hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA...

129
Kwaliteitshandboek Luchtkanaalsystemen 2009 Het Luka Kwaliteitshandboek is m.i.v. 1 januari 2014 aangepast naar Luchtdichtheidklasse C Kwaliteitshandboek Luchtkanaalsystemen 2009

Transcript of hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA...

Page 1: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Kwaliteitshandboek Luchtkanaalsystemen 2009

Het Luka Kwaliteitshandboek is m.i.v. 1 januari 2014 aangepast naar Luchtdichtheidklasse C

Kwaliteitshandboek

Luchtkanaalsystemen 20

09

Page 2: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Algemeen | Hoofdstuk 1 | 1

ho

ofd

stuk 1 A

lgemeen

Voorwoord 3

Doel van Luka 4

Doelstellingen 5

Ledenlijst 6

hoofdstuk 1 Algemeen

Page 3: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Dit handboek en de hierin opgenomen

illustraties, teksten en foto’s zijn met

grote zorgvuldigheid samengesteld.

Hieraan kunnen echter geen rechten

worden ontleend. Mogelijke tussen-

tijdse wijzigingen in de inhoud worden

wel in de handboekuitvoering op de

website www.luka.nl verwerkt.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Algemeen | Hoofdstuk 1 | 3

VoorwoordBij het verschijnen van de uitgave van mei 2004 werd melding gemaakt van het Luka project

“Verbreding’’. Een project, waarmee Luka heeft ingespeeld op het internationaal streven naar

vermindering van energieverbruik. De energie prestatienormen zijn reeds breed ingevoerd.

In de achterliggende periode heeft Luka , in nauwe samenwerking met TNO Quality Services

B.V. en leveranciers van appendages, montagevoorschriften en luchtdichtheidseisen voor

appendages opgesteld, mede gebaseerd op, onder andere, NEN-EN 1751.

Ten einde deze samenwerking te kunnen intensiveren biedt Luka de leveranciers de gelegenheid

zich als geassocieerde leden bij Luka aan te sluiten.

Gekoppeld aan de luchtdichtheidseisen voor luchtkanalen kan Luka nu de mogelijkheid

bieden om het luchtkanaalsysteem, vanaf de luchtbehandelingskast tot de uitblaasornamenten,

oftewel de luchttransportweg, te certificeren.

Doordat steeds meer combinatiebouw utiliteit / appartementen e.a. voorkomt heeft Luka

ook een paragraaf ter zake instort-luchtkanalen voor de woningbouw opgenomen.

Daarnaast zijn verdere technische ontwikkelingen en internationalisering van normen voor

het bestuur aanleiding geweest haar Commissie Milieu & Techniek, de CMT, te verzoeken

het Kwaliteitshandboek hiernaar te actualiseren.

Met dit geactualiseerde handboek vertrouwt de commissie (CMT) een belangrijke bijdrage te

kunnen leveren aan de technische kennisoverdracht.

Ook zal dit boek als basis kunnen dienen voor de kwaliteitseigenschappen van de producten

en diensten, die Luka-leden en Luka- geassocieerde leden garanderen.

Tevens wordt duidelijk inzicht gegeven in het kwaliteitsdenken van alle leden en de methodiek van

kwaliteitscontrole door het onafhankelijke instituut TNO Quality Services B.V., partner van Luka.

De commissie (CMT) hoopt met deze uitgave wederom een extra toegevoegde waarde voor de

luchttechnische branche te hebben verwezenlijkt.

Luka en degenen die aan de samenstelling van dit handboek hebben meegewerkt, hebben

een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij zowel het verzamelen als bij het verwerken

en opstellen van de, in dit handboek, vervatte informatie.

Nochtans moet hier niet worden uitgesloten dat dit handboek onvolledig is of dat zij

onjuist-heden of onvolkomenheden bevat.

Degene, die van dit handboek en de daarin vermelde gegevens gebruik maakt, aanvaardt

dan ook daarvoor zelf het risico.

Luka en degenen, die aan de samenstelling van dit handboek hebben meegewerkt, sluiten

iedere aansprakelijkheid uit voor zowel schade, die mocht voortvloeien uit het gebruik van

deze informatie alsmede schade, die zou kunnen ontstaan als gevolg van de onvolledigheden,

onjuistheden dan wel onvolkomenheden van dit handboek.

Niets uit dit handboek mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt

door middel van druk, kopieëren of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke

toestemming van het bestuur van Luka.

Met de uitgave van dit geactualiseerd handboek is de uitgave van “mei 2004’’ komen te vervallen.

Page 4: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

4 | Hoofdstuk 1 | Algemeen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Doel van Luka De vereniging heeft primair ten doel de bevordering van de technische ontwikkeling van

luchtkanaalsystemen in al haar facetten.

Dit doel wordt bereikt door:

a) het opstellen van kwaliteitsnormen op het gebied van fabricage en montage van lucht-

kanalen; dit geldt tevens voor de montage van appendages en de luchtdichtheid van de

systemen.

b) het bewaken van de kwaliteit van de door Luka-leden gefabriceerde, dan wel gemonteerde

luchtkanaalsystemen, door het toepassen van regels omtrent de controle op naleving van

de bedoelde normen en door het opstellen van sancties, wanneer die normen en/of

controlevoorschriften niet worden nageleefd.

c) het regelmatig uitvoeren van controles op naleving van de normen door onafhankelijke

kwaliteitsfunctionarissen van TNO Quality Services B.V.

d) samenwerking met andere organisaties of groeperingen, werkzaam in dezelfde of

aanverwante vakgebieden, waarbij tevens wordt gestreefd naar het hanteren van

Gezamenlijke Contractvoorwaarden met Installateurs.

e) het, op aanvraag van haar leden, door Luka te verstrekken van een kwaliteitscertificaat

dan wel van een systeemcertificaat, voor geïnstalleerd kanaalwerk, dan wel voor de gehele

luchttransportweg.

f) het voldoen aan de eisen op het gebied van veiligheid en milieu en het uitdragen van

kwaliteitsbewustzijn.

g) Het verhogen van de vakbekwaamheid door het verzorgen en onderhouden van de hulp-

monteur-, monteur- en chefmonteursopleiding door Luka-docenten, dan wel door erkende

opleidingsinstituten.

Luka kent gewone en geassocieerde leden.

Gewone leden zijn Nederlandse ondernemingen, die zich geheel of ten dele toeleggen

op de fabricage en verkoop, inkoop en/of montage van luchtkanalen.

Geassocieerde leden zijn Nederlandse ondernemingen, die zich geheel of ten dele toeleggen

op de fabricage dan wel levering van luchttechnische appendages ten behoeve van de lucht-

transportweg.

De luchtkanalen kunnen worden vervaardigd van verzinkt staal, aluminium, roestvast staal,

kunststof, mineraalwol dan wel van hardschuim.

De Luka-leden beschikken over speciaal vakmanschap op het gebied van fabricage en montage

van luchtkanaalsystemen en nemen een vooraanstaande positie in vanwege de betrouwbaar-

heid en reputatie die zij genieten als kwaliteitswaarborger.

Het uitdragen van kwaliteitsbewustzijn in de toepassing van de productiemethoden, te verwer-

ken materialen en het doen controleren of de geleverde producten voldoen aan de Luka-

kwaliteitsnormen is van doorslaggevende betekenis voor de Luka-leden bij hun marktbenadering.

De vereniging benoemt uit haar leden een werkgroep “Commissie Milieu & Techniek”,

die zich bezig houdt met afstemming, verbetering en actualisering van kwaliteitsnormen

en voorschriften, zowel nationaal als internationaal.

Daarnaast benoemt de vereniging uit haar leden een werkgroep “Commissie Opleidingen”,

die zich bezig houdt met de monteursopleiding in al haar facetten.

Page 5: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Algemeen | Hoofdstuk 1 | 5

Doelstellingen Met dit Kwaliteitshandboek beogen Luka-leden het kwaliteitsbeleid in het vakgebied van lucht-

kanaalsystemen te verbeteren.

Zowel de leden, als de geassocieerde leden, zijn zich bewust dat een goed kwaliteitsbeleid een

integraal onderdeel is van het te voeren ondernemingsbeleid.

Dit Kwaliteitshandboek geeft een vastlegging van de uitvoeringsnormen die door de leden wor-

den gehanteerd en in overeenstemming zijn met de normen, als genoemd in de bijlage, zijnde

een lijst van enkele NEN-EN (Europese) normen, die betrekking hebben op o.a. ventilatie.

Luka-leden hebben zich verplicht hun producten en gemonteerde systemen aan onafhankelijke

kwaliteitsinspecties te laten onderwerpen.

Deze inspecties worden uitgevoerd door kwaliteitsfunctionarissen van het onafhankelijke

instituut TNO Quality Services B.V. en betreffen vooral:

- de hoedanigheid van de te verwerken materialen, van de producten in bewerking en van de

half- en eindproducten;

- de kwaliteit van de geproduceerde en opgeslagen materialen;

- de kwaliteit van de gemonteerde luchtkanaalsystemen;

- het resultaat van de luchtdichtheidsmetingen.

Luka-geassocieerde leden hebben zich verplicht hun producten( appendages) aan

onafhankelijke kwaliteitsinspecties te laten onderwerpen.

Deze inspecties c.q. luchtdichtheidsmetingen geschieden door kwaliteitsfunctionarissen van

TNO Quality Services B.V. dan wel door erkende, geaccrediteerde nationale c.q. internationale

keuringsinstituten en betreffen de meetopstelling, de meetmethode en/of de resultaten van de

luchtdichtheidsmetingen.

Luka-leden beschikken over een bedrijfseigen kwaliteitssysteem, gebaseerd dan wel afgeleid

van de geactualiseerde ISO 9001.

De installerende leden beschikken over het veiligheidsbeheerssysteem volgens de laatste

VCA normering.

Teneinde de vakbekwaamheid van de luchtkanaalmonteurs te verhogen, heeft Luka cursussen

ontwikkeld op de niveaus:

- hulpmonteur;

- monteur;

- chefmonteur.

In deze cursussen komen zaken zoals veiligheid, kwaliteitszorg, organisatie, capaciteit,

communicatie, rapportage, productkennis, milieu en tekening-lezen aan de orde.

Vakbekwaamheid op de werkvloer is een extra garantie om het kwaliteitsniveau van de lucht-

kanaalsystemen verder te verhogen.

De uit de kwaliteitsnormen voortvloeiende kwaliteitseisen zijn éénduidig vastgelegd en worden

tijdens alle fasen van uitvoering onafhankelijk gecontroleerd door TNO Quality Services B.V.

Page 6: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

6 | Hoofdstuk 1 | Algemeen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Ledenlijst

A.L.T. Montage B.V.

Tinus van der Sijdestraat 6,

5161 CD Sprang- Capelle

T: 0416 - 28 01 99 / 06- 53 41 47 73

F: 0416 - 27 49 64

E: [email protected]

W: www.altmontage.nl

1. Ind. & Handelmij Bergschenhoek B.V.

Hoofdvestiging Bergschenhoek

Boterdorpseweg 10, 2661 AC Bergschenhoek

Postbus 45, 2650 AA Berkel en Rodenrijs

T: 010 - 524 26 00

F: 010 - 524 26 01

E: [email protected]

W: www.ihb.nl

Vestiging Amsterdam

Haparandaweg 57, 1013 BD Amsterdam

Postbus 2669, 1000 CR Amsterdam

T: 020 - 606 95 00

F: 020 - 606 95 01

Vestiging Barendrecht

Bijdorp-West 82

2992 LC Barendrecht

Postbus 276

2990 AG Barendrecht

T: 0180 - 69 14 50

F: 0180 - 69 14 69

Vestiging Mierlo

Industrieweg 30, 5731 HR Mierlo

Postbus 51, 5730 AB Mierlo

T: 0492 - 66 81 00

F: 0492 - 66 81 01

Vestiging Staphorst

H.G. Zwerusstraat 6-10, 7951 CZ Staphorst

Postbus 32, 7950 AA Staphorst

T: 0522 - 46 64 44

F: 0522 - 46 64 45

2. Brema-Air B.V.

Korvetweg 24, 6222 NE Maastricht

Postbus 3029, 6202 NA Maastricht

T: 043 - 363 11 66

F: 043 - 363 38 25

E: [email protected]

W: www.brema-air.nl

Filiaal

Branderweg 1-E-6, 8042 PD Zwolle

T: 038 - 421 74 47

F: 038 - 423 28 92

E: [email protected]

3. Van den Brink Barneveld B.V.

Gildeweg 1, 3771 NB Barneveld

T: 0342 - 49 17 37

F: 0342 - 41 23 42

E: [email protected]

W: www.briba.nl

4. Ferrocal B.V.

Hazenberg 1, 6971 LC Brummen

Postbus 165, 6970 AD Brummen

T: 0575 - 55 61 11

F: 0575 - 55 61 55

E: [email protected]

W: www.ferrocal.nl

5. Friamco B.V.

Kleasterdijk 56, 8831 XC Winsum

T: 0517 - 34 23 13

F: 0517 - 34 23 38

E: [email protected]

W: www.friamco.nl

Kleasterdyk 56 8831 XC WinsumT: +31 (0)517 - 34 23 13F: +31 (0)517 - 34 23 38E: [email protected]: www.friamco.nl

Apparaten en machinebouw, milieutechniek,constructie-, leiding- en plaatwerk in staal,

aluminium en roestvast staal. Luchtbehandeling-,werktuigbouwkundige- en scheepsinstallaties.

Thermische en akoestische isolatiewerken. Montage- en industriële onderhoudswerkzaam-

heden, geluidsmeting, engineering en tekenwerkzaamheden.

Page 7: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Algemeen | Hoofdstuk 1 | 7

6. GMM Luchttechniek B.V.

Kerkhofweg 22, 8166 HZ Emst

Postbus 9, 8166 ZG Emst

T: 0578 - 66 15 41

F: 0578 - 66 21 72

E: [email protected]

W: www.gmmluchttechniek.nl

7. De Groot Luchtkanalen B.V.

Nijverheidslaan 13, 1382 LE Weesp

Postbus 128, 1380 AC Weesp

T: 0294 - 41 30 86

F: 0294 - 41 67 15

E: [email protected]

W: www.degrootluchtkanalen.nl

8. Hanze Luchttechniek B.V.

Russenweg 6, 8041 AL Zwolle

Postbus 190, 8000 AD Zwolle

T: 038 - 421 26 31

F: 038 - 422 74 76

E: [email protected]

W: www.hanze-luchttechniek.nl

9. Jenti B.V.

Nijverheidsstraat 50

3371 XE Hardinxveld-Giessendam

T: 0184 - 61 28 99

F: 0184 - 61 33 72

E: [email protected]

W: www.jentibv.nl

10. Kennemer Spiralo B.V.

Lagedijkerweg 15, 1742 NB Schagen

Postbus 51, 1740 AB Schagen

T: 0224 - 29 60 41

F: 0224 - 21 65 45

E: [email protected]

W: www.kennemerspiralo.com

11. Van Kessel Ventilatie B.V.

Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis

Postbus 38, 3140 AA Maassluis

T: 010 - 591 50 11

F: 010 - 592 74 10

E: info@vankesselbv. nl

W: www.vankesselbv.nl

12. L.T.L. Luchttechniek

Industrieweg 18, 1231 KH Loosdrecht

Postbus 35, 1230 AA Loosdrecht

T: 035 - 582 90 90

F: 035 - 582 90 97

E: [email protected]

W: www.ltlluchttechniek.nl

13. Meercox Luchtkanalen

Afrikastraat 18, 6014 CG Ittervoort

Postbus 3711, 6014 ZG Ittervoort

T: 0475 - 567 222

F: 0475 - 567 227

E: [email protected]

W: www.meercox.nl

Filiaal België

Pater Damiaanstraat 3

B-7700 Moeskroen België

T: 00 32 - 56 48 30 30

F: 00 32 - 56 34 42 43

Page 8: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

8 | Hoofdstuk 1 | Algemeen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

14. Gebr. Meijer Luchttechniek B.V.

Mr. Nennstiehlweg 85, 9367 PC De Wilp

Postbus 2, 9367 ZG De Wilp

T: 0594 - 64 12 38

F: 0594 - 64 35 26

E: [email protected]

W: www.gebrmeijer.com

15. Nijburg Luchttechniek B.V.

Burg. J.G. Legroweg 106, 9764 TD Eelde

Postbus 43, 9610 AA Sappemeer

T: 0598 - 36 12 22

F: 0598 - 36 12 20

E: [email protected]

W: www.nijburg-lucht.nl

16. Nijburg Luchttechniek Veenendaal B.V.

Landjuweel 48 ( Gebouw 14), 3905 PH Veenendaal

Postbus 1084, 3900 BB Veenendaal

T: 0318 - 54 30 00

F: 0318 - 55 25 60

E: [email protected]

W: www.nijburg-lucht.nl

17. Riton Luchtkanalen B.V.

Indumastraat 8, 5753 RJ Deurne

Postbus 66, 5750 AB Deurne

T: 0493 - 31 45 00

F: 0493 - 31 01 85

E: [email protected]

W: www.riton.nl

18.Schilt Luchtkanalen B.V.

Energieweg 29, 4231 DJ Meerkerk

Postbus 3, 4230 BA Meerkerk

T: 0183 - 35 25 44

F: 0183 - 35 23 13

E: [email protected]

W: www.schilt-meerkerk.nl

19. VHS Ventilatie & Hoogwerksystemen B.V.

Barwoutswaarder 13, 3449 HE Woerden

Postbus 353, 3440 AJ Woerden

T: 0348 - 40 83 11

F: 0348 - 42 15 69

E: [email protected]

W: www.v-h-s.nl

20. Velu Ventilatietechniek B.V.

Molenraai 12, 9611 TH Sappemeer

Postbus 99, 9610 AB Sappemeer

T: 0598 - 36 12 32

F: 0598 - 36 12 30

E: [email protected]

www.velu.nl

21. Vink Systemen B.V.

Nijverheidstraat 1, 2222 AV Katwijk(ZH)

Postbus 3119, 2220 CC Katwijk(ZH)

T: 071 - 40 98 300

F: 071 - 40 98 450

E: [email protected]

W: www.vinksystemen.nl

22. Gebr. Van Wijk Installatietechniek B.V.

Chr.Huygensstraat 37-39, 2665 KX Bleiswijk

Postbus 32, 2665 ZG Bleiswijk

T: 010 - 521 44 40

F: 010 - 521 38 75

E: [email protected]

W: www.vanwijkbleiswijk.nl

Coated pantone 420

Uncoated pantone 427

Page 9: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Algemeen | Hoofdstuk 1 | 9

Geassocieerde leden:

1. Air Trade Centre Nederland B.V.

Hoogeveenenweg 17

2913 LV Nieuwekerk a/d IJssel

T: 0180 - 31 85 00

F: 0180 - 31 86 26

E: [email protected]

W: www.airtradecentre.com

2. HC Barcol-Air

Cantekoogweg 10-12, 1442 LG Purmerend

Postbus 283, 1440 AG Purmerend

T: 0299 - 68 93 00

F: 0299 - 43 69 32

E: [email protected]

W: www.barcol-air.nl

3. Inatherm B.V.

Vijzelweg 10, 5145 NK Waalwijk

Postbus 270, 5140 AG Waalwijk

T: 0416 - 31 78 30

F: 0416 - 34 27 55

E: [email protected]

W: www.inatherm.nl

4. Solid Air® Luchtverdeeltechniek B.V.

Paasheuvelweg 50, 1105 BJ Amsterdam Z-O

Postbus 22756, 1100 DG Amsterdam Z-O

T: 020 - 696 69 95

F: 020 - 691 30 62

E: [email protected]

W: www.solid-air.nl

5. Waterloo B.V.

Ondernemersweg 2, 7451 PK Holten

Postbus 28, 7450 AA Holten

T: 0548 - 37 43 74

F: 0548 - 36 41 65

E: [email protected]

W: www.waterloo.nl

J.J. Wiemer (ere-lid)

Oud Blaricummerweg 18

1251 GX Laren (NH)

T: 035 - 538 63 14

F: 035 - 533 00 62

E: [email protected]

Secretariaat Luka

Cor Franssen

Old Hickoryplein 12

6461 EZ Kerkrade

Postbus 153

6460 AD Kerkrade

T: 045 - 535 07 34

F: 045 - 535 07 35

E: [email protected]

W: www.luka.nl

Page 10: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

10 | Hoofdstuk 1 | Algemeen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Page 11: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshanboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 11

hoofdstuk 2 KwaliteitsnormenluchtkanalenVerzinkt staal 16Aluminium 28Roestvast staal 37Kunststof 46Mineraalwol 53Hardschuim 56Flexibele slangen 60Coaten 62Thermisch isoleren 63Brandwerend isoleren 67Reinigen 72Montagevoorschriften 73Luchtdichtheid 95

ho

ofd

stuk 2 Kw

aliteitsnormen luchtkanalen

Page 12: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 13

A.1.00 rechthoekigekanalen

vanverzinktstaal...............16A.1.01 plaatkwaliteit

A.1.02 plaatdikte

A.1.03 dwarsverbindingen

A.1.04 langsverbindingen

A.1.05 verstijvingen

A.1.06 afmetingen

A.1.07 zichtwerk

A.1.08 bochten

A.1.09 verloopstukken

A.1.10 aftakkingen

A.1.11 splitsingen

A.1.12 instelkleppen

A.1.13 toleranties

A.2.00 instortluchtkanalen

vanverzinktstaal...............20A.2.01 plaatkwaliteit

A.2.02 plaatdikte

A.2.03 dwarsverbindingen

A.2.04 langsverbindingen

A.2.05 afmetingen

A.2.06 diverseuitvoeringen

A.2.07 toleranties

A.2.08 montage

A.2.09 rondeluchtkanalen

A.2.10 luchtdichtheid

A.3.00 rondekanalen

vanverzinktstaal...............23A.3.01 plaatkwaliteit

A.3.02 plaatdikte

A.3.03 verbindinginbuizen

A.3.04 verbindinginhulpstukken

A.3.05 lengtevanbuizen

A.3.06 diameters

A.3.07 bochten

A.3.08 verlopen

A.3.09 aftakkingen

A.3.10 splitsingen

A.3.11 verbindingsstukken

A.3.12 instelkleppen

A.3.13 einddeksels

A.3.14 toleranties

B.1.00 rechthoekigekanalen

vanaluminium...................28B.1.01 plaatkwaliteit

B.1.02 plaatdikte

B.1.03 dwarsverbindingen

B.1.04 langsverbindingen

B.1.05 verstijvingen

B.1.06 afmetingen

B.1.07 zichtwerk

B.1.08 bochten

B.1.09 verloopstukken

B.1.10 aftakkingen

B.1.11 splitsingen

B.1.12 instelkleppen

B.1.13 toleranties

B.2.00 rondekanalenvan

aluminium..........................32B.2.01 plaatkwaliteit

B.2.02 plaatdikte

B.2.03 verbindinginbuizen

B.2.04 verbindinginhulpstukken

B.2.05 lengtevanbuizen

B.2.06 diameters

B.2.07 bochten

B.2.08 verlopen

B.2.09 aftakkingen

B.2.10 splitsingen

B.2.11 verbindingsstukken

B.2.12 instelkleppen

B.2.13 einddeksels

B.2.14 toleranties

C.1.00 rechthoekigekanalen

vanroestvaststaal.............37C.1.01 plaatkwaliteit

C1.02 plaatdikte

C.1.03 dwarsverbindingen

C.1.04 langsverbindingen

C.1.05 verstijvingen

C.1.06 afmetingen

C.1.07 zichtwerk

C.1.08 bochten

C.1.09 verloopstukken

C.1.10 aftakkingen

C.1.11 splitsingen

C.1.12 instelkleppen

C.1.13 toleranties

C.2.00 rondekanalenvan

roestvaststaal....................41C.2.01 plaatkwaliteit

C.2.02 plaatdikte

C.2.03 verbindinginbuizen

Page 13: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

14 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

C.2.04 verbindinginhulpstukken

C.2.05 lengtevanbuizen

C.2.06 diameters

C.2.07 bochten

C.2.08 verlopen

C.2.09 aftakkingen

C.2.10 splitsingen

C.2.11 verbindingsstukken

C.2.12 instelkleppen

C.2.13 einddeksels

C.2.14 toleranties

D.1.00 rechthoekige kanalen

van kunststof.....................46D.1.01 plaatkwaliteit

D.1.02 wanddikte

D.1.03 verbindingen

D.1.04 dwarsverbindingen

D.1.05 langsverbindingen

D.1.06 verstijvingen

D.1.07 uitvoeringsmogelijkheden

D.1.08 afmetingen

D.1.09 zichtwerk

D.1.10 bochten

D.1.11 verloopstukken

D.1.12 aftakkingen

D.1.13 splitsingen

D.1.14 instelkleppen

D.1.15 rookontwikkeling,

brandvoortplanting

enbrandbaarheid

D.1.16 bedrijfstemperatuur

D.2.00 ronde kanalen van

kunststof............................50D.2.01 plaatkwaliteit

D.2.02 wanddikte

D.2.03 verbindingen

D.2.04 lengtevanbuizen

D.2.05 diameters/toleranties

D.2.06 bochten

D.2.07 verlopen

D.2.08 aftakkingenensplitsingen

D.2.09 instelkleppen

D.2.10 rookontwikkeling,

brandvoortplanting

enbrandbaarheid

D.2.11 bedrijfstemperatuur

E.1.00 rechthoekige kanalen

van mineraalwol.............53E.1.01 plaatkwaliteit

E.1.02 plaatdikte

E.1.03 dwarsverbindingen

E.1.04 langsverbindingen

E.1.05 verstijvingen

E.1.06 afmetingen

E.1.07 uitvoeringsmogelijkheden

E.1.08 zichtwerk

E.1.09 bochten

E.1.10 verlopen

E.1.11 aftakkingen

E.1.12 instelkleppen

E.1.13 erosiebestendigheid

E.1.14 rookontwikkeling,

brandvoortplanting

enbrandbaarheid

E.1.15 toelaatbaresysteemdruk

E.1.16 bedrijfstemperatuur

F.1.00 rechthoekige kanalen van

hardschuim........................56F.1.01 plaatkwaliteit

F.1.02 plaatdikte

F.1.03 dwarsverbindingen

F.1.04 langsverbindingen

F.1.05 verstijvingen

F.1.06 uitvoeringsmogelijkheden

F.1.07 afmetingen

F.1.08 zichtwerk

F.1.09 bochten

F.1.10 verlopen

F.1.11 aftakkingen

F.1.12 instelkleppen

F.1.13 erosiebestendigheid

F.1.14 toelaatbaresysteemdruk

F.1.15 bedrijfstemperatuur

G.1.00 rondeflexibelekanalen,

oftewelslangen..................60G.1.01 materiaalkeuze

G.1.02 soortenflexibeleslangen

G.1.03 ongeïsoleerdeslang

G.1.04 thermischgeïsoleerdeslang

G.1.05 akoestischgeïsoleerdeslang

G.1.06 lengtevanflexibeleslangen

G.1.07 diameters

G.1.08 montagevoorschriften

Page 14: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 15

G.2.00 flexibeleslangenvan

aluminium..........................61G.2.01 materiaalkwaliteit

G.2.02 wanddikte

G.2.03 verbindingin

flexibeleslang

G.3.00 flexibeleslangenvan

aluminiumfolie..................61G.3.01 materiaalkwaliteit

G.3.02 wanddikte

G.4.00 flexibeleslangenvan

kunststof............................61G.4.01 materiaalkwaliteit

G.4.02 wanddikte

H.1.00 hetinwendigenuitwendig

coatenvanluchtkanalen....62H.1.01 doelvanhetcoaten

H.1.02 typencoating

H.1.03 gebruiksvoorschriften

I.1.00 hetthermischisoleren

vanrechthoekigeen

rondeluchtkanalen............63I.1.01 hetinwendigisolerenvan

rechthoekigeluchtkanalen

I.1.02 hetuitwendigisolerenvan

rechthoekigeenrondeluchtkanalen

I.1.03 hetthermischisolerenmet

behulpvanglaswol-of

steenwoldekens

I.1.04 hetthermischisolerenmet

behulpvankunststofschuim-

rubberopbasisvansynthetisch

rubber(elastomeer)

I.1.05 thermischeisolerenmetbehulpvan

glaswol-ofsteenwoldekens,afgewerkt

metaluminiumbeplating

J.1.00 brandwerendisolerenen

bekledenvanmetalen

luchtkanalen......................67J.1.01 luchtkanalenen

brandcompartimenten

J.1.02 brandwerendisolerenvan

rondeluchtkanalen

J.1.03 brandwerendisolerenvan

rechthoekigeluchtkanalen

J.1.04 ophangingbrandwerend

geïsoleerdeluchtkanalen

J.1.05 brandwerendedoorvoering

J.1.06 montagebrandkleppen

K.1.00 hetinwendigreinigen

vanluchtkanalen................72K.1.01 algemeen

K.1.02 inwendigreinigen

K.1.03 HetNederlandsVerbond

Reinigingsspecialisten

Luchtbehandelingssystemen(NVRL)”.

L.1.00 montagevoorschriften......73L.1.01 algemeen

L.1.02 transportenopslag

L.1.03 montagevoorschriften

rechthoekigeenronde

luchtkanalen

L.1.04 montagevoorschriften

plafondroosters

L.1.05 montagevoorschriften

appendages

L.1.06 appendagesvoorkanaalinbouw

M.1.00 luchtdichtheid....................95M.1.01 algemeen

M.1.02 luchtdichtheidvanluchtkanalen

M.1.03 luchtdichtheidvanappendages

Page 15: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

tot ≤ 250 mm = 0,50 mm

> 250 mm tot ≤ 500 mm = 0,75 mm

> 500 mm tot ≤ 1000 mm = 0,88 mm

> 1000 mm tot ≤ 1500 mm = 1,00 mm

> 1500 mm = 1,25 mm

afdichtband, delingen overlappen t.b.v. effectieve afdichting

max. 500 mm

voorbeelden van diverse typen

dwarsverbindingen

kit

16 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

A.1.00 Rechthoekige kanalen van verzinkt staalA.1.01 plaatkwaliteitVoor het vervaardigen van verzinkte luchtkanalen wordt plaatstaal toegepast in de kwaliteit

DX51 DZ 275 MAC met een tweezijdige zinklaag volgens het Sendzimir-procédé aangebracht,

met een laagdikte van 275 g/m2 tweezijdig volgens drievlakkenproef gemeten. Plaatkwaliteit/

zinkkwaliteit volgens NEN-EN 10.142, toleranties volgens NEN-EN 10.143 (de zinklaag heeft

een gemiddelde dikte van 20 micron per zijde).

A.1.02 plaatdikte Verzinkte luchtkanalen worden uitgevoerd in een plaatdikte die afhankelijk is van de grootste

kanaalzijde, zoals onderstaand gespecificeerd.

De luchtkanalen worden bij deze dikten zo gefabriceerd dat voldoende stijfheid tegen

vervormingen en hinderlijke trillingen aanwezig is.

Uitgaande van de grootste kanaalzijde geldt als minimale plaatdikte:

A.1.03 dwarsverbindingenBij rechthoekige luchtkanalen kunnen verschillende typen dwars-

verbindingen worden toegepast. Deze zijn bedrijfsgebonden, waarbij

de kwaliteit van de plaat, waaruit de verbindingsprofielen worden

gevormd, tenminste voldoet aan die van het materiaal waaruit het

kanaal is vervaardigd.

Deze dwarsverbindingen kunnen (afhankelijk van het bedrijf) aan

het kanaal aangewalst zijn of door middel van doordrukkingen, punt-

lassen, parkers of popnagels aan het kanaal worden bevestigd.

De dwarsverbindingen worden met clips, schuiflijsten of klemmen

met een maximale hart-op-hart afstand van 500 mm gekoppeld (zie

afbeelding). Tussen de dwarsverbindingen wordt ten behoeve van de

luchtdichtheid een afdichtband met gesloten celstructuur aangebracht,

waarbij de minimale afmeting B x H = 18 x 4 mm en alle vier de hoeken

worden voorzien van verzinkte bouten en moeren, minimaal M 6 x 20.

Indien over de volle kanaalomtrek schuiflijsten worden toegepast, kunnen de bouten en moeren

op de hoeken vervallen. Daar waar nodig wordt ten behoeve van de luchtdichtheid in- of uitwen-

dig plastisch blijvende kit aangebracht.

A.1.04 langsverbindingen Langsverbindingen tussen kanaaldelen onderling worden in principe in een felsverbinding

uitgevoerd. Daar waar nodig wordt ten behoeve van de luchtdichtheid in- of uitwendig plastisch

blijvende kit aangebracht.

Page 16: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

100 150 200 250 300 400 500 600 800 1000 1200

200

250

300

400

500

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

Voorkeursgebied uit luchttechnische overwegingen

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 17

A.1.05 verstijvingen Luchtkanalen worden met een zodanige stijfheid uitgevoerd, dat hinderlijke trillingen en ver-

vormingen niet optreden. Uitgaande van toepassing van de aanbevolen minimale plaatdikten

volgens A.1.02, geldt dit voor rechthoekige metalen kanalen voor zover de grootste zijde van de

dwarsdoorsnede ≤ 400 mm is. Wordt deze afmeting overschreden, dan zijn extra voorzieningen

vereist. De mate van overschrijding is bepalend voor de uitvoeringsvorm van de voorzieningen.

Voor kanalen met een zijde van > 400 en ≤ 800 mm zijn de uitvoeringsvormen voor de betref-

fende kanaalwandvlakken:

- cross-breakings; normaal naar buiten gerichte kruislingse doordrukkingen;

- rillen of zettingen; veelal aangebracht dwars op de lengterichting van het kanaal, met een

onderlinge afstand van ten hoogste 500 mm.

Voor kanalen met een zijde > 800 mm gelden voor de betreffende kanaalwandvlakken de eerder

vermelde uitvoeringsvormen, waarbij vlakken met een oppervlak groter dan 1,5 m2 extra worden

verstijfd door onderverdeling hiervan in deelvlakken van ten hoogste 1 m2. Deze extra verstijvin-

gen in de vorm van strippen, profielen, buizen of platen worden in- of uitwendig aangebracht.

A.1.06 afmetingenDe nominale maten van de luchtkanalen worden in mm aangegeven en hebben betrekking op

de inwendige afmetingen met een tolerantie van +0 tot -4 mm. De afmetingen zijn gestan-

daardiseerd naar NEN-EN 1505 en kunnen gekozen worden als aangegeven in de tabel voor

standaardafmetingen.

A.1.07 zichtwerkAls in een luchttechnische installatie een deel van het luchtkanaalsysteem dient te worden

uitgevoerd als “zichtwerk”, zal dit worden uitgevoerd zoals het overige kanaalwerk, tenzij dit

in het bestek c.q. de uitvoeringsspecificatie anders is vermeld. Bij kanaalwerk, aangemerkt als

zichtwerk, zullen uitwendig aangebrachte stickers en aanduidingen worden verwijderd, terwijl

de vereiste luchtdichtheid door inwendig kitten zal worden verkregen. Aanvullende maatregelen

in het kader van zichtwerk behoren normaliter niet tot de standaard uitvoering.

A.1.08 bochten

A.1.08.1 symmetrische bochten

Wat vorm betreft worden symmetrische bochten in principe rond uitgevoerd, dat wil zeggen

met een binnen- en buitenstraal ; de binnenstraal is 100 mm of groter. (bij vloer of wandspa-

Page 17: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

kanaalbreedte a in mm aantal schoepen plaats van de schoepen

1 2 3

> 400 ≤ 800 1 a/3

> 800 ≤ 1600 2 a/4 a/2

> 1600 ≤ 2000 3 a/8 a/3 a/2

stromende aftakking 90º stromende aftakking onder 45º

afgeronde aftakking 90º

schoenaftakking 90º

aftakking 90º

detail Bdetail A

R R

R R

BA

18 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

ringen, waar geen ruimte is voor een binnenstraal, wordt een haakse binnenbocht toegepast)

Teneinde de weerstand in een bocht te beperken, worden bochten van schoepen voorzien.

Schoepen ontbreken bij:

- bochten van 45° of kleiner;

- kanalen met een breedte van 400 mm of kleiner.

De plaats van de schoepen wordt bepaald volgens de onderstaande tabel.

