kanten op• Veel nieuwe ideeën

• .....

• Gaat alle kanten op

• .....

2

Zijn: Autonoom

• Velt eigen oordeel

• Maakt eigen afwegingeng g g

• Blijft daarbij tot iets beters zich aandient

Denken: Hoogintelligent

• Zeer analytisch van aard

• Matrix-denken (meerdere sporen, niveaus en tijdstippen tegelijkertijd. Metacognitie: nadenken over de

t i lf)matrix zelf)

• Patroonherkenning

• Gemakkelijk afwisselen divergeren en convergeren

• Groot associatievermogen

• Goed geheugen

Voelen: Rijk geschakeerd

• Veel emoties tegelijkertijd

• Soms zo veel dat afsluiten nodig isSoms zo veel dat afsluiten nodig is

• Sterk verweven

• Genuanceerd en kleurrijk

Willen: Gedreven en nieuwsgierig

• Veel willen

• Het liefst meteen

• Telkens weer iets nieuws

• Leergierig, willen ontdekken

• Vastbijten

• Heel ver doorgaan

• Gemakkelijk in een flow

Doen: Scheppingsgericht

• Altijd - en met veel plezier - bezig met het maken van iets:– model, proces, theorie, plan, techniek,model, proces, theorie, plan, techniek,

methode, analyse, overzicht, uitvinding, verbetering, spel, idee, product, puzzel, schilderij, muziekstuk

• Denkwerelden, structuren, verhalen, beelden

3

Waarnemen: Hoogsensitief

• Aanwijzingen voor gradueel ander neurologisch systeem:– meer, dunnere en snellere zenuwen

– gevoeligere zenuwuiteinden

– meer en snellere synapsen

– brein op meerdere plaatsen tegelijkertijd actief

• Alles komt tegelijkertijd, in volle nuance, heel precies, met volle lading binnen

Samenspel

Snel Creatief

Intens Complex

Wat herken je bij jezelf?

• In twee- of drietallen:

– Wat herken je zelf uit het Delphimodel?

– Wat herken je uit het Delphimodel bij iemand die je kent?

Plenair

• Wie heeft iets bijzonders gehoord?

• Waarom vond je dit bijzonder?

4

Terugkoppeling

• Geef me ruimte voor uitwerken van ideeën

• Ontdekking via kinderen

• ‘Puntzakdenken’ -> liever analyseren dan direct l i i htoplossingsgericht

• Feiten belangrijker dan emoties

• Klik met andere intelligente mensen; soort zoekt soort

• Individueel werken met behoefte aan sociale context

• Hoe vind je rust? Wandelen, paardrijden, motorrijden, mindfulness… Iedereen eigen manier.

Haal het beste uit de HB

• Geef ruimte en erkenning aan ‘eigenheid’ – Eigen aanpak door HB

– Geen controle

– Gebruik talenten

Gelijkwaardigheid– Gelijkwaardigheid

• Biedt structuur – Duidelijke kaders én HB heeft behoefte aan autonomie

– Resultaatafspraken in belang van organisatie

• Schep veilig klimaat – Waarin HB tot hun recht komen

– Geef vertrouwen, faciliteer, motiveer, delegeer

– Geef credits voor aandeel van HB in successen

Perfectionistisch gedrag (1)

• ‘-isme’ of gedrag?

• Maximizers en satisfiersMaximizers en satisfiers

• Hoge eisen stellen

• Ontstaan?

Perfectionistisch gedrag (2)

• Ontstaan: – Van binnenuit: passie,

energie en focusg

– Van buitenaf: aanpassen aan en zorgen voor ouders

Bron: Lisa Erickson, 2011

Perfectionistisch gedrag (3)

• Situatiegebonden

• Kwaliteit of valkuil?• Kwaliteit of valkuil?

Kernkwadranten (Ofman)

Kern-kwaliteit

ValkuilTe veel van het goede

Allergie Uitdaging

Positief tegenovergestelde

Positief tegenovergestelde

Te veel van het goede

5

Kern-kwaliteit

ValkuilIk

Dubbelkwadrant

Allergie UitdagingKern-

kwaliteitValkuil

Allergie Uitdaging

De ander

Valkuil of kwaliteit?

• Kies concrete situatie, waarin iemand anders vond dat jij perfectionistisch was

• Analyseer m.b.v. kernkwadrantenmodel

• Alleen of met iemand samen

Plenair

• Welke kwaliteiten heb je ontdekt?

Terugkoppeling• Secuur en nauwkeurig

• Oog voor details

• Lekker eten maken

• Overzicht

• Meer stappen tegelijk kunnen nemen• Meer stappen tegelijk kunnen nemen

• Creatief

• Doelgericht

• Kwaliteitsbewust

• Vooruit kunnen zien

• Verbinden/associëren

• Goed luisteren

Gezond of ongezond?

Ongezond

• Van buitenaf

• Onrealistische doelen nastreven

Gezond

• Van binnenuit

• Hoge, realistische kwaliteit nastreven nastreven

• Geploeter

• Angst en schaamte

• Onbegrip versterkt laag zelfbeeld

• ….

kwaliteit nastreven

• In flow

• Trots en succes

• Onbegrip kunnen pareren

• ….

Wat ga je vanaf nu anders doen in je werk?

• Schrijf voor jezelf op

6

Afronding

G f f d b k• Geef ons feed-back

• Evaluatieformulier

• Vervolg?

Veel succes en werkplezier!

RiannevandeVen@ihbv nlRiannevandeVen@ihbv.nl

NoksNauta@ihbv.nl

www.ihbv.nl