A.1.08.2 verlopende bochten

Bij verlopende bochten is de kleinste kanaalbreedte maatgevend voor het aantal schoepen,

conform bovenstaande tabel. De verhouding voor de plaats van de schoepen van de grootste

kanaalbreedte is dan gelijk aan de verhouding voor de schoepen van de kleinste kanaalbreedte.

A.1.08.3 uitvoering schoepen

De schoepen worden uitgevoerd in enkele plaat. Het plaatmateriaal is gelijk aan het materiaal

waaruit het kanaal is vervaardigd. De uitvoering en bevestiging zijn van voldoende sterkte,

terwijl de schoepeinden zijn verstijfd.

A.1.09 verloopstukkenVerloopstukken worden zo uitgevoerd, waarbij de tophoek α in principe maximaal 60° mag

bedragen.

A.1.10 aftakkingenEen aftakking (afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal) kan tot stand worden gebracht door

middel van een hulpstuk in rechthoekige of ronde uitvoering. Luchttechnische aspecten bepalen

mede de typen, zoals de onderstaande afbeeldingen weergeven.

Page 18: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

splitsing 90º splitsing 2 x 90º T-stuk

De kleppen zijn voorzien van een goede en luchtdichte lagering.

A

B

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 19

A.1.11 splitsingenEen splitsing is een deling van een hoofdkanaal in twee doorgaande kanalen.

Enkele voorbeelden van splitsingen zijn:

A.1.12 instelkleppenInstelkleppen worden hand instelbaar uitgevoerd en dienen om een installatie in te regelen.

Ze zijn voorzien van een deugdelijke vastzetinrichting, waaruit tevens de klepstand blijkt. Het

klepblad, van hetzelfde materiaal als het luchtkanaal, wordt uitgevoerd in een enkele plaat met

een dikte van tenminste 1,25 mm tot een maximale bladbreedte (B) van 500 mm en tot een

maximale oppervlak van 0,25 m2. Bij de klepbladen worden de randen evenwijdig aan de

asrichting afgerond en verstijfd.

A.1.13 tolerantiesDe maximale tolerantie voor de lengte van een recht kanaal is ± 0,005 x L.

De tolerantie voor de rechthoekige afmetingen is + 0 tot - 4 mm.

De maximale tolerantie voor hoeken is ± 2°.

Page 19: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

20 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

A.2.00 Instort luchtkanalen van verzinkt staal t.b.v. de woningbouw en vloeren gelijkwaardig aan de woningbouw(bedoeld voor instort in de betonvloer)

A.2.01 plaatkwaliteitVoor het vervaardigen van verzinkte luchtkanalen wordt plaatstaal toegepast in de minimale

kwaliteit DX51 D 150 MAC met een tweezijdige zinklaag volgens het Sendzimir-procédé

aangebracht, met een laagdikte van 150 g/m2 tweezijdig volgens drievlakkenproef gemeten.

Plaatkwaliteit/zinkkwaliteit volgens NEN-EN 10.142, toleranties volgens NEN-EN 10.143

(de zinklaag heeft een gemiddelde dikte van ca. 10 micron per zijde).

A.2.02 plaatdikte Verzinkte luchtkanalen worden uitgevoerd in een plaatdikte die afhankelijk is van de grootste

kanaalzijde. De instortkanalen, in de afmetingen 170 x 70 en 170 x 80, worden gemaakt van

een plaatdikte van 0,5 mm en in de afmetingen 200 x 80 en 220 x 80 van 0,6 mm plaat.

Andere maten kunnen klantspecifiek worden gemaakt.

A.2.03 dwarsverbindingenBij rechthoekige instortkanalen zijn de dwarsverbindingen uitgevoerd als schuif verbinding,

met behulp van een koppelstuk of manchet.

Deze verbinding wordt vastgezet m.b.v. zelfborende parkers of waar mogelijk met puntlassen en

daarna met tape afgewerkt, zodanig dat er geen water of cement het luchtkanaal kan inlopen.

A.2.04 langsverbindingen Langsverbindingen worden in principe in een rollas, felsverbinding of puntlas uitgevoerd.

Daar waar nodig wordt, ten behoeve van de luchtdichtheid, in- of uitwendig plastisch blijvende

kit aangebracht.

A.2.05 afmetingenDe kanalen worden uitgevoerd in onderstaande afmetingen:

170 x 70mm, 170 x 80 mm, 200 x 80 mm, 220 x 80 mm.

A.2.06 diverse uitvoeringen van rechthoekige instort kanalen

A.2.06.1 recht kanaal

De rechte kanalen worden geleverd in standaard lengten van 3 meter.

Page 20: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 21

A.2.06.2 bochten

Bochten worden in standaard uitvoering geleverd als 90° of 45° bocht

en zijn stromend uitgevoerd.

A.2.06.3 koppelstuk of manchet

Koppelstukken of manchetten worden standaard geleverd met een lengte van 80,100, 125, 200, 300

of 600 mm afhankelijk van de leverancier. Wanneer de manchet langer is dan 80 mm worden ze

ook wel passtuk genoemd.

A.2.06.4 einddeksel:

Einddeksels zijn te leveren in alle bovenvermelde standaard maten

A.2.06.5 T-stukken

T-stukken worden geleverd met een binnen straal van minimaal 100 mm.

A.2.06.6 haakse zijaansluiting

Met behulp van een haakse zijaansluiting kan een T-stuk met haakse binnenhoeken worden ge-

maakt, door in een recht kanaal een sparing te maken ter grootte van de zij aansluiting. Deze wordt

vervolgens middels zelfborende parkers (met een maximale lengte van 13mm) aan het rechte ka-

naal gemonteerd, waarna de verbinding met tape afgeplakt of m.b.v. kit luchtdicht wordt gemaakt.

De zij-aansluiting kan ook onder 45° worden aangebracht.

A.2.06.7. ronde aansluit stuts of ronde flensbus

Deze zijn te leveren in de inwendige maten Ø 80, Ø 100, Ø 125, Ø 150, Ø 160, Ø 180 en Ø 200

met een lengte die afhankelijk is van de leverancier en afhankelijk van de vloerdikte.

Deze aansluitingen kunnen ook onder 45° worden uitgevoerd.

A.2.06.8 rechthoekig zadel op ronde buis (zadelstuk)

De rechthoekig zadels zijn te leveren voor een ronde buis Ø 180 t/m Ø 500

De aftakkende afmetingen zijn: 170 x 70, 170 x 80, 200 x 80 en 220 x 80.

A.2.06.9 lepe hoek

Dit zijn rechte kanaalstukken met een afgeknipte hoek aan de zijde van de deksel en voorzien

van een ronde aansluitmond. De lepe hoek is leverbaar in een linker, rechter of symmetrische

uitvoering met een aansluit mond van Ø 125, Ø 150, Ø 160 of Ø 180 aansluiting.

A.2.06.10 verloopstukken

Verloopstukken worden zodanig uitgevoerd, dat de tophoek maximaal 45° mag bedragen. Deze ver-

loopstukken kunnen worden uitgevoerd in rechthoekig naar rond, of rechthoekig naar rechthoekig.

A.2.07 tolerantiesDe maximale tolerantie voor de lengte van een recht kanaal is ± 0,005 x L.

De tolerantie voor de rechthoekige afmetingen is + 0 tot - 4 mm.

De maximale tolerantie voor hoeken is ± 2°.

A.2.08 montageDe instort kanalen dienen zodanig op de betonvloer te worden vast gezet, dat de kanaaldelen niet

kunnen gaan drijven tijdens het storten van het beton. Dit gebeurt veelal middels gaatjesband dat om

het kanaal, aan beide zijden, m.b.v. van inslagpluggen, aan het beton wordt bevestigd. Er zijn meer-

dere methoden om het instortkanaal voldoende te bevestigen, doch het kanaal moet minimaal om de

twee meter worden vastgezet. Ook komt het veelvuldig voor dat de in te storten kanalen prefab op de

bouwplaats worden aangeleverd. Gedeukte en geknikte kanalen mogen niet worden gemonteerd.

Alle openingen dienen door middel van plastic doppen (speciedeksels) te worden dichtgezet.

Page 21: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

22 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

De bouwkundig aannemer draagt zorg voor voldoende onderstempeling van de sparingen om

het doorzakken van kanaal flensbussen te voorkomen.

A.2.09 ronde luchtkanalen ( t.b.v. instort in betonvloer)Zie hoofdstuk A3.00 ronde kanalen van verzinkt staal.

Als aanvulling op dit hoofdstuk, wordt in de woningbouw ook veel gebruik gemaakt van

zogenaamde plooibochten.

Deze bochten zijn leverbaar in de diameters Ø 80, 100, 125, 150, 160, 180 en 200 mm.

De leverbare hoeken zijn: 15, 30, 45, 60 en 90 graden.

Het materiaal, dikten, toleranties e.d. zijn hetzelfde als voor de geperste bochten, zoals vermeld

in hoofdstuk A3.00.

Tevens worden er bij instortkanalen gebruik gemaakt van zogenaamde instortpotten.

Deze worden hoofdzakelijk gebruikt om een overgang te maken van een horizontaal kanaal

(Ø 80 mm) in de vloer naar een verticale aftakking in de ruimte , ten behoeve van, bijvoorbeeld,

het aansluiten van een afzuig- en/of toevoerventiel in de desbetreffende ruimte.

De diameters die voorkomen zijn: Ø 100 en 125 mm. De aftakkende diameter is Ø 80 mm.

Deze aftakking kan zowel enkel als dubbel worden uitgevoerd. Afmetingen, dikten, materiaal

e.d. zijn als benoemd in hoofdstuk A3.00.

Opmerking:

Voor kanalen, die niet in het beton worden ingestort, gelden de gegevens, eisen enz.

zoals elders in dit handboek vermeld.

A.2.10 luchtdichtheidDe luchtdichtheid van de instortkanalen dient te voldoen aan luchtdichtheidsklasse C.

Bij de instortkanalen in de woningbouw wordt, indien vereist, het systeem onafhankelijk van

het aantal m², vóór het storten, afgeperst. Dit in tegenstelling met wat in het hoofdstuk lucht-

dichtheid elders in dit handboek staat vermeld. Omdat deze kanalen worden ingestort, moeten

de verbindingen en het instort kanaal zelf lekdicht zijn voor cementwater. Na ingestort te zijn,

zijn de kanalen opgenomen in de betonvloer en worden geacht luchtdicht te zijn.

Indien er hogere eisen aan de luchtdichtheid van het kanaalsysteem worden gesteld

(bijv. om redenen van energiebesparing ) dienen deze expliciet te worden omschreven,

opdat de uitvoering van het luchtkanaalsysteem hierop kan worden aangepast.

De besteksbeschrijving zal dan als volgt kunnen luiden:

Alle te leveren luchtkanalen, appendages en slangen dienen te voldoen aan hun respectieve-

lijke NEN-EN-normen. De complete luchttransportweg, zowel toevoer als afvoer tussen de

luchtbehandelingseenheid en de roosters (dus inclusief roosterplenums, indien aanwezig),

dient geleverd en gemonteerd te worden volgens de kwaliteits- en uitvoeringsnormen zoals

vastgelegd in het Luka Kwaliteitshandboek digitale versie 2014, waarbij minimaal aan lucht-

dichtheidsklasse “C” moet worden voldaan.

De luchtdichtheid dient te worden gecontroleerd en aangetoond middels een lektestrapport.

De kwaliteit en uitvoering van de luchttransportweg dient naar genoegen aan de bouwdirec-

tie te worden aangetoond en middels een certificaat worden bevestigd.

Page 22: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 23

63 mm < 160 mm = 0,4 mm

≥ 160 mm ≤ 250 mm = 0,5 mm

> 250 mm ≤ 500 mm = 0,6 mm

> 500 mm ≤ 800 mm = 0,8 mm

> 800 mm ≤ 1250 mm = 1,0 mm

63 mm ≤ 250 mm = 0,5 mm

> 250 mm ≤ 400 mm = 0,6 mm

> 400 mm ≤ 800 mm = 0,7 mm

> 800 mm ≤ 1250 mm = 0,9 mm

3 x dd

vlakke fels

A3.00Ronde kanalen van verzinkt staalA.3.01 plaatkwaliteitVoor het vervaardigen van verzinkte luchtkanalen wordt plaatstaal toegepast in de kwaliteit

DX51 DZ 275 MAC met een tweezijdige zinklaag, volgens het sendzimir-procédé aangebracht,

met een laagdikte van 275 g/m2 tweezijdig volgens drievlakkenproef gemeten. Plaatkwaliteit/

zinkkwaliteit volgens NEN-EN 10.142, tolerantie volgens EN 10.143 (de zinklaag heeft een

gemiddelde dikte van 20 micron per zijde).

A.3.02 plaatdikte

A.3.02.1 buizen

De verzinkte luchtkanalen worden uitgevoerd in een plaatdikte, die afhankelijk is van de

diameter, zoals onderstaand gespecificeerd.

Uitgaande van de diameter geldt voor minimaleplaatdiktebij standaarduitvoering:

A.3.02.2 hulpstukken

Hulpstukken worden uitgevoerd in een plaatdikte die afhankelijk is van de diameter.

Uitgaande van de diameter geldt voor minimaleplaatdikte bij standaarduitvoering:

A.3.03 verbinding in buizenDe verbinding in het spiraalgewikkelde band wordt uitgevoerd in een vlakke fels, waarbij

voldoende stijfheid en luchtdichtheid worden verkregen.

A.3.04 verbinding in hulpstukkenDe verbinding van de naden in hulpstukken wordt zo uitgevoerd dat voldoende stijfheid en

luchtdichtheid worden verkregen. Deze verbinding wordt uitgevoerd door middel van lassen of

felsen.

Beschadigingen van de zinklaag, die roest tot gevolg kunnen hebben, dienen zorgvuldig te

worden bijgewerkt met een corrosiewerende verf.

A.3.05 lengte van buizenBuizen worden standaard geleverd in lengten van 3000 of 6000 mm. Uit technische overwe-

gingen wordt de lengte in principe niet kleiner uitgevoerd dan de diameter van de buis met een

minimum lengte van 300 mm.

Page 23: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

d1 d1d2

d2

α α

90° bochten

d

d r = d

r = d

r

r

. d2.mm

. d1.mm. 63. 80. 100. 125. 150. 160. 200. 250. 300. 315. 355. 400. 450. 500. 560. 630. 710. 800.900...1000.1120. 1250

. 80. S

. 100. S. S

. 125. S. S. S

. 150. . a a a

. 160. . S. S. S. a

. 200. . . S. S. a. S

. 250. . . . S. a. S. S

. 300. . . . . a a a a

. 315. . . . . . S. S. S

. 355. . . . . . . a a a a

. 400. . . . . . . . S. a. S. a

. 450. . . . . . . . . a a a a

. 500. . . . . . . . . . . a. S. a

. 560. . . . . . . . . . . . a a a

. 630. . . . . . . . . . . . . a. S. a

. 710. . . . . . . . . . . . . . a a a

. 800. . . . . . . . . . . . . . . a. S. a.

. 900. . . . . . . . . . . . . . . . a a a

. 1000. . . . . . . . . . . . . . . . . S. S. . a

. 1120. . . . . . . . . . . . . . . . . . a a a

. 1250. . . . . . . . . . . . . . . . . . . a.......S

standaardverlopenS(azijnaanvullendematen)

Standaard verloop symmetrisch A-symmetrisch

24 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

A.3.06 diametersDe buizen worden uitgevoerd in standaarddiameters die zijn aangegeven in NEN-EN 1506,

namelijk 63 - 80 - 100 - 125 - 160 - 200 - 250 - 315 - 400 - 500 - 630 - 800 - 1000 en 1250 mm.

Aanvullende maten, genoemd in de norm zijn: 150 - 300 - 355 - 450 - 560 - 710 - 900 - 1120 mm.

A.3.07 bochtenWat vorm betreft worden bochten standaard uitgevoerd met een straal gemeten over het hart

van de bocht, gelijk aan de diameter, met uitzondering van de diameters 63 en 80 waarvan de

straal 100 mm is. Standaard worden bochten uitgevoerd in hoeken van 15°, 30°, 45°, 60° en 90°,

in geperste of gesegmenteerde uitvoering met een tolerantie van ± 2°.

Segmentbochten ≥45° bestaan uit minimaal 3 segmenten.

A.3.08 verlopenVerlopen kunnen zowel symmetrisch als a-symmetrisch worden uitgevoerd en hebben een

tophoek van minimaal 15° en maximaal 60°. Voor geperste verlopen mag de tophoek maximaal

90° zijn. Standaard worden symmetrische verlopen toegepast.

Page 24: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Stromend geperst zadelstuk 90º

standaardafmetingenvoorT-stukkenenzadels(azijnaanvullendematen). d2.mm

. d1.mm. 63. 80. 100. 125. 150. 160. 200. 250. 300. 315. 350. 400...450...500. 560. 630. 710. 800.900...1000.1120. 1250

. 80. S

. 100. S. S

. 125. S. S. S

. 150. . a. a. a.

. 160. . S. S. S. a. S

. 200. . S. S. S. a. S. S

. 250. . S. S. S. a. S. S. S

. 300. . . a. a. a. a. a. a.

. 315. . . S. S. a. S. S. S. a. S

. 355. . . . . . a. a. a. a. a. a

. 400. . . . . . S. S. S. a. S. a. S

. 450. . . . . . . a. a. a. a. a. a. a

. 500. . . . . . . S. S. a. S. a. S. a. S

. 560. . . . . . . . a. a. a. a. a. a. a.

. 630. . . . . . . . S. a. S. a. S. a. S. a. S

. 710. . . . . . . . . . a. a. a. a. a. a. a. a

. 800. . . . . . . . . . S. a. S. a. S. a. S. a. S

. 900. . . . . . . . . . . . a. a. a. a. a. a. a. ..a

. 1000. . . . . . . . . . . . S. a. S. a. S. a. S. ..a.....S

. 1120. . . . . . . . . . . . . . a. a. a. a. a. ..a..... a. ... a

. 1250. . . . . . . . . . . . . . S. a. S. a. S. ..a.....S. ... a.......S

Stromend gevormd 90º

Stromend zadelstuk 45º

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 25

A.3.09 aftakkingen Een aftakking (afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal) kan tot stand worden gebracht door

middel van een:

- zadelstuk, in combinatie met rechte buis;

- T-stuk, als compleet hulpstuk;

- kruisstuk, als compleet hulpstuk;

en kan standaard worden uitgevoerd onder hoeken van 90° en 45°. Uitvoeringen onder een

hoek < 45° dienen uit technische overwegingen te worden vermeden.

Page 25: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

diameter overlaplengte

63 mm ≤ 315 mm ≥ 25 mm

> 315 mm ≤ 800 mm ≥ 50 mm

> 800 mm ≥100 mm

α

α=90º of 60º

broekstuk

doorsnede “Safe” verbinding

d2

d2

omgekeerd T-stuk

d1

d2

d2

=180º

d1

26 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

A.3.10 splitsingenEen splitsing is een deling van een

hoofdkanaal in twee doorgaande

kanalen. Hij kan tot stand worden

gebracht door middel van een:

- broekstuk;

- omgekeerd T-stuk.

Bij een broekstuk kan de splitsing

plaatsvinden onder een hoek α=

90° of 60°. Bij een omgekeerd T-stuk

vindt de splitsing plaats onder een

hoek α= 180

A.3.11 verbindingsstukkenDeze vinden standaard hun toepassing bij:

- verbindingen tussen buizen onderling;

Dit hulpstuk, uitgevoerd in hetzelfde materiaal als de buizen en voorzien van een stoot-

rand, brengt een inwendige verbinding tot stand.

- verbindingen tussen hulpstukken onderling;

Dit hulpstuk, vervaardigd uit hetzelfde materiaal als de buizen, is glad uitgevoerd en brengt

een uitwendige verbinding tot stand.

De grootte van de insteeklengte van de hulpstukken, is afgestemd op NEN-EN 1506.

Voor de overlaplengte dienen de volgende minimalelengten te worden aangehouden:

 

De verbindingen worden vastgezet door middel van zelfborende parkers en worden afgewerkt

door gebruik te maken van:

- tape met synthetische rubbermassa (= zelfvulkaniserende krimpband);

- pvc-tape alleen bij afzuigkanalen;

- alu-tape alleen bij afzuigkanalen;

- linnen-tape alleen bij afzuigkanalen;

- versterkte PE tape met acrylische lijmmassa;

- twee componentenband.

De genoemde tapes dienen volgens de aanbevelingen van de leverancier te worden aange-

bracht.

Bij gebruik van ronde hulpstukken, voorzien van een rubber afdichting

(zg. “Safe”), blijft bij éénmalige montage de afwerking met tape normaliter achterwege.

Page 26: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

buizen

63. +. 0,5.. . . -0. 80. +. 0,5.. . . -0. 100. +. 0,5.. . . -0. 125. +. 0,5.. . . -0. 160. +. 0,6.. . . 0. 200. +. 0,7.. . . 0. 250. +. 0,8.. . . 0. 315. +. 0,9.. . . 0. 400. +. 1,0.. . . 0. 500. +. 1,1.. . . 0. 630. +. 1,2.. . . 0. 800. +. 1,6.. . . 0. 1000. +. 2,0.. . . 0. 1250. +. 2,5.. . . 0

hulpstukken

. 63. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 80. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 100. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 125. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 160. -. 0,7.

. . -. 1,3

. 200. -. 0,7.

. . -. 1,4

. 250. -. 0,7.

. . -. 1,5

. 315. -. 0,7.

. . -. 1,6

. 400. -. 0,7.

. . -. 1,7

. 500. -. 0,7.

. . -. 1,8

. 630. -. 0,7.

. . -. 1,9

. 800. -. 0,7.

. . -. 2,0

. 1000. -. 0,7.

. . -. 2,1

. 1250. -. 0,7.

.. . .-. 2,2

buizen

150 + 0,6 -0 300 + 0,9 -0 355 + 1,0 -0 450 + 1,1 -0 560 + 1,2 0 710 + 1,5 0 900 + 2,0 0 1120 + 2,5 0

hulpstukken

150 - 0,7 - 1,3 300 - 0,7 - 1,6 355 - 0,7 - 1,7 450 - 0,7 - 1,8 560 - 0,7 - 1,9 710 - 0,7 - 2,0 900 - 0,7 - 2,1 1120 - 0,7 - 2,2

standaardmaten

aanvullendematen

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 27

A.3.12 instelkleppen Instelkleppen worden handinstelbaar uitgevoerd en dienen

om een installatie in te regelen. Ze zijn voorzien van een

deugdelijke vastzetinrichting, waaruit tevens de klepstand

blijkt. Het klepblad, uit hetzelfde materiaal als het lucht-

kanaal, wordt tot een oppervlak van 0,3 m2 uitgevoerd in

een enkele plaat. Indien het oppervlak groter is, wordt het

blad in dubbele plaat uitgevoerd of verstevigd. De kleppen

zijn voorzien van een goede en luchtdichte lagering.

Geperforeerde klepbladen dienen te worden vermeden.

 

A3.13 einddekselsDeksels worden uitgevoerd in hetzelfde materiaal als de

buizen.

A.3.14 tolerantiesDe maximale tolerantie voor de lengte van een kanaal

is ± 0,005 x L.

De tolerantie voor de diameters is in de tabel hiernaast

weergegeven.

De maximale tolerantie voor hoeken is ± 2°.

Page 27: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

≤ 500 mm = 1,00 mm

> 500 mm ≤ 1500 mm = 1,25 mm

> 1500 mm = 1,50 mm

afdichtband, delingen overlappen t.b.v. effectieve afdichting

max. 500 mm

voorbeelden van diverse typen

dwarsverbindingen

kit

28 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

B.1.00 Rechthoekige kanalen van aluminium B.1.01 plaatkwaliteitVoor het vervaardigen van aluminium rechthoekige luchtkanalen wordt in het algemeen plaat-

materiaal toegepast in de kwaliteit Al 99.5 / EN AW 1050A. Voor specifieke toepassingen kan

zeewaterbestendig aluminium in de kwaliteit AlMg 3 / ENAW 5754 worden toegepast.

B.1.02 plaatdikte Aluminium luchtkanalen worden uitgevoerd in een plaatdikte die afhankelijk is van de grootste

kanaalzijde. De luchtkanalen worden bij deze dikten zo gefabriceerd dat voldoende stijfheid

tegen vervormingen en hinderlijke trillingen aanwezig is.

Uitgaande van de grootste kanaalzijde geldt als minimaleplaatdikte:

Uit technische overwegingen worden dikten groter dan 1,50 mm vermeden

B.1.03 dwarsverbindingenBij rechthoekige luchtkanalen kunnen verschillende typen dwarsver-

bindingen worden toegepast. Deze zijn bedrijfsgebonden, waarbij

de kwaliteit van de plaat, waaruit de verbindingsprofielen worden

gevormd, tenminste voldoet aan die van het materiaal waaruit het

kanaal is vervaardigd.

Deze dwarsverbindingen kunnen (afhankelijk van het bedrijf) aan het

kanaal zijn aangewalst of door middel van doordrukkingen, parkers of

popnagels aan het kanaal worden bevestigd.

De dwarsverbindingen worden met clips, schuiflijsten of klemmen met

een maximale hart-op-hart afstand van 500 mm gekoppeld (zie afbeel-

ding). Deze bevestigingsmiddelen in een ALU/RVS uitvoering.

Tussen de dwarsverbindingen wordt ten behoeve van de luchtdichtheid

een afdichtband met gesloten celstructuur aangebracht, waarbij de

minimale afmeting B x H = 18 x 4 mm en alle vier de hoeken worden

voorzien van RVS bouten en moeren, minimaal M 6 x 20. Indien over

de volle kanaalomtrek schuiflijsten worden toegepast, kunnen de

bouten en moeren op de hoeken vervallen.

Daar waar nodig wordt, ten behoeve van de luchtdichtheid, in- of uitwendig plastisch blijvende

kit aangebracht.

B.1.04 langsverbindingenLangsverbindingen tussen kanaaldelen onderling worden in principe in een felsverbinding

uitgevoerd. Daar waar nodig wordt ten behoeve van de luchtdichtheid in- of uitwendig plastisch

blijvende kit aangebracht.

Page 28: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

100 150 200 250 300 400 500 600 800 1000 1200

200

250

300

400

500

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

Voorkeursgebied uit luchttechnische overwegingen

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 29

B.1.05 verstijvingenLuchtkanalen worden met een zodanige stijfheid uitgevoerd dat hinderlijke trillingen en ver-

vormingen niet optreden. Uitgaande van toepassing van de aanbevolen minimale plaatdikten

volgens B.1.02 geldt dit voor rechthoekige aluminium kanalen, voor zover de grootste zijde van

de dwarsdoorsnede is ≤ 400 mm. Wordt deze afmeting overschreden, dan zijn extra voorzienin-

gen vereist.

De mate van overschrijding is bepalend voor de uitvoeringsvorm van de voorzieningen. Voor

kanalen met een zijde van > 400 en ≤ 800 mm zijn de uitvoeringsvormen voor de betreffende

kanaalwandvlakken:

- cross-breakings; normaal naar buiten gerichte kruislingse doordrukkingen;

- rillen of zettingen; veelal aangebracht dwars op de lengterichting van het kanaal, met een

onderlinge afstand van ten hoogste 500 mm.

Voor kanalen met een zijde > 800 mm gelden voor de betreffende kanaalwandvlakken de eerder

vermelde uitvoeringsvormen, waarbij vlakken met een oppervlak groter dan 1,5 m2 extra worden

verstijfd door onderverdeling hiervan in deelvlakken van ten hoogste 1 m2. Deze extra verstijvin-

gen in de vorm van strippen, profielen, buizen of platen worden in- of uitwendig aangebracht.

B.1.06 afmetingenDe nominale maten van de luchtkanalen worden in mm aangegeven en hebben betrekking op

de inwendige afmetingen met een tolerantie van + 0 tot - 4 mm. De afmetingen zijn gestan-

daardiseerd naar NEN-EN 1505 en kunnen gekozen worden als aangegeven in de tabel voor

standaardafmetingen.

B.1.07 zichtwerkAls in een luchttechnische installatie een deel van het luchtkanaalsysteem dient te worden

uitgevoerd als “zichtwerk”, zal dit worden uitgevoerd zoals het overige kanaalwerk,tenzij dit

in het bestek c.q. de uitvoeringsspecificatie anders is vermeld. Bij kanaalwerk, aangemerkt als

zichtwerk, zullen uitwendig aangebrachte stickers en aanduidingen worden verwijderd, terwijl

de vereiste luchtdichtheid door inwendig kitten zal worden verkregen. Aanvullende maatregelen

in het kader van zichtwerk behoren normaliter niet tot de standaard uitvoering.

Page 29: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

kanaalbreedte a in mm aantal schoepen plaats van de schoepen

1 2 3

> 400 ≤ 800 1 a/3

> 800 ≤ 1600 2 a/4 a/2

> 1600 ≤ 2000 3 a/8 a/3 a/2

stromende aftakking 90º stromende aftakking onder 45º

afgeronde aftakking 90º

schoenaftakking 90º

aftakking 90º

R R

R R

detail Bdetail ABA

30 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

B.1.08 bochten

B.1.08.1 symmetrische bochten

Wat vorm betreft worden symmetrische bochten in principe rond uitgevoerd, dat wil zeggen

met een binnen- en buitenstraal; de binnenstraal is 100 mm of groter. (bij vloer of wandsparin-

gen waar geen ruimte is voor een binnenstraal mag een haakse binnenbocht worden toegepast)

Teneinde de weerstand in een bocht te beperken, worden bochten van schoepen voorzien.

Schoepen ontbreken bij:

- bochten van 45° of kleiner;

- kanalen met een breedte van 400 mm of kleiner.

De plaats van de schoepen wordt bepaald volgens de onderstaande tabel.

B.1.08.2 verlopende bochten

Bij verlopende bochten is de kleinste kanaalbreedte maatgevend voor het aantal schoepen,

conform bovenstaande tabel. De verhouding voor de plaats van de schoepen van de grootste

kanaalbreedte is dan gelijk aan de verhouding voor de schoepen van de kleinste kanaalbreedte.

B.1.8.3uitvoering schoepen

De schoepen worden uitgevoerd in enkele plaat. Het plaatmateriaal is gelijk aan het materiaal

waaruit het kanaal is vervaardigd. De uitvoering en bevestiging zijn van voldoende sterkte,

terwijl de schoepeinden zijn verstijfd.

B.1.09 verloopstukkenVerloopstukken worden zo uitgevoerd, waarbij de tophoek α in principe maximaal 60° mag

bedragen.

B.1.10 aftakkingenEen aftakking (afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal) kan tot stand worden gebracht door

middel van een hulpstuk in rechthoekige of ronde uitvoering. Luchttechnische aspecten bepalen

mede de typen, zoals de onderstaande afbeeldingen weergeven.

Page 30: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

De kleppen zijn voorzien van een goede en luchtdichte lagering.

A

B

splitsing 90º splitsing 2 x 90º T-stuk

detail B

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 31

B.1.11 splitsingenEen splitsing is een deling van een hoofdkanaal in twee doorgaande kanalen.

Enkele voorbeelden van splitsingen zijn:

B.1.12 instelkleppenInstelkleppen worden handinstelbaar uitgevoerd en dienen om een installatie in te regelen.

Ze zijn voorzien van een deugdelijke vastzetinrichting waaruit tevens de klepstand blijkt. Het

klepblad, van hetzelfde materiaal als het luchtkanaal, wordt uitgevoerd in enkele plaat met een

dikte van tenminste 1,25 mm tot een maximale bladbreedte van 500 mm en tot een maximale

oppervlak van 0,25 m2. Bij de klepbladen worden de randen evenwijdig aan de asrichting afge-

rond en verstijfd.

B.1.13 tolerantiesDe maximale tolerantie voor de lengte van een recht kanaal is ± 0,005 x L.

De tolerantie voor de rechthoekige afmetingen is + 0 tot - 4 mm.

De maximale tolerantie voor hoeken is ± 2°.

Page 31: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

63 mm < 200 mm = 0,5 mm

≥ 200 mm ≤ 315 mm = 0,7 mm

> 315 mm ≤ 1250 mm = 1,0 mm

63 mm < 200 mm = 0,5 mm

≥ 200 mm ≤ 315 mm = 0,7 mm

> 315 mm ≤ 1250 mm = 1,0 mm

vlakke fels

3 x dd

32 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

B.2.00 Ronde kanalen van aluminium B.2.01 plaatkwaliteitVoor het vervaardigen van aluminium ronde luchtkanalen wordt plaatmateriaal toegepast in de

kwaliteit AL Mg3-EN AW 5754 Mill Finish volgens NEN-EN 573/485.

B.2.02 plaatdikte

B.2.02.1 buizen

De aluminium luchtkanalen worden uitgevoerd in een plaatdikte, die afhankelijk is van

de diameter, zoals onderstaand gespecificeerd.

Uitgaande van de diameter geldt voor minimaleplaatdiktebij standaarduitvoering:

B.2.02.2 hulpstukken

Hulpstukken worden uitgevoerd in een plaatdikte die afhankelijk is van de diameter.

Uitgaande van de diameter geldt voor de minimaleplaatdikte bij standaarduitvoering:

B.2.03 verbinding in buizenDe verbinding in het spiraalgewikkelde band wordt uitgevoerd in een vlakke fels,

waarbij voldoende stijfheid en luchtdichtheid worden verkregen.

B.2.04 verbinding in hulpstukkenDe verbinding van de naden in hulpstukken wordt zo uitgevoerd dat voldoende stijfheid en

luchtdichtheid wordt verkregen. Deze verbinding wordt uitgevoerd door middel van lassen of

felsen.

B.2.05 lengte van buizenBuizen worden standaard geleverd in lengten van 3000 of 6000 mm. Uit technische overwe-

gingen wordt de lengte in principe niet kleiner uitgevoerd dan de diameter van de buis met een

minimumlengte van 300 mm.

B.2.06 diametersDe buizen worden uitgevoerd in standaarddiameters die zijn aangegeven in NEN-EN 1506,

namelijk 63 - 80 - 100 - 125 - 160 - 200 - 250 - 315 - 400 - 500 - 630 - 800 - 1000 en 1250 mm.

Aanvullende maten, genoemd in de norm zijn; 150 - 300 - 355 - 450 - 560 - 710 - 900 - 1120 mm.

Page 32: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

. d2.mm

. d1.mm. 63. 80. 100. 125. 150. 160. 200. 250. 300. 315. 355. 400. 450. 500. 560. 630. 710. 800.900...1000.1120. 1250

. 80. S

. 100. S. S

. 125. S. S. S

. 150. . a a a

. 160. . S. S. S. a

. 200. . . S. S. a. S

. 250. . . . S. a. S. S

. 300. . . . . a a a a

. 315. . . . . . S. S. S

. 355. . . . . . . a a a a

. 400. . . . . . . . S. a. S. a

. 450. . . . . . . . . a a a a

. 500. . . . . . . . . . . a. S. a

. 560. . . . . . . . . . . . a a a

. 630. . . . . . . . . . . . . a. S. a

. 710. . . . . . . . . . . . . . a a a

. 800. . . . . . . . . . . . . . . a. S. a.

. 900. . . . . . . . . . . . . . . . a a a

. 1000. . . . . . . . . . . . . . . . . S. S. . a

. 1120. . . . . . . . . . . . . . . . . . a a a

. 1250. . . . . . . . . . . . . . . . . . . a.......S

standaardverlopenS(azijnaanvullendematen)

d1 d1d2

d2

α α

d r = d

r

Standaard verloop symmetrisch A- symmetrisch

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 33

B.2.07 bochtenWat vorm betreft worden bochten standaard uitgevoerd met een straal gemeten over het hart

van de bocht, gelijk aan de diameter, met uitzondering van de diameters 63 en 80 waarvan de

straal 100 mm is. Standaard worden bochten uitgevoerd in hoeken van 15°, 30°, 60°, 45° en 90°,

in gesegmenteerde uitvoering met een tolerantie van ± 2°.

Segmentbochten 45° bestaan uit minimaal 3 segmenten.

B.2.08 verlopenVerlopen kunnen zowel symmetrisch als a-symmetrisch worden uitgevoerd en hebben een

tophoek van minimaal 15° en maximaal 60°. Voor geperste verlopen mag de tophoek maximaal

90° zijn. Standaard worden symmetrische verlopen toegepast.

Page 33: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

standaardafmetingenvoorT-stukkenenzadels(azijnaanvullendematen)

. d2.mm

. d1.mm. 63. 80. 100. 125. 150. 160. 200. 250. 300. 315. 350. 400...450...500. 560. 630. 710. 800.900...1000.1120. 1250

. 80. S

. 100. S. S

. 125. S. S. S

. 150. . a. a. a.

. 160. . S. S. S. a. S

. 200. . S. S. S. a. S. S

. 250. . S. S. S. a. S. S. S

. 300. . . a. a. a. a. a. a.

. 315. . . S. S. a. S. S. S. a. S

. 355. . . . . . a. a. a. a. a. a

. 400. . . . . . S. S. S. a. S. a. S

. 450. . . . . . . a. a. a. a. a. a. a

. 500. . . . . . . S. S. a. S. a. S. a. S

. 560. . . . . . . . a. a. a. a. a. a. a.

. 630. . . . . . . . S. a. S. a. S. a. S. a. S

. 710. . . . . . . . . . a. a. a. a. a. a. a. a

. 800. . . . . . . . . . S. a. S. a. S. a. S. a. S

. 900. . . . . . . . . . . . a. a. a. a. a. a. a. ..a

. 1000. . . . . . . . . . . . S. a. S. a. S. a. S. ..a.....S

. 1120. . . . . . . . . . . . . . a. a. a. a. a. ..a..... a. ... a

. 1250. . . . . . . . . . . . . . S. a. S. a. S. ..a.....S. ... a.......S

Stromend gevormd 90º

Stromend zadelstuk 45º

Stromend geperst zadelstuk 90º

34 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

B.2.09 aftakkingenEen aftakking (afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal) kan tot stand worden gebracht door

middel van een:

- zadelstuk, in combinatie met rechte buis;

- T-stuk, als compleet hulpstuk;

- kruisstuk, als compleet hulpstuk;

en kan standaard worden uitgevoerd onder hoeken van 90° en 45°. Uitvoeringen onder een

hoek < 45° dienen uit technische overwegingen te worden vermeden.

Page 34: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

diameter overlaplengte

63 mm ≤ 315 mm ≥ 25 mm

> 315 mm ≤ 800 mm ≥ 50 mm

> 800 mm ≥ 100 mm

α

α=90º of 60º

broekstuk

d2

d2

omgekeerd T-stuk

d1

d2

d2

=180º

d1

doorsnede “Safe” verbinding

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 35

B.2.10 splitsingenEen splitsing is een deling van een hoofdkanaal in twee doorgaande kanalen.

Hij kan tot stand worden gebracht door middel van een:

- broekstuk;

- omgekeerd T-stuk.

Bij een broekstuk kan de splitsing plaatsvinden onder een hoek van α = 90° of 60°.  

Bij een omgekeerd T-stuk vindt de splitsing plaats onder een hoek α = 180°.

B.2.11 verbindingsstukkenDeze vinden standaard hun toepassing bij:

- verbindingen tussen buizen onderling;

Dit hulpstuk, uitgevoerd in hetzelfde materiaal als de buizen en voorzien van een stoot-

rand, brengt een inwendige verbinding tot stand.

- verbindingen tussen hulpstukken onderling;

Dit hulpstuk, vervaardigd uit hetzelfde materiaal als de buizen, is glad uitgevoerd en brengt

een uitwendige verbinding tot stand.

De grootte van de insteeklengte van de hulpstukken is afgestemd op NEN-EN 1506. Voor de

overlaplengte dienen de volgende minimalelengten te worden aangehouden:

De verbindingen worden vastgezet door middel van zelfborende parkers en worden afgewerkt

door gebruik te maken van:

- tape met synthetische rubbermassa (= zelfvulkaniserende krimpband);

- pvc-tape alleen bij afzuigkanalen;

- alu-tape alleen bij afzuigkanalen;

- linnen-tape alleen bij afzuigkanalen;

- versterkte PE tape met acrylische lijmmassa;

- twee componentenband.

De genoemde tapes dienen volgens de aanbevelingen van de leverancier te worden aange-

bracht.

Bij gebruik van ronde hulpstukken, voorzien van een rubber afdichting

(zg. “Safe”), blijft bij éénmalige montage de afwerking met tape normaliter achterwege.

Page 35: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

buizen

63. +. 0,5.. . . -0. 80. +. 0,5.. . . -0. 100. +. 0,5.. . . -0. 125. +. 0,5.. . . -0. 160. +. 0,6.. . . 0. 200. +. 0,7.. . . 0. 250. +. 0,8.. . . 0. 315. +. 0,9.. . . 0. 400. +. 1,0.. . . 0. 500. +. 1,1.. . . 0. 630. +. 1,2.. . . 0. 800. +. 1,6.. . . 0. 1000. +. 2,0.. . . 0. 1250. +. 2,5.. . . 0

hulpstukken

. 63. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 80. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 100. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 125. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 160. -. 0,7.

. . -. 1,3

. 200. -. 0,7.

. . -. 1,4

. 250. -. 0,7.

. . -. 1,5

. 315. -. 0,7.

. . -. 1,6

. 400. -. 0,7.

. . -. 1,7

. 500. -. 0,7.

. . -. 1,8

. 630. -. 0,7.

. . -. 1,9

. 800. -. 0,7.

. . -. 2,0

. 1000. -. 0,7.

. . -. 2,1

. 1250. -. 0,7.

.. . .-. 2,2

buizen

150 + 0,6 -0 300 + 0,9 -0 355 + 1,0 -0 450 + 1,1 -0 560 + 1,2 0 710 + 1,5 0 900 + 2,0 0 1120 + 2,5 0

hulpstukken

150 - 0,7 - 1,3 300 - 0,7 - 1,6 355 - 0,7 - 1,7 450 - 0,7 - 1,8 560 - 0,7 - 1,9 710 - 0,7 - 2,0 900 - 0,7 - 2,1 1120 - 0,7 - 2,2

standaardmaten

aanvullendematen

36 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

B.2.12 instelkleppen Instelkleppen worden handinstelbaar uitgevoerd en dienen om een

installatie in te regelen. Ze zijn voorzien van een deugdelijke vastzetin-

richting, waaruit tevens de klepstand blijkt. Het klepblad, uit hetzelfde

materiaal als het luchtkanaal, wordt tot een oppervlak van 0,3 m2

uitgevoerd in enkele plaat.

Indien het oppervlak groter is, wordt het blad in dubbele plaat uitge-

voerd of verstevigd. De kleppen zijn voorzien van een goede en dichte

lagering. Geperforeerde klep-bladen dienen te worden vermeden.

B.2.13 einddekselsDeksels worden uitgevoerd in hetzelfde materiaal als de buizen.

B.2.14 toleranties De maximale tolerantie voor de lengte van een kanaal is ± 0,005 x L.

De tolerantie voor de diameters is in de tabel hiernaast weergegeven.

De maximale tolerantie voor hoeken is ± 2°.

Page 36: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

≤ 500 mm = 0,80 mm

> 1500 mm = 1,00 mm

afdichtband, delingen overlappen t.b.v. effectieve afdichting

max. 500 mm

voorbeelden van diverse typen

dwarsverbindingen

kit

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 37

C.1.00 Rechthoekige kanalen van roestvast staal C.1.01 plaatkwaliteitVoor het vervaardigen van roestvast stalen rechthoekige luchtkanalen, wordt in het algemeen

plaat toegepast in de kwaliteit X 5 CrNi-18-10-1.4301 volgens NEN-EN 10088-2 (AISI 304). Voor

specifieke toepassingen kan roestvast staal in de kwaliteit X 5 CrNi-18-10-1.4404 volgens NEN-

EN 10088-2 (AISI 316) worden toegepast.

C.1.02 plaatdikteRoestvast stalen luchtkanalen worden uitgevoerd in een plaatdikte die afhankelijk is van de

grootste kanaalzijde, zoals onderstaand gespecificeerd. De luchtkanalen worden bij deze dikten

zo gefabriceerd, dat voldoende stijfheid tegen vervormingen en hinderlijke trillingen aanwezig

is. Uitgaande van de grootste kanaalzijde geldt als minimaleplaatdikte:

Uit technische overwegingen worden dikten groter dan 1,00 mm vermeden.  

C.1.03 dwarsverbindingenBij rechthoekige luchtkanalen kunnen verschillende typen dwarsverbindingen worden toege-

past. Deze zijn bedrijfsgebonden, waarbij de kwaliteit van de plaat waaruit de verbindings-

profielen worden gevormd tenminste voldoet aan die van het materiaal waaruit het kanaal is

vervaardigd.

Deze dwarsverbindingen kunnen (afhankelijk van het bedrijf) aan het kanaal

aangewalst zijn of door middel van doordrukkingen, puntlassen,

parkers of popnagels aan het kanaal worden bevestigd.

De dwarsverbindingen worden met clips, schuiflijsten of klemmen met

een maximale hart-op-hart afstand van 500 mm gekoppeld (zie afbeel-

ding). De bevestigingsmiddelen in RVS uitvoering. Tussen de dwars-

verbindingen wordt ten behoeve van de luchtdichtheid een afdichtband

met gesloten celstructuur aangebracht, waarbij de minimale afmeting

B x H = 18 x 4 mm en alle vier de hoeken worden voorzien van RVS

bouten en moeren, minimaal M 6 x 20. Indien over de volle kanaal-

omtrek schuiflijsten worden toegepast, kunnen de bouten en moeren

op de hoeken vervallen. Daar waar nodig wordt ten behoeve van de

luchtdichtheid in- of uitwendig plastisch blijvende kit aangebracht.

C.1.04 langsverbindingenLangsverbindingen tussen kanaaldelen onderling worden in principe in

een felsverbinding uitgevoerd. Daar waar nodig wordt ten behoeve van

de luchtdichtheid in- of uitwendig plastisch blijvende kit aangebracht.

Page 37: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

100 150 200 250 300 400 500 600 800 1000 1200

200

250

300

400

500

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

Voorkeursgebied uit luchttechnische overwegingen

38 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

C.1.05 verstijvingenLuchtkanalen worden met een zodanige stijfheid uitgevoerd dat hinderlijke trillingen en ver-

vormingen niet optreden. Uitgaande van toepassing van de aanbevolen minimale plaatdikten

volgens C.1.02, geldt dit voor rechthoekige metalen kanalen voor zover de grootste zijde van de

dwarsdoorsnede is ≤ 400 mm. Wordt deze afmeting overschreden, dan zijn extra voorzieningen

vereist. De mate van overschrijding is bepalend voor de uitvoeringsvorm van de voorzieningen.

Voor kanalen met een zijde van > 400 en ≤ 800 mm zijn de uitvoeringsvormen voor de betref-

fende kanaalwandvlakken:

- cross-breakings; normaal naar buiten gerichte kruislingse doordrukkingen;

- rillen of zettingen; veelal aangebracht dwars op de lengterichting van het kanaal, met een

onderlinge afstand van ten hoogste 500 mm.

Voor kanalen met een zijde > 800 mm gelden voor de betreffende kanaalwandvlakken de eerder

vermelde uitvoeringsvormen, waarbij vlakken met een oppervlak groter dan 1,5 m2 extra worden

verstijfd door onderverdeling hiervan in deelvlakken van ten hoogste 1 m2. Deze extra verstijvin-

gen in de vorm van strippen, profielen, buizen of platen worden in- of uitwendig aangebracht.

C.1.06 afmetingenDe nominale maten van de luchtkanalen worden in mm aangegeven en hebben betrekking op

de inwendige afmetingen met een tolerantie van +0 tot -4 mm.

De afmetingen zijn gestandaardiseerd naar NEN-EN 1505 en kunnen gekozen worden als aan-

gegeven in de tabel voor standaardafmetingen.

C.1.07 zichtwerkAls in een luchttechnische installatie een deel van het luchtkanaalsysteem dient te worden

uitgevoerd als “zichtwerk”, zal dit worden uitgevoerd zoals het overige kanaalwerk, tenzij dit

in het bestek c.q. de uitvoeringsspecificatie anders is vermeld. Bij kanaalwerk, aangemerkt als

zichtwerk, zullen uitwendig aangebrachte stickers en aanduidingen worden verwijderd, terwijl

de vereiste luchtdichtheid door inwendig kitten zal worden verkregen. Aanvullende maatregelen

in het kader van zichtwerk behoren normaliter niet tot de standaard uitvoering.

Page 38: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

kanaalbreedte a in mm aantal schoepen plaats van de schoepen

1 2 3

> 400 ≤ 800 1 a/3

> 800 ≤ 1600 2 a/4 a/2

> 1600 ≤ 2000 3 a/8 a/3 a/2

stromende aftakking 90º stromende aftakking onder 45º

afgeronde aftakking 90º

schoenaftakking 90º

aftakking 90º

R R

R R

detail Bdetail ABA

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 39

C.1.08 bochten

C.1.08.1 symmetrische bochten

Wat vorm betreft worden symmetrische bochten in principe rond uitgevoerd, dat wil zeggen

met een binnen- en buitenstraal; (bij vloer of wandsparingen waar geen ruimte is voor een

binnenstraal mag een haakse binnenbocht worden toegepast); de binnenstraal is 100 mm of

groter. Teneinde de weerstand in een bocht te beperken, worden bochten van schoepen voor-

zien. Schoepen ontbreken bij:

- bochten van 45° of kleiner;

- kanalen met een breedte van 400 mm of kleiner.

De plaats van de schoepen wordt bepaald volgens de onderstaande tabel.

C.1.08.2 verlopende bochten

Bij verlopende bochten is de kleinste kanaalbreedte maatgevend voor het aantal schoepen,

conform bovenstaande tabel. De verhouding voor de plaats van de schoepen van de grootste

kanaalbreedte is dan gelijk aan de verhouding voor de schoepen van de kleinste kanaalbreedte.

C.1.8.3uitvoering schoepen

De schoepen worden uitgevoerd in enkele plaat. Het plaatmateriaal is gelijk aan het materiaal

waaruit het kanaal is vervaardigd. De uitvoering en bevestiging zijn van voldoende sterkte,

terwijl de schoepeinden zijn verstijfd.

C.1.09 verloopstukkenVerloopstukken worden zo uitgevoerd, waarbij de tophoek α in principe maximaal 60° mag

bedragen.

C.1.10 aftakkingenEen aftakking (afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal) kan tot stand worden gebracht door

middel van een stromend hulpstuk in rechthoekige of ronde uitvoering. Luchttechnische

aspecten bepalen mede de typen, zoals de onderstaande afbeeldingen weergeven.

Page 39: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

splitsing 90º splitsing 2 x 90º T-stuk

De kleppen zijn voorzien van een goede en luchtdichte lagering.

A

B

40 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

C.1.11 splitsingenEen splitsing is een deling van een hoofdkanaal in twee doorgaande kanalen. Enkele voorbeel-

den van splitsingen zijn:

C.1.12 instelkleppenInstelkleppen worden handinstelbaar uitgevoerd en dienen om een installatie in te regelen.

Ze zijn voorzien van een deugdelijke vastzetinrichting, waaruit tevens de klepstand blijkt. Het

klepblad, van hetzelfde materiaal als het luchtkanaal, wordt uitgevoerd in enkele plaat met een

dikte van tenminste 1,25 mm tot een maximale bladbreedte van 500 mm en tot een maximale

oppervlak van 0,25 m2. Bij de klepbladen worden de randen evenwijdig aan de asrichting afge-

rond en verstijfd.

C.1.13 tolerantiesDe maximale tolerantie voor de lengte van een recht kanaal is ± 0,005 x L.

De tolerantie voor de rechthoekige afmetingen is + 0 tot - 4 mm.

De maximale tolerantie voor hoeken is ± 2°.

Page 40: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

63 mm < 315 mm = 0,5 mm

≥ 315 mm ≤ 630 mm = 0,6 mm

> 630 mm ≤ 1250 mm = 0,7 mm

vlakke fels

d r = d

r

3 x dd

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 41

C.2.00 Ronde kanalen van roestvast staal C.2.01 plaatkwaliteitVoor het vervaardigen van roestvast stalen ronde luchtkanalen wordt plaatstaal toegepast in de

kwaliteit X 5 CrNi-18-10-1.4301 volgens NEN-EN 10088 (AISI 304). Voor specifieke toepassingen

kan roestvast staal in de kwaliteit X 5 CrNi-18-10-1.4404 volgens NEN-EN 10088-2 (AISI 316)

worden toegepast.

C.2.02 plaatdikte

C.2.02.1 buizen

De roestvast stalen luchtkanalen worden uitgevoerd in een plaatdikte, die afhankelijk is van de

diameter, zoals onderstaand gespecificeerd. Uitgaande van de diameter geldt voor de minimale

plaatdikte bij standaarduitvoering:

C.2.02.2 hulpstukken

De roestvast stalen hulpstukken worden uitgevoerd in een minimale plaatdikte van 0,6 mm.

C.2.03 verbinding in buizenDe verbinding in het spiraalgewikkelde band wordt uitgevoerd in een vlakke fels,

waarbij voldoende stijfheid en luchtdichtheid worden verkregen.

C.2.04 verbinding in hulpstukkenDe verbinding van de naden in hulpstukken wordt zo uitgevoerd, dat voldoende stijfheid en

luchtdichtheid wordt verkregen. Deze verbinding wordt uitgevoerd door middel van lassen of

felsen.

C.2.05 lengte van buizenBuizen worden standaard geleverd in lengten van 3000 of 6000 mm. Uit technische

overwegingen wordt de lengte in principe niet kleiner uitgevoerd dan de diameter van de

buis met een minimumlengte van 300 mm.

C.2.06 diametersDe buizen worden uitgevoerd in standaarddiameters die zijn aangegeven in NEN-EN 1506,

namelijk 63 - 80 - 100 - 125 - 160 - 200 - 250 - 315 - 400 - 500 - 630 - 800 - 1000 en 1250 mm.

Aanvullende maten, genoemd in de norm zijn: 150 - 300 - 355 - 450 - 560 - 710 - 900 - 1120 mm.

C.2.07 bochtenWat vorm betreft, worden bochten standaard uitgevoerd met een straal gemeten over het hart

van de bocht, gelijk aan de diameter met uitzondering van de diameters 63 en 80 waarvan de

straal 100 mm is. Standaard worden bochten uitgevoerd in hoeken van 15°, 30°, 45°,60° en 90°,

in gesegmenteerde uitvoering met een tolerantie van ± 2°.

Segmentbochten 45° bestaan uit minimaal 3 segmenten.

Page 41: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

. d2.mm

. d1.mm. 63. 80. 100. 125. 150. 160. 200. 250. 300. 315. 355. 400. 450. 500. 560. 630. 710. 800.900...1000.1120. 1250

. 80. S

. 100. S. S

. 125. S. S. S

. 150. . a a a

. 160. . S. S. S. a

. 200. . . S. S. a. S

. 250. . . . S. a. S. S

. 300. . . . . a a a a

. 315. . . . . . S. S. S

. 355. . . . . . . a a a a

. 400. . . . . . . . S. a. S. a

. 450. . . . . . . . . a a a a

. 500. . . . . . . . . . . a. S. a

. 560. . . . . . . . . . . . a a a

. 630. . . . . . . . . . . . . a. S. a

. 710. . . . . . . . . . . . . . a a a

. 800. . . . . . . . . . . . . . . a. S. a.

. 900. . . . . . . . . . . . . . . . a a a

. 1000. . . . . . . . . . . . . . . . . S. S. . a

. 1120. . . . . . . . . . . . . . . . . . a a a

. 1250. . . . . . . . . . . . . . . . . . . a........S. .....

standaardverlopenS(azijnaanvullendematen)

d1 d1d2

d2

α

α

Standaard verloop symmetrisch A- symmetrisch

42 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

C.2.08 verlopenVerlopen kunnen zowel symmetrisch als a-symmetrisch worden uitgevoerd en hebben een

tophoek van minimaal 15° en maximaal 60°. Voor geperste verlopen mag de tophoek maximaal

90° zijn. Standaard worden symmetrische verlopen toegepast.

Page 42: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

standaardafmetingenvoorT-stukkenenzadels(azijnaanvullendematen)

. d2.mm

. d1.mm. 63. 80. 100. 125. 150. 160. 200. 250. 300. 315. 350. 400...450...500. 560. 630. 710. 800.900...1000.1120. 1250

. 80. S

. 100. S. S

. 125. S. S. S

. 150. . a. a. a.

. 160. . S. S. S. a. S

. 200. . S. S. S. a. S. S

. 250. . S. S. S. a. S. S. S

. 300. . . a. a. a. a. a. a.

. 315. . . S. S. a. S. S. S. a. S

. 355. . . . . . a. a. a. a. a. a

. 400. . . . . . S. S. S. a. S. a. S

. 450. . . . . . . a. a. a. a. a. a. a

. 500. . . . . . . S. S. a. S. a. S. a. S

. 560. . . . . . . . a. a. a. a. a. a. a.

. 630. . . . . . . . S. a. S. a. S. a. S. a. S

. 710. . . . . . . . . . a. a. a. a. a. a. .a. a

. 800. . . . . . . . . . S. a. S. a. S. a. S. a. S

. 900. . . . . . . . . . . . a. a. a. a. a. a. a. ..a

. 1000. . . . . . . . . . . . S. a. S. a. S. a. S. ..a..... ..S

. 1120. . . . . . . . . . . . . . a. a. a. a. a. ..a..... ..a. ... a

. 1250. . . . . . . . . . . . . . S. a. S. a. S. ..a..... ..S. ... a.........S

Stromend geperst zadelstuk 90º

Stromend gevormd 90º

Stromend zadelstuk 45º

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 43

C.2.09 aftakkingenEen aftakking (afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal) kan tot stand worden gebracht door

middel van een:

- zadelstuk, in combinatie met rechte buis;

- T-stuk, als compleet hulpstuk;

- kruisstuk, als compleet hulpstuk;

en kan standaard plaatsvinden onder hoeken van 90° en 45°.

Uitvoeringen onder een hoek < 45° dienen uit technische overwegingen te worden vermeden.

Page 43: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

diameter overlaplengte

63 mm ≤ 315 mm ≥ 25 mm

> 315 mm ≤ 800 mm ≥ 50 mm

> 800 mm ≥ 100 mm

α

α=90º of 60º

broekstuk

d2

d2

omgekeerd T-stuk

d1

d2

d2

=180º

d1

doorsnede “Safe” verbinding

44 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

C.2.10 splitsingenEen splitsing is een deling van een hoofdkanaal in twee doorgaande kanalen.

Hij kan tot stand worden gebracht door middel van een:

- broekstuk;

- omgekeerd T-stuk.

Bij een broekstuk kan de splitsing plaatsvinden onder een hoek α= 90° of 60°.

Bij een omgekeerd T-stuk vindt de splitsing plaats onder een hoek = 180°.

C.2.11 verbindingsstukkenDeze vinden standaard hun toepassing bij:

- verbindingen tussen buizen onderling;

Dit hulpstuk, uitgevoerd in hetzelfde materiaal als de buizen en voorzien van een stoot-

rand, brengt een inwendige verbinding tot stand.

- verbindingen tussen hulpstukken onderling;

Dit hulpstuk, vervaardigd uit hetzelfde materiaal als de buizen, is glad uitgevoerd en brengt

een uitwendige verbinding tot stand.

De grootte van de insteeklengte van de hulpstukken is afgestemd op NEN-EN 1506.

Voor de overlaplengte dienen de volgende minimalelengten te worden aangehouden:

De verbindingen worden vastgezet d.m.v. zelfborende parkers en worden afgewerkt door

gebruik te maken van:

- tape met synthetische rubbermassa (= zelfvulkaniserende krimpband);

- pvc-tape alleen bij afzuigkanalen;

- alu-tape alleen bij afzuigkanalen;

- linnen-tape alleen bij afzuigkanalen;

- versterkte PE tape met acrylische lijmmassa;

- twee componentenband.

De genoemde tapes dienen volgens de aanbevelingen van de leverancier te worden aange-

bracht.

Bij gebruik van ronde hulpstukken, voorzien van een rubber afdichting

(zg. “Safe”), blijft bij éénmalige montage de afwerking met tape normaliter achterwege.

Page 44: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

buizen

63. +. 0,5.. . . -0. 80. +. 0,5.. . . -0. 100. +. 0,5.. . . -0. 125. +. 0,5.. . . -0. 160. +. 0,6.. . . 0. 200. +. 0,7.. . . 0. 250. +. 0,8.. . . 0. 315. +. 0,9.. . . 0. 400. +. 1,0.. . . 0. 500. +. 1,1.. . . 0. 630. +. 1,2.. . . 0. 800. +. 1,6.. . . 0. 1000. +. 2,0.. . . 0. 1250. +. 2,5.. . . 0

hulpstukken

. 63. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 80. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 100. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 125. -. 0,7.

. . -. 1,2

. 160. -. 0,7.

. . -. 1,3

. 200. -. 0,7.

. . -. 1,4

. 250. -. 0,7.

. . -. 1,5

. 315. -. 0,7.

. . -. 1,6

. 400. -. 0,7.

. . -. 1,7

. 500. -. 0,7.

. . -. 1,8

. 630. -. 0,7.

. . -. 1,9

. 800. -. 0,7.

. . -. 2,0

. 1000. -. 0,7.

. . -. 2,1

. 1250. -. 0,7.

.. . .-. 2,2

buizen

150 + 0,6 -0 300 + 0,9 -0 355 + 1,0 -0 450 + 1,1 -0 560 + 1,2 0 710 + 1,5 0 900 + 2,0 0 1120 + 2,5 0

hulpstukken

150 - 0,7 - 1,3 300 - 0,7 - 1,6 355 - 0,7 - 1,7 450 - 0,7 - 1,8 560 - 0,7 - 1,9 710 - 0,7 - 2,0 900 - 0,7 - 2,1 1120 - 0,7 - 2,2

standaardmaten

aanvullendematen

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 45

C.2.12 instelkleppenInstelkleppen worden handinstelbaar uitgevoerd en

dienen om een installatie in te regelen. Ze zijn voorzien

van een deugdelijke vastzetinrichting, waaruit tevens de

klepstand blijkt. Het klepblad, uit hetzelfde materiaal als

het luchtkanaal, wordt tot een oppervlak van 0,3 m2 uitge-

voerd in enkele plaat.

Indien het oppervlak groter is, wordt het blad in dubbele

plaat uitgevoerd of verstevigd.

De kleppen zijn voorzien van een goede en dichte

lagering. Geperforeerde klepbladen dienen te worden

vermeden.

C.2.13 einddekselsDeksels worden uitgevoerd in hetzelfde materiaal als de

buizen.

C.2.14 tolerantiesDe maximale tolerantie voor de lengte van een kanaal is

± 0,005 x L.

De tolerantie voor de diameters is weergegeven

in de tabel hiernaast.

De maximale tolerantie voor hoeken is ± 2°.

Page 45: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

≤ 300 mm 1,8 mm

> 300 mm ≤ 600 mm 3 mm

> 600 mm ≤ 800 mm 4 mm

> 800 mm ≤ 1000 mm 5 mm

> 1000 mm 5 mm

46 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

D.1.00 Rechthoekige kanalen van kunststofD.1.01 plaatkwaliteitDuurzame en betrouwbare luchtkanalen zijn onontbeerlijk. Kunststoffen scoren wat betreft

deze 2 criteria goed en zijn bijgevolg ook uitermate geschikt voor ventilatietoepassingen.

De volgende kunststoffen komen in aanmerking voor de vervaardiging van luchtkanalen:

PVC, PVC-C, HDPE, PP en PP-S. Deze kunststoffen zijn chemisch- en corrosiebestendig.

Hierdoor komen ze ook in aanmerking voor de afzuiging van agressieve dampen en stoom.

Ze zijn bovendien onderhoudsvrij en garanderen een lange levensduur.

PVC: PVC is uitermate geschikt voor corrosieve en agressieve omstandigheden.

Verwerking gebeurt door middel van lijmen of draadlassen.

PVC-C: PVC-C heeft een hoge chemische bestendigheid en een betere temperatuursweerstand

dan PVC.

Verwerking gebeurt meestal door middel van lijmen.

HDPE: HDPE is een inert materiaal dat goed bestand is tegen abrasieve en corrosieve stoffen.

HDPE heeft een zeer glad oppervlak en is vrij slagvast. Verwerking gebeurt door middel van

lassen.

PPenPP-S:De industrieel gebruikte PP-buis wordt geleverd in een lichtgrijze-beige kleur RAL

7032. Dunwandige PP-buizen worden aangewend voor lage druk ventilatietoepassingen. PP-S is

een moeilijke ontvlambaar polypropyleen met zelfdovende eigenschappen. Deze buizen hebben

een grijze kleur volgens RAL 7037.

Verwerking gebeurt door middel van lassen.

D.1.02 wanddikteKunststof luchtkanalen worden uitgevoerd in een wanddikte die afhankelijk is van de grootste

kanaalzijde, zoals onderstaand gespecificeerd. De luchtkanalen worden bij deze dikten zo

gefabriceerd, dat voldoende stijfheid tegen vervormingen aanwezig is. Uitgaande van de

grootste kanaalzijde geldt als minimalewanddikte:

D.1.03 verbindingenDe diverse kunststoffen zijn te verbinden op de volgende manieren:

- PVC: gelijmd, gelast of mechanisch verbonden;

- PVC-C: gelijmd of mechanisch verbonden;

- HDPE: gelast of mechanisch verbonden;

- PP: gelast of mechanisch verbonden;

- PP-S: gelast of mechanisch verbonden.

Page 46: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 47

D.1.04 dwarsverbindingenOnderlinge dwarsverbindingen van luchtkanalen worden uitgevoerd door middel van uit strip

of hoekprofiel gevormde flenzen, die deugdelijk op de kanalen worden bevestigd. De kwaliteit

en de dikte komen overeen met die van het materiaal waaruit het luchtkanaal is vervaardigd. De

onderlinge bevestiging vindt plaats met behulp van bevestigingsmiddelen en afdichtingstape,

die voldoende chemisch bestendig zijn en een voldoende luchtdichtheid waarborgen. Dwars-

verbindingen, door middel van verbindingsstukken tot stand gebracht, worden bij inwendige

uitvoering steeds gelast. Uitwendige verbindingsstukken worden bij toepassing van PP en

HDPE steeds gelast en bij toepassing van PVC-C ook gelijmd. Bij een kanaalzijde van 600 mm

en groter worden tevens inwendige verstijvingen aangebracht. Dwarsverbindingen, met behulp

van expansiestukken uit zacht PVC, worden onderling gelast.

D.1.05 langsverbindingenLangsverbindingen tussen kanaaldelen onderling worden in principe gelast.

D.1.06 verstijvingenLuchtkanalen worden met een zodanige stijfheid uitgevoerd, dat hinderlijke vervormingen niet

optreden. Uitgaande van toepassing van de aanbevolen minimale plaatdikten volgens D.1.02

worden kanaalvlakken en kanaalstukken waarvan de breedte > 300 mm verstijfd. Wanneer de

breedte > 600 mm worden vlakken met een wandoppervlakte van meer dan 1 m2 extra verstijfd

met op- en ingelaste strippen of worden in de kanaalstukken ronde afstandhouders, uit gelijk-

waardige kunststof, geplaatst. Bij een breedte van meer dan 1000 mm worden vlakken met een

wandoppervlak van meer dan 0,7 m2 ook extra verstijfd.

D.1.07 uitvoeringsmogelijkhedenVoor de uitvoeringsmogelijkheden van kunststof luchtkanalen wordt verwezen naar D.1.01.

Belangrijk is dat de materiaalkeuze in overleg met de leverancier wordt gemaakt.

D.1.08 afmetingenDe nominale maten van de luchtkanalen worden in mm aangegeven en hebben betrekking op

de uitwendige afmetingen met een tolerantie van ± 2 mm tot en met een zijde van 1000 mm.

De afmetingen zijn gestandaardiseerd overeenkomstig de afmetingen van rechthoekige metalen

kanalen.

D.1.09 zichtwerkIndien in een luchttechnische installatie een deel van het luchtkanaalsysteem dient te worden

uitgevoerd als “zichtwerk”, zal dit worden uitgevoerd zoals het overige kanaalwerk, tenzij dit

in het bestek cq. uitvoeringsspecificatie anders is vermeld. Bij kanaalwerk, aangemerkt als

zichtwerk, zullen uitwendig aangebrachte stickers en aanduidingen worden verwijderd, terwijl

de vereiste luchtdichtheid door inwendig kitten zal worden verkregen. Aanvullende maatregelen

in het kader van zichtwerk behoren normaliter niet tot de standaard uitvoering.

D.1.10 bochten

D.1.10.1 symmetrische bochten

Wat vorm betreft worden symmetrische bochten in principe rond uitgevoerd, dat wil zeggen

met een binnen- en buitenstraal; ( bij vloer of wandsparingen waar geen ruimte is voor een

binnenstraal mag een haakse binnenbocht worden toegepast); de binnenstraal is 100 mm of

groter. Teneinde de weerstand in een bocht te beperken, worden bochten van schoepen voor-

Page 47: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

kanaalbreedte a in mm aantal schoepen plaats van de schoepen

1 2 3

> 400 ≤ 800 1 a/3

> 800 ≤ 1600 2 a/4 a/2

> 1600 ≤ 2000 3 a/8 a/3 a/2

stromende aftakking 90º stromende aftakking onder 45º

afgeronde aftakking 90º

schoenaftakking 90º

aftakking 90º

R R

R R

detail Bdetail ABA

48 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

zien. Schoepen ontbreken bij:

- bochten van 45° of kleiner;

- kanalen met een breedte van 400 mm of kleiner.

De plaats van de schoepen wordt bepaald volgens de onderstaande tabel.

D.1.10.2 verlopende bochten

Bij verlopende bochten is de kleinste kanaalbreedte maatgevend voor het aantal schoepen,

conform bovenstaand tabel. De verhouding voor de plaats van de schoepen van de grootste

kanaalbreedte is dan gelijk aan de verhouding voor de schoepen van de kleinste kanaalbreedte.

D.1.10.3 uitvoering schoepen

De schoepen worden uitgevoerd in enkele plaat. Het plaatmateriaal is gelijk aan het materiaal

waaruit het kanaal is vervaardigd. De uitvoering en bevestiging zijn van voldoende sterkte.

D.1.11 verloopstukkenVerloopstukken worden zo uitgevoerd, waarbij de tophoek α in principe maximaal 60° mag

bedragen.

D.1.12 aftakkingenEen aftakking (afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal) kan tot stand worden gebracht door

middel van een stromend hulpstuk in rechthoekige of ronde uitvoering. Luchttechnische aspec-

ten bepalen mede de typen, zoals de onderstaande afbeeldingen weergeven.

Page 48: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

splitsing 90º splitsing 2 x 90º T-stuk

De kleppen zijn voorzien van een goede en luchtdichte lagering.

A

B

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 49

D.1.13 splitsingenEen splitsing is een deling van een hoofdkanaal in twee doorgaande kanalen.

Enkele voorbeelden van splitsingen zijn:

D.1.14 instelkleppenInstelkleppen worden handinstelbaar uitgevoerd en dienen om een installatie in te regelen.

Ze zijn voorzien van een deugdelijke vastzetinrichting, waaruit tevens de klepstand blijkt. Het

klepblad, van hetzelfde materiaal als het luchtkanaal, wordt uitgevoerd in enkele plaat met een

dikte van tenminste 4 mm tot een maximale bladbreedte B van 400 mm en tot een maximale

oppervlak van 0,20 m2.

D.1.15 rookontwikkeling, brandvoortplanting en brandbaarheid PVC: moeilijk ontvlambaar, zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B1

PVC-C: moeilijk ontvlambaar, zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B1

HDPE: normaal ontvlambaar, niet zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B2

PP: normaal ontvlambaar, niet zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B2

PP-S: moeilijk ontvlambaar, zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B1

D.1.16 bedrijfstemperatuurDe maximale bedrijfstemperatuur voor PVC kanalen bedraagt 60ºC.

De maximale bedrijfstemperatuur voor PVC-C kanalen bedraagt 90ºC.

De maximale bedrijfstemperatuur voor HDPE kanalen bedraagt 70ºC.

De maximale bedrijfstemperatuur voor PP kanalen bedraagt 100ºC.

De maximale bedrijfstemperatuur voor PP-S kanalen bedraagt 100ºC.

Page 49: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

50 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

D.2.00 Ronde kanalen van kunststofD.2.01 plaatkwaliteitDuurzame en betrouwbare luchtkanalen zijn onontbeerlijk. Kunststoffen scoren wat betreft

deze 2 criteria goed en zijn bijgevolg ook uitermate geschikt voor ventilatietoepassingen.

De volgende kunststoffen komen in aanmerking voor de realisatie van luchtkanalen: PVC,

PVC-C, HDPE, PP en PP-S.

Deze kunststoffen zijn chemisch- en corrosiebestendig. Hierdoor komen ze ook in aanmerking

voor de afzuiging van agressieve dampen en stoom. Ze zijn bovendien onderhoudsvrij en

garanderen een lange levensduur.

PVC: PVC is uitermate geschikt voor corrosieve en agressieve omstandigheden.

De PVC buizen hebben een grijze kleur volgens RAL 7011. Verwerking gebeurt door

middel van lijmen of draadlassen.

PVC-C: PVC-C heeft een hoge chemische bestendigheid en een betere temperatuurs -

weerstand dan PVC. Verwerking gebeurt meestal door middel van lijmen.

HDPE: HDPE is een inert materiaal dat goed bestand is tegen abrasieve en corrosieve

stoffen. HDPE heeft een zeer glad oppervlak en is vrij slagvast.

Verwerking gebeurt door middel van lassen.

PPenPP-S: De industrieel gebruikte PP-buis wordt geleverd in een lichtgrijze-beige kleur

RAL 7032. Dunwandige PP-buizen worden aangewend voor lage druk ventilatie-

toepassingen.

PP-S is een moeilijke ontvlambaar polypropyleen met zelfdovende eigenschappen.

Deze buizen hebben een grijze kleur volgens RAL 7037.

Verwerking gebeurt door middel van lassen.

D.2.02 wanddikteDe buizen en hulpstukken worden uitgevoerd in een wanddikte, die afhankelijk is van

de diameter, met een minimale dikte van 1.8 mm.

D.2.03 verbindingenDe diverse kunststoffen zijn te verbinden op de volgende manieren;

- PVC: gelijmd, gelast of mechanisch verbonden;

- PVC-C: gelijmd of mechanisch verbonden;

- HDPE: gelast of mechanisch verbonden;

- PP: gelast of mechanisch verbonden;

- PP-S: gelast of mechanisch verbonden.

De hulpstukken zijn standaard uitgerust met mof-aansluitingen.

D.2.04 lengte van buizenIngevolge transporttechnische aspecten en hanteerbaarheid worden standaard buizen geleverd

tot een lengte van 5000 mm met een tolerantie van ± 0,005 x L.

Page 50: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

PVC

PVC-C

HPDE

PP

PP-S

minimale diameter (mm)

63

63

110

63

75

maximale diameter (mm)

1250

1250

1400

1400

1200

tolerantie op diameter D = 0 tot 0,0015 x D + 0,1 mm

tolerantie op wanddikte S = 0 tot 0,1 x S + 0,2 mm

d1 d1d2

d2

α

α

d r = d

r

Standaard verloop symmetrisch A-symmetrisch

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 51

D.2.05 diameter/toleranties

D.2.06 bochtenWat vorm betreft worden bochten standaard uitgevoerd met een straal gemeten over het hart

van de bocht, gelijk aan de diameter met uitzondering van de diameters 63 en 80 waarvan de

straal 100 mm is. Standaard worden bochten uitgevoerd in hoeken van 15°, 30°, 45°, 60° en 90°

in geperste of gesegmenteerde uitvoering met een tolerantie van ± 2°.

Segmentbochten ≥ 45° bestaan uit minimaal 3 segmenten.

D.2.07 verlopenVerlopen kunnen zowel symmetrisch als a-symmetrisch worden uitgevoerd en hebben

een tophoek van minimaal 15° en maximaal 60°. Standaard worden symmetrische verlopen

toegepast.

D.2.08 aftakkingen en splitsingenEen aftakking (afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal) kan tot stand worden gebracht

doormiddel van een T-stuk, als compleet hulpstuk en kan standaard plaatsvinden onder

hoeken van 90º en 45º.

Een splitsing is een deling van een hoofdkanaal in twee doorgaande kanalen.

Enkele voorbeelden van aftakkingen en splitsingen zijn:

Page 51: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

45o

splitsing omgekeerd T-stuk

aftakking 45oT-stuk

52 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

D.2.09 instelkleppenInstelkleppen worden handinstelbaar uitgevoerd en dienen om een installatie in te regelen.

Ze zijn voorzien van een deugdelijke vastzetinrichting, waaruit tevens de klepstand blijkt. Het

klepblad, van hetzelfde materiaal als het luchtkanaal, wordt uitgevoerd in enkele plaat met een

dikte van tenminste 3 mm tot een maximale diameter van 400 mm. De kleppen zijn voorzien

van een goede en dichte lagering.

D.2.10 rookontwikkeling, brandvoortplanting en brandbaarheidPVC: moeilijk ontvlambaar, zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B1

PVC-C: moeilijk ontvlambaar, zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B1

HDPE: normaal ontvlambaar, niet zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B2

PP: normaal ontvlambaar, niet zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B2

PP-S: moeilijk ontvlambaar, zelfdovend volgens DIN 4102/klasse B1

D.2.11 bedrijfstemperatuurDe maximale bedrijfstemperatuur voor PVC kanalen bedraagt 60ºC.

De maximale bedrijfstemperatuur voor PVC-C kanalen bedraagt 90ºC.

De maximale bedrijfstemperatuur voor HDPE kanalen bedraagt 70ºC.

De maximale bedrijfstemperatuur voor PP kanalen bedraagt 100ºC.

De maximale bedrijfstemperatuur voor PP-S kanalen bedraagt 100ºC.

Page 52: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 53

E.1.00 Rechthoekige kanalen van mineraalwolE.1.01 plaatkwaliteitDe mineraalwol luchtkanalen worden uitgevoerd in onderstaande minimale volumieke massa:

- glaswol 78 kg/m3 met een tolerantie 5%;

- steenwol 150 kg/m3 met een tolerantie 5%.

E.1.02 plaatdikteDe mineraalwol luchtkanalen worden uitgevoerd in de volgende minimale plaatdikten:

- glaswol 22 mm met een tolerantie van + 1 mm.

- steenwol 20 mm met een tolerantie van + 1 mm.

De luchtkanalen worden bij deze dikten zo gefabriceerd, dat voldoende stijfheid tegen vervor-

ming aanwezig is.

E.1.03 dwarsverbindingenDwarsverbindingen van luchtkanalen onderling worden uitgevoerd:

- door middel van uit plaatstaal gevormde profielen in de kwaliteit DX 51 DZ 275 MAC, met

een tweezijdige zinklaag volgens het sendzimir-procédé aangebracht, met een laagdikte van

275 g/m2 tweezijdig volgens drievlakkenproef gemeten. Plaatkwaliteit/zinkkwaliteit volgens

NEN-EN 1.0142, toleranties volgens NEN-EN 1.0143. De plaatstalen profielen worden deug-

delijk op de kanalen bevestigd.

E.1.04 langsverbindingenLangsverbindingen worden als geprofileerde naden uitgevoerd en afgewerkt met een

aluminiumtape met een minimale breedte van 75 mm, in het geval van kanalen met een

aluminium buitenmantel.

kit

kanaalwand

aluminium tape

stalen profiel

Page 53: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

airturnrail

parker met carros-seriering ø 50 mm

schoepenhart-op-hart 70 mm

minimaal 100 mm

afdichtbandage

segmentbocht

haakse bocht

min. breedte 75 mm

54 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

E.1.05 verstijvingenLuchtkanalen worden met een zodanige stijfheid uitgevoerd dat hinderlijke vervormingen

niet optreden. Uitgaande van toepassing van de aanbevolen minimale plaatdikte, volgens

E 1.02, worden kanaalvlakken met een breedte > 600 mm bij glaswol en 1200 mm bij steenwol,

inwendig versterkt met verstijvingen van verzinkt materiaal. Deze worden door middel van

parkers met ringen op de kanaalvlakken aangebracht. Aantal verstijvingsprofielen: 1 per 0,75 m2

wandoppervlak bij glaswol en 1 per 1,25 m2 wandoppervlak bij steenwol.

E.1.06 afmetingenDe nominale maten van de luchtkanalen worden in mm aangegeven en hebben betrekking op

de inwendige afmetingen met een tolerantie van + 2 mm tot en met een zijde van 1200 mm

en + 4 mm bij een zijdeafmeting groter dan 1200 mm. De afmetingen zijn gestandaardiseerd

overeenkomstig de afmetingen van rechthoekige metalen kanalen.

E.1.07 uitvoeringsmogelijkhedenDe uitvoeringsmogelijkheden van mineraalwol luchtkanalen zijn:

- steenwol met cement buitenmantel, geschikt voor binnenopstelling;

- glaswol met 100 micron aluminiumfolie buitenmantel, geschikt voor binnenopstelling;

- glaswol met polyester buitenmantel, geschikt voor buitenopstelling;

- glaswol met 100 micron aluminium inwendig en polyester uitwendig, geschikt voor

buitenopstelling; Voor het aanbrengen van polyester zijn de volgende specificaties van

toepassing:

- 450 gram/m2 glasvlies bij een inwendige kanaalmaat kleiner dan 700 mm;

- 2 x 450 gram/m2 glasvlies bij een inwendige kanaalmaat gelijk aan of groter dan 700 mm.

E.1.08 zichtwerkIndien in een luchttechnische installatie een deel van het luchtkanaalsysteem dient te worden

uitgevoerd als “zichtwerk”, zal dit worden uitgevoerd zoals het overige kanaalwerk, tenzij dit

in het bestek c.q. de uitvoeringsspecificatie anders is vermeld. Bij kanaalwerk, aangemerkt als

zichtwerk, zullen uitwendig aangebrachte stickers en aanduidingen worden verwijderd, terwijl

de vereiste luchtdichtheid door inwendig kitten zal worden verkregen. Aanvullende maatregelen

in het kader van zichtwerk behoren normaliter niet tot de standaard uitvoering.

E.1.09 bochten

Bochten worden uitgevoerd als:

- bochten met een hoek groter dan 45o dienen te worden voorzien van schoepen;

- haakse bochten worden voorzien van schoepen cq. airturns.

Page 54: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

stromend

afdichtbandage T-profiel

recht

De kleppen zijn voorzien van een goede en luchtdichte lagering.

A

B

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 55

E.1.10 verlopenVerloopstukken worden zo uitgevoerd, waarbij de tophoek in principe maximaal 60° bedraagt.

E.1.11 aftakkingen

Een aftakking (een afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal), kan tot stand worden gebracht

door middel van een recht of een stromend hulpstuk en vindt plaats onder een hoek van 90°.

Luchttechnische aspecten bepalen mede het type uitvoering.

E.1.12 instelkleppenInstelkleppen worden handinstelbaar uitgevoerd en dienen om een installatie in te regelen.

Ze zijn voorzien van een deugdelijke vastzetinrichting, waaruit tevens de klepstand blijkt. Het

klepblad, vervaardigd uit verzinkt materiaal, wordt uitgevoerd in enkele plaat met een dikte van

tenminste 1,5 mm tot een maximale bladbreedte (B) van 500 mm en tot een maximaal opper-

vlak van 0,25 m2. Bij de klepbladen worden de randen evenwijdig aan de asrichting afgerond en

verstijfd. Bij een groter oppervlak dienen andere typen kleppen te worden gebruikt.

E.1.13erosiebestendigheidTeneinde de erosiebestendigheid te kunnen garanderen, zijn de kanalen inwendig afgewerkt

met een ingebakken glasvlies of aluminium, afhankelijk van de toepassing. De luchtsnelheid in

het kanaalsysteem mag nergens meer bedragen dan 12 m/s.

E.1.14 rookontwikkeling, brandvoortplanting en brandbaarheidMineraalwol kanalen dienen onbrandbaar te zijn en minimaal te voldoen aan klasse A2 volgens

DIN 4102 en klasse 1 NEN 6065. Rookgetal ≤ 1 (rookdichtheid verwaarloosbaar volgens NEN

6066).

E.1.15 toelaatbare systeemdrukDe maximaal toelaatbare systeemdruk bedraagt:

- voor rechthoekige glaswolkanalen met een aluminium buitenmantel 500 Pa.;

- voor rechthoekige glaswolkanalen met een polyester buitenmantel 750 Pa.;

- voor achthoekige glaswolkanalen met een polyester buitenmantel 1000 Pa.;

- voor rechthoekige steenwolkanalen 850 Pa.

E.1.16 bedrijfstemperatuurDe maximale bedrijfstemperatuur bedraagt voor glaswolkanalen en steenwolkanalen met stalen

profielen 120° C.

Page 55: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

kit

kanaalwand

aluminium tape

stalen profiel

kanaalwand

tape

zelfbruisend lijmen/of purkit

verbindingskrammen

Luchtkanaal verbinding voor buitenopstellingPur poly 20-30-40-50 mm.Situatie 1. Voor het in elkaar schuiven van de mof verbinding.

Pir luchtkanaal

Pur

Mofverbinding

Polyester circa 2 mm in gewenste RAL kleur

Luchtkanaal verbinding voor buitenopstellingPur poly 20-30-40-50 mm.Situatie 2. In elkaar geschoven kanalen d.m.v. een mofverbinding.

Binnenzijde van Pirpoly luchtkanaal

1. Pur schuim t.b.v. afdichting

1. Tussen de twee kanalen wordt Pur schuim gespoten en tegen elkaar gedrukt;2. In de mofverbinding worden RVS parkers met een pakkingringen aangebracht;3. De mofverbinding wordt dicht gekit, deze kit kan de rek en krimp van polyester opvangen.

2. RVS Parker met pakkingring

Pir luchtkanaal

Buitenzijde van Pirpoly luchtkanaal

Polyester circa 2 mm in gewenste RAL kleur

3. Speciale kit t.b.v. het opvang van rek en krimpAlukraft cachering

56 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

F.1.00 Rechthoekige kanalen van hardschuimF.1.01 plaatkwaliteitDe hardschuim luchtkanalen worden vervaardigd van platen met een minimale volumieke

massa van 40 kg/m3. Deze platen zijn één of tweezijdig voorzien van een aluminiumfolie met

een dikte van 60 micron.

F.1.02 plaatdikteDe hardschuim luchtkanalen worden uitgevoerd in de minimale plaatdikte van 20 mm voor

phenolschuim, en 20 mm voor pirschuim. De luchtkanalen worden bij deze dikten zo

gefabriceerd, dat voldoende stijfheid tegen vervorming aanwezig is.

F.1.03 dwarsverbindingenDwarsverbindingen van luchtkanalen worden zodanig gemaakt, dat een voldoende luchtdichte

verbinding wordt verkregen.

Page 56: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Circa 2 mm polyesterlaag

Pir plaat

15 mm buis

Pvc plug

ronde schijf ø 80

ronde schijf ø 80

houtdraadbout

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 57

F.1.04 langsverbindingenDe kanalen worden vervaardigd uit een vlakke plaat, waarin op de hoek V

groeven worden gesneden. Deze groeven worden verlijmd. De sluitzijden

worden onder 45° afgesneden, verlijmd en afgewerkt met een aluminiumtape

met een minimale breedte van 50 mm en voor zover nodig voorzien van

bijvoorbeeld verbindingskrammen.

F.1.05 verstijvingenLuchtkanalen worden met een zodanige stijfheid uitgevoerd, dat hinderlijke vervormingen niet

optreden. Uitgaande van toepassing van de minimale plaatdikte, volgens F.1.02, worden kanaal-

vlakken > 700 mm inwendig verstijfd.

F.1.06 uitvoeringsmogelijkhedenEnkele uitvoeringsmogelijkheden van hardschuim luchtkanalen zijn:

- phenolschuim met aluminium buitenmantel en glasvlies inwendig, geschikt voor

binnenopstelling;

- phenolschuim met aluminium buitenmantel en aluminium inwendig, geschikt voor

binnenopstelling;

- phenolschuim met polyester buitenmantel en aluminium inwendig, geschikt voor

buitenopstelling;

- pirschuim met aluminium buitenmantel en aluminium inwendig, geschikt voor

binnenopstelling;

- pirschuim met polyester buitenmantel en aluminium inwendig, geschikt voor buitenopstelling.

Voor het aanbrengen van polyester zijn de volgende specificaties van toepassing:

- 450 gram/m2 glasvlies bij een inwendige kanaalmaat kleiner dan 700 mm;

- 2 x 450 gram/m2 glasvlies bij een inwendige kanaalmaat gelijk aan of groter dan 700 mm.

F.1.07 afmetingenDe nominale maten van de luchtkanalen worden in mm aangegeven en hebben betrekking op

de inwendige afmetingen met een tolerantie van + 2 mm tot en met een zijde van 1200 mm en

+ 4 mm met een zijde groter dan 1200 mm. De afmetingen zjin gestandaardiseerd in overeen-

stemming met de afmetingen van rechthoekige metalen kanalen.

F.1.08 zichtwerkIndien in een luchttechnische installatie een deel van het luchtkanaalsysteem dient te worden

uitgevoerd als “zichtwerk”, zal dit worden uitgevoerd zoals het overige kanaalwerk, tenzij dit

in het bestek of de uitvoeringsspecificatie anders is vermeld. Bij kanaalwerk, aangemerkt als

zichtwerk, zullen uitwendig aangebrachte stickers en aanduidingen worden verwijderd, terwijl

de vereiste luchtdichtheid door inwendig kitten zal worden verkregen. Aanvullende maatregelen

in het kader van zichtwerk behoren normaliter niet tot de standaard uitvoering.

Page 57: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

stromend

afdichtbandage T-profiel

recht

airturnrail

parker met carros-seriering ø 50 mm

schoepenhart-op-hart 70 mm

minimaal 100 mm

afdichtbandage

segmentbocht

haakse bocht

min. breedte 75 mm

58 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

F.1.09 bochtenBochten worden uitgevoerd als:

- bochten met een hoek groter dan 45° dienen te worden voorzien van schoepen;

- haakse bochten worden voorzien van schoepen of airturns.

F.1.10 verlopenVerloopstukken worden zo uitgevoerd, waarbij de tophoek α in principe maximaal 60° bedraagt.

F.1.11 aftakkingenEen aftakking (een afsplitsing van een doorgaand hoofdkanaal) kan tot stand worden gebracht

door middel van een recht of een stromend hulpstuk en vindt plaats onder een hoek van maxi-

maal 90°. Luchttechnische aspecten bepalen mede het type uitvoering.

Geleide schoep

Page 58: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

De kleppen zijn voorzien van een goede en luchtdichte lagering.

A

B

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 59

F.1.12 instelkleppenInstelkleppen worden handinstelbaar uitgevoerd en dienen om een installatie in te regelen.

Ze zijn voorzien van een deugdelijke vastzetinrichting, waaruit tevens de klepstand blijkt. Het

klepblad, vervaardigd uit verzinkt materiaal, wordt uitgevoerd in enkele plaat met een dikte van

tenminste 1,5 mm tot een maximale bladbreedte (B) van 500 mm en tot een maximaal oppervlak

van 0,25 m2. Bij de klepbladen worden de randen evenwijdig aan de asrichting afgerond en

verstijfd.

F.1.13erosiebestendigheidTeneinde de erosiebestendigheid te kunnen garanderen, zijn de kanalen inwendig afgewerkt met

een ingebakken glasvlies of aluminium, afhankelijk van de toepassing. De luchtsnelheid in het

kanaalsysteem mag nergens meer bedragen dan 12 m/s.

F.1.14 toelaatbare systeemdrukDe maximaal toelaatbare systeemdruk bedraagt 750 Pa.

F.1.15 bedrijfstemperatuurDe maximale bedrijfstemperatuur bedraagt voor hardschuim kanalen met stalen profielen 110° C.

Page 59: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

nominalediameter

mm

63

80

100

125

150

160

200

250

300

315

355

400

450

500

560

630

*vetgedrukte diameters zijn volgens NEN-EN 1506

60 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

G.1.00 Ronde flexibele kanalen, oftewel slangen G.1.01 materiaalkeuzeSlangen kunnen worden geleverd in de navolgende materialen:

- aluminium;

- aluminium folie;

- kunststof.

G.1.02 soorten flexibele slangenSlangen zijn leverbaar in drie uitvoeringen:

- ongeïsoleerd;

- thermisch geïsoleerd;

- akoestisch geïsoleerd.

G.1.03 ongeïsoleerde slangEen ongeïsoleerde slang heeft een wand van onder G.1.01 omschreven materiaal en is voorzien

van een, al of niet verdekt, liggende stalen spiraal. De spiraal kan voorzien zijn van een coating.

G.1.04 thermisch geïsoleerde slangEen thermisch geïsoleerde slang heeft een binnenslang zoals onder ongeïsoleerde slang om-

schreven. De slang is omwikkeld met thermisch isolerend materiaal zoals glaswol of steenwol.

Om de isolatie is een buitenmantel aangebracht van versterkt aluminium polyesterlaminaat,

eventueel voorzien van een stalen spiraal.

G.1.05 akoestisch geïsoleerde slangEen spiraalversterkte binnenslang van glasvezelgaas, omwikkeld met een akoestisch

materiaal zoals glaswol of steenwol. Om de isolatie is een buitenmantel aangebracht van

versterkt aluminium laminaat of kunststoffolie, eventueel voorzien van een stalen spiraal.

Tussen de binnenslang en de isolatie kan optioneel een folielaag worden aangebracht die

voorkomt dat deeltjes van de isolatie in het kanaal komen.

G.1.06 lengte van flexibele slangenDe flexibele slangen worden meestal geleverd in gecomprimeerde uitvoering. De slang dient

uitgetrokken te worden voor gebruik. Na uittrekken van de slang, mag de lengte niet meer dan

3% korter zijn dan de door de leverancier opgegeven nominale lengte. De verkrijgbare lengten

variëren per fabrikant en zijn verkrijgbaar van 1 tot 10 meter in uitgetrokken toestand.

In gecomprimeerde toestand zijn de lengten 0,4 tot 3 meter, afhankelijk van het type slang.

G.1.07 diametersDe flexibele kanalen worden uitgevoerd in standaard diameters die zijn aangegeven in NEN-EN

13180, zie links.

G.1.08 montagevoorschriftenVoor het monteren van slangen zie hoofdstuk L1.06.10 montagevoorschriften flexibele slangen.

Page 60: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 61

G.2.00 Flexibele slangen van aluminium G.2.00 Flexibele slangen van aluminium

G.2.01 materiaalkwaliteitVoor het vervaardigen van aluminium flexibele kanalen wordt gebruikt gemaakt van:

- aluminium band volgens NEN-EN 573

G.2.02 wanddikteDe dikte van het materiaal is afhankelijk van het type slang en van de leverancier.

De minimale banddikte is 0,095 mm.

G.2.03 verbinding in flexibele slangDe verbinding in het spiraalgewikkelde band wordt uitgevoerd in een fels,

waarbij voldoende stijfheid en luchtdichtheid worden verkregen.

G.3.00 Flexibele slangen van aluminium folieG.3.01 materiaalkwaliteitDe slang wordt samengesteld uit lagen aluminium- en polyesterfolie of aluminium polyester laminaat. De

slang dient te voldoen aan:

- NEN 6065, minimaal klasse 2/brandvoortplanting

G.3.02 wanddikteDe dikte van het materiaal is afhankelijk van het type slang en van de leverancier.

G.4.00 Flexibele slangen van kunststof G.4.01 materiaalkwaliteitDe slang wordt vervaardigd van een vezelversterkte synthetisch doek of van een vinyl gecoat weefseldoek.

G.4.02 wanddikteDe dikte van het materiaal is afhankelijk van het type slang en van de leverancier.

Page 61: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

typen coating

waterafstotendebitumen

polyester

polyurethaan

corrosiewerendeprimer

x

x

x

buitenluchtaanzuigkanalen

voedingsmiddelenindustrie

op corr. best. ondergrond

in agressieve omgeving

x

x

x(flenzen)

rechthoekigmineraalwol

x

x

x(flenzen)

rechthoekighardschuim

rondverzinkt

toepassingsgebied

x

x

rechthoekigverzinkt

62 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

H.1.00 Het inwendig en uitwendig coaten van luchtkanalenH.1.01 doel van het coatenHet doel is om het kanaalwerk te beschermen. Dit kan zijn omdat er agressieve stoffen in de

lucht aanwezig zijn, denk aan zwembaden. Ook kan de aangezogen buitenlucht corrosie-

bevorderende bestanddelen bevatten.

Het coaten kan ook plaats vinden met als doel het inwendig reinigen te vereenvoudigen.

Denk hierbij aan mineraalwol, dan wel hardschuim kanalen, die in de voedingsmiddelen-

industrie worden toegepast.

H.1.02 typen coatingEr zijn verschillende typen coating met diverse toepassingen en gebruiksvoorschriften.

Veel voorkomende typen zijn:

- waterafstotende bitumineuze coating;

- polyester coating;

- polyurethaan coating;

- corrosiewerende primer.

Naast het doel van de coating, wordt de toepassing ook bepaald door de aard van het lucht-

kanaal en het toepassingsgebied van het kanaal. De aard van het kanaal kan worden onder-

scheiden in:

- rechthoekig mineraalwol;

- rechthoekig hardschuim;

- rechthoekig verzinkt staalplaat;

- rond verzinkt staalplaat.

H.1.03 gebruiksvoorschriftenVerwerkingvandecoatingdienttegeschiedenvolgensdegebruiksvoorschriftenvandeleveran-

cier.

Page 62: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 63

I.1.00 Het thermisch isole-ren van rechthoekige en ronde luchtkanalenI.1.01 het inwendig isoleren van rechthoekige luchtkanalenInwendige isolatie kan alleen worden toegepast bij rechthoekige luchtkanalen. Bij ronde luchtka-

nalen kan er in principe alleen sprake zijn van uitwendige isolatie. Om vervuiling van de instal-

latie en andere problemen te verkomen wordt echter ten sterkste aanbevolen om luchtkanalen

uitsluitend uitwendig te isoleren. Mocht er toch voor worden gekozen om rechthoekige kanalen

inwendig te isoleren, dan kan men gebruik maken van de navolgende materialen:

- glas- of steenwol dekens met lange vezels en afgewerkt met beschermingsfolie tegen het

loslaten van deze vezels. Meest voorkomende dikten 0,5” of 1” (13 of 26 mm);

- gevulkaniseerde synthethische elastomeren, veelal met zelfklevende folie met een dikte van

tussen 10 en 25 mm, afhankelijk van de toepassing en fabrikaat.

I.1.01.1 eigenschappen

De isolatiedekens dienen te voldoen aan de volgende eisen:

- onbrandbaar, volgens DIN 4102, klasse 2 en brandvoortplanting, volgens NEN 6065, klasse 1;

- rookgetal: ≤1 (rookdichtheid verwaarloosbaar volgens NEN 6066).

I.1.01.2 verwerking isolatiedekens zonder zelfklevende folie

De isolatiedekens worden met contactlijm in het kanaal geplakt. Het volledige kanaaloppervlak

wordt gelijmd met behulp van een roller of met behulp van spuitlijm. De contactlijm is te ver-

werken bij een temperatuur van ca. 15° C. De kanaalwand moet droog, schoon en vetvrij zijn om

een goede hechting te verkrijgen. Ter extra bevestiging dienen er op de wanden van het kanaal,

per m2 wandoppervlak, minimaal 2 plakpennen, lasstiften of splittong pennen met afdekplaatje

te worden aangebracht.

I.1.01.3 afwerking

Op de kopse kanten van het kanaal dient de isolatie afgewerkt te worden met behulp van ver-

zinkte plaatprofielen of kunststofprofielen. Dit ter voorkoming van het loslaten van de isolatie

na het aan elkaar koppelen van kanaaldelen.

I.1.02 het uitwendig isoleren van rechthoekige en ronde luchtkanalenUitwendig isoleren is onder te verdelen in drie hoofdstukken:

1 thermisch isoleren met behulp van glaswol- of steenwoldekens (zie I.1.03);

2 thermisch isoleren met behulp van kunststof schuimrubber op basis van synthetisch

rubber (elastomeer) (zie I.1.04);

3 thermisch isoleren met behulp van glaswol- of steenwoldekens, afgewerkt met aluminium

beplating (zie I.1.05).

I.1.03 het thermisch isoleren met behulp van glaswol- of steenwoldekens Deze isolatieuitvoering wordt uitsluitend inpandig toegepast. Rechthoekige en ronde metalen

luchtkanalen worden, afhankelijk van de toepassing, veelal uitwendig thermisch geïsoleerd met

behulp van stevige glaswol- of steenwoldekens met een dikte van 25 mm. Deze dekens zijn op-

gebouwd uit rechtopstaande vezels, de zg. lamellendeken, éénzijdig bekleed met een folie van

Page 63: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

64 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

versterkt puur aluminium (dikte 0,02 mm). Lamellen dekens zijn te verkrijgen zonder en met

een zelfklevende folie. Bij rechthoekige kanalen wordt de isolatie tegen de isolatievulling aan-

gebracht en op de ophangconstructie afgewerkt. De beugel, toegepast bij ronde kanalen, wordt

binnen de isolatie opgenomen. De ophangconstructie bij rechthoekige kanalen valt dan buiten

de isolatie. Hiertoe wordt tussen de ophangconstructie en de kanaalwand een gelijkwaardige

isolatievulling met harde persing aangebracht en worden de naden dampdicht afgewerkt. Ook

bestaat de mogelijkheid om de luchtkanalen op MDF-blokjes met een gelijke dikte als de isola-

tie te leggen. De isolatie dient dan wel doorgezet te worden tussen de blokjes (zie L1.03.3). Ook

is het mogelijk om de luchtkanalen voor montage te isoleren. De isolatie wordt hierbij enigszins

in de ophang beugel gedrukt. Hierbij mag de beschermingsfolie om de isolatie niet scheuren.

I.1.03.1 eigenschappen

De lamellen dekens dienen te voldoen aan de volgende eisen:

- onbrandbaar, volgens DIN 4102, klasse A2 en brandvoortplanting volgens NEN 6065, klasse 1;

- rookgetal: ≤ 1 (rookdichtheid verwaarloosbaar volgens NEN 6066).

I.1.03.2 verwerkingen van isolatiedekens zonder zelfklevende folie

De isolatiedeken moet op de volgende lengte worden afgesneden:

Voor rechthoekig kanaal:

- L = 2x (kanaalbreedte + 2x isolatiedikte) + 2x (kanaalhoogte + 2x isolatiedikte) + overlap.

Voor een rond kanaal:

- L = (diameter kanaal + 2x isolatiedikte) x 3,14 + overlap.

I.1.03.3 verwerking van isolatiedekens met zelfklevende folie

Deze isolatie wordt toegepast in slecht geventileerde ruimten en vanwege het ontbreken van

plakpennen bij, als zichtwerk, gemonteerde rechthoekige kanalen tot een breedte van 1200 mm.

De isolatie moet op de volgende lengte worden afgesneden:

Voor rechthoekig kanaal:

- L= 2x (kanaalbreedte + 2x isolatiedikte) + 2x (kanaalhoogte + 2x isolatiedikte) + overlap.

Voor een rond kanaal:

- L= (diameter kanaal + 2x isolatiedikte) x 3,14 + overlap.

I.1.03.4 plakken en afwerken bij rechthoekige kanalen (zonder folie)

De lamellen dekens worden met contactlijm op het kanaal geplakt. Het volledige kanaalop-

pervlak wordt gelijmd met behulp van een roller of met behulp van spuitlijm. De contactlijm

dient men nog te kunnen verwerken bij een temperatuur hoger dan ca. 0° C. De kanaalwand

moet schoon, droog en vetvrij zijn om een goede hechting te verkrijgen tussen de isolatie en

de kanaalwand. Om te voorkomen dat tijdens het drogen van de lijm de isolatie loslaat van het

kanaalwand, dienen er bij de horizontaal gemonteerde luchtkanalen breder dan 600 mm, op de

onderzijde en de zijwanden van het kanaal, per m2 wandoppervlak, minimaal 2 plakpennen, las-

stiften of splittongpennen met afdekplaatje te worden aangebracht. Bij verticaal gemonteerde

kanalen dienen er op alle wanden breder dan 600 mm pennen te worden aangebracht. Het

wordt aanbevolen om de isolatie precies tussen de flensverbindingen aan te brengen. Indien

vanwege condensgevaar op de flens het toch noodzakelijk is de flenzen te isoleren, dient men

een losse strook over de flensverbinding aan te brengen. De naden tussen de lamellen dekens

worden met behulp van een aluminium all-weather-tape, met een breedte van 75 mm en een

minimale kleefkracht op staal van tenminste 9N/25 mm2, aan elkaar geplakt en daarna glad

gestreken.

Page 64: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 65

I.1.03.5 plakken en afwerken bij rechthoekige kanalen (met folie)

Nadeisolatie op de juiste maat te hebben afgesneden, wordt het schutvel over ca. 10 cm in

de lengterichting verwijderd, waarna de isolatie op de juiste positie wordt aangebracht en over

het gehele oppervlakte stevig wordt aangedrukt (let op, eenmaal aangedrukt kan de isolatie

niet meer worden verschoven). Daarna het overige schutvel in fasen verwijderen en de isolatie

telkens stevig over het totale oppervlak tegen de kanaalwand aandrukken. Het wordt aanbe-

volen om de isolatie precies tussen de flensverbindingen aan te brengen. Indien vanwege

condensgevaar op de flens het toch noodzakelijk is de flenzen te isoleren, dient men een losse

strook over de flensverbinding aan te brengen. Kanalen tot een breedte van 1200 mm hoeven

niet voorzien te worden van plakpennen, lasstiften of splittong pennen. De omgevingstempera-

tuur moet tijdens de verwerking liggen tussen +10° C en +50° C. De naden tussen de lamellen

dekens worden met behulp van een aluminium”all weather”-tape, met een breedte van 75 mm

en een minimale kleefkracht op staal van tenminste 9N/25 mm2, aan elkaar geplakt en daarna

glad gestreken.

I.1.03.6 plakken en afwerken bij ronde kanalen

Bij ronde luchtkanalen wordt geen gebruik gemaakt van spuitlijm en/of contactlijm. De isolatie

wordt op de juiste lengte afgesneden en de overlap wordt gereed gemaakt door de isolatie

van het aluminiumfolie los te snijden. Daarna worden de naden met behulp van onder I.1.03.5

genoemde tape vastgeplakt en glad gestreken. Verder dient er om de 600 mm een trekband van

minimaal 10 mm breed om de isolatie te worden aangehaald.

I.1.04 het thermisch isoleren met behulp van kunststof schuimrubber

op basis van synthetisch rubber (elastomeer)

Deze manier van isoleren wordt uitsluitend inpandig toegepast. Rechthoekige en ronde metalen

kanalen worden bij grotere temperatuursverschillen (bijvoorbeeld buitenlucht aanzuigkanalen)

of bij in het zicht lopende kanalen uitwendig geïsoleerd met behulp van bovengenoemd isolatie-

materiaal. Dit materiaal is, afhankelijk van fabrikaat en optredende temperatuursverschillen, in

diverse dikten verkrijgbaar. Dit isolatiemateriaal is te verkrijgen zonder en met een zelfklevende

folie. Om een juiste isolatie te verkrijgen worden de ophangconstructies, zowel bij rechthoekige

als ronde kanalen buiten de isolatie gehouden. Verder wordt er over de kanaalflenzen altijd een

aparte strook van dezelfde isolatiedikte gelijmd.

I.1.04.1 eigenschappen

De isolatie dient minimaal te voldoen aan de volgende eisen:

- onbrandbaar, volgens DIN 4102, klasse A2 en brandvoortplanting volgens NEN 6065, klasse 1;

- rookgetal: ≤ 1 (rookdichtheid verwaarloosbaar volgens NEN 6066);

- praktisch brandgedrag: zelfdovend, niet afdruipend en niet brandgeleidend.

I.1.04.2 verwerking

De isolatie moet op de volgende lengte worden afgesneden:

Voor rechthoekig kanaal:

- Alle zijden worden afgesneden op maat van de zijde + 1x isolatiedikte.

Voor een rond kanaal:

- L= (diameter kanaal + 2x isolatiedikte) x 3,14.

Page 65: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

66 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

I.1.04.3 plakken en afwerken

Zowel bij rechthoekige als ronde luchtkanalen worden de isolatieplaten in principe over het gehele

oppervlak verlijmd met een door de leverancier van de isolatie bijgeleverde lijm. Alle stootranden

moeten goed worden aangedrukt en dus ook goed worden verlijmd. Dit geldt ook bij gebruik van

platen met een zelfklevende laag. De te verlijmen oppervlakken dienen stof- en vetvrij te zijn. Deze

isolatievorm behoeft niet nader te worden afgewerkt met tapes of plakpennen.

I.1.05 thermische isoleren met behulp van glaswol- of

steenwoldekens, afgewerkt met aluminium beplating

I.1.05.1 algemeen

Voor het aanbrengen van de mineraalwol deken wordt verwezen naar hoofdstuk I. 1.03.

I.1.05.2 aanbrengen van aluminium beplating

Uitwendig geïsoleerde kanalen in de buitenlucht kunnen worden afgewerkt met (stuco)

aluminium beplating. In de kustgebieden wordt hiervoor de zeewaterbestendige kwaliteit

(AlMg 3/ ENAW 5754) aanbevolen. Nadat de metalen luchtkanalen op het dak of langs een

gevel in de buitenlucht zijn gemonteerd, wordt de uitwendige isolatie met het vereiste materiaal

en dikte aangebracht. Aansluitend wordt dan de aluminium beplating aangebracht. De dikte

van de aluminium plaat is minimaal 0,8 mm. Het aanbrengen van de beplating geschiedt door

middel van overlapping van de naast elkaar gelegen platen. Deze platen worden voorzien van

zogenaamde rillen die ca. 20 à 25 mm van het plaateinde in de plaat worden gerild. Deze rillen

worden op elkaar gelegd en aan elkaar bevestigd met minimaal 13 x 3 mm RVS plaatschroeven

(8 st/m). De beplating wordt strak om de isolatie aangebracht, zodanig overlappend en afwa-

terend dat inregenen en lekkage niet mogelijk zijn. Hiertoe worden alle naadverbindingen in

het plaatwerk tijdens of na montage van de aluminium beplating met transparante siliconen

kit regendicht afgekit. Om een strak geheel te krijgen (vooral bij grotere kanalen), bestaat de

mogelijkheid om tijdens het isoleren verstevigingsstrippen van aluminium op het kanaal te

bevestigen. De aluminium beplating kan dan op deze strippen worden vastgezet. Hierbij dient

men er op te letten dat de aluminium strippen niet rechtstreeks op het staal worden bevestigd.

Dit in verband met het gevaar voor elektrolytische spanningscorrosie. Een oplossing hiervoor

is om tussen het kanaal en de verstevigingsstrip kit, verf of een tape aan te brengen.

Page 66: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 67

J.1.00 Brandwerend isoleren en bekleden van metalen luchtkanalenJ.1.01 luchtkanalen en brandcompartimentenDe brandcompartimenten zijn te onderscheiden in:

- brandcompartimenten;

- rookcompartimenten.

J.1.01.1 brandcompartimenten

Luchtkanaalsystemen dienen te voldoen aan de brandcompartimenteisen, zoals beschreven in

het Bouwbesluit. Bij de passage van een luchtkanaal door een brandcompartiment moet een

brandklep worden toegepast, die mimimaal gelijk is aan de brandwerendheid van de scheiding

waarin zij zich bevindt. Smeltzekeringen van de brandklep moeten door middel van een in-

spectieluik of middels een uitneembaar bedieningsblok bereikbaar zijn. Om branddoorslag via

ventilatiekanalen te voorkomen, moeten luchtkanalen brandwerend worden uitgevoerd of moet

er ter plaatse van een doorvoering van de scheidingsconstructie een brandklep worden aange-

bracht. Indien brandkleppen niet ter plaatse van de doorvoering kunnen worden aangebracht,

is het noodzakelijk het luchtkanaalgedeelte vanaf de scheidingsconstructie tot op de scheiding

van het brandklepblad brandwerend uit te voeren met een brandwerendheid gelijk aan die van

de betreffende scheiding.

De brandwerendheid van een brandklep dient te zijn aangetoond door middel van een

certificaat van een erkende instantie.

Hiervoor gelden de navolgende beproevingsmethoden:

- voor brandwerende kanalen zonder brandkleppen volgens NEN-EN 1366-1. (NEN 6076);

- voor brandwerende kanalen met brandkleppen volgens NEN-EN 1366-2. (NEN 6077).

Herkenning en toepassing van de juiste normering

De verschillende leveranciers bieden producten aan die volgens verschillende normen zijn

goedgekeurd. Om te beginnen moet altijd worden gekeken of er wordt gesproken over ‘getest

volgens’ of ‘goedgekeurd volgens’. Beide termen komen in de markt voor, terwijl alleen de

laatste iets zegt. Leveranciers van brandkleppen, smeltroosters en brandwerende manchetten

melden conformiteit aan verschillende normen, zowel NEN als NEN-EN. Hierna wordt toege-

licht hoe dit is ontstaan en welke normen van toepassing zijn.

NEN normering

Tot voor enige jaren geleden werden in Nederland alleen de NEN normeringen gehanteerd, in

het bijzonder:

-  NEN 6069: Experimentele bepaling van de brandwerendheid van bouwdelen en

bouwproducten en het classificeren daarvan;

-  NEN 6077: Experimentele bepaling van de brandwerendheid van ventilatiekanalen voorzien

van brandkleppen.

Page 67: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

68 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Zonder de normteksten volledig te citeren kunnen de volgende conclusies worden vermeld:

NEN 6069: Onder deze norm zijn bijvoorbeeld smeltroosters getest. Producten die conform

deze norm zijn goedgekeurd, zijn getest in drukloze situatie. Een dergelijk smeltrooster mag

dan worden toegepast in bijvoorbeeld een deur of wand als overstroomvoorziening. Dit product

toepassen in luchtkanalen mag alleen wanneer zeker is dat de luchtbehandelinginstallatie in geval

van brand uitschakelt, waardoor gegarandeerd kan worden dat tijdens brand het smeltrooster niet

onder druk komt te staan. Immers daarop is het product niet getest en dus niet goedgekeurd.

Daarbij nog de aantekening dat in Nederland in de meeste gevallen de luchtbehandelinginstallatie

bij brand wordt gebruikt voor ontroking (vrijhouden van vluchtwegen), waardoor het aantal geval-

len dat een smeltrooster in een luchtkanaal gebruikt mag worden, klein is.

NEN 6077: onder deze norm zijn brandkleppen getest. Brandkleppen die voldoen aan deze

norm zijn onder druk getest en goedgekeurd, oftewel mogen zonder aanvullende voorwaarden

in luchtbehandelinginstallaties worden toegepast.

NEN-EN normering

Sinds enige tijd geldt ook de Europese normering, afgekort EN. In verband met brandwerende

producten voor luchtbehandelinginstallaties is EN 1366 de belangrijkste norm. Gezien het

Europese karakter is het nu zo dat het testen van brandwerende producten niet per land hoeft

te gebeuren, ook al is het nog wel zo dat de verschillende landen verschillend met brandveilig

installeren omgaan. Indien een testlaboratorium zodanig is geoutilleerd dat ze conform

EN 1363-1 (de norm die aangeeft hoe en met welke middelen de test dient te worden uitge-

voerd) kan testen, mag zij de test voor ieder Europees land eenmalig uitvoeren. Vervolgens

wordt dan geclassificeerd aan de hand van EN 13501-3 als het gaat om producten voor de

ventilatie. Uit de test volgt een testverslag en op basis daarvan een classificatierapport. Gezien

het voorgaande is het dus van belang dat een leverancier van brandwerende producten niet het

testverslag, maar wel het classificatierapport kan overhandigen. Hierin wordt immers geconclu-

deerd of, en zo ja voor hoeveel minuten (15, 20, 30,45,60,90,120,180,240 of 360 minuten) het

betreffende product is goedgekeurd. Dit wordt altijd aangeduid met: EIS xx, waarbij xx het aantal

minuten is. De E staat voor integriteit, de I voor isolatie en de S voor rooklekkage. Bijvoorbeeld

EIS 60 geeft aan dat betreffende product tenminste 60 minuten lang de rook niet doorlaat en

warmte isoleert, oftewel niet doorlaat.

EN 1366 kent een soortgelijk onderscheid als de eerder besproken NEN normen;

NEN-EN 1366-2: goedkeuring volgens deze norm betekent dat het betreffende product is getest

en goedgekeurd onder druk. Dit is dus bij uitstek de norm waaraan brandkleppen, die na het

‘NEN-tijdperk’ zijn getest, moeten voldoen. NEN-EN 1366-3: een product met deze goedkeuring

is niet getest onder druk, dus alleen goedgekeurd als bijvoorbeeld overstroomvoorziening

tussen ruimten. Maar nadrukkelijk niet als toepassing in luchtkanalen waarbij niet is

gegarandeerd dat bij brand de luchtbehandelingsinstallatie uitschakelt.

Conclusies en advies

Verzeker u ervan dat u niet met geteste maar met goedgekeurde producten heeft te maken.

Beoordeel vervolgens of u met een brandwerende voorziening in een drukloze toestand heeft

te maken (toepasselijke oude norm is NEN 6069, nieuwe norm is EN 1366-3); of heeft u wel

met druk te maken dan dient een goedgekeurd product conform de oude norm NEN 6077 of de

nieuwe norm EN 1366-2 te worden toegepast

NEN-EN 1366-1:1999 Beproeving van de brandwerendheid van installaties in gebouwen - Deel 1: Ventilatiekanalen

NEN-EN 1366-2:1999 Bepaling van de brandwerendheid van installaties - Deel 2: Brandkleppen

ISO 10294-2:1999 Beproeving van de brandwerendheid - Brandkleppen voor luchtverdeelsystemen -

Deel 2: Classificatie, criteria en toepassingsgebied van beproeving

Page 68: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

brandwerendheid gewichtinkg/m2 isolatiedikte maximalekanaalafmeting

60 minuten 13 kg 60 mm b x h = 1250 x 1000

90 minuten 20 kg 60 mm b x h = 1250 x 1000

120 minuten 21 kg 60 mm b x h = 1250 x 1000

brandwerendheid Bekledingsdiktekanaal(omverbindingsflens)

30 minuten 25 mm

60 minuten 35 mm

90 minuten 40 mm

120 minuten 52 mm

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 69

J.1.01.2 rookcompartimenten

Bij de passage van een luchtkanaal door een rookcompartiment moet een brandklep worden

toegepast of moet het kanaalgedeelte dat deze scheiding passeert over een afstand van mini-

maal 3 meter ononderbroken en zonder openingen (roosters) worden uitgevoerd. De 3 meter

mag ten opzichte van de rookscheiding verschuiven.

J.1.02 brandwerend isoleren van ronde luchtkanalen Indien aan de luchttransportweg hoge eisen m.b.t. brandwerendheid wordt gesteld, wordt i.v.m.

toepassing van gecertificeerde isolatie materialen aanbevolen de luchtkanalen rechthoekig uit

te voeren.

Er is een product in de handel, dat wordt geleverd met een dikte van 60 mm welke afhankelijk

van de persing (gewicht per m2 plaatoppervlakte) gebruikt kan worden voor respectievelijk een

60 minuten, 90 minuten of 120 minuten brandscheidende wand.

Gelijkwaardige producten kunnen ook toegepast worden indien er een geldig testrapport kan

worden overlegd.

J.1.03 brandwerend isoleren van rechthoekige luchtkanalenHiervoor kunnen de navolgende isolatie materialen in de aanbevolen dikte en uitvoering

worden toegepast:

- De isolatie materialen (brandplaten) worden direct op het luchtkanaal aangebracht volgens

de voorschriften van de leverancier. Deze platen worden veelal vastgezet middels

laspennen of schroefparkers. De platen worden onderling vastgezet met behulp van

een speciale lijmsoort .

- onbrandbare platen van fibersilicaat.

Asbestvrije platen, vervaardigd van vezels, portlandcement en toeslagstoffen,

dienen volgens voorschriften van de fabrikant te worden aangebracht.

J.1.04 ophanging brandwerend geïsoleerde luchtkanalenKanalen dienen in principe opgehangen te worden als bij de genormeerde

beproevingsmethode.

Als vuistregels wordt hiervoor aanbevolen:

- maximale afstand tussen de ophangingen h.o.h. 1,5 meter;

- gewicht per ophangpunt maximaal 50 kg;

- toelaatbare spanning in draadstangen maximaal 9N/mm2 bij een brandwerendheid

van 30 en 60 minuten;

- toelaatbare spanning in draadstangen maximaal 6 N/mm2 bij een brandwerendheid

van 90 en 120 minuten.

Page 69: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

maximaal 1,

5 mete

r

sluitring met sluitmoer

montagerail

contramoer

draadstang min.M6

sluitring met sluitmoer

ophanging RH / brandwerend, geïsoleerd kanaal

70 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Ophangingen dienen inklemmend te worden uitgevoerd door middel van een boven- en

onderbeugel en afgehangen door middel van draadeinden van minimaal M6 in metalen

pluggen. Dit geldt voor zowel rechthoekige als ronde luchtkanalen

J.1.05 brandwerende doorvoeringDe beproevingsmethode van scheidingsconstructies met doorvoeringen is vastgelegd in de

normen NEN 6069 en NEN-EN 1366-3. De afwerking van doorvoeringen kan geschieden door:

- het aanwerken met bouwkundig materiaal (bijvoorbeeld aanmetselen of met gipsplaten);

- het aanwerken met zware persing steenwol in combinatie met brandwerende coating;

- het aanwerken met steenwol.

Het afwerken van de doorvoeringen is afhankelijk van:

- materiaal, vorm en afmeting (diameter, wanddikte) van de luchtkanalen;

- afdichtingssysteem in de doorvoering;

- additionele bescherming, zoals bij verhitting opschuimende coating, brandmanchetten

enzovoorts;

- speciale brandwerende manchetten, welke de opening afsluiten door opschuimen.

Gezien de combinatie van doorvoeringen van meerdere technische installaties ter plaatse

van de rook en brandcompartimenten, geeft het de voorkeur om één en ander in combina-

tie door gespecialiseerde bedrijven te laten uitvoeren. De coördinatie en verantwoording

dienen bij voorkeur bij een bouwpartner te liggen.

Page 70: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

onbrandbaar materiaal

L

NW

onbrandbaar materiaal

bedieningszijdeB

inbouw zijdebedieningszijde

rechthoekige brandklep

brandwerende wand / brandscheiding

brandwerende wand / brandscheiding

brandwerend isolatiemateriaal

brandklep

brandwerende wand / brandscheiding

ronde brandklep

inbouw zijde

35

A

L

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 71

J.1.06 montage brandkleppenDe montage van brandkleppen dient zo mogelijk te geschieden volgens voorschriften van de

fabrikant. Soms is het in de bouw niet mogelijk om de brandklep gedeeltelijk in de brandschei-

ding te monteren. Wanneer de brandklep niet in de brandscheidende wand kan worden gemon-

teerd, zal het kanaaldeel tussen de brandscheidende wand en de brandklep zodanig dienen te

worden geïsoleerd dat de kwaliteit van de brandscheiding blijft bestaan. Dit wordt bij voorkeur

onder verantwoordelijkheid van de bouwkundig aannemer uitgevoerd.

Page 71: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

72 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

K.1.00 Het inwendig reinigen van luchtkanalen K.1.01 algemeenHet transport van luchtkanalen dient op een zorgvuldige wijze plaats te vinden, zodanig dat

vervuiling sterk wordt beperkt. Het verdient aanbeveling voor transport van ronde hulpstuk-

ken gebruik te maken van verpakkingsmiddelen. De opslag op de bouwplaats kan zowel in de

open lucht als in de ruwbouw plaats vinden. In beide gevallen dient de opslag op een droge

ondergrond te geschieden. Het is aan te bevelen de kanalen tegen extreme weersinvloeden en

vervuiling te beschermen. Tijdens het bewerken van de kanalen voor en tijdens de montage is

het noodzakelijk dat losse verontreinigingen, zoals stof, zand e.d. in en aan het kanaal worden

verwijderd, alvorens de kanalen op hun positie worden gebracht. Gedurende het bouwproces is

het voor de luchtkanalen-installateur, op praktische gronden, onmogelijk de inwendige reinheid

van de luchtkanalen te garanderen.

K.1.02 inwendig reinigen na beëindiging van het bouwprocesIn het kader van de milieuwetgeving, gezondheidszorg dan wel ten behoeve van speciale

productietechnieken kan besteksmatig de eis worden gesteld de kanaalsystemen na de mon-

tage (bijvoorkeur na beëindiging v/h bouwproces) inwendig geheel gecertificeerd te reinigen.

Daarvoor hebben gespecialiseerde bedrijven doeltreffende reinigingsapparatuur en beschikken

zij over test- en meetmethoden om de gewenste reinheid te bereiken en door middel van een

certificaat te bevestigen.

Ook kan het aanbeveling verdienen de kanalen na een gebruiksperiode van enige jaren, ofwel

direct na brand (denk aan rook), te reinigen. Aangezien Luka-leden niet over de gewenste ap-

paratuur en kennis beschikken, behoren deze reinigingswerkzaamheden normaliter niet tot hun

activiteiten. Om de kanalen voor de reinigingsapparatuur toegankelijk te maken, is het aan de

adviseur dan wel installateur om op de luchtkanalentekening de plaatsen en afmetingen van

de aan te brengen inspectie- dan wel toegangsluiken aan te geven. Staan deze voorzieningen

niet op de tekening aangegeven, dan behoort het aanbrengen hiervan niet tot de standaard

werkzaamheden van de luchtkanalenfabrikant.

K.1.03 Het Nederlands Verbond Reinigingsspecialisten

Luchtbehandelingssystemen (NVRL)

Het NVRL heeft in samenwerking met TNO Bouw en Ondergrond een keurmerk voor het

reinigen van luchtbehandelingssystemen ontwikkeld. Het keurmerk is gericht op het schoon

houden van de luchtbehandelingssystemen en luchtkanalen, teneinde de gezondheidsrisico’s

ten gevolge van vervuiling in deze systemen zoveel mogelijk te beperken.

Het NVRL is te vinden op www.nvrl.nl

Page 72: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 73

L.1.00 MontagevoorschriftenL.1.01 algemeenDeze montagevoorschriften voldoen aan de voorschriften NEN-EN 1505 t/m 1507.

In het kader van de overeenkomst tussen Luka en TNO Certification is de controle op de fabricage en

montagekwaliteit door TNO Certification opgedragen aan TNO Quality Services B.V.

Veiligheid, gezondheid en milieu zijn ook bij montagewerkzaamheden belangrijke onderwerpen.

Conform de Arbo-wet en de VCA hebben de verschillende partijen op de bouw een eigen specifieke

verantwoordelijkheid. Zo is de hoofdaannemer eindverantwoordelijke voor de veiligheid op het

project en het beschikbaar stellen van algemene faciliteiten en veiligheidsvoorzieningen.

De Luka leden hebben, als onderaannemer, onder andere de verantwoordelijkheid voor het juist

handelen van hun medewerkers en hen te voorzien van de juiste middelen.

Doorgaans wordt dit alles vastgelegd in een projectplan. De Luka leden stellen aan de opdrachtgever

of hoofdaannemer een bedrijfseigen projectplan ter beschikking. Dit plan dient als onderdeel van het

totale projectplan dat door de hoofdaannemer opgesteld wordt.

Enkele belangrijke onderwerpen uit het projectplan zijn:

- Toolbox meetingen en instructie aan medewerkers.

- Monteurs beschikken over een geldig VCA diploma.

- Het gebruik en beschikbaar stellen van PBM’s (Persoonlijke beschermingsmiddelen)

- Toezicht op het werk, waaronder werkplek veiligheidsinspecties.

- Het scheiden en ordelijk afvoeren van afval.

- Gebruik van gekeurd gereedschap.

- VGM coördinator

De Luka leden beschikken over een bedrijfseigen veiligheids- of Arbosysteem. In veel gevallen

zal dit systeem gecombineerd zijn met het milieu- en kwaliteitssysteem.

L.1.02 transport en opslagHet transport van luchtkanalen dient op een verantwoorde wijze plaats te vinden, zodanig dat

transportschade wordt voorkomen. Het verdient aanbeveling voor het transport van ronde

hulpstukken gebruik te maken van dozen, netzakken, bundels, kratten of containers.

Luchtkanalen zijn gevoelig voor vervorming door onzorgvuldige of ruwe behandeling. Zorgvuldig

afladen is derhalve een noodzaak. Beschadigingen aan verbindingsprofielen bij rechthoekige kanalen

en aan de randen van ronde kanalen, verhogen de kans op luchtlekkages. Om beschadigingen zoveel

mogelijk te voorkomen, verdient het aanbeveling de leveringen op de bouwplaats nauw aan te laten

sluiten op de voortgang van de montage.

De opslag op de bouwplaats kan zowel in de open lucht als in de ruwbouw plaatsvinden. In beide

gevallen dienen de kanalen op een droge ondergrond te worden opgeslagen. Bij plaatsing in de open

lucht dienen de kanalen tegen extreme weersinvloeden en vervuiling te worden beschermd. Het is

gewenst de luchtkanalen en hulpstukken, na aflevering op de bouwplaats, met behulp van een kraan

of bouwlift zo dicht mogelijk bij de plaats van montage op te slaan.

L.1.03 montagevoorschriften rechthoekige en ronde luchtkanalenBij aanvang van elke montage dient de leidinggevende monteur in het bezit te zijn van montagete-

keningen c.q. materiaallijsten. Tevens dient de montageleiding uitleg te geven over de inhoud van de

montagevoorschriften en de specifieke voorschriften die gelden voor de bouwlocatie.

Page 73: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

min.afmeting

kanaalbreedte breedte x hoogte min.dikte

≤ 800 28 x 15 1,25

≤ 1.250 30 x 20 1,5

> 1.250 30 x 40 1,8

Toe te passen sendzimir vezinkte onderbeugel (in mm)

74 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

L.1.03.1 ophanging en ondersteuning van ongeïsoleerde rechthoekige metalen kanalen

De luchtkanalen worden zodanig bevestigd of opgehangen dat de kanaaldelen met appendages een

stabiel en strak geheel vormen. Bij de keuze van materialen en constructie-uitvoering wordt rekening

gehouden met de omgevingscondities en de lineaire uitzettingen van het kanaalmateriaal.

De meest voorkomende constructies zijn:

- consoles, verzinkt of tenminste met zinkstof verf afgewerkt, die voor bevestiging tegen een

bouwkundige constructie worden toegepast;

- ophangconstructies, die een zodanige sterkte hebben dat het totale gewicht van de

luchtkanalen, inclusief de tussengebouwde appendages, door draadstangen naar de

bouwkundige ophangpunten wordt overgebracht;

- kanaalhoeken met rubber inlage.

De ophanging moet samengesteld worden uit een onderbeugel van sendzimir verzinkt materi-

aal, voorzien van vilt of P.E.-band met minimale afmetingen van 18 x 4 mm, met draadstangen

minimaal M6, direct langs het kanaal. De afstand tussen deze draadstangen is maximaal 100

en minimaal 30 mm groter dan de kanaalbreedte. De beugels, met een onderlinge afstand van

maximaal hart-op-hart 3 meter, kunnen worden uitgevoerd in een profielvorm, dan wel in een

standaard handelsprofiel van voldoende sterkte, waardoor voldoende stijfheid wordt verkregen.

(zie bijgevoegde tabel)

Bij schachtkanalen kan gebruik worden gemaakt van consoles tegen

de wand, dan wel profielen aan de kanalen, die worden afgesteund

op de vloer. De stalen constructies worden minimaal corrosiewerend

uitgevoerd. Dakkanalen steunen, door middel van weersbestendige

ondersteuningsprofielen, op de door de bouwkundig aannemer aange-

brachte dakvoorzieningen. Deze ondersteuningen staan in lengte-

richting maximaal 2,5 meter hart op hart.

L.1.03.2 ophanging en ondersteuning van rechthoekige kunststof,

mineraalwol en hardschuim kanalen

Rechthoekige luchtkanalen worden zodanig bevestigd of opgehangen dat de kanaaldelen met

appendages een stabiel en strak geheel vormen. Bij de keuze van materialen en constructie-

uitvoering wordt rekening gehouden met de omgevingscondities en de lineaire uitzettingen van

het kanaalmateriaal.

De meest voorkomende constructies zijn:

- consoles, verzinkt of tenminste met zinkstof verf afgewerkt, die voor bevestiging tegen een

bouwkundige constructie worden toegepast;

- ophangconstructies, die een zodanige sterkte hebben dat het totale gewicht van de lucht-

kanalen, inclusief de tussen gebouwde appendages, door draadstangen naar de

bouwkundige ophangpunten wordt overgebracht.

De ophanging samen te stellen uit een boven- en onderbeugel met draadstangen minimaal M6,

direct langs het kanaal. De afstand tussen deze draadstangen is maximaal 100 en minimaal

30 mm groter dan de kanaalbreedte. De beugels, met een onderlinge afstand van maximaal

3 meter hart op hart, moeten worden uitgevoerd in profielvorm, dan wel in een standaard

handelsprofiel van voldoende sterkte, waardoor voldoende stijfheid wordt verkregen (zie tabel

L.1.03.1). Bij schachtkanalen kan gebruik worden gemaakt van consoles tegen de wand, dan wel

profielen aan de kanalen, die worden afgesteund op de vloer. De stalen constructies worden

minimaal corrosiewerend uitgevoerd. Dakkanalen steunen, door middel van weersbestendige of

aluminium (AlMg3) ondersteuningsprofielen, op de door de bouwkundig aannemer aange-

brachte dakvoorzieningen. Deze ondersteuningen staan in lengterichting maximaal 2,5 meter

hart op hart.

Page 74: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

hoeklijn 30 x 30 x 3/M8

vilt, P.E.-band of rubber

detail B

geïsoleerd kanaalwerk

harde persing isolatiestrookover volle breedte kanaal

sluitring

MDF-blok 50 x 50 x 25

principe ophanging ongeïsoleerde schachtkanalen

vilt of P.E.-band

hoeklijn 30 x 30 x 3of gezette plaatconsole/profielen

principe ophanging ongeïsoleerde kanaalwerk door schachtvloer

onderbeugel ophanghoek met rubber inlage

sluitring stalen ring

verzinkt stalen ophanghoek

hoog elastisch dempings-materiaal

ongeïsoleerd kanaalwerk

detail A

detail AA

vilt of P.E.-band

draadstang min. M6 draadstang min. M6

A

B

kanaalwand

Montagevoorbeeldenongeïsoleerdrechthoekigkanaalwerk

AA

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 75

L.1.03.3 ophanging en ondersteuning van geïsoleerd rechthoekig kanaalwerk

Indien het kanaalwerk na het monteren uitwendig wordt geïsoleerd, moeten tussen de onder-

beugel en het kanaal MDF-afstandblokjes 50 x 50 x 25 of harde persing isolatiestroken van

100 x 25 mm zijn aangebracht.

Dit geldt niet indien de kanalen voor de montage worden geïsoleerd (zogenaamd voorisoleren).

Montagevoorbeeldengeïsoleerdrechthoekigkanaalwerk

Page 75: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

principe ophanging geïsoleerde schachtkanalen

isolatie

vilt of P.E.-band

vilt, P.E.-bandof rubber

kanaalwand

isolatie

MDF-lat 50 x 25, alt. houten lat

hoeklijn 30 x 30 x 3of gezette plaatconsole/profielen

detail C

C

principe ophanging geïsoleerd kanaal door schachtvloer

isolatie isolatie

kanaalwand

MDF-lat 50 x 25, alt. houten lat

vilt, P.E.-band of rubber

hoeklijn 30 x 30 x 3

detail D

D

76 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

L.1.03.4 ophanging en ondersteuning van ronde metalen kanalen

Ronde luchtkanalen worden zodanig bevestigd of opgehangen dat de kanaaldelen met appen-

dages een stabiel en strak geheel vormen. Bij de keuze van materialen en constructie-uitvoering

wordt rekening gehouden met de omgevingscondities en de lineaire uitzettingen van het

kanaalmateriaal. De meest voorkomende constructies zijn:

- consoles, verzinkt of tenminste met zinkstof verf afgewerkt, die voor bevestiging tegen een

bouwkundige constructie worden toegepast;

- ophangconstructies, die een zodanige sterkte hebben dat het totale gewicht van de luchtka-

nalen, inclusief de tussengebouwde appendages door draadstangen naar de bouwkundige

ophangpunten wordt overgebracht.

De beugels bij buizen met een diameter van 500 mm en groter moeten worden uitgevoerd

als tweepuntsophanging met een boven- en onderbeugel. Tussen de beugel en het luchtkanaal

dient vilt of P.E.-band met minimale afmetingen van 18 x 4 mm te worden toegepast.

Voor kleinere diameters wordt volstaan met éénpuntsbeugels uit sendzimir verzinkt staalband

of gaatjesband, voorzien van vilt of P.E-band, of met geplastificeerd gaatjesband met één-

puntsophanging. Daarnaast kunnen standaard beugels met rubber inlage worden toegepast.

De maximale hartafstand van de beugels onderling is 3 meter. Bij schachtkanalen kan gebruik

worden gemaakt van consoles tegen de wand, dan wel profielen aan de kanalen, die worden

afgesteund op de vloer. De stalen constructies worden corrosiewerend uitgevoerd. Dakkanalen

steunen, door middel van weersbestendige ondersteuningsprofielen, op de door de bouwkun-

dig aannemer aangebrachte dakvoorzieningen. Deze ondersteuningen staan in lengterichting

maximaal 2,5 meter hart op hart.

Page 76: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

MDF-lat 50 x 25, alt. houten lat

MDF-lat 50 x 25, alt. houten lat

vilt of P.E.-band

vilt of P.E.-band

draadstang M8

draadstangmin. M6

draadstang min. M6

vilt of P.E.-band1 puntsophanging

geplastificeerd/verzinkt gaatjesband min. afmetingen 15 x 1,5 mm

bout + moer M6

2 puntsophanging ø ≥ 500 mm

vilt of P.E.-band

principe ophanging ongeïsoleerd kanaalwerk (verticaal)

vilt of P.E.-band

hoeklijn 30 x 30 x 3of plaatgezette console

montagevoorbeelden rond kanaalwerk

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 77

L.1.03.5 ophanging en ondersteuning van ronde kunststof kanalen

Deze luchtkanalen worden zodanig bevestigd of opgehangen dat de kanaaldelen met appendages

een stabiel en strak geheel vormen. Bij de keuze van materialen en constructie-uitvoering wordt

rekening gehouden met de omgevingscondities en de lineaire uitzettingen van het kanaalmateriaal.

Page 77: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

vilt of P.E.-band

isolatie isolatie

geplastificeerd/verzinkt gaatjesband min.

afmetingen 15 x 1,5 mm

bout + moer M6

principe ophanging geïsoleerd kanaalwerk

78 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

L.1.04 montagevoorschriften plafondroostersIndien besteksmatig geen nadere specificatie van de plafondconstructie is aangegeven, wordt er

van uitgegaan dat er sprake is van een rasterwerk van 600 x 600 mm voor het inleggen van de

plafondroosters.

Roosters dienen te worden aangeleverd per lokaal waar ze gemonteerd moeten worden en voor-

zien te zijn van een code die correspondeert met een plaatsbepaling op de montagetekening.

De opdrachtgever moet er voor zorgen dat de “technische plafondtegels” in het rasterwerk wor-

den gelegd. Zogenaamde “technische plafondtegels” zijn plafondtegels voorzien van sparingen,

overeenkomstig de sparingsmaat van de desbetreffende roosters. Het luchtkanaalbedrijf mon-

teert de tegels aan de roosters en plaatst de tegel met rooster in het rasterwerk, op de plaats

die is aangegeven op de montagetekening. Vervolgens wordt het rooster met een flexibele

slang aangesloten op het kanalensysteem. Om het vuil worden van omliggende plafondtegels

te voorkomen, moeten de omschreven werkzaamheden worden uitgevoerd voordat de overige

plafondtegels worden aangebracht. Wanneer een rooster wordt geleverd met een moduul plaat

van 595 x 595 wordt het rooster rechtstreeks in het rasterwerk van 600 x 600 mm gelegd. Indien

besteksmatig omschreven is dat de roosters opgehangen moeten worden, zal dit normaliter

gebeuren middels 2 snelhangers (met een maximale lengte van 600 mm) aan het bovenliggende

bouwkundig plafond. Wanneer het verlaagde plafond niet uit een rasterwerk bestaat, maar

uit in elkaar geschoven platen, lamellen plafond of gips plafond, zullen de roosters middels

snelhangers met een lengte van maximaal 600 mm tijdens de montage van de plafonds aan

het bovenliggende plafond moeten worden opgehangen. In verband met de planning en het

voorkomen van wachttijden dient dit te worden uitgevoerd door derden.

L.1.05 montagevoorschriften appendages

L.1.05.1 algemeen

In dit deel van het Kwaliteitshandboek worden tussen te bouwen appendages in de luchtkanaal-

systemen behandeld. Hierbij zal worden voorbijgegaan aan de werking en het doel van deze

appendages in de installatie. Dit hoofdstuk gaat vooral over de montage en de luchtdichtheid

van de appendages in het luchtkanaalsysteem.

Uitgangspunt is dat, indien de luchtkanalen voldoen aan luchtdichtsheidseisen, ook aan tussen

te bouwen appendages luchtdichtheidseisen dienen te worden gesteld. Deze luchtdichtheidsei-

sen zijn dezelfde als internationaal afgesproken in de NEN-EN 1751. Appendages voorzien van

ronde aansluitingen met rubber “safe” afdichtingen verdienen de voorkeur, daar hierbij op een

efficiëntere wijze aan luchtdichtheidseisen kan worden voldaan. Voor specifieke productgebon-

den montagevoorschriften dient contact te worden opgenomen met de leverancier.

De doelstelling is de totale luchttransportweg, tussen luchtbehandelingskast en het rooster, te

kunnen laten voldoen aan de LUKA kwaliteitseisen.

Page 78: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

appendage

PE-band 18 x 4

kanaalwand

kanaalprofiel

tapbout m8

schroefklem

min.afmeting

appendagebreedte breedte x hoogte min.dikte

≤ 800 28 x 15 1,25

≤ 1.250 30 x 20 1,5

> 1.250 30 x 40 1,8

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 79

L.1.05.2 montagevoorschriften rechthoekige appendages

Rechthoekige appendages dienen te worden gemonteerd conform de voorschriften van de

fabrikant. Deze montage-voorschriften voldoen aan de voorschriften NEN-EN 1505 t/m 1507.

De componenten moeten zodanig worden bevestigd of opgehangen, dat ze een strak en stabiel

geheel vormen met de luchtkanalen. Dit gebeurt met ophangconstructies die een zodanige

sterkte moeten hebben, dat het totale gewicht door draadstangen naar de bouwkundige

ophangpunten wordt overgebracht.

De ophanging wordt samengesteld uit een onderbeugel van sendzimir verzinkt materiaal (of

ander materiaal, indien dit is omschreven in het bestek), voorzien van vilt of P.E. band, met

minimale afmetingen van 18 x 4 mm, met draadstangen minimaal

M6 direct langs de appendage. De afstand tussen de draadstangen

is maximaal 100 en minimaal 30 mm groter dan de kanaalbreedte,

afhankelijk van de aanwezigheid van uitwendige isolatie. De beugel

moet, voor of achter de appendage, op een minimale afstand van 100

mm en een maximale afstand van 400 mm worden gemonteerd en

moet worden uitgevoerd in een profielvorm (zie bijgaande tabel) dan

wel in een standaard handelsprofiel van voldoende sterkte, waardoor

voldoende stijfheid wordt verkregen.

Omdat flenzen van de luchtkanalen niet altijd overeenkomen met de flenzen van de

appendages zijn er verschillende manieren om deze aan elkaar te koppelen.

- Wanneer de flenzen uit dezelfde profielen bestaan, worden de hoeken voorzien van een

bout + moer verbinding (minimaal M6 x 20) en/of van overslagprofiel in de lengte en

breedte. Tussen de flenzen moet een afdichtingsband met gesloten celstructuur met

minimale afmeting van 18 x 4 worden aangebracht, waarbij het band in de hoeken moet

overlappen (zie A.1.03 dwarsverbindingen).

- Wanneer de flenzen niet uit dezelfde profielen bestaan, worden de hoeken voorzien van een

bout + moer verbinding (minimaal M6 x 20) en van schroefklemmen op een onderlinge

afstand van maximaal 400 mm. Tussen de flenzen moet een afdichtingsband met gesloten

celstructuur met minimale afmetingen van 18 x 4 worden aangebracht, waarbij het band in

de hoeken moet overlappen.

Page 79: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

80 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

L.1.05.3 montagevoorschriften ronde appendages

Er zijn 2 verschillende manieren om de ronde appendages aan de ronde luchtkanalen te bevestigen:

- de appendage is voorzien van een steekflens (al dan niet voorzien van een rubber-inlage of “safe”

verbinding). Het schuifdeel wordt in de spiraal gefelste buis geschoven en met popnagels of zelfbo-

rende parkers vastgezet. Wanneer er geen “safe” verbinding wordt gebruikt, zal de verbinding alsnog

omwikkeld moeten worden met een daarvoor passende tape (zie A.3.11 verbindingsstukken).

- de appendage is voorzien van een haakse flens. De flens die aan de appendage zit wordt met een

contraflens aan het luchtkanaal gemonteerd. Tussen beide flenzen zal een afdichtingsband met

gesloten celstructuur met een minimale afmeting van 15 x 4 of elastische blijvende kit worden

aangebracht. De flenzen worden daarna met behulp van minimaal M6 moerbouten met elkaar

verbonden.

Appendages, voorzien van ronde aansluitingen voorzien van “safe” verbinding, verdienen de voor-

keur, daar hierbij op een efficiëntere wijze aan luchtdichtheidseisen kan worden voldaan.

L.1.05.4 transport en opslag appendages

Het transport en opslag van appendages dienen op een verantwoorde wijze plaats te vinden, zodanig

dat transportschade wordt voorkomen. Appendages zijn gevoelig voor vervorming door onzorgvul-

dige of ruwe behandelingen. Zorgvuldig afladen is derhalve een noodzaak. Beschadigingen aan ap-

pendages verhogen de kans op lekkages. Het verdient daarom aanbeveling voor het transport gebruik

te maken van houten (of kunststof) kratten, dozen of containers.

Bij toelevering aan het luchtkanalenbedrijf dient transport en opslag onder verantwoordelijkheid van

de opdrachtgever en door deze te worden verzorgd. Appendages dienen tijdig te worden aangeleverd

en zorgvuldig te worden opgeslagen vlakbij de plaats van montage. Bij te vroege levering ontstaat

kans op vervuiling of beschadigingen in de bouw. Bij te late levering ontstaan meerkosten door moei-

lijkere montage en een aparte montagecyclus met kans op luchtlekkages.

L.1.05.5 inspectie appendages

Ten behoeve van inspectiemogelijkheden voor appendages worden in de nabijheid inspectie luiken

aanbevolen. Deze worden echter alleen aangebracht indien deze in het bestek, dan wel op de bestek-

tekeningen van de luchtkanalen, zijn vermeld of aangegeven.

L.1.06 appendages voor kanaalinbouw

L.1.06.1 brandkleppen

materiaalkwaliteit

Normaliter worden brandkleppen vervaardigd van de volgende materialen:

- omkasting: sendzimir verzinkt staal of promatec H;

- klepblad: brandvertragend en thermisch isolerend materiaal.

Andere materiaalkeuze, afhankelijk van de toepassing, in overleg met de leverancier. Een brandklep

moet voldoen aan de NEN 6077 en/of NEN-EN 1366-2.

verbindingen

De rechthoekige brandklep dient voorzien te zijn van een flensrand, zodat deze deugdelijk kan

worden verbonden met het luchtkanaalsysteem. De ronde brandklep kan zijn voorzien van een in-

steekflens of voorzien van een flensrand. Indien hiertoe verlopen nodig zijn, dan dient voor uitvoering

hiervan te worden verwezen naar het hoofdstuk “Luchtkanalen”.

afmetingen

De afmetingen zijn gestandaardiseerd naar NEN-EN 1505 en 1506 en kunnen worden gekozen als

aangegeven in de tabel voor standaardafmetingen, zoals vermeld in dit handboek onder hoofdstuk

A1.06 en A3.06. De nominale afmetingen van de brandkleppen hebben een tolerantie van +0 tot

-5 mm. Brandkleppen dienen geselecteerd te worden binnen de nominale snelheden voor de netto

doorlaat van de kleppen.

appendage

appendage

10 - 15 mm

afdichtingsbandmoerbouten

Page 80: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

gelijkroterend

contraroterend

onbrandbaar materiaal

L

NW

onbrandbaar materiaal

bedieningszijdeB

A

35

inbouw zijdebedieningszijde

rechthoekige brandklep

brandwerende wand / brandscheiding

brandwerende wand / brandscheiding inbouw zijde

L

ronde brandklep

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 81

inspectiemogelijkheden

Het moet altijd mogelijk zijn om brandkleppen te inspecteren op werking en klepstand (dit is

meestal van buitenaf te controleren). Om op vervuiling te controleren, dient er een inspectie-

luik aanwezig te zijn in de nabijheid van of geïntregreerd in de brandklep (bij voorkeur aan de

bedieningszijde). (zie L.1.05.5)

montagevoorschriften

Voor het monteren van brandkleppen tussen luchtkanalen, zie hoofdstuk “montage

voorschriften appendages”.

Voor de montageplaats van brandkleppen in de wand is in onderstaande schetsen de juiste

positie aangegeven. Wanneer dit niet mogelijk is zal de brandklep zo dicht mogelijk tegen de

brandwerende wand geplaatst moeten worden. Het kanaaldeel tussen het klepblad en de

brandwerende wand zal dan van brandwerende isolatie moeten worden voorzien. (zie J.1.o6)

L.1.06.2 kleppenregisters

materiaalkwaliteit

Normaliter worden kleppenregisters vervaardigd van de volgende materialen:

- omkasting: sendzimir verzinkt staal of aluminium.

Andere materiaalkeuze, afhankelijk van de toepassing, in overleg met de leverancier.

verbindingen

Het kleppenregister dient voorzien te zijn van een flensrand, zodat deze deugdelijk kan

worden verbonden met het luchtkanaalsysteem. Indien hiertoe verlopen benodigd zijn, dan

dient voor uitvoering hiervan te worden verwezen naar het hoofdstuk ”Luchtkanalen”.

uitvoering

Het kleppenregister kan gelijkroterend, dan wel contraroterend worden uitgevoerd.

Page 81: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

82 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

afmetingen

De afmetingen zijn gestandaardiseerd naar NEN-EN 1505 en kunnen worden gekozen als

aangegeven in de tabel voor standaardafmetingen, zoals vermeld in dit handboek onder

hoofdstuk A1.06. De nominale afmetingen van de kleppenregisters hebben een tolerantie van

+0 tot -5 mm.

inspectiemogelijkheden

Het moet altijd mogelijk zijn om kleppenregisters te inspecteren op werking en klepstand (dit is

meestal van buitenaf te controleren). Om op vervuiling te controleren dient er een inspectieluik

aanwezig te zijn in de nabijheid van de appendage. (zie L 1.05.5)

montagevoorschriften

Voor het monteren van kleppenregisters tussen luchtkanalen,

zie hoofdstuk “montagevoorschriften appendages”.

L.1.06.3 variabel en constant volumeregelaars VVR en CVR

materiaalkwaliteit

Normaliter worden VVR en CVR vervaardigd van het volgende materiaal:

- omkasting: sendzimir verzinkt staal.

Andere materiaalkeuze, afhankelijk van de toepassing, in overleg met de leverancier.

verbindingen

De rechthoekige VVR en CVR dienen voorzien te zijn van een flensrand, zodat deze deugdelijk

kan worden verbonden met het luchtkanaalsysteem. De ronde VVR en CVR regelaars kun-

nen zowel met een steekverbinding als met een flensrand worden uitgevoerd. Indien hiertoe

verlopen nodig zijn, dan dient voor uitvoering hiervan te worden verwezen naar het hoofdstuk

“luchtkanalen”. Voor de goede werking van de regelaar verdient het aanbeveling een recht

aanstroomkanaalstuk van 3 tot 5 maal de hoogte of diameter voor de aanstroomzijde van de

appendage aan te brengen. Dit volgens voorschriften van de leverancier.

afmetingen

De afmetingen zijn gestandaardiseerd naar NEN-EN 1505 en 1506 en kunnen worden gekozen

als aangegeven in de tabel voor standaardafmetingen, zoals vermeld in dit handboek onder

hoofdstuk A1.06 en A.3.06. De nominale afmetingen van de VVR en CVR hebben een tolerantie

van +0 tot -5 mm.

inspectiemogelijkheden

Het moet altijd mogelijk zijn om de VVC en CVR te inspecteren op werking, klepstand en vervui-

ling. Daarvoor dient er eventueel een inspectieluik aanwezig te zijn in de nabijheid van de VVR

en CVR. (zie L.1.05.5)

montagevoorschriften

Voor het monteren van VVR en CVR tussen luchtkanalen zie hoofdstuk “montagevoorschriften

appendages”

Page 82: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

omkasting met flensrand

lamellen

koelpijpen

nippel

verdeler verzamelaar

aansluiting

Ingebouwde verwarmermet inspectiedeksel

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 83

L.1.06.4 koelers en verwarmers

materiaalkwaliteit

Voor normale comfortventilatie worden koelers en naverwarmers vervaardigd van de volgende

materialen:

- omkasting: sendzimir verzinkt staal;

- lamellen: aluminium;

- pijpen: koper;

- verdeler/verzamelaar: staal of koper.

Andere materiaalkeuze, afhankelijk van de toepassing, in overleg met de leverancier.

verbindingen

Een koeler en/of verwarmer c.q. naverwarmer dient voorzien te zijn van een flensrand, zodat

deze deugdelijk kan worden verbonden met het luchtkanaalsysteem. Indien hiertoe verlopen be-

nodigd zijn, dan dient voor uitvoering hiervan te worden verwezen naar het hoofdstuk “Luchtka-

nalen”. Om de lekkage, dan wel beschadiging te voorkomen dient boren e.d. bij de montage te

worden vermeden.

Bij luchthoeveelheden tot 2000 m3/h worden veelal ingebouwde verwarmers en koelers toege-

past met ronde aansluitingen. Deze appendages zijn efficiënter aan te sluiten op de luchtka-

nalen en leveren een bijdrage aan de luchtdichtheid van het luchtkanaalsysteem indien deze

appendages voldoende luchtdichtheid bezitten volgens NEN-EN 1751

Bij luchthoeveelheden groter dan 2000 m3/h worden veelal tussen gebouwde verwarmers en

koelers met druppelvanger toegepast (zie afbeelding hieronder)

afmetingen

De verkrijgbare nominale afmetingen van de tussengebouwde koelers/verwarmers zijn

gestandaardiseerd naar NEN-EN 1505 en kunnen worden gekozen als aangegeven in de tabel

voor standaardafmetingen, zoals vermeld in dit handboek onder hoofdstuk A.1.06. Ze hebben

betrekking op de lengte met een tolerantie van +0 tot -5 mm.

De afmetingen zijn afhankelijk van het fabrikaat en in de hoogte (H), meestal verkrijgbaar in

een veelvoud van 30, 40 of 60 mm. De breedte (B) is meestal in veelvouden van 50 en/of

100 mm verkrijgbaar. Om een goede werking te garanderen verdient het aanbeveling de

verhouding (B/H) 4 aan te houden en voor gelijkmatige lucht-aanstroming zorg te dragen.

inspectiemogelijkheden

Het moet altijd mogelijk zijn om tussengebouwde koelers en/of verwarmers te inspecteren op

lekkages, vervuiling etc. Daarvoor dient er een inspectieluik, direct voor en na de koeler en/of

verwarmer, in de luchtkanalen te zijn opgenomen. (L. 1.05.5)

Page 83: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

84 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

montagevoorschriften

Tussengebouwde Koelers en verwarmers dienen te worden gemonteerd conform de voorschrif-

ten van de fabrikant. Voor het monteren van de koelers/verwarmers tussen de luchtkanalen zie

ook hoofdstuk “montagevoorschriften appendages”. In tegenstelling tot wat in dit hoofdstuk is

omschreven, moet er zowel op een afstand van 100 - 400 mm voor als na de koeler/verwarmer

een ophanging worden gemaakt. (zie L. 1.05.2)

aanbrengen en afwerking van isolatie

Het aanbrengen van de isolatie dient te geschieden conform de voorschriften van de fabrikant/

leverancier. Specifiek bij vezelachtig materiaal (inwendige isolatie), dienen naden en dergelijke

zodanig te worden afgewerkt, dat het vezelmateriaal niet door de luchtstroom kan worden mee-

genomen. Om condensatie te voorkomen dient bij koelers, indien condensatie kan onstaan, de

isolatie aan de buitenzijde dampdicht te worden afgewerkt.

condensafvoer

Koelers dienen voorzien te worden van een druppelvanger en een lekbak, met een voorziening

voor condensafvoer met tussenschakeling van een sifon en met voldoende hoogte om het

optredende drukverschil te compenseren. Tevens dient de afvoerleiding te worden voorzien van

een drukloze afvoer.

transport en opslag

Zeer veel aandacht dient te worden besteed aan het transport. Het transport van koelers en

verwarmers dient op een verantwoorde en vooral op zorgvuldige wijze plaats te vinden, zodanig

dat transportschade wordt voorkomen. Het verdient aanbeveling voor het transport gebruik te

maken van houten kratten of containers. Koelers / verwarmers zijn gevoelig voor vervorming

door onzorgvuldige of ruwe behandeling. Zorgvuldig afladen is derhalve een noodzaak. Bescha-

digingen aan koelpijpen verhogen de kans op lekkages. Om beschadigingen zoveel mogelijk te

verkomen, verdient het aanbeveling de levering op de bouwplaats nauw aan te laten sluiten op

de voortgang van de montage.

L.1.06.5 bevochtigers

algemeen

Stoombevochtigers worden toegepast in een uitvoering met directe stoom of met indirecte

stoom.

De spreidingsbuis moet, volgens de voorschriften van de fabrikant, op afschot of verticaal naar

boven gericht worden gemonteerd.

Voor de juiste condensafvoer dient de druk in de retourleiding belangrijk lager te zijn dan de

heersende stoomdruk

materiaalkwaliteit

Voor normale comfortventilatie, worden bevochtigers vervaardigd van de volgende materialen:

- omkasting: meestal van gecoat sendzimir verzinkt plaatstaal en uitgevoerd met een lekbak.

In speciale gevallen wordt de omkasting uitgevoerd in roestvast staal.

- spreidingsbuis: roestvast staal.

verbindingen

De bevochtiger dient voorzien te zijn van een omkasting, voorzien van een flensrand, zodat

deze deugedelijk kan worden verbonden met het luchtkanaalsysteem. Indien hiertoe verlopen

nodig zijn, dan dient voor uitvoering hiervan te worden verwezen naar het hoofstuk “lucht-

kanalen”. Voor een optimale werking van de bevochtiger zie “montagevoorschriften” hierna.

Page 84: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

filtering d.m.v. filterzakken filtering d.m.v. zigzagfilters

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 85

afmetingen

Bevochtigers kunnen over het algemeen worden aangepast aan de reeds bestaande afmetingen.

Overleg met de leverancier over de mogelijke inbouwlengten van spreidingsbuizen verdient

aanbeveling.

inspectiemogelijkheden

Het moet altijd mogelijk zijn om een bevochtiger te inspecteren op lekkages, vervuiling etc.

Daarvoor dient de bevochtiger zodanig uitneembaar te zijn dat alle onderdelen van de

bevochtiger kunnen worden geïnspecteerd en eventueel worden uitgewisseld.

montagevoorschriften

Bevochtigers dienen te worden gemonteerd conform de voorschriften van de fabrikant. Voor het

monteren van bevochtigers tussen de luchtkanalen zie ook hoofdstuk “montagevoorschriften

appendages”. De bevochtigers moeten zodanig worden bevestigd, dat ze een strak en stabiel

geheel vormen met de luchtkanalen. De waterzijdige aansluitingen moeten spanningsvrij

gemonteerd kunnen worden. Om de stoom goed in de lucht op te laten nemen, dient er na de

bevochtiger 2 meter recht kanaal te worden gemonteerd. Transport / opslag zijn gevoelig voor

vervorming door onzorgvuldige of ruwe behandeling. Zorgvuldig afladen is derhalve een nood-

zaak. Om beschadigingen zoveel mogelijk te verkomen, verdient het aanbeveling de levering op

de bouwplaats nauw aan te laten sluiten op de voortgang van de montage.

aanbrengen en afwerken van isolatie

Het aanbrengen van de isolatie dient te geschieden conform de voorschriften van de fabrikant/

leverancier. Specifiek bij vezelachtig materiaal (inwendige isolatie), dienen naden en dergelijke

zodanig te worden afgewerkt, dat het vezelmateriaal niet door de luchtstroom kan worden mee-

genomen. Om condensatie te voorkomen dient bij adiabatische bevochtigers de isolatie aan de

buitenzijde dampdicht te worden afgewerkt.

condensafvoer

De bevochtigers dienen voorzien te worden van een lekbak, met een voorziening voor condens-

afvoer, met tussenschakeling van een sifon en met voldoende hoogte om het optredende druk-

verschil te compenseren. Tevens dient de afvoerleiding te worden voorzien van een drukloze

afvoer.

transport en opslag

Zeer veel aandacht dient er te worden besteed aan het transport. Het transport van koelers en

verwarmers dient op een verantwoorde en vooral op zorgvuldige wijze plaats te vinden, zodanig

dat transportschade wordt voorkomen. Het verdient aanbeveling voor het transport gebruik te

maken van houten kratten of containers. Stoombevochtigers zijn gevoelig voor vervorming door

onzorgvuldige of ruwe behandeling. Zorgvuldig afladen is derhalve een noodzaak. Beschadigin-

gen aan koelpijpen verhogen de kans op lekkages.

L.1.06.6 filtersecties

materiaalkwaliteit

Voor normale comfortventilatie worden filtersecties vervaardigd

van de volgende materialen:

- omkasting: sendzimir verzinkt plaatstaal, uitgevoerd met een

inspectieluik of deur.

Andere materiaalkeuze, afhankelijk van de toepassing, in overleg

met de leverancier.

Page 85: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

volledig module

halve module

kwart module

breedte

610 (592)

610 (592)

305 (297)

hoogte

610 (592)

305 (297)

305 (297)

86 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

verbindingen

De filtersectie dient voorzien te zijn van een omkasting en van een flensrand, zodat deze deug-

delijk kan worden verbonden met het luchtkanaalsysteem. Indien hiertoe verlopen nodig zijn,

dan dient voor de uitvoering hiervan verwezen te worden naar het hoofdstuk “luchtkanalen”.

afmetingen

De nominale maten van de filtersectie hebben betrekking op de standaard afmetingen van de

filtereenheden met een tolerantie van +0 tot -5 mm. De afmetingen zijn gestandaardiseerd

aangegeven in de onderstaande tabel.

De lengte van het filter varieert per type en uitvoering van 200 mm tot 915 mm.

montage voorschriften

Voor het monteren van filtersecties zie hoofdstuk “Montagevoorschriften appendages”.

inspectiemogelijkheden

Het moet altijd mogelijk zijn om de filtersectie te inspecteren op vervuiling. Daarvoor dient er,

in gemonteerde situatie, een mogelijkheid te zijn om het filter eenvoudig uit te nemen, om te

controleren en te vervangen. De mate van vervuiling kan worden gemeten met behulp van een

delta P-meter. (drukverschil meter)

aanbrengen en afwerken van isolatie

Het aanbrengen van de isolatie dient te geschieden conform de voorschriften van de fabrikant/

leverancier. Specifiek bij vezelachtig materiaal (inwendige isolatie), dienen naden en dergelijke

zodanig te worden afgewerkt dat het vezelmateriaal niet door de luchtstroom kan worden

meegenomen.

L.1.06.7 inspectieluiken

algemeen

Ook al worden in de Luka montagevoorschriften, ten behoeve van inspectiemogelijkheden,

luiken aanbevolen, dan worden deze slechts alleen aangebracht indien deze in het bestek, dan

wel op bestektekeningen, zijn vermeld of aangegeven.

Daar waar de luchtkanaalsystemen besteksmatig dienen te worden voorzien van inspectielui-

ken, dienen de posities en afmetingen hiervan op de tekening te zijn aangegeven. Deze luiken,

voorzien van een pakking, worden deugdelijk op het kanaaldeel bevestigd, zonder dat hierdoor

de constructieve uitvoering van dit deel wordt verzwakt. Ook kunnen zij worden uitgevoerd als

compleet vormstuk, voorzien van een luik. Dit kanaaldeel kan worden gemonteerd tussen de

delen van het doorgaande hoofdkanaal.

materiaalkwaliteit

Voor normale comfortventilatie worden inspectieluiken vervaardigd van de materialen

waaruit de luchtkanalen zijn vervaardigd. Een uitzondering hierop zijn de mineraalwol

en hardschuim kanalen waarbij metalen luiken kunnen worden toegepast.

Page 86: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

inspectie

deksel

IDE 1

IDE 2

IDE 3

IDE 4

aantal

sluitingen

2

2

4

4

a

205 mm

330 mm

460 mm

610 mm

b

115 mm

195 mm

320 mm

462 mm

c

237 mm

367 mm

500 mm

653 mm

d

147 mm

232 mm

360 mm

502 mm

e

281 mm

414 mm

552 mm

705 mm

f

191 mm

297 mm

412 mm

550 mm

bdf

e c a

25mm

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 87

afmetingen

De afmetingen zijn afhankelijk van het fabrikaat en kunnen als voorbeeld gekozen

worden als aangegeven in de navolgende tabellen voor standaard afmetingen:

De nominale maten van de inspectieluiken hebben een tolerantie van +0 tot -5 mm

aanbrengen en afwerken van isolatie

Het aanbrengen van de isolatie dient te geschieden conform de voorschriften van de fabrikant/

leverancier. Specifiek bij vezelachtig materiaal (bij inwendige isolatie) dienen naden en derge-

lijke zodanig te worden afgewerkt dat het vezelmateriaal niet door de luchtstroom kan worden

meegenomen.

montage

Ongeïsoleerde inspectiedeksels kunnen zowel in ronde buis als in rechthoekige kanaal worden

ingebouwd of opgebouwd. Na zorgvuldig de juiste sparing in het kanaal te hebben aangebracht,

dient volgens voorschriften van de fabrikant het inspectiedeksel te worden gemonteerd.

Geïsoleerde inspectiedeksels worden normaliter gemonteerd bij geïsoleerde kanalen. Na zorg-

vuldig de juiste sparing in het kanaal te hebben aangebracht, dient eerst een afdichtingskit aan

de onderzijde van het frame van het inspectiedeksel te worden aangebracht, voordat deze op

de eerder aangebrachte sparing wordt gemonteerd. De bevestiging van het frame aan de

plaatstalen kanaalwand gebeurt bij voorkeur met behulp van popnagels of zelf borende parkers.

Daarna wordt de isolatie door middel van aluminiumtape aan het frame van het inspectie

deksel afgewerkt.

Page 87: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

rond meetstation rechthoekig meetstation

88 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

L.1.06.8 meetstations voor kanaal inbouw

materiaalkwaliteit

Voor normale comfortventilatie worden meetstations vervaardigd van het volgende materiaal:

- omkasting: sendzimir verzinkt staal of kunststof PPS.

verbindingen

De rechthoekige meetstations dienen voorzien te zijn van een omkasting met een flensrand,

zodat deze deugdelijk kan worden verbonden met het luchtkanaalsysteem.

Indien hiertoe verlopen nodig zijn, dan dient voor de uitvoering hiervan verwezen te worden

naar het hoofdstuk “luchtkanalen”. Ronde meetstations kunnen zowel van een flensrand als

van een steekverbinding worden voorzien.

afmetingen

De afmetingen zijn gestandaardiseerd naar NEN-EN 1505 en 1506 en kunnen worden gekozen

als aangegeven in de tabel voor standaardafmetingen, zoals vermeld in dit handboek onder

hoofdstuk A1.06 en A.3.06. De nominale maten van de meetstations hebben een tolerantie van

+0 tot -5 mm.

aanbrengen en afwerken van isolatie

Het aanbrengen van de isolatie dient te geschieden conform de voorschriften van de fabrikant/

leverancier. Specifiek bij vezelachtig materiaal (inwendige isolatie) dienen naden en dergelijke

zodanig te worden afgewerkt dat het vezelmateriaal niet door de luchtstroom kan worden

meegenomen.

montagevoorschriften

Voor het monteren van meetstations zie hoofdstuk “montagevoorschriften appendages”.

Het meetstation dient zodanig te worden gemonteerd, dat de pijl op de omkasting wijst in

de luchtrichting. Dit is zeer belangrijk voor de goede werking.

L.1.06.9 ronde en rechthoekige geluiddempers

L.1.06.9.1 ronde geluiddempers

materiaalkwaliteit

Voor het vervaardigen van ronde geluiddempers wordt gebruik gemaakt van;

• sendzimir verzinkte buis voor de buitenmantel en geperforeerde sendimiz verzinkte buis

voor de binnenmantel (starre dempers);

• aluminium gefelste flexibele buis (semi-flexibele dempers);

• kunststof, polystyreen schuimrubber (geluiddemper in kanaal).

wanddikte

Voor de sendzimir verzinkte buis geldt een wanddikte voor standaard uitvoering zoals

hieronder is vermeld.

Voor de (semi) flexibele demper is de wanddikte afhankelijk van de fabrikant.

Page 88: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

d

R

d d

1 x d 1 x d

63 mm

> 160 mm

> 250 mm

> 500 mm

> 800 mm

< 160 mm

< 250 mm

< 500 mm

< 800 mm

< 1250 mm

wanddikte

= 0.4 mm

= 0.5 mm

= 0.6 mm

= 0.8 mm

= 1.0 mm

diameter

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 89

soorten geluiddempers

Ronde geluiddempers komen algemeen voor als;

• starre dempers (zowel rechte als bocht uitvoering)

De starre demper bestaat uit een spiraal gefelste (of gewalste plaat met langsnaad)

buitenmantel en een geperforeerde binnenmantel met tussen deze twee mantels

akoestisch materiaal, in de vorm van steen- of glaswol. Tussen de isolatie en de

geperforeerde binnenmantel is een doek aangebracht om te voorkomen dat de vezels

van het isolatiemateriaal in het kanaal komen. Aan het uiteinde van de demper is een

steekverbinding aangebracht, eventueel inclusief rubberen afdichtingsring of voorzien van

flenzen, zodat de demper deugdelijk met het luchtkanaalsysteem kan worden verbonden. Al

naar gelang de toepassing van de demper, kan deze worden voorzien van een coulisse, dan

wel van een kern.

• semi-flexibele dempers

De semi-flexibele demper bestaat uit een binnen- en buitenslang van een flexibele alu-

minium slang, waartussen glaswolisolatie is aangebracht. Tussen de binnenslang en de

isolatie kan optioneel een doek worden aangebracht, om te voorkomen dat vezels van het

isolatiemateriaal in het kanaal komen. De binnenslang is geperforeerd. De uiteinden zijn

voorzien van een steekverbinding voor directe montage in het luchtkanaalsysteem.

lengte van geluiddempers

De lengte van een geluiddemper is afhankelijk van zijn functie in het luchtkanaalsysteem. De meest

voorkomende dempers zijn verkrijgbaar in lengten van 300, 500, 600, 750, 900, 1000 en 1200 mm.

diameters

Diameters van geluiddempers zijn gestandaardiseerd conform de NEN-EN 1506 en kunnen

worden gekozen als aangegeven in de tabel voor standaard afmetingen, zoals vermeld in dit

handboek onder A.3.06. De dikte van de isolatie is afhankelijk van het gebruik en verkrijgbaar in

25, 50 en 100 mm.

aanbrengen en afwerken van isolatie

Het aanbrengen van de isolatie dient te geschieden conform de voorschriften van de fabrikant/

leverancier. Specifiek bij vezelachtig materiaal (bij inwendige isolatie) dienen naden en derge-

lijke zodanig te worden afgewerkt dat het vezelmateriaal niet door de luchtstroom kan worden

meegenomen.

bochten van semi-flexibele geluiddempers

Een minimale buigradius geeft een grote drukval. Vandaar dat gestreefd moet worden

naar een zo ruim mogelijk genomen bocht. Voor semi-flexibele dempers dient

een minimum buigradius te worden aangehouden van R= d + 2 x de isolatiedikte.

De leveranciers adviseren een minimale buigradius van twee maal de diameter (d).

Dubbele bochten dienen te worden vermeden.

montagevoorschriften

Voor het monteren van ronde geluiddempers zie hoofdstuk “montagevoorschriften appendages”.

L.1.06.9.2 rechthoekige geluiddempers

materiaalkwaliteit

Voor het vervaardigen van RH geluiddempers wordt gebruik gemaakt van:

- buitenmantel: sendzimir verzinkte plaat;

- coulissen: afgewerkte mineraalwol platen om te voorkomen dat de vezels in de luchtstroom

komen.

Andere materiaalkeuze, afhankelijk van de toepassing, in overleg met de leverancier.

Page 89: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

90 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

verbindingen

De rechthoekige geluiddemper dient voorzien te zijn van een flensrand, zodat deze deugdelijk

kan worden verbonden met het luchtkanaalsysteem. Indien hiertoe verlopen nodig zijn, dan

dient voor de uitvoering hiervan verwezen te worden naar het hoofdstuk “luchtkanalen”.

afmetingen

De afmetingen zijn gestandaardiseerd conform NEN-EN 1505 en kunnen worden gekozen

als aangegeven in de tabel voor standaardafmetingen, zoals vermeld in dit handboek onder

hoofdstuk A1.06. De meest voorkomende standaard lengten zijn: 500, 750, 1000, 1250, 1500

mm. Andere lengten, afhankelijk van de toepassing, in overleg met de leverancier. De nominale

afmetingen van de geluiddempers hebben een tolerantie van +0 tot -5 mm.

aanbrengen en afwerken van isolatie

Het aanbrengen van de isolatie dient te geschieden conform de voorschriften van de fabrikant/

leverancier. Specifiek bij vezelachtig materiaal (bij inwendige isolatie) dienen naden en

dergelijke zodanig te worden afgewerkt dat het vezelmateriaal niet door de luchtstroom

kan worden meegenomen.

inspectiemogelijkheden

Het moet altijd mogelijk zijn om de geluiddemper te inspecteren op vervuiling etc. Daarvoor

dient er een inspectieluik aanwezig te zijn in de nabijheid van de geluiddemper. (L.1.05.5)

montagevoorschriften

Voor het monteren van rechthoekige geluiddempers zie hoofdstuk “montagevoorschriften

appendages”.

luchtdichtheid

Aangezien een geluiddemper als een luchtkanaal wordt beschouwd, zal voor de luchtdichtheids-

eis dezelfde eis gelden als voor alle luchtkanalen.

L.1.06.10flexibele slangen

Voor de juiste montage van flexibele slangen gelden onderstaande aandachtspunten.

aandachtspunten

Deze worden in het kort omschreven:

- algemeen;

- afkorten van slangen;

- maken van aansluitingen;

- ophangpunten;

- beugeling;

- bochten;

- aansluitingen op kanalen en armaturen;

- statische elektriciteit.

algemeen

- trek de slang volledig uit, een niet volledig uitgetrokken slang leidt tot onnodig veel drukverlies;

- gebruik nooit meer slang dan absoluut nodig is, tenzij bij berekening hiermee rekening is

gehouden;

Page 90: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

slangklem

“guso” ring

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 91

- er dient te worden gestreefd naar minimaal 0,5 tot maximaal 1,5 meter te gebruiken slang.

Indien een grotere lengte moet worden toegepast, dient de slang op een correcte

manier te worden gebeugeld;

- bij de montage erop letten dat beschadigingen aan de slang worden vermeden;

- beschadigde binnenslangen dienen direct te worden vervangen;

- bij kleine beschadigingen aan de buitenmantel dient deze te worden afgewerkt met tape

(aluminium tape of pvc tape, afhankelijk van het materiaal van de slang).

afkorten van ongeïsoleerde slangen

- trek de slang goed uit;

- meet de juiste lengte af en markeer dit punt met een viltstift;

- snij tussen de spiraal-winding het materiaal over de volle omtrek door;

- gebruik een kniptang om de spiraal van de slang door te knippen;

- knip de overtollige spiraal weg.

afkorten van geïsoleerde slangen

- trek de slang goed uit;

- meet de juiste lengte af en markeer dit punt met een viltstift;

- snij met een scherp mes door de buitenmantel, het isolatiemateriaal en de binnenslang;

- snij de slang over de volle omtrek door en gebruik een kniptang om de spiraal

van de binnenslang door te knippen. Knip de overtollige spiraal weg;

- werk met een schaar het eventuele overtollige isolatiemateriaal weg.

maken van aansluitingen bij ongeïsoleerde slangen

- kort de slang op de juiste manier af;

- schuif de slang minimaal 40 millimeter over de aansluiting;

- zet vervolgens de slang vast met een stevige slangklem;

- ook mag de slang worden gemonteerd middels een zogenaamde “guso” ring.

Dit dient wel te geschieden volgens de montagevoorschriften van de leveranciers.

maken van aansluitingen bij geïsoleerde slangen

- kort de slang op de juiste manier af;

- duw het isolatiemateriaal en de buitenmantel een stukje terug en plak met tape de

buitenmantel, inclusiwf het isolatiemateriaal, stevig en luchtdicht op de binnenslang.

- schuif de slang minimaal 40 millimeter over de aansluiting;

- gebruik bij voorkeur tape met een breedte van ten minste 50 mm.

- klem met behulp van een stevige slangklem de buitenmantel met de binnenslang op de

aansluiting vast;

- gebruik aluminium tape voor zuiver aluminium en aluminium folie slangen en gebruik

kunststof tape voor kunststof slangen;

- ook mag de slang worden gemonteerd middels een zogenaamde “guso” ring.

Dit dient wel te geschieden volgens de montagevoorschriften van de leveranciers.

Page 91: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Doorzakking max. 50 mm

d

R

d d

1 x d 1 x d

92 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

ophangpunten

- de maximale toelaatbare doorzakking van de slang, tussen twee bevestigingspunten, mag

niet meer bedragen dan 50 mm (in het midden gemeten);

- de onderlinge afstand tussen twee ophangpunten kan variëren tussen 1.5 en 3 meter. Deze

maat is afhankelijk van het type slang dat wordt toegepast.

beugeling

Een slang is over het algemeen zeer flexibel en kan vrij eenvoudig worden ver-

vormd. Door vervorming vermindert de inwendige diameter en wordt het drukver-

lies vergroot. Bij beugeling (door middel van bijvoorbeeld geperforeerd band) moet

er daarom goed op worden gelet dat de slang niet in diameter wordt verkleind.

Ondersteun tevens de slang minimaal over de halve omstek.

bochten van flexibele slangen

Volgens NEN-EN 13180 dient de buigradius van een flexi-

bele kanaal te voldoen aan R = d. Echter deze minimale

buigradius geeft een grote drukval. Vandaar dat gestreefd

moet worden naar een zo ruim mogelijk genomen bocht.

Voor flexibele slangen dient men een minimum buig-

radius aan te houden van R = d +2 x de isolatiedikte. De

fabrikanten adviseren een minimale buigradius van twee

maal de diameter (d). Dubbele bochten dienen te worden

vermeden.

aansluiting op kanalen en armaturen

De aansluiting van flexibele slangen op kanalen en armaturen moet met de nodige zorg worden

uitgevoerd. Omdat veel slangen direct na de aansluiting op het kanaal of het armatuur in een

bocht worden gemonteerd, dient een ondersteunende beugel geplaatst te worden.

Flexibele slangen kunnen bij een te “scherpe” kanaalaansluiting een breuk gaan vertonen. Bij

aansluiting op licht- c.q. luchtarmaturen moet men een zo ”direct” mogelijke aansluiting op een

armatuur maken, wel met inachtneming van wat hierboven is beschreven. Teveel bochten in de

slang bij een armatuur doen het drukverlies onnodig oplopen en kunnen geluid veroorzaken.

Een minimale buigradius geeft een grote drukval.

Vandaar dat gestreefd moet worden naar een zo ruim mogelijk genomen bocht met een rechte

aanzuig van 2 x de diameter (d). Voor flexibele slangen dient men een minimum buigradius aan

te houden van R = d + 2 x de isolatiedikte. De leveranciers adviseren een minimale buigradius

van twee maal de diameter. Dubbele bochten dienen te worden vermeden.

Page 92: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

flexibele slang

koppelstuk

aardedraad

fout

goed

de rechter aansluitingis te scherp

goed

fout

Voorbeelden van slangaansluitingen

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 93

statische elektriciteit

In een aantal situaties kan, bij met name kunststof slangen, het opbouwen en ont-

laden van statische elektriciteit explosiegevaar opleveren. Door de spiraaldraad van

de flexibele slang met een aardedraad te verbinden, kan de opbouw van statische

elektriciteit worden geminimaliseerd.

L.1.06.11plenumbakken (rooster plenums)

materiaalkwaliteit

Plenumbakken ten behoeve van roosters kunnen worden vervaardigd van metaal,

mineraalwol, kunststof of hardschuim. De plenumbakken kunnen naar behoefte

worden voorzien van een in- of uitwendige isolatie.

wanddikte

Wanddikte van het materiaal is afhankelijk van de toepassing en materiaalsoort.

Page 93: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

94 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

uitvoering

Er zijn vele uitvoeringen van plenumbakken, afhankelijk van gebruik, soort rooster en toe-

passing. Normaliter zal een plenumbak voor, bijvoorbeeld een plafondrooster, er uitzien als

onderstaand figuur. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen een plenumbak met boven- en

zij-aansluiting voor een kanaalsysteem.

De naden in de plenumbak dienen door het aanbrengen van plastisch blijvende kit luchtdicht te

zijn uitgevoerd.

aansluiting op kanaalwerk

Meestal wordt het kanaalwerk door middel van een flexibele slang aangesloten op de plenum-

bak. Hiervoor zit er een vlak zadelstuk op de bak gemonteerd. Zie hiervoor de montagevoor-

schriften voor flexibele slangen.

Montage roosterplenums

Er zijn diverse mogelijkheden voor plaatsing van roosterplenums in, bijvoorbeeld, een verlaagd

plafond. Dit is echter fabrikaat- en type afhankelijk. Op de roosterplenums dienen echter wel

montagemogelijkheden te zijn aangebracht om de bak (met behulp van bijvoorbeeld

snelhangers), aan het bovenliggende bouwkundige plafond te bevestigen.

Page 94: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

max. testdruk in Pa

500

1000

1000

2000

klasse

A

B

C

D

lekfactor

0,027

0,009

0,003

0,001

statische druk (P

a)

500

1000

1250

1500

2000

klasse A1,53

klasse B

0,51

0,80

klasse C

0,27

0,31

0,35

0,42

maximale lekverlies (1/s . m2)

klasse D

0,089

0,103

0,116

0,14

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 95

M.1.00 Luchtdichtheid M.1.01 algemeenLuka streeft er naar om in nauwe samenwerking met leveranciers c.q. fabrikanten van appenda-

ges de optredende luchtlekkage van de luchttransportweg te beperken en hiermee het energie

gebruik van de luchtbehandelingsinstallatie te verminderen.

Onder de luchttransportweg dienen te worden begrepen:

- luchtkanalen;

- tussen te monteren appendages;

- flexibele slangen.

M.1.02 luchtdichtheid van luchtkanalenAlleen in uitzonderingsgevallen moet een kanaalsysteem volkomen luchtdicht zijn. Om

veiligheidsredenen is een lek ontoelaatbaar, bij bijvoorbeeld transport van gevaarlijke gassen

of bij sterk verontreinigde lucht. Een kanaalsysteem voor een ventilatie- en klimaatbeheersings-

installatie, dat volgens de gangbare productiemethoden wordt vervaardigd, vertoont op naden

en verbindingen een zekere mate van lek. Het is gewenst de toelaatbare hoeveelheid leklucht

om redenen van economie en hinder, vast te leggen. Hoewel de lek optreedt aan de dwars- en

langsverbindingen, in het bijzonder bij de hoeken, wordt aangenomen dat de hoeveelheid lek-

lucht evenredig is met het kanaalwandoppervlak. Uit onderzoek is gebleken dat de hoeveelheid

leklucht per m2 wandoppervlak kan worden geschreven als:

ø LA = f.Ps0,65 (l / s.m2)

waarin

ø LA = hoeveelheid leklucht per m2 oppervlak

f = lekfactor

PS = statische druk in Pa

De toelaatbare hoeveelheid leklucht wordt gerelateerd aan klassen van luchtdichtheid,

waarvoor een toetsingsdruk geldt, die ontleend is aan NEN-EN 1507 en 12237.

Internationaal worden de volgende klassen gehanteerd:

Indien besteksmatig niet anders is aangegeven, hanteert Luka klasse C als luchtdichtheidseis.

Door meting kan worden vastgesteld of het onderzochte kanaaldeel aan de gestelde eis voldoet.

In de praktijk wordt na meting met een daarvoor geschikt testapparaat direct de mate van lek

beoordeeld aan de hand van een grafiek waarin voor de gegeven dichtheidsklasse C het

maximaal toelaatbare luchtlekverlies voor gemonteerde kanaaldelen staat aangegeven.

Voor de uitvoering van de lektekst wordt het volgende in acht genomen:

- het te testen deel is gemonteerd, doch bij voorkeur niet voorzien van uitwendige isolatie;

- het te testen deel is luchtdicht afgescheiden van de rest van het systeem en voorzien van

eventueel tussen gemonteerde appendages waarvoor de toetsingseisen vast staan;

Page 95: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

statische druk in luchtkanaal onderdruk venturi

te testen luchtkanaal

conischaansluitstuk

snelheidsregeling verwisselbare venturi

hoogwaardige ventilator

Meetopstelling luchtkanalen

96 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

- indien een totaal kanaalsysteem, oftewel de luchttransportweg, wordt beoordeeld, heeft het

te testen deel een oppervlak van minimaal 10 m2 en maximaal 80 m2; (afhankelijk van de

capaciteit van de test apparatuur)

- het te testen deel wordt gedurende 5 minuten op de toetsingsdruk (= testdruk) gehouden,

alvorens de lekvolumestroom wordt gemeten;

- maximaal zal 1% van het totale oppervlak van het kanaalproject worden getest;

- de afwijking van de testdruk mag ongeveer 20 Pa bedragen.

werkingsprincipe

De lektester bestaat in principe uit een ventilator met regelbaar toerental, een manometer om

de druk in het luchtkanaal te meten, een gekalibreerd inlaatstuk (venturi) en een nauwkeurige

schuine buis manometer om de zuigdruk in de venturi te meten. Er worden 3 verschillende

inlaatstukken meegeleverd (elk met een eigen curve) om het gehele bereik van de lektester te

kunnen omvatten. Wanneer de lektester is aangesloten op de te testen kanaalsectie, wordt het

toerental zodanig geregeld, dat de vereiste testdruk binnen de gestelde marge gehandhaafd

blijft. De hoeveelheid lucht die door lekkage verloren gaat, wordt via de venturi van de lektester

aangezogen. Door het aflezen van de schuine buismanometer kan de luchtlekkage in l/s in de

tabel op de lektester worden afgelezen. Het meetinstrument dient eens per 3 jaar gekalibreerd

te worden en dient een meetnauwkeurigheid te bezitten van ± 5 %.

Naast de boven omschreven lektester kan deze ook zo uitgevoerd zijn dat digitaal kan worden

afgelezen. Door de blijvende nauwkeurigheid kan kalibratie een per 5 jaar plaats vinden.

E.e.a staat omschreven in de EN 1751, EN 1507 en de EN 12237.

M.1.03 luchtdichtheid van appendages

M.1.03.1 meetmethode luchtlekkage van appendages

Ten einde te kunnen beoordelen of een appendage aan de gestelde luchtdichtheidseis

voldoet, dienen er metingen te worden gedaan. Het werkingsprincipe van de meting is in prin-

cipe dezelfde als bij het meten aan luchtkanalen. Voor de metingen aan de enkele appendage is

een standaard proefopstelling vereist. Deze meetopstelling, volgens NEN-EN 1751,

ziet er uit als weergegeven links naast de tekst.

Page 96: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Meetopstelling appendages

appendageafdekplaat drukmeter

volumestroommeter

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 97

Voor het LUKA Systeem certificaat verlangen Luka leden meetrapporten van leveranciers van

appendages dan wel informatie middels het “Luka Appendage Register”, het “LAR”, om te kun-

nen beoordelen of de geprojecteerde appendages voldoen aan de gestelde luchtdichtheidseis.

Metingen dienen uitgevoerd te zijn door een meetinstituut met een kwaliteitssysteem volgens

ISO 17025. De (inter)nationale accreditatie instelling van dit meetinstituut dient erkend en

aangesloten te zijn bij de EA of MLA. Met betrekking tot de erkenning wordt verwezen naar de

website van de Raad van Accreditatie (www.rva.nl/search). Tevens accepteren de LUKA leden

eigen meetrapporten van leveranciers van appendages, mits deze leveranciers beschikken over

een geldig TNO Meetlabel.

M.1.03.2 rechthoekige appendages

In de Europese norm NEN-EN 1751, voor de bepaling van de toelaatbare luchtlekkage

van kleppenregisters, is voor de lengte van deze appendages een equivalente

lengte aangegeven van 1 meter, wanneer de werkelijke lengte

kleiner of gelijk is aan 1 meter. Uit praktische overwegingen is door Luka

met leveranciers c.q. fabrikanten overeen gekomen deze equivalente lengte

voor alle rechthoekige appendages te hanteren. Dit voor zover de technische

uitvoering dit toelaat en de werkelijke lengte kleiner is dan 1 meter. Dit houdt

in dat de formule voor de maximale luchtlekkage voor elke rechthoekige

appendage is: øL/app = f.Ps0,65.(2H + 2B).L(l/s)

Waarbij:

øL/app = maximale hoeveelheid leklucht in l/s

f = lekfactor

Ps = statische druk Pa

B = breedte van het component in meters

H = hoogte van het component in meters

L = lengte van het component in meters, L = 1 wanneer de lengte van de appendage

kleiner is dan 1 meter of de werkelijke lengte als de lengte meer is dan 1 meter.

voorbeeld:berekeningvanhettoelaatbarelekluchtverlies

Voor een brandklep 600 x 600 mm met L = 500 mm.

Ps = 1000 Pa

f = 0,009 (zie tabel in hoofdstuk M.1.02 luchtdichtheid van luchtkanalen).

øL/app = 0,009 x 10000,65 x(2x 0.60 + 2x 0,60) x 1 = 1,92 l/s

Deze brandklep mag dus maximaal 1,92 l/s lekken naar de omgeving bij 1000 Pa,

om te voldoen aan luchtdichtheidsklasse C. Uitgaande van voorgaande formule, zal de

maximale toelaatbare lekkage voor een appendage (met een lengte kleiner dan 1 meter)

in de luchtdichtheids klasse C bij de navolgende drukken als volgt te berekenen zijn:

500 Pa øL/app = 0,51 x (2H + 2B) of 0,51 x (π x D)

1000 Pa øL/app = 0,80 x (2H + 2B) of 0,80 x (π x D)

M.1.03.3 ronde appendages

Uit praktische overwegingen is door Luka met leveranciers c.q. fabrikanten overeengekomen

de equivalente lengte van 1 meter, zoals gesteld in de norm NEN-EN 1751, ook voor alle ronde

appendages te hanteren. Dit voor zover de technische uitvoering dit toelaat en de werkelijke

lengte kleiner is dan 1 meter. Dit houdt in dat de formule voor de maximale hoeveelheid leklucht

voor elke ronde appendage die voldoet aan luchtdichtheidsklasse C is:

Page 97: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

1500 1500800 1500 800

1000

200

1500

150

0

1500

1500

1000

1000800

x 400

800

x 40

0

700 x 400

200

x 40

0

200

x 40

0

1500

200

200

300

500

300

500

appendage

flexi

bele

sla

ng

flexi

bele

sla

ng

appendage

appen-dage

500

ØwØ400

400 x 400

15,12

8,36

2,40

7,68

3,77

37,33

1.5 + 1.0 + 1,0 + 1,0 (app) + 0,8 + 1,0 = 6,3 x 2,4

1.5 + 1.5 + 0,8 = 3,8 x 2,2

1,5 = 1,5 x 1,6

0,2 + 1,0 (app) + 1,5 + 0,5 + 0,2 + 1,0 (app) + 1,5 + 0,5 = 6,4 x 1,2

1,5 +1,5 = 3 x 3.14 x 0,4

kanaaloppervlak

800 x 400

700 x 400

400 x 400

200 x 400

ø400

98 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

øL/app = f.Ps0,65 .(π x D).L (l/s)

Waarbij: D = diameter in meters

M.1.03.4 flexibele slangen

De bepaling van de luchtdichtheid van flexibele slangen staat omschreven in de NEN-EN 13810.

M.1.03.5 bepaling oppervlak van het te testen kanaal

In onderstaande tabel wordt de bepaling aangegeven van het aantal m2 systeem- oppervlak,

welke gebruikt moet worden in de formule voor de luchtlekkage. In de tabel wordt voor de

appendage een lengte van 1000 mm aangehouden, tenzij de werkelijke lengte groter is

dan 1 meter. Dan wordt de werkelijke lengte ingevuld.(zie ook 5,02 opmetingsmethodiek)

Page 98: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Hoofdstuk 2 | 99

Luka lektestrapport

luchtkanalen/luchttransportweg*Project : .......................................................................................... Werk nr. :...........................................................

Gebouw : .........................................................................................................................................................................................

Installateur : .........................................................................................................................................................................................

Kanalenfabrikant : .........................................................................................................................................................................................

Testdatum : .........................................................................................................................................................................................

Aanwezig : .........................................................................................................................................................................................

Aanwezig : .......................................................................................... Namens :...........................................................

.......................................................................................... Namens :...........................................................

.......................................................................................... Namens :...........................................................

Omschrijving : .........................................................................................................................................................................................

Kanaalsysteem (tekeningnr.): ...........................................................................................................................................................................

Testapparatuur : .........................................................................................................................................................................................

Leveranciers van appendages wel/niet* in het LAR geregistreerd

testdruk gemeten lekverlies wandopp. maximale lekverlies lekverlies

toegestaan gemeten per m2

Pt ( Pa ) Ø L ( l/s ) A ( m2 ) Ø LA ( l/s . m2 ) Ø Lt ( l/s . m2 )

Conclusie : .........................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

Rapport opgemaakt door : .........................................................................................................................................................................................

Handtekening : .......................................................................................... Datum :...........................................................

* doorhalen wat niet van toepassing is

Page 99: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

100 | Hoofdstuk 2 | Kwaliteitsnormen luchtkanalen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Page 100: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

hoofdstuk 3 KwaliteitsaspectenKwaliteitscontrole 103Kwaliteitsgarantie 103Externe kwaliteits- controle TNO 104Beleidsverklaring 105Besteksomschrijving 106

ho

ofd

stuk 3 Kw

aliteitsaspecten

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsaspecten | Hoofdstuk 3 | 101

Page 101: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsaspecten | Hoofdstuk 3 | 103

3.01KwaliteitscontroleHet kwaliteitsbeleid binnen de Luka vormt het belangrijkste onderdeel van het verenigings-

beleid. Afnemers en opdrachtgevers mogen hoge eisen stellen aan de zekerheid die Luka-leden

bieden ten aanzien van kwaliteit, van leveringsbetrouwbaarheid en het voldoen aan specifica-

ties. Luka-leden zijn zich ervan bewust dat kwaliteit ligt in het functioneren van de organisatie;

kwaliteitsproblemen hebben in veel gevallen een organisatorische oorzaak.

Om aan de kwaliteitseisen te voldoen, moeten Luka-leden zeggen wat ze doen en doen wat

ze zeggen. En dit controleerbaar maken. Luka-leden beschikken over een kwaliteitssysteem,

overeenkomstig, dan wel ontleend aan, ISO 9000.

Luka-leden verlenen aan hun personeel de mogelijkheid zich te bekwamen middels vakbe-

kwaamheids cursussen, veiligheidscursussen enz. Dit alles is de basis om te komen tot een

onafhankelijke kwaliteitscontrole door TNO Quality Services B.V., die de inspectie verricht en

verantwoordelijk is voor de door de Luka leden zelf uitgevoerde luchtdichtheidsmetingen.

TNO Quality Services B.V. verricht kwaliteitsinspecties aan de hand van een lijst van controle-

punten, die zijn opgesteld op basis van de kwaliteitsnormen, zoals vastgelegd in dit Kwaliteits-

handboek. Door een regelmatige controle door TNO Quality Services B.V. op de geleverde en

gemonteerde producten, kan worden vastgesteld of het Luka-lid aan de, in dit Kwaliteitshand-

boek vastgestelde, kwaliteitsnormen voldoet. Op grond van deze controle bevestigt

TNO Certification jaarlijks de kwaliteitswaarborging door het Luka-lid middels een

“Oorkonde TNO Product Label” (zie bijlage).

Voor geassocieerde LUKA leden, die appendages produceren en/of leveren en zelf luchtdicht-

heidsmetingen willen verrichten bestaat tevens de controle door TNO Quality Services B.V. en

hierbij wordt door TNO Quality Services B.V. jaarlijks de juistheid van de meetmethode en de

meetresultaten gecontroleerd. De juistheid wordt gewaarborgd middels een “Oorkonde TNO

Meetlabel” (zie bijlage).

3.02Kwaliteitsgarantie De in het hoofdstuk “Kwaliteitsnormen luchtkanalen” vastgelegde technische uitvoering van de

luchtkanalen wordt door interne en externe controles gegarandeerd.

Luchtkanalen maken in de praktijk vaak deel uit van een totaal leidingnetwerk, waarvoor slechts

een beperkte ruimte beschikbaar is. De ontwerpafdeling en werkvoorbereiding van elk Luka-lid

zijn in staat samen met de opdrachtgever gecoördineerde werktekeningen te vervaardigen die,

afgestemd op de productiemogelijkheden, een geïntegreerd kanaalsysteem waarborgen.

Naast het inzetten van vakbekwaam personeel, wordt door het gebruik van moderne compu-

tergestuurde productiemiddelen, een optimale en constante kwaliteit van de geproduceerde

luchtkanalen bereikt.

Elke bij het productieproces betrokken discipline ziet nauwlettend toe op constante uitvoering

van het werk, overeenkomstig de kwaliteitsnormen.

Indien ook de montage van de luchtkanalen door het Luka-lid geschiedt, ziet deze laatste

erop toe dat de uitvoering door vakbekwaam personeel plaatsvindt, overeenkomstig de in de

Luka-kwaliteitsnormen gestelde montage-eisen, dan wel montagevoorschriften. De montage-

inspecteurs van het Luka-lid bezoeken regelmatig de projecten, teneinde naleving van deze

voorschriften te controleren en afwijkingen ten opzichte van de gecoördineerde planning te

voorkomen c.q. te beheersen.

Het Luka-lid heeft zijn organisatie zodanig ingericht dat hij handelt in de geest van de Neder-

landse norm voor kwaliteitswaarborg (ISO 9000). Daarnaast wordt door regelmatige controle

op de naleving van de kwaliteitsaspecten, door onafhankelijke kwaliteitsfunctionarissen van

Page 102: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

104 | Hoofdstuk 3 | Kwaliteitsaspecten | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

TNO Quality Services B.V., een externe controle op de kwaliteit van het product toegepast. Aan

het niet naleven van die normen zijn sancties verbonden. Indien een onderneming wil toetreden

tot de Nederlandse Vereniging van Luchtkanalen-fabrikanten (Luka), vindt er ballotage plaats

op grond van de solvabiliteit en identiteit van de organisatie van de onderneming. Tevens wordt

onderzocht of het toe te treden lid in staat is, qua bedrijfsoutillage, blijvend de Luka-kwaliteits-

normen na te leven.

Kortom: Luka-leden, ieder op hun niveau van omvang, zijn betrouwbare bouwpartners die

garant staan voor een constante kwalitatieve uitvoering van projecten.

3.03Externe Kwaliteits- controle TNOOm er zeker van te zijn dat de kanaalproducent daadwerkelijk conform de Luka-kwaliteitsnor-

men produceert en/of monteert, heeft de vereniging een overeenkomst gesloten met TNO

Certification dat, middels onafhankelijke externe controles door TNO Quality Services B.V.,

borg staat voor de toegepaste uitvoering van het kanaalwerk. Kwaliteitsfunctionarissen van

TNO Quality Services B.V. voeren regelmatig controle uit op de naleving van de normen.

Indien Luka-leden niet aan de kwaliteitsnormen voldoen, kunnen er sancties van kracht worden

die in het contract zijn opgenomen en waaraan de Luka-leden zich onvoorwaardelijk hebben

geconformeerd.

Door constante controle van TNO Quality Services B.V., is het mogelijk dat Luka een

“Kwaliteitscertificaat” of een “Systeemcertificaat” verstrekt voor de door Luka-leden

uitgevoerde projecten (zie bijlage).

Maar de samenwerking tussen de vereniging Luka en TNO Quality Services B.V. reikt verder.

Indien zich technische vraagstukken voordoen, kan Luka gebruik maken van de technische ken-

nis, ervaring, meetapparatuur en laboratoria van TNO Quality Services B.V., teneinde middels

theoretische benadering c.q. praktische toetsing het onderwerp te behandelen. Vertegenwoordi-

gers van TNO Quality Services B.V. bezoeken regelmatig de vergaderingen van de “Commissie

Milieu en Techniek” (CMT) en staan deze commissie met raad en daad terzijde.

Page 103: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Kwaliteitsaspecten | Hoofdstuk 3 | 105

3.04Beleidsverklaring van leden en geassocieerde leden van de LukaOndergetekende verklaart hierbij dat zij/hij als statutair verantwoordelijke voor haar/zijn onderneming

de door Luka omschreven normen en doelstel-

lingen in het “Kwaliteitshandboek kanaalsystemen” volledig respecteert en zal naleven.

Voor de leden betekent dit dat hun producten en installaties aan keuringen worden onderworpen. Hierbij verplicht de on-

derneming zich ertoe inspecties van producten en installaties (zowel tijdens fabricage als tijdens eindmontage) toe te laten.

Deze inspecties worden uitgevoerd door het onafhankelijk instituut TNO Quality Services B.V., zoals omschreven in

de overeenkomst tussen Luka en TNO Certification. De kwaliteitsnormen van Luka zijn als standaard normen in het

geïntegreerde kwaliteitssysteem van de organisatie opgenomen en alle betrokken medewerkers van de organisatie zijn

hierover volledig geïnformeerd.

Voor de geassocieerde leden (producenten en leveranciers van appendages voor toepassing in luchtkanaalsystemen), in het

bezit van een TNO Meetlabel, betekent dit dat hun meetmethode aan keuringen wordt onderworpen. Hierbij verplicht de

onderneming zich ertoe inspecties van deze meetmethode toe te laten. Deze inspecties worden uitgevoerd door het

onafhankelijke instituut TNO Quality Services B.V., zoals omschreven in de overeenkomst tussen Luka en TNO Certification.

Voor de geassocieeerde leden (producenten en leveranciers van appendages geschikt voor het aanbrengen in luchtkanaal-

systemen), niet in het bezit van een TNO Meetlabel, betekent dit tevens dat zij de doelstellingen van de Luka actief zullen

ondersteunen.

Voor akkoord getekend te d.d

De onderneming:

Soort lid: (lid / geassocieerd lid met Meetlabel / geassocieerd lid zonder Meetlabel)

Naam statutair verantwoordelijke:

Functie:

Page 104: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

106 | Hoofdstuk 3 | Kwaliteitsaspecten | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

3.05Besteksomschrijving Productie en montage van luchtkanalen geschieden bij de aangesloten leden volgens het

Luka-Kwaliteitshandboek (laatste versie).

De meerwaarde die Luka leden bieden ten opzichte van andere leveranciers ligt onder meer in

het feit dat de Luka-kwaliteit wordt bewaakt en gegarandeerd, mede op basis van inspecties bij

de leden door TNO Quality Services B.V.. Totale kwaliteitscontrole dus voor de afnemers van

luchtkanalen. Door constante kwaliteitscontrole door TNO Quality Services B.V., is het mogelijk

dat Luka-leden een Kwaliteitscertificaat dan wel een Systeemcertificaat door Luka kan laten

verstrekken voor door haar uitgevoerde projecten.

Om er zeker van te zijn dat de adviseur niet alleen Luka-kwaliteit eist, maar deze ook werkelijk

krijgt, is het wenselijk dat dit duidelijk in een besteksomschrijving wordt vermeld.

De zinsnede “Levering conform Luka-norm” is echter niet voldoende.

Luka adviseert de volgende besteksomschrijving:

“LeveringenmontageconformhetLuka-Kwaliteitshandboekmetoverleggingvaneengeldig

Luka-kwaliteitscertificaat”

Indien eisen worden gesteld aan de uitvoering en de luchtdichtheid van de luchttransport-

weg (inclusief appendages) adviseert Luka de volgende besteksomschrijving:

Alle te leveren luchtkanalen, appendages en slangen dienen te voldoen aan hun respectie-

velijke NEN-EN-normen.

De complete luchttransportweg, zowel toevoer als afvoer tussen de luchtbehandelingskast

en de roosters (dus inclusief roosterplenums), dient te worden geleverd en gemonteerd

volgens de kwaliteits- en uitvoeringsnormen zoals vastgelegd in het Luka Kwaliteits-

handboek (laatste versie), waarbij minimaal aan luchtdichtheidsklasse “C” moet worden

voldaan, zoals is beschreven in NEN-EN 1505 t/m 1507,1751, 13180 en 12237. De lucht-

dichtheid dient gecontroleerd en aangetoond te worden middels een lektestrapport.

De kwaliteit en uitvoering van de luchttransportweg dient naar genoegen aan de

opdrachtgever te worden aangetoond en middels een “Luka Systeemcertificaat” te worden

bevestigd.

Alleen op deze wijze wordt de echte Luka-kwaliteit gewaarborgd.

Indien hogere eisen aan de luchtdichtheid van het kanaalsysteem worden gesteld

(bijv. om redenen van energiebesparing) dienen deze expliciet te worden omschreven in het

bestek, opdat de uitvoering van het luchtkanaalsysteem hierop kan worden aangepast.

Page 105: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

hoofdstuk 4 MilieubeleidMilieubeleid 109

ho

ofd

stuk 4 M

ilieubeleid

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshanboek luchtkanaalsystemen 2008 | Milieubeleid| Hoofdstuk 4 | 107

Page 106: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Milieubeleid | Hoofdstuk 4 | 109

4.01Milieubeleid organisatorische aspecten

De Luka en haar leden streven naar een optimale bescherming van het milieu.

Dit komt tot uiting in ondernomen initiatieven en maatregelen, die er opgericht zijn om:

- afval te verminderen;

- energie verbruik te beperken;

- gebruik van grondstoffen te minimaliseren.

Bij de realisatie van deze doelen hanteert de Luka volgende uitgangspunten:

- het milieubeleid is binnen de Luka regelmatig onderwerp van overleg;

- hierbij is aandacht voor de continue verbetering voor de zorg voor het milieu;

- voldoen aan geldende wet- en regelgeving;

- het milieubeleid maakt op evenwichtige wijze deel uit van het totale beleid van de Luka.

Binnen de Luka is de zorg voor het milieu verankerd in het CMT, de Commissie Milieu en

Techniek.

De Luka leden hebben binnen hun organisatie een milieufunctionaris aangesteld en handelen

conform de geldende wet- en regelgeving en de VCA norm. De Luka leden hebben hiervoor een

op hun situatie toegesneden milieusysteem opgezet dat gericht is op constante verbetering. In

veel gevallen zal dit milieusysteem gecombineerd zijn met het veiligheids- en kwaliteitssysteem.

Page 107: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

110 | Hoofdstuk 4 | Milieubeleid | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Page 108: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshanboek luchtkanaalsystemen 2009 | Risico| Hoofdstuk 5 | 111

hoofdstuk 5 RisicoRisicoregeling 113Opmetingsmethodiek 114

ho

ofd

stuk 5 R

isico

Page 109: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Risico | Hoofdstuk 5 | 113

5.01Risicoregeling Algemeen

Lukaleden hanteren in principe, bij acceptatie van opdrachten voor levering en montage van

luchtkanaalsystemen, de “Gezamenlijke Contractvoorwaarden Installateurs/Luka VLa.” (G.C.I.).

In artikel 4.1 van deze voorwaarden is aangegeven dat, indien niet anders vermeld, de overeen-

gekomen prijs vast en bindend is. Is echter doorberekening van stijgingen in de prijsbepalende

factoren wel contractueel vastgelegd dan hanteren Lukaleden de onderstaande risicoregeling.

Regeling voor verrekening van wijzigingen in loonkosten en materiaalprijzen:

1 De opdrachtnemer is gerechtigd de bij de aanneming der opdracht overeengekomen prijs

te wijzigen, indien na de datum van aanbieding één of meer der kostprijsfactoren wijziging

ondergaan.

2. De opdrachtnemer zal aan de opdrachtgever opgave verstrekken van de relevante prijs-

factoren, zijnde als regel: de loonfactor (L) en/of de materiaalfactor (M)(L....%: M....%).

3 De verrekening van loonkostenwijzigingen vindt plaats door middel van periodieke

vaststelling van het wijzigingspercentage, als volgt:

L2-L1 ______ 100% =..........%

L1

Hierin is L1 het loonniveau per datum van aanbieding, L2 het loonniveau per de datum van

wijziging. Als loonniveau op de respectievelijke data zullen gelden de Normlonen VNG per

uur zoals gepubliceerd door de VNG.

4 De verrekening van materiaalprijswijzigingen vindt plaats op basis van indexcijfers van de

VNG. Het wijzigingspercentage wordt vastgesteld, als volgt:

M2-M1 _______ 100% =..........%

M1

Hierin is M1 het VNG-prijsindex (geplubiceerd als boven aangegeven) per de daum

van aanbieding, en m2 het prijsindexcijfer VNG per datum van wijziging.

5 Elke van de opdrachtnemer uitgaande termijnfactuur van de aannemingssom zal worden

bijgestuurd met de gewijzigde kostprijsfactoren (in de percentages als ad 3 en 4 aange-

geven). Het percentage wordt vastgesteld naar de op datum van de betreffende termijn-

factuur geldende normen en indexwaarden.Verrekening over gedeelten van facturen vindt

niet plaats.

Risicoregeling

Indien de G.C.I. niet van toepassing is, hanteren Lukaleden in principe, bij de acceptatie van

opdrachten voor levering en montage van luchtkanaalsystemen, leverings- en betalingsvoor-

waarden, die overeenkomen met de voorwaarden, uitgegeven door de Metaalunie (Nederlandse

organisatie van ondernemers in het Midden- en Klein bedrijf in de Metaal.

Wanneer hierbij doorberekening van prijsstijgingen van toepassing is, is in tegenstelling tot

het gestelde in deze voorwaarden, ook de bovenstaande risicoregeling van toepassing.

Page 110: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

114 | Hoofdstuk 5 | Risico | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

5.02OpmetingsmethodiekOpmetingsmethodiek

De Nederlandse Vereniging van Luchtkanalenfabrikanten (Luka) acht het van essentieel

belang om uniforme uitgangspunten te definiëren bij het bepalen van de oppervlakte

van rechthoekige luchtkanalen, ronde luchtkanalen en appendages. Daartoe zijn voor de meest

voorkomende onderdelen formules opgesteld, waarmee de kwantiteit wordt berekend.

Voor rechthoekige luchtkanalen en ronde luchtkanalen groter dan 315 mm,

zogenaamd ‘groot rond’ en voor appendages is de eenheid van deze kwantiteit m2

kanaaloppervlak.

Voor ronde luchtkanalen met een diameter tot en met 315 mm, zogenaamd

‘klein rond’, is dit strekkende meter kanaallengte.

De uit berekeningen verkregen kwantiteit kan worden gehanteerd voor verrekening.

De grondslagen voor de formules zijn gebaseerd op de door Luka-leden gehanteerde

calculatiemethodieken, en dus op de praktijk.

Voor rechthoekige luchtkanalen en ‘groot rond’ geldt:

• Voor de berekening van het kanaaloppervlak van elk willekeurig kanaalstuk is de grootste

omtrek van de kanaaldoorlaat en de lengte van het kanaalstuk, beiden uitgedrukt in meters

(m1), bepalend. De lengte van de verschillende kanaalstukken wordt gedefinieerd als aange-

geven op de bijgaande tekeningen.

• Sparingen in het kanaalvlak, voor welk doel dan ook, worden niet in mindering gebracht.

• Schotten, deksels, e.d., in of aan het kanaalstuk bevestigd, worden ter grootte van hun

functionele oppervlak, aan de kwantiteit toegevoegd.

• Voor de berekening van de kwantiteit van de inwendige isolatie van rechthoekige luchtkana-

len, uitgedrukt in m2, geldt het kanaaloppervlak.

Voor ‘klein rond’ geldt:

• De lengte van het kanaal wordt bepaald door meting over de hartlijn met doormeting over

kleppen en hulpstukken. Bij 90° bochten en aftakkingen wordt de lengte gedefinieerd als

aangegeven op de bijgaande tekening.

Voor de bepaling van het kanaaloppervlak t.b.v. beproeving op luchtdichtheid worden

dezelfde grondslagen gehanteerd, met dien verstande dat bij ‘klein rond’ de berekende

lengte wordt vermenigvuldigd met de omtrek. Voor de berekening van de kwantiteit van de

uitwendige isolatie, uitgedrukt in m2, worden dezelfde grondslagen gehanteerd, met dien

verstande dat voor de bepaling van de omtrek rekening dient te worden gehouden met de

isolatiedikte.

Page 111: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

kanaaloppervlak= 2 (a + b) x L

kanaaloppervlak= 2 (a + b) x (L + S)

kanaaloppervlak= 2 (a + b) x (L1 + L2)inclusief geleideschoepen

kanaaloppervlak= 2 (a + b) x (L + S)

kanaaloppervlak= 2 (a + b) x (L + S)

lengte L

c x d

a x b

lengte L

lengte L2 lengte L2le

ngte

L1

leng

te L

1

leng

te L

leng

te L

leng

te L

leng

te L

leng

te L

leng

te L

a x b

a x b a x b a x b

a x b a x b a x b

a x

ba

x b

a x

b

c x

d

c x dc x d

ø ø ø

S sp

rong

maa

t

S sprongmaat

S sp

rong

maa

t

oppervlakbepaling rechthoekige luchtkanalen

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Risico | Hoofdstuk 5 | 115

Page 112: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

1500 1500800 1500 1500

1000

200

150

0

150

0

3000

1000

100

0

400 x 400 800 x 400

800

x 40

0

700 x 400

200

x 40

0

1500

800 x 400 1,5 + 1,0 + 1,0 + 1,5 + 1,0 = 6,0 x 2,4 = 14,4 m2

700 x 400 1,5 + 1,5 + 0,8 = 3,8 x 2,2 = 8,4 m2

400 x 400 1,5 = 1,5 x 1,6 = 2,4 m2

200 x 400 0,2 + 1,5 + 1,5 = 3,2 x 1,2 = 3,84 m2

Ø 315 3 = 3 x 0,315 x π = 2,97 m2

kanaaloppervlak 32,01 m2

200

rekenvoorbeeld oppervlaktebepaling

Ø 3

15

116 | Hoofdstuk 5 | Risico | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Page 113: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Lengte: a + b + c + d + e + g + ( f - 0,5 ) + ( h - 0,5 ) = .......m1

Bij slangverbindingen (ongeïsoleerd en geïsoleerd) wordt doorgemeten over de slang

tot 0,5 m1 voor het ornament.

rekenvoorbeeld oppervlaktebepaling ‘groot rond’ (Ø > 315 mm )

a

fh

d

c

g

e

b

Ø 630

Ø 8

00

Ø 400

3300

5200

6500

Ø 4

00

4200

3000

rekenvoorbeeld lengtebepaling ‘klein rond’ (Ø ≤ 315 mm)

Ø 800 6,5 + 5,2 = 11,7 x 0,8 x π = 29,4 m2

Ø 630 3,0 x 0,63 x π = 5,9 m2

Ø 400 4,2 + 3,3 = 7,5 x 0,4 x π = 9,4 m2

kanaaloppervlak : 44,7 m2

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Risico | Hoofdstuk 5 | 117

Page 114: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

118 | Hoofdstuk 5 | Risico | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Page 115: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshanboek luchtkanaalsystemen 2009 | Bijlagen | Hoofdstuk 6 | 119

hoofdstuk 6 BijlagenNEN-EN Normen 121Contractvoorwaardenv G.C.I. 126 TNO Productlabel 128TNO Meetlabel 129Systeemcertificaat 130Kwaliteitscertificaat 131Luka Appendage Register LAR 132

ho

ofd

stuk 6 B

ijlagen

Page 116: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Bijlagen | Hoofdstuk 6 | 121

Lijst van enkele NEN-EN (Europese) normen die betrekking hebben op o.a. ventilatie, hierbij aangegeven welke voorkomen in het KHB van de Luka.

EN 12097 Ventilation for buildings - Ductwork - Requirements for ductwork components to

facilitate maintenance of ductwork systems

 

2006

EN 12220 Ventilation for buildings - Ductwork - Dimensions of circular flanges for general

ventilation

 

1998

EN 12236 Ventilation for buildings - Ductwork hangers and supports - Requirements for strength

 

2002

EN 12237 Ventilation for buildings - Ductwork - Strength and leakage of circular sheet metal

ducts

 

2003

EN 12238 Ventilation for buildings - Air terminal devices - Aerodynamic testing and rating

for mixed flow application

 

2001

EN 12239 Ventilation for buildings - Air terminal devices - Aerodynamic testing and rating

for displacement flow applications

 

2001

EN 12589 Ventilation for buildings - Air terminal units - Aerodynamic testing and rating of

constant and variable rate terminal units

 

2001

EN 12599 Ventilation for buildings - Test procedures and measuring methods for handing over

installed ventilation and air conditioning systems

 

2000

EN 12792 Ventilation for buildings. Symbols, terminology and graphical symbols

 

2003

EN 13030 Ventilation for buildings - Terminals - Performance testing of louvres subjected to

simulated rain

 

2001

EN 13053 Ventilation for buildings - Air handling units - Ratings and performance for units,

components and sections

 

2006

EN 13141-1 Ventilation for buildings - Performance testing of components/ products for residen-

tial ventilation - Part 1. Externally and internally mounted air transfer devices.

 

2004

EN 13141-2 Ventilation for buildings - Performance testing of components/products for residential

ventilation - Part 2. Exhaust and supply air terminal devices

 

2004

EN 13141-3 Ventilation for buildings - Performance testing of components/products for residential

ventilation - Part 3. Range hoods for residential use

 

2004

EN 13141-4 Ventilation for buildings – Performance testing of components/products for

residential ventilation - Part 4. Fans used in residential ventilation systems

 

2004

EN 13141-5 Ventilation for buildings - Performance testing of components/products for residential

ventilation - Part 5. Cowls and roof outlet terminal devices

 

2004

Page 117: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

122 | Hoofdstuk 6 | Bijlagen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

EN 13141-6 Ventilation for buildings - Performance testing of components/products for residential

ventilation - Part 6. Exhaust ventilation system packages used in a single dwelling

 

2004

EN 13141-7 Performance testing of components/products for residential ventilation - Part 7: Per-

formance testing of a mechanical supply and exhaust ventilation units (including heat

recovery) for mechanical ventilation systems intended for single family dwellings

 

2004

EN 13141-8 Ventilation for buildings - Performance testing of components/products for residential

ventilation - Part 8: Performance testing of un-ducted mechanical supply and exhaust

ventilation units for mechanical ventilation systems

 

2006

EN 13142 Ventilation for buildings - Components / products for residential ventilation -

Required and optional performances characteristics

 

2004

EN 13180 ventilation for buildings - Ductwork - Dimensions and mechanical requirements for

flexible ducts.

 

KHB 2001

EN 13181 Ventilation for buildings - Terminals - Performance testing of louvres subject to simu-

lated sand

 

2001

EN 13182 Ventilation for buildings - Instrumentation requirements for air velocity measurements

in ventilated spaces.

 

2002

EN 13264 Ventilation for buildings - Terminals - Floor mounted air terminal devices - Tests for

structural classification

 

2001

EN 13403 Ventilation for buildings. Non metallic ducts. Ductwork made from insulation

ductboards

 

KHB 2003

EN 13465 Ventilation for buildings - Calculation methods for the determination of air flow rates

in dwellings

 

2004

EN 13779 Ventilation for non-residential buildings - Performance requirements for ventilation

and room-conditioning systems

 

2007

EN 13829 Thermal performance of buildings - Determination of air permeability of buildings -

Fan pressurization method (ISO 9972:1996, modified)

 

2001

EN 14134 Ventilation for buildings - Performance testing and installation checks of residential

ventilation systems

 

2004

EN 14239 Ventilation for buildings - Ductwork - Measurement of ductwork surface area

 

2004

EN 14240 Ventilation for buildings - Chilled ceilings - Testing and rating

 

2004

EN 14277 Ventilation for buildings - Air terminal devices - Method for airflow measurement by

calibrated sensors in or close to ATD/Plenum boxes

 

2006

EN 14518 Ventilation for buildings - Chilled beams - Testing and rating of passive chilled beams

 

2005

Page 118: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Bijlagen | Hoofdstuk 6 | 123

EN 1505 Ventilation for buildings - Sheet metal air ducts and fiffings with rectangular cross

section - Dimensions

 

KHB 1997

EN 1506 Ventilation for buildings - Sheet metal air ducts and fittings with circular cross-section

- Dimensions

 

KHB 1997

EN 1507 Ventilation for buildings - Sheet metal air ducts with rectangular section - Require-

ments for strength and leakage

 

KHB 2006

EN 15239 Ventilation for buildings - Energy performance of buildings - Guidelines for inspection

of ventilation systems

 

2007

EN 15240 Ventilation for Buildings - Energy performance of buildings : Guidelines for the inspec-

tion of air-conditioning systems.

 

2007

EN 15242 Ventilation for buildings - Calculation methods for the determination of air flow rates

in buildings including infiltration.

 

2007

EN 15251 Indoor environmental input parameters for design and assessment of energy perfor-

mance of buildings addressing indoor air quality, thermal environment, lighting and

acoustics

 

2007

EN 1751 Ventilation for buildings - Air terminal devices - Aerodynamic testing of dampers and

valves

 

KHB 1998

EN 1886 Ventilation for buildings - Air handling units - Mechanical performance

 

1998

EN 24185 Measurement of liquid flow in closed conduits - Weighing method

 

EN 779 Particulate air filters for general ventilation - Determination of the filtration

performance

 

EN ISO 5167-1 Measurement of fluid flow by means of pressure differential devices inserted in circu-

lar cross-section conduits running full - Part 1: General principles and requirements

 

EN 1366-1 Bepaling van de brandwerendheid van installaties-Deel 1: ventilatiekanalen KHB

EN 1366-2 Bepaling van de brandwerendheid van installaties-Deel 2: Brandkleppen KHB

EN 1366-3 Bepaling van de brandwerendheid van installaties-Deel 3: Brandwerende afdichtings-

systemen voor doorvoeringen

KHB

EN 10142 Continu-dompelverzinkte band en plaat van laag koolstofstaal voor koud-dieptrekken

of zetwerk-Technische leveringsvoorwaarden

KHB

EN 10423 Plaat en band van staal bekleed met een metaal door continu dompelem. Toleranties

op afmeting en vorm

KHB

EN 10088-2 Roestvaste Staalsoorten: Deel 2, Technische leveringsvoorwaarden voor plaat en band

van corrosievaste staalsoorten voor algemeen gebruik

KHB

EN 573 1/5 Aluminium en aluminiumlegeringen : chemische samenstelling en vorm van geknede

produkten

KHB

Page 119: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

124 | Hoofdstuk 6 | Bijlagen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

EN 485 1/4 Aluminium en aluminiumlegeringen : Plaat en band. KHB

Nederlandse normen, vermeld in het kwaliteitshandboek LuKa.

NEN 6065 Bepaling van de bijdrage tot brandvoortplanting bouwmaterialen KHB

NEN 6066 Bepaling van de rookproductie bij brand van bouwmaterialen KHB

NEN 6069 Experimentele bepaling van de brandwerendheid van bouwdelen en bouwproducten

en het classificeren daarvan

KHB

NEN 6076 Experimentele bepaling van de brandwerendheid van ventilatiekanalen zonder brand-

klep

KHB

NEN 6077 Experimentele bepaling van de brandwerendheid van ventilatiekanalen voorzien van

brandklep

KHB

Page 120: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Bijlagen | Hoofdstuk 6 | 125

Page 121: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Artikel 1: Toepasselijkheid

1. Deze Gezamenlijke Contractsvoorwaarden (hierna de Voorwaarden) zijn exclusief van toepassing op alle opdrachten van de installateur/aannemer (hierna opdrachtgever)aan een Luka/Vla lid (hierna opdrachtnemer).

2. Afwijkingen van deze Voorwaarden zijnslechts geldig indien deze expliciet als afwijking van deze Voorwaarden tussen partijen zijn overeengekomen en schriftelijkzijn vastgelegd.

Artikel 2: Aanvaarding

1. Een overeenkomst tussen opdrachtgever enopdrachtnemer komt – in het geval de op-drachtnemer een offerte heeft afgegeven – tot stand nadat de betreffende offerte middelseen schriftelijke opdracht aan de opdracht-nemer is aanvaard en de opdrachtnemertegen deze aanvaarding niet binnen een redelijke termijn bezwaar heeft gemaakt.

2. Indien de opdrachtnemer geen offerte heeftafgegeven komt een overeenkomst tot standnadat de opdrachtgever de opdrachtnemereen schriftelijke opdracht heeft verstrekt ende opdrachtnemer hiertegen niet binnen eenredelijke termijn bezwaar heeft gemaakt.

Artikel 3: Levering en leveringstermijn

1. De opdrachtnemer zal de door de opdracht-gever bestelde goederen op de overeenge-komen plaats en tijdstip afleveren. De door de opdrachtnemer te leveren goederen zullenfranco op wagen worden afgeleverd. Eenlevering zal echter DDP geschieden indien de opdracht betreft het leveren en monteren van luchtkanalen danwel, indien dit vooraf is overeengekomen, het betreft een levering van geringe omvang.

2. De tot een levering behorende goederen zul-len door opdrachtnemer in goede staat en opdeugdelijke wijze en – indien van toepassing –overeenkomstig de instructies en voorschrif-ten van de opdrachtgever worden afgeleverd.

3. Leveringen welke niet voldoen aan het in lid 2bepaalde kunnen door de opdrachtgever worden geweigerd en dienen door deopdrachtnemer voor eigen rekening en risicoonverwijld te worden hersteld of vervangen.

4. Onverminderd de rechten van de opdracht-gever in geval van overschrijding van de leveringstermijnen, is de opdrachtnemer,indien bij de uitvoering van de leverantie vertraging ontstaat of dreigt te ontstaan,gehouden de opdrachtgever onmiddellijkschriftelijk te informeren op welke wijze vertragingen teniet gedaan zullen worden.

Artikel 4: Prijs en betaling

1. Tenzij in de opdracht uitdrukkelijk anders isbepaald, zal de overeengekomen prijs vast en bindend zijn.

2. De opdrachtgever zal, tenzij tussen partijenanders is overeengekomen, de facturen vande opdrachtnemer binnen 30 dagen na defactuurdatum voldoen.

3. Facturen dienen in tweevoud aan de op-drachtgever te worden verzonden en dienente zijn voorzien van een verwijzing naar deinkooporder waaronder de opdracht is ge-plaatst. Indien van toepassing dient de factuur tevens te zijn voorzien van een doorde projectleider van de opdrachtgever onder-tekende prestatiebon welke betrekking heeftop de aan de factuur ten grondslag liggendelevering. Indien er bij de opdrachtgever, in

zijn algemeenheid, bezwaren bestaan tegeneen factuur dan zal de opdrachtgever zijnbezwaren met bekwame spoed, doch uiterlijkbinnen een week, kenbaar maken aan deopdrachtnemer.

4. Indien een levering mede bestaat uit werk-zaamheden waarop de Wet Ketenaansprake-lijkheid van toepassing is, is opdrachtgevergerechtigd het hiertoe benodigde gedeeltevan de facturen te voldoen naar de geblok-keerde rekening van de opdrachtnemer.

5. Partijen zullen over en weer geen gebruikmaken van hun recht tot verrekening.

Artikel 5: Meerwerk

1. Als meerwerk zal door partijen worden aange-merkt:a. verschillen tussen de door de opdracht-

gever, bij de aanvraag tot levering, aan de opdrachtnemer overlegde bescheiden/ tekeningen, en de uiteindelijke uitvoering/ uitvoeringstekeningen;

b. wijzigingen in de condities waaronder het werk moet worden uitgevoerd en indien van toepassing;

c. afwijkingen van stelposten of wijzigingen van geschatte hoeveelheden.

2. Door de opdrachtnemer gemaakte fouten bijhet, op basis van de door de opdrachtgeverbij de aanvraag tot levering verstrektebescheiden/tekeningen, begroten van deomvang van haar levering, zullen geen aanleiding geven tot meerwerk.

3. Indien meerwerk door de opdrachtnemerwordt geconstateerd dient de opdrachtnemerde opdrachtgever hiervan terstond schriftelijkop de hoogte te stellen.

4. Meerwerk mag en zal door de opdrachtnemerenkel worden uitgevoerd na een schriftelijkeopdracht hiervoor van de opdrachtgever.

Artikel 6: Montage

Indien de levering (mede) bestaat uit montage-werkzaamheden gelden, onverminderd de overi-ge bepalingen in deze Voorwaarden, nog de vol-gende bepalingen.

1. De opdrachtnemer dient voor de aanvang vande werkzaamheden de situatie ter plaatse inogenschouw te nemen en bij de uitvoeringvan de werkzaamheden met eventuele bij-zonderheden rekening te houden. Opdracht-nemer dient door hem geconstateerdegevaarlijke situaties terstond te melden aande opdrachtgever.

2. De opdrachtgever dient de opdrachtnemervoor de aanvang van de werkzaamheden tevoorzien van alle informatie welke is benodigdom haar verplichtingen conform de opdrachtte kunnen realiseren.

3. De opdrachtgever is verplicht om de uitvoering van de werkzaamheden mogelijk temaken binnen normale werktijden en binnendie condities welke voldoen aan de veilig-heidseisen welke hieraan mogen wordengesteld. De opdrachtnemer is bevoegd haarwerkzaamheden op te schorten indien de veiligheidscondities op het werk niet (meer)voldoen aan de eisen welke hieraan mogenworden gesteld.

4. De bij de werkzaamheden door de opdracht-nemer te gebruiken materialen en gereed-schappen dienen van goede kwaliteit te zijnen te zijn goedgekeurd overeenkomstig dewettelijke normen en voorschriften.

5. De opdrachtgever draagt op de bouwplaatszorg voor de voor het verticale transportbenodigde (hijs)middelen. De kosten van deze (hijs)middelen zijn voor rekening van

opdrachtgever, tenzij expliciet schriftelijkanders is overeengekomen.

6. De opdrachtnemer zal tijdens de uitvoeringhet werk schoon en opgeruimd houden. Tenzijanders is overeengekomen zal de opdracht-nemer, met in acht name van de geldendemilieuregels, zijn afval deponeren in de hiertoedoor de opdrachtgever ter beschikking ge-stelde containers. Indien de opdrachtnemerhet, na hiertoe schriftelijk te zijn aangemaand,nalaat zijn afval af te voeren/op te ruimen, zalde opdrachtgever het afvoeren voor rekeningvan de opdrachtnemer doen uitvoeren.

7. De door de opdrachtgever aan de opdracht-nemer aan te leveren goederen zullen, ingezamenlijk overleg, door de opdrachtgeverop de juiste verdiepingsvloer aan deopdrachtnemer ter beschikking wordengesteld.

8. Opdrachtgever is, tenzij er sprake is vanopzet of grove schuld, op geen enkele wijzeverantwoordelijk en aansprakelijk voor schadedie de opdrachtnemer lijdt ten gevolge vandiefstal en/of vermissing en/of braak.

9. In alle gevallen dienen door de opdracht-nemer de werkzaamheden en daarmee verbandhoudende activiteiten te worden uit-gevoerd in overleg met de verantwoordelijkefunctionaris van de opdrachtgever.

Artikel 7: Uitbesteding

1. De opdrachtnemer zal het door haar aange-nomen werk niet zonder toestemming van deopdrachtgever uitbesteden aan een derde. De opdrachtgever zal haar toestemming nietop onredelijke gronden weigeren.

2. Het uitbesteden van verplichtingen die deopdrachtnemer uit hoofde van de opdracht en deze Voorwaarden heeft zal de opdracht-nemer niet ontslaan van zijn verplichtingenjegens de opdrachtgever.

3. De opdrachtnemer is, met in acht name vanhetgeen hieromtrent in deze Voorwaarden is bepaald, jegens de opdrachtgever aan-sprakelijk voor het handelen en nalaten vandegene(n) aan wie de uitvoering van deopdracht is uitbesteed c.q. degene(n) die als onderaannemer is ingeschakeld.

Artikel 8: Hulpmiddelen

1. Alle hulpmiddelen zoals modellen, stempels,tekeningen, berekeningen, specificatie, hand-leidingen, programmatuur, software en anderehulpmiddelen, welke door de opdrachtgeveraan de opdrachtnemer ter beschikking zijngesteld blijven eigendom van de opdracht-gever.

2. Opdrachtnemer zal deze hulpmiddelen – en overigens ook alle kennis die de opdracht-nemer van de opdrachtgever ontvangt – uitsluitend gebruiken ten behoeve van de uitvoering van de opdracht.

3. Opdrachtnemer zal de hulpmiddelen als kenbaar eigendom van opdrachtgever onderzich houden als bruiklener. Opdrachtnemerzal deze hulpmiddelen op eerste verzoek aande opdrachtgever teruggeven c.q. afleveren.Tot het moment van teruggave c.q. afleveringzijn de hulpmiddelen voor risico van deopdrachtnemer.

Artikel 9: Kwaliteit

1. De opdrachtnemer garandeert de opdracht-gever: a. dat de geleverde goederen en werkzaam-

heden van goede kwaliteit zijn, voldoen aande normen zoals vastgelegd in de meest

Gezamenlijke Contractsvoorwaarden Installateurs/Luka/Vla versie 1.0Gedeponeerd bij de kamer van koophandel onder inschrijfnummer 40407031

Page 122: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

recente uitgave van het Luka Kwaliteits-handboek, of het bestek indien dit hiervan afwijkt, voldoen aan de normen van goed vakmanschap.

b. dat bij de uitvoering van de opdracht allevan toepassing zijnde (wettelijke) voorschriften inzake veiligheid op de bouwplaats zullen worden nageleefd;

c. dat indien een levering (mede) bestaat uit het ter beschikking stellen van arbeidskrachten, de ter beschikkingstelling voldoet aan alle wettelijke vereisten en voorschrif-ten waaronder ook die in het kader van de Wet Ketenaansprakelijkheid en de bijzon-dere voorschriften die terzake daarvan door de opdrachtgever zijn gesteld. Opdracht-nemer is gehouden om op elk door de opdrachtgever gewenst moment – ook tijdens de uitvoering van de opdracht – aan de opdrachtgever bewijs te leveren dat de opdrachtnemer (nog steeds) aan het bovenstaande voldoet.

2. De opdrachtnemer zal de opdrachtgeverwaarschuwen indien de door de opdracht-gever verstrekte (besteks)tekeningen zodanigkenbare fouten bevatten dat hij in strijd metde redelijkheid en billijkheid zou handelen alshij zonder waarschuwing bij het verrichtenvan zijn leveringen, diensten of werkzaam-heden daarop zou voortbouwen. Niet zal deopdrachtnemer aansprakelijk zijn voor het al dan niet ontdekken van enige fout in dedoor de opdrachtgever verstrekte (besteks)-tekeningen.

Artikel 10: Beproeving en inspectie

1. Indien van toepassing garandeert de op-drachtnemer dat er ten behoeve van het werk een Luka kwaliteitscertificaat zal worden afgegeven.

2. Teneinde de afgifte van het onder lid 1bedoelde kwaliteitscertificaat te kunnengaranderen zal de opdrachtnemer op hetwerk een persproef houden. De opdracht-nemer zal de opdrachtgever in de gelegen-heid stellen de persproef bij te wonen.

3. Alle kosten verbandhoudende met hetbepaalde in de leden 1 en 2, met uitzonderingvan de kosten van het personeel van de opdrachtgever, zijn voor rekening van deopdrachtnemer.

4. Indien de uitkomst van een beproeving hier-toe aanleiding geeft zal de opdrachtnemervoor eigen rekening alle maatregelen treffendie benodigd zijn om het werk conform deopdracht op te kunnen leveren.

5. De opdrachtgever is te allen tijde gerechtigdde geleverde goederen en werkzaamhedentussentijds te inspecteren.

6. De opdrachtgever is verplicht de opdracht-nemer binnen bekwame tijd te informeren,indien hij een tekortkoming van de opdracht-nemer heeft opgemerkt of zich daarvanbewust moet zijn geweest.

Artikel 11: Risico en eigendomsovergang

1. Door de door de opdrachtnemer geleverdegoederen gaan, tegelijk met het risico hier-voor, in eigendom over op de opdrachtgeverzodra de betreffende goederen door deopdrachtnemer zijn afgeleverd.

2. Indien de opdrachtgever goederen terbeschikking stelt aan de opdrachtnemer blijven deze goederen eigendom van deopdrachtgever. Uitgezonderd overmacht-situaties en gebreken aan de goederen welkeniet zijn te wijten aan de opdrachtnemer,berust het risico met betrekking tot deze goederen bij de opdrachtnemer totdat deze(weer) zijn afgeleverd bij de opdrachtgeverdanwel totdat het overeengekomen werk,waarin de betreffende goederen zijn verwerkt,is opgeleverd aan de opdrachtgever.

Artikel 12: Oplevering

1. Zodra de opdrachtnemer van oordeel is dathet werk gereed is voor aanvaarding zal deopdrachtnemer de opdrachtgever hiervanmededeling doen.

2. Indien de opdrachtgever niet binnen eenredelijke termijn na de in lid 1 bedoeldemededeling het werk heeft gekeurd dan wordt het werk geacht te zijn opgeleverd.

3. Indien de keuring aanleiding geeft tot de vast-stelling van gebreken, dan zal de opdracht-nemer zijn gehouden de geconstateerdegebreken binnen een redelijke termijn te herstellen.

Artikel 13: Garantie tot herstel en/of vervan-ging

1. Tenzij in de opdracht een andere termijn is overeengekomen, geldt voor alle leveringenvan goederen en werkzaamheden aan deopdrachtgever een garantietermijn van 12maanden na inbedrijfstelling van de betreffen-de goederen of werkzaamheden waarbij de garantietermijn in geen geval meer zalbedragen dan 18 maanden na de afleveringvan de goederen en/of werkzaamheden.

2. Opdrachtnemer garandeert dat hij alle, ge-durende de in lid 1 bedoelde garantietermijn,in de levering geconstateerde gebrekenonverwijld, althans binnen de daartoe door de opdrachtgever gestelde redelijke termijn,zal herstellen.

3. Van de garantie zoals omschreven in dit artikel is uitgesloten een gebrek wat wordtveroorzaakt door normale slijtage of onjuistgebruik. Tevens kan er geen garantie wordenverleend op snel slijtende onderdelen zoalsfilters, v-snaren en lagers.

4. De met de uitvoering van het herstel en/ofvervanging gepaard gaande kosten komenvoor rekening van de opdrachtnemer, tenzijde opdrachtnemer aantoont dat de gebrekenniet aan hem zijn toe te rekenen.

5. Indien het de opdrachtgever, na hiertoe deopdrachtnemer te hebben aangemaand, blijktdat de opdrachtnemer niet in staat is tijdig/deugdelijk voor herstel en of vervangingzorg te dragen, dan is de opdrachtgevergerechtigd het herstel en of vervanging voorrekening en risico van de opdrachtnemer ineigen beheer uit te (laten) voeren.

Artikel 14: Aansprakelijkheid voor schade envrijwaring

1. De opdrachtnemer is aansprakelijk voor personenschade, schade aan het werk enschade aan bestaande eigendommen van de opdrachtgever, welke schade ontstaat alsgevolg van een handelen of nalaten van deopdrachtnemer, zijn personeel of andere doorde opdrachtnemer ingeschakelde personenen welke schade hem tevens kan worden toe-gerekend. In geen geval is de opdrachtnemerechter aansprakelijk voor indirecte schadewaaronder mede begrepen vertragings-schade, productie- en omzetverlies.

2. Het gestelde ten aanzien van indirecte schadein lid 1 van dit artikel is niet van toepassingindien deze schade is te wijten aan opzet ofgrove schuld van de opdrachtnemer, zijnondergeschikten of zijn onderaannemers. De hoogte van de aansprakelijkheid voor indirecte schade zal zijn gelimiteerd tot dehoogte van de aanneemsom of het bedragvan EUR 100.000,- indien de aanneemsom hoger is dan dit bedrag.

3. In het geval er sprake is van schade, zoalsbedoeld in lid 1 eerste zin, dan dient deopdrachtgever de opdrachtnemer in de gelegenheid te stellen om de schade binneneen redelijke termijn na schriftelijke meldingdoor de opdrachtgever te herstellen. Indien

herstel door de opdrachtnemer niet mogelijkis, zal de opdrachtnemer, met in acht namevan lid 1, de door hem veroorzaakte schadeaan de opdrachtgever vergoeden.

4. De opdrachtnemer is aansprakelijk voor alleschade die door opdrachtgever wordt gele-den als gevolg van inbreuken die leveringenvan opdrachtnemer maken op intellectueleeigendoms- of andere (exclusieve) rechtenvan derden. Opdrachtnemer vrijwaart op-drachtgever voor dergelijke aanspraken van derden.

Artikel 15: Verzekering

1. De opdrachtgever zal voor haar werken eenter zake afdoende C.A.R. verzekering afsluitenop welke verzekering haar opdrachtnemersmede als verzekerden worden aangemerkt.

2. Indien de opdrachtgever, ten gevolge van eenhandelen of nalaten van de opdrachtnemer,een beroep moet doen op de in lid 1 genoem-de verzekering, zal het van toepassing zijndeeigen risico voor rekening komen van deopdrachtnemer.

Artikel 16: In gebreke blijven opdrachtnemer

1. Indien de opdrachtnemer enige op hem rustende verplichting niet tijdig of behoorlijknakomt, dient de opdrachtgever de opdracht-nemer schriftelijk in gebreke te stellen en hemte sommeren zijn verplichtingen binnen eenredelijke termijn alsnog na te komen.

2. De verplichting als bedoeld in lid 1 geschiedtvoor rekening en risico van de opdracht-nemer, tenzij het tekortschieten hem niet kan worden toegerekend.

Artikel 17: Ontbinding

1. Indien de opdrachtnemer, ondanks de in artikel 16 lid 1 bedoelde sommatie, enige ophem rustende verplichting, niet tijdig of nietbehoorlijk nakomt, hetgeen de opdrachtne-mer ook kan worden toegerekend, dan is deopdrachtgever, onverminderd eventuele aande opdrachtgever verder toekomende rech-ten, gerechtigd om de overeenkomst doormiddel van een aangetekend schrijven geheelof gedeeltelijk te ontbinden.

2. In het geval de opdrachtnemer in staat vanfaillissement wordt verklaard of surseance vanbetaling wordt verleend, heeft de opdracht-gever het recht de overeenkomst zondernadere ingebrekestelling geheel of gedeeltelijkbij aangetekend schrijven te ontbinden zondertot enige schadevergoeding gehouden te zijn.

3. In de gevallen als bedoeld in lid 1 en lid 2 is de opdrachtgever gerechtigd om deopdracht, al dan niet gedeeltelijk, te laten uitvoeren door een derde en de hiermeegepaard gaande extra kosten op de op-drachtnemer te verhalen. In geen geval is de opdrachtnemer echter aansprakelijkvoor indirecte schade waaronder medebegrepen vertragingsschade, productie- en omzetverlies.

Artikel 18: Geschillenbeslechting

1. Partijen verplichten zich om bij geschillen die tussen partijen uit een opdracht voortvloeienof daarmee verband houden met elkaar inoverleg te treden waarbij zal worden getrachthet geschil in der minne te schikken.

2. Alle geschillen voortvloeiend uit of verband-houdend met een opdracht zullen wordenberecht door de hiertoe bevoegde rechter inhet arrondissement van de vestigingsplaatsvan de opdrachtgever. Op iedere opdracht isNederlands recht van toepassing.

Page 123: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

128 | Hoofdstuk 6 | Bijlagen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Page 124: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Bijlagen | Hoofdstuk 6 | 129

Page 125: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

130 | Hoofdstuk 6 | Bijlagen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

CertificaatSysteemonder verantwoordelijkheid:

Naam ________________________________________________________________________________________________________________

Adres _________________________________________________________________________________________________________________

Postcode/plaats ________________________________________________________________________________________________________

is de productie, assemblage en montage van de luchttransportsystemen, inclusief appendages,

uitgevoerd volgens het Luka Kwaliteitshandboek 2009 ten behoeve van het project:

Projectnaam ___________________________________________________________________________________________________________

Kenmerk ______________________________________________________________________________________________________________

Besteksbeschrijving van __________________________________________________________________________________________________

Nummer ______________________________________________________________________________________________________________

Opdrachtgever _________________________________________________________________________________________________________

en is de luchtdichtheid van de luchttransportwegen, inclusief appendages en componenten,

middels een druktest gemeten (meetmethode Luka Kwaliteitshandboek 2009) met het resultaat:

Luchtdichtheidsklasse volgens NEN-EN 1507:2006 & 12237:2003: _______________________________________________________________

De aangegeven onderneming is lid van de Nederlandse Vereniging van Luchtkanalenfabrikanten ( Luka ) en voert werken uit volgens de

kwaliteits normen zoals omschreven in het Luka Kwaliteitshandboek 2009. Het betreffende Lukalid heeft zich onvoorwaardelijk

onderworpen aan de collectieve overeenkomst op het gebied van controle van luchttransportsystemen. Deze collectieve overeenkomst is

gesloten met TNO Certification, namens de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO )

De onderneming en haar projecten van het bedrijf worden regelmatig door TNO Quality Services B.V. bezocht, waarbij de toegepaste materialen,

de half fabricaten en de complete en gemonteerde Luchttransportsystemen worden gecontroleerd conform het Luka Kwaliteitshandboek.

Het bovengenoemd project is onderworpen aan de collectieve overeenkomst tussen Luka en TNO Certification.

Door TNO Quality Services B.V. zijn geen tekortkomingen geconstateerd.

Datum _________________________________________________________________

Plaats __________________________________________________________________

Handtekening ___________________________________________________________

Page 126: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Bijlagen | Hoofdstuk 6 | 131

Certif icaat

De betreffende ondernemer is lid van de Nederlandse Vereniging van Luchtkanalenfabrikan-

ten (Luka) en beschikt over een door deze Vereniging vastgesteld en geaccepteerd Kwaliteits-

handboek.

Het betreffende Luka-lid heeft zich onvoorwaardelijk onderworpen aan de raamovereenkomst

inzake controle op de door haar uitgevoerde luchtkanaalsystemen.

Deze over eenkomst is gesloten met TNO Certification namens de Nederlandse Organisatie voor

Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO), gevestigd te Apeldoorn en kantoorhou-

dende te Delft.

De onderneming wordt regelmatig door TNO Quality Services B.V. bezocht, waarbij de

gebruik te materialen, de halffabrikaten en de complete en gemonteerde producten worden

gecontroleerd conform het Luka-Kwaliteitshandboek.

Het bovenvermeld project is onderworpen aan de overeenkomst tussen Luka en TNO Certifica tion.

Door TNO Quality Services B.V. zijn geen tekortkomingen geconstateerd.

kwaliteits

datum: _______________________________________________________

plaats: ________________________________________________________

ondertekend door: ______________________________________________

onder verantwoordelijkheid van het Luka-lid:

Naam: __________________________________________________________________

Adres: ___________________________________________________________________

Postcode/plaats: ___________________________________________________________

is de productie en montage van de luchtkanalen uitgevoerd ten behoeve van het project:

Projectnaam: _____________________________________________________________

Kenmerk: ________________________________________________________________

Bestek van: ______________________________________________________________

Nummer: ________________________________________________________________

Installateur: ______________________________________________________________

Page 127: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

132 | Hoofdstuk 6 | Bijlagen | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Laatste update digitale versie 1 januari 2014

Het Luka Appendage Register, het zg. LARAlgemeen:

Naast het Kwaliteitscertificaat voor geïnstalleerde luchtkanalen kan Luka in de gelegenheid

worden gesteld een Systeemcertificaat te verstrekken.

Deze kwaliteitsgarantie is ingegeven vanwege een internationaal breed gedragen streven het

energieverbruik van luchtbehandelingsinstallaties in gebouwen te verminderen.

Met het verstrekken van een Systeemcertificaat wordt bevestigd dat de gehele luchttransport-

weg, van luchtbehandelingskast tot aan de ornamenten, inclusief de tussen gebouwde appenda-

ges, voldoet aan de normen, zoals aangegeven in het Luka Kwaliteitshandboek.

Om de luchtdichtheid, klasse C, van de luchttransportweg te kunnen garanderen dienen de

Lukaleden te beschikken over de resultaten van luchtdichtheidsmetingen aan appendages.

In het “Luka Appendage Register “, het zg. LAR, zijn deze resultaten per soort appendage, met

bijbehorende leverancier, opgenomen.

Aangezien Lukaleden voor de luchtdichtheid van de luchttransportweg minimaal klasse C hante-

ren, dienen de appendages ook aan deze klasse te voldoen.

Appendages, opgenomen in het LAR, voldoen aan de montagevoorschriften volgens NEN-EN

1505 t/m 1507 en hebben een luchtdichtheid van minimaal klasse C , volgens NEN-EN 1751.

(Voor de LAR zie www.luka.nl )

Page 128: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Laatste update digitale versie 1 januari 2014 | Kwaliteitshandboek luchtkanaalsystemen 2009 | Bijlagen | Hoofdstuk 6 | 133

LAR

(Luk

a A

ppen

dage

Reg

iste

r) A

ppen

dage

s m

et v

erm

eldi

ng lu

chtd

icht

heid

skla

sse

volg

ens

EN -

1751

Leve

ranc

ier

w

ebsi

te

TNO

mee

tlabe

l

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

11

12

13

14

15

16

17

1 ve

rwar

mer

voo

r ka

naal

inbo

uw -

elek

tris

ch

2 ve

rwar

mer

voo

r ka

naal

inbo

uw -

war

m w

ater

3 ko

eler

voo

r ka

naal

inbo

uw

4 in

rege

lkle

p, r

ond

5 ir

iskl

ep, r

ond

6 kl

eppe

nreg

iste

r re

chth

oeki

g

7 co

nsta

nt v

olum

e re

gela

ar

8 va

riab

el v

olum

e re

gela

ar

9 ge

luid

dem

per

10

filte

rsec

tie

11

mee

tsta

tion

12

roos

terp

lenu

m

13

actie

ve k

oelc

onve

ctor

14

bevo

chtig

er

15

bran

dkle

p

16

flexi

bele

sla

ng

17

insp

ectie

luik

Page 129: hoofdstuk 111. Van Kessel Ventilatie B.V. Zwarte Zee 54, 3144 DE Maassluis Postbus 38, 3140 AA Maassluis T: 010 - 591 50 11 F: 010 - 592 74 10 E: info@vankesselbv. nl W: 12. L.T.L.

Kwaliteitshandboek

Luchtkanaalsystemen 20

09